Włoski dla średnio zaawansowanych

Ka¿da lekcja sk³ada siê z dwóch czêœci. Pierwsza czêœæ zawiera przede wszystkim æwiczenia
z nowym materia³em. W drugiej znajd¹ Pañstwo równie¿ powtórzenia, æwiczenie wymowy,
streszczenia oraz zadanie domowe. Ka¿da lekcja rozpoczyna siê æwiczeniami powtórkowymi
materia³u kursu dla pocz¹tkuj¹cych. Wszystkie nowe s³ówka wprowadzone w obu lekcjach zebrane
s¹ alfabetycznie w ostatniej czêœci zeszytu.
Przyswajanie wiedzy u³atwiaj¹ specjalne symbole graficzne stosowane na marginesach oraz
okreœlone rozwi¹zania typograficzne stosowane w tekstach lekcji:
napisany kursyw¹ tekst znajduj¹cy siê przy tym symbolu zawiera nowe informacje dotycz¹ce
gramatyki, wymowy oraz u¿ycia s³ówek
æwiczenia kontroluj¹ce znajomoœæ nowych s³ówek, gramatyki lub wymowy
ten znak oznacza nowe s³ówka i wyra¿enia
3 (21)
5.2.
zagadnienie przerabiane w æwiczeniu wystêpuje równie¿ w lekcji 3 na stronie 21
powtarzane zagadnienie przedstawione jest w „Kompendium gramatyki jêzyka w³oskiego”
w punkcie 5.2.
w ramkach zamieszczone s¹ dodatkowe informacje dotycz¹ce gramatyki, u¿ycia s³ówek
lub wymowy
Drukowany na czerwono tekst poprzedzony znakiem „>” (znikaj¹cym po przykryciu æwiczenia
czerwonym filtrem) sygnalizuje Pañstwu, ¿e trzeba coœ uzupe³niæ lub wymówiæ.
Na koniec jeszcze jedna uwaga. W radio i TV s³ysz¹ Pañstwo mówiony lub œpiewany w³oski.
Wymowa czêsto ró¿niæ siê bêdzie od tej, której ucz¹ siê Pañstwo na kursie. Powodem tego jest
fakt, ¿e w ró¿nych czêœciach w³oskiego obszaru jêzykowego mówi siê ró¿nymi dialektami. Rytm
zdania i akcenty pozostaj¹ jednak prawie zawsze te same.
2
PROGRAM KURSU
Pakiet 1 – lekcje 1-2
Słownictwo:
Gramatyka:
Pakiet 9 – lekcje 17-18
nazwy geograficzne, zawody
rzeczowniki o fonetyce podobnej do j. polskiego, określanie
narodowości, miejsce przymiotników, tworzenie przymiotników
od rzeczowników
Gramatyka:
wycieczka, kara, pochwała, nagroda
Gramatyka:
konstrukcje nieosobowe, wyrażenia przysłówkowe, imiesłów
czasu teraźniejszego „participio presente”, rodzina wyrazów
Pakiet 10 – lekcje 19-20
Pakiet 2 – lekcje 3-4
Słownictwo:
Słownictwo:
uroczystości rodzinne, nazwy owoców, sprzęt gospodarstwa
domowego
czas zaprzeszły „trapassato prossimo”, stopniowanie przysłówków, czas przyszły uprzedni „futuro anteriore”
Słownictwo:
zjawiska atmosferyczne, prasa
Gramatyka:
„passato remoto” czasowników nieregu­larnych, „congiuntivo”
w zdaniu podrzędnym
Pakiet 11 – lekcje 21-22
Pakiet 3 – lekcje 5-6
Słownictwo:
Gramatyka:
artykuły spożywcze, warzywa, bielizna
bezokolicznik złożony, konstrukcja „dopo + infinito composto”,
struktura „prima di + infinito”
Słownictwo:
miasto, ruch uliczny, nad wodą
Gramatyka:
„congiuntivo imperfetto”, tworzenie czasowników abstrakcyjnych, czas „trapassato” trybu „congiuntivo”
Pakiet 12 – lekcje 23-24
Pakiet 4 – lekcje 7-8
Słownictwo:
Gramatyka:
kolekcje, rodzina, napoje
kombinacje zaimków zwrotnych, czasowniki zwrotne w czasach
złożonych, „gerundio composto”
formy i kształty, zebranie, odpoczynek, artykuły kosmetyczne
„condizionale composto”, tryby nieokreślone, zaimki pojedyncze
i złożone
