Praca z bazami danych
Transkrypt
Praca z bazami danych
Praca z bazami danych - Budowanie Geobaz 1 Copyright © 2008-2012 Esri All rights reserved. Course version 2.1. Version release date July 2010. Wersja polska Esri Polska v.1. 02 2011 The information contained in this document is the exclusive property of Esri. This work is protected under United States copyright law and other international copyright treaties and conventions. No part of this work may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying and recording, or by any information storage or retrieval system, except as expressly permitted in writing by Esri. All requests should be sent to Attention: Contracts and Legal Services Manager, Esri, 380 New York Street, Redlands, CA 92373-8100 USA. EXPORT NOTICE: Use of these Materials is subject to U.S. export control laws and regulations including the U.S. Department of Commerce Export Administration Regulations (EAR). Diversion of these Materials contrary to U.S. law is prohibited. The information contained in this document is subject to change without notice. U. S. GOVERNMENT RESTRICTED/LIMITED RIGHTS Any software, documentation, and/or data delivered hereunder is subject to the terms of the License Agreement. The commercial license rights in the License Agreement strictly govern Licensee's use, reproduction, or disclosure of the software, data, and documentation. In no event shall the U.S. Government acquire greater than RESTRICTED/LIMITED RIGHTS. At a minimum, use, duplication, or disclosure by the U.S. Government is subject to restrictions as set forth in FAR §52.227-14 Alternates I, II, and III (DEC 2007); FAR §52.227-19(b) (DEC 2007) and/or FAR §12.211/12.212 (Commercial Technical Data/Computer Software); and DFARS §252.227-7015 (NOV 1995) (Technical Data) and/or DFARS §227.7202 (Computer Software), as applicable. Contractor/Manufacturer is Esri, 380 New York Street, Redlands, CA 92373-8100, USA. @esri.com, 3D Analyst, ACORN, Address Coder, ADF, AML, ArcAtlas, ArcCAD, ArcCatalog, ArcCOGO, ArcData, ArcDoc, ArcEdit, ArcEditor, ArcEurope, ArcExplorer, ArcExpress, ArcGIS, ArcGlobe, ArcGrid, ArcIMS, ARC/INFO, ArcInfo, ArcInfo Librarian, ArcLessons, ArcLocation, ArcLogistics, ArcMap, ArcNetwork, ArcNews, ArcObjects, ArcOpen, ArcPad, ArcPlot, ArcPress, ArcReader, ArcScan, ArcScene, ArcSchool, ArcScripts, ArcSDE, ArcSdl, ArcSketch, ArcStorm, ArcSurvey, ArcTIN, ArcToolbox, ArcTools, ArcUSA, ArcUser, ArcView, ArcVoyager, ArcWatch, ArcWeb, ArcWorld, ArcXML, Atlas GIS, AtlasWare, Avenue, BAO, Business Analyst, Business Analyst Online, BusinessMAP, CommunityInfo, Database Integrator, DBI Kit, EDN, Esri, Esri—Team GIS, Esri—The GIS Company, Esri—The GIS People, Esri—The GIS Software Leader, FormEdit, GeoCollector, Geographic Design System, Geography Matters, Geography Network, GIS by Esri, GIS Day, GIS for Everyone, GISData Server, JTX, MapIt, Maplex, MapObjects, MapStudio, ModelBuilder, MOLE, MPS—Atlas, PLTS, Rent-a-Tech, SDE, SML, Sourcebook·America, Spatial Database Engine, StreetMap, Tapestry, the ARC/INFO logo, the ArcGIS logo, the ArcGIS Explorer logo, the ArcPad logo, the Esri globe logo, the Esri Press logo, the GIS Day logo, the MapIt logo, The Geographic Advantage, The Geographic Approach, The World's Leading Desktop GIS, Water Writes, www.esri.com, www.geographynetwork.com, www.gis.com, www.gisday.com, and Your Personal Geographic Information System are trademarks, registered trademarks, or service marks of Esri in the United States, the European Community, or certain other jurisdictions. Other companies and products mentioned herein may be trademarks or registered trademarks of their respective trademark owners. Spis treści 1 CO TO JEST GEOBAZA ................................................................................................................................... 3 Kluczowe pojęcia ............................................................................................................................................................ 4 Najważniejsze powody stosowania geobaz ................................................................................................................... 5 Elementy geobazy .......................................................................................................................................................... 6 ĆWICZENIE 1: PRACA Z ELEMENTAMI GEOBAZY .................................................................................................................. 8 Etap 1: Eksploracja struktury geobazy .....................................................................................................................................8 Etap 2: Zapoznanie z elementami geobazy ............................................................................................................................11 Etap 3: Eksploracja klas obiektów w aplikacji ArcMap ..........................................................................................................14 Etap 4: Eksploracja topologii .................................................................................................................................................18 Etap 5: Eksploracja sieci geometrycznej ................................................................................................................................20 PODSUMOWANIE.......................................................................................................................................................23 Odpowiedzi do pytań z lekcji 1 ...............................................................................................................................................24 2 TYPY GEOBAZ ..............................................................................................................................................27 Kluczowe pojęcia .......................................................................................................................................................... 28 Geobazy jedno-dostępne ............................................................................................................................................. 28 Geobazy wielodostępne ............................................................................................................................................... 29 Licencjonowanie ArcGIS Desktop................................................................................................................................. 29 Wybór typu geobazy .................................................................................................................................................... 30 PODSUMOWANIE.......................................................................................................................................................31 Odpowiedzi do pytań z lekcji 2 ...............................................................................................................................................32 3 TWORZENIE SCHEMATÓW GEOBAZ ............................................................................................................33 Kluczowe pojęcia .......................................................................................................................................................... 34 Budowanie schematu geobazy .................................................................................................................................... 34 Scenariusze schematów ............................................................................................................................................... 35 Podstawy projektowania geobaz ................................................................................................................................. 36 Typy danych pól ........................................................................................................................................................... 38 ĆWICZENIE 3: TWORZENIE SCHEMATÓW GEOBAZ ..............................................................................................................39 Etap 1: Utworzenie nowej geobazy........................................................................................................................................39 Etap 2: Utworzenie nowego zestawu danych ........................................................................................................................39 Etap 3: Utworzenie nowej klasy obiektów .............................................................................................................................40 Etap 4: Utworzenie schematu z modelu danych ....................................................................................................................43 Etap 5: Aktualizacja geobazy i odniesienia przestrzennego ...................................................................................................47 Etap 6: Utworzenie schematu za pomocą zaawansowanego geoprzetwarzania ..................................................................49 PODSUMOWANIE.......................................................................................................................................................50 Odpowiedzi do pytań z lekcji 3 ...............................................................................................................................................51 ĆWICZENIE 6A: POWIĄZANIA DANYCH PRZESTRZENNYCH I OPISOWYCH ..................................................................53 ĆWICZENIE 6B: PRACA Z REGUŁAMI KLAS RELACJI (OPCJONALNE) ............................................................................73 ĆWICZENIE 7: PRZEGLĄD DANYCH GEOGRAFICZNYCH ...............................................................................................83 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 1 Budowanie Geobaz 2 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 1 Co to jest geobaza Wprowadzenie W tym ćwiczeniu dowiemy się czym jest geobaza oraz zapoznamy się z jej strukturą, a także elementami zapisanymi wewnątrz niej. Rozpoznanie tych elementów pomoże w zrozumieniu podstaw geobazy oraz efektywnym używaniu geobaz w ramach pracy z GIS. Zagadnienia Co to jest geobaza? Powody używania geobaz Elementy geobazy Cele Po ukończeniu tej lekcji, będziemy mogli: Wytłumaczyć podstawowe zalety stosowania geobazy Opisać podstawowe elementy geobazy Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 3 Budowanie Geobaz Kluczowe pojęcia 4 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Najważniejsze powody stosowania geobaz Strukturalne - Ulepszona wszechstronność i użyteczność - Zoptymalizowana wydajność - Małe ograniczenia rozmiaru Wydajność - Łatwa migracja danych - Ulepszony model edycji - Przechowywanie rastrów w geobazie Zarządzanie danymi - Dostosowana konfiguracja zapisu - Pozwala na aktualizację indeksów przestrzennych - Pozwala na użycie kompresji danych Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zalet używania geobazy plikowej, przeczytaj artykuł w ArcUser pod tytułem The Top Nine Reasons to Use a File Geodatabase. Odwiedź stronę internetową: www.esri.com/arcuser. Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 5 Budowanie Geobaz Elementy geobazy 6 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 7 Budowanie Geobaz Ćwiczenie 1: Praca z elementami geobazy Szacowany czas trwania ćwiczenia: 35 minut W tym ćwiczeniu wykonamy eksplorację elementów geobazy posługując się aplikacjami ArcCatalog i ArcMap. Zapoznamy się, w jaki sposób są one zapisane, jakie posiadają własności oraz w jaki sposób można ich używać. Na początku skorzystamy z aplikacji ArcCatalog, aby przejrzeć zawartość geobazy. Następnie przejdziemy do przygotowanego dokumentu mapy ArcMap, w celu przeprowadzenia zaawansowanej eksploracji elementów geobazy. W tym ćwiczeniu będziemy: Używać aplikacji ArcCatalog i ArcMap do eksploracji elementów geobazy Zapoznawać się z topologią Uruchamiać operację trasowania sieci geometrycznej Etap 1: Eksploracja struktury geobazy W tym etapie zapoznamy się ze strukturą geobazy. Zanim zaczniemy pracę utworzymy dwa połączenia z folderami, które będą używane w trakcie trwania kursu. Uruchom aplikację ArcCatalog. Na pasku narzędziowym Standardowy kliknij przycisk Podłącz folder (Connect to Folder) W oknie Podłącz folder (Connect to Folder) przejdź do …\Student\BLDG\ i wybierz folder Baza_danych. Kliknij OK. Właśnie utworzyliśmy połączenie z folderem, które umożliwia na bezpośredni dostęp do folderu Baza_danych bez konieczności nawigacji za każdym razem, gdy otwieramy aplikację ArcCatalog. Połączenia z folderami będziemy używać, w celu uzyskania dostępu do geobaz wykorzystywanych w trakcie trwania tego kursu. Utwórz połączenie z drugim folderem BLDG ze ścieżki …\Student\BLDG. Katalog BLDG zawiera foldery dla każdego ćwiczenia. Jest to domyślna lokalizacja dokumentów map oraz załączników. Z menu Dostosuj (Customize) wybierz Opcje ArcCatalog (ArcCatalog Options)… i kliknij zakładkę Ogólne (General). Upewnij się czy jest wyłączona opcja Ukryj rozszerzania plików (Hide file extensions). 8 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Kliknij OK. Uwaga: Drzewo katalogu jest oknem, które może być automatycznie ukrywane, poprzez kliknięcie ikony pinezki , znajdującej się w nagłówku okna. Jeśli pinezka wskazuje dół, wówczas okno pozostaje otwarte i istnieje możliwość jego zadokowania w innym miejscu. Aby rozwinąć zawartość folderu, kliknij znak plus znajdujący się po lewej stronie połączenia z folderem \Student\BLDG\Baza_danych. Rozwiń zawartość geobazy Suwałki.gdb. Znak plus obok elementu oznacza, że w jego środku znajdują się dodatkowe elementy. Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 9 Budowanie Geobaz Rozwiń zawartość zestawu danych Kataster oraz Wodociąg_i_Kanalizacja. 