1 Medycyna nie rozwijała się jako nauka jaką znamy dzisiaj
Transkrypt
1 Medycyna nie rozwijała się jako nauka jaką znamy dzisiaj
Medycyna nie rozwijała się jako nauka jaką znamy dzisiaj. Przeszła długą drogę od znachorów i szamanów, którzy twierdzili, iż odganiają zle demony, az do medycyny tybetańskich kapłanów praktykujących w zaciszu świątyń az do medycyny współczesnej. Okresy historyczne Religijny Okres Empiryczny Nie ma pewności co do tego, czyja farmacja była starsza: Chińska, Egipska, czy medycyna Mezopotamii; zioła lecznicze używane były juz przez Sumerów 6000 lat p.n.e. Archeolodzy odkryli ponad 22000 liczących ok. 4500 lat glinianych tabliczek, spośród których 33 są prawdziwymi Encyklopediami roślin medycznych należących do Babilonczykow. Odkrycia archeologiczne odnalezionych pokrytymi zapiskami ścian i sarkofagów, liczących od 4000 lat p.n.e., przedstawienia aloesu wysoko docenianego przez Egipcjan zarówno przez jego zalety leczące, ale rownież jako ofiarę składaną podczas pochówku faraonów. Aloes zwany był przez nich nawet "rośliną nieśmiertelności". Okres Filozoficzny Okres roku 1000 r. p.n.e. do 900 roku n.e. zdominowany przez Hipokratesa (ojca medycyny), doktora i farmaceutę Klaudiusza Galena i Pedaniusa Dioskurydesa (ojca fitoterapii). Okres Eksperymentalny Zdominowany przez Arabskich alchemików. Używali urządzeń destylujacych do wytwarzania wody aromatyzowanej, otrzymali czysty alkohol etylowy, niektóre z aldehydów, wydzielili cukier z trzciny cukrowej i przeprowadzali sublimację. Pierwsza apteka publiczna pojawiła się w Bagdadzie w roku 754, a pierwsza farmakopea (lekospis) ukazał sie w Mediolanie w 1512 roku; Okres Naukowy przynosi ze sobą otrzmanie czystej kofeiny, jodyny, bromu, magnezu, morfiny, chininy, emetyny, strychniny, piperdyny, kodeiny, papaweryny. Samuel Hahnemann przedstawia światu homeopatię. Louis Pasteur dał podwaliny enzymologii i bakteriologii, tworząc szczepionkę przeciwko wściekliźnie. Pierre i Maria Curie zapoczątkowali użycie radu. Przemysł farmaceutyczny narodził się w Niemczech, a następnie w Szwajcarii pod koniec XIX wieku; powstał z przemysłu chemicznego, a dokładniej mówiąc, z przemysłu chemicznego zajmującego się barwnikami. Tym samym chemiczne produkty Bayera, sprzedawane jako ich "specjalności, leki z konkretnymi nazwami i ich charakterystycznymi opakowaniami, jak aspiryna sprzedawana w 1899 roku pod nazwą "Aspirins". W Szwajcarii popularne były: Ciba (1850), Sandoz (1886) i Hoffman- La Roche (1896). W U.S.A., pierwszymi koncernami farmaceutycznymi zostały: Pfizer & Co. (1849), A. P. Sharp i L. Dohme (1860) oraz Medicamenta Vera - Park Davis & Co. (1862). We Francji (Paryżu), z okazji Wystawy Światowej w 1900 roku, odbył się Kongres Produktów Przemysłowych. 1944 rok to rok, w którym przedstawiono światu penicylinę, uzyskaną przez Alexandra Fleminga w 1929 roku. Wytwarzanie poprzez fermentację antybiotyków oraz przymus trzymania jej w sterylnym otoczeniu wymagało całkowicie nowych placówek fabrycznych. W latach '50., penicylina, która nie była wtedy opatentowana, produkowana była w 19 rożnych amerykańskich fabrykach. W 1947, Waksman odkrywa streptomycinę. Merck Lab zdobywa patent na streptomycinę w 1948 roku ale traci ją po tym jak laboratorium oddaje licencje produkcyjną innej spółce- Fundacji Badań Rutgersa, ktory zadecydował o wprowadzeniu na rynek produktu pod jego oryginalną nazwą: streptomycin. Od 1952 roku, efekty uboczne leku, czasem bardzo poważne, zaczęły być kontrolowane. Stadia farmaceutycznej innowacji sś naznaczone przez tak zwane leki cuda: 1935- sulfamid, 1944antybiotyki i 1945- antytuberkulostatyki. Kooperacja w badaniach zawarta była w Jednolitym Akcie Europejskim z 1986, przez zespół ludzi, których celem było kompletowanie warunków do Traktatu Rzymskiego z 26 stycznia 1965 roku. Pierwsze europejskie zarządzenie w sprawie harmonizacji farmaceutycznych specjalizacji wytwarzających leki zatwierdzone w Traktacie Rzymskim 1965 roku, przez który legislacja EEC została uprawomocniona w tym zakresie. Niemalże 80% światowej produkcji leków jest skupione w USA, Niemczech, Anglii, Szwajcarii, Francji, Japonii, Włoszech, Kanadzie, Holandii, Belgii i Danii. Tak wiec największe fabryki 1 produkujące lekarstwa w USA to: Abbott, Merck, Pfizer, Schering-Plough, Searle, Smith, Kline, French. Tam przemysł farmaceutyczny jest kontrolowany indywidualnie przez FDA, instytucję rządową. W Niemczech, większymi producentami są: Hoechst, Bayer, Boehringer, Schering. Anglia reprezentowana jest przez MSD, Pfizer, Glaxo. Po roku 1980, wszystkie terapeutyczne pola zostały przepełnione odpowiednimi produktami, bez znaczącej różnicy. Budżet na badania i rozwój się powiększył, dlatego dochody poszły w górę. Aby wynaleźć lek, potrzeba od 7 do 10 lat- proces ten kosztuje około 100 milionów. Dla kontrastu, czas którego potrzebami wynalezienie nowego systemu medycznego dla istniejącego juz leku to czas około 3-5 lat i koszt pomiędzy 10-20 milionów dolarów. Przemysłowa produkcja produktów medycznych jest przeprowadzana na podstawie rekomendacji Europejskiego GMP (Guide de Bonnes Pratiques de Fabrication des Medicaments) powołanego przez Komisję Europejską. Amerykańskie GMP (Good Manufacturing Practices) również podejmuje działania. W Rumunii, od 1 grudnia 1995, Ordynacja Ministra Zdrowia martwiąc sie o produkcje i obieg lekarstw uprawomocniła "Zasady Prawidłowej Praktyki Fabrycznej". GMP zostało po raz pierwszy zaprezentowane przez WHO w 1964. W dzisiejszych czasach jesteśmy na etapie globalizacji rynkowej, internacjonalizm przemysłu farmaceutycznego, gdzie rewolucja w komunikacji ma widoczny wpływ i rozwój firm produkujących leki jest pod mocnym oddziaływaniem stopnia współpracy z konkurencyjnymi firmami farmaceutycznymi oraz ich polityki środowiskowej. W ostatnich latach pacjenci są pod zapewnieniem edukacji oraz promocji po zatwierdzeniu konkretnego leku, lecz kontynuujące zaangażowanie w stosunek korzyści-ryzyka w ciagu badań oraz zatwierdzenie tego procesu jest kluczem do upewnienia się, ze leki będą trafiały w potrzeby pacjentów. Jakie jest dzisiejsze