Polacy podczas I wojny światowej

Polacy podczas I wojny światowej
1. Orientacje polityczne Polaków przed
rokiem 1914
Orientacja proaustriacka (koncepcja austropolska)



Szansa to unia z Austrią, a największym wrogiem
Rosja
1908 r. we Lwowie powstał Związek Walki Czynnej
(ZWC); szkolenie kadr dla powstania na terenie zaboru
rosyjskiego
Komendantem Józef Piłsudski, szefem sztabuKazimierz Sosnkowski
Orientacja prorosyjska



Największy wróg to Niemcy
Walka z nimi pod berłem rosyjskim, stopniowe
uzyskanie autonomii
Na czele tej koncepcji Roman Dmowski
Organizacje paramilitarne



1910 r. powstał Związek Strzelecki we Lwowie i
Towarzystwo „Strzelec” w Krakowie
Jawne szkolenie paramilitarne oraz działania
konspiracyjne w zaborze austriackim i pruskim
Nurt narodowy miał Organizację Młodzieży
Niepodległościowej „Zarzewie” we Lwowie (1909r.);
mają legalną organizację paramilitarną Polskie Drużyny
Strzeleckie
2. Legiony Polskie

Po wybuchu wojny mobilizacja
ochotników Piłsudskiego;
„Strzelcy” i członkowie
Polskich Drużyn
Strzeleckich szykują się do
walki

6 sierpnia z Krakowa
wyrusza I Kompania
Kadrowa w stronę
Kielecczyzny; brak
zainteresowania
powstaniem ludności
cywilnej



W Krakowie połączyły się Komisja
Skonfederowanych Stronnictw
Niepodległościowych z Centralnym
Komitetem Narodowym i powstał
Naczelny Komitet Narodowy jako
przyszły rząd
Organizacje strzeleckie miały stworzyć
Legiony: Legion Zachodni w Krakowie
i Legion Wschodni we Lwowie
Trzeba przysięgać na wierność
cesarzowi, a w dodatku Rosjanie
wchodzą do Galicji więc rozwiązanie
Legionu Wschodniego; żołnierze z
tego Legionu zasilili 1. Pułk Piechoty,
który przekształcił się w I Brygadę
Legionów Polskich




2. i 3. Pułk utworzył II Brygadę
walczącą od jesieni 1914 r. na
froncie karpackim (Węgry, Galicja
Wschodnia, Bukowina)
Październik 1915 r. powstała III
Brygada Legionów
Zwycięstwa Legionów w lipcu 1916
r. pod Kostiuchnówką i nad
Stochodem
Jesień wycofanie Legionów z
walk (zbyt duże straty)


Polacy chcą zapowiedzi, że
powstanie niepodległa
Polska, a cesarz jedynie
zapowiedział, że
rozbuduje Legiony do
wielkości Polskiego
Korpusu Posiłkowego
Piłsudski podaje się do
dymisji i zaczyna tworzyć
oddziały Polskiej
Organizacji Wojskowej
3. U boku ententy
U boku Rosji





Naczelny wódz rosyjskich sił zbrojnych, wielki książę Mikołaj
Mikołajewicz Romanow 14 sierpnia 1914 r. zapowiedział
zjednoczenie ziem polskich pod berłem rosyjskim oraz
autonomię
Powołano Komitet Narodowy Polski z inicjatywy środowisk
narodowych; najpierw w Warszawie, a od 1915 r. w
Piotrogrodzie (do 1917r.)
Chciano stworzyć legion ochotniczy walczący u boku Rosjan
(Legion Puławski), ale Rosjanie nie ułatwiają zadania, mimo tego
powstaje
Legion Puławski i Legion Lubelski (II Legion Polski) w
marcu 1915 r. car przemianował na rosyjskie pospolite
ruszenie
Gdy Polacy wykazali się walecznością przeciw Niemcom na jesień
1915 r. zaczęto tworzyć Brygady Strzelców Polskich (od 1916
r. Dywizja Strzelców Polskich)
U boku Francji



W Bayonne zebrali się ochotnicy
chcący walczyć; tych wcielono do
Legii Cudzoziemskiej, ale
zachowano narodowy charakter;
tzw. Legion Bajończyków
Walczą w Szampanii i we
Flandrii
Latem 1915 r. rozwiązano;
zbyt wielu zginęło, a Francja nie
robi naboru, by nie denerwować
Rosji


Gdy obalono cara, w
czerwcu 1917 r. powstała
Armia Polska we
Francji (tzw. Błękitna
Armia); armia
ochotnicza
Z czasem utworzono
1. Dywizję Strzelców
Polskich
4. Umiędzynarodowienie sprawy polskiej

Wojna trwa i potrzeba rekrutów

Akt 5 listopada 1916 r.
Zapowiedź utworzenia Królestwa Polskiego w
sojuszu z państwami centralnymi i posiadające
własne wojsko

Nie nie wspomniano o granicach
Wojsko miało być polskie ale zależne od państw
centralnych




W Warszawie w styczniu 1917 r. zebrała się
Tymczasowa Rada Stanu (namiastka polskiego rządu);
szefem Komisji Wojskowej został J. Piłsudski
Kwiecień 1917 r. poddano Legiony Polskie (21 tys.)
dowództwu niemieckiemu
Stworzono Polskie Siły Zbrojne (Polnische
Wehrmacht)
Kryzys przysięgowy




Niemcy zażądali złożenia
przysięgi na wierność
cesarzowi Niemiec w lipcu 1917
r.
Piłsudski jest przeciwko;
żołnierze I i III Brygady
internowano legionistów w
Szczypiornie i Beniaminowie
Piłsudski trafił do Magdeburga
Przysięgę złożyli żołnierze II
Brygady; weszli oni w skład
Polskiego Korpusu
Posiłkowego




Tymczasowa Rada Stanu jako najwyższą władze
powołała Radę Regencyjną – najwyższa władza
Premierem Jan Kucharzewski
Polski Korpus Posiłkowy (pod dowództwem
austriackim) walczy z Rosjanami na Bukowinie od
października 1917 r. (do marca 1918r.)
Gdy odkryto, że Galicja Wschodnia ze Lwowem i
Przemyślem mają przypaść Ukrainie żołnierze
PKP się zbuntowali
5. Stanowisko aliantów zachodnich


Z czasem inne państwa zauważają Polskę; grudzień 1916
Włochy chcą niepodległej Polski, w styczniu 1917 r.
prezydent Wilson o tym mówi, (jeszcze) car Rosji też
coś wspomina
Francja i Wielka Brytania na razie tym się nie
zajmują

Komitet Narodowy
Polski działa na rzecz
niepodległej Polski

Na czele KNP Roman
Dmowski i Ignacy
Paderewski


Po obaleniu cara, 30 marca 1917 r. rosyjski Rząd
Tymczasowy wyraził zgodę na rozbudowę polskich
oddziałów wojskowy i wspomniano o
samostanowieniu Polaków
Francuzi mogą już też poprzeć polskie starania; KNP
uznany przez Francję, Wielką Brytanię, USA i
Włochy
14-ście punktów Wilsona


W styczniu 1918 r. prezydent USA Woodrow
Wilson przedstawił 14 punktów dotyczących pokoju
13. punkt mówił o RP:
„13. Stworzenie niepodległego państwa polskiego na terytoriach
zamieszkanych przez ludność bezsprzecznie polską, z
wolnym dostępem do morza, niepodległością polityczną,
gospodarczą, integralność terytoriów tego państwa ma być
zagwarantowana przez konwencję międzynarodową.”