przybory szkolne, szkolnictwo
zaimki łączone w „imperativo”, następstwo czasów
gospodarstwo rolne, zwierzęta domowe, zmysły
zdania warunkowe realne, tryb łączący „il congiuntivo”
Pakiet 8 – lekcje 15-16
Słownictwo:
Gramatyka:
spójniki wprowadzające różne typy zdań podrzędnych, stosowanie „congiuntivo”
Słownictwo:
dom, kamienica, rozrywka, święta
Gramatyka:
okresy warunkowe, okres warunkowy nierealny
Słownictwo:
salon kosmetyczny, pralnia chemiczna, fotografowanie
Gramatyka:
następstwo czasów, zaimek względny „cui”
Pakiet 15 – lekcje 29-30
 Pakiet 7 – lekcje 13-14
Słownictwo:
Gramatyka:
Gramatyka:
Pakiet 14 – lekcje 27-28
Pakiet 6 – lekcje 11-12
Słownictwo:
Gramatyka:
prace kuchenne, przybory i środki kosmetyczne codziennego
użytku
Pakiet 13 – lekcje 25-26
Pakiet 5 – lekcje 9-10
Słownictwo:
Gramatyka:
Słownictwo:
Słownictwo:
sport, urząd celny, praca, strajk, bezro­bocie
Gramatyka:
tworzenie strony biernej, zaimki nieokreślone rzeczowne,
modyfikacja znaczenia rzeczowników
Pakiet 16 – lekcje 31-32
części ciała, zdrowie, konwersacja
stosowanie trybu „congiuntivo”, „con­giuntivo passato”, czas
przeszły odległy „passato remoto”
3
Słownictwo:
przestępczość, nazwy drzew i kwiatów, zwierzęta
Gramatyka:
mowa zależna i niezależna
Lekcja próbna
Wymowa jêzyka w³oskiego nie jest trudna dla Polaków, gdy¿ w jêzyku polskim wystêpuj¹ prawie
wszystkie dŸwiêki jêzyka w³oskiego. Mo¿emy powiedzieæ, ¿e po w³osku mówi siê i czyta tak, jak
siê pisze. Tylko nieliczne litery w³oskie wymawia siê inaczej ni¿ w jêzyku polskim. Wymowê
wyrazów w³oskich bêdziemy podawaæ w nawiasach kwadratowych: [..], stosuj¹c pisowniê polsk¹.
Akcent wyrazowy zaznaczaæ bêdziemy przez podkreœlenie akcentowanej samog³oski; brak podkreœlenia oznacza, ¿e akcent jest taki jak w jêzyku polskim, czyli pada na przedostatni¹ sylabê.
A teraz prosimy o bardzo staranne i dok³adne odczytywanie podanych wyrazów wed³ug zapisanej
w nawiasach wymowy:
„c”
– najczêœciej wymawiamy jako [k], natomiast przed „e” oraz „i” jako g³oskê [cz]
Akcent graficzny nad „a”, czyli „à”, wskazuje, ¿e tê w³aœnie samog³oskê nale¿y zaakcentowaæ, tzn.
przed³u¿yæ jej wymowê.
casa
> [kaza]
– dom
città
> [czitta]
– miasto
„g”
– na ogó³ wymawiamy jak polskie [g], przed samog³oskami „e” lub „i” wymawiamy jak polskie
[d¿]
albergo
> [albergo]
– hotel
giardino
> [d¿ardino]
– ogród
„gn”
– wymawiamy jak polskie [ñ]
Kropka po „s” [s.i] oznacza, ¿e zbitkê „si” wymawia siê nie jak w s³owie „siano”, lecz jak w s³owie
„silos”.
signora
> [s.iñjora]
– pani
signore
> [s.iñjore]
– pan
„gli”
– to dla Polaków najtrudniejszy dŸwiêk w jêzyku w³oskim; wymawiamy go jak bardzo zmiêkczone
„l”, czyli [lj], np.: „liana”
famiglia
> [familja]
– rodzina
figlio
> [filjo]
– syn
„h”
– w jêzyku w³oskim nie jest nigdy wymawiane. Natomiast od tej litery zale¿y wymowa poprzedzaj¹cych j¹ spó³g³osek „c” i „g”, np.: zbitkê „chi” wymawia siê [ki]
chiesa
> [kjeza]
– koœció³
macchina
> [makkina]
– samochód
Uwagi o wymowie:
Litery „c” oraz „g” wymawiamy najczêœciej jak polskie [k] oraz [g]. Natomiast gdy nastêpuje po
nich „e” lub „i”, wymawiamy je jako g³oski [cz] i [d¿].
