Artykuł dostępny w całości jako dokument pdf

Zgodnie z aktualnie
obowiązującymi przepisami
wskaźnik energochłonności
dla budynków wykonywanych
w technologii tradycyjnej nie
powinien przekraczać
120 kWh/(m2rok). W przypadku
budynków energooszczędnych
i pasywnych wartość ta jest
znacznie niższa i wynosi
odpowiednio 70 kWh/(m2rok) oraz
15 kWh/(m2rok). Uzyskanie tak
niskiego wskaźnika zużycia ciepła
jest możliwe do osiągnięcia przez
zastosowanie kompleksowych
rozwiązań budowlanych
i instalacyjnych m.in. właściwej
termoizolacji budynku.
30
KREATOR–PROJEKTY • 4/2011
B
udynki energooszczędne i pasywne
charakteryzują się znacznie mniejszym
zapotrzebowaniem na ciepło niż tradycyjne. Wszystkie przegrody budynku energooszczędnego, oddzielające pomieszczenia
ogrzewane od środowiska zewnętrznego oraz
części nieogrzewanej, muszą skutecznie chronić
przed stratami ciepła. W tym celu niezbędne
jest zapewnienie odpowiedniej termoizolacyjności ścian zewnętrznych, dachu, podłogi
na gruncie, stropu nad nieogrzewaną piwnicą
i ściany oddzielającej część użytkową budynku
od garażu. Istotną kwestią jest także wyeliminowanie mostków termicznych, czyli elementów przegród budowlanych o znacznie
wyższym współczynniku przewodzenia ciepła
niż w sąsiadujących z nimi obszarach.
Izolacja ścian zewnętrznych
Największe możliwości zredukowania strat
ciepła do otoczenia daje podniesienie izolacyjności ścian zewnętrznych. Wartość współczynnika przenikania ciepła przegród zewnętrznych
w budynku energooszczędnym nie powinna
przekraczać U≤0,20–0,25 W/(m²K). Dla porównania, w budynku tradycyjnym wartość
ta wynosi U≤0,30 W/(m2K). Aby osiągnąć
wymagany poziom współczynnika przenikania
ciepła, grubość warstwy izolacji ścian zewnętrznych w budynku energooszczędnym powinna
wynosić co najmniej 20 cm.
Wymagany poziom izolacyjności termicznej
ścian można uzyskać w różnych technologiach
— zarówno w przypadku ścian jedno-, dwu-,
jak i trójwarstwowych. Przykładem przegrody jednowarstwowej spełniającej warunek
U<0,2 W/(m2K) jest ściana o grubości 48 cm,
wykonana z bloczków betonu komórkowego
YTONG ENERGO. Przegroda taka charakteryzuje się całkowitym współczynnikiem przenikania ciepła U=0,19 W/(m2K), dzięki czemu
możliwa jest rezygnacja z dodatkowej izolacji
cieplnej (wiążą się z tym oszczędności już na
etapie realizacji inwestycji). Zaletą systemu
YTONG ENERGO jest także wyeliminowanie mostków termicznych dzięki zastosowaniu
zaprawy do cienkich spoin i połączeń na pióro
i wpust.
Innym sposobem wykonania przegrody
jednowarstwowej może być zastosowanie pustaków keramzytobetonowych z wkładką styropianową, np. FORTIS JS/36, których współczynnik przenikania ciepła dla ściany o grubości
36 cm wynosi zaledwie U=0,184 W/(m2K).
i pasywnym
Podobnie jak w przypadku systemu YTONG,
zastosowanie techniki łączenia bloczków na
pióro i wpust zapobiega występowaniu mostków cieplnych. Dzięki dużej bezwładności
cieplnej przegrody oraz paroprzepuszczalności, zastosowanie z kolei bloczków FORTIS
zapewnia odpowiedni komfort i mikroklimat
w pomieszczeniach.
W przypadku ścian dwuwarstwowych osiągnięcie wymaganego współczynnika przenikania ciepła jest łatwe, nawet w istniejących
już obiektach. W tym celu stosuje się odpowiednio grubą warstwę ocieplenia, dzięki czemu same ściany nośne mogą być zbudowane
z materiałów o słabszej izolacyjności termicznej,
np. bloczków wapienno-piaskowych lub betonu komórkowego. Jako ocieplenie stosuje
się najczęściej styropian lub wełnę mineralną
o niskim współczynniku przewodzenia ciepła.