10 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Ta geobaza plikowa zawiera wiele elementów omówionych w czasie wykładu. Zauważ, że każdy zestaw danych zawiera wiele klas obiektów jak również różne zachowania geobazy. Zestaw danych Kataster dodatkowo zawiera topologię oraz klasy obiektów, opisów i wymiarów. Z kolei zestaw danych Wodociąg_i_Kanalizacja zawiera sieć geometryczną. W następnym etapie wykonamy przegląd niektórych najbardziej powszechnych elementów geobazy. Etap 2: Zapoznanie z elementami geobazy W tym etapie wykonamy eksplorację własności dla niektórych najczęściej spotykanych elementów geobazy. Wszystkie elementy geobazy posiadają własności, które są zazwyczaj ustawione w trakcie tworzenia elementów, do których się odnoszą. Niektóre z własności elementów geobazy podlegają modyfikacji w dowolnym momencie czasu. Aby przejść do własności elementu geobazy wystarczy w Drzewie katalogu kliknąć prawym przyciskiem myszy wybrany element, a następnie wybrać Właściwości. Kliknij prawym przyciskiem myszy zestaw danych Kataster i wybierz Właściwości (Properties). Wybierz zakładkę Układ współrzędnych XY (XY Coordinate System). Zakładka ta zawiera informację o układzie współrzędnych dla zestawu danych. Wszystkie klasy obiektów, które są dodawane do zestawu danych są odwzorowywane do układu współrzędnych zestawu danych. Pytanie 1: Jak nazywa się odwzorowanie używane przez ten zestaw danych ? __________________________________________________________________________ Zamknij okno Właściwości zestawu danych (Feature Dataset Properties). Otwórz właściwości dla klasy obiektów Pokrycie. Pytanie 2: Jak nazywa się odwzorowanie używane przez tę klasę obiektów? __________________________________________________________________________ Zauważ, że to odwzorowanie jest identyczne z tym używanym przez zestaw danych Kataster. Jeśli klasa obiektów znajduje się wewnątrz zestawu danych, jej odwzorowanie oraz inne powiązane właściwości przestrzenne będą pasować do własności zestawu danych. Zamknij okno Właściwości klasy obiektów (Feature Class Properties). W Drzewie katalogu kliknij znak minus obok zestawu danych Kataster oraz Wodociąg_i_Kanalizacja. Następnie przyjrzymy się bliżej zestawowi danych rastrowych. Kliknij zestaw danych rastrowych Kontury_typów i w prawej sekcji aplikacji wybierz na górze zakładkę Podgląd (Preview). Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 11 Budowanie Geobaz Użyj narzędzia Powiększ , aby zobaczyć powiększenie rastra. Ten raster jest zdjęciem lotniczym z naniesionymi konturami typów gleb znajdujących w północnozachodniej części Suwałk. Otwórz właściwości zestawu danych rastrowych. Okno właściwości zestawu danych rastrowych wyświetla informacje o kompozycji danych rastrowych, zasięgu przestrzennym, formacie kompresji i odniesieniu przestrzennym. Istnieje możliwości edycji tych atrybutów w tym oknie, co pozwala aplikacji ArcCatalog na zarządzanie danymi rastrowymi w geobazie. Zamknij okno Właściwości zestawu danych rastrowych (Raster Dataset Properties. Możemy dodać nowe elementy do geobazy używając narzędzi znajdujących się w menu Geoprzetwarzanie. Wiele z tych narzędzi jest również dostępnych klikając geobazę prawym przyciskiem myszy. W oknie Drzewo katalogu kliknij prawym przyciskiem myszy Suwałki.gdb i wybierz Nowa (New). Wybierając opcję Nowa zostało otwarte menu z opcjami utworzenia elementów takich jak klasy obiektów, zestawy danych czy katalog rastrów. Kreator tworzenia nowego elementu geobazy ułatwia wprowadzenie jego podstawowych własności. Po otworzeniu elementu możemy również ustawiać bardziej zaawansowane własności. Typy elementów, które możemy utworzyć zależą od poziomu licencji oprogramowania ArcGIS Desktop z jakim pracujemy oraz zainstalowanych rozszerzeń. Na przykład, aby utworzyć nową klasę relacji musimy dysponować co najmniej licencją ArcEditor. 12 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Aby zamknąć menu naciśnij na klawiaturze klawisz ESC. Geobazy mogą również przechowywać skrzynki narzędziowe. Rozwiń skrzynkę narzędziową Narzędzia_planowania, a następnie zestaw narzędzi Analizy. W skrzynkach narzędziowych znajdują się zestawy narzędzi, które grupują narzędzia o podobnej funkcjonalności oraz narzędzia geoprzetwarzania. Istnieją trzy typy narzędzi geoprzetwarzania w oknie ArcToolbox: narzędzia systemowe, modele i skrypty. W zestawie narzędzi Analizy znajdują się trzy narzędzia systemowe: Blisko, Bufor i Suma. Skrzynka narzędziowa Narzędzia_planowania dodatkowo przechowuje jeden model. Modele są bardzo dobrym sposobem na powiązanie ze sobą wielu narzędzi geoprzetwarzania i utworzenie wizualnego przedstawienia ścieżki pracy. Modele są zapisywanie w skrzynkach narzędziowych, które mogą się znajdować w geobazach. Następnie przejdziemy do eksploracji dwóch specyficznych elementów geobazy: topologii i sieci geometrycznej. Rozwiń zestaw danych Kataster i kliknij prawym przyciskiem myszy Topologia_kataster i wybierz Właściwości (Properties). Kliknij zakładkę Klasy obiektów (Feature Classes). Wszystkie pięć klas obiektów znajdujących się na liście bierze udział w topologii. Zauważ, że każda z tych klas obiektów jest zapisana w zestawie danych Kataster. Klasy obiektów mogą uczestniczyć w topologii jedynie, jeśli są zapisane w tym samym zestawie danych. Dodatkowo, klasy obiektów mogą jednocześnie uczestniczyć tylko w jednej topologii. W oknie Właściwości topologii (Topology Properties) kliknij Anuluj. W zestawie danych Wodociąg_i_Kanalizacja otwórz właściwości Wodociąg_i_Kanalizacja_Sieć. Kliknij zakładkę Ogólne (General). Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 13 Budowanie Geobaz Trzy klasy obiektów znajdujące się na liście uczestniczą w sieci geometrycznej. Tak samo jak topologia, wszystkie klasy biorące udział w sieci geometrycznej muszą być zapisane w tym samym zestawie danych. Aby zamknąć okno Właściwości sieci geometrycznej (Geometry Network Properties) kliknij Anuluj. Następnie dowiemy się, w jaki sposób elementy geobazy zachowują się w aplikacji ArcMap. Etap 3: Eksploracja klas obiektów w aplikacji ArcMap W tym etapie w aplikacji ArcMap zapoznamy się z różnymi rodzajami klas obiektów. Używając uprzednio przygotowanego dokumentu mapy, będziemy pracować z klasami obiektów zawierającymi punkty, linie, poligony i opisy. Zwykle dokumenty map są otwierane bezpośrednio z aplikacji ArcMap, ale można również je uruchamiać z poziomu aplikacji ArcCatalog. W Drzewie katalogu przejdź do \Student\BLDG\Ćwiczenie01 i dwukrotnie kliknij dokument mapy Ćwiczenie01.mxd. Zamknij aplikację ArcCatalog. W oknie Tabela zawartości (Table of Contents) kliknij pinezkę znajdującą się w prawym górnym narożniku, aby ustawić Auto ukrywanie (Auto Hide). Wskazówka: Można zwiększyć obszar wyświetlania mapy poprzez ustawienie okien, takich jak Tabela Zawartości i Katalog, na auto ukrywanie. Okna ustawione z opcją auto ukrywania są zwijane i wyświetlane, jako zakładki, gdy nie są używane. Aby wyświetlić okno umieść wskaźnik myszy nad odpowiednią zakładką. Umieść wskaźnik myszy na zakładce Tabeli zawartości (Table of Contents), aby przekonać się, że okno zostanie rozwinięte. Tabela Zawartości przechowuje listę ramek danych takich jak np. Etap 3 – Klasy Obiektów. Te grupy zróżnicowanych warstw będziemy używać w kolejnych etapach ćwiczenia. W tym ćwiczeniu w trakcie wykonywania pozostałych etapów będziemy aktywować poszczególne ramki danych. 14 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Rozwiń ramkę danych Etap 3 – Klasy Obiektów. Aktywna ramka danych zawiera warstwy punktowe, liniowe i poligonowe oraz warstwę opisów. Zauważ, że tylko warstwa punkty adresowe przechowuje punkty. Ulice, koleje, granice miasta posiadają reprezentację liniową. Budynki i studium z kolei zawierają obiekty poligonowe. Klasy obiektów geobazy są wyświetlane, jako warstwy w aplikacji ArcMap oraz posiadają te same ogólne własności co pliki shape. Następnie, poświęcimy trochę uwagi na klasę obiektów opisów. Klasy obiektów opisów przechowują grafiki lub specjalne statyczne etykiety utworzone na potrzeby redakcji kartograficznej. Wyłącz widoczność wszystkich warstw poza Budynki i Budynki – Opisy. Wskazówka: Aby wyłączyć/włączyć widoczność wszystkich warstw, przyciśnij klawisz Ctrl i kliknij kontrolkę znajdującą się po lewej stronie nazwy warstwy. Zauważ, że kontrolka warstwy Budynki – Opisy jest szara, co oznacza, że ta warstwa posiada przypisany zakres skalowy wyświetlenia i w bieżącej skali wyświetlania ta warstwa nie jest widoczna w obszarze wyświetlania mapy. W celu zapoznania się z wartościami zakresu skalowego dla tej warstwy, otworzymy jej właściwości. Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 15 Budowanie Geobaz Otwórz właściwości warstwy Budynki – Opisy. Kliknij zakładkę Ogólne (General). Pytanie 3: Jaka jest minimalna skala wyświetlania? ________________________________________________________________________________ Kliknij OK. Pytanie 4: Jaka jest bieżąca skala mapy? ________________________________________________________________________________ Ta warstwa nie będzie wyświetlana w skali mniejszej niż 1: 1 500. W celu szybkiej zmiany skali oraz zasięgu wyświetlania mapy w dokumencie mapy została utworzona zakładka przestrzenna. Kliknij menu Zakładki (Bookmarks) i wybierz Etykiety vs. Opisy. Uwaga: W zależności od rozmiaru i ustawień Twojego monitora, zakładka może nie wyświetlać całej zawartości. Jeśli skala wyświetlania jest mniejsza od 1 : 900 kliknij okno skali i wpisz 1100 i naciśnij Enter. Klasa obiektów opisów jest już widoczna i są wyświetlone informacje tekstowe na temat funkcji każdego z budynków. Następnie włączymy etykiety dla warstwy Budynki, aby zapoznać się z różnicą w zachowaniu pomiędzy etykietami a opisami. Etykiety również będą przedstawiać kod funkcji budynku. Kliknij prawym przyciskiem myszy warstwę Budynki i wybierz Etykietuj obiekty (Label Features). Uwaga: Etykiety będą koloru czerwonego z obwódką o kolorze żółtym. Na pasku narzędziowym Narzędzia (Tools) kliknij przycisk Przesuń (Pan) Kliknij i przesuń obszar wyświetlania w kierunku południowym. . Pytanie 5: Czy po przesunięciu mapy, etykiety zmieniły swoje położenie względem obiektów, do których się odnoszą? ________________________________________________________________________________ Pytanie 6: Czy po przesunięciu mapy, opisy zmieniły swoje położenie względem obiektów, do których się odnoszą? ________________________________________________________________________________ Etykiety będą zmieniały swoje położenie, w celu pozostania widocznym elementem tak długo, jak obiekty, do których się odnoszą, są widoczne. Opisy zawsze pozostają w tej samej lokalizacji. 16 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Na pasku narzędziowym Narzędzia (Tools) kliknij narzędzie Identyfikuj (Identify) i kliknij w dowolne miejsce na mapie. W polu Identyfikuj z (Identify from) wybierz warstwę Budynki – Opisy. Kliknij na mapie dowolny opis o kodzie m. W oknie Identyfikuj (Identify) rozwiń wszystkie poziomy drzewa. Kliknij numer poligonu budynku, do którego odnosi się opis. Tekst dla poligonów Budynków pochodzi z atrybutu o nazwie Funkcja_sz. Jeśli wartość atrybutu Funkcja_sz zostanie zmieniona wówczas tekst opisu zostanie automatycznie zaktualizowany. Zamknij okno Identyfikuj (Identify). Umieść wskaźnik myszy na zakładce Katalog (Catalog), aby go rozwinąć. Domyślnie, okna Katalog i Wyszukaj są zadokowane po prawej stronie i jest dla nich ustawione autoukrywanie. W drzewie katalogu rozwiń Student\BLDG\Baza_danych\Suwałki.gdb\Kataster i otwórz właściwości klasy relacji Anno_2_151. Pytanie 7: Jak nazywa się główna tabela/klasa obiektów? ________________________________________________________________________________ Pytanie 8: Jak nazywa się docelowa tabela/klasa obiektów? ________________________________________________________________________________ Pytanie 9: Jaki jest typ tej klasy relacji? ________________________________________________________________________________ pomiędzy klasami obiektów Budynki i Budynki_Opis istnieje złożona klasa relacji, co oznacza, że jeśli poligony budynków zostaną przesunięte lub usunięte wówczas opisy zostaną również przesunięte lub usunięte. Zamknij okno Właściwości klasy relacji (Feature Class Properties). Wyłącz etykiety warstwy Budynki. Na pasku narzędziowym Standardowy(Standard) kliknij przycisk paska narzędziowego Edytor (Editor) . Na pasku narzędziowym Edytor (Editor) kliknij menu o tej samej nazwie i wybierz Zacznij edycję (Start Editing), aby otworzyć sesję edycyjną. Kliknij Narzędzie edycji (Edit Tool) i kliknij poligon budynku, a następnie przesuń go w nowe położenie. Pytanie 10: Czy opis został przesunięty na nowe położenie? _______________________________________________________________________________ Kliknij prawym przyciskiem myszy wybrany poligon budynku i wybierz Usuń. Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 17 Budowanie Geobaz Pytanie 11: Co się stało z opisem? _______________________________________________________________________________ Z menu Edytor (Editor) wybierz Zakończ edycję (Stop Editing) i kliknij Nie, aby nie zapisywać wprowadzonych edycji. W Tabeli zawartości (Table of Contetnt) zwiń zawartość ramki danych Etap 3 – Klasy Obiektów. Skończyliśmy eksplorację niektórych podstawowych typów klas obiektów przechowywanych w geobazie. W następnym etapie zapoznamy się z zachowaniami, które można ustawić jedynie w geobazie. Etap 4: Eksploracja topologii W tym etapie zapoznamy się z topologią – elementem geobazy, który definiuje i wymusza reguły integralności danych przestrzennych. W dalszej części kursu będziemy tworzyć, zarządzać i edytować dane przy użyciu topologii. Kliknij prawym przyciskiem myszy ramkę danych Etap 4 – Topologia i wybierz Uaktywnij (Activate), a następnie rozwiń jej zawartość. Warstwa Topologia kataster odnosi się do topologii, która jest zapisana w geobazie Suwałki. Zauważ, że w Tabeli zawartości oraz w obszarze wyświetlania mapy topologia posiada specjalne symbole reprezentujące punktowe, liniowe i poligonowe błędy w danych. Kolor czerwony jest domyślną barwą wyświetlania błędów (możemy go zmieniać). W menu Zakładki (Bookmarks) wybierz Topologia. Zauważ, że obszary oznaczone kolorem czerwonym reprezentują błędy topologiczne. Błędy są naruszeniem reguł topologicznych zdefiniowanych dla danych. Tylko od nas zależy czy poprawimy błąd czy też oznaczymy go jako wyjątek od reguły. 