znaczenie automedykantów? Reprezentuje wiarę oraz zwyczaje jednostek zażywających lek by zwalczać chorobę bez konsultacji z lekarzem, stosując rodzaj leczenia dostępny w domu. Wielki Słownik Neologizmów (2000) definiuje automedykację jako zjawisko zażywania leków bez stosowania się do recept (fr. automédication). Czym właściwie są leki? Medykant albo lekarstwo to substancja stosowana w celu wyleczenia i/lub zniwelowania symptomów choroby lub poprawienia stanu zdrowia pacjenta. Może też być wykorzystywana w celu zapobiegawczym - wtedy jej działanie jedt długoterminowe i ma pozytywny wpływ na ewentualne przyszłe schorzenia, nie leczy jednak uprzednich bądź aktualnych. Dostępność lekarstw jest często regulowana przez rząd i dzieli się ją na trzy kategorie: leki OTC (ang. over-the-counter drug), czyli ogólnodostępne, wydawane bez recepty lekarskiej; leki BTC (ang. behind-the-counter drug), czyli leki wydawane na receptę lekarską oraz leki POM (ang. prescription-only-medicines), czyli leki wydawane tylko i wyłącznie na receptę lekarza specjalisty, najczęściej psychiatry lub psychologa. W Wielkiej Brytanii leki BTC sprzedawane są wyłącznie w państwowych aptekach pod nadzorem farmaceutów z wykształcenia. Leki te sygnowane są literą P na etykietach. Dostępność poszczególnych leków różni się dla każdego państwa. Lekarstwa zwykle wyrabiane są przez kompanie farmaceutyczne, które posiadają patent na dane medykamenty gwarantujący im wyłączność na produkcję. Leki nie posiadające takowych patentów mogą być wytwarzane przez dowolnych producentów bez specjalnych licencji i pozwoleń. 2 Kiedy można stosować "domowe" sposoby leczenia? Przedewszystkim owe sposoby leczenia można stosować w przypadkach kiedy nie wymagana jest diagnoza lekarska, takich jak nie regularne zmęczenie, bezsenność, zaparcia, kaszel, podrażnienie gardła, ból głowy, lekkie poparzenia słoneczne, lekka wysypka i gorączka czy ból brzucha. Końcem 2014 roku europejskie statystyki wykazały, że objawy przeziębienia i grypy również kurowane są zazwyczaj bez nadzoru specjalisty. Tak samo dzieje się przy problemach z oddychaniem, przy problemach trawiennych bądź regularnych bólach głowy. W takich przypadkach, winno zastanowić się czy leczenie na własną rękę jest bezpieczne, czy wręcz przeciwnie - stanowi zagrożenie. Należy pamiętać, że niekiedy symptomy chorób poważnych, wymagających natychmiastowej opieki lekarskiej, są mniej oczywiste, ukryte, zagłuszone przez widoczne objawy. Pharmacovigilance System nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii (ang. pharmacovigilance, lub bardziej potocznie drug safety) to suma działań na które składają się wykrywanie, diagnoza, weryfikacja oraz zapobieganie niepożądanym efektom ubocznym stosowania medykmentów. Cele działalności systemu pharmacovigilance: - wczesne wykrywanie efektów ubocznych medykamentów i ich niepożądanych interakcji z innymi substancjami; - monitorowanie częstotliwości występowania efektów ubocznych; - identyfikacja ryzyka występowania efektów ubocznych; - określenie częstotliwości występowania efektów ubocznych; - analiza i rozpowszechnianie informacji o poprawnym stosowaniu lekarstw; - bezpieczne i racjonalnie stosowane medykamentów. Główny cel modułu Tworzenie poprawnych i rozważnych wzorców zachowań w kwestii zażywania lekarstw i wyrobów nie-farmaceutycznych aby sprawić, że młodzi ludzi będą aktywnie angażować w rozwijającym sie społeczeństwie. Zastosowanie: Celowe użycie medyczne nie powodujące uszczerbków na zdrowiu w celu rekonwalescencji lub zniwelowania symptomów chorobowych. Nadużycie: Celowe przyjmowanie zbyt dużej dawki medykamentów niosące za sobą uszczerbki na zdrowiu często spowodowane chęcią wyeliminowania pewnych dolegliwości. Jako że granica pomiędzy poprawnym zastosowaniem a nadużyciem leków często jest wąska i łatwo ją przekroczyć nawet nie zauważywszy tego, zachowanie to może prowadzić do uzależnienia od medykamentów. Nadużycie lekarstw to obszar zainteresowań systemów farmaceutycznych, ale tak naprawdę również każdego człowieka, ponieważ bierze on pod uwagę stopień, do którego lek, czy medykament oferuje wskazówki co do ewaluacji korzyści i niebezpieczeństw. Nadużycie psychoaktywnych leków/medykamentów jest wyjątkowo szkodliwe, stąd są one poddawane bardzo surowym restrykcjom co do ich wydawania - są wydawane na receptę, którą 3 można uzyskać od lekarza rodzinnego, albo innego specjalisty, zarejestrowanego w narodowym cyfrowym systemie zdrowia. Z historycznego punktu widzenia, nadużywanie substancji psychoaktywnych zawsze było dokładnie określane i poddawane międzynarodowym deklaracjom, akceptowanym zarówno przez europejskie i narodowe ustroje, jak i Światową Organizację Zdrowia oraz Organizację Narodów Zjednoczonych, która stworzyła ogólną strukturę oceny uzależnienia, bezpieczeństwa zdrowotnego i produktów używanych w dziedzinie opieki zdrowotnej, umożliwiając realizację ujednoliconego systemu informacyjnego, komunikacyji, procedur i dzielenia się dobrymi nawykami, które zapewniają wszędzie powszechne zrozumienie. Uzależnienie od środków psychoaktywnych oraz leków jest wyjątkowo szkodliwe dla zdrowia Ćwiczenie nr 1: Użycie i nadużycie Cel: Uczestnicy będą w stanie rozpoznać nierozważne zażywanie medykamentów oraz nauczą się jak mu zapobiegać. Czas: 45 minut Materiały: Białe arkusze papiery, długopisy, zielony i czarny marker. Kroki: 1. Rozdaj każdemu z uczestników po jednym arkuszu. 2. Poproś uczestników aby w ciągu 15 minut zebrali jak najwięcej informacji od pozostałych członków grupy o poprawnym używaniu lekarstw na jednej stronie arkusza oraz o ich nadużywaniu na drugiej stronie. 3. Podczas gdy uczestnicy pracują nad powyższym podpunktem, przygotuj miejsce do zaprezentowania arkuszy z proponowanymi faktami na temat nadużycia. Gdy zostaną one zatwierdzone przez grupę, zaznacz je czarnym markerem. Powtórz ten sam proceder, tym razem jednak pomysły dotyczyć będą poprawnego stosowania leków, a ty zaznaczysz je zielonym markerem. 4. Poproś uczestników o wskazanie różnic pomiędzy używaniem a nadużywaniem. 