Kurs HTML - Republika WWW
Transkrypt
Kurs HTML - Republika WWW
Rys historyczny HTML Część I - Wprowadzenie Beata Pańczyk 1 • Tim Berners-Lee (1989) - twórca koncepcji hipertekstu, związany ze szwajcarskim CERN (Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire) - opracował pierwszą składnię języka HTML, zaimplementował pierwszy serwer WWW (httpd) i pierwszą przeglądarkę WWW (WorldWideWeb - z edytorem HTML) • pierwszy serwer WWW - uruchomiony 6 sierpnia 1991 roku pod adresem http://info.cern.ch/. • w 1994 Tim Berners-Lee załoŜył przy MIT (Massachusetts Institute of Technology) organizację World Wide Web Consortium (W3C) - do dziś zajmuje się koordynacją rozwoju technologii WWW 2 Strony WWW umieszcza sie na serwerach WWW. Serwer WWW to specjalne oprogramowanie, uruchamiane zazwyczaj na wydzielonym do tego celu komputerze, umozliwiajace udostepnianie stron WWW uzytkownikom sieci Internet lub sieci lokalnej. Internauta (klient) moze odczytac pliki stron dzieki specjalnemu oprogramowaniu - przegladarce WWW, ktora interpretuje kod jezyka HTML (HyperText Markup Language) prosty jezyk opisu wygladu strony. Aby serwer WWW i przegladarka mogly nawiazac polaczenie, musza poslugiwac sie tym samym jezykiem, ktory w terminologi transmisji danych nazwano protokolem. Do przeslania plikow wchodzacych w sklad strony WWW sluzy protokol HTTP (HyperText Transfer Protocol) protokol przesylania hipertekstu - realizowany na bazie protokolu sieciowego TCP/IP Składniki architektury WWW • Klient HTTP (przeglądarka WWW) • Serwer HTTP (serwer WWW) • Protokół HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) • śródło: http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=Aplikacje_WWW 3 4 Zadania klienta HTTP (przeglądarki WWW - Web Browser) • • • • • Inicjowanie połączenia HTTP Pobieranie interfejsu uŜytkownika Prezentacja interfejsu uŜytkownika Interakcja z uŜytkownikiem Buforowanie odpowiedzi (zapisywanie w lokalnym systemie plików, a następnie wykorzystanie do obsługi identycznych, powtórzonych Ŝądań w przyszłości - skrócenia czasu odpowiedzi) • Kryptografia (podniesienia bezpieczeństwa komunikacji - moŜliwe szyfrowanie połączeń sieciowych z serwerami HTTP) 5 Zadania serwera HTTP (serwera WWW) • • • • • Obsługa Ŝądań HTTP Rejestracja Ŝądań Uwierzytelnianie i kontrola dostępu Kryptografia Wybór wersji językowej wysyłanych plików 6 1 Adresy w sieci Internet Adres jednoznacznie identyfikuje dokument, do ktorego chcemy dotrzec w sieci. Sklada sie z: - przedrostka okreslajacego rodzaj protokolu (np. http:// ftp:// Protokół HTTP mailto: • news:// Oparty na TCP Adres URL telnet:// ) - adresu serwera tekstowe • Komendy - ew. sciezki dostepu i nazwy pliku, do ktorego chcemy dotrzec • Transmisja 8-bitowa • Bezstanowy, bezsesyjny Adres serwera stron WWW sklada sie najczesciej z identyfikatora uslugi (www) i nazwy domenowej (serwer.com.pl) a poszczegolne jego czesci oddzielone sa kropkami. Identyfikator uslugi moze zostac pominiety wowczas adres serwera bedzie taki sam jak przydzielonej nazwy domenowej. Nazwy domen musza byc niepowtarzalne i sa przydzielane przez specjalne organizacje w Polsce NASK (NaukowoAkademicka Siec Komputerowa) • Wskaźnik do zasobu w sieci Internet http://www.serwer.com.pl/jakisfolder/strona.html http://www.pollub.pl/plany/inf.html 7 Pierwszy czlon nazwy domeny z prawej strony stanowi stanowi nazwe domeny najwyzszego poziomu - w naszym kraju .pl Na lewo od niego po kropce kolejna czesc nazwy .com i nastepna serwer . W USA domeny najwyzszego poziomu nie zawieraja identyfikatora krajuURN i odpowiadaja typowi organizacji: .com URI, URL, (organizacje komercyjne), .edu (organizacje edukacyjne) .gov • URI, czyli Uniform Resource Identifier (organizacje rzadowe) itp. W pozostalych krajach domeny najwyzszego URL, czyli Uniform Resource rzedu •identyfikuja kraj a domeny drugiegoLocator poziomu rodzaj organizacji i URN, bedzie czyli Uniform tak np.