Pobierz prezentację w PDF

(Nie)równowaga popytu i podaży
na kwalifikacje i kompetencje –
perspektywa sektorowa
Instytut Badań Edukacyjnych
Szkoła Główna Handlowa
Warszawa, 24 października 2012
Plan prezentacji
1. Wprowadzenie
2. Prezentacja Polskiej Ramy Kwalifikacji
3. Badania realizowane w ramach projektu KRK
4. Badanie „Bilans kwalifikacji i kompetencji w
wybranych sektorach”
Perspektywa uczenia się przez całe
życie
Perspektywa uczenia się przez całe życie bazuje na
założeniach:
1. równorzędności uczenia się w różnych formach,
miejscach i okresach życia;
2. identyfikacji, ocenie i uznawaniu efektów uczenia
się niezależnie od formy, miejsca i czasu;
3. proces uczenia się trwa od pierwszych do ostatnich
lat życia
Dorośli Polacy po
zakończeniu szkoły
kształcą się dwukrotnie
rzadziej niż mieszkańcy
innych krajów europejskich.
Polska Rama
Kwalifikacji
a uczenie się
przez całe życie
Polska Rama Kwalifikacji – nasze podejście
Badania naukowe, których wyniki
mają dostarczyć niezbędnej wiedzy
do zaprojektowania spójnego
systemu kwalifikacji w Polsce
Debata społeczna, która pozwala
na uwzględnienie stanowiska
uczestników systemu kwalifikacji
i skorzystanie z ich doświadczeń
Wiedza ekspertów, zarówno
krajowych, jak i międzynarodowych
Badania w ramach projektu KRK
Zaplanowane w projekcie badania służyć mają
uzyskaniu wiedzy na temat aktualnej sytuacji w
obszarach:
Edukacji formalnej (w tym edukacji ogólnej,
zawodowej, szkolnictwa wyższego)
Edukacji pozaformalnej
Nieformalnego uczenia się
Walidacji efektów uczenia się
Zapewniania jakości kwalifikacji
Wiedza zdobyta na tej podstawie będzie służyć
budowaniu krajowego systemu kwalifikacji
Ocena procesu Zarządzania Zasobami Ludzkimi
w oparciu o kompetencje
w kontekście uczenia się przez całe życie
Czy przedsiębiorstwa w Polsce
posiadają potencjał i narzędzia pozwalające na
trafną weryfikację, ocenę i rozwój
kompetencji pracowników
oraz czy wykorzystują je w praktyce?
941 przedsiębiorstw
Zintegrowane zarządzanie zasobami ludzkimi w oparciu o
kompetencje
„Zarządzanie zasobami ludzkimi
w oparciu o kompetencje.
Perspektywa uczenia się przez
całe życie” Warszawa: IBE, 2013
Bilans kwalifikacji i kompetencji
w wybranych sektorach
Analiza wybranych sektorów polskiej gospodarki pod
kątem kwalifikacji i kompetencji charakterystycznych
dla tych sektorów, prowadząca do opracowania
sektorowych ram kwalifikacji
Wybrane do badania sektory
- Informatyka
- Telekomunikacja
- Bankowość
- Przemysł farmaceutyczny
- Opieka zdrowotna
Kryteria wyboru sektorów do analizy:
1. Wysoki udział w kreowaniu PKB i zatrudnienia oraz duży
potencjał rozwojowy.
2.
Duże zróżnicowanie sektorów dające możliwość
obserwacji popytu i podaży pracy, w tym identyfikację
specyficznych kwalifikacji i kompetencji.
3. Rozwojowa struktura zatrudnienia.
4. Postępująca specjalizacja na stanowiskach wymagająca
wąsko określonych kwalifikacji i kompetencji.
5. Stanowiska pracy mające duży wpływ na oczekiwania
kompetencyjne w innych sektorach.
I etap badania:
Analiza desk research – jakościowy
przegląd badań dotyczących kwalifikacji i
kompetencji w ujęciu sektorowym.
Na tej podstawie opracowano zestaw
kwalifikacji i kompetencji, niezbędnych do
realizowania zadań zawodowych na
stanowiskach w danym sektorze.
Wymagania na poszczególnych
stanowiskach uwzględniały zarówno
kompetencje profesjonalne (specyficzne),
jak i tzw. ogólne (transferowalne).