5. Wyjaśnij im, iż tendencję do nadużywania leków leczy się tak, jak wszelkiego rodzaju uzależnienia i zatrucia, czyli poprzez psychoterapię i specjalną kurację (jeśli takowe istnieje, stosuje się specjalne antidotum). Przebieg: -Powiedz uczestnikom, że w zadaniu tym będzie wiele podobieństw i nawiązań do prawdziwego życia, gdyż celem tej aktywności jest symulacja sytuacji życiowych. Poproś uczestników o wskazanie tych podobieństw. -Niech uczestnicy przedstawią swoje reakcje odnośnie tego, co się stało, w formie swobodnej dyskusji. -Zapytaj czego się nauczyli podczas tego ćwiczenia i wyciągnijcie z tego odpowiednie wnioski. -Nie zapomnij podzielić się zdjęciami i nagraniami z przebiegu zadania na platformie edukacyjnej projektu. Sugestie dla prowadzącego i koordynatora: 4 -Postarajcie się stworzyć atmosferę, w której uczestnicy będą energicznie zbierać informacje, a gdy rozpocznie się dyskusja, dopilnujcie, żeby panował spokój, gdy dana osoba będzie się wypowiadać. -Upewnij się, że jesteś jedyną osobą, która używa markerów (czarny/zielony) Zadanie nr. 2: Nadużycia i uzależnienia Cel: Zadadaniem uczestników będzie gromadzenie wiedzy związanej z uzalażnieniem od substancji psychoaktywnych i przedyskutowanie ich wpływu na życie społeczne człowieka. Rezultaty pracy: Pod koniec sesji uczestnicy będą w stanie: -wymienić najbardziej znane substancje psychoaktywne; -rozpoznać głowne faktory prowadzące do nadużycia; -wymienić oznaki oraz sposoby identyfikacji i zapobiegania uzależnieniom; -opracować plan działania w przypadku sytuacji, gdy nasz znajomy/współlokator jest uzależniony; -odpowiednio się zachowywać, by zapobiegać nadużwyaniu i uzależnieniom; -przedstawić własną opinię na temat zachowań prowadzących do uzależnienia; Materiał edukacyjny Nastolatkowie są bardzo podatni na bycie uzależnionym od narkotyków, bez względu na płeć, sytuację materialną, miejsce zamieszkania, czy też szkołę. Istnieje tu oczywiście ryzyko na podłożu osobistym, społecznym, czy nawet rodzinnym, które usposabiają do konsumowania, a w efekcie do uzależnienia. Wpierw powinno się przeanalizować koligacje pomiędzy młodymi ludźmi. Nastolatkowie nieskrępowani pewnymi wzorcami zachowań, żądni poszukiwania i doświadczania nowych, niekoniecznie bezpiecznych doznań, należą do grupy szczególnie narażonej na kontakt z narkotykami. Najbardziej narażeni są młodzi ludzie, którzy zachowują się jak buntownicy w stosunku do rodziców, często poprzez przynależność do jakiegoś gangu. Jeśli przyglądniemy się rodzinom nastolatków uważniej, dostrzeżemy, iż wielu z tych, którzy nadużywają środków psychoaktywnych, pochodzą z domu, w którym przynajmniej jeden z domowników (przykładowo rodzic), miał podobne doświadczenia w tej materii. W tym wypadku mówimy o tzw. podwójnym ryzyku: genetycznym i środowiskowym - dziecko "uczy się" spożywać różnego rodzaju substancje od starszych oraz posiada łatwy do nich dostęp. Ponadto napięta, czy wręcz agresywna atmosfera w domu prowadzi do osiągania wyższego poziomu stresu, z którym to nastolatkowie często nie potrafią sobie poradzić, dlatego też zaczynają sięgać po narkotyki i leki. Jacy nastolatkowie są bardziej podatni na tego typu pokusy? Młody człowiek, który posiada niską samoocenę, który nie dostrzega własnej wartości i nie szanuje samego siebie, będzie pod ciągłym wpływem otoczenia, ludzi, którzy są pewni siebie, są charyzmatyczni i będą wykorzystywać go do własnych celów. Taka osoba będzie znacznie łatwiej ulegać presji otoczenia, w którym narkotyki są nie tylko akceptowane, ale wręcz zachęca 5 się do ich stosowania. Rodzice powinni przyjrzeć się historii swojej rodziny, zwłaszcza pod kątem chorób psychicznych. Nastolatki, u których zdiagnozowano niedobór poświęcanej im uwagi, połączone z nadpobudliwością lub zaburzeniami zachowań, depresją, syndromem stresu post-traumatycznego, albo zaburzeniami lękowymi, są bardziej skore do sięgania po różnego rodzaju substancje. Co więcej, konsumpcja sama w sobie może prowadzić do kultywowania takich zachowań. Badania naukowe w Wielkiej Brytanii wykazały, że u młodzież, która spożyła alkohol po raz pierwszy w wieku 14 lat, istnieje cztero- lub pięciokrotnie większe ryzyko wpadnięcia w uzależnienie od alkoholu niż u tych, którzy pili po raz pierwszy w wieku 19 lat. Przyjmowanie narkotyków działa na tych samych zasadach, zarówno biochemicznych, jak i psychologicznych. Wynika z tego, iż bardzo łatwo może doprowadzić to do uzależniania i/lub przedawkowania, co prowadzi do śmierci. Oto lista objawów, na które powinno zwracać się uwagę: -brak jakiejkolwiek dbałości o wygląd, ubrania i higienę osobistą; -noszenie stroju, który umożliwia zakrywanie śladów, które mogłyby zwracać uwagę (przykładowo ślady po wbitej igle)/ noszenie ubrania nieadekwatnego do pory roku (np. noszenie bluz z długimi rękawami w lecie); -problemy z uwagą, koncentracją oraz funkcjonowaniem pamięci; -zmiany apetytu z towarzyszącą im utratą wagi; -pogorszenie wyników w szkole i coraz częstsza w niej nieobecność; -przekrwienie spojówek (czerwone oczy), rumieńce dookoła nosa i ust, zmiany wielkości źrenic (najczęściej są one znacznie większe); -nadużywanie kropli do oczu, żucie gum lub mentolowych słodyczy; -utrata zainteresowania życiem szkolnym, zajęciami pozaszkolnymi, sportem lub hobby. -zachowania wskazujące na tajemniczość, nieszczerość; -wykluczenie z grona rodziny, przyjaciół, zbiegające sie z dołączaniem do nowego środowiska, które nie jest znane rodzinie; -okradanie własnego domu (pieniądze lub przedmioty, które zostają potem sprzedane w celu zakupienia narkotyków); W tym momencie, ważnym jest wspomnienie iż uzależnienia dzielą sie na: fizyczne i psychiczne/emocjonalne. - Fizyczne uzależnienie polega na uzależnieniu ciała od pewnej substancji, wraz ze wzrostem tolerancji organizmu na tę substancje, oznacza to, że osoba potrzebuje coraz większej ilości danej substancji, żeby uzyskać ten sam efekt co za pierwszym razem. Pozbawienie organizmu tego środku, powoduje na przykład wymioty, zawroty głowy, psychozę, ataki paniki czy drgawki. - Psychiczne uzależnienie zależy od stopnia pożądania przez osobę przyjmowania substancji. Pożądania