Przegląd roku 2013 w Kanadzie

strona 8
NOWY ROK 2014
www.gazetagazeta.com
ROK 2013 - KANADA
Przegląd roku 2013 w Kanadzie
STYCZEŃ
• Sędzia Michael Phelan wydał
historyczne orzeczenie, uznając,
że takie same prawa w dziedzinie
służby zdrowia i edukacji, jakie
przysługują tzw. status Indians,
czyli ludności rdzennej zamieszkującej rezerwaty, powinny zostać przyznane Metysom oraz
przedstawicielom ludności
rdzennej uważanym dotychczas
za tzw. non-status Indians. Dotyczy to także praw do negocjacji
umów i roszczeń terytorialnych.
• W rankingu producenta GPS
identyfikującym miasta Ameryki
Północnej, w których panuje największy tłok na ulicach i najwięcej czasu zajmuje podróżowanie
samochodem, trzy kanadyjskie
miasta znalazły się w pierwszej
dziesiątce. Tuż za najbardziej zatłoczonym miastem, jakim jest
San Francisco, znalazło się Toronto. Na trzeciej pozycji jest
Vancouver, a Montreal na 9.
• Po 118 dniach zawarto kontrakt między NHL i NHL Players’
Association ratując sezon hokejowy. 48 meczów zostało rozegranych w ciągu zaledwie 99 dni.
• Ujawniono, że Chris Spence,
szef ds. edukacji największego
kanadyjskiego kuratorium Toronto District School Board popełnił plagiat. W opublikowanym
w Toronto Star artykule posłużył
się nieswoimi opiniami. Spence
ustąpił w ubiegłym tygodniu ze
stanowiska. Na jego miejsce wybrano Donnę Quan.
• Canada Post wydała znaczek
dla uczczenia bohaterstwa
szwedzkiego dyplomaty Raoula
Wallenberga. Ocalił on około
20.000 Żydów w Budapeszcie w
czasie II wojny światowej organizując dla nich szwedzkie dokumenty podróżne lub przenosząc
ich do bezpiecznych domów.
Pomógł też w ocaleniu przed
masakrą 70.000 mieszkańców
budapeszteńskiego getta.
• W Toronto pobity został rekord
ciepła na lotnisku Pearsona o
godz. 6.00 zanotowano temperaturę 9,2 stopni, wyższą niż w roku
2006, kiedy na termometrach
odczytano 9,1 stopnia. Dzień później temperatura skoczyła do
ponad 12 stopni. Starszy klimatolog David Phillips powiedział,
że tego rodzaju koktajlu pogodowego nigdy przedtem nie widział.
To niezwykłe 10 dni, powiedział:
jedna z najdłuższych odwilży,
potem mrozy największe od
dwóch lat, znowu rekordy ciepła
i burze z piorunami.
LUTY
• 4 lutego mennica Royal Canadian Mint wstrzymała produkcję
nowych monet i zaczęła stopniowe wycofywanie jednocentówek
z rynku. Są one przetapiane. W
ciągu najbliższych sześciu lat odzykanych zostanie ok. 6 miliardów monetek. Ostatnie produkowane monety jednocentowe zeszły z taśmy produkcynej w Winnipegu 4 maja 2012 roku. Każda
z nich kosztowała 1,6 centa. Koszt
akcji to 38 mln dol. Monety o
najmniejszym nominale wycofały już m.in. Nowa Zelandia, Au-
stralia, Norwegia i Szwecja.
• Jezioro Winnipeg zostało nominowane do tytułu najbardziej
zagrożonego jeziora świata Most
Threatened Lake 2013. Jezioro
jest w dwóch trzecich zarastane
przez niebieskie algi, które zawierają toksyczne związki, powodując zatrucia fauny wodnej.
Umierające algi opadają na dno
jeziora i obumierając zabierają z
wody tlen, powodując umieranie
flory i fauny. Zdobywcami tego
niechlubnego tytułu były już
jeziora Titicaca, na granicy Boliwii i Peru, a także Morze Martwe
należące do Izraela, Jordanii i
Palestyny.
• 11 lutego Kathleen Wynne,
wybrana następcą Daltona
McGuinty’ego jako lider liberałów w Ontario i przez to 25. premier Ontario, została zaprzysiężona wraz ze swoim gabinetem
rządowym. 59-letnia Wynne jest
pierwszą kobietą na tym stanowisku i pierwszym kanadyjskim
premierem otwarcie mówiącym
o swojej homoseksualnej orientacji. Jest szóstą już kobietą-premier wśród 13 szefów rządów w
kanadyjskich prowincjach i terytoriach. Stanowisko ministra finansów premier Wynne powierzyła byłemu baknierowi Charlesowi Sousie. Resort edukacji objęła była school trustee Liz Sandals. Minister zdrowia Deb Matthews zachowała swoją tekę, a
ponadto została mianowana wicepremierem. Premier Wynne
objęła także tekę ministra rolnictwa.
