docpobierz
download 
Reklamacja Transkrypt
pobierz
JAK BYĆ DOBRYM LIDEREM DZIAŁAŃ NA WSI Paweł Antoniewicz Ząbkowice Śląskie, 10 października 2012 Interesuje mnie przyszłość, ponieważ zamierzam spędzić w niej resztę życia. Charles F. Kettering Jedyną stałą rzeczą są zmiany. Peter F. Drucker Obyś żył w ciekawych czasach. Chińskie powiedzenie (przekleństwo) Kim jest Lider? „Jeśli dobrowolnie gromadzą się wokół Ciebie ludzie, to jesteś Liderem. Jeśli jeszcze nim nie jesteś, pomyśl dlaczego mieliby Cię otaczać” Ważne definicje Animacja społeczna to pobudzanie do działania na rzecz małych ojczyzn, promocja aktywności, budowanie uczciwej komunikacji społecznej. Jej celem jest zachęcanie do aktywności, tworzenie solidnych więzi między ludźmi i partnerskich relacji między instytucjami. To także upowszechnianie takich wartości jak solidarność, szacunek dla innych, wspólnota, troska o dobro wspólne. http://www.blog.cris.org.pl Przez rozwój lokalny rozumiemy taki (względnie systematyczny i trwały) proces zmian w układzie lokalnym, w wyniku którego zwiększa się suma szans indywidualnego rozwoju poszczególnych mieszkańców. Wojciech Kłosowski, Jacek Warda „Wyspy szans. Jak budować strategie rozwoju lokalnego?” Lider lokalny, lider zmiany Wyzwania dla wsi • Globalizacja (świat przyśpiesza i jest coraz bardziej powiązany), • Gospodarka oparta na wiedzy, emocjach i doznaniach – „dematerializacja” produktów, • Coraz mniej zatrudnionych w rolnictwie (2000 – 27% a 2006 – 16%, 2008 – 14%), • Niska opłacalność produkcji rolnej w małych „rodzinnych” gospodarstwach, • Wstąpienie do Unii Europejskiej „wymusiło” prowadzenie polityki rozwoju obszarów wiejskich, • Programy Odnowy Wsi (materialnej i społecznej), • Zmiany społeczne na wsi (w tym rola kobiet, nawa rola wsi jako „sypialni”), • …….? 6 myślących kapeluszy o obszarze LGD Qwsi Kapelusz Czerwony - emocje Czerwony kapelusz silnie związany jest z wyrażaniem emocji, namiętności, impulsywności i uczuciowym przejaskrawianiem rzeczywistości. Czerwony kapelusz za najważniejszy aspekt problemu uznaje wrażenia, intuicje, przeczucia i uczucia. Kolor ten jest pewnego rodzaju włącznikiem uczuć, każda czynność, rzecz wiąże się z nimi, zakładając ten kapelusz mamy nakaz ich wyrażania. Pozbywamy się obiektywizmu, wszystko w tym kolorze wyrażamy, subiektywnie, coś się podoba lub nie. Biały kapelusz jest całkowitym przeciwieństwem czerwonego, wskazuje na czystość, sterylność, neutralność i logikę. Biały kapelusz zajmuje się faktami i liczbami. Białą rolę można porównać do roli komputera, istnieje pewien obiektywny algorytm postępowania, do którego się stosujemy, nie ma uczuć, nie ma emocji jest tylko to, co da się racjonalnie przedstawić. Kolor biały jest włącznikiem faktów, np. mówimy: "teraz wkładamy biały kapelusz i analizujemy same fakty", należy pamiętać, że o faktach się nie dyskutuje, one istnieją. Kapelusz Czarny - pesymizm Czarny kapelusz to podejście logiczno pesymistyczne, negatywne, ma oceniać i ostrzegać przed zagrożeniami. Człowiek w czarnym nakryciu głowy, nadmiernie krytykuje rzeczywistość, widzi tylko złe jej aspekty. Czarny świat jest pełen zagrożeń, pełen negatywizmu i niepowodzeń. Zadaniem zakładającego czarny kapelusz jest wykazanie wszystkich wad, niedociągnięć, braków i zagrożeń. Czarny kapelusz szuka dziury w całym, sprawdza czy wszystko do tej pory omawiane na pewno jest słuszne. Pokazuje wszystkie konsekwencje, które mogą wyniknąć z przyjętego rozwiązania. Kapelusz Żółty – optymizm Ubranie żółtego kapelusza, to przyjęcie pozytywnej postawy, można powiedzieć wręcz optymizm totalny. Żółty świat jest radosny, widzi tylko pozytywne aspekty rozwiązania. Żółty