Litera „h” w jêzyku w³oskim nie jest nigdy wymawiana.
Akcent w jêzyku w³oskim pada najczêœciej na przedostatni¹ sylabê, tak jak w jêzyku polskim.
4
Lekcja próbna
Zacznijmy od powtórzenia s³ówek poznanych w pierwszej czêœci lekcji 1 kursu „W³oski dla
pocz¹tkuj¹cych”.
A.
Prosimy uzupe³niæ poni¿sze zdania jednym z nastêpuj¹cych rzeczowników:
1. il signore
2. la signora
3. la famiglia
4. il figlio
5. la macchina
6. la chiesa
7. l’albergo
8. il giardino
9. la città
10. la casa
Czy Pan/Pani chce mówiæ z panem, czy
z pani¹ Rossi?
– Lei vuole parlare con > il signore o con
> la signora Rossi?
Tak bardzo lubiê jeŸdziæ samochodem.
– Mi piace tanto andare in > macchina.
Syn mojej przyjació³ki ma na imiê Pawe³.
– > Il figlio della mia amica si chiama Paolo.
Wczoraj zwiedziliœmy bardzo piêkny koœció³.
– Ieri abbiamo visitato una > chiesa molto
bella.
Czy wiedzia³eœ, ¿e ich dom jest taki du¿y?
– Sapevi che la loro > casa era tanto grande?
W waszym ogrodzie macie du¿o drzew.
– Nel vostro > giardino avete molti alberi.
Czy podoba ci siê ten hotel?
– Ti piace quest’ > albergo?
Jutro nie jadê do miasta, zostajê w domu.
– Domani non vado in > città, rimango
a > casa.
Czy znasz ju¿ rodzinê twojego narzeczonego?
– Conosci già > la famiglia del tuo
fidanzato?
B.
W nastêpnym æwiczeniu prosimy o wstawienie odpowiedniej formy osobowej czasu
teraŸniejszego czasownika /I kon./, podanego w nawiasie w bezokoliczniku:
Co kupujecie? /comprare/
– Che cosa > comprate?
Dlaczego nie kochasz swoich rodziców?
/amare/
– Perché non > ami i tuoi genitori?
Od trzech miesiêcy mieszkamy u naszej
siostry. /abitare/
– Da tre mesi > abitiamo da nostra
sorella.
Ile kosztuj¹ te bu³ki? /costare/
– Quanto > costano questi panini?
Jutro zapraszam przyjació³ do domu.
/invitare/
– Domani > invito a casa gli amici.
O której zaczyna siê przedstawienie?
/cominciare/
– A che ora > comincia lo spettacolo?
Co robicie? S³uchamy muzyki. /ascoltare/
– Che cosa fate? > Ascoltiamo la musica.
Od jak dawna uczysz siê w³oskiego? /studiare/
– Da quanto tempo > studi l’italiano?
Dziœ Marek nie je obiadu w domu. /pranzare/
– Oggi Marco non > pranza a casa.
5
Lekcja próbna
Nie mogê kupiæ tej ksi¹¿ki, brakuje mi
pieniêdzy. /mancare/
– Non posso comprare questo libro, mi
> mancano i soldi.
Kto zap³aci rachunek? /pagare/
– Chi > paga il conto?
O kim Pani myœli? /pensare/
– A chi > pensa, Signora?
C.
1.1.
1.2.
1.3.
A teraz powtórzymy formy i u¿ycie rodzajników okreœlonych i nieokreœlonych.
Przed przyst¹pieniem do wykonania æwiczenia radzimy zajrzeæ do „Kompendium
gramatyki” (do czêœci wskazanych na marginesie).
W poni¿szych zdaniach prosimy wstawiæ odpowiednie formy rodzajników:
Czy znasz ¿onê twojego przyjaciela?
– Conosci > la moglie del tuo amico?
