kl. III

Wymagania edukacyjne Fizyka klasa 3
Wymagania
Temat lekcji
Cele operacyjne
— uczeń:
Kategoria
celów
podstawowe
po nadpod stawowe
konieczne
podstawowe
rozszerzające
dopełniające
3
4
5
6
7
wymienia źródła światła
A
X
wyjaśnia, co to jest promień światła
B
X
wymienia rodzaje wiązek światła
A
X
opisuje doświadczenie, w którym można otrzymać cień i półcień
B
przedstawia graficznie tworzenie cienia i półcienia przy zastosowaniu jednego lub dwóch
źródeł światła
C
wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się
światła w ośrodku jednorodnym
wyjaśnia, dlaczego widzimy
B
1
2
Rozdział I. Optyka
Temat 1.
Światło i cień
Temat 2.
Widzimy dzięki światłu
Temat 3.
Załamanie światła
Temat 4.
Soczewki
B
opisuje budowę i zasadę działania kamery obskury
B
buduje kamerę obskurę i wyjaśnia, do czego służył ten wynalazek w przeszłości
D
rozwiązuje zadania, wykorzystując własności trójkątów podobnych
C
X
X
X
X
X
X
X
opisuje różnice między ciałem przezroczystym a nieprzezroczystym
B
wskazuje w swoim otoczeniu ciała przezroczyste i nieprzezroczyste
A
wyjaśnia, dlaczego niektóre ciała widzimy jako jaśniejsze, a inne jako ciemniejsze
B
wyjaśnia, na czym polega zjawisko załamania światła
B
wskazuje kąt padania i kąt załamania światła
A
X
wskazuje w swoim otoczeniu sytuacje, w których można obserwować załamanie światła
A
X
demonstruje zjawisko załamania światła
C
opisuje bieg promieni świetlnych przy przejściu z ośrodka rzadszego optycznie do ośrodka
gęstszego optycznie i odwrotnie
B
rysuje bieg promienia przechodzącego z jednego ośrodka przezroczystego do drugiego
(jakościowo, bez obliczeń)
wyjaśnia, na czym polega zjawisko fatamorgany
C
X
B
X
wskazuje oś optyczną soczewki
A
posługuje się pojęciami: ognisko i ogniskowa soczewki
A
rozróżnia po kształcie soczewkę skupiającą i rozpraszającą
B
oblicza zdolność skupiającą soczewek
C
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
1
Temat 5.
Obrazy tworzone przez
soczewkę skupiającą
2
3
rysuje dalszy bieg promieni padających na soczewkę równolegle do jej osi optycznej
C
opisuje bieg promieni przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą (biegnących
równolegle do osi optycznej)
B
porównuje zdolności skupiające soczewek na podstawie znajomości ich ogniskowych
B
wskazuje praktyczne zastosowania soczewek
A
rozróżnia soczewki skupiające i rozpraszające, znając ich zdolności skupiające
B
tworzy za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu na ekranie, odpowiednio
dobierając doświadczalnie położenie soczewki i przedmiotu
D
opisuje doświadczenie, w którym za pomocą soczewki skupiającej otrzymamy ostry obraz na
ekranie
B
nazywa cechy wytworzonego przez soczewkę obrazu w sytuacji, gdy odległość przedmiotu od
soczewki jest większa od jej ogniskowej
A
wyjaśnia zasadę działania lupy
B
posługuje się lupą
A
4
5
6
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
wyjaśnia pojęcia: obraz rzeczywisty i obraz pozorny
B
rysuje symbol soczewki, oś optyczną, zaznacza ogniska
C
rysuje trzy promienie konstrukcyjne (wychodzące z przedmiotu ustawionego przed soczewką)
C
X
nazywa cechy uzyskanego obrazu
A
X
rysuje konstrukcyjnie obraz tworzony przez lupę
C
X
nazywa cechy obrazu wytworzonego przez lupę
A
X
rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez soczewkę w sytuacjach nietypowych, z
zastosowaniem skali
C
Temat 7.