• .gov.de oznaczac Resource niemiecka Name organizacje rzadowa, a .edu.jp - japonska organizacje edukacyjna. Spojrzenie Jezeli w okienku adresowym przegladarki wpiszemy tylko nazwe • Klasyczne (URI = [URL lub URN]) serwera np. http://serwer.com.pl to zostanie zaladowany plik • Obecne (URI = URL) zawierajacy kod strony glownej serwisu, zazwyczaj jest to index.html. Jezeli interesuje nas jakis konkretny plik to po nazwie serwera nalezy podac sciezke dostepu i nazwe tego pliku np.: 9 http://www.serwer.com.pl/strona.html W wiekszosci przegladarki traktuja protokol http jako domyslny i czlon http:// w adresie mozna pominac, wpisujac tylko nazwe serwera. Adres URI Organizacja stron WWW Zwykle nie budujemy tylko jednej strony www lecz cala Protokół HTTP - powiazanych przykładze soba. witryne. Witryna stanowi zestaw stron Jedna z nich jest strona glowna, a takze punktem wyjscia do Przykład schematu http pozostalych stron zwanych podstronami. Pliki zawierajace kod http://my.host.pl:8080/index.php?z1=w1&z2=w2 HTML maja rozszerzenia .htm lub .html. Glowny plik witryny • http: – schemat, rodzaj protokołu powinien nazywac sie index.htm lub index.html. Pilki z • //my.host.pl – autoryzacja, hosta tkestem HTML, dzwiekowe, graficzne,nazwa filmowe itp. powinny • 8080 sie – nrwportu znajdowac odrebnych folderach. • /index.php – ścieŜka do zasobu Proces budowania witryny nalezy rozpoczac od dokladnego przemyslenia jej struktury, a nastepnie opracowania projektu, • z1=w1&z2=w2 – zapytanie ktory powinien obejmowac: projekt graficzny, rozmieszczenie elementow na poszczegolnych stronach, powiazania miedzy strona glowna a podstronami i pozostalymi elementami. 11 8 W rzeczywistosci komputery komunikuja sie w sieci wykorzystujac nie nazwy a adresy IP (Internet Protocol). Adres IP jest unikatowy i sklada sie z czterech liczb z przedzialu od 0-255, oddzielonych kropkami np. 216.109.125.67 - adres IP serwera www.yahoo.com. Rzadko korzystamy Składnia URIz adresow IP, gdyz latwiej zapamietac nazwe niz adres IP. • <scheme>://<authority><path>?<query> Powiazanie nazw serwerow z adresami IP jest realizowane przez Przykłady typowych schematów Name Service) - serwer uslug rozwiazywania serwer DNS (Domain • http://localhost:80/index.php?z1=w1&z2=w2 nazw domenowych. Serwer DNS potrafi zalezc adres IP, majac podana nazwe serwera (wyszukiwanie proste) lub znalezc nazwe • ftp://user:[email protected]:21/dokument.txt serwera na podstawie adresu IP (wyszukiwanie odwrotne). Kiedy • mailto:[email protected] wpisujemy nazwe serwera www.serwer.com.pl pierwsza czynnoscia • news://pl.comp.os.linux/ jaka wykona przegladarka, jest wyslanie zapytania do serwera DNS, • telnet://156.17.4.4/ ktory czesto znajduje sie w tej samej sieci co nasz komputer. W odpowiedzi serwer DNS przesyla adres IP serwera WWW, z ktorym chcielismy sie polaczyc i od tej chwili rozpoczyna sie transmisja10 danych. Do najczesciej uzywanych przegladarek naleza: Internet Explorer, Netscape Navigator, Mozilla oraz Opera. Protokół HTTP Dokumenty statyczne i dynamiczne • Dokument statyczny - gotowy do pobrania plik w systemie plików serwera HTTP • Dokument dynamiczny - dokument generowany na Ŝądanie przez program po stronie serwera HTTP • Aplikacje WWW 12 2 Język HTML HTML – zalety i wady • najwaŜniejszy język definicji dokumentów dla klientów HTTP - umoŜliwia zapis treści dokumentu i równocześnie opis jego układu • opracowany