Definicje

Definicje
Witold Jan Lech
Sieć R-POINT - założenia projektowe. Definicje
Strona 1
Definicje.
Procesy integracyjne inicjowane przez państwa założycielskie oraz przyłączanie się do Unii kolejnych
państw oznacza zmiany prawa krajowego oraz nakładanie na istniejącą warstwę kodyfikacji nowych,
nieznanych wcześniej regulacji prawnych. Zachowania społeczne i zmiany koncepcji gospodarowania
wywołane zmianami tych regulacji prawnych powodują pojawienie się zjawisk transgranicznych oraz
zjawisk przygranicznych zarówno w państwach przyłączanych, jak i w grupie państw objętych już
procesem integracji (Rys.1).
Rys.1 Integrowanie się państw a zjawiska graniczne. Zmiany jakościowe, jako wynik
przekształcenia grupy suwerennych państw w unię suwerennych państw.
Przed
przystąpieniem
państwa
do
Unii
Europejskiej na terytoriach regionów granicznych
państwa odnotowujemy istnienie jednej formacji
granicznej: strefę przygraniczną. Po przystąpieniu
tego państwa do Unii Europejskiej na terytoriach
regionów granicznych pojawiają się nowe formacje
graniczne:
-gdy położenie państwa sytuuje je jako państwo
przygraniczne poza strefą przygraniczną, mamy
do
czynienia
dodatkowo
ze
strefami
transgranicznymi, węzłami przygranicznymi oraz
węzłami transgranicznymi.
-gdy położenie państwa sytuuje je jako państwo
transgraniczne, mamy do czynienia jedynie ze
strefami
transgranicznymi
oraz
węzłami
transgranicznymi.
Z punktu widzenia zjawisk granicznych, powstanie Unii Europejskiej jako formacji politycznej
i gospodarczej implikuje podział państw i gospodarek na transgraniczne i przygraniczne (Rys. 2).
Warto zauważyć, że w państwach przygranicznych występuje pełne spektrum zjawisk granicznych,
podczas gdy w państwach transgranicznych występują wyłącznie zjawiska transgraniczne.
Założenia projektowe oraz studia i opracowania naukowe sygnowane nazwą R-POINT stanowią własność Witolda Jana Lecha ([email protected]). Założenia nie mogą być wykorzystywane
ani dla celów naukowych ani dydaktycznych bez wiedzy i zgody autora.
www.r-point.org
Witold Jan Lech
Sieć R-POINT - założenia projektowe. Definicje
Strona 2
Rys. 2 Państwo transgraniczne i państwo przygraniczne w unii suwerennych państw
Granice.
Granica państwa – powierzchnia pionowa przechodząca przez zamkniętą linię graniczną,
oddzielającą terytorium, podziemie i obszar powietrzny jednego państwa od innych państw lub od
obszarów niczyich.
Zewnętrzna granica państwa członkowskiego unii - fragmenty granic państwowych państw
członkowskich unii z państwami, nie będącymi członkami unii.
Wewnętrzna granica państwa członkowskiego unii – granice sąsiadujących ze sobą państw
członkowskich, z innymi państwami członkowskimi.
Granica państwa członkowskiego unii – w zależności od położenia danego państwa członkowskiego
na terytorium zakreślonym zewnętrzną granicą unii (państwa transgraniczne lub przygraniczne),
granica państwa członkowskiego ma właściwości granicy wewnętrznej (państwo transgraniczne) lub
współistniejące właściwości granicy zewnętrznej i właściwości granicy wewnętrznej (państwo
przygraniczne)
Zewnętrzna granica unii suwerennych państw – suma granic zewnętrznych państw członkowskich
unii.
Regiony.
Region państwa - terytorium tworzone przez przylegające do siebie podstawowe jednostki podziału
administracyjnego państwa. Liczba i wielkość terytoriów tych jednostek to wynik procesów
historycznych, który zależy głównie od ukształtowanej struktury władzy politycznej zarządzającej
potencjałem społecznym, zasobowym i gospodarczym funkcjonującym na terytorium regionu. Region
państwa posiada jeden ośrodek władzy politycznej wykonującej swoje obowiązki poprzez system
administracyjno-prawny państwa w tym, w szczególności przez system fiskalny państwa
obowiązujący na terytorium określonym granicami regionu. W zależności od koncepcji wyłaniania i
sprawowania władzy politycznej w państwie, obowiązki i uprawnienia władzy politycznej regionów
państwa mogą być delegowane do struktur tworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego. Dla
celów opracowania przyjmujemy, że państwa przygraniczne tworzyć będą regiony przygraniczne,
Założenia projektowe oraz studia i opracowania naukowe sygnowane nazwą R-POINT stanowią własność Witolda Jana Lecha ([email protected]). Założenia nie mogą być wykorzystywane
ani dla celów naukowych ani dydaktycznych bez wiedzy i zgody autora.
www.r-point.org
Witold Jan Lech
Sieć R-POINT - założenia projektowe. Definicje
Strona 3
transgraniczne i wewnętrzne, a państwa transgraniczne tworzyć się będą regiony transgraniczne i
regiony wewnętrzne [1].