Analizowane stanowiska: Informatyka
Analityk systemów komputerowych
Administrator systemów IT
Inżynier ds. sieci IT/administrator sieci informatycznej
Menedżer IT
Projektant stron internetowych (webmaster)
Programista
Administrator baz danych
Specjalista help desku
Technik Informatyk
Specjalista ds. oprogramowania/inżynier oprogramowania
Analizowane stanowiska: Bankowość
Dyrektor/kierownik oddziału
Sprzedawca/Doradca/Specjalista ds. Klienta Detalicznego
Sprzedawca/Doradca/Specjalista ds. Kredytów
Sprzedawca/Doradca/Specjalista ds. Kredytów Hipotecznych
Sprzedawca/Doradca/Specjalista ds. SME/Małych i Średnich Przedsiębiorstw
Kasjer Bankowy
Doradca Bankowości Korporacyjnej
Analityk
Sprzedawca/Doradca/Specjalista
Analizowane stanowiska: Telekomunikacja
Specjalista ds. wsparcia technicznego klientów
Ekspert ds. rozwoju usług telekomunikacyjnych
Specjalista ds. usług pakietowych
Kierownik ds. rozwoju sieci (technologii) telekomunikacyjnych
Ekspert ds. technologii światłowodowych
Specjalista ds. transmisji głosu i danych
Specjalista ds. utrzymania sieci
Kierownik robót telekomunikacyjnych
Ekspert ds. planowania rozwoju infrastruktury teleinformatycznej
Monter sieci telekomunikacyjnej
Analizowane stanowiska: Farmacja
Specjalista działu badań i rozwoju
Kierownik działu badań i rozwoju
Specjalista ds. badań klinicznych
Kierownik ds. badań klinicznych
Specjalista/Laborant ds. jakości
Kierownik ds. jakości
Kierownik hurtowni medycznej
Operator maszyn/urządzeń przemysłu chemicznego
Kierownik produkcji
Produkt menedżer (leki na receptę/leki bez recepty - OTC)
Analizowane stanowiska: Opieka zdrowotna
Opiekunka
Pielęgniarka
Technik dentystyczny
Fizjoterapeuta
Farmaceuta
Stomatolog
Lekarz bez specjalizacji
Lekarz specjalista
Menedżer placówki medycznej
Technik radiolog
Popyt na kwalifikacje i kompetencje
W większości sektorów obserwuje się stałe tendencje wzrostu
zatrudnienia osób o określonych kwalifikacjach
i kompetencjach.
Dominują oczekiwania w zakresie wyższego wykształcenia
kierunkowego, w tym o bardzo specjalistycznych
kompetencjach (uzyskanych nie tylko w ramach edukacji
formalnej i pozaformalnej).
Obserwuje się zmiany w zakresie wymagań kwalifikacyjnych
i kompetencyjnych jako efekt zwiększającej się specjalizacji
stanowisk pracy i powstawanie nowych zawodów.
Istnieje bardzo zróżnicowany zakres zapotrzebowania na
kwalifikacje i kompetencje nawet na tych samych stanowiskach.
Popyt na kwalifikacje i kompetencje
W przypadku niektórych stanowisk istnieje konieczność
posiadania dodatkowych kwalifikacji i kompetencji jako wynik
powiązania funkcjonalnego branż, np. bankowość
elektroniczna.
Oprócz znaczenia kompetencji profesjonalnych (specyficznych)
istnieje duże zapotrzebowanie na kompetencje ogólne
(transferowalne), np. umiejętność pracy w zespole,
komunikatywność, rozwiązywanie problemów.
Istnieje konieczność stałego podnoszenia kwalifikacji i
kompetencji.
Podaż na kwalifikacje i kompetencje
Instytucje edukacji formalnej
Instytucje edukacji
pozaformalnej
Uczelnie wyższe
Studia podyplomowe
Szkoły policealne
Instytucje szkoleniowe
Technika uzupełniające
Zakłady doskonalenia
zawodowego
Stowarzyszenia branżowe
Centra kształcenia
Przedsiębiorstwa
Etap II- badania jakościowe
Cel główny: zdobycie pogłębionej
wiedzy dotyczącej struktury podaży
i popytu na kompetencje i kwalifikacje
oraz stopnia specyficzności i/lub
transferowalności kwalifikacji
i kompetencji w ujęciu sektorowym,
pozwalającej na zdefiniowanie zakresu
dalszych badań empirycznych
(ilościowych).
Cele szczegółowe
1. Charakterystyka podaży i popytu
na kwalifikacje i kompetencje
w ujęciu sektorowym.
2. Określenie kwalifikacji
i kompetencji specyficznych oraz
transferowalnych dla sektorów,
poprzez analizę zawodów
i stanowisk pracy
charakterystycznych dla tych
sektorów.
Grupy respondentów
1. Przedstawiciele instytucji edukacji formalnej w sektorze (możliwości
i ograniczenia kreowania podaży kwalifikacji i kompetencji).
2. Przedstawiciele instytucji edukacji pozaformalnej w sektorze (możliwości
i ograniczenia kreowania podaży kwalifikacji i kompetencji).
3. Przedstawiciele kluczowych przedsiębiorstw w sektorze (możliwości
i ograniczenia kreowania popytu na kwalifikacje i kompetencje).
4. Przedstawiciele instytucji otoczenia biznesu w sektorze (możliwości
i ograniczenia kreowania podaży i popytu na kwalifikacje i kompetencje).
5. Przedstawiciele zawodów/specjalności zajmujących analizowane
stanowiska pracy (identyfikacja kwalifikacji i kompetencji
wykorzystywanych w praktyce zawodowej).
Metody badań
Przeprowadzenie indywidualnych
wywiadów pogłębionych (IDI) z grupami
respondentów reprezentujących każdy
badany sektor.
Liczba wywiadów w każdym sektorze – 70
Łączna liczba wywiadów - 350
Etap III – badania ilościowe
Dziękujemy za uwagę!
[email protected]
[email protected]
Projekt systemowy „Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych
wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji
dla uczenia się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
Instytut Badań Edukacyjnych
Biuro Projektu Krajowych Ram Kwalifikacji
ul. Górczewska 8, 01-180 Warszawa
tel.: (22) 241 71 70, e-mail: [email protected]