Ospa wietrzna i półpasiec - Farmaceutyczny Przegląd Naukowy

ZESPÓ£ JELITA DRA¯LIWEGO (IBS - Irritable Bowel Syndrom)
datne w leczeniu zaparć są suszone owoce, szczególnie śliwki. Coraz szerzej dostępne są produkty wzbogacone w błonnik, warto zatem zachęcać pacjentów
do wyszukiwania tych produktów w sklepach i czytania informacji na opakowaniu produktów. Można zalecać dodatkowe stosowanie otrąb rozpoczynając od
niewielkich dawek i stopniowo dochodząc do 1-2 łyżek stołowych 2-4 razy dziennie. Poprawa zwykle przychodzi po pewnym czasie. U części chorych, (ok. 20%)
dieta bogata w błonnik nasila wzdęcia i bóle brzucha.
Objawy te po kilku tygodniach zwykle ustępują,
w przeciwnym przypadku należy szukać innych dróg
leczenia. Zastosowanie znajdują wówczas leki spazmolityczne, trójcykliczne leki antydepresyjne, antagoniści receptorów serotoninowych.
Nie należy zapominać również o środkach farmakologicznych, które mają zastosowanie przy zaburzeniach związanych z zespołem jelita drażliwego. Nowym preparatem stosowanym przy tego typu dolegliwościach jest Iberogast® (lek roślinny w postaci pły-
Nr 7-8/2007
nu doustnego) – pierwszy tego typu lek bez recepty,
który kompleksowo normalizuje aktywność ruchową
przewodu pokarmowego. Zmniejsza uczucie pełności, wzdęcia, osłabia skurcze żołądka i jelit. Ibero
Ibero-gast® wykazuje właściwości przeciwzapalne, wiatropędne, przeciwutleniające i przeciwbakteryjne. Ponadto preparat może być stosowany w chorobach żołądka i jelit związanych z zaburzeniami w ich ruchach
perystaltycznych i w wydzielaniu soków trawiennych,
w skurczach żołądka i jelit, podrażnieniu żołądka oraz
stanach zapalnych błony śluzowej żołądka.
Jednakże trzeba zaznaczyć, że bez szczegółowych
badań i rozpoznania choroby farmaceuta powinien każdorazowo kierować pacjenta do lekarza, gdyż przyjmowanie leków przy tego typu dolegliwościach powinno przebiegać pod kontrolą lekarską.
Piœmiennictwo u autora
Ospa wietrzna i pó³pasiec
Dr n. med. Adam Kwieciñski
Specjalista farmakolog
Kliniki Œw. Katarzyny w Krakowie
Wirus ospy wietrznej i półpaśćca to duży wirus
DNA namnażający się w jądrach zakażonych komórek. Rozprzestrzenia się drogą powietrzną. Najpierw
obecny jest w stanie utajenia w zwojach nerwowych.
Wirus ospy wietrznej i półpaśćca wywołuje ospę
wietrzną u osób podatnych na zakażenie pierwotne
i półpasiec u pacjentów zarażonych w przeszłości.
U tych drugich wirus ulega uczynnieniu. U dzieci ospa
ma łagodny przebieg. Gorzej natomiast, jeśli chodzi
o młodzież i dorosłych. Może dojść do groźnych powikłań. Szczególnie narażone są na nie kobiety w ciąży i osoby z obniżoną odpornością. Wśród tej grupy
pacjentów zdarzają się przypadki śmiertelne.
Ospie najlepiej zapobiegać przez szczepienie. Na
rynku medycznym dostępne są szczepionki Varilrix (jedna zawiera minimalnie 2000 PFU). Podaje się je podskórnie. Domięśniowo dawkuje się imunoglobulinę.
W razie wystąpienia objawów podejmuje się le-
!&
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
czenie przeciwwirusowe. Jest ono najbardziej efektywne wtedy, jeśli rozpocznie się w ciągu pierwszych 24
godzin od pojawienia się wysypki. Istotne w całym
leczeniu jest też łagodzenie objawów choroby. Jeśli
zmiany skórne są nadkażone bakteryjnie, stosuje się
antybiotyki. Nie należy podawać salicylanów i ich
pochodnych czy ibupofrenu.
Leczenie przeciwwiwrusowe podejmuje się także
w przypadku leczenia półpaścca.
Leki przeciwwirusowe skierowane są na kodowane
przez VZV enzymy niezbędne w procesie replikacji wirusowego DNA a odmienne od enzymów gospodarza.
Przykładem leku przeciwwirusowego może być aciklowir. Nad jego zastosowaniem przeprowadzono wiele
badań, które wykazują jego dużą skuteczność. Aciklowir to modelowy nukleozyd , syntetyczny analog guaniny pozbawiony pierścienia rybozy. Po dystrybucji
do zakażonej komórki lek jest fosforylowany przez swo-
Nr 7-8/2007
istą dla VZV kinazę tymidynową. Powstały monofosforan aciklowiru przekształca się przy udziale enzymów
gospodarza kolejno do di- i trifosforanu aciklowiru.
Replikacja wirusowego DNA odbywa się w komórkach
gospodarza poprzez wirusową polimerazę DNA. Wbudowanie cząsteczki trifosforanu aciklowiru do powstającej cząsteczki wirusowego DNA powoduje przedwczesne zakończenie jej syntezy.
Aciklowir leczy też półpaśćca. Zaleca się podać go
w początkowym okresie choroby. Lek ten u chorych
na półpasiec ogranicza rozsiewanie wirusa i powstawanie nowych zmian skórnych. Poza tym przyspiesza
proces gojenia i osłabia ból w ostrej fazie choroby.
Kwestią kontrowersyjną jest stosowanie steroidów,
bowiem badania na ten temat są sprzeczne. Inne leki
to famciklowir, walaciklowir i foksarnet. Konieczna jest
izolacja chorych.
Miejsca zmienione chorobowo należy smarować
w miarę potrzeby kilka razy dziennie preparatami o działaniu miejscowo znieczulającym, ściągającym i wysuszającym. Doskonale sprawdzają się w tym przypadku
pudry płynne. Polecany przez farmaceutów jest DER
DER--
Ospa wietrzna i pó³pasiec
MOPUR
MOPUR. Zawartość w preparacie anestezyny i mentolu zapewnia długotrwałe działanie kojące i uśmierzające świąd, łagodzi stany zapalne, obrzęki i odczyny alergiczne (anestezyna wskutek porażenia nerwów czuciowych, mentol wskutek miejscowego rozszerzenia naczyń krwionośnych i wywołaniu efektu oziębienia).
Efekt osłaniający oraz ściągający wywołany jest obecnością w preparacie tlenku cynku. Stosowany jest jako
środek pomocniczy w leczeniu i łagodzeniu objawów
towarzyszących zarówno wysypce pęcherzykowej
w ospie wietrznej, jak i półpaścowi.
Piœmiennictwo u autora
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
!'