kapelusz jest dokładnym przeciwieństwem czarnego. Żółte myślenie to ciekawość, przyjemność i poszukiwanie radości. Człowiek w żółtym kapeluszu, ma za zadanie wskazać wszystkie, nie tylko te oczywiste korzyści. Może odwoływać się nie tylko do logiki, praktyki, ale także do marzeń i nadziei. Kapelusz Zielony – możliwości Zieleń to kolor urodzaju, rozwoju, wyrastania roślin. Zielony kapelusz jest pełen pomysłów, pełen nowych możliwości. Człowiek w zielonym ma za zadanie pokazać nowe spojrzenie, nowe punkty widzenia rzeczywistości. Zielony "nie drąży" starych pomysłów, zielony ukazuje nowe drogi. Nie ma obowiązku logicznego postępowania , ważne jest że znajduje nowe drogi. Zielony nie trzyma się reguł, ma za zadanie działać inaczej niż karzą wzorce. Kapelusz Niebieski - organizacja Człowiek w niebieskim kapeluszu to chłodny bezstronny obserwator. Jego naczelnym zadaniem jest kontrola toku myślenia, to niebieski ma plan on narzuca dyscyplinę. Zakładając niebieski kapelusz, wyłączamy wszystkie problemy związane z zagadnieniem, nie myślimy o nich na chwilę. Zamiast tego myślimy o tym co teraz powinniśmy zrobić? Niebieski nie tylko kontroluje, niebieski porządkuje oraz określa ograniczenia i priorytety, nie pozwala wychodzić poza określone granice. Lider Komunikacji Czym jest komunikacja? Komunikacja wysyłanie jakiegoś przekazu ze świadomym zamiarem wywołania odpowiedzi. Czym jest komunikacja? Komunikacja interpersonalna (międzyludzka) – proces, dzięki któremu osoba w bezpośrednim kontakcie z inną osobą przekazuje informacje i je otrzymuje. Czym jest komunikacja? Aby komunikacja miedzy nadawcą, a odbiorcą była skuteczna, nadawca musi być przezroczysty, odbiorca zaś – empatyczny, tzn. musi umieć wczuć się w komunikat odebrany od nadawcy. Warunki dobrej komunikacji interpersonalnej - dobra wola nadawcy i odbiorcy – właściwe nastawienie, - odpowiedni czas – bez pośpiechu, - odpowiednie okoliczności – miejsce, czynniki zewnętrzne (cisza, ciepło, przytulnie, właściwa odległość), - odpowiednie możliwości – fizyczne (obie strony słyszą, widzą, rozumieją się nawzajem), Co przeszkadza w kontaktach z innymi ludźmi? - nakazywanie, komenderowanie (Przestań się wreszcie użalać nad sobą i weź się do roboty), - groźba, (Jeśli nie będziesz..., to nie licz na ...), - moralizowanie, głoszenie kazań ( „Bo ja...”), - osądzanie, krytykowanie, potępienie (Jesteś ...!!!), - obrzucanie wyzwiskami, wyśmiewanie, ośmieszanie (Zachowujesz się jak....). - inne? Pokonywanie barier komunikacyjnych - Formułować komunikaty raczej opisowe, a nie oceniające. - Unikać mówienia więcej niż odbiorca komunikatu może jednorazowo wysłuchać. - Pytać wprost o to, jak druga strona rozumie twoje wypowiedzi i idee. - Wybierać czas i miejsce przekazania przez odbiorcę komunikatów zwrotnych, dogodne dla niego. Pokonywanie barier komunikacyjnych - Przekazywać informacje zwrotne w stosunku do wypowiedzi nadawcy, kiedy druga strona ich oczekuje i kiedy sądzimy, że spowodują one zmianę jego zachowań lub sądów. - Preferujemy komunikację „twarzą w twarz”. - Słuchamy drugiej strony. - Podtrzymujemy sprzyjający klimat komunikacji. - Wystrzegamy się znanego w psychologii mechanizmu wnioskowania o intencjach drugiej strony na podstawie własnych obaw. Style komunikacji Styl introwertyczny Styl „introwertyczny” prezentują osoby, zamknięte, nie interesujące się opiniami, postawami i emocjami pozostałych członków organizacji. Jeśli taki styl prezentuje kierownik, to jest to autokratyczny styl przywództwa, jeśli spotka się takich kilku introwertyków, możemy spodziewać się niewielkiej kreatywności podwładnych i niskiej wydajności pracy. Style komunikacji