docplan odnowy miejscowości płonina
download 
Reklamacja Transkrypt
plan odnowy miejscowości płonina
Załącznik do Uchwały nr XXXII/225/09 Rady Miejskiej w Bolkowie z dnia 29 kwietnia 2009 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PŁONINA na lata 2009-2016 Opracowała: Natalia Mataczyńska Płonina 2009 Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 1 Spis treści: Wstęp ....................................................................................................................................4 I Charakterystyka miejscowości..........................................................................................5 1.1. Ogólne informacje o Płoninie ......................................................................................5 1.2. Historia miejscowości…………………………………………………………………..7 1.3. Ludność.....................................................................................................................10 1.4. Klimat .......................................................................................................................11 II Inwentaryzacja zasobów ................................................................................................11 2.1. Infrastruktura techniczna ...........................................................................................11 2.2. Infrastruktura społeczna.............................................................................................12 2.3. Dziedzictwo kulturowe ..............................................................................................12 2.4. Zasoby ludzkie ..........................................................................................................14 2.5. Aktywność gospodarcza ............................................................................................14 2.6. Atrakcje turystyczne ..................................................................................................14 2.7. Środowisko przyrodnicze...........................................................................................15 III Ocena mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń ................................................16 3.1. Analiza SWOT ..........................................................................................................16 3.2. Wyniki analizy ..........................................................................................................17 IV Wizja i cele rozwoju ......................................................................................................18 4.1. Wizja rozwoju miejscowości .....................................................................................18 4.2. Identyfikacja celów....................................................................................................19 V Opis planowanych zadań................................................................................................19 5.1. Harmonogram realizacji zadań na lata 2009-2016......................................................19 5.2. Zgodność z dokumentami strategicznymi wyższego rzędu.........................................24 VI Wdrażanie i monitorowanie założeń Planu..................................................................24 6.1. Zarządzanie wdrażaniem Planu..................................................................................24 6.2. Monitorowanie osiąganych celów ..............................................................................24 VII Teksty źródłowe...........................................................................................................25 Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 2 … „ Twórzcie kulturę wsi, w której obok nowych wymiarów, jakie niosą czasy, pozostanie- jak u dobrego gospodarza- miejsce na rzeczy dawne, uświęcone tradycją, potwierdzone przez prawdę wieków…” Jan Paweł II Krosno, 10 października 1997 r. Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 3 Wstęp Rozwój i odnowa obszarów wiejskich jest jednym z priorytetowych wyzwań, które stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Konieczność opracowania Planu Odnowy Miejscowości Płonina wynika z wytycznych przedstawionych w Programie Odnowy Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Program zakłada między innymi wspieranie działań mających wpływ na poprawę jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Zasadniczym celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszeniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do obszarów miejskich. Umożliwia rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpływa na wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich. Warunkiem uzyskania wsparcia ze środków unijnych jest stworzenie Planu Odnowy Miejscowości, który jest zgodny ze Strategią Rozwoju Gminy oraz innymi dokumentami strategicznymi o charakterze lokalnym, regionalnym, krajowym. Można powiedzieć, że Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z ważniejszych elementów służących odnowie wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków bytowych mieszkańców. Sporządzenie oraz uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek umożliwiający staranie się o środki zewnętrzne w ramach „Programu Rozwoju Obszarów wiejskich 2007-2013”, działanie „Odnowa i Rozwój wsi”. W ramach działania pomocą finansową objęte zostaną projekty dotyczące: 1. Budowy, remontu lub wyposażenia obiektów: a) Pełniące funkcje społeczno- kulturalne, rekreacyjne, sportowe, publiczne b) Służące promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury 2. Kształtowaniu obszaru przestrzeni publicznej 3. Budowy, remontu i przebudowy infrastruktury turystycznej 4. Konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków będących zabytkami oraz miejsc pamięci Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 4 Plan Odnowy Miejscowości jest ważnym dokumentem o charakterze planowania strategicznego i ma na celu stworzenie szczegółowej koncepcji i wizji rozwoju danej miejscowości. Zawiera działania długookresowe, określone w horyzoncie czasowym na lata 2009-2016. Ważnym elementem tworzenia „Planu Odnowy Miejscowości” jest współpraca społeczności lokalnej oraz administracji samorządowej szczebla gminnego. Dzięki takiej współpracy powstaje dokument strategiczny uwzględniający plany i możliwości jednostki samorządu terytorialnego. Dzięki temu miejscowość Płonina ma szanse na rozwój, którego kierunki wyznacza niniejsze opracowanie. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów, analizę SWOT, planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztem i harmonogramem działań. Plan ten jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych oraz uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że można dopisać nowe zadania, a także zmieniać kolejność ich realizacji w zależności od dostępu do funduszy Unii Europejskiej. I Charakterystyka miejscowości 1.1 Ogólne informacje o Płoninie Płonina w jest województwie wsią usytuowaną dolnośląskim, powiecie jaworskim, w Gminie Bolków, na wschodnim grzbiecie Gór Kaczawskich w Sudetach Zachodnich. Jest niewielką obszarowo wsią o układzie przestrzennym, którego dominantę stanowi strome, skaliste wzgórze z ruinami zamku. Z niemieckiego Płonina- Nimmersath. W 1945 r. do użytku wprowadzono nazwę Niesytno, a od 1950 r. do dnia dzisiejszego obowiązuje nazwa Płonina. Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 5 Ryc. 1 Zabudowa Miejscowości Płonina Od końca XIII wieku przez Płoninę wiódł szlak do Zgorzelca przechodzący także przez Jelenią Górę, Gryfów Śląski oraz Lubań. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego. Miejscowość o powierzchni 430 ha, w tym znajduje się 270 ha użytków rolnych i 180 ha lasów. Wieś zajmuje malowniczą, rozległą górną część doliny Świdnej, a dokładniej jej lewego dopływu, biorącego początek w Niedźwiedzich Skałkach, w pobliżu Przełęczy Rochowickiej. W kierunku południowym od Płoniny biegnie nieczynna pasażerska linia kolejowa, którą niegdyś kursowały pociągi z Marciszowa do Złotoryi. Przez wieś prowadzi jedna główna droga biegnąca z Kaczorowa, która rozwidla się przed wzgórzem zamkowym. Pozostałe drogi przebiegające przez Płoninę usytuowane są na północnym-wschodzie - droga przez Stare Rochowice do Bolkowa, natomiast na wschodzie znajduje się droga prowadząca również do Bolkowa tylko, że przez Wierzchosławice. Fot. 1 Ruiny Pałacu Niesytno Zabudowa Płoniny ciągnie się ok. 1,3 km na wysokości zbliżonej do 460-520 m n.p.m. Okolice Płoniny należą do obszarów bardzo widokowych, a wieś posiada wysokiej klasy walor turystyczny, jakim jest zespół zamkowy. Zamek, o którym mowa, od wielu lat stanowi spór dotyczący nazewnictwa wsi. W literaturze niemieckiej wieś i stary zamek nazywano Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 6 