przez Tima Bernersa-Lee w 1990, częściowo w oparciu o język SGMLguid (lokalna odmiana języka SGML stosowana w CERN • prawdopodobnie najstarszy dokument HTML dostępny w Internecie - utworzony 13 listopada 1990 roku: http://www.w3.org/History/19921103hypertext/hypertext/WWW/Link.html (http://infomesh.net/html/history/early/). • Zalety – prostota składni – dostępność przeglądarek • Wady – brak szablonów/wzorców – brak separacji formy i treści – ubogi graficznie 13 Główne etapy rozwoju HTML • SGML (1986) - fundamentalny pomysł na komputeryzację tekstu w epoce, w której mógł znaleźć zastosowanie w lokalnych systemach, obsługiwanych przez grono profesjonalistów (dokumentacja techniczna, bazy prawne, encyklopedie, itp). • wersje HTML 2.0, 3.2, 4.0 i 4.01 (1995-1999), oparte formalnie na SGML, realizowały pomysł na nowe medium publikacji - odniosło wielki sukces, lecz w praktyce nastąpiło zepsucie koncepcji dokumentów elektronicznych i brak perspektyw rozwoju. • XML (1998) - przemyślana adaptacja SGML do warunków sieciowego medium, z naciskiem na automatyzację tworzenia dokumentów, z myślą o złoŜonych transformacjach treści czy wręcz transakcjach zawieranych przez maszyny w Sieci. 14 Główne etapy rozwoju XHTML • XHTML 1.0 (2000) - XML-owa wersja HTML 4.01, zachowuje ciągłość znaczeń i interpretacji języka przez przeglądarki, ale spełnia juŜ wymogi przetwarzania dokumentów dobrze uformowanych. • XHTML 1.1 (2001), standard, który kontynuuje juŜ tylko wersję ścisłą (strict) języka HTML, zrywając z kompatybilnością języka wobec wcześniejszych wersji. Jego istotą jest stworzenie wspólnych ram dla modularnych języków rodziny XHTML. • XHTML 2.0 jest w trakcie procesu standaryzacji - ma być pełną realizacją koncepcji modularyzacji, obejmującą cały wachlarz od nowa zdefiniowanych funkcjonalności dokumentów XHTML 15 Ewolucja standardu języka HTML 16 HTML – język tworzenia stron WWW śródło: http://www.wszpwn.com.pl/i10/html/html04.htm • HTML - sfera metajęzyka SGML • XHTML - oparty na metajęzyku XML • Pomocnicze języki arkuszy stylów (DSSSL, CSS) nie są oparte na SGML/XML. • Zielona kreska obszar norm W3C • Dokument HTML – plik tekstowy (ASCII) z opisem przy pomocy znaczników • DuŜa zaleŜność wyglądu strony od przeglądarki (Mozilla Firefox, Internet Explorer, Lynx) i narzędzi wspomagających (odtwarzanie dźwięków, animacji, obrazów) • Problemy: techniczne, wersja (standard HTML), rozszerzenia specyficzne dla określonych przeglądarek, ustawienia przeglądarki, znaki narodowe • Edytory HTML (np. Ked, Front Page, Pajączek, Zajączek), edytory wbudowane do przeglądarek (np. Netscape Navigator), edytory tekstu z moŜliwością zapisu w formacie HTML – nie polecane (np. Microsoft Word) 17 18 3 Znaczniki HTML Kodowanie polskich liter • Znaczniki (tagi) - opis sposobu formatowania strony i jej struktury (wstawienie dodatkowych elementów generowanych lub teŜ z pliku); • Zasada ignorowania nieznanych znaczników • Rodzaje znaczników: Parzyste: <znacznik>....</znacznik> Nieparzyste: <znacznik>.... • Parametry (atrybuty, własności) znacznika: wpisywane po nazwie, wartość parametru: po znaku = (ujęta w prosty cudzysłów "..." lub pojedynczy apostrof '...' ) <znacznik par1="wart_par1" par2="wart_par2"....> • najbardziej polecana norma ISO-8859-2 (ewentualnie strona kodowa Windows 1250) • zaleŜność od ustawień przeglądarki • polecenie informujące przeglądarkę o zastosowanym zestawie (w nagłówku dokumentu): <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=windows-1250"> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> 19 20 Struktura dokumentu HTML Struktura dokumentu HTML • Tekst ASCII zawarty pomiędzy znacznikami: <html> ... </html> • Nagłówek – nie wyświetlana część informacyjna o dokumencie: <head>...