Ludzie i samochody - Green Pack Online
Transkrypt
Ludzie i samochody - Green Pack Online
1 Transport Ludzie i samochody autor: Kliment Mindjov MyÊl przewodnia Czas trwania Pora roku Miejsce Materia∏y Przedmioty Cele Metody Ludzie mogà u˝ywaç samochodów wydajniej i pomóc Êrodowisku. 1 godzina lekcyjna na çwiczenie Dowolna Sala lekcyjna Kartki papieru, aparat fotograficzny Matematyka, godzina wychowawcza • Zademonstrowanie, ˝e cz∏owiek mo˝e u˝ywaç bardziej wydajnych pojazdów. • UÊwiadomienie uczniom, ˝e stare, bezu˝yteczne samochody zajmujà wiele miejsca i wp∏ywajà na pogorszenie walorów estetycznych Êrodowiska. • Ukazanie, ˝e niew∏aÊciwie zaparkowane na chodnikach samochody zabierajà przestrzeƒ pieszym. Obserwacja, burza mózgów, dyskusja Wprowadzenie Samochód zapewnia wygod´ i u∏atwia przemieszczanie si´. Dla wielu ludzi samochody sà symbolem w∏adzy, pozycji spo∏ecznej i sukcesu. Ponadto wi´kszoÊç Êwiatowej gospodarki opiera si´ na produkcji pojazdów mechanicznych, budowaniu dróg, naprawianiu jednych i drugich oraz zapewnianiu us∏ug dla ich u˝ytkowników. Ludzie i samochody 107 1 Transport Pomimo gospodarczych i osobistych korzyÊci, jakie przynosi wykorzystywanie pojazdów mechanicznych, wià˝e si´ ono z zagro˝eniem dla ludzkiego zdrowia i ˝ycia oraz dla Êrodowiska. Od 1885 roku, kiedy to skonstruowano pierwszy samochód, oko∏o 20 milionów ludzi zgin´∏o w wypadkach drogowych. W Polsce w 1999 roku wydarzy∏o si´ 55 106 wypadków drogowych. W 2000 roku liczba wypadków w naszym kraju wzros∏a do 57 331, z czego 41 485 mia∏o miejsce na terenach zabudowanych. W 2280 wypadkach zgin´∏a co najmniej jedna osoba, a 49 594 wypadki spowodowa∏y rany i obra˝enia uczestników ruchu drogowego. Pojazdy mechaniczne sà êród∏em zanieczyszczenia powietrza. Samochody powodujà tak˝e ha∏as, korki i atomizacj´ spo∏eczeƒstwa (izolacj´ pewnych grup spo∏ecznych). Wykorzystaj dodatkowe informacje z CD-ROM-u, dzia∏ Transport. Przebieg zaj´ç åwiczenie 1. Ilu pasa˝erów jest w samochodzie? Przygotowanie Uczniowie dostajà 30-minutowe zadanie: na wybranych ulicach w pobli˝u szko∏y majà obserwowaç przeje˝d˝ajàce samochody, notujàc, ilu pasa˝erów jest w ka˝dym z nich. 1 PoproÊ uczniów o relacj´ z poczynionych obserwacji zgodnie z nast´pujàcymi pytaniami: • Jaka by∏a ogólna liczba pojazdów, które przejecha∏y w ciàgu 30 minut obserwacji? • Ile pojazdów wioz∏o jednà osob´, ile dwie, trzy czy cztery? Jaki stanowi to procent? • Czy ludzie mogà korzystaç ze swoich samochodów rozsàdniej – bardziej wydajnie? 