Nimmersatt. Można zauważyć, że w literaturze polskiej początkowo wieś i zamek nazywano Niesytno, wynikało to z tłumaczenia nazwy niemieckiej, z czasem nazwę Niesytno zachowano dla zamku starego, natomiast nowy zamek i wieś nazwano Płoniną. Miejscowość Płonina leży na terenach zbudowanych ze staro paleozoicznych łupków zieleńcowych, które od północy sąsiadują z ordowickimi fyllitami z kwarcytami i soczewami staro paleozoicznych ryolitów. W Płoninie w większości przeważają użytki rolne, lasy świerkowe i bukowoświerkowe. Wieś jest niemalże zupełnie pozbawiona zaplecza handlowo-usługowego, usytuowana jest również poza ważniejszymi szlakami komunikacyjnymi. Płonina wraz z 16 wsiami i miastem Bolków tworzy wspólnotę samorządową Gminy Bolków. 1.2 Historia miejscowości Powstanie i początki wsi Płonina nie są do końca wyjaśnione, jedni uważają, że już książę Henryk Brodaty miał ją podarować klasztorowi lubiąskiemu, druga wersja przypisuje powstanie wsi żupanowi Niemirowi, który miał nią władać już przed 1300 r. W okresie wojen husyckich zamek stał się siedzibą rycerzy- rabusiów, którym przewodził Hans Czyrna. W dokumencie po raz pierwszy miejscowość pojawiła się w 1432 roku. Historia miejscowości Płonina nierozerwalnie wiąże się z usytuowanym tu zamkiem Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 7 Fot. 2 Krajobraz Płoniny Niesytno. Przez karty historii nieustannie przeplata się zamek i jego losy. Budowę zamku przypisuje się inicjatywie książąt świdnicko-jaworskich, a dokładnie Bolkowi II. W 1471 r. opat lubiąski przekazał ruiny zamku oraz całe dobra z nim związane Georgowi Von Zedlitzowi. Rodzina Zedlitz osiadła w Płoninie i dzierżawiła jej dobra do roku 1660. Kolejnym właścicielem Płoniny był pan Książa- Conrad von Hoburgk, który oddał swoje lenno i dziedzictwo Niestyna- Jackobowi von Zedlitzowi, zwanemu Affe. Władanie Płoniną powodowało spore niesnaski rodzinne, m.in. w latach 1528 i 1530 odnotowano spory majątkowe o zamek i jego dobra. Do dóbr należały wówczas Radzimowice wraz z kopalnią. Następnie siostry von Zedlitz toczyły spór o majątek ze stryjem Jackobem. W latach 1540 i 1542 opat lubiąski potwierdził Jeorge von Zedlitzowi prawa dziedziczenia oraz prawa do wydobycia rud metali w Świdniku. W 1545 roku wzniesiono u stóp ruin nowy renesansowy zamek. W roku 1618 ówczesny właściciel Płoniny, Ladislaus von Zedlitz, sprzedał zamek za 110 talarów i 36 bitych groszy. Z końcem wojny 30 letniej nastąpiła kolejna zmiana właścicieli, którymi zostali baron von Stillfried, a następnie von Mannstein. Dla Płoniny i jej mieszkańców nastały czasy, kiedy stary i nowy zamek zaczął popadać w ruinę. Nastąpił wówczas rozwój wsi, która stanowiła jedną posiadłość wraz ze Świdnikiem. Około roku 1740 dobra zamkowe Płoniny stały się własnością barona von Czettritza. W roku 1765 wartość majątku barona w Płoninie szacowano na 11 279 talarów. Dopiero kolejny właściciel Płoniny David Conrad von Grave, który posiadał miejscowość do 1780 r., przeprowadził odbudowę zamku, wyremontował wnętrza i wzniósł wieżę z zegarem. Poważniejszy rozwój wsi miał miejsce dopiero w XIX wieku. Wówczas odnotowano spory przyrost liczby mieszkańców. Natomiast w drugiej połowie XIX wieku można zauważyć proces wyludnienia, który trwa do dnia dzisiejszego. W 1825 roku dobra Płoniny należały do bogatych kupców, braci Linkh. Wieś liczyła 98 domów, miała folwark z browarem, wiatrak oraz posterunek celny. W Płoninie mimo faktu, że była dość dużą wsią, nie było kościoła, powstał jedynie cmentarz z kaplicą pogrzebową. Wieś miała szkołę ewangelicką z własnym nauczycielem. W tych czasach przy zamku powstał nowy ogród angielski. Ruina zamku postępowała nadal i ok. 1800 r. zawaliły się schody na wieżę. Ok. 1900 r. kolejny właściciel, hrabia von Saurma und zu Jeltsch przeprowadził konserwacje ruin zamku górnego, udostępnił go zwiedzającym. Podczas II wojny światowej Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 8 w zamku istniała fabryka zbrojeniowa, następnie kwaterował w nim Wehrmacht. Przez lata w pałacu mieścił się ośrodek szkoleniowy Luftwaffe. Po 1945 r. Płonina pozostała wsią rolną, natomiast utraciła zagospodarowanie turystyczne, w tym schronisko i gospody. Dopiero w latach 50 w pałacu utworzono dom kolonijno-wczasowy, który funkcjonował do początku lat 80. Następnie pałac i ruiny przeszły w ręce prywatne. Zakładano, że powstanie w nim restauracja i hotel, jednak nowi właściciele