którego nie można opanować. Nie tylko spożycie substancji jest ważne. Mimo iż w naszym społeczeństwie kiedy jest mowa o uzależnieniach, zazwyczaj myślimy o nielegalnych substancjach, ktoś może również uzależnić sie od ćwiczeń na siłowni, pracy, popularności, telewizji, komputera, internetu, jedzenia, zakupów itd. Wyróżniane symptomy uzależnień to: Fizyczne : 6 -zaczerwienione oczy -powtarzające sie problemy zdrowotne - kaszel -zmęczenie Emocjonalne: - Huśtawka nastrojów -Zirytowanie -depresja -niska samoocena -brak zainteresowania w czymkolwiek -nieodpowiedzialne zachowanie Środowisko rodzinne: -negatywne nastawienie -izolacja -skrycie -łamanie zasad -częste konflikty podczas rozmów Środowisko szkolne: -gorsze stopnie/oceny -brak motywacji do nauki -problemy z dyscypliną Kto jest podatny ? Większe ryzyko na zostanie od czegoś uzależnionym w tych czasach może wynikać z : - Przemocy w rodzinie - depresji - niskiej samooceny - samotności Przyczyny i czynniki ryzyka: -rodziny z brakiem dyscypliny -ciekawość -nacisk znajomych -niestabilność emocjonalna Pomimo tego, iż nastolatki przedstawiają sie jako silnych, tak naprawdę są bezbronni i potrzebują wsparcia, zainteresowania, zrozumienia oraz dobrych relacji z ich głównymi modelami. (Tj. rodziców, nauczycieli, psychologa) Relacje z taką osobą powinny opierać sie na komunikacji, zaufaniu i szacunku, wtedy w wypadki, kiedy spotkają ich wszelkie trudności wiedzieli, że są osoby które sie o nie martwią, ktoś, na kim mogą polegać. W takim wypadku prawdopodobieństwo, że młode osoby zaczną wzorować sie na negatywnych modelach( osobach) jest znacznie mniejsze. 7 Temat 3 : Gra grupowa- dopasowywanie Cel: Uczestnicy określą swoje stanowisko i postawę wobec nadużycia rożnych substancji .Uwzgledniając społeczne wyobrażenie. Czas: 45 minut Materiały: Kartka A4 z krótkim opisem wymyślonego bohatera. (Alkoholika, osoby nadużywającej antybiotyku) Kroki: 1. Wybrać czterech wolontariuszy to zadania. 2. Nauczyciel wychodzi z nimi i wyjaśnia, że będą mieli przyklejone do pleców kartki, na której napisane będą historie których jeszcze nie znają. Kiedy wrócą do klasy w której wszyscy będą ich traktować zgodnie z historiami napisanymi na kartkach. 3.Drugi nauczyciel, który został w środku, tłumaczy pozostałym, że będą musieli przez piec minut traktować te cztery osoby, które wyszły zgodnie z historiami napisanymi na kartkach przyklejonych do ich pleców, oraz że nie mogą im wyjawić jakimi postaciami są. 4.Gra odbywa się. 5. Ochotnicy będą mieli wgląd na historie innych i będą się traktować nawzajem w odniesieniu o treść tekstu na ich plecach. 6. Kartki zostają zdjęte z pleców uczestników bez informowania ich jaka historia była do nich przypisana. 7. Uczestnicy zbierają się i dyskutują na temat problemu poruszonego w trakcie tego ćwiczenia Przebieg: Zadaj następujące pytania ochotnikom tego ćwiczenia: - Jak się czujesz i jak myślisz jaką historię miałeś na plecach? - Co myślałeś w trakcie ćwiczenia? - Co czułeś kiedy inni czytali twoją historię? - Czy czułeś się niekomfortowo mając świadomość, że inni znają historię, którą miałeś? - Jak traktowali Cię inni? Innych uczestników zapytaj o: - Jak czuliście się w trakcie ćwiczenia? - Jaką postawę prezentowałeś wobec tej czwórki ludzi? - Jakie wpływ miały na Ciebie te historie? - Czy próbowałeś się postawić w sytuacji tych osób? - Czego nauczyłeś się z tego ćwiczenia? - Jak możesz to odnieść do twojego codziennego życia? Historie do przyczepienia na plecach ochotników: 1. Jestem szesnastoletnią dziewczyną. Wszystkie dziewczyny i chłopcy uważają, że jestem bardzo fajna. Bardzo lubię swoich przyjaciół. Od piętnastego roku życia mam chłopaka, z 8 którym nie układa mi się za dobrze. Ma on 21 lat. Często bywa agresywny, szczególnie kiedy oboje wypijemy za dużo. 2. Jestem studentem. Od tygodnia stosuję antybiotyki na infekcję zęba. Dzisiaj poszedłem do dentysty i powiedział mi, że mam pleśniawki. Kiedy poczuję ból, biorę antybiotyk. 3. Wcześniej brałem wiele leków, jak zwykle gdy czułem ból. Częstokroć łapię choroby, mimo zażywania wielu lekarstw. Nie chodzę do lekarza, ponieważ nie pozwala mi odległość. Nie mam wystarczająco czasu, muszę się uczyć. Od tygodnia boli mnie wątroba i brzuch. Nie jestem więcej w stanie spożywać posiłków innych niż półpłynne. Jem niewiele i straciłem 10kg w dwa tygodnie. Nie sypiam dobrze. Mam dziwne myśli, które niepokoją mnie. Nie wiem do kogo się zwrócić, a moja babcia nie wie co mi doradzić. Moi rodzice wyjechali za granicę sześć lat temu. 4. Jestem zwyczajną, dwudziestosiedmioletnią kobietą, pracuję w Izbie Handlu i Przemysłu i jestem ekonomistką. Zawsze przyciągali mnie silni ludzie, którzy mogliby mnie poprowadzić. Jestem drażliwa, nie ufam swym własnym decyzjom i zwykłam wypijać dziennie przynajmniej dwa litry coli, która pomaga mi w w wykonywaniu pracy. Piję colę odkąd skończyłam dziesięć lat. Ćwiczenie nr. 4: Wpływ środków psychoaktywnych na ludzkie ciało Cel: Uczestnicy uświadomią sobie postawy i nawyki dotyczące działania różnych środków mających wpływ nasze ciało i psychikę; Wzrastanie świadomości uczniów o dostępie do różnych substancji, które są stosowane w medycynie i są przepisywane przez lekarzy Czas: 45 minut Przedmiot działań: Od zarania dzieją, ludzkość szukała substancji które mogłyby im pomóc poprawić swoją sprawność ruchowa i leczyć choroby. Ludzie wiedzieli, że te substancje miały nie tylko zastosowanie w medycynie, ale także zmiany nastroju, doznań, zaburzenia myślenia lub zachowania były bezpośrednimi lub pośrednimi skutkami stosowania tych substancji. Poprzez wieki ludzie używali takich substancji żeby: uśmierzyć ból, zapobiegać lub przeciwdziałać chorobom lub pozbyć się stresu. Możemy definiować wyżej opisane środki jako substancje, które zmieniają nasze zdolności konsumpcyjne, lub wyłączając jego medyczne zastosowania, jako chemikalia, które biorą udział w w odbudowie i prawidłowym funkcjonowaniu ciała. Substancje medyczne dzielą się na dwie kategorie- tradycyjne środki zaradcze i farmaceutycznie. W tych kategoriach są zawarte wszystkie formy substancji, które mają