Rzemiosło po poprawkach - Związek Rzemiosła Polskiego

Efektywne zarządzanie
Efektywne zarządzanie
ustawa o rzemiośle
ustawa o rzemiośle
„„Jacek Baliński
Niższa i jednolita opłata za egzaminy
Ostatnią nowelizację do uchwalonej w 1989 r. Ustawy o rzemiośle przyjęto w I dekadzie XXI
w. W wielu punktach nieprzystająca do obecnych realiów litera prawa doczekała się wreszcie niezbędnych poprawek. 1 października br. nowa Ustawa jednogłośnie przeszła przez Senat. Najważniejsze
zmiany w znowelizowanym dokumencie dla „Mistrza Branży” skomentował Tomasz Wika, dyrektor
Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej w Poznaniu.
Tomasz Wika,
dyrektor Wielkopolskiej Izby
Rzemieślniczej w Poznaniu
– Środowisko rzemieślnicze
od wielu lat nosiło się z zamiarem podjęcia prac zmierzających do dostosowania rozwiązań
ustawowych regulujących kwestie funkcjonowania organizacji rzemieślniczych
i wreszcie udało się te plany wcielić
w życie – mówi Tomasz Wika, dyrektor Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej
w Poznaniu. Wśród najważniejszych zalet nowelizacji nasz rozmówca wymienia
pojawienie się możliwości włączenia się
w działalność cechów ludzi młodych oraz
uporządkowanie kilku istotnych kwestii
organizacyjnych. Zatwierdzone przez Senat poprawki mają również uczynić z izb
silne podmioty.
Definicja słowa „rzemieślnik”
Pierwszą zmianą, o której wspomniał
dyr. Tomasz Wika, jest przyjęcie definicji rzemieślnika. Ustawa o rzemiośle
od początku jasno określała, czym jest
rzemiosło, natomiast brakowało doprecyzowania, kim jest osoba zajmująca się
rzemiosłem. Otóż, w myśl nowej Ustawy:
rzemieślnikiem jest osoba prowadząca
działalność, którą nazywamy rzemiosłem.
Co więcej, dotychczas członkami organizacji rzemieślniczych mogły być wyłącznie te osoby, które wykonywały działalność gospodarczą na własny rachunek.
By temu zapobiec, wprowadzono rozróżnienie pomiędzy rzemieślnikiem a osobą,
18
Mistrz Branży październik-listopad 2015
która może wstąpić do cechu. – Od teraz
członkiem cechu może zostać małżonek
rzemieślnika i/lub zstępni (przyp. red.
potomkowie), o ile są powiązani z firmą
prowadzoną przez rodziców lub dziadków. To bardzo ważna zmiana, ponieważ
przedtem dzieci, chcąc wstąpić do takiej
organizacji, musiały mieć własną działalność, co czasami okazywało się fikcją,
a potrzeba nam w cechach ludzi młodych
– tłumaczy dyrektor WIR.
Nowością jest również pojęcie członka
wspierającego, którym może być osoba
prawna wykonująca działalność gospodarczą. Zapis ten ma ułatwić współpracę
organizacji rzemieślniczych z dostawcami
dla branży, np. hurtowniami, producentami surowców czy maszyn.
Kucharz w rzemiośle
Uaktualnienia doczekała się również definicja samego rzemiosła. Od teraz „rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie
działalności gospodarczej przez: 1) osobę
fizyczną, z wykorzystaniem zawodowych
kwalifikacji tej osoby i jej pracy własnej,
w imieniu własnym i na rachunek tej osoby – jeżeli jest ona mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim
przedsiębiorcą (…), 2) wspólników spółki
cywilnej osób fizycznych w zakresie wykonywanej przez nich wspólnie działalności gospodarczej (…)”. Do rzemiosła nie
zalicza się z kolei działalności handlowej,
usług hotelarskich, działalności transportowej, usług świadczonych w wykonywaniu wolnych zawodów, usług leczniczych
oraz działalności wytwórczej i usługowej
artystów plastyków i fotografików. W porównaniu z wcześniejszą wersją Ustawy
wykreślono z tej listy gastronomię, dzięki czemu kucharze wrócili do rzemiosła.
Firma rzemieślnicza
do 250 pracowników
Kolejną istotną zmianą jest zwiększenie
limitu zatrudnienia dla firm rzemieślniczych. Dotychczasowa Ustawa przewidywała górną granicę na poziomie
50 pracowników, podczas gdy w nowym
dokumencie znajduje się zapis umożliwiający aż pięciokrotny wzrost zatrudnienia.