</head> • Ciało dokumentu, część właściwa: <body>...</body> • Ignorowanie: wielokrotnych spacji, przejścia do nowego wiersza (ENTER) => jawność określania końca akapitów, wcięcia w celu wydzielenia struktury dokumentu 21 <!doctype html public "-//w3c//dtd html 4.01 transitional//en"> <html> <head> <title>tytul w naglowku </title> <meta … > </head> <body> <p>akapit1 <br> akapit1 akapit1 ... </p> <p>akapit2 akapit2 akapit2 akapit2 ... </p> </body> </html> - Prolog dokumentu (od wersji HTML 4.01) - początek dokumentu HTML - początek nagłówka - napis w nagłówku strony - informacje dla przeglądarki - koniec nagłówka - początek właściwej treści dokumentu - początek akapitu1 i podział wiersza - koniec akapitu 1 - koniec treści - koniec dokumentu HTML 22 Znaczniki w sekcji HEAD • Tytuł dokumentu wyświetlany w pasku tytułowym przeglądarki: <title> … </title> • Dodatkowe informacje dla przeglądarki, dla wyszukiwarek (atrybut NAME stosowany jest wymiennie z atrybutem HTTP-EQUIV) – <meta name="keywords" content="slowa kluczowe"> – <meta name="description" content="opis strony"> – <meta name="generator" content="edytor"> – <meta name="autor" content="autor"> – <meta name="copyright" content=" … "> – <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> • podstawowy adres URL dla wszystkich adresów względnych 23 <base href="http://www.mojserwer.pl" > Przykład – dokument p1.html <html> <body> <p>HTML - Lekcja 1 <br>1. Podstawowe znaczniki <br>2. Struktura dokumentu </p> </body> </html> 24 4 Przykład – znacznik head Parametry znacznika body <html> <head> <meta http-equiv= " content-type" content="text/html;charset=iso-8859-2"> <meta name="Author" content="BeataP"> <title>Przykład 1</title> </head> <body> <p>HTML - Lekcja 1 <br>1. Podstawowe znaczniki <br>2. Struktura dokumentu </p> </body> </html> • background - tło dokumentu w postaci pliku graficznego (.gif lub .jpg) • bgcolor - kolor tła dokumentu • text - kolor tekstu • link - kolor połączeń początkowych • alink - kolor połączeń aktywnych • vlink - kolor połączeń wykorzystanych • Np. <body bgcolor="blue" text="yellow" link="red"> 25 26 Parametry znacznika body Znaki specjalne <html><head....,/head> <body text="#000099" bgcolor="lightyellow"> <p>HTML - Lekcja 1 <br>1. Podstawowe znaczniki <br>2. Struktura dokumentu </p> </body> </html> Znaki nie naleŜące do standardowego zestawu znaków alfanumerycznych (np. ), niektóre znaki specjalne (np. &) czy teŜ twardą spację naleŜy określać w dokumentach HTML za pomocą kodów. Kody znaków mogą być definiowane poprzez: • nazwę (encję): &nazwa; • wartość liczbową: &#nnn; 27 28 Tabela wybranych kodów znaków Wartość Encja Formatowanie czcionki Symbol " " " (cudzysłów prosty) & & &   twarda spacja § § § (znak paragrafu) © © (symbol copyright) ® ® (zastrzeŜony znak towarowy) ²³¹ ² ³ ¹ 2 3 1 (2, 3, 1 w indeksie górnym) ¼½¾ ¼½¾ ¼ ½ ¾ ułamki 29 • • • • • • • • • • <i> tekst </i> <b> tekst </b> <u> tekst </u> <tt> tekst </tt> <em> tekst </em> <strong> tekst </strong> <blink> tekst </blink> <sup> ... </sup> <sub> ... </sub> <font ...>... </font> • • • • • • • • • • pochylenie pogrubienie podkreślenie „maszyna do pisania” wyróŜnienie zwykle kursywą wyróŜnienie zwykle pogrubieniem migotanie indeks górny indeks dolny parametry czcionki: color, size, face np. <font size=+1 face="arial" 30 color="red"> tekst </font> 5 Formatowanie tekstu, akapity, nagłówki, komentarze Przykład – formatowanie tekstu <html> <head>... </head> <body text="#000099" bgcolor="lightyellow"> <h3 align= "center" > HTML - Lekcja 1 </h3> <p align= "left" > 1. Podstawowe <b>znaczniki</b> <br> 2. Struktura <i>dokumentu</i> </p> </body> </html> • Wyrówanie tekstu – parametr align o wartościach: left (domyślnie), center, right np. <p align= "center" > tekst akapitu </p> • <br> - łamanie wiersza • <hr> - pozioma linia • <h1>,<h2>,... - nagłówki (7 poziomów) • Komentarz: <!