Styl ekstrawertywny prezentują osoby skupiające się na własnych pomysłach i odczuciach chcąc je przekazać innym, ale nie są otwarte na sugestie innych. Kierownicy o tym stylu komunikowania się, koncentrują uwagę na sobie , nie potrafią słuchać tego co mówią podwładni nie lubią słów krytyki. Ten styl komunikowania się może doprowadzić do niepewności i zagrożenia u podwładnych. Style komunikacji Styl obronny prezentują osoby, które podejmują próby badania i oceniania innych ale nie dopuszczą do poznania swoich uczuć i poglądów, ten styl wzbudza nieufność. Style komunikacji Styl „przetargowy” to osoby, które przyjmują informację zwrotną, otworzą się na innych ale oczekują za to wzajemności. Style komunikacji Styl „efektywnej komunikacji” prezentują osoby elastyczne, otwarte wobec innych i wykorzystujące sprzężenie zwrotne. To styl tzw. „win win”, model najbardziej efektywnej komunikacji. Komunikacja niewerbalna – czyli jak sprawić aby „mowa ciała” zachęcała do słuchania naszego komunikatu Mowa ciała – umiejętności Wyraz twarzy – w tym uśmiech, Ruchy głowy, Gesty i ruchy ciała, Postawa i poza, Dystans i kierunek, Kontakt fizyczny, Wygląd zewnętrzny i budowa ciała, Wyczucie czasu i synchronizacja – chronemika, Mowa ciała i język mówiony. Pułapki percepcji Co decyduje o pierwszym wrażeniu? Nie to co mówimy, ale: Mimika i gestykulacja, Wygląd, Ubiór, Fizyczny dystans wobec drugiej osoby, Sylwetka, Ton głosu, Kontakt wzrokowy. Głos artykulacja, powinna być wyraźna, ale unikaj nazbyt dokładnej, wystudiowanej modulacja (monotonia / różnorodność), staraj się tak mówić, jakbyś bajkę dziecku opowiadał głośność, mówiąc zbyt cicho narażasz się na to, ze inni Cię nie zrozumieją, to budzi złość i zamyka kontakt. Mówiąc zbyt głośno budzisz agresję i sprawiasz, że odbierany jesteś jako osoba dominująca. Niewiele osób lubi relacje oparte na dominacji. płynność, stosowanie dźwięków wypełniających eeeeee, yyyyyy, mlaskanie, jąkanie się, wzdychanie, chrząkanie jest irytujące dla słuchacza, już po kilku zastosowaniach może on mieć trudność z aktywnym słuchaniem i wyłączyć się z kontaktu. wysokość głosu, niski jest bardzo pozytywnie odbierany, jako ciepły, miły w słuchaniu, im wyższy, piszczący, krzykliwy, tym bardziej wzrasta zniecierpliwienie i złość słuchacza. Głos mężczyźni przyjmują bardziej dominujący ton wobec kobiet, kobiety do mężczyzn raczej podporządkowany, kobiety do kobiet dominujący, według tonu można wnioskować o stanie emocji (gniew, radość, zadowolenie, dezaprobata, etc.), w dyskusji kobiety wobec mężczyzn powinny używać formy pytającej, a nie oznajmiającej. Głos – porady dla mówców zmieniaj często natężenie głosu, ton i artykulację, monotonii unikaj jak ognia, zbyt dokładna artykulacja jest niemiła w słuchaniu, podobnie jak niechlujna (nie zaciskaj zębów), jeśli zmiany są rytmiczne, powodują znużenie słuchaczy i zły odbiór, zmiany w wypowiedzi muszą być dostosowane do odbiorcy i sytuacji, za wszelką cenę zachowaj płynność wypowiedzi. Głos – co ma znaczenie dla perswazji mowa płynna, pozbawiona wahania, krótsze odstępy między wypowiedzią nadawcy, a tego kto perswaduje (natychmiast odpowiadać), często zmieniaj ton, mów z większym natężeniem: szybsza mowa, duża ilość słów na minutę i małe pauzy, to najistotniejsze w perswazji: zaburza się koncentracja odbiorcy, który nie chcąc wyjść na mało rozgarniętego, zgadza się z nadawcą, brak wahania i brak asekuracji w głosie podnosi skuteczność perswazji, płynność pozostaje najistotniejsza dla skutecznej perswazji. Głos – co ma znaczenie dla perswazji pauzy wypełnione: (um, eeee: są odczytywane jako: chęć zredukowania lęku, są przejawem pobudzenia emocjonalnego