docZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania
download 
Reklamacja Transkrypt
Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Wiązania chemiczne, budowa cząsteczek Monika Gałkiewicz Zad. 1 (1 pkt) Podaj wzory dwóch dowolnych kationów i dwóch dowolnych anionów posiadających taką samą konfigurację elektronową, jaką posiada atom neonu. Kationy: ……………………. Aniony ………………………. Informacja do zadania 2 i 3 Poniżej podane są wzory sumaryczne związków: 1) HClO 2) CO2 3) HNO2 4) CH3COOH Zad. 2 (4 pkt) Narysuj wzory elektronowe kreskowe podanych związków: 1) HClO 2) CO2 3) HNO2 4) CH3COOH Zad. 3 (4 pkt) Podaj liczbę wiązań σ i π oraz liczbę wolnych par elektronowych występujących w podanych związkach. Substancja Liczba wiązań σ Liczba wiązań π Liczba wolnych par elektronowych HClO CO2 HNO2 CH3COOH Data utworzenia: 2008-12-31 strona 2/11 Zad. 4 (1 pkt) Korzystając z informacji podanych w tabeli, uszereguj podane niżej związki według rosnącej trwałości wiązań występujących w ich cząsteczkach. CH4 HF H2O H2S Wiązanie Energia wiązania (kJ/mol) H–C H–F H–O H–S 415 566 465 348 ................................................................................................................................................. Zad. 5 (2 pkt) Podaj wzory jonów, z których zbudowane są sieci krystaliczne tlenku glinu oraz siarczanu(VI) sodu: tlenek glinu: jony .................................. siarczan(VI) sodu: jony .......................... Zad. 6 (2 pkt) Na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków podaj rodzaje wiązań występujących w amoniaku, chlorku potasu oraz fosforowodorze. Substancja Rodzaj wiązań Amoniak Chlorek potasu Fosforowodór Zad. 7 (3 pkt) Ustosunkuj się do podanych niżej twierdzeń, wpisując obok każdego zdania P (prawda) lub F (fałsz). 1 Polaryzacja wiązania polega na uwspólnieniu elektronów przez atomy łączących się pierwiastków 2 Elektroujemność jest to zdolność atomów pierwiastka do przyciągania elektronów 3 Wiązanie koordynacyjne powstaje między donorem a akceptorem pary elektronowej 4 Wiązanie π jest wiązaniem podwójnym lub potrójnym 5 Orbital σs-s jest jednym z typów orbitali atomowych 6 Atom berylu dąży do uzyskania dubletu elektronowego Data utworzenia: 2008-12-31 strona 3/11 Zad. 8 (2 pkt) Wśród podanych niżej cząsteczek wybierz te, które mają wiązanie π. N2 BH3 C6H6 I2 H2O CH3CHO CS2 Wybrane cząsteczki ................................................................................................................ Zad. 9 (1 pkt) Temperatura wrzenia etanu wynosi –88,6oC, natomiast metanol wrze w temperaturze 64,7oC. Masy obu cząsteczek są zbliżone. Podaj, jaki rodzaj wiązania występuje między cząsteczkami jednej z substancji i powoduje tak dużą różnicę temperatur wrzenia związków. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Zad. 10 (3 pkt) Związki kowalencyjne posiadają cząsteczki o różnych kształtach (strukturach). Przykładowo: cząsteczka wodorku berylu (BeH2) jest liniowa, a cząsteczka tlenku siarki(IV) (SO2) jest kątowa. Określ kształt (geometrię) podanych niżej cząsteczek związków chemicznych. Substancja Kształt cząsteczki H2O NH3 CO2 CH4 HCl SO3 Informacja do zadania 11 i 12 Dane są następujące pierwiastki: fluor, neon, sód. Zad. 11 (1 pkt) Wybierz pierwiastek, z którym tlen tworzy wiązanie kowalencyjne spolaryzowane, i napisz wzór sumaryczny tego związku. ............................................................................................................................................. Data utworzenia: 2008-12-31 strona 4/11 Zad. 12 (1 pkt) Wybierz pierwiastek, z którym tlen tworzy związek jonowy. Podaj symbole jonów, z których ten związek jest zbudowany. ................................................................................................................................................. Zad. 