-- komentarz w html --> 31 32 Przykład - listy Lista numerowana <ol>, wypunktowana <ul> i lista definicji <dl> • <ol> <li>element numerowany 1 </li> <li>element numerowany 2 </li> </ol> • <ul> <li>element punktowany 1 </li> <li>element punktowany 2 </li> </ul> • <dl> <dt> termin 1 </dt> <dd>objaśnienie terminu 1</dd> <dt> termin 2 </dt> <dd>objaśnienie terminu 2</dd> </dl> <ul> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ul> <ol> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ol> <dl> <dt>HTML</dt> <dd>Hyper Text Markup Language – język do tworzenia hipertekstu </dd> <dt>HTTP</dt> <dd>Hyper Text Transfer Protocol – protokół wykorzystywany w WWW </dd> </dl> 33 Listy zagnieŜdŜone <ul> <!--lista punktowana zewnętrzna --> <li>Podstawowe znaczniki <ol> <!--lista numerowana wewnętrzna --> <li>P</li> <li>HR</li> <li>BR</li> </ol> </li> <li>Struktura dokumentu <ul> <!--lista punktowana wewnętrzna --> <li>HTML</li> <li>HEAD</li> <li>BODY</li> </ul> </li> </ul> 34 Dodawanie grafiki <img src="plik luburl" align="połoŜenie" alt="tekst" ismap border height width 35 > • nazwa URLa lub pliku graficznego w formacie .gif lub .jpg • określa połoŜenie obrazka na stronie WWW: top, middle lub centre, bottom, right, left • pokazuje tekst w miejscu elementów graficznych uŜytkownikom, którzy nie mogą oglądać grafiki; • obrazek w formacie mapy • Linia wokół obrazu (=0 brak) • Wysokość i szerokość 36 6 Przykład – wstawianie obrazka Przykład – parametry obrazka <html> <body> <h2>HTML - Lekcja 1</h2> <ol> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ol> <img src="duke.gif" alt="Tu jest obrazek"> </body> </html> 37 <html><body> <h2>HTML - Lekcja 1</h2> <ol> <li>Podstawowe znaczniki</li> <li>Struktura dokumentu</li> </ol> <p align= "center" > <img src="duke.gif" border= "2" alt="Tu jest obrazek" height= "100" width= "90" > </p> </body></html> Przykład – wstawianie linków Odwołania hipertekstowe (linki) <a href="plik lub url"> tekst odnośnika </a> np. <a href="rys.htm"> zobacz rys.1 </a> <a href= "http://www.google.pl" > wyszukaj </a> • kotwica (anchor) <a name="r1"> rozdział 1 </a> <a href="#r1"> przeczytaj roz. 1 </a> • odwołanie do miejsca (zaznaczonego wcześniej) wewnątrz aktualnego dokumentu • odwołanie hipertekstowe do pliku na serwerze lokalnym lub URL (łącznie z protokołem http) do serwera odległego 39 38 <html><body> <h2>HTML - Lekcja 1</h2> <ol> <li><a href= "http://webmaster.helion.pl/kurshtml"> Podstawowe znaczniki</a></li> <li><a href="w1.html"> Struktura dokumentu</a></li> </ol> <a href="http://java.sun.com"> <img SRC="duke.gif" border= "0" ALT="Tu jest obrazek" </a> </body></html> 40 Definiowanie tabeli • • • • • • HTML Część II - Tabele 41 <table> ... </table> znacznik tabeli <caption>...</caption> nagłówek tabeli <tr> ... </tr> wiersz <td> ... </td> pojedyncza komórka <th> ... </th> komórka w postaci nagłówka Przykładowa tabela 2 x 2: <table> <tr> <td> ... </td> <td> ... </td> </tr> <tr> <td> ... </td> <td> ... </td> </tr> </table> 42 7 Parametry znacznika <table> Przykład – prosta tabela <html><body> <h3>Tworzenie tabel</h3> <table> <tr><td>Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td>Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> </body></html> 43 • border - szerokość krawędzi np. border= "0" – ukrywa krawędzie, border= "3" • cellspacing - szerokość odstępów między