Obrazy tworzone
przez soczewkę
rozpraszającą
wymienia cechy obrazu tworzonego przez soczewkę rozpraszającą
A
konstruuje obraz tworzony przez soczewkę rozpraszającą
C
rozwiązuje zadania dotyczące tworzenia obrazu przez soczewkę rozpraszającą metodą
graficzną z zastosowaniem skali
C
Temat 8.
Oko i aparat
fotograficzny
wymienia cechy obrazu wytworzonego przez soczewkę oka
A
wyjaśnia, dlaczego jest możliwe ostre widzenie przedmiotów dalekich i bliskich
B
X
wyjaśnia rolę źrenicy oka
B
X
opisuje na przykładach, w jaki sposób w oku zwierzęcia powstaje ostry obraz
B
wyjaśnia pojęcia: dalekowzroczność i krótkowzroczność
B
opisuje rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku
B
Temat 6.
Konstruowanie obrazów
tworzonych przez
soczewkę skupiającą
7
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
opisuje budowę aparatu fotograficznego
B
X
wymienia cechy obrazu otrzymywanego w aparacie fotograficznym
A
X
porównuje działanie oka i aparatu fotograficznego
B
X
1
Temat 9.
Zwierciadła płaskie
Temat 10.
Zwierciadła wklęsłe i
wypukłe
Temat dodatkowy.
Luneta, mikroskop,
teleskop
Temat 11.
Barwy
1
2
3
bada doświadczalnie zjawisko odbicia światła
4
C
5
6
7
X
posługuje się pojęciami: kąt padania i kąt odbicia światła
B
X
rysuje dalszy bieg promieni świetlnych padających na zwierciadło, zaznacza kąt padania i kąt
odbicia światła
C
X
opisuje zjawisko rozproszenia światła przy odbiciu od powierzchni chropowatej
B
X
wyjaśnia działanie światełka odblaskowego
B
X
rysuje obraz w zwierciadle płaskim
C
X
nazywa cechy obrazu powstałego w zwierciadle płaskim
A
wyjaśnia powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim (wykorzystując prawo
odbicia)
B
wymienia zastosowania zwierciadeł płaskich
A
X
opisuje zwierciadło wklęsłe i wypukłe
B
X
posługuje się pojęciami ognisko i ogniskowa zwierciadła
B
X
opisuje skupianie promieni w zwierciadle wklęsłym
B
X
X
X
rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez zwierciadła wklęsłe
C
X
wymienia cechy obrazu wytworzonego przez zwierciadła wklęsłe
A
X
wymienia zastosowania zwierciadeł wklęsłych i wypukłych
A
opisuje obraz wytworzony przez zwierciadło wypukłe
B
rysuje konstrukcyjnie obraz wytworzony przez zwierciadło wypukłe
D
opisuje budowę lunety
B
wymienia zastosowania lunety
A
opisuje powstawanie obrazu w lunecie
B
opisuje budowę mikroskopu
B
wymienia zastosowania mikroskopu
A
opisuje powstawanie obrazu w mikroskopie
B
X
porównuje obrazy uzyskane w lunecie i mikroskopie
B
X
opisuje teleskop
B
X
wyjaśnia, do czego służy teleskop
B
opisuje światło jako mieszaninę fal o różnych częstotliwościach
B
opisuje światło lasera jako światło jednobarwne
B
opisuje zjawisko rozszczepienia światła za pomocą pryzmatu
B
wyjaśnia barwy przedmiotów
B
X
wyjaśnia barwę ciał przezroczystych
B
X
wymienia zjawiska obserwowane w przyrodzie powstałe w wyniku rozszczepienia światła
A
2
3
Rozdział II. Przed egzaminem
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
4
5
6
7
Temat powtórzeniowy 1.
Droga, czas, prędkość
Temat
powtórzeniowy 2.
Ruch jednostajnie
przyspieszony
Temat
powtórzeniowy 3.
Siły
Temat
powtórzeniowy 4.
Energia
1
Temat
powtórzeniowy 5.