nie zrealizowali założonego planu i pałac popadł w całkowitą ruinę. W 1992 r. w niewyjaśnionych okolicznościach pałac spłonął. Płonina swój rozwój może wiązać jedynie z walorami turystycznymi, którymi dysponuje i rozwijającym się na jej obszarze ruchem turystycznym. Fot. 3 Płonina zimą Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 9 1.3 Ludność Obecnie Płoninę zamieszkują 154 osoby (stan na 19 stycznia 2009 r.). Strukturę wiekową ludności Płoniny przedstawiono w poniższej tabeli. Wiek Liczba ludności 0-2 0 3 1 4-5 4 6 1 7 1 8 - 12 6 13 - 15 9 16 - 17 8 18 1 19 – 65 51 (mężczyźni) 19 – 60 46 (kobiety) > 65 10 (mężczyźni) > 60 16 (kobiety) Ogółem 154 Tab. 1 Struktura wiekowa ludności Płoniny (stan na 19.01.2009 r.) Wśród mieszkańców dominuje ludność w wieku produkcyjnym, 19-65 lat mężczyźni, 51osób oraz 19-60 lat kobiety, 46 osób, grupa ta stanowi ponad 63% ogółu ludności. Dzieci do 7 roku życia stanowią 4,6% liczby ludności, osoby w przedziale wiekowym 8-15 roku życia stanowią łącznie 9.8 %, osoby w wieku 16-18 to 5,3 %, osoby w wieku Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 10 poprodukcyjnym 63%, natomiast osoby powyżej 60 roku życia stanowią 16,8 % mieszkańców Płoniny. 1.4 Klimat Klimat nie różni się od klimatu sąsiadujących pasm górskich. Na kształtowanie klimatu i warunków pogodowych ma wpływ cyrkulacja atmosferyczna oraz warunki lokalne, zwłaszcza przebieg pasm górskich oraz kotlin. Najczęściej występują układy niżowe, którym towarzyszą ciepłe i chłodne fronty atmosferyczne. Średnia roczna temperatura powietrza nie przekracza 6˚C, z minimum w styczniu od -3˚C do -4˚C. Średnia roczna suma opadów waha się miedzy 800 mm a 850 mm, z minimum w lutym i maksimum w lipcu. Zwiększa się ona wraz ze wzrostem wysokości bezwzględnej. Długość okresu wegetacyjnego trwa około 200 dni, co w połączeniu z dobrymi glebami tworzy korzystne warunki rozwoju rolnictwa. II Inwentaryzacja zasobów 2.1 Infrastruktura Techniczna Infrastruktura techniczna spełnia bardzo istotne funkcje sprzyjając właściwemu rozwojowi społeczno-gospodarczemu danego obszaru gminy. Urządzenia infrastruktury technicznej są czynnikiem rozwoju lokalnego oraz wpływają na poziom życia mieszkańców wsi. W Płoninie ogólnodostępne media to energia elektryczna oraz stacjonarna sieć telefoniczna. Choć miejscowość objęta jest zasięgiem telefonii komórkowej, bywa on mocno ograniczony. Zaledwie kilka osób posiada dostęp do Internetu. Dużym problemem wsi jest gospodarka wodno-ściekowa. W miejscowości nie ma wodociągu, który mógłby zaopatrywać mieszkańców w wodę pitną, w związku z tym mieszkańcy muszą korzystać ze studni przydomowych lub poniemieckich studni zbiorczych. Miejscowość nie jest skanalizowana, wobec czego wszelkie odpady płynne odprowadzane są do przydomowych szamb. Miejscowość Płonina nie jest zgazyfikowana, co znacznie utrudnia życie mieszkańców i ogranicza ich możliwości w zakresie pozyskiwania bardziej ekologicznego źródła ciepła innego niż: węgiel, koks drewno czy olej opałowy. We wsi nie ma również sprawnego systemu segregacji odpadów, brakuje koszy na odpady ze szkła i papieru. Umowę na wywóz nieczystości stałych w Płoninie ma prawie 100% ogółu Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 11 mieszkańców. Odpady gromadzone są w kubłach i wywożone poza teren wsi przez wyspecjalizowana firmę. Obecny stan dróg jest bardzo zły. Od dawna nieremontowane, bez chodników, w większości bez pokrycia nawierzchni asfaltem. Mieszkańcy borykają się z wieloma problemami, ich domy oddzielone są kilkusetmetrowymi odległościami, co nie sprzyja integracji mieszkańców. 2.2 Infrastruktura społeczna Infrastruktura społeczna jest to zespół urządzeń publicznych zaspokajających potrzeby socjalne, oświatowe i kulturalne ludności. Obejmuje usługi w zakresie prawa, bezpieczeństwa, oświaty i nauki, kultury, opieki społecznej, służby zdrowia itp. Jedyne obiekty spełniające funkcje społeczne w Płoninie to świetlica wiejska i plac zabaw dla dzieci. Obydwa zlokalizowano w środkowej, centralnej części wioski. Świetlica mieści się na parterze komunalnego budynku mieszkalnego, plac zabaw usytuowany jest przy wjeździe do miejscowości z kierunku Kaczorowa. 