terapeutyczne wartości. Kroki: - poproś uczniów o zdefiniowanie własnymi słowami słowa "substancja uzależniająca" - poproś uczniów o wymienienie znanych im środków odurzających - zapytaj uczniów jak zidentyfikować substancje odurzające - poproś uczniów o identyfikację różnych części ciała - poproś uczniów o wyjaśnienie zidentyfikowanych wcześniej przez nich wymienionych funkcji części ciała - zapytaj uczniów o przykłady sytuacji z ich życia, kiedy byli chorzy, przyjmowali leki i kto im 9 je polecił Przebieg: - Jakie jest twoje zdanie o używaniu środków uzależniających i odurzających w celach medycznych? - Czy uważasz za słuszne to, że ludzie sami dawkują swoje lekarstwa? - Co powiedziałbyś kolegom odnośnie leczenia się bez konsultacji z lekarzem? - Czy ktoś wpływał kiedyś na twoje nastawienie względem zażywania środków psychoaktywnych/uzależniających? - Jakie są różnice w postrzeganiu narkotyków w środowisku, z którego pochodzisz? Innych uczestników pytamy o: - Czego nauczyłeś się z tego ćwiczenia? - Jak możemy to odnieść do naszej codzienności? Ćwiczenie 5: Zrozumienie niebezpieczeństwa płynącego z nierozważnego i nieumiejętnego przyjmowania legalnych i nielegalnych substancji. Cel: Uczestnicy wypowiedzą własne przemyślenia odnośnie skutków zażywania legalnych oraz nielegalnych środków, które są szczególnie niebezpieczne dla dzieci, młodzieży, dorosłych, jak również osób w podeszłym wieku. Zwiększenie świadomości uczniów na temat niebezpieczeństwa płynącego z zażywania nielegalnych substancji poprzez dzieci i osoby młode. Nakreślenie szkód płynących z przyjmowania owych specyfików, czyli problemy z rozumowaniem, niewłaściwa percepcja, oraz problemy związane ze wzrostem oraz rozwojem młodego organizmu. Czas trwania: 45minut Poruszane kwestie: Tolerancja farmakologiczna, tachyfilaksja, odporność na pewne substancje - to nieporządne reakcje organizmu na podawane związki, charakteryzujące się zmniejszeniem efektywności ich działania. TOLERANCJA FARMAKOLOGICZNA- to adaptacja organizmu do pewnej substancji ,w wyniku częstego jej podawania, skutkujące obniżeniem się jej efektywności. Z upływem czasu organizm wymaga zwiększenia podawanych dawek, by osiągnąć efektywność zbliżoną do początkowej. Mechanizm produkcji metaboliów zwykle bywa farmakokinetyczny lub farmakodynamiczny. TACHYFILAKSJA - zjawisko występowania szybkiej utraty wrażliwości na lek w przypadku jego częstego podawania. W takim przypadku najlepiej jest wznowić leczenie, jednakże podawać pacjentowi mniejsze dawki w większych odstępach czasu. Postępowanie to stosowane jest na przykład przy utracie wrażliwości na efedrynę ,czy kofeinę. ODPORNOŚĆ- to spadek wrażliwości mikroorganizmów na antybiotyki i chemioterapeutyki. W takiej sytuacji lek nie może działać we właściwy sposób , oraz przynosić pożądanego efektu UZALEŻNIENIE - to skutek nadużywania pewnych środków bez medycznego uzasadnienia lub niezgodnie z zaleceniami. Jest to przewlekłe schorzenie organizmu charakteryzujące się silną potrzebą przyjęcia danego środku. Charakteryzuje się ono : uzależnieniem psychicznym ,czyli nieprzezwyciężoną potrzebą przyjęcia leku, które w przeciwnym przypadku skutkuje wybuchami euforii uzależnieniem fizycznym ,czyli potrzebą kontynuowania zażywania substancji w celu 10 uniknięcia poważnych problemów wypływających z przerwania ich przyjmowania. W takim przypadku osoba nie przyjmuje owych środków, by zaspokoić psychiczną potrzebę ,lecz by uniknąć syndromów charakterystycznych dla odstawienia tych medykantów. Objawy te są rożne dla poszczególnych substancji. Po około kilu godzinach od przerwania ich przyjmowania występują: lęk ,niepokój, dysforia, krzyk, płacz ,ślinotok, nerwowość , bezsenność , bezdech, tachykardia , nadciśnienie ,bóle mięśni, skurcze brzucha , wymioty ,biegunka ,dreszcze, nadmierne pocenie się, odwodnienie , omdlenia. tolerancja - czyli stopniowe zmniejszanie się działania specyfiku wywołane regularnym dawkowaniem lub potrzeba zwiększenia podawanej dawki w celu otrzymania pożądanego efektu. Występują dwa mechanizmy tolerancji: farmakokinetyczny (indukcja enzymatyczna) lub farmakodynamiczny ( spadek aktywności neuronów oraz interwencją sprzecznych mechanizmów adaptacyjnych ) Chroniczne zatrucie prowadzi do degradacji fizycznej oraz mentalnej, obniżenia się odporności organizmu, jak również zakażenia wirusem prowadzącym do zapalenia wątroby typu B ,czy wirusem HIV Zagrożenie społeczne (psychotoksyczność) to sytuacja ,gdy osoba przejawia zaburzenia zachowania, zachowania psychotyczne, ponadto czasami ucieka się do zachowań antyspołecznych ( kradzież, morderstwo) w celu otrzymania danego leku. KLASYFIKACJA UZALEŻNIEŃ : -Główne/Poważne- mania(nieuzasadnione wybuchy euforii), uzależnienie narkotykowe, narkomania. Występuje po zażyciu narkotyków Drobne/Drugorzędne- nawyk ,przyzwyczajenie. Występuje po nadużyciu środków przeczyszczających. Substancje prowadzące do poważnych uzależnień to : opioidy ( morfina, peptidina , fentanyl i heroina) ; kokaina ; amfetaminy (amfetamina , ecstasy ); halucynogeny ( LSD25 , marihuana , haszysz ) ; barbiturany + alkohol ; benzodiazepiny + alkohol ; lotne rozpuszczalniki ( wziewy , alkohol poliwinylowy ); nikotyny . Alkoholizmu nie zalicza się ani do uzależnień poważnych ,ani do uzależnień drobnych ,znajduje się on natomiast na ich granicy. Czynniki powodujące owe poważne uzależnienia są ściśle związane z właściwościami leków ,ich psychicznym i społecznościowym wpływem na człowieka. Leczenie z kolei obejmuje działania profilaktyczne oraz lecznicze. Z profilaktycznego punktu widzenia leczenie wymaga tutaj odpowiednich sposobów wychowawczych, rozsądnych wskazówek , użycia odpowiednich leków i wprowadzenia przepisów prawnych zapobiegających zażywania leków. Leczenie odbywa się wyłączenie poprzez hospitalizację w klinikach psychiatrycznych pod ścisłym nadzorem lekarskim oraz poprzez dobranie odpowiednich medykantów wspomagających wyjście z nałogu. Środki przeciwlękowe , środki uspokajające, środki przeciwdepresyjne , mniej toksyczne substytuty stosowane są jako leki lub stosowanie terapii mającej na celu