18 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Otwórz właściwości warstwy Topologia kataster. Kliknij zakładkę Klasy Obiektów (Feature Classes). Widzimy listę klas obiektów, które uczestniczą w tej topologii. Kliknij zakładkę Reguły (Rules). Istnieje dziewięć reguł w tej topologii. W celu lepszego zrozumienia reguł topologii zapoznamy się z opisami reguł topologicznych. Pytanie 12: Czy zdefiniowane reguły wymuszają relacje przestrzenne pomiędzy obiektami w tej samej klasie obiektów czy pomiędzy klasami obiektów? _______________________________________________________________________________ Wybierz pierwszą regułę topologiczną i kliknij Opis….(Description…) Opis reguły mówi, że końce linii granicznych muszą się ze sobą pokrywać, w przeciwnym wypadku, występuje błąd. Kliknij OK w obu oknach. Jeśli to konieczne wyświetl pasek narzędziowy Topologia (Topology). Uwaga: W celu włączenie paska narzędziowego kliknij menu Dostosuj (Customize)> Paski Narzędziowe (Toolbars)> Topologia (Topology). Na pasku narzędziowym Edytor (Editor) kliknij Edytor (Editor) i wybierz Zacznij edycję (Start Editing). Po otwarciu sesji edycyjnej zostało otwarte okno Utwórz obiekty. Tak jak wszystkie okna w aplikacji ArcMap, również to może być automatycznie ukrywane. Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 19 Budowanie Geobaz Na pasku narzędziowym Topologia (Topology) kliknij Narzędzie naprawiania błędów topologii (Fix Topology Error Tool) . Kliknij na mapie większy z czerwonych poligonów oznaczających błąd topologiczny. Obrys poligonu zmienił się na kolor czarny, co oznacza, że błąd jest wybrany. Umieść wskaźnik myszy na wybranym poligonie i kliknij prawym przyciskiem myszy, a następnie wybierz Pokaż opis reguły….(Show Error Description ….) Zauważ, że został wyświetlony inny opis błędu topologicznego: Nie mogą się nakładać. W tym przypadku dwa poligony obrębów ewidencyjnych nie mogą się na siebie nakładać. W następnej kolejności, korzystając z poznanej metody przyjrzymy się innym błędom. Aby zamknąć okno opisu reguły kliknij OK. Poświęć trochę czasu i przyjrzyj się pozostałym błędom. Błędy topologiczne będą usuwane w późniejszej części szkolenia. W następnym etapie przejdziemy do eksploracji sieci geometrycznej. Kliknij Edytor (Editor) i wybierz Zakończ edycję (Start Editing). Nie zapisuj zmian w sesji edycyjnej. Zwiń zawartość ramki danych Etap 4 – Topologia. Zauważ, że okno Utwórz Obiekty zostało zamknięte. Etap 5: Eksploracja sieci geometrycznej W tym etapie wykonamy eksplorację sieci geometrycznej, która jest specjalną odmianą topologii, wymuszającą łączność pomiędzy punktami i liniami. W sieci geometrycznej, punkty są nazywane węzłami, a linie są określane jako segmenty. Punkty i linie mogą pochodzić z wielu różnych klas obiektów, ale razem zachowują się jako jeden zintegrowany zestaw danych. W tym etapie zapoznamy się z podstawami sieci geometrycznych. W dalszej części kursu będziemy tworzyć, edytować i zarządzać siecią geometryczną. Uaktywnij i rozwiń ramkę danych Etap 5 – Sieć geometryczna. Zauważ, że dwie klasy obiektów punktowych oraz jedna klasa obiektów liniowych tworzą sieć kanalizacyjną (grawitacyjną-opadową). Zwykle sieci infrastruktury technicznej są bardzo skomplikowane, z wieloma obiektami o dużej dokładności położenia i dodatkowo umieszczonych blisko siebie. 20 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska W celu przeprowadzenia analizy w sieci kanalizacyjnej, będziemy musieli włączyć pasek narzędziowy Analizy sieciowe. Włącz pasek narzędziowy Analizy sieciowe (Utility Network Analyst). Ogólnie sieci geometryczne są tworzone w celu wspomagania analiz trasowania. Naszym następnym zadaniem będzie przeprowadzenie trasowania między jednym, a drugim końcem sieci. W celu wykonania tej czynność dodamy flagi, które określają punkty początkowe i końcowe operacji wyznaczania ścieżki. Na pasku narzędziowym Analizy sieciowe (Analysis) kliknij Narzędzie dodaj flagę segmentu (Add Edge Flag Tool) . Jeśli jest wyświetlona ikona innego narzędzia, kliknij strzałkę i wybierz prawidłowe narzędzie. Używając poniższej grafiki jako odniesienie, kliknij segment blisko lokalizacji oznaczonej cyfrą 1, aby dodać pierwszą flagę. Flaga została oznaczona zielonym kwadratem. Aby dodać drugą flagę kliknij drugi segment, w pobliżu miejsca oznaczonego cyfrą 2. Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 21 Budowanie Geobaz W tym scenariuszu, chcemy znaleźć ścieżkę pomiędzy flagą 1 i 2. Operacje trasowania uwzględniają kolejność wstawiania flag. Na pasku narzędziowym Analizy sieciowe (Utility Network Analyst) ustaw w polu Zadanie wyznaczania ścieżki (Find Path Tool) opcję Znajdź ścieżkę (Find Path). Kliknij przycisk Rozwiąż (Solve) . Czerwona linia reprezentuje obliczoną ścieżkę pomiędzy dwoma flagami. Na pasku narzędziowym Analizy sieciowe (Utility Network Analyst) kliknij menu Analiza (Analysis) i wybierz Wyczyść wyniki (Clear Results). Z menu Analiza wybierz Wyczyść flagi (Clear Flags). Zamknij aplikację ArcMap bez zapisywania zmian. 22 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Podsumowanie 1. Wypisz zalety używania geobazy, które mogą być istotne w Twojej codziennej pracy. _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 2. Czego nowego dowiedziałaś/eś się o geobazie? _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 23 Budowanie Geobaz Odpowiedzi do pytań z lekcji 1 Ćwiczenie 1: Praca z elementami geobazy Pytanie 1: Jak nazywa się odwzorowanie używane przez ten zestaw danych ? Gauss-Kruger Pytanie 2: Jak nazywa się odwzorowanie używane przez tę klasę obiektów? Gauss-Kruger Pytanie 3: Jaka jest minimalna skala wyświetlania? 1: 1500 Pytanie 4: Jaka jest bieżąca skala mapy? Odpowiedzi mogą się różnić, około 1: 107 000 Pytanie 5: Czy po przesunięciu mapy, etykiety zmieniły swoje położenie względem obiektów, do których się odnoszą? Tak Pytanie 6: Czy po przesunięciu mapy, opisy zmieniły swoje położenie względem obiektów, do których się odnoszą? Nie Pytanie 7: Jak nazywa się główna tabela/klasa obiektów? Budynki Pytanie 8: Jak nazywa się docelowa tabela/klasa obiektów? Budynki_Opis Pytanie 9: Jaki jest typ tej klasy relacji? Złożone Pytanie 10: Czy opis został przesunięty na nowe położenie? Tak 24 Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska Pytanie 11: Co się stało z opisem? Został usunięty Pytanie 12: Czy zdefiniowane reguły wymuszają relacje przestrzenne pomiędzy obiektami w tej samej klasie obiektów czy pomiędzy klasami obiektów? W tej samej klasie obiektów oraz między różnymi klasami obiektów Podsumowanie lekcji 1. Wypisz zalety używania geobazy, które mogą być istotne w Twojej codziennej pracy. Przykładami mogą być: - Wszystkie dane zapisane w jednej bazie danych - Możliwość edycji przez wielu użytkowników jednej bazy danych w tym samym czasie - Możliwość tworzenia reguł, które pomagają w zapewnieniu integralności danych włączając: domeny, podtypy, klasy relacji, topologię, reguły spójności…. - Możliwość stosowania skalowalności geobazy od małej bazy danych do dużej, profesjonalnej bazy danych - Sieci geometryczne, które przechowują rozszerzoną topologię liniową 2. Czego nowego dowiedziałaś/eś się o geobazie? Odpowiedzi mogą się różnić, ale niektóre mogą się powtarzać na przykład: - Z geobazą dużo łatwiej pracuje się niż z innymi formatami danych - Wszystkie typy danych przestrzennych mogą być przechowywane w geobazie - Lepsza wydajność Copyright © 2012 Wersja polska Esri Polska 25 2 Typy geobaz Wprowadzenie W tym ćwiczeniu nauczymy się rozróżniać typy geobaz. Mimo, że w trakcie kursu będziemy używać geobazy plikowej, umiejętności i techniki, które poznamy mogą również być używane w geobazach grup roboczych oraz profesjonalnych. Zagadnienia Typy geobaz (jedno i wielodostępna) Jedno-dostępna geobaza (osobista i plikowa) Geobaza wielodostępna Geobazy wielodostępne: Osobista SDE, Grup Roboczych i Profesjonalna Funkcjonalność geobazy Wybór typu geobazy Cele Po ukończeniu tej lekcji, będziemy mogli: Opisać mocne strony każdego z typów geobaz Wytłumaczyć podstawowe zalety geobazy Opisać podstawowe elementy geobazy 27 Budowanie Geobaz Kluczowe pojęcia Geobazy jedno-dostępne *jednocześnie dane mogą być edytowane przez wielu edytorów, pod warunkiem, że są modyfikowane różne tabele, klasy obiektów lub zestawy danych. 28 Geobazy wielodostępne W celu uzyskania więcej informacji o funkcjonalności różnych typów geobaz, odwiedź: - esri.com/geodatabase - resources.esri.com/geodatabase Licencjonowanie ArcGIS Desktop Funkcjonalność geobazy zależy od licencji: ArcGIS for Desktop – Basic (ArcView) - Tworzenie i edycja geobaz ArcGIS Desktop - Tworzenie niektórych zachowań (wartości domyślne, podtypy, domeny) ArcGIS for Desktop – Standard/Advance (ArcEditor/ArcInfo) - zawiera wszystkie element licencji Basic (ArcView) - Edycja i zarządzanie geobazami ArcGIS for Server Workgroup (Grup Roboczych) i Enterprise (Profesjonalnej) - Tworzenie dodatkowych elementów (topologia, sieci geometryczne, klasy relacji) - Tworzenie dodatkowych zachowań (reguły spójności, reguły relacji) 29 Budowanie Geobaz Wybór typu geobazy 30 Podsumowanie 1. Wymień i opisz w jakich przypadkach lepiej stosować geobazy wielodostępne? 31 Budowanie Geobaz Odpowiedzi do pytań z lekcji 2 Podsumowanie lekcji 1. Wymień i opisz w jakich przypadkach lepiej stosować geobazy wielodostępne? - Udostępnia centralny,skalowalny zapis danych oraz system ich zarządzania - Używa dodatkowych funkcjonalności na przykład: wielodostępna edycja - Udostępnia lepsze zabezpieczenie danych (na przykład: uprawnienia do klas obiektów, kopie zapasowe, odzyskiwanie danych) - Utrzymuje integralność danych dzięki obiektami takimi jak kopie zapasowe, odzyskiwanie danych, cofanie zmian - Monitorowanie wydajności geobazy 32 3 Tworzenie schematów geobaz Wprowadzenie W tym ćwiczeniu dowiemy się, w jaki sposób utworzyć strukturę, która będzie przechowywała dane w Twojej geobazie. Zagadnienia Co to jest schemat? Budowanie schematów geobaz Scenariusze tworzenia schematów Edycja schematów Cele Po ukończeniu tej lekcji, będziemy mogli: Utworzyć schemat geobazy 33 Budowanie Geobaz Kluczowe pojęcia Budowanie schematu geobazy Modele danych można pobrać z witryny www.esri.com/datamodels 34 Scenariusze schematów Poniżej znajdują się scenariusze, które zostaną omówione przez Instruktora szkolenia, w celu zdefiniowania najlepszego sposobu utworzenia schematu: 1. Scenariusz #1: Budujemy geobazę dla wydziału Zarządzania Kryzysowego na poziome lokalnej administracji publicznej. ___________________________________________________________________ 2. Scenariusz #2: Mamy za zadanie utworzyć wielką liczbę schematów, ale większość z nich jest bardzo podobna do siebie. ___________________________________________________________________ 3. Scenariusz #3: Musimy zdefiniować wspólną geobazę dla wszystkich wydziałów w Twojej organizacji. ___________________________________________________________________ 4. Scenariusz #4: Tworzymy geobazę dla lokalnego Nadleśnictwa. Posiadamy klasę obiektów reprezentujące wydzielenia leśne. Chcemy użyć jej schematu, ale nie danych znajdujących się w niej. ___________________________________________________________________ 5. Scenariusz #5: Chcemy zbudować od podstaw jedną klasę obiektów. ___________________________________________________________________ 35 Budowanie Geobaz Podstawy projektowania geobaz Większość geobaz zawiera klasy obiektów. Z pewnych względów chcielibyśmy utworzyć zwykły projekt geobazy, który zawiera zbiory klas obiektów. Jednakże, może okazać się, że powinniśmy rozwinąć projekt geobazy w celu modelowania bardziej zaawansowanych powiązań za pomocą złożonych elementów geobazy. Zadanie 1: Projekt prostych klas obiektów. Zacznijmy od zdefiniowania wspólnych własności prostych klas obiektów. Na początku skupiamy się na podstawowym projekcie geobazy, później będziemy dodawać bardziej zaawansowane elementy. W trakcie definiowania listy klas obiektów, starajmy się określić dla każdej z nich następujące własności: Zdefiniować typ geometrii (również znany jako typ klasy obiektów) taki jak: punkt, linia, poligon lub opis. Określić własności geometrii. Czy musimy przechowywać współrzędne Z lub M, dla danych trójwymiarowych? Określić układ współrzędnych dla każdej klasy obiektów Określić rozdzielczość współrzędnych XY Wartości tolerancji odzwierciedlają dokładność położenia danych Zdefiniować parametry zapisu Domyślny klucz konfiguracyjny określa domyślne parametry zapisu. Określić pola atrybutów i ich typy danych Ważna jest również ocena zalet zastosowania dodatkowych funkcjonalności obiektów w Twojej geobazie. Potencjalnie, dodatkowe funkcjonalności mogą wpłynąć w dłuższym okresie czasu na efektywniejszą pracę oraz utrzymanie danych. Najczęściej spotykane powody rozszerzania prostego modelu danych: Ocena zestawów danych przed wykonaniem importu i użycie ich w Twoim systemie (na przykład w celu sprawdzenia zdefiniowanych przestrzennych reguł integralności –topologia) Edycja danych i utrzymanie ich integralności przestrzennej Używanie klas obiektów w zaawansowanych pracach GIS ( np. modelowanie i analizy) 36 Zadanie 2: Organizacja powiązanych klas obiektów w zestawy danych Używanie zestawów danych do przestrzennej i tematycznej integracji powiązanych klas obiektów. Ich pierwszym zadaniem jest możliwość tworzenia topologii, zestawów danych sieciowych, terenów i sieci geometrycznych Zadanie 3: Dodanie elementów geobazy w celu ułatwienia edycji danych oraz utrzymania integralności danych Geobaza zawiera pewne dodatkowe możliwości modelowania danych, które dodają reguły integralności i zachowania edycyjne do Systemu Informacji Przestrzennej. Możliwości te pomagają w automatyzacji zarządzania danymi i sprawdzania integralności. Zarządzanie integralnością wartości atrybutów za pomocą domen Używanie podtypów do zarządzania zbiorami danych w klasie obiektów Używanie klas relacji do pracy z obiektami w jednej tabeli poprzez selekcję obiektów w powiązanej tabeli Modelowanie powiązania przestrzennego między obiektami wewnątrz klasy obiektów lub z innymi klasami obiektów Zadanie 4: Dodanie funkcjonalności dla zaawansowanego użycia danych, modeli analitycznych (jak analizy sieciowe i geokodowanie) i zaawansowana kartografia W każdym zestawie danych możemy przeanalizować dodanie dodatkowych funkcjonalności geobazy, które pomogą w lepszym modelowaniu rzeczywistych procesów i zjawisk. Zapoznaj się z tematem Geodatabase design steps w Pomocy do ArcGIS for Desktop. 