2 Podziel uczniów na grupy i poproÊ, by podj´li dyskusj´ dotyczàcà nast´pujàcych pytaƒ: • Z jakich Êrodków transportu korzystajà ludzie do przewozu osób i towarów (samochody osobowe, samochody ci´˝arowe, pociàgi, samoloty i statki)? • Ile osób mo˝e przewoziç ka˝dy z nich? • JeÊli rodziny uczniów majà samochody, to ile osób zwykle z nich korzysta? • Ile kosztuje podró˝ samochodem do najbli˝szego miasta, jeÊli odbywa jà jedna osoba? A ile, jeÊli samochodem jadà cztery osoby? Przedyskutujcie uzyskane rezultaty w wi´kszych grupach. 3 108 PoproÊ uczniów o zaprezentowanie rezultatów badaƒ w domu i przedyskutowanie ich z rodzinà. Ludzie i samochody 1 åwiczenie 2. Samochodowe wraki Transport Przygotowanie. Poleç uczniom zbadanie ulic w sàsiedztwie i policzenie porzuconych lub niesprawnych samochodów. 1 Zach´ç uczniów do rozmowy nast´pujàcymi pytaniami: • Czy wasze rodziny majà samochody? • Ile lat majà te samochody? • Czy to jest pierwszy, czy drugi albo kolejny samochód? Co si´ sta∏o z poprzednim? WyjaÊnij uczniom, ˝e obecnie w Polsce jest mnóstwo starych pojazdów, wiele z nich niesprawnych. 2 Zapytaj uczniów, jakie sà rezultaty ich badaƒ i zaproponuj wykonanie obliczeƒ: • JeÊli przyjmiemy, ˝e ka˝dy samochód zajmuje 6 m2, to jak du˝à powierzchni´ zajmujà porzucone samochody? • Czy starczy∏oby tego terenu na plac zabaw lub teren rekreacyjny (20–30 m2)? 3 Zaproponuj burz´ mózgów na nast´pujàce tematy: co powinniÊmy zrobiç z niesprawnymi samochodami (czy powinno si´ je zbieraç i zgromadziç w okreÊlonym miejscu, czy lepiej poddaç je recyklingowi)? Kto powinien to zrobiç (samorzàd lokalny, wi´ksze przedsi´biorstwo, lokalna firma)? Poinformuj uczniów, ˝e od koƒca 2002 roku w Polsce obowiàzuje ustawa, zgodnie z którà warunkiem wyrejestrowania starego samochodu jest oddanie go do punktu recyklingu. åwiczenie 3. Samochody zabierajà miejsce przeznaczone dla pieszych Przygotowanie. Poleç uczniom rozejrzenie si´ po ulicach w sàsiedztwie i policzenie nieprawid∏owo zaparkowanych samochodów. 1 Zach´ç uczniów do rozmowy nast´pujàcymi pytaniami: • Czy widzieliÊcie kiedyÊ nieprawid∏owo zaparkowane samochody? Co oznacza to wykroczenie dla spo∏eczeƒstwa? • Czy równie˝ powodujà one zagro˝enie dla ˝ycia innych u˝ytkowników dróg (pieszych, rowerzystów, kierowców innych pojazdów)? Porównaj sytuacj´ w bardzo du˝ym mieÊcie, mniejszym mieÊcie i na wsi. Gdzie najcz´Êciej zdarzajà si´ tego typu wykroczenia? Ile miejsca pozostaje dla pieszych? Podaj kilka typowych przyk∏adów. 2 Podziel klas´ na grupy i poproÊ o zdanie raportu oraz o dyskusj´ na temat poczynionych obserwacji. Niech wykonajà obliczenia: • Ile rowerów mo˝na zaparkowaç na przestrzeni, jakà zajmuje jeden samochód (przyjmijcie, ˝e jeden rower zajmuje do 0,5 m2, a jeden samochód 6 m2)? • Ile rowerów mog∏oby zaparkowaç na obszarze zaj´tym przez nieprawid∏owo zaparkowane samochody w pobli˝u szko∏y? Czy to miejsce mog∏oby zostaç zaj´te na parking rowerowy? Niech uczniowie z jednej grupy podzielà si´ wynikami