negatywnie odbierane), pauzy ciche: świadczyć mogą o wyrafinowanym doborze słów, pozytywnie odbierane, pauzy wypełnione częściej występują u mężczyzn, ale dowodzą większej kontroli i ostrożności w wypowiedzi (mimo, że postrzegani są jako bardziej asertywni). UWAGA! Przekroczenie (zbyt intensywne użycie) któregoś czynnika powoduje spadek wiarygodności!! O czym należy zatem pamiętać, kiedy patrzymy? Odwracanie wzroku, uciekanie oczami odbierane jest jako oznaka niechęci do komunikacji, lekceważenia, antypatii, nieżyczliwości. Wrogość podkreślana jest też przez długie i wrogie, nieruchome spojrzenie. Źrenice: reagują naturalnie na ilość światła zwężaniem i rozszerzaniem. Analogicznie reagują na nasz stosunek do zjawisk i ludzi widzianych: na pozytywne rozszerzają się, na złe – zwężają. Jeśli w tym czasie nie zmieniło się światło, łatwo wiedzieć jakie są emocje partnera. O czym należy zatem pamiętać, kiedy patrzymy? Przy każdej rozmowie, mówiąc, należy co parę chwil odwracać wzrok, dać słuchającemu odetchnąć. Intensywne patrzenie oko w oko i nieruchoma głowa odbierane mogą być jako konfrontacja, dominacja. Patrzeć należy w oboje oczu, ruchomo lub z oczu na usta. Jeśli mamy trudności w kontakcie wzrokowym, dobrze jest patrzeć w „trzecie oko”. O czym należy zatem pamiętać, kiedy patrzymy? W kulturze zachodniej patrzenie w oczy jest normą. Niepatrzenie jest ucieczką, ukrywaniem czegoś, podporządkowaniem się, jednym ze wskaźników kłamstwa, odbierane bardzo niekorzystnie. Częściej patrzy słuchacz (dobrze jest patrzeć na mówiącego cały czas). Gdy mówisz około połowa rozmowy powinna być bez kontaktu wzrokowego. Rzucaj spojrzenia kontrolne, nie wpatruj się w słuchacza. Im dalej jesteś od rozmówcy, tym dłużej i łatwiej możecie utrzymać swój wzrok. Usta nie lubią smaku gorzkiego, kąciki opadają w dół, a Ty wyglądasz ponuro; lubią słodycze i smak słodki, automatycznie się podnoszą w górę, a Ty wyglądasz na zadowolonego; uśmiechaj się jak najczęściej; uśmiech czasem jest konwencjonalny: niekoniecznie oznacza sympatię: czasem jest użyteczny dla załatwienia czegoś; zaobserwuj jak jesz, zazwyczaj tak też myślisz : np. jeśli jesteś smakoszem, jedzącym powoli, prawdopodobnie myślisz powoli, analizujesz, zanim coś powiesz. Jak pochłaniasz szybko jedzenie, to i myślisz szybko, mniej się zastanawiasz, jesteś raptus... Ręce i dotyk stosuj pewny, mocny uścisk dłoni, z kontaktem wzrokowym i uśmiechem, ramię zgięte w łokciu; ruchy dłoni winny być widoczne dla partnerów, nie zaciskaj pieści; wierzch dłoni do spodu, nie baw się przedmiotami; dotyk pomaga, ale trzeba być ostrożnym, może zerwać kontakt; im gestykulacja żywsza i bardziej otwarta tym lepiej jesteśmy odbierani; ręce skrzyżowane mogą oznaczać nieakceptację tego co się słyszy, zamkniecie na partnera. Ręce i dotyk Chociaż dotyk jest bardzo ważnym czynnikiem zdrowia psychicznego, nie wszyscy i nie w każdej sytuacji mogą dotykać. W sytuacjach społecznych, z osobami obcymi lub tylko znajomymi, dotyk to przekraczanie granicy intymnej, to agresja, oznacza dominację, daje też wyższą pozycję konwersacyjną. Czasem, wobec obcych, dotyk może być pomocny: w restauracji, na pogrzebie, w sytuacji pomagania. Postawa Stanie na obu stopach, na wyprostowanych nogach - wrażenie pewności siebie, siły, realnej postawy wobec rzeczywistości, a wobec partnera uczciwości i otwarcia, też zdecydowania. Stanie ze splatanymi nogami, z ramionami skrzyżowanymi na piersi, odczytywane jest najczęściej jako chwiejność, niepewność, unikanie decyzji, słabość charakteru, a wobec partnera zamknięcie na to co mówi, obawa, może lęk, ocena i nieakceptacja. Postawa przy znudzeniu partnera, zastoju