37 Budowanie Geobaz Typy danych pól 38 Ćwiczenie 3: Tworzenie schematów geobaz Szacowany czas trwania ćwiczenia : 35 minut W tym ćwiczeniu zapoznamy się z różnymi operacjami służącymi do tworzenia schematów geobaz. W tym ćwiczeniu będziemy: Tworzyć nową geobazę Tworzyć zestaw danych oraz klasę obiektów Tworzyć schemat przy użyciu modelu danych Tworzyć schemat używając Model Builder Etap 1: Utworzenie nowej geobazy Zanim zaczniemy tworzyć strukturę klas obiektów i innych elementów geobazy, musimy posiadać geobazę, w której będziemy je dodawać. Na początku utworzymy nową geobazę plikową do zapisu schematu, który będziemy realizować w dalszej części ćwiczenia. Uruchom aplikację ArcCatalog. Przejdź do …\Student\BLDG\ Kliknij prawym przyciskiem myszy folder Baza_danych i wybierz Nowa (New) > Geobaza plikowa (File Geodatabase). Zmień nazwę nowej geobazy na Suwalki_sch. Właśnie utworzyliśmy nową geobazę plikową. W następnych etapach będziemy wprowadzać do niej nowy schemat dla elementów geobazy. Etap 2: Utworzenie nowego zestawu danych W tym etapie utworzymy nowy zestaw danych. W trakcie jego tworzenia nie jest wymagane podanie zbyt wielu informacji, ale podane parametry są istotne. Na przykład, jedno z wymaganych własności to odniesienie przestrzenne. Kliknij prawym przyciskiem myszy Suwalki_sch.gdb i wybierz Nowa (New), a następnie Zestaw danych (Feature Dataset). W polu Nazwa (Name) wpisz Kataster i kliknij Dalej (Next). 39 Budowanie Geobaz W następnym panelu kreatora musimy zdefiniować układ współrzędnych. Możemy określić układ współrzędnych geograficznych lub odwzorowanych. Kliknij przycisk Importuj... (Import…) W oknie Wyszukaj zestaw danych lub układ współrzędnych w polu Szukaj (Search) przejdź do \Student\BLDG\Baza_danych\Suwałki.gdb Wybierz zestaw danych Kataster i kliknij Dodaj (Add). Kliknij Dalej (Next). Aby zaakceptować domyślne ustawienia, brak układ współrzędnych Z, kliknij Dalej (Next). Uwaga: Układ współrzędnych Z określa położenie współrzędnych Z lub wysokości względem powierzchni odniesienia. Zaakceptuj domyślną wartości Tolerancji XY (XY Tolerance) i wyłącz opcję Zaakceptuj domyślną rozdzielczość i zasięg domeny (zalecane) (Akcept Default Domain Resolution and Extent (Recomanaded)) - kliknij Dalej (Next) Tolerancja XY to minimalna odległość między współrzędnymi, która jest używana do oceny pokrywania się obiektów oraz do zdefiniowania relacji przestrzennych między współrzędnymi. Domyślna tolerancja XY jest równa 1 milimetr w jednostkach liniowych układu współrzędnych XY danych. W tym przypadku przypisany układ współrzędnych wykorzystuje jako jednostki długości metry. Jeśli zostałby wybrany układ współrzędnych wykorzystujący jako jednostki długości stopy lub cale wówczas wartości tolerancji wynosiłaby odpowiednio 0.003281 i 0.03937. W ogólności, zalecana jest akceptacja domyślnej wartości tolerancji XY. W tym panelu kreatora, możemy dopasować rozdzielczość XY oraz zasięgi domen. Rozdzielczość XY to rozmiar komórki siatki, do której współrzędne są dociągane. Wszystkie współrzędne są dociągnięte do zdefiniowanej podkładowej siatki. Domyślną rozdzielczością jest 1/10 tolerancji XY. Zasięgi domen powinny być modyfikowane, jeśli tworzymy elementy geobazy w wersji wcześniejszej niż 9.2 lub gdy przypisaliśmy nieznany układ współrzędnych. W przeciwnym przypadku, powinniśmy zaakceptować domyślne zasięgi domen. Kliknij Zakończ (Finish). Właśnie utworzyliśmy nowy zestaw danych. Następnie dodamy do niego nową klasę obiektów. Etap 3: Utworzenie nowej klasy obiektów W tym etapie utworzymy klasę obiektów używając kreatora aplikacji ArcCatalog oraz narzędzie Importu XML. Kliknij prawym przyciskiem myszy Kataster i wybierz Nowa (New) > Klasa obiektów (Feature Class) W polu Nazwa (Name) wpisz Dzialki. 40 Dla wszystkich nowych klas obiektów, domyślnym typem geometrii jest poligon. Kliknij Dalej (Next). Pozostaw domyślny klucz konfiguracji i kliknij Dalej (Next). W następnym panelu możemy dodać pola do tabeli nowej klasy obiektów. Możemy to wykonać manualnie lub zaimportować je z innej tabeli lub klasy obiektów. Skorzystamy z drugiej opcji. Kliknij Importuj (Import). W tym przypadku, w celu budowy schematu dla tabeli nowej klasy obiektów, wykonamy import schematu tabeli z istniejącego pliku shape. W następnym ćwiczeniu wykonamy wczytanie obiektów do nowoutworzonej klasy obiektów. Przejdź do ..\Student\BLDG\Ćwiczenie03 i wybierz Działki.shp, a następnie kliknij Dodaj (Add). Zauważmy, że niektóre pola zostały dodane do schematu klasy obiektów Dzialki. Te pola pochodzą bezpośrednio z pliku shape Działki. Kliknij Zakończ (Finish). Pytanie 1: Jak myślisz, dlaczego nie musieliśmy określać informacji o układzie współrzędnych dla klasy obiektów Dzialki? _____________________________________________________________________________ Właśnie dodaliśmy pola z innej tabeli do schematu nowej klasy obiektów. Co się stanie, jeśli schemat tabeli, który zaimportowaliśmy nie posiada wszystkich wymaganych pól? Zawsze możemy dodać manualnie pola w aplikacji ArcCatalog lub ArcMap. Rozwiń zestaw danych Kataster i otwórz właściwości klasy obiektów Działki i kliknij zakładkę Pola (Fields). Kliknij pierwszy pusty wiersz, poniżej Shape_Area i wpisz Wlasciciel. W kolumnie Typ Danych (Data Type) kliknij pusty wiersz i wybierz Tekst (Text). Kliknij Zastosuj (Apply), aby utworzyć nowe pole bez zamykania okna dialogowego. 41 Budowanie Geobaz Możemy również usunąć dowolne pole, którego nie potrzebujemy. Na przykład, nie ma potrzeby zachowywania pola Shape_leng, skoro geobaza zawsze tworzy systemowe pole do przechowywania długości obiektu – Shape_length. Kliknij szare pole (kwadrat) obok pola Shape_leng i wciśnij klawisz Delete. Kliknij Zastosuj (Apply), aby zatwierdzić zmiany w tabeli i zweryfikuj czy wybrane pole zostało usunięte i kliknij OK. Importowanie schematów tabel jest szybkim sposobem na pozyskanie wielu pól do tabel lub klas obiektów. W razie potrzeby, możemy zawsze je zmodyfikować. Jeśli pole jest zdefiniowane niepoprawnie, trzeba będzie je usunąć, a następnie utworzyć nowe z poprawnym typem danych. Obejrzyj podgląd tabeli Dzialki. Pytanie 2: Ile rekordów znajduje się w klasie obiektów Dzialki? ____________________________________________________________________________ Obejrzyj podgląd tabeli Działki ze ścieżki ..\Student\BLDG\Ćwiczenie03. Zauważ, ze plik shape zawiera te same pola co klasa obiektów Dzialki. Użyliśmy tego pliku shape jako szablonu schematu dla tabeli nowej klasy obiektów. W następny ćwiczeniu wprowadzimy obiekty z tego pliku i kilku innych do klasy obiektów Dzialki. Na chwilę obecną za pomocą kreatorów ArcCatalog utworzyliśmy geobazę, zestaw danych oraz klasę obiektów. Możemy również utworzyć schemat poprzez import dokumentu XML przestrzeni roboczej. Eksport schematu geobazy lub obiektów do dokumentu XML jest szybkim i efektywnym sposobem na udostępnienie elementów i zachowań geobazy. W folderze Baza_danych kliknij prawym przyciskiem myszy Suwalki_sch.gdb i wybierz Importuj, a następnie kliknij XML dokument przestrzeni roboczej… (XML Workspace Document …) W pierwszym panelu kreatora zaznacz opcję importu Tylko schemat (Schema Only). W polu Podaj źródłowy XML do zaimportowania: (Specify the XML Source to Import:) kliknij Przeglądaj (Browse) Przejdź do folderu Ćwiczenie03 i kliknij Ulice.xml i kliknij Otwórz (Open). Uwaga: Zauważ, że występuje tu również plik Ulice.shp.xml. Jest to plik przechowujący metadane dla pliku shape zlokalizowanego w tym samym folderze. Zawiera on inne informacje niż plik Ulice.xml. Upewnij się, że został wybrany poprawny plik. Kliknij Dalej (Next). Kliknij Zakończ (Finish). Odśwież geobazę Suwalki_sch.gdb. 42 W geobazie została utworzona klasa obiektów Ulice_1. W następnej kolejności usuniemy w nazwie niepotrzebny przyrostek. Kliknij prawym przyciskiem myszy Ulice_1 i wybierz Zmień nazwę (Rename). Zmień nazwę na Ulice. Otwórz właściwości klasy obiektów Ulice i wybierz zakładkę Podtypy (Subtype). Zauważmy, że zaimportowany schemat z dokumentu XML zawiera podtypy. Używanie XML do importu i eksportu obiektów geobazy lub schematu jest bardzo wydajne. Na przykład, jeśli posiadamy geobazę zawierającą wiele klas obiektów, możemy wyeksportować tylko obiekty lub schemat z jednej klasy obiektów do dokumentu XML i wysłać go do innego użytkownika. Następnie może on zostać wczytany do geobazy, tak jak zrobiliśmy to przed chwilą, i posiadać jedną klasę obiektów i dowolny schemat (z podtypami, domenami, klasami relacji) dodany do geobazy. W następnym ćwiczeniu wykonamy wczytanie danych do utworzonego schematu. Aby zamknąć okno właściwości klasy obiektów, kliknij Anuluj (Cancel). W tym etapie utworzyliśmy schemat dla klas obiektów. W kolejnym ćwiczeniu zasilimy klasy obiektów danymi. Teraz utworzymy pewne dodatkowe schematy. Etap 4: Utworzenie schematu z modelu danych Do chwili obecnej tworzyliśmy schematy geobazy używając narzędzi ArcGIS. Innym sposobem na utworzenie schematu jest użycie opublikowanych przez Esri modeli danych. Modele danych używany w tym ćwiczeniu zostały pobrane z witryny modeli danych Esri. W aplikacji ArcCatalog przejdź do ..\Student\BLDG\Cwiczenie03\Model_danych. 43 Budowanie Geobaz Zauważ, że w katalogu znajdują się: geobaza o nazwie ArcBasenyMorskie.mdb, plik tekstowy oraz dokument XML. Pytanie 3: Jakiego jest typu geobaza ArcBasenyMorskie? _____________________________________________________________________________ Uwaga: Aktualnie, niektóre modele danych można pobrać bezpośrednio w formacie geobazy osobistej Access. XML jest innym powszechnie stosowanym formatem, w jakim można pobrać modele danych. Rozwiń zawartość geobazy ArcBasenyMorskie.mdb. Rozwiń zestaw danych ObiektyMorskie. Kliknij LiniaBrzegowa i obejrzyj podgląd klasy obiektów. 44 Pytanie 4: Dlaczego nie ma wyświetlonych obiektów w panelu podgląd? _____________________________________________________________________________ Obejrzyj podgląd tabeli. Pola tabeli są częścią schematu geobazy i są włączone w modele danych. Kliknij prawym przyciskiem myszy ArcBasemyMorskie.mdb i wybierz Właściwości (Properties). Kliknij zakładkę Domeny (Domains). Wiele domen zostało zawartych w schemacie. Po wczytaniu danych do klas obiektów, możemy je przypisać do podtypów lub pól. Kliknij każdą nazwę domeny i zapoznaj się z własnościami i wartościami kodów. W jednej z następnych lekcji bliżej przyjrzymy się domenom. Kliknij OK. 45 Budowanie Geobaz Poza zestawami danych, klasami obiektów, tabelami, polami i domenami, modele danych mogą zawierać również schematy klas relacji. Kliknij prawym przyciskiem myszy klasę relacji TrasaposiadaKorytarze i wybierz Właściwości (Properties). Zauważ, że właściwości tej klasy relacji zostały zawarte w schemacie. Zamknij okno Właściwości klasy relacji (Relationship Class Properties). 46 Etap 5: Aktualizacja geobazy i odniesienia przestrzennego Aktualnie, większość modeli danych można pobrać w formacie geobazy osobistej Microsoft Access, co oznacza, że nie są one dostosowane do aktualnej wersji – ArcGIS 10.1. W celu udostępnienia pełnych zalet nowej geobazy plikowej musielibyśmy przekopiować zawartość geobazy osobistej Access do plikowej. Przed wykonaniem tej czynność konieczna jest aktualizacja geobazy do wersji 10.1 oraz aktualizacja odniesienia przestrzennego do nowego formatu zapisu współrzędnych o wysokiej precyzji. Tabele systemowe geobazy są aktualizowane z każdą wersją ArcGIS, w celu zapewniania obsługi dodatkowej funkcjonalności. Dobrą praktyką jest aktualizowanie geobaz do bieżącej wersji oprogramowania. Zauważmy, że po wykonaniu tej czynności mamy dostęp do nowej funkcjonalności wprowadzonej w nowej wersji. Z drugiej strony nie jest możliwe wykonanie aktualizacji geobazy do starszej wersji oprogramowania ArcGIS. Otwórz właściwości ArcBasenyMorskie.mdb. Kliknij zakładkę Ogólne (General). Kliknij Zaktualizuj geobazę (Update Geodatabase). Kliknij OK. Po udanym zakończeniu działania narzędzi, zamknij okno postępu pracy. Geobaza została zaktualizowana do wersji ArcGIS 10.1. Inna własność, którą powinniśmy zaktualizować to odniesienie przestrzenne. Pamiętajmy, że zapis współrzędnych w ArcGIS 10.1 jest dużo bardziej wydajny i może być o znacznie większej precyzji, a także zapewnia dużo więcej zapasowej przestrzeni w zasięgu domeny niż starsze wersje. Z podanych powodów, dobrym pomysłem jest aktualizacja odniesienia przestrzennego klas obiektów i zestawów danych do wysokiej precyzji. Zamknij okno właściwości geobazy. W folderze Baza_danych utwórz nową geobazę plikową i nazwij ją Baseny_morskie. Do nowej geobazy zaimportujemy dane z geobazy osobistej Access. Wróć do geobazy ArcBasenyMorskie.mdb i otwórz właściwości zestawu danych ObiektyMorskie. Kliknij zakładkę Domena, rozdzielczość i tolerancja (Domain, Resolution and Tolerance) 47 Budowanie Geobaz Zasięgi współrzędnych są w starym formacie. Zamknij okno Właściwości zestawu danych (Feature Dataset Properties). Kliknij prawym przyciskiem myszy ObiektyMorskie i wybierz Uaktualnij Odniesienie Przestrzenne….(Update Spatial Reference). Zostało wyświetlone okno Uaktualnij Odniesienie Przestrzenne. Kliknij OK. Po zakończonym procesie zamknij okno postępu pracy. Otwórz okno właściwości zestawu danych ObiektyMorskie i wybierz zakładkę Domena, rozdzielczość i tolerancja (Domain, Resolution and Tolerance) Zwróćmy uwagę na różnice w domenach współrzędnych. Możemy stwierdzić, że jest znacznie więcej miejsca do zapisu danych w wersji 10.1. Zamknij okno Właściwości zestawu danych (Feature Dataset Properties). Przeciągnij i upuść zestaw danych ObiektyMorskie do geobazy Baseny_morskie.gdb. W oknie Transfer danych (Data Transfer) kliknij OK. Przeciągnij i upuść zestaw danych ObiektySiatek (Bez aktualizacji odniesienia przestrzennego). Po udanym transferze danych, otwórz właściwości zestawu danych ObiektySiatek znajdującego się w ..