• 17 lutego sztorm w prowincjach atlantyckich przyniósł wiatry o prędkości 100 km/godz. oraz
fale o wysokości 8-10 m. i spowodował utonięcie wybaków w Nowej Szkocji.
• 19 lutego wznowiła obrady Legislatura Ontario, której prace
zostały zawieszone kiedy Dalton
McGuinty ogłosił ustąpienie ze
stanowiska 15 pażdziernika.
• Na 20 lat więzienia sąd w Halifaxie skazał w piątek Jeffreya
Paula Delisle’a, funkcjonariusza
kanadyjskiego wywiadu, aresztowanego w styczniu 2012 roku
pod zarzutem szpiegostwa na
rzecz Rosji.
• Benedykt XVI mianował polskiego misjonarza oblata, ojca
Wiesława Krótkiego, biskupem
diecezji Churchill-Zatoka Hudsona w północnej Kanadzie. 48letni Polak pracował wcześniej
jako misjonarz w zamieszkanej
przez Inuitów arktycznej osadzie
Iglooik.
• W Radzie Miejskiej przyjęto
kontrowersyjną propozycję, aby
wszyscy mieszkańcy miasta mie-
li dostęp do usług miejskich, niezależnie od swojego statusu imigracyjnego i bez konieczności
udowadniania, że są legalnie w
Kanadzie. Toronto jest pierwszym takim miastem w Kanadzie.
W USA takie prawo obowiązuje
w 36 miastach, m.in. w Chicago i
Nowym Jorku. W Toronto mieszka od 100 do 200.000 tzw. osób
nieudokumentowanych.
• Mississauga obchodziła 92. urodziny najstarszej burmistrz w
Kanadzie Hazel McCallion. Pani
burmistrz urodziła się w Walentynki, 14 lutego. McCallion jest
burmistrzem Mississaugi nieprzerwanie od 35 lat. McCallion
nigdy nie miała prawdziwej konkurencji do stanowiska szefa
miasta. W 2005 roku otrzymała
najwyższe odznaczenie państwowe Order of Canada. 7 czerwca
2010 roku otrzymała doktorat
honoris causa University of Toronto w Mississaudze. W 2005
roku Hazel McCallion zdobyła
drugie miejsce na liście najpopularniejszych burmistrzów świata
w sondażu 2005 International
World Mayor.
• 27 lutego spadło 12,4 cm śniegu. W ten sposób pobity został
rekord z 1967 roku wynoszący
7,1 cm. Mokry śnieg spowodował zalanie wielu ulic.
cją Kosmiczną International Space Station (ISS) objął Kanadyjczyk, 53-letni astronauta Chris
Hadfield. Dotychczas jedynym
dowódcą ISS, który nie był Amerykaninem albo Rosjaniniem, był
Belg Frank De Winne. Żaden
astronauta przedtem nie korzystał tak intensywnie z Twittera,
wysyłając na Ziemię swoje spostrzeżenia i unikalne fotografie.
Hadfield wyleciał 19 grudnia 2012
na pokładzie rosyjskiego Sojuza,
a dwa dni póżniej doleciał do
stacji, gdzie spędził 5 miesięcy.
• Po raz trzeci City of Mississauga został uznany za jednego z
najlepszych kanadyjskich pracodawców jeżeli chodzi o zatrudnianie niedawno przybyłych do
Kanady imigrantów. Otrzymał
tytuł "2013 Best Employers for
New Canadians“".
• Magazyn MoneySense opublikował doroczną listę najlepszych
miejsc do mieszkania w Kanadzie. Na samym szczycie listy
znalazło się Calgary. Badano jakość życia w 200 miastach kanadyjskich, biorąc pod uwagę poziom życia, warunki wychowywania dzieci i życia po przejściu
na emeryturę. W Calgary jest
bardzo niskie bezrobocie ok. 4
proc. Dochód na rodzinę jest
wysoki przeciętnie ok. 125.000
dol. Pierwsze miejsca w kategoMARZEC
riach małych i średnich miast
zdobyły St. Albert w Albercie i
• 25 marca dodano dwa numery Burlington w Ontario.
kierunkowe w GTA, co jest spowodowane zwiększeniem liczby
KWIECIEŃ
telefonów, głównie komórkowych: w Toronto poza 416 i 647 – • Pięć lat po tragicznej śmierci
437, a w rejonach południowego imigranta z Polski Roberta DzieOntario obok 905 i 289 (Ajax- kańskiego na lotnisku w VancoPickering, Brampton, Burlington, uvet koroner orzekł, że przyczyHamilton, Markham, Milton, Mis- ną jego śmierci było zabójstwo.
sissauga, Oakville, Oshawa, Rich- • 41-letni Justin Trudeau został
mond Hill, St. Catharines i Whit- wybrany na nowego przywódcę
by) - 365. Od 25 marca w Kana- Partii Liberalnej. Od 2008 r. jest
dzie jest 29 numerów kierunko- posłem w Izbie Gmin. Urodzony
wych, a za kilka lat będzie 35. w 1971 roku Justin Trudeau jest
Kiedy je wprowadzano w 1947 najstarszym synem Margaret
roku, było ich tylko dziewięć. Trudeau i byłego premiera PierKażdy numer kierunkowy daje re’a Trudeau.
możliwość wygenerowania ok.