w rozmowach: zmień gwałtownie pozycję, zaproponuj przerwę, itp.; chcąc zdominować otoczenie: zablokuj możliwość ruszania się, patrz nieruchomo w oczy, mów bez przerwy monotonnie, ale wysokim tonem, nie słuchaj, nie dopuszczaj do mówienia innych, zadbaj o większą przestrzeń wokół siebie; pochylaj się nieznacznie w stronę partnera, by go do czegoś przekonać; utrzymuj bliski dystans, jednak pamiętaj: minimum około 60 cm. Postawa do dialogu siadaj narożnie; do negocjacji siadaj konfrontacyjnie; siadaj obok partnera jeśli chcesz z nim współpracować, coś robić razem w danej chwili; nagłe wyprostowanie się partnera może oznaczać nie zgadzam się. Zależności przestrzenne sfera publiczna – 3,6m do 25m; sfera społeczna – 3,6m do 1,2m; sfera osobista – 120cm do 45cm; sfera intymna – 45cm do 0cm . Reguły wywierania wpływu Reguła wzajemności (ja tobie to, co ty mnie); Reguła zaangażowania i konsekwencji (skłonić do przyjęcia drobnego zobowiązania, a potem łatwiej o skłonienie do kolejnego coraz większego i kolejnego….); Społeczny dowód słuszności (wszyscy tak robią, im bardziej znani, bądź podobni, tym skuteczniejszy dowód. zachowanie innych jest dla nas punktem odniesienia); Reguła lubienia i sympatii (siła komplementów, uznania); Reguła autorytetu (ludzie podporządkowują się autorytetom); Reguła ograniczonej dostępności (należycie do elity, zajęcia reglamentowane). Autoprezentacja Autoprezentacja „Jak o sobie myślisz, tak cię inni widzą” Utrzymywanie poprawnych stosunków z innymi ludźmi to 99% szczęścia w życiu osobistym i 85% drogi do sukcesu w dowolnej dziedzinie czy zawodzie. Autoprezentacja Jeśli pewnej części siebie nie akceptujemy, odrzucamy ją, to fakt ten rzutuje na całość. Pokazujemy wtedy brak pewności siebie. Niekorzystne myślenie o sobie jest samospełniającym się proroctwem! Autoprezentacja Najważniejsze zasady autoprezentacji: 1.Budowanie zaufania u odbiorcy – poprzez wykazanie się kompetencjami i cechami charakteru pożądanymi w danej sytuacji 2.Podawanie tylko prawdziwych, sprawdzonych informacji. Lepiej podać mniej ale konkretnych informacji, dzięki którym możemy osiągnąć pewne efekty. Autoprezentacja Zagrożenia autoprezentacji Efekt aureoli – na podstawie jednej cechy pozytywnej przypisujemy danej osobie wszystkie pozytywne cechy. Ogon diabła - na podstawie jednej cechy negatywnej przypisujemy danej osobie wszystkie negatywne cechy. Autoprezentacja Bądź zainteresowany, nie tylko to okazuj. Buduj relacje, nie tylko zabawiaj. Bądź kongruentny (zgodny ze sobą, z tym jaki naprawdę jesteś). Warunki dobrej autoprezentacji Jako pierwszy zbadał to Mehrabia, powszechnie stosowane w NLP: -Treść - 7% -Głos – 38% -Słowa pozawerbalne – 55% Mowa ciała wzmacnia to co chcemy powiedzieć ale tego nie zastąpi! Warunki dobrej autoprezentacji - Kontakt wzrokowy (do 3 sekund) -Uśmiech -Gesty -Relaks -Oddech -Wygląd -Praca z podłogą Jak radzić sobie w sytuacji stresu? -Wewnętrzne ziewnięcie – otwiera, relaksuje, uspokaja – weź głęboki oddech, ziewnij bez otwierania ust -Spięcie pośladków -Napicie się wody (nie herbaty, kawy) -Zastosowanie technik wizualizacyjnych -Szukanie sojusznika - osoby na sali, która najładniej się uśmiecha, ma najłagodniejszy wyraz twarzy Jak radzić sobie w sytuacji stresu? -Magiczna kulka, talizman w kieszeni, który nas wspiera (np. wcześniej naładowany dobrą energią) – nasze pole w „obcym, groźnym” świecie. -Przywołanie mocy – wyobrażenie sobie, że ważna dla Ciebie osoba (nauczyciel, rodzic, partner, mistrz duchowy itp.) stoi za Twoimi plecami i trzyma ręce na Twoich ramionach. -Praca z oddechem (spowolnienie oddechu, 3 głębokie oddechy itp.). Recepta na sukces – 3 P 1. Przygotowanie 