Pracuj¹ w biurze od roku.
– Lavorano in ufficio da > un anno.
Wujostwo Marii mieszkaj¹ w Rzymie.
– > Gli zii di Maria abitano a Roma.
Oni chc¹ kupiæ /jakiœ/ samochód.
– Loro vogliono comprare > una macchina.
Przyjació³ka Piotra jest bardzo weso³a.
– > L’amica di Pietro è molto allegra.
On chcia³by poznaæ jak¹œ W³oszkê.
– Lui vorrebbe conoscere > un’italiana.
Czy w³o¿ysz spodnie czarne, czy zielone?
– Ti metti > i pantaloni neri o verdi?
Spotkaliœmy siê w pewnym ma³ym
miasteczku w³oskim.
– Ci siamo incontrati in > una piccola
città italiana.
Czego sobie Pani ¿yczy? Chcia³abym jakiœ
rêcznik.
– Che cosa desidera, Signora? Vorrei
> un’asciugamano.
Gdzie jest przystanek autobusowy?
– Dove è > la fermata > degli autobus?
Czy to jest /jakiœ/ nauczyciel w³oskiego?
– È > un insegnante d’italiano?
Zamknijmy drzwi i otwórzmy okna!
– Chiudiamo > la porta e apriamo
> le finestre!
Czy chcesz spróbowaæ lodów w³oskich?
– Vuoi assaggiare > dei gelati italiani?
Co wybieracie: wodê mineraln¹ czy wino?
– Che cosa scegliete: > l’acqua minerale
o > il vino?
Zostawi³am dzieci w /pewnym/ sklepie.
– Ho lasciato i figli in > un negozio.
Gdzie s¹ studentki? Nie widzê ich.
– Dove sono > le studentesse? Non le vedo.
6
Lekcja próbna
Przechodzimy do nowych s³ówek. Prosimy przeczytaæ je parokrotnie na g³os, zwracaj¹c uwagê na
poprawn¹ wymowê:
il paese
> [il paeze]
– kraj
il continente
> [il kontinente]
– kontynent
il fiume
> [il fjume]
– rzeka
il monte
> [il monte]
– góra
l’isola
> [lizola]
– wyspa
la provincia
> [la prowincza]
– prowincja, powiat
lo stato
> [lo stato]
– pañstwo, stan, po³o¿enie
gli Stati Uniti
> [lji stati uniti]
– Stany Zjednoczone
la repubblica
> [la repubblika]
– republika
l’atlante
> [latlante]
– atlas
Zwracamy uwagê na koñcówkê w liczbie mnogiej rzeczownika „provincia” – „province”.
Teraz prosimy siê skoncentrowaæ na skojarzeniu s³owa w³oskiego z jego polskim odpowiednikiem:
lo stato
> [lo stato]
– pañstwo, stan, po³o¿enie
gli Stati Uniti
> [lji stati uniti]
– Stany Zjednoczone
il monte
> [il monte]
– góra
l’atlante
> [latlante]
– atlas
il continente
> [il kontinente]
– kontynent
la repubblica
> [la repubblika]
– republika
il paese
> [il paeze]
– kraj
l’isola
> [lizola]
– wyspa
il fiume
> [il fjume]
– rzeka
la provincia
> [la prowincza]
– prowincja, powiat
7
Lekcja próbna
Pora zapoznaæ siê z funkcjonowaniem powy¿szych s³ów w zdaniach. Prosimy czytaæ g³oœno
i wyraŸnie wersjê w³osk¹ i jej t³umaczenie:
Conosci i nomi dei più
grandi fiumi italiani?
> [konoszszi i nomi deji
pju grandi fjumi italjani?]
– Czy znasz nazwy najwiêkszych
rzek w³oskich?
L’Italia e la Polonia sono
due repubbliche.
> [litalja e la poloñja sono
du³e repubblike]
– W³ochy i Polska s¹ dwoma
republikami.
Dove avete messo l’atlante?
Non posso trovarlo.
> [dowe awete messo latlante – Gdzie po³o¿yliœcie atlas?
non posso trowarlo]
Nie mogê go znaleŸæ.
Loro hanno visitato tutte
le provincie d’Italia?
> [loro anno wizitato tutte
le prowincze ditalja?]
– Czy Pañstwo zwiedzili wszystkie
prowincje W³och?