komórkami • cellpadding - szerokość odstępu pomiędzy wewnętrzną krawędzią komórek a umieszczonych w nich tekstem • width - szerokość tabeli (w % lub punktach) np. width="100% " width= "50" • height - wysokość tabeli (wartości jak wyŜej) 44 Przykład – parametry table Parametry <td> i <tr> • width - szerokość komórki (w % lub punktach) np. <td width= " 30% " > • height - wysokość wiersza (wartości jak wyŜej) np. <tr height= " 100 " > • align - wyrównanie tekstu w komórce w poziomie (wartości: left, center, right) np. <td align="right"> • valign - wyrównanie tekstu w komórce w pionie (wartości: top, middle, bottom) np. <tr valign="top"> • colspan - połączenie komórek (kolumn) np. <td colspan= " 3 " > • rowspan - połączenie komórek (wierszy) np. <td rowspan= " 2 " > 45 Przykład – wysokość, szerokość tabeli <table border="10" width="100%" height="60%"> <html><body> <h3>Tworzenie tabel</h3> <table border="1"> <caption> Imiona</caption> <tr><td>Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td>Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> </body></html> 46 Przykład – cellpadding i cellspacing <table border="10" width="150" height="75" cellspacing="6" cellpadding="10"> 47 48 8 Przykład – wyrównanie tekstu w wierszach i komórkach <table border="5" width="250" height="200" cellpadding="3"> <caption> Imiona</caption> <tr> <td align="left" valign="top">Ania</td> <td align="center" valign="middle">Ola</td> <td align="right" valign="bottom">Ela</td> </tr> <tr align="center" valign="top" > <!– dalej zawartość komórek bez zmian --> 49 Mozilla a IE Przykład – scalanie komórek 51 <table border="5" width="100%" height="60%"> <caption> Imiona</caption> <tr> <td rowspan="2" >Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td colspan= "2" >Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> 52 Inne znaczniki Przykład – scalanie komórek <table border="5" width="100%" height="60%"> <caption> Imiona</caption> <tr> <td rowspan="2" >Ania</td> <td>Ola</td> <td>Ela</td> </tr> <tr> <td colspan="2" >Adam</td> </tr> </table> </body></html> Przykład – kolory tła <table border="5" bordercolor="navy"width="250" height="200" cellspacing="10"cellpadding="10" bgcolor="lightyellow"> <caption> Imiona</caption> <tr bgcolor="yellow" > <td bgcolor="red" > Ania</td> <td>Ola</td><td>Ela</td> </tr> <tr> <td>Adam</td> <td>Piotr</td> <td>Stanisław</td> </tr> </table> 50 53 • Umieszczanie dźwięku na stronie: – <a href="http://www.mojserwer.pl/plik.wav"> posłuchaj </a> – <embed src="melodia.mid" autostart= " false " loop= " true " width= " 145 " height= " 55 " align= " center " > </embed> osadzenie obiektu (pliku dźwiękowego), w specyfikacji HTML zastąpiony znacznikiem <object> • Znacznik <applet>: – <applet code="test.class" codebase="folder" height= " 40 " width= " 400 " > </applet> • Uniwersalny znacznik <OBJECT> - wstawia obiekt (np. obrazek, aplet, plik multimedialny .avi, .mov, .mpg ) na stronę WWW, podobny do <embed> – <object data="obrazek.gif" type="image/gif"> </object> – <object data="test.class"> </object> 54 – <object data="film.avi" type="application/avi"> </object> • 9 Wstawianie formularza HTML Część III - Formularze 55 Dokument z formularzem <form action="plik lub url" method="metoda"> – action - określa sposób opracowywania danych pochodzących z formularza (dokąd odesłać dokument) – method - określa metodę przesyłania danych do serwera: method="POST"- w postaci pliku, method="GET" - po dołączeniu do URL-a </form> UWAGA! Wszystkie pola formularza powinny posiadać parametr name, jednoznacznie 56 identyfikujący dane pole Pole formularza <input type=...