2. Przygotowanie 3. Przygotowanie Lider Zespołu Pytanie! Co to jest grupa a co to jest zespół? Grupa: Grupa społeczna – w psychologii i socjologii zaliczany do zbiorowości społecznej zbiór co najmniej trzech osób, którego członkowie współdziałają ze sobą na zasadzie odrębności od innych, w celu zaspokajania własnych potrzeb, charakteryzujący się trwałą strukturą i względnie jednolitym systemem norm i wartości. Zespół: Zespół - to specyficzna grupa społeczna, powiązana formalnymi i nieformalnymi więziami i wykonująca określone zadania w celu uzyskania określonej gratyfikacji materialnej i pozamaterialnej. Badacze związani z naukami o zarządzaniu nadmieniają, że zespół składa się z osób, których umiejętności wzajemnie się uzupełniają, ponieważ praca zespołu polega na współpracy, nie rywalizacji. Sukces zespołu zaś zależy od każdego z jego członków w równym stopniu. „Grupa – jest zbiorową całością, którą tworzy zestaw jednostek” A.L. Delbecq zrozumienie jej zachowania wymaga badania cech grupy i cech jej członków. Trzy sposoby postrzegania grupy 1. Grupa jest zbiorową całością niezależną od cech swoich członków. 2. Grupa jest zestawieniem jednostek a cechy grupy są funkcją cech poszczególnych członków. 3. Grupa jest zbiorową całością, którą tworzy zestaw jednostek, a zrozumienie jej zachowania wymaga badania cech grupy i cech jej członków. Metodami grupowego podejmowania decyzji są : • Grupy interaktywne - Jest to grupa podejmująca decyzje, której członkowie otwarcie dyskutują, spierają się i uzasadniają najlepsze rozwiązanie. • Grupy delfickie -Jest to forma grupowego podejmowania decyzji, w której grupa jest wykorzystywana do osiągnięcia zgodnej opinii ekspertów. • Grupy nominalne - uporządkowana technika używana do uzyskania twórczych lub nowatorskich rozwiązań lub pomysłów Rodzaje grup – decyzje Grupa interaktywna: -przywódca przedstawia problem -dyskusja -podjecie decyzji Grupa nominalna: -spisywanie propozycji -przedstawianie pomysłów -dyskusja -szeregowanie pomysłów Grupa delficka: -opinia ekspertów -porównanie poglądów -podjecie decyzji Proces grupowego podejmowania decyzji I ETAP: Analiza sytuacji II ETAP: Ustalanie celów III ETAP: Poszukiwanie warunków rozwiązań IV ETAP: Ocena rozwiązań wariantów V ETAP: Dokonywanie wyboru VI ETAP: Ocena podjętej decyzji Model procesu decyzyjnego Opracowanie Wariantów wprowadzenie w życie danego rozwiązania Zbadanie ocena rozwiązań i Sytuacji wybór właściwego rozwiązania następstwo Do zalet grupowego podejmowania decyzji zalicza się: • Grupa posiada większy potencjał twórczy i energię • Grupa zapewnia różne perspektywy i podejścia do problemu decyzyjnego • Poprzez wspólną decyzją wszystkie uczestniczące w procesie decyzyjnym osoby zostaną w nią naprawdę zaangażowane i do niej przekonane • Brak zniekształceń w przekazywaniu informacji • Decyzje grupowe charakteryzują się wyższą jakością • Partnerstwo podwyższa satysfakcję z pracy • Grupowe podejmowanie decyzji powoduje podwyższenie umiejętności decyzyjnych pracowników • Partnerstwo wywiera pozytywny wpływ na relacje interpersonalne w grupie • Przyczynia się do wzrostu u podwładnych poczucia identyfikacji z celami organizacji/ instytucji Do wad grupowego podejmowania decyzji zalicza się: • Czas niezbędny do podjęcia decyzji • Możliwość zdominowania dyskusji grupowej i procesu wyboru kierunku działania przez jednostką lub jednostki • Akceptacja pierwszego kierunku działania • Pojawienie się kilku możliwych kierunków działania • Decyzje grupowe są często bardziej skrajne • Niebezpieczeństwo pojawienia się barier komunikacyjnych • Możliwość zdominowania dyskusji grupowych przez zwierzchników