Dla styropianu TermoOrganika współczynnik
przewodzenia ciepła wynosi nawet λ=0,031 W/
(mK). Tak wysokie właściwości izolacyjne osiąga się dzięki zastosowaniu surowca bazowego
NEOPOR, uszlachetnionego kompozycją
grafitu, który dodany do granulek w procesie
produkcji polistyrenu poprawia ich właściwości
izolacyjne.
Podobnie przedstawia się kwestia ścian trójwarstwowych. W przypadku warstwy nośnej
główny nacisk kładzie się na jej wytrzymałość — grubość takiej przegrody w budynkach
jednorodzinnych wynosi z reguły 18–20 cm.
Warstwa osłonowa ścian trójwarstwowych ma
zwykle grubość 8–12 cm i jest wykonywana
np. z cegieł klinkierowych. Izolacja ułożona jest
pomiędzy warstwą nośną a osłonową i z jednej
strony zapewnia ochronę przed stratami ciepła
do otoczenia, z drugiej — skutecznie eliminuje
mostki termiczne.
Aby najefektywniej używać
styropianowych, musi on być
rozprowadzony w zalecany
przez producentów sposób.
Tylko takie nałożenie
gwarantuje trwały montaż.
© AUSTROTHERM
kleju do montażu płyt
Dach i stropodach
© AUSTROTHERM
© AUSTROTHERM
Izolacje w budynku energooszczędnym
Wysokie wymagania odnośnie izolacji termicznej budynków energooszczędnych dotyczą
także dachów i stropodachów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, maksymalna wartość
współczynnika przenikania ciepła tych przegród wynosi U=0,25 W/(m²K). W przypadku
domów energooszczędnych jest odpowiednio
mniejsza: U=0,15–0,20 W/(m²K).
Do izolacji termicznej dachów stosuje się
przede wszystkim wełnę mineralną, którą układa się w dwóch lub trzech warstwach. Łączna
grubość izolacji w budynku energooszczędnym
powinna wynosić ok. 30 cm, zapewnia to uzyskanie współczynnika przenikania ciepła na
poziomie U≤0,15 W/(m²K).
Podłoga na gruncie
Podobne wymagania stawia się przed termoizolacją podłogi na gruncie w budynku energooszczędnym. Również w tym przypadku
wartość współczynnika przenikania ciepła nie
może przekraczać U=0,15–0,20 W/(m²K).
Standardowe wymagania określają jego wartość na poziomie U≤0,45 W/(m²K).
Najbardziej optymalnym rodzajem ocieplenia w przypadku podłóg na gruncie są płyty
z polistyrenu ekstrudowanego (XPS), którego
współczynnik przewodności cieplnej wynosi
λ=0,027 W/(mK). Dla zapewnienia ścianom
fundamentowym i podłodze na gruncie wymaganej wartości współczynnika U, wystarczą
płyty o grubości ok. 14 cm. Alternatywą jest zastosowanie nieco grubszych płyt z tradycyjnego
styropianu. Oba rozwiązania dobrze sprawdzają
się w bezpośrednim kontakcie z gruntem, nie są
też wrażliwe na obciążenie wylewką betonową.
Jeśli masy hydroizolacyjne nie zawierają rozpuszczalników organicznych, ocieplenie może
być montowane bezpośrednio po nałożeniu
warstwy hydroizolacyjnej.
Przegrody wewnętrzne
Gdy w budynku występują pomieszczenia nieogrzewane (garaż, piwnica, strych itp.), przegrody oddzielające je od reszty budynku muszą
posiadać izolację o odpowiednich parametrach.
W budynku energooszczędnym wymagana wartość współczynnika przewodzenia ciepła przez podłogę nad nieogrzewaną piwnicą
wynosi U≤0,30 W/(m²K), przy określonej
w przepisach wartości U≤0,45 W/(m²K). Grubość warstwy styropianu lub wełny mineralnej
powinna wynosić 10–12 cm, a w przypadku
KREATOR–PROJEKTY • 4/2011
31
System izolacji Bituthene
Grubość izolacji ścian w domu pasywnym wynosi
ok. 30 cm (widoczne na zdjęciu). W domach
energooszczędnych wystarczy ocieplenie grubości
20 cm.
Od ponad 25 lat system izolacji
Bituthene stosowany jest w Polsce,
© LIPIŃSCY
zabezpieczając powierzchnie
niższa niż 5°C. W takim przypadku ściany
garażu powinny być ocieplone mniejszą, liczącą
ok. 10 cm, warstwą materiału termoizolacyjnego o współczynniku przewodzenia ciepła nie
większym niż λ=0,036 W/(mK).