2.3 Dziedzictwo kulturowe Płonina zachowała kilka interesujących obiektów zabytkowych, jednak ich stan w większości jest bardzo zły. Na wschodnim zboczu Ostnika, przy polnej drodze znajduje się cmentarz ewangelicki. Cmentarz został założony w 1825 roku, wzniesiono wówczas mur i kaplicę pogrzebową. Cmentarz niegdyś miał wytyczone kwatery, aleje, ławki, otaczał go żywopłot. Uchodził za interesujący obiekt opisywany i polecany turystom. Obecnie jest zarośnięty krzewami ze zniszczonymi grobami. Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 12 W centrum wsi wznosi się strome wzgórze, ok. 500 m n.p.m. ze zboczami usianymi skałkami. Centralną skałę wieńczy zamek powstały w XIV w., którego budowę przypisuje się księciu świdnicko-jaworskiemu, Bolkowi II. Płonina niegdyś słynęła w całej Europie z zamku Niesytno, o którym pierwszych wzmianek można doszukać się już w XIII wieku. Fot.4 Ruiny Pałacu Niesytno W trakcie trwania wojen husyckich został zdobyty i częściowo zniszczony. Wyposażony był w potężną wieżę typu donżon, założoną na nieregularnym ośmioboku, budynek mieszkalny i fragment muru obwodowego. Poniżej stoi renesansowy zamek z 1545 r. przebudowywany i rozbudowany na pałac w XIX wieku. Była to rozległa budowla dwuskrzydłowa, 2-4 kondygnacyjna z poddaszem mieszkalnym, z narożną wieloboczną wieżą. W 1992 r. spłonął doszczętnie, zachowały się jedynie mury. Dziś nadal ruiny przyciągają wielu turystów i pasjonatów historii. Ponadto na terenie wsi zachowało się kilka zabytkowych budynków mieszkalnogospodarczych. Do najciekawszych należą budynki: • Nr 7-stodoła murowano- drewniana z XVII w. • Nr 33 dom- murowano-szachulcowy z XVIII w. • Nr 18 dom mieszkalno- gospodarczy, murowano- szachulcowy z ok. połowy XIX w. Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 13 • Nr 26, 36, 39, 44 mieszkalno-gospodarczy, murowano-szachulcowy z ok. połowy XIX w. • Nr 35 dom murowane z początku XX w. 2.4 Zasoby ludzkie We wsi, oprócz Rady Sołeckiej, nie działają żadne organizacje społeczne. Aktualnie tworzone jest koło gospodyń wiejskich. Duże odległości między domami, brak sklepu przyczynia się do faktu, że mieszkańcy nie uczestniczą aktywnie w życiu społecznym miejscowości, w której przyszło im żyć. Aktywne organizacje społeczne: - Rada Sołecka - Koło gospodyń wiejskich-(faza organizacyjna) 2.5 Aktywność gospodarcza Na terenie Płoniny nie znajdują się żadne firmy, poza działającym w sezonie letnim „Campingiem pod Bukami”, prowadzonym przez obywatela Holandii. Obecnie powstaje stadnina koni. Mieszkańcy, którzy nie zajmują się rolnictwem, dojeżdżają do pracy do pobliskich większych miejscowości takich, jak: Jelenia Góra, Bolków czy Wojcieszów. Wieś Płonina nie posiada zaplecza handlowo-usługowego ani żadnej infrastruktury,- co wynika z jej usytuowania z dala od drogi krajowej. 2.6 Atrakcje turystyczne Dzięki swemu położeniu, pięknym krajobrazom Płonina posiada dużo walorów turystycznych, jednak nie są one dostatecznie wyeksponowane i zagospodarowane. Do największych atrakcji Płoniny należą: - Ruiny zabytkowego zamku Niesytno z XIII w. - Zabytkowy cmentarz i ruiny ewangelickiego kościoła - Wzgórze Czaszek Na skalnym cyplu, położonym na wysokości 550 m n.p.m. wznoszą się ruiny zamku, którego budowę przypisuje się Bolkowi II, w końcu XIII wieku. Z okresu XIV w pochodzi Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 14 również wieloboczna kamienna wieża i mury zamku górnego. W 1471 roku zamek został przekazany przez lubiąskiego opata na własność Jerzemu Zedlitziwi. Ówczesny właściciel zamku, wybudował obok zamku renesansowy pałac. Został on jednak zniszczony przez pożar w 1992 roku. Płonina to wieś otoczona przepięknymi lasami bukowymi i świerkowymi, przez którą przechodzą 2 szlaki turystyczne: - Zielony- Szlak Zamków Piastowskich- prowadzący przez największe średniowieczne budowle obronne w Sudetach - Żółty- zaczyna się u stóp zamku i biegnie dalej przez Mysłów do Wojcieszowa Trasy rowerowe: - Czerwona- Szlakiem Zamków- prowadząca z Bolkowa do Bolkowa przez wsie: Wolbromek, Kłaczyna, Świny, Gorzanowice, Jastrowiec, Lipa, Muchówek, Radzimowice, Mysłów, Płonina, Pastewnik Górny, Wierzchosławice - Żółta- prowadząca przez wsie: Wierzchosławice, Stare Rochowice, Płonina, Pastewnik Górny, Wierzchosławice. Wzgórze Czaszek- leży na zewnętrznych stokach Gór Ołowianych (koło osad Częstocin i Twardocice). Nazwa pochodzi od faktu, że kiedyś znaleziono na tym wzgórzu wiele czaszek i kości (a także części starego uzbrojenia i podkowy). W 1241 r. po bitwie pod Legnickim Polem zebrali się tutaj rozproszeni górnicy i odparli hordy Mongołów. 