hierarchicznych lub jednostki szczególne aktywne i elokwentne Do wad grupowego podejmowania decyzji zalicza się: • • • • • • • • Większe prawdopodobieństwo rozmycia się odpowiedzialności za podejmowane decyzje Znaczne niebezpieczeństwo, że żadnego kompromisu nie da się osiągnąć ponieważ indywidualne interesy okażą się zbyt konfliktowe Możliwość manipulowania grupą przez jednostki Niebezpieczeństwo pojawiania się efektu myślenia grupowego Nadmierna skłonność do ryzyka Czasochłonność Wysokie koszty Możliwość podejmowania decyzji, które stanowią rozwiązanie kompromisowe 6 podstawowych metod: • • • • • • konsensus (zgadzać się) decyzja większości (głosowanie) decyzja mniejszości decyzja eksperta decyzja kierownika po wcześniejszej dyskusji decyzja kierownika niepoprzedzona dyskusją grupową Myślenie grupowe rodzaj myślenia w którym dążenie grupy do konsensusu i spójności przeważa nad dążeniem do osiągnięcia możliwie najlepszej decyzji. Syndrom grupowy Warunki do powstawania syndromu grupowego myślenia związane są z psychologiczną sytuacją członków grupy, którzy podejmują istotne decyzje i występują często w warunkach braku dostatecznej ilości informacji wyjściowych, trudności w przewidywaniu skutków decyzji oraz podleganie silnym stresom wynikającym z wagi podejmowanych decyzji. W takich warunkach, często jedynym punktem odniesienia, dającym poczucie komfortu psychicznego dla członków grupy staje się ona sama. Przyczynami pojawienia się syndromu grupowego myślenia: • Spójność grupy, • Izolacja grupy i jej zamknięty charakter, • Działanie pod presją czasu, • Z góry założony rezultat głosowania, • Indywidualna ocena każdego członka grupy i krytyka innych wyborów, • Lęk przed sprzeciwieniem się reszcie grupy. Defekty grupowego myślenia: • • • • • ograniczenie dyskusji do rozważania zaledwie paru działań bez analizowania pełnej gamy alternatyw, unikanie przez grupę powtórnego analizowania tego sposobu działania, który już na początku był preferowany, zlekceważenie przez członków grupy tych sposobów działania, które początkowo zostały ocenione jako niezadawalające przez większość grupy, korzystanie przez grupę w małym stopniu z możliwości uzyskania informacji od ekspertów, którzy mogliby oszacować zyski i straty, wykazywanie przez grupę selektywnej tendencyjności w sposobie reagowania na informacje zależnie od tego czy są one w zgodzie z wcześniej podjętymi decyzjami czy nie. Wewnętrzna dynamika grupy zależy od dwóch czynników: • Pierwszy związany jest związany ze spójnością grupy określoną jako pozytywne wartościowanie grupy przez jej członków oraz jej motywacje do silnego poczucia przynależności do tej grupy . Spójność grupy wyraźnie wzrasta w obliczu zagrożenia. • Drugi z czynników związany jest z wykształceniem się mechanizmów wyzwalających konformizm wobec norm grupowych. Role w zespole wg Belbina: Wg. Belbina wyróżnia się 9 charakterystycznych ról zespołowych obejmujących różnorodność funkcjonowania osób w zespołach. Rola to połączenie w jednym pojęciu dominujących cech charakteru i sposób zachowywania się osoby. Te dwa czynniki wyznaczają sposób budowania relacji i interakcji z innymi. Tworząc zespół wyłaniają się kolejno poszczególne role. Role w zespole wg Belbina: Naturalny lider (koordynator) – sprawuje pieczę i kontrolę nad sposobem, w jaki grupa stara się osiągnąć cele. Potrafi efektywnie wykorzystać zasoby zespołu; rozpoznaje, gdzie tkwią zalety, a gdzie słabości grupy; potrafi wykorzystać potencjał indywidualny każdego pracownika. Cechy: zrównoważony, dominujący, ekstrawertyk. Charakteryzuje go raczej zdrowy rozsądek aniżeli rozważania intelektualne, w kierowaniu nie jest agresywny. Role w