L’isola di Sicilia è la più
bella di tutte.
> [lizola di s.iczilja e la pju
bella di tutte]
– Wyspa Sycylia jest najpiêkniejsza
ze wszystkich /wysp/.
Come si chiama il paese
da cui Lei viene?
> [kome s.i kjama il paeze
da kuji leji wjene?]
– Jak siê nazywa kraj, z którego
Pan/Pani przybywa?
Lui conosce tutti i continenti
del mondo.
> [luji konoszsze tutti
i kontinenti del mondo]
– On zna wszystkie kontynenty
œwiata.
Questo monte è il Monte
Rosso?
No, è il Monte Bianco.
> [k³esto monte e il monte
rosso?
no e il monte bjanko]
– Czy ta góra to Monte Rosso?
Nie, to Monte Bianco /Mont
Blanc/.
Sei già stata negli Stati
Uniti?
> [seji d¿a stata nelji stati
uniti?]
– Czy by³aœ ju¿ w Stanach
Zjednoczonych?
Vorrei sapere qual è il
suo stato di salute.
> [worrej sapere k³ale il
su³o stato di salute]
– Chcia³abym dowiedzieæ siê,
jaki jest stan jego zdrowia.
SprawdŸmy teraz, ile z poznanych dziœ s³ówek uda³o siê Pañstwu zapamiêtaæ. Prosimy uwa¿nie
przeczytaæ zdania polskie i uzupe³niæ ich wersjê w³osk¹ brakuj¹cymi rzeczownikami, oczywiœcie
stosuj¹c filtr:
Czy Sycylia jest pañstwem?
Nie, jest wysp¹ w³osk¹.
– La Sicilia è uno > stato?
No, è un’ > isola italiana.
Jak siê nazywa najwy¿sza góra w Polsce?
– Come si chiama il > monte più alto in
Polonia?
Nie lubiê k¹paæ siê w rzekach, wolê jeziora.
– Non mi piace fare il bagno nei > fiumi,
preferisco i laghi.
Jutro wyje¿d¿amy do Stanów Zjednoczonych.
– Domani partiamo per gli > Stati Uniti.
Od kiedy Polska jest republik¹?
– Da quando la Polonia è una > repubblica?
Która z prowincji w³oskich najbardziej
Ci siê podoba?
– Quale delle > province italiane ti piace
di più?
Znam Europê, ale nie znam innych
kontynentów.
– Conosco l’Europa, ma non conosco gli
altri > continenti.
8
Lekcja próbna
Znaj¹ ju¿ Pañstwo parê nazw krajów, np. la Polonia, la Francia, l’Italia, la Germania, i nazwê
jednego z kontynentów – l’Europa. Proponujemy wzbogacenie s³ownictwa z tej dziedziny. Prosimy
g³oœno i wyraŸnie przeczytaæ podane nazwy:
l’Inghilterra
> [lingilterra]
– Anglia
la Spagna
> [la spañja]
– Hiszpania
la Russia
> [la russja]
– Rosja
la Svezia
> [la zwecja]
– Szwecja
l’America
> [lamerika]
– Ameryka
l’Asia
> [lazja]
– Azja
l’Africa
> [lafrika]
– Afryka
l’Australia
> [la³stralja]
– Australia
Czy zauwa¿yli Pañstwo, ¿e nazw krajów i kontynentów (podobnie jak gór, rzek, prowincji i du¿ych
wysp) u¿ywamy z rodzajnikiem okreœlonym? Nazwy krajów, czêœci œwiata, prowincji i du¿ych wysp
s¹ rodzaju ¿eñskiego. Do wyj¹tków, które niestety zawsze istniej¹, nale¿¹ m.in. „gli Stati Uniti”.
Przypominamy równie¿, ¿e dla wyra¿enia przebywania („essere”) lub kierunku (np. „andare”,
„recarsi”) u¿ywamy w wiêkszoœci ww. wypadków przyimka prostego „in”, opuszczaj¹c rodzajnik,
np.:
andare/essere
in Spagna,
in Sicilia,
in Africa, etc.
Nauczmy siê jeszcze paru nazw gór, rzek i prowincji.