> <html> <head> <title> Wstęp do tworzenia formularzy </title> </head> <body> <form method= "post" action="mailto:[email protected]" enctype="text/plain"> <!-- w tym miejscu będą wstawiane pola formularza np. pola input, lista select itp. -> </form> </body> </html> 57 Pole formularza <select> Parametr type: • <input type="text"/> pole tekstu • <input type="password"/> pole tekstowe typu hasło • <input type="radio"/> przycisk typu radio • <input type="checkbox"/> pole wyboru (check box) • <input type="submit"/> przycisk potwierdzający formularz i wysyłający go do serwera • <input type="reset"/> przycisk do usuwania zawartości formularza Inne parametry pola input: • name, value • checked • size, maxlength 58 Pole formularza <textarea> • lista rozwijana (lub przewijana jeśli określono parametr size) name="... " • name - nazwa listy size="n" • size - ilość elementów multiple="multiply"> widocznych na liście przewijanej • multiply - moŜliwość wybrania <option value=" " >wybór1</option> kilku elementów jednocześnie <option value=" " >wybór2</option> • <option> - indywidualne pole <option value=" " wyboru selected="selected"> wybór3 </option> • selected – pole zaznaczone jako wartość domyślna <select <textarea name="t1" rows="2" cols="3" > Tu moŜna podać tekst domyślny </textarea> </select> 59 60 10 Pole input typu radio Pole input typu text i password • <input type="radio" name="ulubiona zupa”/> <input type="text"/> <input type="text" name="adres"/> • <input type="radio" name="ulubiona zupa"/> <br/> <input type="radio" name="ulubiona zupa"/> <br/> <input type="radio" name="ulubiona zupa"/> <br/> <input type="text" name="adres" value="Wileńska 5"/> Wileńska 5 <input type="text" name="adres" value="Wileńska" size= "10"/> Wileńska <input type= "text" name="adres" size= "30" maxlength= "10" /> input type= "password" name="hasło"> - parametry size, value i maxlength jak w polu text) 61 Przykład – pole radio <html><body><p> <form>jaka jest twoja ulubiona zupa?<br/> <input type="radio" name="ulubiona zupa" value="zur"/> Ŝurek <br/> <input type="radio" name="ulubiona zupa" value="ros"/> rosół<br/> <input type="radio" name="ulubiona zupa" value="bar" checked="checked"/> barszcz </form></p> </body></html> • <input type="radio" name="ulubiona zupa" value="zur"/> Ŝurek<br/> <input type="radio" name=" ulubiona zupa " value="ros"/> rosół<br/> <input type="radio" name=" ulubiona zupa " value="bar"/> barszcz<br/> Ŝurek rosół 62 barszcz Przykład – pole checkbox 63 • KaŜde pole checkbox musi mieć róŜne nazwy name, natomiast wartość value="yes" jest taka sama (odwrotnie jak w przypadku radio): <form><p>Jaka jest twoja ulubiona zupa?<br/> <input type="checkbox" name="zur" value="yes" checked="checked" /> Ŝurek <br/><input type="checkbox" name="ros" value="yes" checked ="checked" /> rosół <br/><input type="checkbox" name="bar" value="yes"/> barszczyk 64 </form></p> Pole <select> Pole input typu submit i reset • Standardowo: <input type="submit"/> Submit <input type="reset"/> Reset • Zmiana tekstu pojawiającego się na przycisku: <input type="submit" value="Wyślij" /> Wyslij <input type="reset" value="Wyczyść"/> Wyczyść 65 • lista select i opcje wyboru: <select name="zupa" > Ŝurek <option> Ŝurek </option> <option> rosół </option> <option> barszczyk </option> <option> pomidorowa </option> </select> • wartości dla kaŜdej opcji: <select name="zupa" > barszczyk <option value="zur" > Ŝurek </option> <option value="rosol" > rosół </option> <option value="barszcz" selected > barszczyk </option> <option value="pomidor" > pomidorowa </option> 66 </select> 11 Przykład – pole select <html><body><p><form> Jaka jest twoja ulubiona zupa?