pobierz plik

Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego oraz Rady w sprawie
benchmarków - omówienie głównych założeń merytorycznych
Udostępniony nam przez EBF projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
oraz Rady w sprawie benchmarków ma status nieoficjalnego dokumentu
wewnętrznego Komisji Europejskiej (KE), który podlega obecnie procedurze
uzgodnień wewnętrznych w ramach samej Komisji. Jego oficjalna publikacja
przewidywana jest obecnie na 17 lipca br. Po tym terminie mają dopiero nastąpić
oficjalne konsultacje z państwami członkowskimi oraz interesariuszami.
I.
Główne założenia merytoryczne projektu rozporządzenia
Autorzy projektu opierają się na rekomendacjach przedstawionych przez europejskie
organy nadzoru, ESMA oraz EBA, jeszcze w drugiej połowie ubiegłego roku, jednak
wszystkie te wcześniejsze zalecenia są rozbudowywane poprzez dodawanie
kolejnych rozwiązań szczegółowych. Najważniejszą zmianą o charakterze
systemowym jest niewątpliwie przyjęcie założenia, iż same indeksy oraz ich
administratorzy mają podlegać procedurze licencjonowania oraz nadzorowi
zewnętrznemu. W ślad za tym, pojawia się także kwestia sankcji, kar i grzywien oraz
niezwykle szczegółowo opisanych narzędzi wykonywania nadzoru przez krajowe lub
europejskie instytucje.
Część przepisów natomiast w logiczny sposób odnosi się do elementów
organizacyjno-logistycznych, jako transgraniczna współpraca pomiędzy organami
nadzoru, autoryzacja benchmarków organizowanych poza terytorium UE czy też
zasady wykonywania inspekcji na miejscu.
Główne ustalenia projektu przedstawiają się w sposób następujący:
Zakres merytoryczny
1.
Benchmark w rozumieniu rozporządzenia to każdy indeks oraz cyfra, która
jest podawana do publicznej wiadomości, określana regularnie za pomocą
formuły odnoszącej się do wartości różnych rodzajów aktywów lub cen
(także cen przewidywanych), która jest wykorzystywana jako referencja do
określania wysokości należności wynikających z instrumentów/kontraktów
finansowych, wyliczania wartości instrumentów finansowych lub też
określania ich efektywności lub wyniku ekonomicznego. Z zakresu
rozporządzenia wyłączone są benchmarki publikowane przez banki
centralne lub krajowe urzędy statystyczne, o ile w trakcie ich tworzenia
zachowane są standardy zawarte w przedłożonym projekcie.
2.
Wyraźnie zakazuje się używania jako wskaźników referencyjnych dla
instrumentów lub kontraktów finansowych tych benchmarków, które nie
powstają zgodnie ze standardami określonymi w rozporządzeniu.
Zasady ładu korporacyjnego przy tworzeniu benchmarków
1. Wykonywanie poszczególnych czynności w procesie tworzenia benchmarków
może być realizowane w formule outsourcingu jedynie, jeśli zachowane
zostaną środki do kontrolowania przez administratora całości zadań zleconych
przez podmioty zewnętrzne.
2. Dane wykorzystywane do obliczeń powinny być danymi transakcyjnymi.
3. Podmioty przekazujące dane do obliczeń powinny stanowić grupę
reprezentatywną dla danego rynku, a żaden z tych podmiotów nie powinien
przekazywać danych stanowiących więcej niż 25% wartości transakcji
zawartych na danym rynku.
4. Administrator zobowiązany jest do zapewniania efektywnych mechanizmów
kontroli nad poprawnością przekazywanych do niego danych, oraz
informowania odpowiedniego organu nadzoru o wszelkich podejrzeniach
dotyczących np. prób manipulacji indeksem.
5. Administrator zobowiązany jest także wprowadzić regulamin określający w
niezwykle precyzyjny sposób odpowiedzialność i obowiązki podmiotów
przekazujących dane źródłowe. Zakres tego dokumentu określony jest bardzo
szczegółowo w jednym z załączników do rozporządzenia. Zwolnione z tego
obowiązku są indeksy, do których obliczania wykorzystywane są dane
przekazywane bezpośrednio przez platformy obrotu.