Izolacja domu energooszczędnego
a pasywnego
Odpowiednia izolacja domu energooszczędnego
może przynieść 40 proc. oszczędności w zużyciu
© AUSTROTHERM
płyt z polistyrenu ekstrudowanego (XPS) wystarczającą będzie warstwa o grubości 8 cm.
Co istotne, ocieplenie należy przymocować po
zimnej stronie, czyli od spodu stropu.
Jeśli ściana znajduje się pomiędzy garażem
nieogrzewanym a częścią ogrzewaną budynku,
musi być zaizolowana tak samo jak ściany zewnętrzne. Gdy garaż jest ogrzewany i stanowi
integralną część bryły budynku, przyjmuje się,
że temperatura w jego wnętrzu nie może być
32
KREATOR–PROJEKTY • 4 /2011
ciepła, a tym samym przyczynić się do znacznej
redukcji kosztów ogrzewania. Znaczne oszczędności zapewnia także wyeliminowanie mostków
termicznych, które odpowiadają nawet za 30
proc. strat ciepła do otoczenia.
Wymagania stawiane budynkom pasywnym
w kwestii termoizolacji są jeszcze wyższe. W ich
przypadku średnia wartość współczynnika przenikania ciepła przegród zewnętrznych powinna
być niższa od 0,15 W/(m2K). Do ocieplenia ścian
i podłogi na gruncie stosuje się warstwę izolacji
o grubości ok. 30 cm, a w przypadku dachu
40 cm. Powinna być ona wykonana z materiału
o odpowiednio wysokich właściwościach izolacyjnych — współczynnik przewodzenia ciepła nie
powinien przekraczać 0,04 W/(m2K). Poza tym,
przegrody w domu pasywnym powinny charakteryzować się dużą akumulacyjnością cieplną, ze
względu na fakt, iż energia pozyskiwana z promieniowania słonecznego przez budynek nie
zawsze odpowiada jego aktualnym potrzebom.
Ciepło może być akumulowane w masywnych
częściach konstrukcyjnych i wykorzystywane
w chwilach największego zapotrzebowania.
Krzysztof Sornek
Wydział Energetyki i Paliw
Akademia Górniczo-Hutnicza
Warunkiem dobrego funkcjonowania izola-
Na ścianach wysokich folię należy bardzo do-
cji jest jej odpowiednie zabezpieczenie przed
brze przykleić w części górnej zabezpieczając ją
uszkodzeniem.
przed zsuwaniem się. Najczęściej górne krawę-
Najlepszym zabezpieczeniem izolacji Bitu-
dzie układanych pasów zabezpiecza się listwą
poziome oraz pionowe na bardzo
thene 3000/4000/8000 są systemowe pły-
wielu obiektach. Oprócz izolacji
ty Servipak, ale stosowanie tego zabezpiecze-
Przed ułożeniem membrany powierzchnia
nia nie jest warunkiem koniecznym przy aplika-
zagruntowana środkiem Primer S2 musi cał-
fundamentów, Bituthene stosuje się
cji Bituthene (nie dotyczy rozwiązań mostowych
kowicie wyschnąć. Gruntować należy tylko ta-
do zabezpieczenia balkonów, tarasów,
i pod nawierzchnie układane na gorąco). Roz-
ki obszar, który będzie zaizolowany w tym sa-
wiązania pokazane w naszych materiałach in-
mym dniu roboczym. Jeżeli przewidujemy ukła-
„zielonych dachów”, płyt parkingowych,
formacyjnych stanowią pewien przykład wyko-
danie membrany, gdy temperatura jest niższa
dylatacji, zbiorników wody, elementów
rzystania wszystkich produktów firmy Grace,
niż +40C, należy sprawdzić, czy wszystkie po-
przedstawiony na jednym szkicu. Zabezpiecze-
wierzchnie są wolne od lodu i szronu.
stalowych i wielu, wielu innych.
mocującą.
niem izolacji Bituthene 3000/4000/8000 mo-
Membranę Bituthene 3000/4000/8000 na-
że być dowolna warstwa ochronna, spełniająca
leży układać stroną przylepną na zgruntowa-
swoje podstawowe zadanie — nie dopuścić do
ną powierzchnię bez lodu, szronu i kondensacji
Wszystkie te zastosowania są zgodne z naszymi
mechanicznego uszkodzenia membrany pod-
pary wodnej, stopniowo odklejając rozdzielają-
wytycznymi. Przy nietypowych zastosowaniach
czas aplikowania następnych warstw, przy apli-
cy papier zabezpieczający. W trakcie przykleja-
wymagana jest jednak akceptacja firmy Grace
kacji na powierzchniach poziomych, zasypywa-
nia membranę dociskamy szczotką do podłoża,
dotycząca konkretnych rozwiązań.