wzbudzenie wstrętu do danej substancji ( terapia awersyjna) Farmakotoksylogia zajmuje się badaniem zatruć medycznych i wpływu niepożądanych produktów medycznych. OSTRE ZATRUCIA MEDYCZNE Ostre zatrucia medyczne to stan patologiczny spowodowany przypadkowym lub celowym podaniem dużej dawki leku, o wiele większej niż jest to wymagane. Wyróżnia się zatrucia bardzo ostre - gdy zostanie podana dawka niezwykle groźna ,zbliżona do śmiertelnej ,oraz zatrucia ostre -w przypadku podania dawki większej niż terapeutyczna. Przewlekłe zatrucia są charakterystyczne dla narkomani i przy nadużyciu środków dopingujących. Ostre zatrucia medykantami klasyfikują się wysoko wśród patologii ludzkiej. Do związków powodujących zatrucia zaliczamy benzodiazepiny, barbiturany, neuroleptyki i antydepresanty. Zdarza się ,że zatrucia te rozprzestrzeniają się na cały centralny system nerwowy. TOKSYCZNE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE zależne są od dawki i farmakodynamicznych właściwości leków. Przejawiają się w zaburzeniach czynności lub poprzez urazy różnych 11 systemów w organizmie ludzkim. Czynniki decydujące o wielkości dawki , oraz ilości ,która powoduje zatrucia głównie zależą od indywidualnych cech. a) czynniki indywidualne: -indywidualna reakcja biologiczna (nadwrażliwość stanowi wyższe ryzyko); -zdolność do oczyszczania organów wewnętrznych (wątroba, nerki); - pojedynczy organ lub patologia układów metabolicznych (np. choroby serca lub arytmia spowodowana hiperkalemią) b)czynniki powiązane medycznie - niski wskaźnik działania terapeutycznego -nieuzasadnione użycie leczenia z wysoką toksycznością -nieprawidłowo dobrane leczenie -reakcje niepożądane Terapia ciężkich uzależnień opiera się na pomiarach nieswoistych, mających na celu wskazanie środka powodującego zmniejszenie toksyczności czynnika w organizmie, jak również leczeniu objawowym, wspieraniu funkcji witalnych organizmu oraz pomiarach swoistych, dokonywanych z użyciem środka leczniczego. A) Terapia nieswoista 1. "zmniejszenie toksyczności czynnika w organizmie" może być osiągnięte dzięki następującym czynnościom: -po przyjęciu niepożądanej substancji należy sprowokować wymioty mechanicznie, poprzez podrażnienie ujścia przełyku lub przyjęcie substancji ułatwiających wywołanie wymiotów, jak np. sproszkowany imbir lub musztarda rozpuszczone w wodzie, albo sama woda letnia. Nie zaleca się wywoływania wymiotów w przypadkach zatrucia oczyszczonymi substancjami stymulującymi centralny układ nerwowy, a także gdy wystąpi śpiączka. -płukanie żołądka może odbyć się w szpitalu, jeśli od przyjęcia substancji toksycznej nie minęło maksymalnie 7 godzin; -można stosować solne środki przeczyszczające; -aby zwiększyć wydalanie trucizny poprzez mocz, można zastosować mannitol lub transfuzję furosemidów - dla substancji o odczynie kwasowym (np. aspiryna) toksyczność może zostać zneutralizowana poprzez ich alkalizację wodorowęglanem sodu; dla środków niezłożonych (jak amfetamina), odczyn moczu zmienia się z powrotem w kwasowy po zastosowaniu kwasu askrobinowego (witaminy C) -przy całkowitym zatruciu, należy wykonać dializę -jeżeli skóra została narażona na działanie substancji toksycznej, musi zostać umyta, a zanieczyszczone ubrania usunięte; w przypadku dostania się substancji do oka, przepłukać obficie wodą przez 5 minut; 2. Zapewnianie podstawowych funkcji życiowych (krążenia i oddechu) przebiega w specjalnie przystosowanych urządzeniach, poprzez wentylację mechaniczną, masaż serca, regulację przepływu substancji, terapię tlenową, monitorowanie przepływu krwi oraz funkcji respiracyjnych wraz z odruchami. B) Terapia swoista- polega na wprowadzaniu do organizmu antidotum- specyficznych substancji, które, wchodząc w reakcje ze związkami utworzonymi przez substancje toksyczne, 12 likwidują ich szkodliwy wpływ. Mogą one działać dzięki chemicznemu, funkcjonalnemu lub farmakologicznemu antagonizmowi. Wszystkie te zabiegi mają na celu uratowanie życia. Kroki: -Poproś uczniów o opisanie za pomocą własnych słów, czego dowiedzieli się o oddziaływaniu narkotyków na organizm. -Poproś uczniów o rozpoznanie kilku metod detoksykacji. -Poproś o opisanie, kiedy i jak są te metody używane. -Poproś uczniów, aby określili, bazując na zdobytej wiedzy, czy znają kogoś, kto potrzebuje terapii medycznej. Przebieg: - Jak zdajesz sobie sprawę z powagi stosowania toksycznych leków bez zlecenia lekarskiego? - Co sądzisz o ludziach którzy są w sytuacji że mają ograniczone ilości dni życia? - Co chciałbyś powiedzieć swoim kolegom na temat toksycznych leków używanych przy w trakcie leczenia na własną rękę? - Jakie są różnice w leczeniu się samemu w krajach/społecznościach które prezentujecie? Pozostali uczestnicy są pytani o: - Czego się nauczyliśmy przez te ćwiczenia? - W jaki sposób możemy rozszerzyć to doświadczenie do naszego codziennego życia, dla siebie i do naszych rodzin oraz sąsiadów lub kolegów? Zadanie nr 6 "Im bardziej odpowiedzialny jesteś, tym bardziej niezależny jesteś. Wybierz niezależność." Cel: Rozmawiaj z uczniami na temat promowania zdrowia i dobrego samopoczucia przez zdrowy stylu życia i zapobieganie ryzykownych zwyczajów zdrowotnych. Czas: 45 minut Etapy: • Poproś uczniów, aby zrobili liste substancji i produktów znanych jako leki; • Poproś uczniów, aby odróżnili legalne leki i nielegalne, istnienie lub nieistnienie ograniczeń w ich konsumpcji, zakup / ich sprzedaży, itd. • Poproś uczniów, przedstawienie aspektów dotyczących wpływu leków, społecznie, fizycznie i psychicznie, w krótkim i długim okresie; • Poproś uczniów, aby podali przykłady przyczyn spożycia narkotyków wśród młodych ludzi; • Poproś uczniów, aby przedstawili pozytywne sposoby, w których następujące ryzykowne sytuacje mogą być uwzględnione: palenie / picie / spożywanie leków na ktore wpływ mają rodzice, przyjaciele lub jest to spowodowane buntem, ciekawości, lub jako sposób odpowiedzi na trudną sytuacje, takich jak porażka w szkole. Uczniowie dokańczają poniższy plakat na następnej stronie: 13 Uczniowie mają powiedzieć co przychodzi im do głowy w związku z podanymi terminami: słowo/krótkie