– Zmiana ta była spowodowana faktem,
że wiele przedsiębiorstw rzemieślniczych
rozwinęło się i w myśl poprzednich
przepisów przestały być takimi firmami – wyjaśnia Wika. Co prawda, żaden
z rzemieślników mających większą firmę
nie był usuwany ze struktur cechu, lecz
ludzie ci czuli się rzemieślnikami i chcieli nimi być również z punktu widzenia
prawa – wszak gdyby przed nowelizacją
sąd rejestrowy miałby rozstrzygnąć, czy
firma posiadająca powyżej 50 pracowników może być firmą rzemieślniczą, nie
mógłby na to przystać.
Jak przekonuje Wika, poprzednia Ustawa
nie odpowiadała istniejącej rzeczywistości rynkowej i gospodarczej. – Spójrzmy
chociażby na branżę spożywczą – wielu
cukierników czy piekarzy łączy w swojej
działalności obie te profesje. To powoduje wzrost zatrudnienia, a jeżeli dodamy
do tego osoby związane z dystrybucją
lub sklepami, to okaże się, że firma zatrudniająca pół setki pracowników wcale
nie jest duża – klaruje.
Usankcjonowanie dualnego
systemu kształcenia
Kolejne novum dotyczy systemu kształcenia zawodowego. Cytując
art. 3, ust. 6:, „przygotowanie zawodowe w rzemiośle realizowane jest na zasadach dualnego systemu kształcenia. Nadzór nad
jego przebiegiem sprawuje izba rzemieślnicza lub z jej upoważnienia cech, którego członkiem jest rzemieślnik”. Tomasz Wika
podkreśla jednak, że w gruncie rzeczy jest to jedynie prawne
potwierdzenie czegoś, co od lat istnieje. – Ostatnio wszyscy zachwycali się obowiązującym w Niemczech systemem dualnym,
argumentując, jakie korzyści przynosi – tymczasem w polskim
rzemiośle on również jest od dawna wdrożony – zauważa. System
ten polega na tym, że równolegle prowadzone jest kształcenie
teoretyczne oraz praktyczne u pracodawcy, czyli rzemieślnika.
Od dziesięcioleci młodzi ludzie rozpoczynają naukę teoretyczną
w szkole zawodowej, a praktyczną naukę – na podstawie umowy
o pracę – realizują jako młodociani pracownicy u rzemieślnika-mistrza szkolącego. Warto podkreślić, że izby i cechy mogą prowadzić swoje szkoły – teraz dodatkowo zostało to usankcjonowane
zapisem ustawowym.
Zasady zakładania cechów
i izb rzemieślniczych
Zmienione zostały ponadto liczba osób, które mogą założyć cech,
oraz liczba członków założycieli (cechów), które mogą utworzyć
izbę rzemieślniczą. Przed nowelizacją cech mógł zostać założony
już przez 10 osób, natomiast do utworzenia izby wystarczyło ledwie
5 cechów. Teraz dolna granica zostanie znacznie podwyższona –
do założenia cechu koniecznych będzie 30 osób, a do założenia
izby – 20 cechów. – Zapis ten ma za zadanie nadać cechom i izbom
poważniejszy charakter. Chcemy, by te organizacje reprezentowały
interesy większych grup osób niż dotychczas – tłumaczy dyrektor
Wielkopolskiej Izby Rzemieślników, zapewniając jednocześnie,
że istniejące już, zrzeszające mniej niż 20 organizacji, izby nadal
będą działać na niezmienionych warunkach.
W chwili oddania tego wydania „Mistrza Branży” znowelizowana
Ustawa o rzemiośle jeszcze oficjalnie nie obowiązywała, czekając
na podpis prezydenta i publikację w „Dzienniku Ustaw”. Według
naszego rozmówcy Ustawa powinna być podpisana nie później
niż 26 października. n
reklama
Rzemiosło po poprawkach
Uregulowano również kwestię opłat za egzaminy czeladnicze i mistrzowskie. Do niedawna w tym zakresie panowała pełna dowolność – różne izby rzemieślnicze ustalały skrajnie różne stawki
(według widełek, które przewidywała Ustawa). Przedstawiciele
Związku Rzemiosła Polskiego doszli do wniosku, że należy te opłaty
ujednolicić. Po nowelizacji za egzamin mistrzowski będzie się płacić
30% podstawy, za egzamin czeladniczy – 15%, egzamin sprawdzający – 5%, a za egzamin poprawkowy – 50% wartości opłaty
za dany egzamin. Podstawą nazywana jest „kwota przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez
wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego
ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego”.
Co interesujące, w szczególnie uzasadnionych przypadkach izba
rzemieślnicza może zwolnić egzaminowanego z opłaty.
MistrzBranzy.pl
19