Regiony graniczne UE
Stworzenie organizacji (unie, związki) państw zmienia zachowania społeczne i gospodarcze na
terytoriach regionów sąsiadujących ze sobą państw członkowskich (regiony transgraniczne) oraz
zachowania w tej części regionów państw członkowskich, których zewnętrzne granice tworzą
zewnętrzną granicę tworzącej się organizacji państw (regiony przygraniczne).
Regiony graniczne UE:
a)
b)
regiony transgraniczne – regiony, w których część podstawowych jednostek
administracyjnych przylega do wewnętrznych granic sąsiadujących ze sobą państw
członkowskich UE,
regiony przygranicznie – regiony, w których część podstawowych jednostek
administracyjnych przylega zarówno do wewnętrznych granic sąsiadujących ze sobą państw
jak i do zewnętrznej granicy UE.
Rys. 3 Rodzaje regionów na terytoriach państw członkowskich
Graniczne formacje strefowe UE.
Strefa transgraniczna państwa członkowskiego – część terytoriów regionów transgranicznych lub(i)
regionów przygranicznych tworzona przez sąsiadujące ze sobą podstawowe jednostki administracyjne
rozłożone wzdłuż granicy wewnętrznej państwa członkowskiego.
Pasmo transgraniczne UE –sąsiadujące ze sobą terytoria stref transgranicznych przylegających do
siebie państw członkowskich.
Strefa przygraniczna państwa UE – część terytoriów regionów przygranicznych tworzona przez
sąsiadujące ze sobą podstawowe jednostki administracyjne przylegające do granicy zewnętrznej
granicy UE.
Ze względów komunikacyjnych w opracowaniu przyjęto nazewnictwo będące w obiegu naukowym i publicznym. W studiach nad
zagadnieniami omawianymi w opracowaniu, posługujemy się bardziej wydajną kategorią o nazwie płyta cywilizacyjna.
1
Założenia projektowe oraz studia i opracowania naukowe sygnowane nazwą R-POINT stanowią własność Witolda Jana Lecha ([email protected]). Założenia nie mogą być wykorzystywane
ani dla celów naukowych ani dydaktycznych bez wiedzy i zgody autora.
www.r-point.org
Witold Jan Lech
Sieć R-POINT - założenia projektowe. Definicje
Strona 4
Węzeł transgraniczny– skupienie terytoriów przylegających do siebie podstawowych jednostek
podziału terytorialnego na przecięciu wewnętrznych linii granicznych sąsiadujących ze sobą państw
członkowskich.
Węzeł przygraniczny - skupienie terytoriów wokół przecięcia zewnętrznej linii granicznej unii i
wewnętrznych linii granicznych sąsiadujących ze sobą regionów przygranicznych państw
członkowskich.
Rys. 4 Graniczne formacje strefowe w rzeczywistości regionalnej w unii suwerennych państw.
Założenia projektowe oraz studia i opracowania naukowe sygnowane nazwą R-POINT stanowią własność Witolda Jana Lecha ([email protected]). Założenia nie mogą być wykorzystywane
ani dla celów naukowych ani dydaktycznych bez wiedzy i zgody autora.
www.r-point.org
Witold Jan Lech
Sieć R-POINT - założenia projektowe. Definicje
Strona 5
Rys. 5 Struktura granicznych formacji strefowych w unii suwerennych państw.
Założenia projektowe oraz studia i opracowania naukowe sygnowane nazwą R-POINT stanowią własność Witolda Jana Lecha ([email protected]). Założenia nie mogą być wykorzystywane
ani dla celów naukowych ani dydaktycznych bez wiedzy i zgody autora.
www.r-point.org
Witold Jan Lech
Sieć R-POINT - założenia projektowe. Definicje
Strona 6
Modele ram potencjałów cywilizacyjnych.