zdanie (możliwe terminy). Uzależnienie , nieprzytomność , iluzja , ból , choroba , smierć, rodzina..) ~ Jakie są powody , które sprawiają że niektóre osoby zażywają narkotyki , szczególnie młodzi ludzie i dzieci? Wiec zobaczmy jak możemy poradzić sobie z takimi niebezpiecznymi sytuacjami . Klasyfikacja uzależnień narkotykowych : a) ze względu na powagę efektów -główne: morfina , kokaina , amfetamina ,alkohol -mniejsze: palenie papierosów , picie kawy b) ze względu na liczbę podawanych narkotyków -mono uzależnienie: podawanie pojedynczej dawki -poli uzależnienie: podawanie większej niż jednej dawki Co rozumiemy pod słowem uzależnienie/zależność , tolerancja , odwyk Substancje - termin preferowany to "narkotyki" ( według nieprofesjonalistów ten termin znaczy tylko nielegalne narkotyki , ale inne substancje mogły by być legalne , rozważane narkotyki ( tytoń , alkohol , kodeina, benzodiazepiny) Substancje nadużywane - jest to patologiczna droga konsumpcji obejmująca okres co najmniej 12 miesięcy i prowadzi do klinicznego znaczącego upośledzenia przejawiającego się co najmniej jednej z następujących sytuacji : - powtarzające się zażywanie które określa brak perspektyw aby sprostać głównym zajęcia szkolnym albo aby sprostać domowym wymaganiom - Powtarzające się zażywanie które prowadzi do naruszenia norm społecznych w wyniku których może zakończyć się aresztowaniem - Ciągle zażywanie wraz z istnieniem z interpersonalnymi problemami ( walka z rodzina, przyjaciółmi , znajomymi ) Zależność= stan przewlekłego zatrucia , produkowany przez powtarzalne zażywanie narkotyków . Charakteryzuje się przez : - nieodparte pragnienie zażywania narkotyków i pozyskania ich za każda cenę i w każdy sposób - Tendencja wzrostu dawki - psychiczna bądź fizyczna zależność manifestowana przez symptomy (znaki) z abstynencja narkotykową ( kłopotliwe, nie do zniesienia) - Szkodliwe efekty dla siebie samego oraz dla całego społeczeństwa Klasyfikacja uzależnień od narkotyków a) w zależności od powagi wpływu na organizm. - twarde - morfina, kokaina, amfetamina, alkohol - miękkie - palenie, uzależnienie od kofeiny b) w zależności od częstotliwości zażywania narkotyków - monouzależnienie - jednorazowe zażycie narkotyków 14 - poliuzaleznienie - wielokrotne zażywanie narkotyków Co rozumiemy przez uzależnienie psychiczne/fizyczne, doping, stan głodu narkotykowego Używka - bardziej oficjalne określenie niż 'narkotyk' (odnosząc sie do mowy potocznej, określenie to oznacza nie tylko nielegalne narkotyki, ale również inne substancje, które można kupić legalnie, ale maja działanie odurzające (tabaka, alkohol, kodeina, benzodiazepiny) Nadużywane substancje - nałogowe zażywanie narkotyków obejmujące okres przynajmniej 12 miesięcy i prowadzące do ciężkich uszkodzeń obawiających się przez jedną z zaistniałych sytuacji: - regularne zażywanie, które powoduje w większości niepowodzenia w obowiązkach nie tylko szkolnych, ale rownież w domowych. - regularne zażywanie, prowadzące do pogwałcenia norm społecznych, które skutkuje karami, aresztowaniem - ciągłe zażywanie, w skutek czego powstają problemy międzyludzkie (bójki z rodziną, przyjaciółmi, kolegami) Uzależnienie - stan chronicznych zatruć powodowane przez powtórne zażywanie narkotyków. Objawia się poprzez: - nieodparte pragnienie ciągłego zażywania narkotyków i kupowania ich bez względu na koszt - tendencja do zwiększania przyjmowanych dawek - fizyczne lub psychiczne uzależnienie manifestowane poprzez symptomy abstynencji dyskontynuowania narkotyków (żenujący, nieznośne symptomy) - szkodliwy wpływ na pojedynczą osobę jak i na społeczeństwo Chęć do cyklicznego zażywania owej substancji by osiągnąć uczucie przyjemności lub pozbycia sie złego samopoczucia Tolerancja na substancje - potrzeba notorycznego zwiększania dawki substancji psychoaktywnej by osiągnąć ten sam efekt Odcięcie - reakcja organizmu na nagłą nieobecność narkotyku z którego sie korzysta ( nadejście problematycznych symptomów psychicznych i fizycznych poprzez nagłe zaprzestanie używania) najgorsze rodzaje odcięcia następują przez nadużycie heroiny i manifestuje sie poprzez: paranoiczny strach, problem z zasypianiem, drgawkę, ból mięśni i stawów, ból brzuszny towarzyszący symptomom grypowym ( nudności, wymioty, gorączka, dreszcze i nadmierne pocenie sie) Uzależnienie - "apetyt" na konsumpcje środków o działaniu odurzającym 15 Powody nadużywania narkotyków Nadużycie narkotyków nie ogranicza sie do jednego powodu. Rozpoznaje sie trzy główne czynniki: -Dostępność -Podatna osobowość -Presja otoczenia Istnieją trzy drogi prowadzące do uzależnienia: -Zarządzenia środków przepisywanych przez lekarzy ( barbiturany, benzodiazapiny) -Poprzez legalne nabycie, bez prawnego pozwolenia ( nikotyna, morfina, alkohol) -Samodzielna dystrybucja narkotyków uzyskanych nielegalnie Ćpunki, najczęściej młodzi ludzie mogą mieć następujące cechy Pewien stopień podatnej osobowości przed rozpoczęciem zarywania narkotyków Konflikt ze społeczeństwem Niskie osiągnięcia w edukacji, dużo nieobecności i przypadki buntowniczej osobowości Zrzucają winę na depresje lub strach Wielu pochodzi z dysfunkcyjnego otocznia i miało niechlubne dzieciństwo Natomiast, spora część nie ma żadnych z wyżej wymienionych cech Niebezpieczeństwo nadużywania narkotyków wzrasta w otoczeniach, w których nie uznaje sie tego za haniebną rzecz. Presja otoczenia również oddziałuje na młodzież zmuszając ich do konsumpcji narkotyków by upodobnić sie do innych Jakie są metody obrony w rożnych stadiach uzależnienia Prewencja pierwotna ma na celu zwiększenie podejścia do abstynencji lub przynajmniej wieku, w którym młodzież dochodzi do kontaktu z narkotykami. Taka metoda profilaktyki może byc zapewniona w szkołach zatrudniając pedagoga zajmującego sie tym tematem Prewencja wtórna jest wykonywana na osobach, które juz miały styczność z narkotykami i ma na celu pomoc w zaprzestaniu nadużycia i powstrzymania uzależnienia Profilaktyka trzeciorzędowa jest wykorzystana w pracy z ludźmi o długim doświadczeniu z narkotykami i ma na celu powstrzymanie od nawrócenia i komplikacji ( HIV, hepatitis