2.7 Środowisko przyrodnicze Świat zwierzęcy i roślinny Płoniny niczym specjalnym się nie wyróżnia spośród sołectw gminy Bolków. Można tu spotkać sarnę i dzika. Ptaki występujące na terenie miejscowości to bocian biały, przepiórka, dzięcioł, kląskawka, pokrzewka jarzębata. Z mniejszych ssaków spotkać tu można m.in. lisa oraz wiewiórkę. Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 15 III Ocena mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń 3.1 Analiza SWOT Analiza SWOT służy porządkowaniu informacji, ma na celu określenie strategii, kierunków rozwoju oraz sposobu realizacji Planu Odnowy Miejscowości Płonina. Mocne strony • • • • • • • • • • • • Położenie geograficzno-przyrodnicze terenu Cisza, spokój Górski mikroklimat (przeciwgruźliczy i antyalergiczny) Istnienie świetlicy wiejskiej Sieć elektroenergetyczna Szlaki turystyczne przebiegające przez Płoninę Ruiny zamku Niesytno Usytuowanie miejscowości w sąsiedztwie Bolkowa Rozwijające się organizacje społeczne Szlaki rowerowe przebiegające przez miejscowość Dostęp do mediów (telefon i Internet) Przebiegająca przez miejscowość linia kolejowa Słabe strony • • • • • • • • • • • • • • • Brak wodociągów i kanalizacji Brak gazyfikacji Brak właściwej gospodarki ściekami komunalnymi i gospodarczymi Brak właściwej gospodarki nieczystościami stałymi- brak segregacji odpadów Niska świadomość ekologiczna mieszkańców Duża liczba niezadbanych obejść i budynków Brak właściwego zagospodarowania centralnego punktu miejscowości (przy świetlicy wiejskiej) Brak oświetlenia ulic Niezadowalająca nawierzchnia dróg, Brak poboczy (chodników dla pieszych), Zły stan świetlicy wiejskiej oraz zaplecza Brak plenerowego miejsca spotkań, odpowiedniego do organizacji imprez i festynów wiejskich Słabe oznakowanie szlaków turystycznych Brak bazy turystycznej Niska świadomość obywatelska Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 16 Szanse • • • • • • • • • • • Rozwój turystyki i rekreacji, agroturystyki oraz usług Prowadzenie właściwej gospodarki odpadami i ściekami Zagospodarowanie centralnego punktu miejscowości Stworzenie i zagospodarowanie miejsca spotkań plenerowych dla mieszkańców Organizacja imprez plenerowych sportowych i rekreacyjnych Poprawa stanu technicznego i doposażenie świetlicy Poprawa stanu oświetlenia i nawierzchni dróg Pozyskanie środków zewnętrznych przeznaczonych na rozwój miejscowości Uruchomienie kolejowego ruchu osobowego i turystycznego dzięki istniejącej linii kolejowej Powstanie nowych tras do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej Rozwój agroturystyki Zagrożenia • Migracja zarobkowa młodych ludzi • Starzejące się społeczeństwo • Demoralizacja młodzieży • Wzrost bezrobocia • Zanieczyszczenie środowiska naturalnego • Pogarszający się stan dróg przebiegających przez miejscowość • Rosnące problemy z zaopatrzeniem mieszkańców w wodę Tab. 2 Ocena słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń 3.2 Wyniki analizy Z przeprowadzonej analizy SWOT, czyli oceny mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń wynika, że kluczowym problemem wsi Płonina jest słabo wyeksponowana atrakcyjność turystyczna tej miejscowości oraz słabo rozwinięta infrastruktura społeczna mieszkańców. W miejscowości znajduje się świetlica, która wymaga gruntownego remontu. Sytuacja ta znacznie utrudnia społeczności lokalnej organizowanie warsztatów, zebrań oraz zabaw dla mieszkańców. Płonina jest miejscowością atrakcyjną turystycznie, jej interesujące położenie, walory przyrodnicze i antropogeniczne sprawiają, że miejscowość nie powinna być pomijana w przewodnikach. Tereny Płoniny są idealnym miejscem do rozwoju różnych form turystyki kwalifikowanej. Problemem Płoniny jest niska świadomość mieszkańców oraz brak ich przeszkolenia w zakresie pozyskiwania środków z UE, które mogłyby przyczynić się do Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 17 szybszego rozwoju miejscowości. Zagrożeniem dla wsi jest starzejąca się społeczność oraz migracje młodych ludzi. Należy zastosować zasadę, która brzmi: zawsze opierać się na mocnych stronach, wykorzystywać szanse, unikać zagrożeń oraz wzmacniać słabe strony. IV Wizja i cele rozwoju 4.1 Wizja rozwoju miejscowości Płonina to sołectwo, w którym mieszkańcy są chętni do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym swojej miejscowości, interesują się jej rozwojem. Mieszkańcy są chętni do udziału w warsztatach, szkoleniach, dzięki którym zdobędą odpowiednią wiedzę