\Student\BLDG\Baza_danych\Baseny_morskie.gdb. Kliknij zakładkę Domen (Domain). Pytanie 5: Czy zestaw danych posiada domenę współrzędnych ArcGIS 10.1? _____________________________________________________________________________ Zamknij okno Właściwości zestawu danych (Feature Dataset Properties). Dobrym sposobem na aktualizację odniesienia przestrzennego jest zwykły transfer danych do geobazy plikowej. Aplikacja ArcCatalog automatycznie wykona aktualizację. Opcja ‘Uaktualnij Odniesienie Przestrzenne‘ występuje tylko w menu kontekstowym geobazy osobistej Access. Aktualizacja geobazy nie powoduje automatycznego uaktualnienia odniesienia przestrzennego, dlatego musimy pamiętać o osobnym wykonaniu tych czynności. Transfer dwóch zestawów danych spowodował przekopiowanie większości elementów geobazy do geobazy plikowej. Na chwilę obecną nie będziemy nic innego importować. W przypadku pracy z danymi produkcyjnymi pamiętajmy o imporcie wszystkich elementów geobazy. 48 Etap 6: Utworzenie schematu za pomocą zaawansowanego geoprzetwarzania We wcześniejszym ćwiczeniu utworzyliśmy schemat używając narzędzi w oknie ArcToolbox. Teraz utworzymy schemat używając przygotowanego modelu. Model jest złożony i wykonuje wiele operacji do utworzenia schematu, ale większość z nich już poznaliśmy w pośrednich etapach ćwiczenia. W aplikacji ArcCatalog zwiń wszystkie geobazy. W folderze Ćwiczenie03 rozwiń skrzynkę narzędziową SchematGDB.tbx. Kliknij prawym przyciskiem myszy model Utwórz schemat i wybierz Edytuj... (Edit…) Model jest złożony i zawiera wiele procesów. Pierwszy z nich tworzy nową geobazę w folderze Model_geo, kolejne operacje tworzą zestawy danych, klasy obiektów, domeny i pola. Zapoznaj się z operacjami wykonywanymi przez model. Kliknij menu Model i kliknij Uruchom cały model (Run Enitre Model). Po zakończeniu działania narzędzia zamknij okno postępu pracy. Zamknij okno Utwórz Schemat (Create Schema) i kliknij Nie (No) aby nie zapisać zmian w modelu. Jeśli to konieczne odśwież folder Model_geo, naciskając klawisz F5. Rozwiń folder Model_geo. Rozwiń geobazę Suwałki_model.gdb i zapoznaj się z jej zawartością. Zapoznaj się domenami geobazy. Zamknij aplikację ArcCatalog. ModelBuilder może być użyty do szybkiego utworzenia schematu. Możemy używać pojedynczych narzędzi geoprzetwarzania, prostej ładowarki danych, importu XML lub innych metod do wczytania danych do pustych schematów. 49 Budowanie Geobaz Podsumowanie Wymień i opisz metody, które mogą zostać użyte do tworzenia schematu geobazy. __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________ ________________________________________ 50 Odpowiedzi do pytań z lekcji 3 Scenariusze schematów Scenariusz #1: Budujemy geobazę dla wydziału Zarządzania Kryzysowego na poziome lokalnej administracji publicznej. Użycie opublikowanych przez Esri modeli danych Scenariusz #2: Mamy za zadanie utworzyć wielką liczbę schematów, ale większość z nich jest bardzo podobna do siebie. Użycie narzędzi geoprzetwarzania i automatyzacja procesów Scenariusz #3: Musimy zdefiniować wspólną geobazę dla wszystkich wydziałów w Twojej organizacji. Import istniejącego schematu z dokumentu XML Scenariusz #4: Tworzymy geobazę dla lokalnego Nadleśnictwa. Posiadamy klasę obiektów reprezentujące wydzielenia leśne. Chcemy użyć jej schematu, ale nie danych znajdujących się w niej. Import tylko schematu Scenariusz #5: Chcemy zbudować od podstaw jedną klasę obiektów. Użycie kreatora w aplikacji ArcCatalog 51 Budowanie Geobaz Ćwiczenie 3: Tworzenie schematów geobaz Pytanie 1: Jak myślisz, dlaczego nie musieliśmy określać informacji o układzie współrzędnych dla klasy obiektów Działki? Ponieważ tworzymy klasę obiektów wewnątrz zestawu danych. Aplikacja ArcCatalog przypisze układ współrzędnych klasie obiektów z zestawu danych. Pytanie 2: Ile rekordów znajduje się w klasie obiektów Działki? Żadnego. Utworzyliśmy tylko schemat. Pytanie 3: Jakiego jest typu geobaza ArcBasenyMorskie? Jest to geobaza osobista dla Microsoft Access Pytanie 4: Dlaczego nie ma wyświetlonych obiektów w panelu podgląd? Nie ma żadnych obiektów, tylko schemat Pytanie 5: Czy zestaw danych posiada domenę współrzędnych ArcGIS 10.1? Tak Podsumowanie Wymień i opisz metody, które mogą zostać użyte do budowy schematu geobazy. Możliwe odpowiedzi: Kreatory ArcCatalog, Import danych i schematu, Import dokumentu XML, Narzędzia Geoprzetwarzania, Modele danych udostępnione przez Esri. 52 Ćwiczenie 6A: Powiązania danych przestrzennych i opisowych Szacowany czas wykonania ćwiczenia: 45 minut W tym ćwiczeniu utworzysz złączenia i relacje w projekcie ArcMap oraz klasę relacji w geobazie. Ważne jest, aby dobrze pojąć różnice pomiędzy tymi trzema metodami powiązania tabel. Klasy relacji to najbardziej wydajne, trwałe powiązania danych, dające różne ważne korzyści końcowym użytkownikom i edytorom danych. W tym ćwiczeniu: ▪ ▪ ▪ Utworzysz złączenia i relacje w aplikacji ArcMap Utworzysz klasy relacji w geobazie Utworzysz klasy relacji w ArcMap Etap 1: Przegląd tabel w ArcMap Zanim utworzysz jakąkolwiek klasę relacji, utworzysz złączenie i relację w aplikacji ArcMap. Najpierw przejrzysz tabele, z którymi będziesz pracować. Uruchom aplikację ArcMap z opcją nowej mapy i dodaj następujące dane z geobazy ...\BLDG\Database\Relationships: ▪ ...\R2VegFD\R2VEG ▪ ...R2VEG_GIS_CALCS ▪ ...R2VEG_SPECIES Otwórz tabelę atrybutów warstwy R2VEG. Pytanie 1: Jak dużo rekordów znajduje się w tej klasie obiektów? __________________________________________________________________________________ Otwórz tabelę R2VEG_GIS_CALCS. Pytanie 2: Jak dużo rekordów znajduje się w tej tabeli? __________________________________________________________________________________ Pytanie 3: Jakiego typu zależność (krotność) zachodzi pomiędzy tymi dwoma tabelami? ___________________________________________________________________________________ 53 Budowanie Geobaz Łatwo zauważyć, wspólne pole w obu tabelach o nazwie VEG_LINK, które może być wykorzystane do utworzenia złączenia. Złączenie może być zrealizowane tylko w przypadku krotności jeden-do-jednego i wiele-do-jednego. Zauważ: W tym przypadku nazwa wspólnego pola (klucza) w obu tabelach jest taka sama, ale ogólnie nie jest to konieczne. Pola wspólne są identyfikowane poprzez to, że zawierają takie same wartości. Zamknij obie tabele. Otwórz tabelę R2VEG_SPECIES. Pytanie 4: Jak dużo rekordów znajduje się w tej tabeli? __________________________________________________________________________________ W tym przypadku, pomiędzy tabelą warstwy R2VEG a tabelą R2VEG_SPECIES zachodzi krotność jeden-do-wielu, aby więc powiązać te dwie tabele należy użyć operacji relacji. Relacja może być zrealizowana w przypadku dowolnego typu krotności. 54 Pytanie 5: Co stałoby się, gdyby tabelę R2VEG_SPECIES złączono z tabelą warstwy R2VEG zamiast dokonania relacji? __________________________________________________________________________________ Zauważ, że tabela R2VEG_SPECIES również posiada pole VEG_LINK. Zamknij tabelę R2VEG_SPECIES. Etap 2: Tworzenie i wykorzystanie złączenia w ArcMap Złączenia tabel w ArcMap są świetnym sposobem pozyskiwania dodatkowych atrybutów do symbolizacji, zapytań i analiz. Teraz utworzysz złączenie pomiędzy tabelą warstwy R2VEG i tabelą R2VEG_GIS_CALCS. Kliknij prawym przyciskiem myszy warstwę R2VEG i wybierz Złączenia i Relacje > Złącz (Joins and Relates > Join). Pytanie 6: Które pole powinno być podstawą złączenia, w pierwszej rozwijalnej liście? __________________________________________________________________________________ Wybierz z rozwijalnej listy pole, które stanowi odpowiedź na powyższe pytanie. Wybierz R2VEG_GIS_CALCS, jako tabelę dołączaną. Pytanie 7: Które pole w tabeli R2VEG_GIS_CALCS powinno zostać użyte do złączenia? __________________________________________________________________________________ Wybierz z ostatniej rozwijalnej listy pole, które stanowi odpowiedź na powyższe pytanie. 55 Budowanie Geobaz Okno dialogowe powinno wyglądać tak, jak na poniższym obrazku. Kliknij OK. Wynik operacji złączenia jest niewidoczny na mapie. Teraz otworzysz tabelę R2VEG, aby zobaczyć wyniki tej operacji. Otwórz tabelę warstwy R2VEG i umieść pole zawierające wysokości najdalej z prawej strony tabeli. Zwróć uwagę na to że, pola z tabeli R2VEG_GIS_CALCS zostały dodane do tabeli warstwy R2VEG. Każdy rekord został dopasowany w oparciu o wartość w polu VEG_LINK. Teraz użyjesz tak rozbudowanych atrybutów opisowych do symbolizacji poligonów roślinności. Po dodaniu wartości z jednej tabeli do drugiej, w źródłowej tabeli (w tym przypadku R2VEG) 56 widać dodatkowe pola. Te dodatkowe pola mogą nam posłużyć do symbolizacji, zapytań, etykietowania i analizowania danych. Połączenia są tymczasowe i nie wpływają w żaden sposób na dane źródłowe. Jeśli otworzysz tabelę R2VEG w aplikacji ArcCatalog, nie zobaczysz żadnych dodatkowych pól pochodzących z R2VEG_GIS_CALCS. Zamknij tabelę atrybutów. Teraz, użyjesz dodanych pól do symbolizacji poligonów roślinności. Otwórz Własności (Properties) warstwy R2VEG i kliknij zakładkę Symbolizacja (Symbology). Z lewej strony okna kliknij Wielkości (Quantities). W panelu Pola (Fields), kliknij rozwijalną listę Wartość (Values) i wybierz ELEVATION. Jako Skala Barw wybierz Surface. Wskazówka: Jeśli to konieczne, kliknij prawym przyciskiem myszy strzałkę rozwijalnej listy skali barw i odznacz Widok Graficzny. Kliknij OK. Właśnie zasymbolizowano warstwę R2VEG w oparciu o pola dodane w operacji złączenie. 57 Budowanie Geobaz Informacje pochodzące z łączenia mogą być także wykorzystywane do tworzenia zapytań do atrybutów. Z menu Selekcja (Selection) , wybierz Wybierz Według Atrybutów (Select by Attributes). Utwórz następujące zapytanie: R2VEG_GIS_CALCS.ELEVATION > 8000 i kliknij OK. Zwróć uwagę na to, że zostały wybrane wszystkie poligony o wysokości większej niż 8000 stóp. Bez danych pochodzących ze złączenia, takie zapytanie nie byłoby możliwe. W pasku narzędziowym Narzędzia (Tools), kliknij przycisk Wyczyść Wybrane Obiekty (Clear Selected Attributes) . Teraz, zapoznasz się z edycją złączonych danych. Rozpocznij sesję edycyjną (Edit > Start Editing). Otwórz tabelę atrybutów R2VEG. Zwróć uwagę na to, że pola z warstwy R2VEG posiadają białe nagłówki, a pola z tabeli R2VEG _GIS_CALCS posiadają szare nagłówki. Barwa nagłówka pola mówi o tym, czy dane pole może być edytowane, czy nie. Wszystkie nagłówki pól z tabeli R2VEG _GIS_CALCS są szare, co wskazuje na to, że są one tylko do odczytu. Zamknij tabelę atrybutów i zakończ sesję edycyjną. Aplikacja ArcMap utrzymuje złączenie tak długo, jak sobie tego życzysz. Może ono być zapisane w dokumencie mapy lub w pliku warstwy, jak też również może być w dowolnym momencie usunięte. Jeśli chcesz zapisać wszystkie pola w jednej klasie obiektów zawsze możesz kliknąć prawym przyciskiem myszy tę warstwę i wybrać Dane > Eksportuj Dane, aby zapisać je jako nowe dane. Teraz usuniesz złączenie. Kliknij prawym przyciskiem myszy warstwę R2VEG i wybierz Złączenia i Relacje > Usuń Złączenie(a) > R2VEG_GIS_CALCS (Joins and Relates > Remove Join(s)) Etap 3: Tworzenie i wykorzystanie relacji w ArcMap W tym etapie będziesz pracować z relacjami w aplikacji ArcMap. Relacje są innym sposobem wiązania tabel w aplikacji ArcMap. Koncepcyjnie są one podobne do złączeń, wiążąc dwie tabele w oparciu o wspólne pole kluczowe, ale w odróżnieniu od złączeń relacje mogą być tworzone w przypadku wszelkich możliwych krotności. Relacje nie tworzą wizualnego rozszerzenia tabel, ale raczej tworzą powiązanie, czy też odniesienie dzięki któremu można w aplikacji ArcMap pozyskać więcej informacji, podczas identyfikowania lub selekcjonowania obiektów. W pierwszym etapie tego ćwiczenia stwierdzono, że tabela R2VEG_SPECIES zawiera wiele rekordów dla każdego jednego poligonu roślinności, co oznacza, że jest to krotność wiele-do-jednego. Aby efektywnie powiązać te tabele użyjesz relacji. 58 Kliknij prawym przyciskiem myszy warstwę R2VEG i wybierz Złączenia i Relacje > Utwórz Relację (Joins and Relates > Relate). Okno dialogowe relacji wymaga podania tego samego typu informacji, co okno złączenia. Obie operacje, złączenia i relacje, wymagają określenia tabel, które będą powiązane i w każdej tabeli określenia pola zawierającego wspólne wartości kluczowe. Relacje wymagają także nazwy powiązania, co będzie wykorzystywane podczas dostępu do danych poprzez relacje w ArcMap. W tym etapie utworzysz relacje pomiędzy tabelami R2VEG_SPECIES i R2VEG. Wypełnij pola okna dialogowego Relacja zgodnie z poniższym rysunkiem. Upewnij się, czy jako nazwę relacji wpisano R2Veg to Species table (punkt 4 w oknie dialogowym). Zauważ: Polem kluczowym, czyli polem, na którym będzie bazować relacja, w obu tabelach powinno być pole VEG_LINK. Kliknij OK. Teraz, przejdziesz do relacji, aby obejrzeć powiązane rekordy. Otwórz tabelę atrybutów R2VEG. Wybierz jeden z rekordów poprzez kliknięcie na szare pole z lewej strony danego wiersza. W oknie Tabela (Table) za pomocą przycisku Powiązane Tabele (Related Tables) wybierz nazwę relacji R2Veg to Species table:R2VEG_SPECIES Zauważ: R2Veg to Species table to nazwa, którą podano dla tej relacji. Domyślnie, do każdej podanej nazwy zawsze dodawane jest słowo table. To otworzy tabelę R2VEG_SPECIES z wybranymi powiązanymi rekordami. W tabeli Atrybuty R2VEG_SPECIES, kliknij przycisk Wybrane (Selected), aby zobaczyć jedynie wybrane rekordy. 