Gradowa Góra zwana Grodziskiem

Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
Gradowa Góra zwana Grodziskiem
W grudniu dni s krótkie, sło ca prawie nie ma. Nie bardzo chce si nam wychodzi z domu w
wolnych chwilach, a je li ju si zdecydujemy na opuszczenie ciepłego mieszkania, to tylko po
to, aby zrobi przed wi teczne zakupy. Proponuj jednak wybra si cho na chwil na wie
powietrze jeszcze przed wi teczn gor czk . Nie trzeba jecha daleko, bo namawiam na
wycieczk niemal w samym centrum Gda ska. Wystarczy wej
na niewielk gór (46 m
n.p.m.), wznosz c si tu nad dworcem PKS przy ul. 3 Maja, potocznie nazywan
Grodziskiem, sk d rozci ga si niezwykły widok na miasto i zatok , a przy dobrej pogodzie
mo na nawet dojrze Hel.
Dawno, dawno temu, a były to czasy, kiedy wi ty Wojciech dotarł do misji pruskiej, stał na
Gradowej Górze drewniany zamek, w którym mieszkał słowia ski władca, niestety tyran, o
imieniu Hagel, od którego wzi ła si pierwsza nazwa góry: Hagelsberg. Ten okrutny poga ski
władca zgin ł około roku tysi cznego z r k własnych poddanych, którzy szcz
liwi, e pozbyli
si prze ladowcy, zacz li wznosi now osad nazwan po wiekach Gda skiem, po czym
przyj li chrze cija stwo.
Góra stała si miejscem, z którego obserwowano okolic i gdzie od XVII w. zacz to lokowa
fortyfikacje broni ce powstałego w miejscu osady miasta. Pierwsze forty wzniesiono jeszcze
przed potopem szwedzkim. Wówczas zbudowano dwa bastiony: Kurkowy i Jerozolimski.
Wzmacniano je w czasach wojny z Rosjanami, kiedy to gda szczanie stan li w obronie
Stanisława Leszczy skiego, przyszłego króla Polski.
Ostre walki na Gradowej Górze toczyły si te podczas dwukrotnego przemarszu wojsk
napoleo skich. Notabene za drugiego pobytu w grodzie nad Motław owych wojsk twierdz
przebudowano. Powstała wówczas ogromna redita*), nazywana obecnie redit napoleo sk .
Kolejnej, i to gruntownej przebudowy fortów, dokonano w latach 1867-1874, kiedy to Gda sk na
mocy postanowie kongresu wiede skiego znajdował si w obr bie pa stwa pruskiego. Kształt
ówcze nie wzniesionych fortów zachował si do dnia dzisiejszego. Został jednak wzbogacony o
wartownie, remizy, prochownie, a tak e koszary schronowe i wozowni artyleryjsk . Wła nie w
tych koszarach przez długie lata stacjonował gda ski garnizon, a w okresie mi dzywojennym
mieszkali studenci.
Nie b d opisywa całej historii fortów, a tak e wszystkich wydarze z nimi zwi zanych. Warto
jednak wiedzie , e forty te zostały niedawno odnowione, a w ich wn trzach powstały
interesuj ce wystawy. Jedna z nich, udost pniana przez cały rok, a na dodatek bezpłatna,
czynna od godz. 9 do 16, zwana „Wehikułem czasu , zło ona z 11 ekspozycji, została
rozmieszczona w obiektach poło onych na szczycie umocnie i ukazuje fascynuj ce dzieje
fortu. Za pomoc multimedialnych rozwi za przenosi zwiedzaj cych w czasy wietno ci Góry
Gradowej. Ekspozycja dotyczy nie tylko walk zwi zanych z obl
eniami Gda ska czy
garnizonowego ycia, ale ukazuje te czasy Wolnego Miasta Gda ska, które w pocz tkowym
okresie, a wi c w latach 1807-1814, o czym mało kto wie, było uzale nione od pa stwa
francuskiego. Bowiem rz dy w Gda sku sprawował generał Jean Rapp. Interesuj ca jest
ekspozycja z p dz cym motocyklem, dotycz ca II wojny wiatowej.
1/4
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
Tajemnic góra ma wiele. Nie s to tylko te zwi zane z odkrytymi skarbami czy sekretnymi
przej ciami, ale tak e i te, o których dowiadujemy si po latach, na przykład to, e w czasach
komunistycznych na Gradowej Górze znajdowała si zagłuszarka Radia Wolna Europa.
W najwy szym punkcie góry w 2000 r. postawiono ponad 16-metrowy krzy , zwany Krzy em
Milenijnym, bowiem jest to pomnik 2000-lecia Chrze cija stwa i 1000-lecia Gda ska. Dzisiaj nie
wyobra amy sobie miasta bez tego punktu orientacyjnego.
Tekst i zdj
cia Maria Giedz
*) Redita (z franc.) ‒ tak w literaturze fachowej, po polsku: reduta.
2/4
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
3/4
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
4/4
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)