Prosimy przeczytaæ je, zwracaj¹c uwagê na poprawn¹ wymowê:
le Alpi
> [le alpi]
– Alpy
i Tatra
> [i tatra]
– Tatry
la Toscana
> [la toskana]
– Toskania
la Masovia
> [la mazowja]
– Mazowsze
il Tevere
> [il tewere]
– Tybr
la Vistola
> [la wistola]
– Wis³a
Rzeczowniki pospolite, takie jak: „la città”, „l’isola”, „la provincia”, „il lago”, „la repubblica”,
³¹cz¹ siê z nazw¹ w³asn¹ za pomoc¹ przyimka „di”, np.:
la città di Firenze
– miasto Florencja
l’isola di Sicilia
– wyspa Sycylia
la provincia di Toscana
– prowincja Toskania
il lago di Garda
– jezioro Garda
la repubblica di Francia
– republika Francji (francuska)
9
Lekcja próbna
Od regu³y tej odbiegaj¹ rzeczowniki „il fiume”, „il monte” oraz „il mare”, które poza nielicznymi
wyj¹tkami ³¹cz¹ siê z nazw¹ w³asn¹ bez przyimka, np.:
il Monte Bianco
> [il monte bjanko]
– Mont Blanc
il Mar Baltico
> [il mar baltiko]
– Morze Ba³tyckie
il fiume Tevere (il Tevere)
> [il fjume tewere]
– rzeka Tybr
Aby utrwaliæ w pamiêci poznane dziœ nazwy geograficzne (które czêsto ³atwo skojarzyæ z nazwami
polskimi), proponujemy Pañstwu wykonanie æwiczenia polegaj¹cego na uzupe³nieniu zdañ
w³oskich, zgodnie ze znaczeniem podanym po polsku:
Morze Ba³tyckie jest zimniejsze od Adriatyku.
– Il Mar Baltico è più freddo dell’> Adriatico.
Czy pamiêtasz nazwy wszystkich kontynentów?
Tak, oto one: Europa, Ameryka, Azja, Afryka
i Australia.
– Ti ricordi i nomi di tutti i > continenti?
Sì, eccoli: > l’Europa, l’America, l’Asia,
l’Africa e l’Australia.
Tak¿e tego roku jedziecie w góry?
Tak, jedziemy w Alpy.
– Anche quest’anno andate in > montagna?
Sì, andiamo nelle > Alpi.
Czy Pan zna jezioro Garda?
Nie, nie znam go.
– Lei conosce > il lago di Garda?
No, non lo conosco.
Teraz woda w wielu rzekach jest brudna.
(Ta) w Wiœle jest brudna, a jaka jest (ta)
w Tybrze?
– Adesso l’acqua di molti > fiumi è sporca.
Quella della > Vistola è sporca e come è
quella del > Tevere?
Jakie prowincje W³och Pañstwo zwiedzili?
My znamy Toskaniê.
– Quali > province italiane Loro hanno
visitato? Noi conosciamo > la Toscana.
Czy wola³byœ mieszkaæ w Hiszpanii, czy
w Szwecji?
– Preferiresti abitare in > Spagna o in
> Svezia?
Anglia po w³osku ma bardzo dziwn¹ nazwê.
– > L’Inghilterra in italiano ha un nome
molto strano.
Kto chce pojechaæ do Stanów Zjednoczonych,
musi mieæ du¿o pieniêdzy.
– Chi vuole andare negli > Stati Uniti deve
avere molti soldi.
W Polsce znajduje siê bardzo du¿o jezior.
– > In Polonia ci sono molti > laghi.
Skoro poznali ju¿ Pañstwo nazwy ró¿nych kontynentów i krajów, nauczenie siê ich pochodnych
z pewnoœci¹ nie bêdzie trudne. Oto przymiotniki od nich utworzone (nie przytaczamy tych, które
s¹ ju¿ Pañstwu znane, np. italiano, polacco, tedesco). Przeczytajmy g³oœno i wyraŸnie:
europeo,–a
> [e³ropeo]
– europejski,–a
americano,–a
> [amerikano]
– amerykañski,–a
africano,–a
> [afrikano]
– afrykañski,–a
australiano,–a
> [a³straljano]
– australijski,–a
asiatico,–a
> [azjatiko]
– azjatycki,–a
10
Lekcja próbna
svedese
> [swedeze]
– szwedzki,–a
spagnolo,–a
> [spañjolo]
– hiszpañski,–a
inglese
> [ingleze]
– angielski,–a
russo,–a
> [russo]
– rosyjski,–a
Jeœli przymiotniki te poprzedzimy rodzajnikiem okreœlonym, wówczas automatycznie nauczymy siê
nazw jêzyków poszczególnych krajów, a ponadto dowiemy siê, jak nazywaj¹ siê ich mieszkañcy,
np.:
l’inglese
to
angielski /jêzyk/
oraz
Anglik i Angielka
lo spagnolo
to
hiszpañski /jêzyk/
oraz
Hiszpan
la spagnola
to
Hiszpanka
Uwaga! Nazwy narodowoœci w jêzyku w³oskim piszemy ma³¹ liter¹!
