Informatyka w rolnictwie - możliwości i obawy

Informatyka w rolnictwie - możliwości i
obawy
W przeciągu kilku ostatnich lat przenikanie się dwóch różnych dziedzin takich jak informatyka i rolnictwo stało się
faktem. Mimo licznych szkoleń przeprowadzanych przez różne ośrodki wśród wielu mieszkańców wsi informatyka dalej
wzbudza wiele obaw. Ograniczenia we wdrażaniu rozwiązań informatycznych i automatyki mogą wynikać z braku środków
pieniężnych przeznaczonych na te cele, ale także ciągle słabo rozwiniętej infrastruktury telekomunikacyjnej na terenach
wiejskich.
By wprowadzić podstawowe ułatwienia potrzebny jest tylko komputer wraz z palmtopem. Na rynku krajowym istnieje
szeroki wachlarz programów wspierających procesy produkcji roślinno-zwierzęcej w gospodarstwie rolnym. Współpraca
tych dwóch urządzeń wraz z odbiornikami GPS oraz czytnikami kodów paskowych i identyfikatorów radiowych otwiera
szereg możliwości rozwoju gospodarstwa.
Praktycznie we wszystkich hodowlach mogą być wykorzystywane bazy danych. Mogą one posłużyć do spisu inwentarza
zwierząt, w którym znajdują się wszelkie niezbędne informacje, takie jak zabiegi weterynaryjne lub dane o laktacjach.
Karmienie zwierząt paszami staje się prostsze i o wiele wydajniejsze dzięki łatwości przeliczania ilości węglowodanów i
protein dostarczanych zwierzętom. Rolnik ma łatwy dostęp do różnego rodzaju poradników, np. leków weterynaryjnych.
Specjalne oprogramowanie może zastąpić pamięć gospodarza przypominając o ważnych rzeczach, takich jak paszporty dla
zwierząt. Informatyka ma możliwość zapewnienia pełnej kontroli procesów rozrodczych oraz szybkiego rejestrowania
nowonarodzonych zwierząt. Każdy ruch zwierzęcia może być kontrolowany z innego miejsca za pomocą komputera. W ten
sam sposób jest możliwe zarządzanie wypasem, a także wszystkimi pastwiskami. Ważną rolę w prowadzeniu większości
hodowli zwierząt z wykorzystaniem komputera odgrywa oprogramowanie wspomagające zarządzaniem kupna, sprzedaży i
przenoszenia inwentarza.
Na rynku jest duże zapotrzebowanie na oprogramowania poprawiające wydajność hodowli drobiu i trzody chlewnej. W
pierwszej z nich możliwa jest pełna kontrola fermy (takich elementów jak produkcja jajek, produkcja młodych ptaków i
wylęganie się piskląt). Informatyka wprowadzona w odpowiedniej formie rejestruje zasady karmienia ptaków, ich stan
zdrowia oraz warunki otoczenia. W przypadku trzody informatyka wprowadza możliwość monitorowania pogłowia loch i
knurów. Przestrzeganie zasad żywienia staje się wiele prostsze. Możliwa jest pełna kontrola procesów rozrodczych loch i
rejestrowanie śmiertelności prosiąt, dzięki czemu jest szansa szybkiego wykrycia problemów w stadzie. Jednak
najważniejszym udogodnieniem, jaki niesie ze sobą wprowadzenie informatyzacji w gospodarstwie jest ułatwienie
szacowania opłacalności hodowli zwierząt. Umożliwia prognozowanie cen i osiąganie maksymalnych korzyści produkcji.
Na rynku znajduje się również szereg programów umożliwiających pełną kontrolę
upraw roślinnych. Są to narzędzia, które pozwalają w prosty sposób zarządzać
majątkiem dzięki spisom zakupów i sprzedaży przeprowadzanych w gospodarstwie.
Spełniają się również jako dobra podstawa do planowania budżetu na sezon. Rolnicy
mają do dyspozycji aplikacje ułatwiające prowadzenie płodozmianu dzięki rejestracji
upraw polowych. Stosowane są tu w dużej mierze systemy informacji geograficznej,
które działają i wyświetlają w przejrzysty sposób dane na mapach. Niosą one ze sobą
szereg możliwość, np. projektowanie i zarządzanie systemem irygacyjnym. Część
programów pomaga w planowaniu prac polowych począwszy od siania lub sadzenia aż
do stosowania nawożenia i środków ochrony roślin. Rolnik posiadający komputer i
Internet ma łatwy dostęp do baz danych dotyczących szkodników, chorób, chwastów, a
także sposobów ich zwalczania. Dzięki nim może je w prosty sposób identyfikować i
skutecznie reagować na zagrożenia spowodowane ich występowaniem. Informatyzacja
podsuwa sposoby na poprawne magazynowanie plonu, zarządzanie produkcją słomy,
siana.