Rama Potencjału Regionalnego państwa członkowskiego (Frame of Regional Potentials – FRP)
W opracowaniu prezentowana jest abstrakcyjna reprezentacja struktury odwzorowań realnie
istniejących zachowań i wynikających stąd zjawisk społecznych i gospodarczych zachodzących w
organizacji klasy państwo. W zależności od lokalizacji państwa na terytorium zakreślonym granicami
UE, strukturę FRP tworzą zachowania na terytoriach stref i węzłów transgranicznych (państwa
transgraniczne) oraz zachowania na terytoriach stref i węzłów transgranicznych a także na terytoriach
stref i węzłów przygranicznych (państwa przygranicznei). Formacje te są odwzorowaniem potencjału
cywilizacyjnego społeczności lokalnych oraz społeczności przemieszczających się po terytorium
państwa członkowskiego[2]. Struktura ta, wraz z interpretacjami określona została, jako model o
nazwie Rama Potencjałów Regionalnych państwa członkowskiego (Frame of Regional Potentials
– FRP). Rama Potencjałów Regionalnych wyznacza wyobraźniowe przestrzenie dla odwzorowań
zasobów i operacji intelektualnych, dla lokowania odwzorowań potrzeb i oczekiwań. Z uwagi na
otwarty dostęp do wyodrębnionego obszaru wyobrażeń, FRP pełni funkcje nawigacyjne i
komunikacyjne dla ogółu obywateli państwa. FRP wpływa na zachowania indywidualne i zbiorowe
obywateli danego państwa. Model FRP wskazuje na zachowania graniczne na terytoriach granicznych
formacji strefowych państw członkowskich, jako na źródło substancjalne struktury, która łączy
potencjały cywilizacyjne państw członkowskich UE w jedną strukturę, czyli Ramę Potencjału
Cywilizacyjnego UE.
Wszelkiego rodzaju uszkodzenia elementów FRP deformują funkcjonalności Ramy Potencjału
Cywilizacyjnego unii suwerennych państw oraz komplikują procesy budowania spójności
i integralności unii, a tym samym zakłócają procesy uczenia się, dziedziczenia dóbr kultury, wiedzy i
doświadczenia we wszystkich obszarach aktywności indywidualnej i publicznej. Zakłócenia te są
szczególnie dolegliwe w przypadkach tworzenia i realizowanie dużych projektów politycznych i
gospodarczych na terytorium całej unii.
Model Ramy Potencjału Cywilizacyjnego (Frame of Civilization Potential) FCP.
Model FCP jest odwzorowaniem potencjału cywilizacyjnego stworzonego przez państwa
członkowskie. Model ten tworzony jest z elementów modeli FRP państw członkowskich (strefy
przygraniczne i transgraniczne, węzły przygraniczne i węzły transgraniczne, jako formacje graniczne
strefowe). Z chwilą uruchomienia procesu integracyjnego nowe elementy FCP nie zawierają
wykształconych wzorców zachowań społecznych wspierających procesy spójności. W miarę
przyłączania do kolejnych państw do grupy państw inicjujących, rośnie rozpiętość FCP. W miarę
powiększania się liczby państw, rozrasta się struktura pasm i węzłów transgranicznych oraz rośnie
liczba i różnorodność węzłów przygranicznych. Proces integracyjny wywołuje przyrost elementów
transgranicznych o nieznanych właściwościach oraz przyrost elementów tworzących strefę
przygraniczną FCP o właściwościach zadanych w doświadczeniu ludności zamieszkujących te
terytoria (Rys.6).
Potencjał cywilizacyjny postrzegany jest tutaj jako zdolność do tworzenia dóbr materialnych i niematerialnych w możliwych
do przewidzenia warunkach (np. miejsce, forma itp.) i w dających się przewidzieć okresach czasu w przyszłości.
2
Założenia projektowe oraz studia i opracowania naukowe sygnowane nazwą R-POINT stanowią własność Witolda Jana Lecha ([email protected]). Założenia nie mogą być wykorzystywane
ani dla celów naukowych ani dydaktycznych bez wiedzy i zgody autora.
www.r-point.org
Witold Jan Lech
Sieć R-POINT - założenia projektowe. Definicje
Strona 7
Rys. 6 Rama Potencjału Cywilizacyjnego unii a Ramy Potencjałów Regionalnych państw
członkowskich
wjl.
Założenia projektowe oraz studia i opracowania naukowe sygnowane nazwą R-POINT stanowią własność Witolda Jana Lecha ([email protected]). Założenia nie mogą być wykorzystywane
ani dla celów naukowych ani dydaktycznych bez wiedzy i zgody autora.
www.r-point.org