Maszyny proste
posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu
B
X
wymienia przykłady ciał poruszających się ruchem jednostajnym
A
X
przelicza wielokrotności i podwielokrotności jednostek
C
X
przelicza jednostki czasu
C
X
przelicza jednostki prędkości
C
odczytuje prędkość i przebytą drogę z wykresów zależności s(t) i v(t)
B
rysuje wykres zależności s(t) i v(t) na podstawie opisu słownego lub danych z tabeli
C
planuje doświadczenie mające na celu wyznaczenie prędkości przemieszczania się ciała
D
wybiera właściwe narzędzia pomiaru
B
X
X
X
X
X
posługuje się pojęciem niepewności pomiaru
B
zapisuje wynik pomiaru jako przybliżony
C
wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku pomiaru
D
posługuje się proporcjonalnością prostą do obliczenia drogi w ruchu jednostajnym
B
wymienia przykłady ciał poruszających się ruchem jednostajnie przyspieszonym
A
posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego
B
X
odróżnia prędkość średnią od chwilowej w ruchu niejednostajnym
B
X
posługuje się proporcjonalnością prostą do obliczenia prędkości ciała
B
odczytuje prędkość i drogę z wykresów zależności v(t) i s(t)
A
rozróżnia dane i szukane
B
wskazuje wielkość maksymalną i minimalną na podstawie wykresu lub tabeli
B
X
X
X
X
X
X
X
X
X
rozwiązuje zadania, wykorzystując poznane zależności
C
podaje przykłady sił i rozpoznaje je w sytuacjach praktycznych
A
opisuje zachowanie ciał na podstawie I zasady dynamiki Newtona
B
X
opisuje zachowanie ciał na podstawie II zasady dynamiki Newtona
B
X
stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą
C
posługuje się pojęciem siły ciężkości
B
opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się III zasadą dynamiki Newtona
B
X
X
X
X
X
opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała
B
wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej
C
wymienia różne formy energii mechanicznej
A
X
posługuje się pojęciem pracy i mocy
B
X
opisuje wpływ wykonanej pracy na zmianę energii
B
posługuje się pojęciem energii mechanicznej jako sumy energii potencjalnej i kinetycznej
B
X
stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej
B
X
2
3
rozwiązuje zadania problemowe i rachunkowe związane z pracą, mocą i energią
C
przelicza wielokrotności i podwielokrotności jednostek
C
szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i ocenia na tej podstawie wartości obliczonych
wielkości fizycznych
D
X
X
X
4
5
6
7
X
X
X
Temat
powtórzeniowy 6.
Ciepło
wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu
B
wymienia praktyczne zastosowania maszyn prostych
A
X
X
stosuje prawo równowagi dźwigni
B
planuje doświadczenie mające na celu wyznaczenie masy ciała za pomocą dźwigni dwustronnej
D
wybiera właściwe narzędzia pomiaru
A
wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ pomiarowy
C
zapisuje pomiary w tabeli
C
wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia
D
wyjaśnia, dlaczego stosujemy maszyny proste
B
analizuje jakościowo zmiany energii wewnętrznej spowodowane wykonaniem pracy i przepływem ciepła
wyjaśnia związek między energią kinetyczną cząsteczek i temperaturą
D
wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej
B
X
opisuje zjawiska topnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania, sublimacji i resublimacji
B
X
posługuje się pojęciem ciepła właściwego, ciepła topnienia i ciepła parowania
B
X
opisuje doświadczenie mające na celu wyznaczenie ciepła właściwego wody za pomocą
czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy
wybiera właściwe narzędzia pomiaru
B
X
A
wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia
A
odczytuje z wykresu zależności t(Q) temperaturę topnienia i wrzenia substancji lub ilość ciepła
C
rozwiązuje zadania rachunkowe, wykorzystując pojęcia: ciepło właściwe, ciepło topnienia,
ciepło parowania
opisuje ruch cieczy i gazów w zjawisku konwekcji
C
posługuje się pojęciem gęstości
Temat powtórzeniowy 7.