B, infekcje itd.) Druga i trzecia metoda leczenia wymaga pomocy specjalisty o wykształceniu psychologicznym Praca grupowa Zagadnienie: Dlaczego korzysta się z narkotyków? (Przyczyny) Uczniowie poszukują argumentów, podając szczegóły na temat określonych sytuacji, o których czytali lub które zasłyszeli od innych. Spisują odpowiedzi, które znaleźli. (Potencjalna odpowiedź: brak informacji, model rodzicielski, ciekawość, środowisko (grupy znajomych), problemy szkolne, problemy rodzinne (brak jednego lub dwojga rodziców, bądź ich zainteresowania względem dzieci, bunt, rozrywka itd.) Przedstawienie idei: 16 Każda grupa otrzymuje flipchart, na którym wypisano kilka oświadczeń odnośnie przyczyn zażywania narkotyków; uczniowie muszą znaleźć pozytywne aspekty takowej określonej sytuacji, Obmyślając rozwiązania dotyczące zwalczenia ich Proces Zostanie osiągnięte przez Prace w grupach Przetwarzania detalicznych informacji napędzając aktywność we własnych grupach Materiały dla grup Grupa 1 Wiele młodych ludzi zaczyna palenie ponieważ ich rodzice palą. Zaczynają pic widząc ignorancje ojca wobec norm spożywania alkoholu Jeżeli chcemy być jak oni, są również inne metody by to osiągnąć. Podaj kilka dobrych przykładów Grupa 2 Wiele dzieci widzi w piciu i paleniu świetną zabawę z przyjaciółmi Oto kilka rad jak bawić sie z przyjaciółmi bez alkoholu lub papierosów Grupa 3: W większości przypadków, przyjaciel to ten, który przekonuję cię że nic złego się nie stanie jeśli zapalisz papierosa, a jeśli tego nie zrobisz to pozostali będą myśleli że jesteś tchórzem. Tak naprawdę taka osoba nie jest twoim przyjacielem. Oto jaki tak naprawdę powinien być prawdziwy przyjaciel: ........................................... ........................................... Grupa 4: Ciekawość to naturalne pragnienie do nauki / zobaczenia / spróbowania / dowiedzenia się nowych rzeczy, wydarzeń, zjawisk. Ciekawość jest dobrą rzeczą; dzięki ciekawości odkrywamy świat, zawsze poznajemy nowe rzeczy. Dobrze jest być ciekawskim, ale niektórzy ludzie są ciekawscy jeśli chodzi o papierosy, alkohol czy też narkotyki. Oto kilka dobrych rzeczy, wynikających z ciekawości, które chcielibyśmy się teraz dowiedzieć: ........................................... ........................................... Grupa 5: Wiele razy różne problemy mogą nakłaniać ludzi do uciekania się w fałszywy świat narkotyków. Dla uczniów, takimi problemami mogą być : złe stopnie w rejestrze, oblanie jakiegoś przedmiotu szkolnego, Zniszczona przyjaźń, etc. Oto jak można na prawdę rozwiązać te problemy: .......................................... .......................................... http://hhrguide.org/wp-content/uploads/sites/25/2014/03/HHRRGChapter-1.pdf 17 Ćwiczenie numer 7 "Alkohol nie sprawia że wyglądasz na starszego." Cel: by uczniowie dowiedzieli się o natychmiastowych i trwałych skutkach picia alkoholu i aby promować jakieś alternatywne metody na rozwój społeczeństwa. Uczniowie będą zapytani o wytłumaczenie słów "super" i "przyjaźń" oparte na własnych "definicjach"; będą poproszeni o analizę treści zaprezentowanego filmu i o opisanie zachowań pożądanych przez społeczeństwo; będą także poproszeni o określenie skutków picia alkoholu. Materiał do obejrzenia: https://www.youtube.com/watch?v=V9Ay9F--Zs Czas: 45 minut Kroki: Uczniowie obejrzą film "Alkohol nie sprawia że wyglądasz na starszego" Na dwóch tablicach flip chart są napisane słowa "super" i "przyjaźń", a uczniowie mają za zadanie określić znaczenia albo synonimy tych dwóch słów. Na podstawie czego określą definicje. Postępowanie: Co specjalista - Dr. Cristian Andrei - przekazuje nam przez wypowiedzi "bycie super"? Jaka jest twoja opinia na temat "bycia super"? Co według ciebie jest najważniejsze przy wybieraniu przyjaciół? W jakim stopniu uważasz picie alkoholu za ważne w stawaniu się "super"? Czy alkohol jest rozwiązaniem? Określ pewne rozwiązania, które uczeń zaprezentowany w wideo mógł znaleźć w celu rozwiązania jego problemu z nieśmiałością. Jakie skutki picia alkoholu wymienili uczniowie w filmie? (Halucynacje, nudności, zawroty głowy, zdrętwiałe zmysły, powodowanie uzależnienie, obniżenie inteligencji, stajesz się starszy, możesz cierpieć z powodu marskości wątroby, to cię zmienia w zły sposób). Znajdź inne skutki picia alkoholu. "Zdrowe nawyki żywieniowe i wytyczne dla młodych ludzi". Aktywny tryb życia. Wprowadzanie zdrowych nawyków żywieniowych w życie. "Badania w zakresie edukacji nadzoru; dobre wzorce (odpowiedzialne zachowanie poprzez pełnienie aktywnej roli w zamożnym społeczeństwie)" Zidentyfikuj kluczowe wiadomości dla twoich kolegów na każdy temat. Wiadomości, muszą współgrać z odpowiednimi komentarzami i obrazami. Prace każdej z drużyn będą omawiane na forum grupy i dokończone w tych samych składach. Po skończonym spotkaniu, załaduj przesłane i opracowane przez Ciebie materiały i umieść je na stronie internetowej projektu. Ćwiczenie numer 10 - końcowy test Ankieta o samoocenie wywarła na uczestnikach następujące zalety: znajomość wiedzy i rozumienie celów strategicznych Identyfikowanie luk w szkoleniach i trudności napotkane podczas wykonywania zadań Współpraca między pomocnikami a członkami grup. 18 Zdefiniowanie przez uczestników ich stanowisk w grupie. Stwarzanie warunków do samodzielnej nauki. Proszę odpowiedzieć na następujące pytania: Poprzez rozwiązanie zadań z tego kursu, nauczyłem się: a).................; b).................; c)..................; d) ..................; 2. Podczas rozwiązywania zadań, miałem trudności z: a)................; b).................; c)..................; d)...................; 3. Myślę, że mógłbym ulepszyć to wystąpienie poprzez: a)................; b).................; c).................; d)................; 4. Byłem pod wrażeniem: a)............; b).............; c).............; d)............; 5. Uważam, że moja praca może być oceniona poprzez: ocenę wskaźnik Punktacja ( według szczegółowego szablonu, 2001) . Uwaga: Rubryki powinny być wypełnione krzyżykami. Na zakończenie kursu- opinie dowolnie wyrażane przez uczestników i organizatorów 19