13 (1 pkt) Korzystając z tablicy elektroujemności pierwiastków, wybierz spośród poniższych substancji związek o najsilniejszym charakterze jonowym. BaS NaF MgF2 CaCl2 ................................................................................................................................................. Zad. 14 (2 pkt) W tabeli przedstawiono wzory związków chemicznych, w których atomy niektórych pierwiastków nie wykorzystały wszystkich elektronów walencyjnych do stworzenia wiązań. Podaj liczbę wolnych par elektronowych występujących w cząsteczkach podanych związków chemicznych. Związek chemiczny Liczba wolnych par elektronowych CH3CHO HBr CH3CH2NH2 H2S Zad. 15 (3 pkt) Poniżej przedstawiono wzory trzech związków chemicznych. Strzałką zaznaczono charakterystyczne dla nich wiązania. Podaj nazwy wskazanych wiązań chemicznych: Wzór I Data utworzenia: 2008-12-31 strona 5/11 Wzór II Wzór III Wzór I: wiązanie ................................................. Wzór II: wiązanie ................................................ Wzór III: wiązanie ............................................... Zad. 16 (1 pkt) W poniższym szeregu podkreśl wzory substancji, których cząsteczki są polarne: H2 H2O Cl2 NH3 CH4 Zad. 17 (1 pkt) W cząsteczce kwasu siarkowego(VI) występują wiązania kowalencyjne spolaryzowane, w tym wiązania koordynacyjne. Przedstaw kreskowy wzór elektronowy kwasu siarkowego(VI). Zaznacz wiązania koordynacyjne. Zad. 18 (1 pkt) Uszereguj podane niżej węglowodory według rosnącej długości wiązań między atomami węgla w cząsteczkach. Numer węglowodoru Wzór węglowodoru I II III H3C–CH3 H2C=CH2 HC≡CH IV ................................................................................................................................................. Data utworzenia: 2008-12-31 strona 6/11 Informacja do zadania 19 i 20 Rysunki przedstawiają uproszczone kształty orbitali molekularnych: Orbital I Orbital II Orbital III Orbital IV Zad. 19 (2 pkt) Podaj symbole orbitali atomowych, z których powstały przedstawione orbitale molekularne. Orbital I …………………. Orbital II …………………… Orbital III ………………….. Orbital IV ………………….. Zad. 20 (2 pkt) Przyporządkuj podanym niżej wzorom substancji numery orbitali molekularnych zgodnie z ich występowaniem w danych cząsteczkach. H2 ..................... Cl2 ..................... HBr ................... N2 ..................... Zad. 21 (4 pkt) W tabeli przedstawiono rodzaje wiązań chemicznych i substancji. Przyporządkuj wiązaniom chemicznym (A-D) numery wszystkich substancji, w których znajdują się dane wiązania. Wiązania chemiczne Substancje chemiczne Odpowiedź A. wiązanie kowalencyjne 1. etanol A. ................................................ B. wiązanie koordynacyjne 2. kwas siarkowy(IV) B. ................................................ C. wiązanie kowalencyjne spolaryzowane 3. tlenek sodu C. ................................................ D. wiązanie jonowe 4. diament D. ................................................ 5. chlorek amonu Data utworzenia: 2008-12-31 strona 7/11 Zad. 22 (1 pkt) Spośród podanych substancji wybierz te, których cząsteczki nie tworzą wiązań wodorowych. CH3COOH H2S NH3 HF CH4 C2H5OH H2O Wybrane substancje ................................................................................................................... Zad. 23 (2 pkt) Uzupełnij opis dotyczący właściwości substancji jonowych, wpisując w miejsce kropek odpowiednie wyrażenia wybrane spośród podanych poniżej: stałym, ciekłym, niskie, wysokie, nie rozpuszcza, rozpuszcza, przewodzą, nie przewodzą Substancje jonowe charakteryzują się …………………… stanem skupienia. Substancje te mają ………………… temperatury wrzenia i