Gęstość, ciśnienie i siła wy stosuje do obliczeń związek między masą, gęstością i objętością ciał stałych i cieczy
poru
opisuje doświadczenie mające na celu wyznaczenie gęstości nieznanej substancji
X
X
X
X
X
X
X
X
B
X
X
X
X
X
B
B
X
X
C
X
B
wybiera właściwe narzędzia pomiaru
A
wyznacza gęstość cieczy i ciał stałych na podstawie wyników pomiaru
D
wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia
A
posługuje się pojęciem ciśnienia (w tym ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego)
B
formułuje prawo Pascala i podaje przykłady jego zastosowania
A
X
X
X
X
X
X
opisuje sposób wyznaczenia wartości siły wyporu
B
analizuje i porównuje wartości sił wyporu dla ciał zanurzonych w cieczy lub gazie
D
X
wyjaśnia pływanie ciał na podstawie prawa Archimedesa
B
X
X
1
Temat powtórzeniowy 8.
Obwody elektryczne
Temat powtórzeniowy 9.
Prawo Ohma
Temat
powtórzeniowy 10.
Energia elektryczna
Temat
powtórzeniowy 11.
Drgania i fale
2
3
opisuje przepływ prądu w przewodnikach jako ruch elektronów swobodnych
B
posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego
B
4
5
6
X
X
posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego
B
X
rysuje schematy prostych obwodów elektrycznych (wykorzystując symbole elementów
obwodu)
C
X
wykorzystuje do obliczeń związek między ładunkiem elektrycznym, natężeniem prądu i
czasem jego przepływu
formułuje prawo Ohma
C
A
opisuje doświadczenie mające na celu sprawdzenie słuszności prawa Ohma
B
wybiera właściwe narzędzia pomiaru
A
rysuje schemat obwodu elektrycznego służącego do sprawdzenia słuszności prawa Ohma
C
wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia
A
rysuje wykres zależności I(U) na podstawie danych pomiarowych lub tabeli
C
7
X
X
X
X
X
X
X
posługuje się pojęciem oporu elektrycznego
B
stosuje prawo Ohma w prostych obwodach elektrycznych
C
posługuje się pojęciem pracy i mocy prądu elektrycznego
B
X
rysuje schemat obwodu pozwalającego wyznaczyć moc żarówki
C
X
X
X
opisuje doświadczenie mające na celu wyznaczenie mocy żarówki
B
wskazuje właściwe narzędzia pomiaru
A
wyznacza moc żarówki na podstawie danych pomiarowych
C
przelicza energię elektryczną podaną w kilowatogodzinach na dżule i dżule na kilowatogodziny
C
wymienia formy energii, na jakie zamieniana jest energia elektryczna
A
stosuje do obliczeń związek między mocą urządzenia, natężeniem i napięciem prądu elektrycznego.
oblicza koszt zużytej energii elektrycznej
C
rozwiązuje zadania przekrojowe, łączące prąd elektryczny z jego praktycznym wykorzystaniem
D
opisuje ruch wahadła matematycznego i ciężarka na sprężynie
B
analizuje przemiany energii w ruchu wahadła i ciężarka na sprężynie
D
posługuje się pojęciami amplitudy drgań, okresu i częstotliwości do opisu drgań, wskazuje
położenie równowagi
odczytuje amplitudę i okres z wykresu x(t) dla ciała drgającego
B
X
A
X
opisuje doświadczenie mające na celu wyznaczenie okresu i amplitudy drgań
B
X
wyjaśnia, dlaczego mierzymy czas większej liczby drgań, a nie jednego drgania
B
X
oblicza okres i częstotliwość drgań wahadła
C
X
wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia
A
opisuje mechanizm przekazywania drgań z jednego punktu ośrodka do drugiego w przypadku fal
na napiętej linie i fal dźwiękowych w powietrzu
B
X
X
X
X
X
X
C
X
X
X
X
X
X
1
2
3
4
5
6
posługuje się pojęciami amplitudy, okresu, częstotliwości, prędkości i długości fali do opisu fal
harmonicznych
stosuje do obliczeń związek między okresem, częstotliwością, prędkością i długością fali
B
X
C
X
wymienia, od jakich wielkości fizycznych zależy wysokość i głośność dźwięku
A
posługuje się pojęciami: infradźwięki i ultradźwięki
B
porównuje rozchodzenie się fal mechanicznych i elektromagnetycznych
B
7
X
X
X