umożliwiającą pozyskiwanie zewnętrznych środków finansowych, dzięki którym nastąpi poprawa warunków życia mieszkańców oraz wzrośnie atrakcyjność turystyczna i inwestycyjna miejscowości. Mieszkańcy zauważą szansę zwiększenia swoich dochodów poprzez świadczenie usług poza rolnictwem. Powstaną gospodarstwa agroturystyczne, które zapewnią miejsca noclegowe dla odwiedzających wieś turystów. Prowadzona będzie racjonalna gospodarka odpadami. Dzięki odpowiednio wyposażonej i wyremontowanej świetlicy mieszkańcy Płoniny wreszcie będą mieli miejsce do spotkań, staną się organizatorami imprez kulturowych i rekreacyjno-sportowych, wszystkie te działania mają służyć integracji społeczności. Świetlica stanie się miejscem wypełniającym czas wolny starszych i młodszych mieszkańców Płoniny. Zapoczątkuje realizację wspólnych przedsięwzięć na rzecz poprawy warunków i jakości życia na wsi. Świetlica usytuowana w centrum wsi będzie punktem centralnym, który będzie integrował mieszkańców. Rozwój kulturalny na obszarach wiejskich jest bardzo potrzebny, choć nie przynosi on bezpośrednich korzyści materialnych, wpływa na życie społeczności. Kultura staje się katalizatorem przemian społecznych. Będzie to miało bezpośrednie przełożenie na inne dziedziny życia mieszkańców wsi. Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 18 4.2 Identyfikacja celów Cel strategiczny: „ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ MIEJSCOWOŚCI, ZAPEWNIAJĄCY ZASPOKOJENIE ZARÓWNO BIEŻĄCYCH POTRZEB MIESZKAŃCÓW, JAK I WARUNKÓW UMOŻLIWIAJĄCYCH WZROST POZIOMU ŻYCIA ORAZ AKTYWIZACJA SPOŁECZEŃSTWA” Cele operacyjne: 1. Poprawa warunków komunikacyjnych. 2. Rozwój infrastruktury społecznej. 3. Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców, racjonalna gospodarka odpadami. 4. Rozwój turystyki, wyznaczenie nowych szlaków turystycznych. 5. Zwiększenie zewnętrznych świadomości na rozwój mieszkańców miejscowości w zakresie oraz pozyskiwania zwiększenie jego środków udziału w rozwiązywaniu problemów wsi. 6. Poprawa warunków ekonomicznych mieszkańców. 7. Poprawa wizerunku wsi. 8. Modernizacja i doposażenie świetlicy. V Opis planowanych zadań 5.1 Harmonogram realizacji zadań na lata 2009-2016 Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 19 L.p. Nazwa zadania 1 Zagospodarowanie placu przed świetlicą wiejską. Ustawienie tablicy z informacją turystyczną z naniesionymi szlakami oraz informacjami o historii Płoniny, ze wskazaniem na jej zabytki 2 Remont (z uwzględnieniem dachu), modernizacja i doposażenie świetlicy wiejskiej i zaplecza Podmiot realizujący • Urząd Miejski w Bolkowie, • Rada Sołecka, • Mieszkańcy. • Urząd Miejski w Bolkowie, • Rada Sołecka, GMOKS i R • Mieszkańcy. Lata realizacji 2010 2010-2011 Szacunkowy koszt 8 000 zł 150 000 zł Źródło finansowania Opis zakresu zadania Budżet Gminy, środki z PROW, sponsorzy, mieszkańcy. - wyrównanie terenu i utwardzenie placu pod parking - zakup i montaż ławek, klombów - posadzenie kwiatów i drzewek PROW, Budżet Gminy, Budżet GMOKS i R, mieszkańcy, sponsorzy. - odgrzybienie - wymiana okien i drzwi - montaż ogrzewania - malowanie - kafelkowanie zaplecza kuchennego i sanitarnego - wymiana armatury sanitarnej - wymiana wyposażenia zaplecza i świetlicy -naprawa dachu Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 20 3 4 5 6 Wytyczenie i oznakowanie szlaków turystycznych przechodzących przez Płoninę Zamontowanie barierek ochronnych odgradzających staw od szosy Modernizacja drogi prowadzącej do ruin cmentarza, nr 147 Oświetlenie dróg: 375, 374, 372, 371, 288, 286, 276, 277, 228/2, 147, 156, 167, 165,155. Mieszkańcy, Budżet Gminy, FOŚ. • PTTK 2010-2012 70 000 zł • Urząd Miejski w Bolkowie, • Rada Sołecka, • Mieszkańcy. 2010-2016 6 000 zł Budżet Gminy, PROW, sponsorzy. • Urząd Miejski w Bolkowie, • Rada Sołecka, • Mieszkańcy. 2010 52 000 zł Budżet Gminy • Urząd Miejski w Bolkowie, • wspomaganie funduszem PROW. 2010-2016 69 000 zł PROW -plan szlaków - kolorowe widoczne oznakowanie -wykarczowanie traktów -naniesienie oznakowania na mapy - projekt - zakup i montaż - projekt - wyrównanie i utwardzenie nawierzchni - projekt - elektryfikacja wsi Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 21 7 Modernizacja nawierzchni dróg prowadzących od szos głównych do zabudowań mieszkańców wsi: 1. Droga do przysiółka Twardowice: 156,168,167,155 158. 2. Droga nr 276(cz),277,281,288, 286, 371,288,372,374,375 8 9 10 • Urząd Miejski w Bolkowie, • Rada Sołecka, • Mieszkańcy. 