swoich obliczeƒ z innymi. åwiczenie 4. Obserwacje: ha∏as, emisja spalin, wycieki 1 Zwróçcie uwag´, jak cz´sto spotykacie si´ z nast´pujàcymi sytuacjami: • Samochód, ci´˝arówka, traktor zatrzymuje si´, np. przed sklepem. Kierowca wychodzi z pojazdu, pozostawiajàc w∏àczony silnik. • Ile razy przechodzicie lub przeje˝d˝acie obok spowalniajàcej ruch, prze∏adowanej ci´˝arówki, otoczonej chmurà czarnych spalin? • Jak cz´sto s∏yszycie wokó∏ siebie odg∏osy Êwiadczàce o êle funkcjonujàcym silniku czy t∏umiku pojazdu? • Czy po deszczu ka∏u˝e w waszej miejscowoÊci lÊnià t´czowymi plamami benzyny, oleju i ropy, które wyciek∏y z nieszczelnych mechanizmów pojazdów? 2 Zastanówcie si´, kto jest odpowiedzialny za powstawanie takich sytuacji. Kto ponosi ich konsekwencje? Jak mo˝emy im zapobiegaç lub przeciwdzia∏aç? Ludzie i samochody 109 1 Transport Kontynuacje Obserwuj ludzi korzystajàcych z publicznych Êrodków transportu. Spróbuj okreÊliç liczb´ osób korzystajàcych z publicznych Êrodków transportu w czasie jednego tygodnia. Jaki rodzaj transportu jest bardziej ekonomiczny, jeÊli weêmiemy pod uwag´ zu˝ycie paliwa? PoproÊ uczniów o sfotografowanie lub narysowanie najbardziej uderzajàcych przyk∏adów porzuconych samochodów w okolicy. Przygotujcie wystaw´. Zorganizujcie spotkanie z przedstawicielami samorzàdu lokalnego. Niech uczniowie przedstawià wyniki swoich obserwacji, poka˝à zdj´cia, rysunki i niech podzielà si´ swoimi pomys∏ami na rozwiàzanie problemu niesprawnych i porzuconych samochodów. PoproÊ uczniów o zbadanie, gdzie w ich miejscowoÊci znajdujà si´ niew∏aÊciwie zaparkowane samochody blokujàce chodniki. Zaplanuj dzia∏anie, przedyskutuj je z uczniami i przygotuj spotkanie z przedstawicielami samorzàdu lokalnego, aby zaprezentowaç obserwacje i sugestie uczniów (na przyk∏ad mo˝ecie podsunàç pomys∏ zbudowania parkingu dla rowerów w pobli˝u szko∏y). Przypadki: CZY WIESZ, ˚E... W ostatnich dwóch dekadach wykorzystanie terenu na cele transportu wzros∏o do 998 000 ha (3,2% powierzchni Polski). Jezdnie miast opanowanych przez samochody nie zapewniajà wygody i pr´dkoÊci podró˝owania, jakich si´ od nich oczekuje. W 1907 roku Êrednia pr´dkoÊç pojazdów konnych na Manhattanie (Nowy Jork) wynosi∏a 18,5 km na godzin´. Obecnie samochody i ci´˝arówki czo∏gajà si´ po Manhattanie ze Êrednià pr´dkoÊcià 8 km na godzin´. JeÊli nic si´ nie zmieni, amerykaƒscy kierowcy sp´dzà Êrednio dwa lata ˝ycia w korkach, uwi´zieni w metalowych pud∏ach, które mia∏y zapewniç pr´dkoÊç, wolnoÊç i ∏atwoÊç przemieszczania si´. Living in the Environment, G. Tyler Miller, Jr. Obecnie w nowoczesnych spo∏eczeƒstwach wi´cej przestrzeni przeznacza si´ dla samochodów (infrastruktura komunikacyjna) ni˝ pod budownictwo mieszkaniowe. 110 Ludzie i samochody