Tytuł: powierzchniowe niezgodności spawalnicze w złączach

Instytut Spawalnictwa
materiały szkoleniowe
Tytuł: powierzchniowe niezgodności spawalnicze w złączach
spawanych z metali. Podręcznik dla spawaczy.
Opracował: Mgr Inż. J. Czuchryj
Rok wydania: 2013
Wydawca: Instytut Spawalnictwa
Liczba stron: 35
Format: B5
SPIS TREŚCI
1.
2.
3.
4.
5.
WPROWADZENIE..........................................................................................................5
POJĘCIE NIEZGODNOŚCI, WADY I NIECIĄGŁOŚCI..................................................6
BUDOWA I CHARAKTERYSTYKA ZŁĄCZY SPAWANYCH........................................6
SYSTEMATYKA NIEZGODNOŚCI SPAWALNICZYCH..............................................10
PRZYCZYNY POWSTAWANIA POWIERZCHNIOWYCH NIEZGODNOŚCI
SPAWALNICZYCH ORAZ ICH CHARAKTERYSTYKA..............................................11
5.1. Pęknięcia (100).....................................................................................................11
5.1.1.
Pęknięcia gorące.................................................................................12
5.1.2.
Pęknięcia zimne...................................................................................13
5.1.3.
Pęknięcia lamelarne............................................................................15
5.1.4.
Pęknięcia eksploatacyjne....................................................................16
5.2. Pęknięcia w kraterze (104)...................................................................................19
5.3. Por powierzchniowy (2017)..................................................................................19
5.4. Zakończenie krateru (2025).................................................................................20
5.5. Przyklejenia (401)................................................................................................21
5.6. Niepełny przetop grani (4021).............................................................................23
5.7. Podtopienia ciągłe (5011) i przerywane (5012)...................................................23
5.8. Podtopienia grani (5013).....................................................................................24
5.9. Nadlew spoiny.....................................................................................................25
5.10.
Nadmierna wypukłość (503)........................................................................25
5.11.
Wyciek (504)................................................................................................26
5.12.
Niewłaściwy brzeg spoiny (505)...................................................................26
5.13.
Nawis (506)..................................................................................................27
5.14.
Zwis (509) i wklęśnięcie lica (511)...............................................................27
5.15.
Przepalenie (510)........................................................................................28
5.16.
Nadmierna asymetria spoiny pachwinowej (nadmierna nierówność
długości przyprostokątnej) (512)..................................................................29
5.17.
Wklęśnięcie grani (515)...............................................................................29
5.18.
Porowatość grani (516)...............................................................................30
5.19.
Niewłaściwe ponowne rozpoczęcie spawania (517) ..................................30
5.20.
Niedostateczna grubość spoiny pachwinowej (5213) i nadmierna
grubość spoiny pachwinowej (5214)............................................................31
5.21.
Zajarzenie łuku – łuk błądzący (601)...........................................................31
5.22.
Rozprysk (602)............................................................................................32
5.23.
Przesunięcie liniowe (507)..........................................................................33
5.24.
Niewłaściwy odstęp w grani spoin pachwinowych (617).............................33
Strona 1 z 2
Instytut Spawalnictwa
materiały szkoleniowe
6. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE..............................................................................34
7. LITERATURA..............................................................................................................34
8. WYKAZ WYKORZYSTANYCH NORM......................................................................35
WPROWADZENIE
Spawanie jest obecnie jedną z najpowszechniej stosowanych technologii wytwarzania
konstrukcji stalowych. Technologie spawania stosuje się, między innymi, w produkcji
konstrukcji mostowych, budowlanych, ustrojów nośnych dźwignic, korpusów maszyn
i urządzeń przemysłowych, taboru kolejowego i samochodowego, zbiorników różnego typu,
instalacji energetycznych itp. Technologie spawania stosowane są również w naprawach
lub regeneracji wielu części maszyn, urządzeń i pojazdów mechanicznych.
Wszelkie odstępstwa od prawidłowej technologii i techniki spawania mogą być
przyczyną powstawania w złączach spawanych błędów, które powodują obniżenie
wytrzymałości oraz czasu użytkowania wyrobów spawanych. W niektórych przypadkach
błędy te mogą być przyczyną poważnych awarii konstrukcji, a w związku z tym również
dużych strat materialnych lub nawet zagrozić życiu ludzkiemu. Należy zatem dążyć do tego,
aby rodzaj, ilość i wielkość błędów w wykonywanych złączach była ograniczona do poziomu
technicznie akceptowalnego. Sprzyja temu znajomość problemów związanych z ich
systematyką, charakterystyką, przyczynami powstawania itp. [1, 2, 3].
Z tego powodu opracowano podręcznik, który bezpośrednim wykonawcom wyrobów
spawanych, tj. spawaczom, powinien służyć pomocą w ich codziennych obowiązkach
służbowych. Podręcznik powinien również przyczyniać się do permanentnego doskonalenia
zawodu przez spawaczy, co z kolei powinno zdecydowanie podnosić ich wartość na rynku
pracy.
Z uwagi na zakres obowiązków spawacza, w podręczniku scharakteryzowano
wyłącznie niezgodności powierzchniowe wpływające na ocenę jakości złączy spawanych.
Właśnie na tę grupę niezgodności spawacz posiada największy wpływ. Może zatem,
w ramach samokształcenia oraz korzystając z podręcznika, nauczyć się przyczyn
powstawania niezgodności w złączach oraz sposobów zapobiegania ich powstawaniu.
Ponadto, wyjaśniono w podręczniku różnicę między pojęciami: wada – niezgodność –
nieciągłość, podano budowę złącza spawanego ze spoiną czołową i pachwinową,
usystematyzowano niezgodności spawalnicze złączy z punktu widzenia wykrywalności,
usytuowania, kształtu i obowiązujących przepisów. Znajomość przedstawionych problemów
powinna być również pomocna podczas organizacji kontroli prac spawalniczych.
Podręcznik przeznaczony jest, przede wszystkim, dla spawaczy. Może być również
przydatny dla czytelników zajmujących się pełnieniem nadzoru nad wykonawstwem,
remontami lub regeneracją konstrukcji spawanych, planujących uzyskanie certyfikatu
z zakresu badań nieniszczących, zajmujących się stosowaniem badań nieniszczących
w praktyce spawalniczej oraz tych osób, których zamiarem jest poszerzenie wiedzy
z zakresu zapewnienia jakości w spawalnictwie. Jako zbiór podstawowych informacji na
temat powierzchniowych niezgodności złączy spawanych podręcznik może być również
przydatny dla uczniów szkół średnich o kierunku mechanicznym lub studentów wyższych
uczelni technicznych.
Strona 2 z 2