<br> <select name="zupa" size="3"> <option value="zur" > Ŝurek </option> <option value="rosol" > rosół </option> <option value="barszcz" selected="selected"> barszczyk </option> <option value="pomidor"> pomidorowa </option> <option value="ogorek"> ogórkowa </option> <option value="grzyb"> grzybowa </option> </select></form></p></body></html> Pole <button> • <button>treść przycisku</button> • nowy element HTML 4 - podobny do klasycznego input, ale pozwala wprowadzić do przycisku znacznie więcej elementów (np. wstawiać grafikę): <button>Kliknij tutaj<br/><img src="duke.gif"> </button> • Atrybuty przycisku: disabled - wyłączenie przycisku (nie działa kliknięcie) name - unikatowa nazwa type - typ przycisku, submit, reset value - przypisanie przyciskowi określonej wartości • Funkcjonalność przycisku moŜna rozbudowywać o skrypty 67 Przykład – pole button <html><body><p><form> A teraz:<br/> <button name="p1"> kliknij tutaj </button> <br/> lub <br/> <button name="p2"> kliknij tutaj<br/> <img src="duke.gif"> </button> <br/> </form> </body></html> 68 Przykład formularza 69 Przykład - kod formularza <h3>Formularz do składania zamówień</h3> <p><form method="post" action="mailto:[email protected]" enctype="text/plain"> Nazwisko, imię: <input name="nazwisko" size= "30"/ ><br/> Ulica: <input name="ulica" size= "30"/ ><br/> Kod, miejscowość: <input name="miejsc" size= "30" /><br/> Adres e-mail: <input name="email" size= "30"/ ><br/> <h4>Proszę zaznaczyć zamawiane produkty:</h4> <input name="tp" type="checkbox"/>turbo pascal <input name="c" type="checkbox"/>c++ <input name="java" type="checkbox"/>java <h4>Sposób zapłaty:</h4> <input name="zapłata" type="radio" value="euro" />eurocard <input name="zapłata" type="radio" value= "visa" />visa <input name="zapłata" type="radio" value= "przelew" />przelew bankowy<br/> <input type="submit" value="Wyślij zamówienie"/> 71 <input type="reset" value="Anuluj zamówienie"/> </form></p> 70 Przykład – pola formularza w tabeli <table border= "1"> <tr> <td>Nazwisko, imię </td> <td><input name="nazwisko" size="30" /> </td> </tr> <tr> <td>Ulica </td> <td><input name="ulica" size ="30"/ ></td> </tr> <tr> <td>Kod, miejscowosć </td> <td><input name="miejsc" size ="30"/ > </td> </tr> <tr> <td>Adres e-mail </td> <td><input name="email" size ="30"/ ></td> </tr> </table> 72 12 Dodatkowe znaczniki dla formularzy Formularz z tabelą • • • • fieldset - obramowanie pól formularza legend – tytuł grupy elementów formularza label - etykieta pola formularza optgroup – dla select - listę opcji moŜna dodatkowo grupować 73 Przykład 74 Przykład – c.d. <form action="..." method="get"> <fieldset> <!--Pierwsza grupa pól formularza --> <legend>Pola tekstowe</legend> <!-- Opis pierwszej grupy pól--> <label for="imie">Imie: </label> <!--Etykieta pola tekstowego--> <input type="text" id="imie"/><br/> <label for="nazwisko">Nazwisko: </label> <input type="text" id="nazwisko"/><br/> Pole bez label: <input type="text"/><br/> </fieldset> <!-- koniec 1 grupy pól--> <p></p> 75 <fieldset> <!--Druga grupa pól formularza --> <legend>Pola wyboru</legend> <!-- Opis drugiej grupy pól--> <select> <optgroup label="Systemy operacyjne"> <!--Opcja 1 --> <!--Podopcje dla opcji 1:--> <option label="windows" value="w">System Windows</option> <option label="unix" value="u">System Unix</option> </optgroup> <!-- Koniec opcji 1 --> <optgroup label="Procesor"> <!--Opcja 2 --> <!--Podopcje dla opcji 2:--> <option label="intel" value="i">Procesor Intel</option> <option label="amd" value="a">Procesor Amd</option> </optgroup> <!--Koniec opcji 2 --> </select> </fieldset><!-- koniec 2 grupy pól--> <p> <input type="submit" value=" wyślij dane "/> </p> </form> 76 Przykład Wynik 77 13