59 Budowanie Geobaz Są to rekordy R2VEG_SPECIES, które są w relacji z jednym wybranym poligonem roślinności z tabeli R2VEG. Mają one te same wartości VEG_LINK, co wybrany rekord w tabeli R2VEG. Poprzez relację można poznawać powiązania pomiędzy obiektami i atrybutami. Np. można ogólnie rozpoznać, jak wiele wydzieleń i jakiego typu roślinnoś, jest w danym poligonie. Tu nie ma potrzeby zapisu tej relacji. Zamknij obie tabele i wyczyść selekcję. Kliknij prawym przyciskiem myszy R2VEG i wybierz Złączenia i Relacje (Joins and Relates), a następnie wybierz Usuń Relację(e) (Remove Relate(s)). Wybierz Usuń Wszystkie Relacje (Remove all Relates). Zamknij aplikację ArcMap bez zapisywania. Etap 4: Tworzenie klas relacji Klasy relacji to trwałe powiązania pomiędzy tabelami i klasami obiektów z tej samej geobazy. Klasy relacji mogą kontrolować dostęp typu odczyt\zapis do danych, jak również, jako zachowanie obiektów mogą powodować przesunięcie lub usunięcie powiązanych rekordów, jeśli ich nadrzędny rekord został usunięty lub przesunięty. W tym etapie utworzysz dwie klasy relacji w geobazie Relationships. Następnie użyjesz tych klas relacji do poznania danych i do spostrzeżenia różnic pomiędzy klasami relacji, złączeniami, a relacjami. Otwórz okno ArcCatalog. Wskaż i otwórz geobazę Relationships. Jest to ta sama baza danych, z którą pracowano przez ostatnich kilka etapów, z tą różnicą, że wszystkie klasy relacji, w celu wykonania tego ćwiczenia, zostały usunięte. Teraz utworzysz klasę relacji jeden-do-jednego pomiędzy klasą obiektów R2VEG, a tabelą GIS_CALCS. Kliknij geobazę Relationships i wybierz Nowy > Klasa Relacji (New > Relationship Class). Zauważ: Aby tworzyć klasy relacji konieczna jest licencja ArcEditor lub ArcInfo. Wpisz ToGISCalc, jako nazwę klasy relacji. W polu Główna tabela/klasa obiektów (Origin table/feature class), rozwiń zestaw danych R2VegFD i kliknij klasę obiektów R2VEG. 60 W polu Docelowa tabela/klasa obiektów (Destination table/feature class), wybierz R2VEG_GIS_CALCS. Kliknij Dalej (Next). Następny panel oferuje do wyboru dwa typy relacji: prosta i złożona. W relacjach prostych, powiązane rekordy mogą istnieć niezależnie. W relacjach złożonych, rekordy podrzędne są uzależniony od istnienia rekordów nadrzędnych. W świecie rzeczywistym, typy roślinności są uzależnione od pewnych obszarów. Tu w systemie możesz modelować rzeczywistość, przy użyciu poligonów roślinności. Biorąc pod uwagę, że chcesz zapewnić sytuację, w której nie istnieją wydzielenia roślinności bez poligonów, utworzysz tu relację złożoną. 61 Budowanie Geobaz Wybierz Relacja złożona (Composite), jako typ relacji i kliknij Dalej (Next). Następny panel kreatora umożliwia utworzenie etykiet, dla nowej klasy relacji. Etykiety ułatwiają nawigację w relacji w aplikacji ArcMap tak, więc należy utworzyć je rozsądnie. Istnieją dwa typy etykiet, które można utworzyć Do Przodu i Do Tyłu. Etykiety Do Przodu są używane do nawigacji od tabeli głównej do docelowej, a etykiety Do Tyłu są używane przy nawigacji od tabeli docelowej do głównej. Może się tak zdarzyć, że będziesz pracować z dużą liczbą relacji i ważne jest to, żeby mieć pewność, że przechodzi się do konkretnej tabeli używając żądanej relacji. W polu tekstowym, znajdującym się na samej górze, wpisz R2Veg To GisCalcs jako etykieta od tabeli głównej do docelowej. W kolejnym polu tekstowym, wpisz GisCalcs To R2Veg jako etykietę od celu do tabeli głównej. Upewnij się, czy wybrana jest opcja Wprzód (forward) i kliknij Dalej (Next). Zauważ: Propagacja informacji do przodu jest w przypadku złożonej klasy relacji ustawieniem domyślnym i umożliwia obiektom podążać za nadrzędnymi oraz kaskadowe usuwanie. Kaskadowe usuwanie to usuwanie wraz z nadrzędnym rekordem wszystkich podrzędnych rekordów. W polu liczebności, wybierz 1-1 (jeden-do-jednego) i kliknij Dalej (Next). Wybierz Nie, gdy pojawi się okno zapytania o nadanie atrybutów tej klasie relacji, a następnie kliknij Dalej (Next). Wybierz pole VEG_LINK jako klucz główny i obcy i kliknij Dalej (Next). Sprawdź, czy własności tworzonej klasy relacji odpowiadają tym z poniższego rysunku. 62 Jeśli własności klasy relacji zgadzają się z powyższym rysunkiem, kliknij Zakończ (Finish). Jeśli nie, wróć i zmień niezgadzające się własności, a następnie zakończ proces tworzenia klasy relacji. Twoja nowa klasa relacji została dodana do geobazy. Teraz przejrzysz jej własności. Kliknij prawym przyciskiem myszy klasę relacji ToGISCalc i wybierz Własności (Properties). Kliknij zakładkę Ogólne (General). Wszystkie wyszczególnione tu własności to parametry, które podano podczas tworzenia klasy relacji. Kliknij zakładkę Reguły (Rules). Reguły umożliwiają określenie tego, jakie typy rekordów mogą być ze sobą powiązane. Aby nadać temu procesowi więcej realizmu można użyć podtypów. W tym kursie nie będziemy tworzyć reguł. Kliknij OK, aby zamknąć okno własności. Teraz, gdy utworzono klasę relacji spostrzeżono, że warto by zmienić nieco nazwę relacji. Zauważ: Gdy zostanie utworzona klasa relacji, nie można zmienić żadnej jej własności poza zmianą nazwy. Kliknij prawym przyciskiem myszy klasę relacji i wybierz Zmień Nazwę (Rename). Wpisz R2VegCovToCalc i wciśnij Enter. Teraz nazwa klasy relacji lepiej odzwierciedla nazwę tabeli głównej. Teraz utworzysz klasę relacji typu jeden-do-wielu pomiędzy klasą obiektów R2VEG, a tabelą R2VEG_SPECIES. Wykorzystując poznaną dotychczas wiedzę na temat klas relacji oraz danych R2Veg, uzupełnij poniższą tabelkę. 63 Budowanie Geobaz Własności klasy relacji Parametry Nazwa klasy relacji R2Veg_CovToSpecies Główna klas obiektów/tabela Docelowa klas obiektów/tabela Typ klasy relacji Etykieta do przodu R2Veg To Species Etykieta do tyłu Species To R2Veg Komunikaty Krotność Dodać atrybuty do tej klasy relacji? Nie Klucz główny Klucz obcy Kliknij prawym przyciskiem myszy geobazę Relationships i wybierz Nowy > Klasa Relacji (New > Relationship Class). Jako dane wejściowe, wprowadź dane z powyższej tabeli. Gdy zakończysz, sprawdź, czy Twoje podsumowanie zgadza się z poniższym rysunkiem. Kliknij Zakończ (Finish). Klasy relacji są głównie wykorzystywane w aplikacji ArcMap do operacji edycyjnych, ale powiązane dane można wykorzystywać również w trybie Podglądu, korzystając z narzędzia Identyfikuj. Przejrzyj dane przestrzenne klasy obiektów R2VEG. Wybierz narzędzie Identyfikuj (Identify), a następnie wskaż obiekt. 64 W oknie Identyfikacji (Identify), rozwiń obiekt, aby zobaczyć klasy relacji dostępne dla tej klasy obiektów. Rozwiń etykietę R2Veg to Species, aby przejrzeć powiązane rekordy. Poświęć chwilę na zapoznanie się z powiązanymi rekordami, a następnie zamknij okno Wyniki Identyfikacji. Zamknij aplikację ArcCatalog. Etap 5: Użycie klas relacji w aplikacji ArcMap Teraz użyjesz dwóch utworzonych klas relacji do eksploracji danych i spostrzeżenia, jak mogą być wykorzystane podczas edycji. Uruchom aplikację ArcMap z opcją nowej, pustej mapy i dodaj poniższe dane z geobazy ...\Database\Relationships.gdb: ▪ ▪ ▪ ...\R2VegFD\R2VEG R2VEG_GIS_CALCS R2VEG_SPECIES Powiększ obraz najbardziej na zachód wysuniętego fragmentu tak, jak to pokazano na poniższym rysunku. Kliknij narzędzie Identyfikuj (Identify), a następnie kliknij poligon wskazany na poniższym rysunku. 65 Budowanie Geobaz Zauważ: Numer VEG_LINK dla wybranego poligonu powinien wynosić DEVLXX 1086. Atrybuty, które zostały wyświetlone to jedynie atrybuty z warstwy R2VEG. Korzystając z narzędzia Identyfikuj, klasy relacji oferują dodatkowe atrybuty. Rozwiń identyfikowany obiekt, aby zobaczyć dwie etykiety tabel relacji. Zauważ: Zwróć uwagę, że są to etykiety do przodu, ponieważ nawigujesz od głównej klasy obiektów (R2VEG) do tabel docelowych. 66 Zwróć uwagę na to, że są to dwie klasy relacji, które utworzono w aplikacji ArcCatalog. Jedną z korzyści płynących z korzystania z klas relacji jest to, że można mieć do nich dostęp na wiele sposobów, między innymi poprzez narzędzie Identyfikuj. W oknie Identyfikuj (Identify), rozwiń każdą klasę relacji. Kliknij powiązany rekord pochodzący z tabeli R2VEG_GIS_CALCS Kliknij kilka rekordów, aby przejrzeć ich atrybuty. Gdy zakończysz, zamknij okno Identyfikuj (Identify). Teraz, popracujesz nad dostępem do danych poprzez klasę relacji w tabeli atrybutów. Przy użyciu narzędzia Wybierz Obiekty (Select Features) powyżej wskazywany narzędziem Identyfikuj (Identify). , wybierz ten sam poligon, który był Otwórz tabelę warstwy R2VEG. Kliknij przycisk Wybrane (Selected). 67 Budowanie Geobaz W Tabeli wybierz Powiązane Tabele (Reated Tables) > R2Veg_CovToCalc : R2Veg To GisCalcs. Powiązana tabela została otwarta wraz z wybranym powiązanym rekordem. Biorąc pod uwagę, że jest to klasa relacji jeden-do-jednego, wystąpi tu tylko jeden wybrany powiązany rekord. Kliknij przycisk Wybrane (Selected), aby zobaczyć powiązany rekord. Umieść obie tabele w taki sposób, aby można je było jednocześnie oglądać. Zwróć uwagę, że wartość z pola VEG_LINK jest w obu rekordach taka sama. Jest to klucz główny i klucz obcy klasy relacji, która łączy te dwie tabele. Korzystając z klasy relacji możesz mieć łatwy dostęp do powiązanych rekordów w tabeli R2VEG_GIS_CALCS. W oparciu o obie otwarte tabele odpowiedz na poniższe pytania. Pytanie 8: Kiedy wybrany poligon został dodany do bazy? ___________________________________________________________________________________ Pytanie 9: Jaką wielkość (w akrach) ma ten obszar wodny? ______________________________________________________________________ Informacje, które pozyskasz z obu tabel dotyczą tego samego poligonu. Zamknij tabelę Wybrane Atrybuty (Selected Atributes) z R2VEG_GIS_CALCS. Teraz, przyjrzysz się bliżej innej utworzonej klasie relacji. Z tabeli R2VEG, wybierz Powiązane Tabele (Related Tables) > R2Veg_CovToSpecies : R2Veg To Species. W tabeli R2VEG_SPECIES, kliknij przycisk Wybrane (Selected). Pytanie 10: Ile rekordów zostało wybranych w tabeli R2VEG_SPECIES? ______________________________________________________________________ ________ Pytanie 11: Mając w pamięci odpowiedź na poprzednie pytanie, jaka jest krotność w klasie relacji pomiędzy warstwą R2VEG, a tabelą R2VEG_SPECIES? ______________________________________________________________________ W tym przypadku jest to dziewięć wybranych rekordów w tabeli R2VEG_SPECIES powiązanych z poligonem DEVLXX 1086. Pracując z klasą relacji możesz mieć łatwy dostęp do różnych obszarów roślinności w ramach poszczególnych obszarów leśnych. Poświęć chwilę czasu na przejrzenie kilku różnych obszarów z listy dziewięciu rekordów. 68 Teraz, przyjrzyj się, jak klasa relacji asystuje podczas edytowania danych. Zamknij obie tabele atrybutów. Rozpocznij sesję edycyjną (Edit > Start Editing). Kliknij przycisk Atrybuty (Attributes). Rozwiń wybrany poligon (DEVLXX 1086), aby zobaczyć klasy relacji. Te same dwie klasy relacji, które były dostępne w oknie Identyfikuj, są również i tu dostępne. Wielką zaletą klas relacji jest to, że z poziomu okna Atrybuty można edytować rekordy powiązane. Więcej takich operacji edycji wykonasz w następnym rozdziale. Rozwiń klasę relacji R2Veg To Species. Kliknij pierwszy powiązany rekord, aby zobaczyć jego atrybuty z prawej strony okna. Kliknij aktualną wartość dla atrybutu COVER_PCT. Pytanie 12: Czy można edytować ten atrybut z tego poziomu? ______________________________________________________________________ Wróć pamięcią do procesu tworzenia złączeń i przeglądania pól złączonych tabel w aplikacji ArcMap. Pytanie 13: Czy istniała możliwość edycji wartości w polach, na których dokonane było złączenie? ______________________________________________________________________ Pytanie 14: Dlaczego klasy obiektów mogą być tworzone jedynie pomiędzy tabelami lub klasami obiektów znajdujących się w tej samej geobazie? ______________________________________________________________________ Kliknij aktualną wartość atrybutu PARTITION_TYPE. To eksponuje listę opisów domen wartości kodowanych oferowanych do wyboru podczas edycji tych danych. Zamknij okno dialogowe Atrybuty (Atributes). Otwórz tabelę atrybutów R2VEG. Otwórz Powiązane tebele (Related Tables) i wybierz klasę relacji R2Veg_CovToSpecies : R2Veg To Species. W tabeli Atrybuty R2VEG_SPECIES, kliknij przycisk Wybrane (Selected). 69 Budowanie Geobaz W polu PARTITION_TYPE, kliknij aktualną wartość, aby przejrzeć listę domen. Tak długo, jak do jakiegokolwiek powiązanego pola są zastosowane domeny, można je wykorzystywać poprzez okno Atrybuty lub poprzez samą tabelę atrybutów. Zamknij obie tabele i zakończ edycję bez zapisywania zmian. Zamknij aplikację ArcMap bez zapisywania dokumentu mapy. Podsumowanie Jak widać, klasy relacji dostarczają wiele dodatkowych korzyści. Klasy relacji są widoczne w oknie Identyfikuj, w oknie Atrybuty i w samej tabeli atrybutów w aplikacji ArcMap. Klasy relacji są typu odczyt\zapis, tak więc masz możliwość dostępu do powiązanych rekordów i edytowania ich nawigując poprzez klasę relacji w ArcMap. Klasy relacji są także trwałym sposobem łączenia tabel. Złączenia i relacje są dobre do eksplorowania, symbolizacji, zapytań i analizowania danych, ale nie oferują możliwości edycyjnych tak, jak to robią klasy relacji. Ponadto, aby zapisać złączone i powiązane relacją dane w ArcMap należy wykonać dodatkowe operacje. Gdy utworzysz klasę relacji w aplikacji ArcCatalog, jest ona trwale zapisana do momentu jej usunięcia. 70 Odpowiedzi na pytania do Ćwiczenia 6A Pytanie 1: Jak dużo rekordów znajduje się w tej klasie obiektów? Odpowiedź: 6188. Pytanie 2: Jak dużo rekordów znajduje się w tej tabeli? Odpowiedź: 6188. Pytanie 3: Jaki to typ powiązania (krotności)? Odpowiedź: Biorąc pod uwagę że w obu tabelach jest ta sam liczba rekordów, jest to krotność jeden-do-jednego. Jednak, aby mieć całkowitą pewność, należy dobrze przyjrzeć się danym. Pytanie 4: Jak dużo rekordów znajduje się w tej tabeli? Odpowiedź: 36977. Pytanie 5: Co stałoby się, gdyby tabelę R2VEG_SPECIES złączono z tabelą warstwy R2VEG zamiast dokonania operacji relacji? Odpowiedź: Pierwsze 6188 rekordów zostałoby złączonych, a reszta zostałaby pominięta. Złączenie dodaje pola, a nie rekordy. Pytanie 6: Które pole powinno być podstawą złączenia, w pierwszej rozwijalnej liście? Odpowiedź: VEG_LINK. Pytanie 7: Które pole w tabeli R2VEG_GIS_CALCS powinno zostać użyte do złączenia? Odpowiedź: VEG_LINK. Pytanie 8: Kiedy wybrany poligon został dodany do bazy? Odpowiedź: 9/4/2003. 