7,5 miliona numerów telefonu.
• Target wkroczył na rynek kanadyjski. Pod koniec marca
otwarte zostały pierwsze sklepy,
a wszystkie 124 lokalizacje pojawiły się do końca 2013 roku. Na
wejście na rynek kanadyjski firma przeznaczyła 1,5 mld dol.
Target ma swoją siedzibę w Minneapolis.
• Zmarł 77-letni Stompin’ Tom
Connors, uznawany za ikonę kanadyjskiej muzyki. Zawsze w
kowbojskim kapeluszu i takichże butach, znany z patriotyzmu
artysta pisał piosenki i śpiewał o • Torontoński chór ze szkoły St.
Kanadyjczykach i o Kanadzie.
Michael’s Choir School wystąpił
• Kanada po raz pierwszy wypa- dla nowego papieża. Ta słynna
dła z pierwszej dziesiątki najlep- szkoła została zaproszona przez
szych krajów co roku wyłania- następcę Benedykta XVI na ofinych przez ONZ w ramach tzw. cjalną audiencję jako jedna z
human development index. W pierwszych. 7 kwietnia w watylatach 1990. przez prawie całe 10 kańskiej Bazylice św. Piotra mszę
lat Kanada była na pierwszej po- odprawił arcybiskup Toronto
zycji. Tegoroczny raport plasuje Thomas Collins i w tej mszy wyKanadę na 11. miejscu, o jedno stąpiło 190 uczniów z tej szkoniżej niż rok temu. Ranking ten ły. Był to pierwszy występ tego
jest oparty o wskaźniki takie jak chóru w Watykanie od 16 lat.
służba zdrowia, edukacja i do- • Nadeszło ocieplenie i zakońchody.
czyła się niewyobrażalnie długa
• Po raz pierwszy w historii ko- zima na kanadyjskich preriach,
mendę nad Międzynarodową Sta- która trwała od października.
MAJ
• Kanadyjski astronauta na czele Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (International Space
Station ISS) Chris Hadfield wziął
w kosmosie udział w inauguracji
najnowszego polimerowego
banknotu o nominale 5 dolarów,
na którym są elementy kosmiczne Canadarm, astronauta i Dextre i robot Canadian Space Agency.
• 1 maja ceny elektryczności w
Ontario dla abonentów prywatnych i komercyjnych zostały podwyższone. Jest to wzrost o ok.
3,63 dol. miesięcznie (ok. 2,9
proc.). Ontario Energy Board
ustala ceny elektryczności dwa
razy w roku w maju i listopadzie,
w oparciu o najnowsze trendy.
• Ponad 400 sklepów z piwem
sieci Beer Store w Ontario zmieniło wygląd na bardziej nowoczesny. W ramach modernizacji
pojawiło się nowe logo, nowe
kolory i zmiany w systemie obsługi klienta.
• Właściciele domków letnich na
południowym brzegu jeziora
Dauphin, 200 km na północny
zachód od Winnipegu, zostali
zaskoczeni gigantyczną ścianą
lodu o wysokości 9 metrów nadciągającą w ich stronę znad wody.
Wszystko trwało 10 minut. Silne
wiatry o prędkości do 90 km/godz.
wypchnęły lód na brzeg jeziora.
Masa lodu zmiotła kilka domów,
a inne obaliła. Zniszczeniu uległo ponad 20 budowli, a kilkanaście całkowicie.
• Poza granicami Kanady urodził
się co piąty mieszkaniec kraju
(20,6 proc.), podano w badaniu
urzędu statystycznego. To największy odsetek w grupie najbogatszych krajów świata G8. Co
roku do Kanady przybywa ok.
250 tys. cudzoziemców. Mieszkańcy 34-milionowej Kanady, w
tym rdzenne ludy, wywodzą się
od ponad 200 grup etnicznych.
10,5 mln Kanadyjczyków swoje
etniczne pochodzenie określa
jako kanadyjskie. Jest też trzynaście grup liczących ponad milion
osób; jedną z nich są Polacy wynika z badania urzędu statystycznego StatsCan z 2011 r. (20)
• Nową superatrakcją Zoo w
Toronto stały się pandy przywiezione z wielkim rozgłosem z Chin.
Samiec i samica urodzone i wychowane w Chinach przyleciały
do Toronto, witane przez premiera Kanady Stephena Harpera, jego żonę Laureen, ambasadora Chin w Kanadzie Zhanga
Junsai i burmistrza Toronto Roba
Forda. Dołączyły po kwarantannie do samotnej pandy w torontońskim Zoo.
• Najnowszy raport Economic