2010-2016 1. 52 000 zł 2. 277 000 zł Budżet Gminy, PROW - projekt - wyrównanie i utwardzenie terenu wyznaczonych dróg Budżet Gminy, PROW - projekt - melioracja - regulacja terenu Wymiana przepustów przy domach nr 22,24,41,49 • Urząd Miejski w Bolkowie. 2010-2012 25 000 zł Udrożnienie rowów i przepustów przy drodze do stadniny, nr 375 • Urząd Miejski w Bolkowie, • Mieszkańcy. 2010 60 000 zł Mieszkańcy, budżet gminy, PROW • Urząd Miejski w Bolkowie, • Rada sołecka, • Mieszkańcy. 2010 8 000 zł Budżet gminy, PROW Budowa wiaty przystankowej przy drodze od strony Starych Rochowic (działka nr 242/4) - melioracja terenu - zakup i montaż wiaty Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 22 11 Utworzenie punktu widokowego na szlaku turystycznym • Rada sołecka, • Mieszkańcy. 12 Utworzenie parkingu przy ruinach cmentarza, działka nr 4/1 • Urząd Miejski w Bolkowie, • Rada Sołecka, • Mieszkańcy. 13 Uporządkowanie i zadbanie o ruiny zabytkowego cmentarza i kościoła ewangelickiego • • Rada Sołecka, mieszkańcy 2009-2010 2010 2013-2014 Sponsorzy, mieszkańcy 10 000 zł Budżet Gminy, współudział mieszkańców 10 000 zł 20 000 zł mieszkańcy - wyrównanie terenu -wykarczowanie - posadzenie kwiatów -zamontowanie siedlisk - zamontowanie tablicy informacyjnej - projekt - udostępnienie terenu - zagospodarowanie terenu - wyrównanie terenu - wykarczowanie - posadzenie kwiatów - zamontowanie ławek -zamontowanie tablicy informacyjnej Tab. 3 Opis planowanych zadań na lata 2009-2016 Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 23 5.2 Zgodność z dokumentami strategicznymi wyższego rzędu Zapisy zawarte w Planie Rozwoju Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 spełniają warunek zgodności z zapisami zawartymi w dokumentach dotyczących rozwoju gminy Bolków. Głównym takim dokumentem jest Strategia Rozwoju Gminy Bolków na lata 20042014. Działania określone w niniejszym Planie wpisują się zarówno w II jak i w III cel strategiczny określony we wspomnianym dokumencie. Plan jest również spójny z dokumentami strategicznymi szczebla powiatowego i wojewódzkiego oraz zapisami Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007- 2013. Cele i zadania określone w niniejszym Planie Odnowy Miejscowości są wewnętrznie zgodne, a ich osiągnięcie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągania celów i realizacji zadań strategii wyższego rzędu. VI Wdrażanie i monitorowanie założeń planu 6.1. Zarządzanie wdrażaniem planu Jednostką odpowiedzialną za realizację Planu Odnowy Miejscowości Płonina jest nieformalna grupa, w której skład wchodzą przedstawiciele społeczności lokalnej, członkowie Rady Sołeckiej z sołtysem na czele, przedstawiciele lokalnych władz samorządowych oraz wszystkie osoby zainteresowane rozwojem miejscowości. Stanowi ona podmiot koordynujący, monitorujący oraz wdrażający wykonanie powyższego Planu. Niniejszy plan, w zależności od potrzeb wynikających ze zmiany istotnych uwarunkowań zewnętrznych oraz wewnętrznych, może zostać zaktualizowany, jednak wszelkie zmiany powinny być dokonywane z udziałem społeczeństwa lokalnego. 6.2. Monitorowanie osiąganych celów Wdrażanie Planu rozwoju dowolnej jednostki organizacyjnej wymaga prowadzenia monitoringu osiągania postawionych celów. Brak odpowiedniej kontroli realizacji Planu Odnowy Miejscowości może skutkować spowolnieniem procesu wdrażania, a w skrajnych przypadkach do znacznego odsunięcia zadań w czasie lub ich zaniechania. Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 24 Powszechnie stosowanym w tym zakresie rozwiązaniem jest ocena stopnia i tempa osiągania celów operacyjnych. Osiąganie wyznaczonych celów operacyjnych oznaczać będzie osiągnięcie głównego celu strategicznego. VII Teksty źródłowe 1. Czerwiński Janusz; Dolny Śląsk przewodnik, Wrocław 2009 2. Jastrzębski Stanisław; Jawor i okolice. Przewodnik turystyczny., WrocławWarszawa- Kraków- Gdańska 1973 3. Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Bolków na lata 2005-2009 4. Plan urządzeniowo-rolny Gminy Bolków, praca zbiorowa, Dolnośląskie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych, Wrocław 2006. 5. Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 6 – Góry Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wrocław 2000 6. Stadnicki Marek; Zamki, Pałace i Dwory Powiatu Jaworskiego, Muzeum Regionalne w Jaworze 2008 Plan Odnowy Miejscowości Płonina na lata 2009-2016 25