Zapraszamy do æwiczenia, w którym prosimy Pañstwa o podanie, oczywiœcie przy u¿yciu filtru,
nazw jêzyków /o ile takowe istniej¹/ oraz mieszkañców poszczególnych krajów i kontynentów:
1.4.
jêzyk francuski
> il francese
Francuz
> il francese
Francuzka
> la francese
jêzyk szwedzki
> lo svedese
Szwed
> lo svedese
Szwedka
> la svedese
jêzyki
afrykañskie
> le lingue
africane
Afrykañczyk
> l’africano
Afrykanka
> l’africana
jêzyk angielski
> l’inglese
Anglik
> l’inglese
Angielka
> l’inglese
amerykañski
> americano
Amerykanin
> l’americano
Amerykanka > l’americana
jêzyk niemiecki
> il tedesco
Niemiec
> il tedesco
Niemka
> la tedesca
jêzyki azjatyckie > le lingue
asiatiche
Azjata
> l’asiatico
Azjatka
> l’asiatica
jêzyk polski
Polak
> il polacco
Polka
> la polacca
> il polacco
Przypominamy, ¿e po w³osku mówimy:
essere francese, tedesco, spagnolo itp.
– bez rodzajnika
parlare italiano, polacco, svedese itp.
– bez rodzajnika
ale:
parlare bene /male/, correntemente l’italiano, lo spagnolo, il francese itp.
capire, imparare, studiare, conoscere il polacco, il tedesco, il francese itp.
leggere, scrivere, dire, raccontare in russo, in inglese, in spagnolo itp.
tradurre dal polacco, dallo spagnolo, dall’italiano itp.
tradurre in francese, in russo itp.
11
Lekcja próbna
W nastêpnym æwiczeniu prosimy o samodzielne przet³umaczenie pe³nych zdañ na jêzyk polski:
Ile znasz jêzyków? Znam /ich/ dwa:
hiszpañski i niemiecki.
> Quante lingue conosci? Ne conosco due:
lo spagnolo e il tedesco.
Tak bardzo chcia³abym móc zwiedziæ Szwecjê!
> Vorrei tanto poter visitare la Svezia!
W Anglii, w Ameryce i w Australii mówi siê
po angielsku.
> In Inghilterra, in America e in Australia
si parla inglese.
Gdzie mog³abym nauczyæ siê jakiegoœ jêzyka
azjatyckiego?
> Dove potrei imparare una lingua asiatica?
Czy Krystyna mówi po francusku?
Nie, ale mo¿e czytaæ po francusku
i wszystko rozumie.
> Cristina parla francese?
No, ma può leggere in francese e capisce
tutto.
Czy piszecie zadanie po polsku?
Nie, piszemy je po w³osku.
> Scrivete il compito in polacco?
No, lo scriviamo in italiano.
Kupujesz ksi¹¿ki niemieckie?
Tak, i kupujê tak¿e ksi¹¿ki po angielsku.
> Compri i libri tedeschi?
Sì, e compro anche i libri in inglese.
Kiedy mi przet³umaczysz ten list z w³oskiego
na hiszpañski?
> Quando mi tradurrai questa lettera
dall’italiano in spagnolo?
Czy twoje dzieci ucz¹ siê jêzyków obcych?
Tak, bo chc¹ pojechaæ za granicê i móc
rozmawiaæ z cudzoziemcami.
> I tuoi figli studiano le lingue straniere?
Sì, perché vogliono andare all’estero
e poter parlare con gli stranieri.
W³osi s¹ weselsi od Anglików, bo we
W³oszech jest wiêcej s³oñca.