71 Budowanie Geobaz Pytanie 9: Jaką wielkość (w akrach) ma ten obszar wodny? Odpowiedź: 28.165445 akrów. Pytanie 10: Ile rekordów zostało wybranych w tabeli R2VEG_SPECIES? Odpowiedź: 9. Pytanie 11: Mając w pamięci odpowiedź na poprzednie pytanie, jaka jest krotność w klasie relacji pomiędzy warstwą R2VEG, a tabelą R2VEG_SPECIES? Odpowiedź: Jeden-do-wielu. Pytanie 12: Czy można edytować ten atrybut z tego poziomu? Odpowiedź: Tak, klasy relacji są typu odczyt/zapis. Pytanie 13: Czy istniała możliwość edycji wartości w polach, na których dokonane było złączenie? Odpowiedź: Nie, złączenia są operacjami tylko-do-odczytu, np. symbolizowanie, zapytania, etykietowanie i analizy. Pytanie 14: Dlaczego klasy obiektów mogą być tworzone jedynie pomiędzy tabelami lub klasami obiektów znajdujących się w tej samej geobazie? Odpowiedź: Ponieważ klasy relacji są typu odczyt/zapis a aplikacja ArcMap może edytować jednocześnie dane tylko z jednej geobazy. Gdyby klasa relacji była tworzona pomiędzy różnymi geobazami (co jest niemożliwe), wówczas nie można by edytować tych danych. 72 Ćwiczenie 6B: Praca z regułami klas relacji (opcjonalne) Szacowany czas wykonania ćwiczenia: 25 minut Reguły klas relacji to reguły oceniania w geobazie, które ułatwiają utrzymanie integralności danych poprzez zapewnienie odpowiedniego przyporządkowania pomiędzy obiektami nadrzędnymi\głównymi, a podrzędnymi\docelowymi. W tym opcjonalnym ćwiczeniu utworzysz reguły relacji i użyjesz ich w aplikacji ArcMap. W tym ćwiczeniu: ▪ ▪ Tworzenie reguł relacji Edycja i zatwierdzanie powiązanych obiektów w aplikacji ArcMap Etap 1: Tworzenie reguł relacji W tym etapie utworzysz reguły relacji pomiędzy podtypami budynków, a działkami tak, aby zapewnić odpowiednie przyporządkowanie tych obiektów. To uaktywni w aplikacji ArcMap polecenie Zatwierdź Obiekty, umożliwiające znalezienie niepoprawnych powiązań pomiędzy budynkami, a działkami (np.: budynki handlowe na działkach o przeznaczeniu mieszkalnym). W geobazie ValidationRules przygotowanej do tego ćwiczenia została już utworzona klasa relacji typu jeden-do-wielu o nazwie ParcelToBuilding. Biorąc pod uwagę, że jest to klasa relacji typu jeden-do-wielu, reguły, które utworzysz będą wskazywały dokładnie, jak wiele poszczególnych typów budynków może być powiązanych z poszczególnymi typami działek. Zauważ: W przypadku niektórych danych, nie zaleca się określania limitu przyporządkowania. Np. zastosowanie reguł w przypadku wydzieleń roślinności z poprzedniego ćwiczenia, nie miałoby sensu, dlatego że w naturze na danym obszarze może występować bardzo wiele typów roślinności. Reguły klas relacji zwykle znajdują najlepsze zastosowanie w przypadku danych o charakterze antropogenicznym. Uruchom aplikację ArcCatalog. Wskaż katalog C:\Student\BLDG\Database i rozwiń geobazę ValidationRules.gdb. Rozwiń zestaw danych LandBase. Kliknij prawym przyciskiem myszy ParcelToBuilding, a następnie kliknij Własności (Properties). Kliknij zakładkę Reguły (Rules). W polu Podtypy tabeli głównej/klasy obiektów (Origine Table/Feature Class subtypes) kliknij Commercial, aby ją podświetlić. 73 Budowanie Geobaz W polu Podtypy tabeli docelowej/klasy obiektów (Destination Table/Feature Class subtypes), zaznacz kontrolkę Office. Kliknij Office, aby podświetlić i uaktywnić panele Liczności (Cardinality) znajdujące się w prawej części okna dialogowego. Kliknij kontrolkę w panelu Liczność Tabeli Docelowej (Destination Cardinality) i wpisz 2 dla Maks. Pozostaw wartość Min równą 0. Zauważ: Porządek, w którym wpisujesz wartości Min. i Maks., jest bardzo ważny. Wartość Min. nie może być wyższa niż wartość Maks., tak więc wartość Maks. musi być zawsze podana jako pierwsza. Pierwsza reguła określa to, że każda strefa działek o charakterze handlowym może być powiązana z od zera do dwóch budynków o charakterze biurowym. 74 Kliknij Zastosuj (Apply). Wykorzystując poznaną dotychczas wiedzę, utwórz pozostałe reguły relacji zgodnie z poniższą tabelą. Pamiętaj o klikaniu Zastosuj (Apply) po wprowadzeniu każdej z reguł. Parcel - podtyp Building - podtyp Przyporządkowanie Commercial Commercial 0..4 Miscellaneous Park 0..1 Single Family Residential Residence 0..2 Multiple Family Residential Residence 0..5 Office Public Facility 0..1 Office Commercial 0..3 Kliknij OK, po skończeniu wprowadzania ostatniej reguły. Teraz, gdy utworzono już reguły klas relacji można niektóre z nich przetestować w aplikacji ArcMap. Zamknij aplikację ArcCatalog. Etap 2: Użycie reguł klas relacji w ArcMap W tym etapie przetestujesz kilka reguł klas relacji utworzonych dla klasy relacji ParcelToBuilding. Uruchom aplikację ArcMap i otwórz C:\Student\BLDG\Exercise06\TestRel.mxd. Biorąc pod uwagę, że nie utworzono reguły pomiędzy działkami Single Family Residence a budynkami Commercial, geobaza będzie traktowała takie powiązanie jako niepoprawne. Aby to przetestować, stworzysz sytuację, w której budynek handlowy znajdzie się na terenie mieszkalnym, a następnie zatwierdzisz te obiekty. Polecenie Oceń Obiekty (Validate) było wykorzystywane w ostatnim ćwiczeniu do zatwierdzania domen zakresowych, ale może być ono użyte do kilku innych operacji. Z menu Zakładki (Bookmarks) wybierz Buildings. Rozpocznij sesję edycyjną (Editor > Start Editing). Na mapie, zlokalizuj działkę Single Family Residential z budynkiem (zaetykietowanym Residence) i użyj Narzędzia Edycji (Edit Tools) , aby wybrać budynek. 75 Budowanie Geobaz Z menu Edytor (Editor), wybierz Oceń Obiekty (Validate). Ponieważ jest to budynek mieszkalny, zatem obiekt jest poprawny. Zamknij okno Oceń Obiekty (Validate) i ponownie wybierz ten sam budynek mieszkalny. W pasku narzędziowym Edytor (Editor), kliknij przycisk Atrybuty (Attributes) . W oknie dialogowym Atrybuty (Attributes), zmień atrybut BuildingType z Residence na Commercial. Pytanie 1: Czy są one wartościami domen lub podtypów, które pojawiają się na rozwijalnej liście? __________________________________________________________________ Zamknij okno dialogowe Atrybuty (Attributes). Oceń wybrany budynek i przeczytaj informację, która pojawi się w oknie Oceń Obiekty (Validate). Kliknij OK, aby zamknąć okno Oceń Obiekty (Validate). Właśnie sprawdzono powiązanie pomiędzy działkami mieszkalnymi, a budynkami handlowymi. Ze względu na to, że nie powinny być one ze sobą powiązane, komunikat aplikacji ArcMap zasygnalizował, że dany obiekt jest niepoprawny. Teraz możesz zostawić sytuację taką, jaka jest lub zmienić z powrotem typ na mieszkalny (Residence). Z menu Edycja (Editor) wybierz cofnij , aby powrócić do ustawienia atrybutu Residence. Teraz sprawdzisz liczbę powiązanych obiektów. W regule relacji określono maksymalną wartość powiązanych budynków z działkami jednorodzinnymi, jako wartość równą dwa. Jak widać na mapie istnieje wiele działek jednorodzinnych, które zawierają więcej niż dwa budynki. Zlokalizuj i wybierz działkę oraz zawarte na niej trzy budynki pokazane na poniższym rysunku. 76 Z menu Edytor (Editor), wybierz Oceń Obiekty (Validate) i przeczytaj informację w oknie Oceń Obiekty (Validate). Komunikat jasno mówi, że takie powiązanie pomiędzy tymi podtypami jest dopuszczalne, ale że jako maksymalną liczbę dowiązanych budynków ustawiono dwa, a tu z działką powiązane są trzy budynki. Być może, to jest jedyny taki przypadek, gdzie na działce znajdują się więcej niż dwa budynki. Reguły klas relacji pomagają w znajdowaniu niepoprawnych powiązań, ale to użytkownik ma zadecydować, co zrobić z takimi danymi. Niepoprawne powiązania można zachować lub wykonać niezbędne zmiany w celu usunięcia problemu. Reguły klas relacji nie zapobiegają tworzeniu niepoprawnych powiązań, umożliwiają jedynie skontrolowanie ich poprawności po ich utworzeniu. Kliknij OK, aby zamknąć okno informacji. Teraz utworzysz niepoprawne powiązanie. W pasku narzędziowym Edytor (Editor), wybierz Utwórz Obiekty (Create Features), następnie wybierz obiekt Building > Park. W oknie Utwórz Obiekty (Create Features) poniżej znajduje się lista Narzędzi Konstrukcyjnych, które pozwalają na utworzenie obiektów. 77 Budowanie Geobaz Wybierz jedno z narzędzi konstrukcyjnych i zdigitalizuj nowy park w miejscu pokazanym na poniższym rysunku. Zakończ szkic dwukrotnie klikając przyciskiem myszy lub wciskając przycisk F2 z klawiatury. 78 Pomyślnie utworzono niepoprawne powiązanie. Parki nie mają prawa być powiązane z działkami handlowymi, ale masz wciąż możliwość tworzenia takich obiektów w obrębie działek handlowych. Teraz zatwierdzisz ten nowy obiekt. Wybierz nowo utworzony park oraz działkę, na której jest on położony. Z menu Edytor (Editor), wybierz Oceń Obiekty (Validate) i przeczytaj informację w oknie Oceń Obiekty (Validate). Komunikat informuje o tym, że nowy obiekt nie jest jeszcze częścią klasy relacji ParcelToBuilding. Kliknij OK. W pasku narzędziowym Edytor (Editor), kliknij przycisk Atrybuty (Attributes). Na mapie, wybierz działkę, na której położony jest nowy park i równocześnie pozostaw wybrany nowy park. W oknie Atrybuty (Attributes), rozwijaj „drzewko” Building, aż pojawi się etykieta ToParcel. Zauważ: Jest to etykieta do tyłu klasy relacji. Ten obiekt nie jest jeszcze obiektem podrzędnym, ponieważ nie posiada wartości klucza obcego. Wartość klucza można skopiować z wybranej działki w oknie atrybutu. Prawym przyciskiem myszy kliknij ToParcel i wybierz Dodaj Wybrane (Add Selected). 79 Budowanie Geobaz Teraz nowy park jest obiektem podrzędnym względem działki handlowej, na której jest położony. W oknie dialogowym Atrybuty (Attributes), kliknij prawym przyciskiem myszy obiekt poniżej Parcel i kliknij Wyczyść Selekcję (Clear Selection). Zamknij okno dialogowe Atrybuty (Attributes). Z menu Edytor (Editor), wybierz Oceń Obiekty (Validate). Teraz nowy obiekt jest obiektem podrzędnym w klasie relacji, ale powiązanie jest ciągle niepoprawne. Ponownie otwórz okno dialogowe Atrybuty (Attributes) (upewnij się, czy park jest jedynym wybranym obiektem) i zmień atrybut BldgType na Commercial. Zamknij okno dialogowe Atrybuty (Attributes). Ponownie oceń obiekty. Wszystkie obiekty powinny być poprawne. Zamknij okno dialogowe Oceń Obiekty (Validate). Z menu Edytor (Editor), wybierz Zakończ Edycję (Stop Editing) i kliknij Tak (Yes), aby zapisać zmiany. Zamknij aplikację ArcMap bez zapisywania dokumentu mapy. 80 Podsumowanie W tym ćwiczeniu utworzono, a następnie pracowano z regułami klas relacji. Reguły klas relacji umożliwiają tworzenie reguł, które określają, jak wiele obiektów danego typu może być powiązanych z innymi obiektami. Po utworzeniu klas relacji można utworzyć reguły, a gdy reguły zostaną utworzone można wykorzystywać je podczas edycji w ArcMap. Po wykonaniu edycji można zatwierdzać obiekty w odniesieniu do określonych reguł tak, aby zlokalizować wszelkie naruszenia tych reguł. Takie reguły znacznie ułatwiają utrzymanie integralności danych i są dostępne jedynie w geobazie. Odpowiedzi na pytania do Ćwiczenia 6B Pytanie 1: Czy są one wartościami domen lub podtypów, które pojawiają się na rozwijalnej liście? Odpowiedź: Podtypów. 81 Budowanie Geobaz 82 Ćwiczenie 7: Przegląd danych geograficznych Szacowany czas wykonywania ćwiczenia: 25 minut W tym ćwiczeniu zapoznasz się z najważniejszymi i najczęściej wykorzystywanymi funkcjami dostępnymi w aplikacji ArcCatalog. Zbadasz także relację pomiędzy danymi i mapami. W tym ćwiczeniu: dokonasz zmiany ustawień wyświetlania w aplikacji ArcCatalog, przejrzysz geometrię klas obiektów oraz ich atrybuty, przejrzysz i zmodyfikujesz własności klasy obiektów, zapoznasz się z metadanymi. Etap 1: Zapoznanie się z aplikacją ArcCatalog W tym etapie zapoznasz się ze sposobem wyświetlania danych w aplikacji ArcCatalog. Otwórz aplikację ArcCatalog klikając dwukrotnie na ikonę znajdującą się na pulpicie (lub kliknij Start > Programy > ArcGIS > ArcCatalog). Jeśli to konieczne, zmaksymalizuj okno aplikacji ArcCatalog. Po lewej stronie okna ArcCatalog znajduje się drzewo katalogów. W drzewie katalogów użytkownik ma dostęp do folderów z danymi, narzędzi ArcGIS oraz do serwisów GIS. Użytkownik może ustalić, co będzie wyświetlane w drzewie katalogów. W menu głównym kliknij Dostosuj (Customize) > Opcje ArcCatalog (ArcCatalog Options) Kliknij zakładkę Ogólne (General). W górnej części, w oknie Jakie główne wejścia ma zawierać katalog? (What top level entires….) wyłącz wszystkie pozycje oprócz Podłączenia Folderów (Databse Conections) i Toolboxes (skrzynki narzędziowe) W dolnej części okna wyłącz opcję Ukryj rozszerzenia plików (Hide file extensions) 83 Budowanie Geobaz Aplikacja ArcCatalog domyślnie nie pokazuje rozszerzeń plików zawierających dane geograficzne, jednak jak można było zauważyć w poprzednich lekcjach, jest to często bardzo przydatne podczas pracy w ArcGIS. Zanim odnajdziesz dane szkoleniowe, wykonasz podłączenie folderu. We wcześniejszych lekcjach wykonywane już były Podłączenia folderów w aplikacji ArcMap. Można takie połączenia dodawać także w aplikacji ArcCatalog. Podłączenie folderu umożliwia szybki dostęp do często używanych katalogów. W drzewie katalogu kliknij prawym przyciskiem myszy folder Połączenia Folderów (Folder Conections) i wybierz Podłącz Folder (Connect Folder) . W oknie dialogowym Podłącz folder (Connect To Folder) wskaż folder zawierający dane szkoleniowe \Student\DESK2\Ćwiczenie_07 Kliknij OK. Teraz z poziomu aplikacji ArcCatalog masz szybki dostęp (jedno kliknięcie) do katalogu zawierającego dane szkoleniowe. W poprzednich lekcjach została opisana metoda pozwalająca na dostęp do danych z poziomu aplikacji ArcMap (poprzez użycie okna Katalog). Do czego więc możesz używać aplikacji ArcCatalog? Aplikacja ArcCatalog polecana jest przy tworzeniu i zarządzaniu danymi, gdy nie pracujesz w aplikacji ArcMap. 84 Etap 2: Użycie różnych widoków do wyświetlania danych W obszarze wyświetlania (po prawej stronie okna aplikacji) można zauważyć różne pliki zawarte w folderze szkoleniowym \Student\DESK2\Ćwiczenie_07. Na pasku narzędzi Standardowy, znajdują się przyciski umożliwiające zmianę sposobu wyświetlania plików, w momencie gdy w oknie po prawej stronie wybrana jest zakładka Zawartość. Upewnij się, że w oknie wyświetlania (okno po prawej stronie), wybrana jest zakładka Zawartość (Contents). Kliknij po kolei każdy z przycisków i zaobserwuj zmiany w sposobie wyświetlania plików. Kiedy zapoznasz się z efektem działania wszystkich przycisków pozostaw aktywny przycisk Szczegóły (Details) . W drzewie katalogów kliknij znak (+) znajdujący się obok folderu \Student\DESK2\Ćwiczenie_07, aby rozwinąć jego zawartość. Folder Ćwiczenie_07 zawiera plik geobazy i inne pliki. We wcześniejszych lekcjach wszystkie ćwiczenia wykonywane były z wykorzystaniem danych pochodzących z poszczególnych geobaz. Teraz możesz zauważyć, że geobaza plikowa ma rozszerzenie *.gdb. W drzewie katalogów rozwiń zawartość geobazy Polska.gdb. Geobaza zawiera punktowe, liniowe i poligonowe klasy obiektów, tabela nie przestrzenna oraz zestaw danych rastrowych. Etap 3: Przegląd danych W tym etapie dowiesz się jak pozyskać informację o obiektach i atrybutach z poziomu aplikacji ArcCatalog. W drzewie katalogów, rozwiń zawartość geobazy Polska i kliknij klasę obiektów Województwa. Na zakładce Zawartość zobaczysz miniaturę przedstawiającą zarys geometrii oraz informację o pliku. Wybierz zakładkę Podgląd (Preview). Wybranie zakładki Podgląd aktywuje pasek narzędzi Geometria i umożliwia zapoznanie się z danymi. Na pasku narzędziowym Geometria (Geography) kliknij narzędzie Identyfikuj(Identify) Kliknij województwo mazowieckie. 