nia wykopu i osiadania gruntu w wykopie przy
zapewniając w ten sposób dobre jej związanie
Samoprzylepne izolacje arkuszowe — Bituthe-
aplikacji na powierzchniach pionowych. Na
początkowe oraz usunięcie spod niej powietrza.
ne 3000, 4000 oraz Bituthene 8000 przeznaczo-
wielu zrealizowanych obiektach spotykamy się
Przylegające pasy rolek układamy równole-
ne są do wykonywania izolacji chroniących przed
z różnymi, niesystemowymi sposobami zabez-
gle i w linii tak, aby ich brzegi tworzyły zakłady
wilgocią i wodą, na powierzchniach poziomych
pieczeń izolacji Bituthene 3000/4000/8000:
boczne i końcowe nie mniejsze niż 5 cm. Na-
i pionowych obiektów mostowych oraz budowli
gruba geowłóknina o dużej gęstości, folia kubeł-
stępnie membranę na całej powierzchni musimy
podziemnych, w tym piwnic i fundamentów. In-
kowa czy najpopularniejsza — płyty styropiano-
docisnąć gumowym wałkiem.
formacje zawarte w naszych kartach technicznych
we różnej grubości (najczęściej 1,5–2 cm) mo-
nie opisują wszystkich możliwych, konkretnych
cowane punktowo taśmą Bitustik.
Ewentualne uszkodzenia powierzchni naprawiamy przez naklejenie łaty o wymiarach więk-
zastosowań naszych materiałów. Zgodność z eu-
W skład systemu wchodzi nowoczesna sa-
ropejską normą EN 13967 także nie zamyka za-
moprzylepna membrana stanowiąca połączenie
kresu możliwych aplikacji izolacji Bituthene.
wysokowydajnej poprzecznie laminowanej bło-
Wykonanie elementów naroży wewnętrznych
ny nośnej HDPE z superlepką mieszanką kau-
i zewnętrznych wykonujemy poprzez naklejenie
tuthene 8000 oraz Bituthene 3000 i 4000, tam
czukowo-bitumiczną
odpowiednio dociętych kawałków izolacji i na-
gdzie spełniają one jedynie funkcje hydroizolacji.
lub Bituthene 8000), stosowana z tolerującym
Różnica pomiędzy nimi polega na tym, że w Bi-
wilgoć środkiem gruntującym Primer S2 oraz
mgr inż. Artur Janiak
tuthene, 8000 (jako rozwinięcie Bituthene 4000)
(jako element doszczelniający) płynną membra-
mgr inż. Grzegorz Rudkiewicz
zastosowano nową, mocniejszą i gazoszczelną
ną Bituthene Liquid Membrane (Bituthene LM).
(odporną na przenikanie radonu i metanu), jasno-
Izolacja Bituthene 3000/4000/8000 produko-
szarą warstwę nośną. Bituthene 8000 jest znacz-
wana jest w rolkach szerokości 1 m i długości
nie mocniejsza i wytrzymalsza od poprzedniczki,
20 m. Stosuje się ją na zimno. Można układać
a jakiekolwiek przypadkowe uszkodzenie, które
ją przy temperaturach od –10 0 do +350C w za-
na czarnej powierzchni Bituthene 4000 mogłoby
leżności od rodzaju membrany.
Istnieje możliwość stosowania zamiennego Bi-
(Bituthene
3000/4000
zostać niezauważone, na jasnoszarej powierzchni
Układanie izolacji ścian polega na naklejeniu
Bituthene 8000 jest dobrze widoczne dzięki czar-
pionowych pasów Bituthene 3000/4000/8000
nej masie bitumiczno-kauczukowej pod spodem.
na uprzednio zagruntowanym, nośnym podłożu.
szych niż uszkodzenie i silne jej dociśnięcie
wałkiem.
klejenie izolacji Bituthene 3000/4000/8000.
Grace Construction Products
ul. Szczepanowskiego 10/2, 60-541 Poznań
tel. 618439292; fax 22 855 41 32
[email protected]
[email protected]
[email protected]
www.graceconstruction.com
KREATOR–PROJEKTY • 4/2011
33