topnienia. Większość substancji jonowych ……………… się w wodzie. W stanie stopionym …………… prąd elektryczny. Zad. 24 (1 pkt) Konfiguracja elektronowa atomu pierwiastka E przedstawiona jest następująco: 1s22s22p4. Podaj łączną liczbę elektronów, która bierze udział w tworzeniu wiązań między atomami w cząsteczce E2. ................................................................................................................................................. Zad. 25 (1 pkt) Wybierz cząsteczki oraz jony, w których wszystkie elektrony walencyjne każdego atomu biorą udział w tworzeniu wiązań. BeH2 CH3COOCH2CH3 NH4+ HS– C4H10 BCl3 Wybrane cząsteczki oraz jony ...................................................................................................... Data utworzenia: 2008-12-31 strona 8/11 Zad. 26 (2 pkt) W podanych niżej związkach wiązanie chemiczne powstaje dzięki uwspólnieniu elektronów pochodzących od atomów łączących się pierwiastków. Wskaż pierwiastek (pisząc jego nazwę w tabeli), w kierunku którego przesunięta jest wspólna para elektronowa. Związek chemiczny Nazwa pierwiastka NH3 CCl4 OF2 CO2 Data utworzenia: 2008-12-31 strona 9/11 Kryteria oceniania Zadanie 1 Odpowiedź Uwagi Kationy: dwa spośród: Na+, Mg2+, Al3+ Aniony: O2-, F – Punktacja Za czynność Za zadanie 1 pkt 1 pkt 1 pkt 2 1 pkt 1 pkt 4 pkt 1 pkt 3 Liczba wiązań σ Liczba wiązań π Liczba wolnych par elektronowych HClO 2 0 5 CO2 2 2 4 HNO2 3 1 5 CH3COOH 7 1 4 Substancja 1 pkt 1 pkt 2 pkt 5 tlenek glinu: jony Al3+ i O2– siarczan(VI) sodu: jony Na+ i SO42– 6 Amoniak: kowalencyjne spolaryzowane Chlorek potasu: jonowe Fosforowodór: kowalencyjne Za trzy prawidłowe odpowiedzi – 2 pkt, dwie odpowiedzi – 1 pkt 1 2 3 4 5 6 Za każde dwie prawidłowe odpowiedzi – 1 pkt 8 F P P F F P N2, C6H6, CH3CHO, CS2 HF 1 pkt H2S – – – – – – H2O 4 pkt 1 pkt 4 7 CH4 1 pkt za każde pełne uzupełnienie liczby wiązań oraz liczby wolnych par elektronów dla każdej substancji Za każde dwa prawidłowe wzory – 1 pkt Każda zła odpowiedź zeruje jedną prawidłową 2 pkt 3 pkt 2 pkt Data utworzenia: 2008-12-31 strona 10/11 Zadanie 9 10 Odpowiedź Uwagi Różnica jest spowodowana obecnością wiązań wodorowych (asocjatów) w metanolu H2O: cząsteczka kątowa NH3: piramida trygonalna CO2: cząsteczka liniowa CH4: cząsteczka tetraedryczna HCl: cząsteczka liniowa SO3: cząsteczka trygonalna Punktacja Za czynność Za zadanie 1 pkt 1 pkt Za każde dwie prawidłowe odpowiedzi – 1 pkt 3 pkt 11 OF2 1 pkt 1 pkt 12 Na+ i O2– 1 pkt 1 pkt 13 NaF 1 pkt 1 pkt 14 15 16 Związek chemiczny Liczba wolnych par elektronowych CH3CHO 2 HBr 3 CH3CH2NH2 1 H2S 2 Za każde dwie prawidłowe odpowiedzi – 1 pkt 2 pkt Wzór I: wiązanie glikozydowe 1 pkt Wzór II: wiązanie estrowe 1 pkt Wzór III: wiązanie peptydowe (amidowe) 1 pkt H2O, NH3 1 pkt 1 pkt 1 pkt 1 pkt 1 pkt 1 pkt 3 pkt 17 18 III, II, IV, I 19 Orbital I orbitale s Orbital II orbitale py Za każde dwie prawidłowe odpowiedzi – 1 pkt Orbital III orbitale px 2 pkt Orbital IV orbitale s i p 20 H2 orbital I Cl2 orbital III HBr orbital IV Za każde dwie prawidłowe odpowiedzi – 1 pkt 2 pkt N2 orbitale II i III Data utworzenia: 2008-12-31 strona 11/11 Zadanie Odpowiedź Uwagi Punktacja Za czynność Za zadanie A: 1, 4 B: 2, 5 C: 1, 2, 5 D: 3, 5 Za wszystkie numery przy danym wiązaniu – 1 pkt 22 H2S, CH4 1 pkt 23 Substancje jonowe charakteryzują się stałym stanem skupienia. Substancje te mają wysokie temperatury wrzenia i topnienia. Większość substancji jonowych rozpuszcza się w wodzie. W stanie stopionym przewodzą prąd elektryczny 21 4 pkt 1 pkt Za każde dwie prawidłowe odpowiedzi – 1 pkt 2 pkt 24 4 1 pkt 1 pkt 25 BeH2, NH4+, C4H10 1 pkt 1 pkt 26 NH3 – azot CCl4 – chlor OF2 – fluor CO2 – tlen Za każde dwie prawidłowe odpowiedzi – 1 pkt 2 pkt Data utworzenia: 2008-12-31
