Resocjalizacja jako szansa na powrót do społeczeństwa

Resocjalizacja jako szansa na powrót do społeczeństwa

Resocjalizacja jako szansa
na powrót do spo ecze stwa
Perspektywa psychospo eczna
dr Robert Porzak
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
Resocjalizacja – sposób przeciwdzia ania
wykluczeniu spo ecznemu (marginalizacji)
Wykluczenie - problemy z uczestnictwem /
partycypacj (brak, niezdolno , niemo no
yciu spo ecznym lub zbiorowym
)w
(R. Szarfenberg)
Cel resocjalizacji – powtórna integracja spo eczna
Przystosowanie jednostki dzia aj cej w sprzeczno ci z
systemem spo ecznym do ycia w spo ecze stwie
poprzez modyfikacj jej osobowo ci w trakcie dzia
wychowawczych
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
Czynniki ryzyka
– osoby podatne na wykluczenie spo eczne
Dzieci i m odzie ze rodowisk zaniedbanych
Dzieci wychowuj ce si poza rodzin
Kobiety samotnie wychowuj ce dzieci
Kobiety pozostaj ce poza rynkiem pracy
Ofiary patologii ycia rodzinnego
Osoby o niskich kwalifikacjach
Osoby bezrobotne
yj cy w bardzo trudnych warunkach mieszkaniowych
Niepe nosprawni i chronicznie chorzy
Osoby choruj ce psychicznie
Starsze osoby samotne
Opuszczaj cy zak ady karne
Imigranci
Osoby nale ce do romskiej mniejszo ci etnicznej
(Narodowa Strategia Integracji Spo ecznej)
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
Czynniki ryzyka
– mechanizm patologizacji
Odrzucenie
przez
rówie ników
Spo ecze stwo
Rodzina
Podwy szona
agresywno i
destrukcyjno
Agresywne i
zaburzone
zachowania
Aktywno
przest pcza
Jednostka
Kontakty z
zaburzonymi
rówie nikami
Wczesne
czynniki
ryzyka
Pocz tek
szko y
Wczesny
wiek
szkolny
Dojrzewanie
(J.D. Coie; S. Miller-Johnson)
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
Czynniki ryzyka
– w ciwo ci psychospo eczne jednostki
buntowniczo ,
wi zi z dysfunkcjonalnymi rówie nikami,
akceptacja zachowa problemowych,
wczesna inicjacja zachowa problemowych,
negatywne relacje z doros ymi,
sk onno do podejmowania zachowa ryzykownych,
impulsywno ,
niska samoocena i brak wiary we w asne si y,
nieadekwatne umiej tno ci yciowe,
odrzucanie religii i powszechnie obowi zuj cych warto ci,
niepowodzenia szkolne,
silne zewn trzne poczucie kontroli,
sk onno do poszukiwania wra
,
nieadekwatna ekspresja gniewu i agresji
(R.Loeber, D.P.Farrington, D.Petechuk – za: Z.B.Ga )
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
ciwo ci osób zmarginalizowanych
podlegaj cych resocjalizacji
Stan psychiczny osób wykluczonych:
Odczucie deprywacji (poczucie, e nie mo emy zaspokoi potrzeb, e innym jest lepiej).
Poczucie zagro enia.
Frustracja (stan napi cia spowodowany deprywacj mog cy prowadzi do agresji).
Alienacja (wyobcowanie, poczucie izolacji).
Odczucie nieudanego ycia i obwinianie si za to.
Niezdolno do kierowania w asnym yciem, fatalizm (poddanie si losowi i decyzjom innych, brak wiary
we w asne mo liwo ci).
Pesymizm i strach przed przysz ci .
Zachowania osób wykluczonych:
Apatia, niezaanga owanie, pasywno , absencja.
Hedonizm i konsumpcjonizm.
Brak zaufania do innych, wycofanie si , indywidualizm.
Ucieczka od rzeczywisto ci, nadu ywanie narkotyków.
Ekstremizm, przemoc, terroryzm.
Zaanga owanie i aktywno spo eczna.
Wra liwo na zmian .
Wola uczestnictwa w walkach spo ecznych, w wyzwoleniu narodowym lub eksperymenty z alternatywnymi
sposobami ycia (F. Mahler).
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
Psychospo eczne wymiary interwencji
resocjalizacyjnej
Osobowo
Dyspozycje
Percepcja siebie i innych
Normy
Postawy
Wiedza
Kompetencje
Spo eczne
Zadaniowe / zawodowe
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
Instytucje zapobiegaj ce marginalizacji i
prowadz ce resocjalizacj
Rodzina, opiekunowie prawni
Organizacje spo eczne
Zak ady Opieki Zdrowotnej
Domy Pomocy Spo ecznej
Ochotnicze Hufce Pracy
Kuratorzy, O rodki Kuratorskie
odzie owe O rodki Wychowawcze
odzie owe O rodki Socjoterapii
rodki Szkolno - Wychowawcze
Schroniska dla Nieletnich
odzie owe O rodki Adaptacji Spo ecznej
Zak ady Poprawcze
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info
Kierunki resocjalizacji nieletnich
Istota resocjalizacji:
wychowanie – profilaktyka – terapia – agodzenie izolacji
System resocjalizacji:
wielo ród owe, spontaniczne interwencje – skoordynowany system oddzia ywa
Moment interwencji resocjalizacyjnej:
po stwierdzeniu czynników ryzyka – po naruszeniu norm – po wydaniu
postanowienia s dowego
Zleceniodawcy resocjalizacji:
rodzice – wychowawcy – o rodki diagnostyczne – s dy – odr bne instytucje
Organizacja resocjalizacji:
koszarowa – rodzinna – otwarta
Formy resocjalizacji:
nauka – paca – terapia
Wsparcie w wykorzystaniu efektów resocjalizacji:
rodek wsparcia – hostel – kuratela – brak wsparcia
Kryteria ewaluacji:
powrotno
– zmiana osobowo ci – zmiana kompetencji
Fundacja „Masz Szans ”
www.maszszanse.info