BANKOWE FINANSOWANIE INWESTYCJI ENERGETYCZNYCH

Michał Surowski
BANKOWE FINANSOWANIE
INWESTYCJI ENERGETYCZNYCH
Warszawa, marzec 2010
Czy finansować sektor energetyczny?
Sektor „strategiczny”
Rynek wzrostowy
Konwergencja rynków
paliw i energii
Ceny energii dla odbiorcy z uwzględnieniem
kosztów certyfikatów oraz kosztów zakupu
uprawnień do emisji CO2
Aktywa kredytowe
budujące portfel banku
Pakietowanie produktów
bankowych
PLN (ceny stałe z roku 2008)
Co finansować w sektorze energetycznym?
Potrzeby podstawowe
– Odtworzenie mocy wytwórczych
– Odbudowa systemów przesyłu i dystrybucji
Polityka
– Regulacje UE w zakresie ochrony środowiska i klimatu
– Odnawialne źródła energii
– Gospodarka „niskowęglowa”
– Efektywność energetyczna
Co finansować w sektorze energetycznym?
Alternatywy inwestycyjne
– Dostawcy urządzeń i rozwiązań
– Narzędzia zarządzania oraz systemy IT
– Inwestycje energetyczne w innych krajach regionu
– DuŜe projekty infrastrukturalne (autostrady, metro, koleje i
lotniska)
– Obligacje skarbowe
Jak finansować potrzeby sektora?
źródło: sprawozdania spółek (PGE – plan inwestycji do
2012r., Tauron – do 2020r., Energa – do 2015r., Enea –
do 2020r.
* 17 mld EUR dystrybucja i 5 mld EUR przesył
Finansowanie kredytem bankowym
Wybór modelu finansowania inwestycji
– Dług bilansowy (pełen regres)
– Formuła ‘project finance’ (regres ograniczony)
Organizowanie finansowania bankowego
– Kredyty bilateralne
– Kredyty konsorcjalne
– Współfinansowanie z Międzynarodowymi Instytucjami
Finansowymi
Warunki finansowania kredytem
Kryteria podstawowe:
– Atrakcyjny i bezpieczny sektor gospodarki
– Opłacalność ekonomiczna finansowanych inwestycji
– Akceptowany wskaźnik Stopa Zwrotu ÷ Ryzyko
Poprzednio:
Obecnie:
Szybkość 70 km/h
Szybkość 110+ km/h
Tankowanie gratis
Limitowane paliwo
Krótkie trasy
Presja na długi dystans
Warunki finansowania kredytem
Sta
ła no
śność/ łładowność
adowność
Stała
nośność/
((stabilne
stabilne przychody
)
przychody zz dystrybucji
dystrybucji)
ale
Ŝe potrzeby
ale du
duŜe
potrzeby inwestycyjne
inwestycyjne
Moc
ładu kierowniczego
Moc wspomagania
wspomagania uk
układu
kierowniczego
((dobre
dobre „„trzymanie”
trzymanie” rynku
rynku
lokalnego/regionalnego
)
lokalnego/regionalnego)
ale
łączone hamowanie
ale w
włączone
hamowanie silnikiem
silnikiem
Mocne,
Mocne, dotarte
dotarte silniki
silniki
(zamortyzowane
(zamortyzowane elektrownie)
elektrownie)
Dobre
trzymanie” nawierzchni
Dobre „„trzymanie”
nawierzchni
((kontrola
kontrola przesy
łu ii rozdzia
łu energii
)
przesyłu
rozdziału
energii)
© by Richard Hunter, 2002
maleje
ływem czasu
maleje zz up
upływem
czasu
Warunki finansowania kredytem
– Ocena ryzyka i jego
dezagregacja
RYZYKO OGÓ
OGÓLNE:
• kraju
• gospodarki
• polityczne
• systemu prawnego
RYZYKO
KORPORACYJNE:
• zobowiązania
zobowi zania
finansowe
• zobowiązania
zobowi zania
kontraktowe
RYZYKO SPECYFICZNE:
• specyficzne regulacje
prawne
• technologia
• wykonawcy
• ryzyko operacyjne
– Kwantyfikacja
ryzyka
– Techniki łagodzenia i
alokacji ryzyka
• rynek zbytu
• rynek finansowy
Warunki finansowania kredytem
Analiza ryzyka operacyjnego:
– Pozycja rynkowa i stopień integracji
– Analizy rynku dostaw paliw, popytu na energię, prognozy
cen energii
– Zarządzanie ryzykiem dostaw/cen paliwa oraz ryzykiem
finansowym
– Aktywa i proces produkcyjny
– MoŜliwość wyprowadzenia mocy i przesyłu
– Wpływ na środowisko
Warunki finansowania kredytem
Analiza ryzyka
finansowania:
– Pojemność zadłuŜenia
(wskaźnik dźwigni)
– Źródła spłaty kredytu
– Zabezpieczenia kredytu
Dane początkowe
Analiza wraŜliwości
Mechanizm
ciągnienia i spłaty
kredytu
Wskaźniki
Strumienie
pienięŜne
generowane
z projektu
Rachunek
Zysków
i Strat
Bilans
– Ryzyko płynności i ryzyko
refinansowania
– Relacje między
wierzycielami
– Struktura organizacyjna
spółki i warunki kredytu
Warunki finansowania kredytem
Pro
– Silna pozycja rynkowa
– Dobra jakość portfela
aktywów wytwórczych
– Korzyści kosztowe po
stronie zaopatrzenia w
paliwo (węgiel)
– Niski poziom dźwigni
finansowej
– Strategiczne znaczenie
dla gospodarki kraju
Contra
– Niski poziom integracji
grupy kapitałowej
– Strukturalne
podporządkowanie długu
bankowego
– Relatywnie duŜy udział
kosztów związanych z
CO2 (paliwem
podstawowym jest
węgiel)
Warunki finansowania kredytem
Kwantyfikacja czynników ryzyka przedsięwzięcia
×
Kalkulacja Cash Flow
Główny Czynnik Ryzyka
Produkt końcowy (ilość)
•
ryzyko dostaw, błąd załoŜeń początkowych i symulacji, siła
wyŜsza
Ceny zbytu
•
ryzyko rynku zbytu, systemów logistycznych/infrastruktury
•
ryzyko polityczne
Koszty Operacyjne
•
czynniki ryzyka operacyjnego (koszty, jakość zarządzania,
środowisko)
Odsetki, koszty finansowe
•
ryzyko finansowe (udostępnienie funduszy, syndykacja,
refinansowanie)
Koszty ogólnego zarządu
•
organizatorzy i uczestnicy projektu
Nakłady kapitałowe, inwestycje
•
ryzyko fazy koncepcyjnej i projektowej
Podatki
•
ryzyko polityczne
Spłata rat kapitałowych zadłuŜenia
•
proporcje długu do środków własnych, ryzyko finansowe,
ryzyko kursów walutowych
= Przychody brutto
- Opłaty stałe (licencyjne, koncesyjne, inne)
= Strumień finansowy z działalności operacyjnej
= Strumień finansowy netto z projektu
Warunki finansowania kredytem
Czy banki mają powody do niepokoju?
– Polityka klimatyczna UE i jej wpływ na sektor energetyczny
– Niepewne otoczenie prawne i regulacyjne;
„przeregulowanie” rynku
– Bariery i opóźnienia proceduralne i administracyjne
– Potrzeby finansowe a masa krytyczna sektora
– Aktualna sytuacja na rynkach finansowych
– Mała efektywność operacyjna podmiotów w branŜy
(kontrolowanych przez Skarb Państwa)
Bardzo dziękuję za uwagę