Bardzo ważnym argumentem przemawiającym za wprowadzeniem informatyki do
gospodarstw indywidualnych jest ułatwione ubieganie się o dodatkowe pieniądze z
budżetu Unii Europejskiej. Rolnik w domowych warunkach może przygotować wnioski
między innymi o dopłaty bezpośrednie w ramach systemu IACS. Dzięki dogodności w
tym kierunku cała procedura może być mniej czasochłonna oraz ogranicza możliwości
popełnienia błędów.
Właśnie dzięki dopłatom coraz częściej rolnicy inwestują pieniądze w technologie
informatyczne. Większe grono rolników deklaruje prowadzenie tzw. rolnictwa
precyzyjnego, czyli przy wykorzystywaniu właśnie tych technik. Głównym i
najważniejszym narzędziem stosowanym w tego typu rolnictwie jest GPS, który
współpracuje z różnymi maszynami. Kluczowe jest, by uzyskać jak najlepszą
dokładność sygnału satelitarnego. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Spowodowane
jest to różnego rodzaju zakłócenia, takimi jak zakłócenia na jonosferze czy problemy z
zegarem odbiornika. Kolejną przeszkodą, jaką może napotkać rolnik jest
nieprzewidziane zachowanie się systemu na nierównych powierzchniach o
urozmaiconej rzeźbie terenu. Problemy te zostały w dużej mierze rozwiązane przez
zastosowanie dwóch odbiorników GPS: naziemnego i odbiornika w maszynie.
Pozycjonowanie w takim przypadku jest dokładniejsze dzięki obliczeniom
wykonywanym na dwóch stacjach. Niestety wiąże się to z koniecznością poniesienia
dodatkowych kosztów, spowodowanych zakupem kolejnego odbiornika GPS. Bardzo
często powinien być wykupiony dodatkowy abonament na odbiór sygnału.
Funkcjonowanie gospodarstwa prowadzonego w sposób precyzyjny musi się opierać na
dokładnych, wcześniejszych badaniach i pomiarach obszarów, na których ma być
wykonywana agrotechnika. Należy bezbłędnie zmierzyć powierzchnię pól. Specjalnie
przygotowanym pojazdem do automatycznego pobierania próbek glebowych powinien
być wykonany przejazd po wszystkich polach. Pobraną glebę należy poddać analizie
chemicznej w celu określenia ilości fosforu, magnezu i potasu. Na podstawie tych
wyników tworzone są mapy pól zapotrzebowania na składniki. Na podstawie tych
danych możemy określić zasobność gleby i ustalić dawki nawozowe potrzebne na
różnych strefach obszaru uprawianego. Komputer sterujący wysiewem na podstawie
map sam określa ilość wysiewanych nawozów dzięki czemu rola operatora maszyny
jest mniej ważna. Sposób ten cechuję się dużą oszczędnością paliwa i nawozów.
Prowadzi do bardziej wyrównanego plonu.
Rolnictwo precyzyjne wykorzystując informatyczno-elektroniczne narzędzia prowadzi
do zwiększenia plonu zbóż. Dzięki komputerowi, odbiornikowi GPS i mierniku plonu
zamontowanym w kombajnie możemy stworzyć mapę plonu. Znając położenie
maszyny podczas zbioru w niewielkich odstępach czasu dokonywany jest pomiar jego
wielkości na podstawie objętości ziarna, lub masy. Dane te są na bieżąco wyświetlane i
nanoszone na mapę. Istnieje możliwość odczytania tych informacji i zapisania. W
następnych sezonach mogą one być wykorzystane w celu zwiększenia lub zmniejszenia
ilości wysianych nasion w dokładnie określonych miejscach i jeszcze bardziej
powiększenie ilości ziarna.
Podsumowując, informatyka bez wątpienia jest bardzo przydatna w prowadzeniu
gospodarstw rolnych. Umożliwia zwiększenie wydajności pracy i zaoszczędzenie jakże
cennego czasu. Niestety żeby w pełni zinformatyzować gospodarstwo potrzebne są
duże nakłady finansowe przez co tylko w niewielkim stopniu jest stosowana w polskich
gospodarstwach. Z pewnością będzie szansą na rozwój szeroko pojętego rolnictwa w
przyszłości.