zespole wg Belbina: Człowiek akcji (Lokomotywa) – kształtuje sposób, w jaki wykorzystany zostanie wysiłek grupy; kieruje swoją uwagę bezpośrednio na ustalaniu celów i priorytetów; pragnie wywierać wpływ na kształt lub wzorzec dyskusji grupowej. Cechy: niespokojny, dominujący, ekstrawertyk, impulsywny, łatwo się irytuje.. Chce szybko widzieć rezultaty. Rywalizuje i bywa arogancki, ale dzięki niemu „coś się rzeczywiście dzieje”. Role w zespole wg Belbina: Praktyczny organizator (Realizator) – zamienia koncepcje i plany na praktyczne działanie i realizuje uzgodnione plany w sposób systematyczny i efektywny. Cechy: zrównoważony i zdyscyplinowany. Dzięki niemu następuje praktyczne wdrożenie projektów i planów rozwiązań. Pragnie konkretów, nie lubi zmienności planów. Role w zespole wg Belbina: Siewca (człowiek idei) – wysuwa nowe pomysły i strategie ze szczególnym uwzględnieniem najistotniejszych problemów. Próbuje „przedzierać się” ze swoją wizją przez grupowe podejście do problemu na zasadzie konfrontacji. Cechy: dominujący, inteligentny, introwertyk. Może „gubić” szczegóły i robić błędy, a także krytykować pomysły innych. Im większy problem, tym większe wyzwanie, żeby go rozwiązać. Uważa, że wszystkie dobre pomysły z początku dziwnie wyglądają. Roztacza wokół siebie aurę „geniusza”. Role w zespole wg Belbina: Człowiek kontaktów (Poszukiwacz źródeł) – bada, analizuje i przytacza informacje na temat pomysłów, stanu wiedzy i działań na zewnątrz grupy; nawiązuje kontakty zewnętrzne, które mogą być użyteczne dla zespołu; potrafi prowadzić niezbędne negocjacje. Cechy: zrównoważony, dominujący, ekstrawertyk. Popiera innowacje i jest dobrym improwizatorem. Trochę cyniczny w poszukiwaniu zysku dla grupy – często mówi „nowe możliwości powstają w wyniku błędów innych”. Role w zespole wg Belbina: Sędzia (Krytyk Wartościujący) – analizuje problem, ocenia pomysły i sugestie, dzięki czemu grupa startuje z lepiej przygotowanej pozycji do podjęcia ważnej decyzji. Cechy: inteligentny, zrównoważony, introwertyk. Jest najbardziej obiektywny, bezstronny i niezaangażowany emocjonalnie, lubi mieć czas do namysłu, brak mu entuzjazmu, ale jego spokój pozwala na podjęcie wyważonych decyzji. Role w zespole wg Belbina: Człowiek grupy (Dusza zespołu) – wspiera członków grupy, podbudowuje morale grupy, jeśli są jakieś niedociągnięcia i braki, potrafi zapobiegać konfliktom, kształtuje „ducha” grupy, wzmacnia współpracę i lepszą komunikację, jest lojalny wobec zespołu. Cechy: ekstrawertyk, zrównoważony, niskie pragnienie dominacji i rywalizacji, zdolność empatii. Może jego wkład nie jest zbyt wyraźny, ale nieoceniona jest jego lojalność i oddanie wobec grupy, nie lubi konfrontacji. Role w zespole wg Belbina: Perfekcjonista (skrupulatny wykonawca) – nastawiony na konkretny efekt – na zakończenie zadania w określonym czasie i zapewnienie mu jak najwyższego standardu wykonania; może być trudny w kontaktach ze względu na to, że jest wrogiem przypadku i grzęźnie w szczegółach, które nie są najistotniejsze do zakończenia zadania, zawsze świadom celu. Cechy: niespokojny, napięty, introwertyk, zdyscyplinowany. Role w zespole wg Belbina: Specjalista – często zajmuje się wąskim odcinkiem pracy. Skupia się na szczegółach technicznych. Wykazuje duże poświęcenie w realizowaniu zadań. Nastawiony na konkretny cel, zaangażowany, „samonapędzający się”. Ma wiedzę i umiejętności, które mogą być rzadkie i cenne. Może pomijać obraz całości, koncentrując się na wąskim przedmiocie własnych działań. Może czuć się w zespole konsultantem w danej dziedzinie. Dziękuje za uwagę Paweł Antoniewicz kom 508 801 850 e-mail: [email protected] Skype:paweldfe