6. Wprowadzone zostaje pojęcie „krytycznego benchmarku” (ang. critical
benchmark). Jest to indeks, w przypadku którego zawieszenie jego publikacji
lub publikacja w oparciu o niereprezentatywne dane źródłowe miałaby
negatywny wpływ na stabilność finansową, poprawne funkcjonowanie rynku,
konsumentów lub sfery gospodarki realnej.
7. Natomiast krytyczny benchmark unijny (ang. critical Union benchmark) musi
jeszcze spełniać następujące kryteria: może mieć materialny wpływ na
zdarzenia w innych państwach członkowskich niż siedzibę ma jego
administrator lub też podmioty przesyłające dane źródłowe mają także
siedzibę w innym kraju niż administrator. Dla tego rodzaju indeksów
obowiązywać mają jeszcze ostrzejsze przepisy, a organy nadzoru otrzymają
większy zakres uprawnień i narzędzi nadzorczych.
Relacje z klientami/inwestorami
1. Autorzy projektu określają, że benchmark powinien być tworzony i zarządzany
w sposób transparentny, np. poprzez publikację danych źródłowych
używanych do obliczeń. Administrator zobowiązany jest do przygotowania
kompleksowej informacji na temat tworzenia, uwarunkowań zmian
zewnętrznych czynników mogących mieć wpływ na wysokość danego indeksu
itp. Szczegółowa zawartość takiego dokumentu także jest określona w
projekcie.
2. Administrator oraz podmioty przekazujące dane źródłowe powinny ponosić
odpowiedzialność wobec użytkowników indeksów za ewentualne straty
wywołane, np. nieprawidłowościami w ich tworzeniu, wywołanymi
naruszeniem przepisów rozporządzania.
3. W jednym z przepisów wykorzystuje się także mechanizm wprowadzony
wcześniej przez dyrektywę MIFID, a mianowicie instytucja finansowa
zawierająca umowę z konsumentem powinna uzyskać od niego informację
dotyczącą jego wiedzy i doświadczenia w zakresie wymienianych w tej
umowie indeksów.
Licencjonowanie i nadzór
1. Każdy administrator zobowiązany jest do wystąpienia z wnioskiem o licencję
do odpowiedniego organu nadzoru. Co ciekawe, wskazuje się równocześnie,
że organ nadzoru jest uprawniony do pobierania opłat od administratorów za
przeprowadzenie procesu licencyjnego, a następnie sprawowanie bieżącego
nadzoru. Przewidywana jest także procedura odbierania wcześniej
przyznanej licencji.
2. Właściwym organem nadzoru dla krytycznych unijnych benchmarków jest
ESMA, a dla wszystkich pozostałych indeksów są to lokalne instytucje.
3. Każdy benchmark, który jest używany jako stopa referencyjna w kontrakcie
finansowym lub dla instrumentu finansowego, musi podlegać procedurze
notyfikacji w ESMA przez krajowy organ nadzoru.
4. Niezwykle szczegółowo opisany jest zakres uprawnień i narzędzi kontrolnych
zarówno dla urzędów krajowych, jak i ESMA: od dostępu do wszystkich
dokumentów, treści ymiany korespondencji w formie papierowej i
elektronicznej poprzez niezapowiedziane kontrole przeprowadzane w biurze
administratora do zawieszania obrotu instrumentami finansowymi, które
odwołują się do indeksów budzących podejrzenia organu nadzoru. W
przypadku ESMA, wspomina się także o możliwości prowadzenia czynności
śledczych, jak np. prowadzenie przesłuchań osób fizycznych itp.
5. W projekcie zaprezentowano także system nakładania oraz określania
wysokości grzywien dla osób fizycznych za stwierdzone naruszenia
standardów rozporządzenia. Najwyższa z nich to 500 tys. euro.
6. Warto także wskazać, że to ESMA, a nie Komisja Europejska ma być
odpowiedzialna za wdrożenie tego rozporządzenia, i także ona ma składać w
tej sprawie sprawozdania Parlamentowi Europejskiemu.