85 . Budowanie Geobaz Pojawiło się okno Wyniki Identyfikacji z atrybutami województwa mazowieckiego. Przykładowo możemy z niego odczytać powierzchnię województwa, która wynosi w przybliżeniu 35556 km2. Przesuń okno Wyniki Identyfikacji (Identify Results) z obszaru wyświetlania jeżeli to konieczne. Wskaż inne województwa i zapoznaj się z ich atrybutami. Po zakończeniu pracy zamknij okno Wyniki Identyfikacji (Identify Results). Na pasku narzędziowym Geometria (Geography) kliknij narzędzie Powiększ (Zoom In) Powiększ obszar Zatoki Gdańskiej rysując prostokąt zasięgu na wymienionym obszarze. Powiększaj dalej, do momentu, kiedy będzie możliwe dostrzeżenie najmniejszych szczegółów. Na pasku narzędziowym Geometria (Geography), kliknij narzędzie Pełny Zasięg (Full Extent) , aby powrócić do pierwotnego zasięgu. W dolnej części zakładki Podgląd kliknij listę rozwijalną i zmień typ podglądu na Tabela (Table). Na zakładce Podgląd widoczna jest teraz tabela atrybutów klasy obiektów Województwa. Każdy rekord w tabeli odpowiada obiektowi na mapie. Tabela zawiera te same informacje, które widoczne były w oknie Wyniki Identyfikacji. Przewiń zawartość tabeli i zapoznaj się z jej zawartością. Kliknij prawym przyciskiem myszy nazwę atrybutu POLE i wybierz Sortuj Rosnąco (Sort Ascending). 2. Które województwo zajmuje największą powierzchnię? Kliknij prawym przyciskiem myszy nazwę atrybutu POP i kliknij Statystyka (Statistics). 3. Jaka jest całkowita liczba ludności w Polsce? Zamknij okno Statystyki (Statistics) dla Województwa. W drzewie katalogów kliknij zestaw danych rastrowych o nazwie NMT. Przejrzyj geometrię oraz tabelę atrybutów numerycznego modelu terenu. Pole o nazwie VALUE zawiera wartości wysokości, które zostały posortowane rosnąco. Pole o nazwie COUNT przechowuje informację o liczbie obiektów posiadających daną wysokość. Kliknij przycisk Ostatni Rekord (Move to end of Table) aby poznać największą wartość wysokości. znajdujący się na dole pod tabelą, 86 Etap 4: Przegląd metadanych W tym etapie zapoznasz się z metadanymi. Metadane zawierają informację o pochodzeniu danych, aktualności, możliwości zastosowania itp. W drzewie katalogów kliknij punktową klasę obiektów Miasta_główne. Kliknij zakładkę Metadane (Metadata). Wszystkie elementy w ArcGIS (klasy obiektów, zestawy rastrów itp.) mają zdefiniowany, zestandaryzowany opisy zwany Opis elementu (Item Description). Opis elementu zawiera charakterystykę obiektu, m.in.: tytuł, miniaturę, podsumowanie, krótki opis oraz kredyty. Jest to mały podzbiór metadanych, które możesz utworzyć i edytować w celu stworzenia opisu dla danego elementu w ArcGIS. Jakie dane znajdują się w klasie obiektów Miasta_główne? Jeżeli metadane tworzone były w standardowym stylu to został również utworzony dla nich opis. Od Ciebie zależy czy opis ten ma być wyświetlany. Z menu Dostosuj wybierz Opcje ArcCatalog (ArcCatalog Options) i przejdź do zakładki Metadane (Metadata). W oknie Styl Metadanych (Metadata Style) wybierz z rozwijalnej listy ISO 19139. Upewnij się, że zaznaczona jest opcja Automatyczna aktualizacja metadanych podczas przeglądania (Automaticly update when data is viewed) Kliknij OK. Z menu Widok (View) wybierz Odśwież (Refresh). 87 Budowanie Geobaz W oknie Metadane (Metadata) przewiń widok okna na sam dół. Pojawiły się dwa nowe style. Style metadanych umożliwiają ustawienie preferencji użytkownika dla potrzeb pracy z metadanymi. Style metadanych definiują sposób wyświetlania, edycji i eksportu metadanych. Dodatkowe style metadanych pozwalają na tworzenie metadanych według przyjętych norm i standardów (INSPIRE, ISO). Kliknij Metadane ArcGIS (ArcGIS Metadata) i wybierz Identyfikacja Zasobu (Resource Details). Wyświetlony przez Ciebie zbiór metadanych jest dużo bardziej szczegółowy niż informacje zawarte w Opisie Elementu. W następnych lekcjach nauczysz się jak edytować Opis Elementu. Wskazówka: Zawsze kiedy dodajesz bądź aktualizujesz dane, pamiętaj o dodaniu bądź zaktualizowaniu metadanych. Etap 5: Przegląd własności klasy obiektów W tym etapie zapoznasz się z własnościami klas obiektów. Część z nich jest przypisana na stałe, część może być zmieniona w dowolnej chwili. W drzewie katalogów kliknij klasę obiektów ParkiNar. Przejrzyj tabelę atrybutów. (W zakładce Podgląd (Prwview) ) Zwróć uwagę na pole TYP, dla każdego obiektu zawiera taką samą wartość równą 1. To pole nie będzie potrzebne. Pod koniec tego etapu dowiesz się jak usunąć pole, które nie jest użyteczne. Kliknij zakładkę Zawartość (Contents). W drzewie katalogów kliknij prawym przyciskiem myszy klasę obiektów ParkiNar i wybierz Własności (Properties). Okno Własności Klasy Obiektów zawiera kilka zakładek. Zapoznasz się z nimi w tej części ćwiczenia. Jeśli to konieczne, kliknij zakładkę Ogólne (General). Podświetl istniejący Alias klasy obiektów ParkiNar. Wpisz nową nazwę Parki Narodowe, tak jak to jest pokazane na poniższym rysunku. 88 Kliknij Zastosuj (Apply). Jeśli klasa obiektów ParkiNar zostanie dodana do aplikacji ArcMap, jako nazwa warstwy zostanie wyświetlony podany alias - Parki Narodowe. Kliknij zakładkę Pola (Fields). Tu można zapoznać się z nazwami atrybutów oraz typem danych (typy danych zostaną omówione w późniejszej lekcji). W kolumnie Nazwa Pola (Field Name), kliknij jedną z nazw pól i spróbuj ją zmienić. Spróbuj również zmienić Typ Danych (Data Type). Nazwa pola oraz typ danych raz zdefiniowane nie mogą być później zmieniane (należy od razu poprawnie nazywać atrybuty oraz właściwie dobierać typ danych). Z lewej strony każdej nazwy atrybutu znajduje się mały szary przycisk. Kliknij przycisk obok pola TYP, aby je wyselekcjonować. Uwaga: Upewnij się, że zostało zaznaczone pole TYP! Naciśnij na klawiaturze przycisk Delete, aby usunąć pole z listy. Kliknij OK w oknie Własności Klasy Obiektów (Feature Class Properties). Przejrzyj zawartość tabeli atrybutów klasy obiektów ParkiNar. Pole TYP i jego wartości zostały usunięte. 89 Budowanie Geobaz Etap 6: Przegląd danych nie znajdujących się w geobazie W tym etapie, dokonasz przeglądu danych nie-zawierających się w geobazie, tj. plików shape, plików warstwy oraz dokumentów mapy. Pliki shape są klasami obiektów – tak jak klasy obiektów geobazy przechowują obiekty geograficzne jako punkty, linie oraz poligony. Pliki warstwy nie przechowują danych geograficznych; przechowują informacje o tym, w jaki sposób wyświetlane są dane. Dokument mapy to plik aplikacji ArcMap zawierający zestaw warstw. W drzewie katalogów, kliknij plik shape Przykł_nr_kier.shp , który zawiera numery kierunkowe obowiązujące w danym województwie (plik shape w aplikacji ArcCatalog jest zasymbolizowany zielonym kolorem). Wybierz zakładkę Zawartość (Contents), aby zobaczyć miniaturę tej warstwy. Zapoznaj się z geometrią i tabelą atrybutów pliku. W drzewie katalogów, kliknij prawym przyciskiem myszy plik Przykł_nr_kier i wybierz Własności (Properties). Okno Własności Pliku Shape ma nieco mniej zakładek niż odpowiadające mu okno własności klasy obiektów geobazy. Pliki shape są popularnym i łatwym do zarządzania formatem danych, ale mają mniej możliwości niż klasy obiektów geobazy. Kliknij Anuluj (Cancel), aby zamknąć okno dialogowe. Kliknij zakładkę Zawartość (Contents). W drzewie katalogów, kliknij plik warstwy Wysokość . Przejrzyj geometrie oraz tabelę pliku warstwy. Jeśli chcesz, wyświetl ponownie zestaw danych rastrowych NMT i porównaj ze plikiem warstwy Wysokość. Plik warstwy nie przechowuje geometrii ani atrybutów; przechowuje jedynie informację o sposobie wyświetlania jednoznacznie określonych danych (klasy obiektów lub danych rastrowych). Pliki warstwy, w odróżnieniu od klas obiektów, są tak samo wyświetlane w podglądzie jak i na mapie. W drzewie katalogów, kliknij prawym przyciskiem myszy Wysokość.lyr i wybierz Własności (Properties). Własności pliku warstwy są takie same jak własności warstwy widoczne z poziomu aplikacji ArcMap. Jedyną różnicą jest to, iż plik warstwy nie jest przechowywany w dokumencie mapy. Może zostać dodany do każdego dokumentu mapy, aby użytkownik nie musiał ponownie opracowywać symbolizacji dla warstwy. Kliknij Anuluj (Camcel) w oknie Własności Warstwy Tematycznej (Layer Properties). W drzewie katalogów kliknij Mapa_Polski.mxd (kliknij tylko raz, jeśli klikniesz dwukrotnie zostanie otwarta aplikacja ArcMap i wyświetli się dokument mapy Mapa_Polski.mxd). 90 W aplikacji ArcCatalog dostępny jest tylko podgląd geometrii dokumentu mapy. Dokument mapy to dokument, na który składa się wiele warstw tworzących kompletną mapę. W drzewie katalogów, kliknij prawym przyciskiem myszy Mapa_Polski.mxd i wybierz Określ Źródło(a) Danych (Set Data Source(s)). Jeśli to konieczne, zmień rozmiar okno Ustaw Źródła Danych (Set Data Sources), tak aby widoczne były wszystkie warstwy. Ten dokument zawiera jedną ramkę danych o nazwie Warstwy, ramka zawiera siedem warstw (Miasta, Cieki itp.). Warstwy odnoszą się do źródeł danych zgromadzonych lokalnie na dysku. Okno Określ Źródło Danych może zostać użyte do ponownego zdefiniowania, z których źródeł danych korzystają poszczególne warstwy. W tym przypadku, przeglądasz to okno, aby zobaczyć do których źródeł danych odnosi się dokument mapy. W oknie Ustaw Źródła Danych (Set Data Sources) rozciągnij kolumnę Bieżące źródło danych (Current data source) tak, aby była widoczna cała ścieżka dostępu do danych (aby rozciągnąć kolumnę, przeciągnij pionową kreskę rozdzielającą nagłówki dwóch kolumn). Do ilu geobaz odnoszą się warstwy z dokumentu Mapa_Polski.mxd ? Dokument mapy może wykorzystywać dane pochodzące nie tylko z jednej geobazy, ale również pochodzące z wielu różnych geobaz, różnych katalogów a nawet z różnych komputerów. Jednakże często praktyczniej i wygodniej jest przetrzymywać dane dotyczące danego projektu w jednej geobazie. W następnym etapie przekopiujesz klasy obiektów z geobazy Świat do geobazy Polska. Kliknij Anuluj w oknie Ustaw Źródła Danych (Set Data Sources). 91 Budowanie Geobaz Etap 7: Zarządzanie danymi W tym etapie zmienisz nazwę klasy obiektów i skopiujesz ją. W drzewie katalogów wskaż w folderze C\Student\DESK2\Ćwiczenie_07 kliknij geobazę Świat, aby ją podświetlić. Kliknij zakładkę Zawartość (Contents). Kliknij klasę obiektów Jeziora, aby ją podświetlić. Kliknij jeszcze raz, aby edytować nazwę klasy obiektów. Wpisz JezioraŚwiata i wciśnij Enter. Kiedy warstwa zostanie przekopiowana do geobazy Polska, nowa nazwa pozwoli odróżnić warstwę zawierającą polskie jeziora od warstwy zawierającej jeziora świata. Uwaga: Nazwa klasy obiektów nie może zawierać spacji. W ten sam sposób zmień nazwę klasy obiektów Rzeki na RzekiŚwiata. Na zakładce zawartość podświetl klasę obiektów JezioraŚwiata. Przytrzymując klawisz Shift kliknij klasę obiektów Świat30 W geobazie Świat powinny zostać podświetlone wszystkie klasy obiektów. Podświetlone klasy obiektów przeciągnij i upuść do geobazy Polska. 92 Kliknij OK w oknie Transferu Danych (Data Transfer). Klasy obiektów zostały skopiowane do geobazy Polska i powinny się w niej pojawić w kolejności alfabetycznej (jeśli nie są widoczne, kliknij prawym przyciskiem myszy na geobazie Polska i wybierz Odśwież lub kliknij klawisz F5). Uwaga: Metoda „przeciągnij i upuść” jest wygodną metodą kopiowania klas obiektów z jednej geobazy do drugiej, można także użyć komend Kopiuj oraz Wklej. W drzewie katalogów, kliknij plik shape Przykł_nr_kier.shp. Kliknij i przeciągnij plik do geobazy Polska. 93 Budowanie Geobaz Pojawił się znak zakazu, wskazujący, iż nie jest możliwe bezpośrednie skopiowanie pliku shape do geobazy. Zwolnij przycisk myszy. Plik shape pozostał w swoim pierwotnym położeniu. Pomimo że nie możesz przeciągnąć i upuścić pliku shape bezpośrednio do geobazy, plik shape może zostać przekonwertowany do formatu geobazy (to zagadnienie jest szczegółowo omówione w szkoleniu ArcGIS Desktop III: Zadania i Analizy Przestrzenne). Ponadto, w niektórych przypadkach konwersja wszystkich danych nie jest konieczna. Dokument mapy może korzystać z danych zapisanych nie tylko w formacie geobazy, ale także z pozostałych formatów jak np. plik shape i inne. 94 Podsumowanie 1. W jakich sytuacjach i dlaczego wykorzystywanie aplikacji ArcCatalog jest korzystniejsze niż użycie aplikacji ArcMap? 2. Jakie typy danych możemy przechowywać w geobazie? Odpowiedzi na pytania postawione w ćwiczeniu 7 Ćwiczenie 7: Przegląd danych geograficznych 1. Które województwo zajmuje największą powierzchnię? Odpowiedź: Województwo mazowieckie. 2. Jaka jest całkowita liczba ludności w Polsce? Odpowiedź: Około 38,6 mln. 3. Jakie dane znajdują się w klasie obiektów Miasta_główne? Odpowiedź: Najważniejsze miasta polski. 4. Do ilu geobaz odnoszą się warstwy z dokumentu Mapa_Polski.mxd ? Odpowiedź: Do dwóch geobaz o tej samej nazwie Polska.gdb, ale o innej lokalizacji. Podsumowanie 1. W jakich sytuacjach i dlaczego wykorzystywanie aplikacji ArcCatalog jest bardziej wskazane niż użycie aplikacji ArcMap? Odpowiedź: Praca w aplikacji ArcCatalog jest wskazana gdy utworzysz i zarządzasz danymi w chwili, gdy nie tworzysz żadnej mapy. Aplikacja ArcCatalog wykorzystywana jest przede wszystkim do operacji na geobazie i klasach obiektów po za dokumentem mapy. 2. Jakie typy danych możemy przechowywać w geobazie? Odpowiedź: Klasy obiektów, zestawy danych rastrowych, inne? 95 Budowanie Geobaz 96