> Gli italiani sono più allegri degli inglesi
perché in Italia c’è più sole.
Nauczmy siê jeszcze nazw czterech stron œwiata. Prosimy przeczytaæ je parokrotnie, aby dobrze
utrwali³y siê Pañstwu w pamiêci:
il Nord
> [il nord]
– Pó³noc
il Sud
> [il sud]
– Po³udnie
l’Est
> [lest]
– Wschód
l’Ovest
> [lowest]
– Zachód
Jeœli chcemy powiedzieæ po w³osku np.:
„na wschód, zachód, pó³noc czy po³udnie od...”
b¹dŸ
„na wschodzie, zachodzie ” itp. /np. miasta, regionu, kraju/, u¿ywamy przyimków „a...di...” –
w formie prostej lub z³o¿onej, np.:
al Nord di Roma
all’Est dell’Italia.
12
Lekcja próbna
A teraz prosimy uzupe³niæ t³umaczenie w³oskie brakuj¹cymi s³owami:
Alpy znajduj¹ siê na pó³nocy W³och.
– > Le Alpi si trovano al > Nord dell’ > Italia.
Czy wolisz ludzi z po³udnia Francji, czy
z pó³nocy?
– > Preferisci la gente del > Sud della > Francia
o quella del > Nord?
W Polsce wiatr wieje czêsto od zachodu.
– > In Polonia il vento tira spesso dall’ > Ovest.
Co nowego s³ychaæ na Wschodzie?
– Cosa c’è di nuovo all’ > Est?
Pozosta³o nam jeszcze æwiczenie podsumowuj¹ce tê czêœæ lekcji. Prosimy, by przet³umaczyli
Pañstwo na w³oski podane ni¿ej zdania, w razie potrzeby zagl¹daj¹c do s³owniczka. Æwiczenie to
nale¿y powtarzaæ tak d³ugo, a¿ ¿adne ze zdañ nie bêdzie nastrêczaæ Pañstwu najmniejszej
trudnoœci. Zatem zaczynamy!
Jeœli nie wiesz, jak nazywaj¹ siê wszystkie
kontynenty, musisz zajrzeæ do atlasu.
> Se non sai come si chiamano tutti
i continenti, devi prendere un atlante.
Na pó³nocy Polski znajduje siê Morze
Ba³tyckie, a na po³udniu mamy Tatry.
> Al nord della Polonia c’è il Mar Baltico
e al Sud abbiamo i Tatra.
W³ochy i Francja s¹ republikami.
> L’Italia e la Francia sono repubbliche.
Nie podobaj¹ mi siê jêzyki azjatyckie.
> Non mi piacciono le lingue asiatiche.
Czy by³aœ ju¿ w Stanach Zjednoczonych?
> Sei già stata negli Stati Uniti?
O czym Pani myœli, s³ysz¹c s³owa: morze,
góry, rzeki, jeziora, wyspy?
Myœlê o wakacjach.
> A che cosa pensa, Signora, sentendo le
parole: mare, montagna, fiumi, laghi, isole?
Penso alle vacanze.
Znamy ju¿ Afrykê i Amerykê, a za rok
jedziemy do Australii.
> Conosciamo già l’Africa e l’America,
e fra un anno andiamo in Australia.
Który jêzyk jest piêkniejszy, szwedzki czy
rosyjski? Ja wolê rosyjski.
> Quale lingua è più bella, lo svedese o il
russo? Io preferisco il russo.
Jak nazywamy ludzi, którzy zamieszkuj¹
Niemcy? Niemcami. A tych, którzy mieszkaj¹
w Europie? Europejczykami.
> Come chiamiamo la gente che abita in
Germania? I Tedeschi. E quella che abita
in Europa? Gli Europei.
Ile znacie jêzyków obcych i jakie?
Umiemy mówiæ po angielsku i hiszpañsku.
> Quante ligue straniere conoscete e quali?
Sappiamo parlare inglese e spagnolo.
Czy widzia³aœ Mont Blanc?
Nie, nigdy nie widzia³am Alp.
> Hai visto il Monte Bianco?
No, non ho mai visto le Alpi.
13
Zamów ju¿ dziœ!
801 101 909
(koszt po³¹czenia – 1 impuls wg taryfy operatora)
61 879 32 67
edukacja na odleg³oœæ
@
www.eskk.pl