Indonezja Bajo „morscy Cyganie” i Toradżowie

Indonezja
Bajo „morscy Cyganie” i
Toradżowie
Program autorski Anny Jaklewicz
Kod AI, 22 dni
Fot. Anna Jaklewicz
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
MAPA
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
DLACZEGO WARTO JECHAĆ
Życie z morskimi cyganami
Bajo, nazywani morskimi cyganami, żyją w ścisłym związku z morzem. Są świetnymi nurkami,
potrafią zejść w głąb morza bez sprzętu nurkowego ponad 30 metrów i pozostać tam kilka minut
na jednym oddechu. Dzieci umieją pływać, zanim uczą się chodzić. Podobno pod wodą widzą
dwa razy lepiej niż ich rówieśnicy z lądu. Legenda głosi, że zamiast płuc Bajo mieli kiedyś skrzela.
Pobyt w wiosce Bajo wzniesionej na morzu pozwoli nam poznać życie regulowane przypływami i
odpływami, całkowicie zależne od morza.
Ceremonie pogrzebowe Toradżów
W Tana Toradża, czyli ziemia Toradżów, pogrzeby obchodzi się huczniej niż wesela, bo i uważa
za ważniejsze. Przygotowania uroczystości trwają nawet kilka lat. To czas, w którym zmarły
uważany jest jedynie za chorego, a jego zabalsamowane ciało spoczywa w domu najbliższej
rodziny. Pogrzebom towarzyszą walki bawołów i ich rytualny ubój, bo tylko w ich towarzystwie
dusza może bezpiecznie dostać się do raju.
Wejścia na wulkany Bromo i Ijen
Wulkan Bromo, położony wśród księżycowego krajobrazu, to święta góra Jawajczyków.
Mieszkańcy wyspy pielgrzymują tutaj, żeby złożyć bogom ofiary wrzucając je do krateru. Ijen
słynie za to z największego na świecie kwaśnego jeziora na dnie krateru i kopalni siarki,
wydobywanej ręcznie przez mieszkańców okolicznych wiosek. Tutaj także można podziwiać nocą
niebieskie płomienie palącego się gazu.
ANNA JAKLEWICZ
Z wykształcenia archeolog, z
zamiłowania podróżniczka i
antropolog. Miłość do Azji
zaowocowała wyprawami do
Wietnamu, Laosu, Kambodży,
Indii i książką ‘Niebo w Kolorze
indygo. Chiny z dala od wielkiego
miasta’ w której opisała
niezwykłe tradycje mniejszości
etnicznych z południa Chin. W
Indonezji studiowała batik w Yogyakarcie, a potem ruszyła w samotną podróż do najbardziej
odległych zakątków kraju. Na Sulawesi, gdzie spędziła niemal pół roku, realizowała projekt ‘Piąta
płeć’ dla National Geographic Traveler nagrodzony podczas VII edycji Travelerów,
dokumentowała ceremonie pogrzebowe Toradżów, dzieliła życie na morzu morskich cyganów
Bajo i, we współpracy z miejscową NGO, uczyła angielskiego dzieci z górskich wiosek plemienia
Wana. W podróży najważniejsi są dla niej ludzie i ich unikalne zwyczaje, dlatego najwięcej czasu
spędza we wioskach grup etnicznych, żyjąc tak, jak ich mieszkańcy.
http://www.annajaklewicz.pl/
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
PROGRAM
Dzień 1/2 Dżakarta
Przelot na trasie Warszawa – Dżakarta.
Nocleg w Dżakarcie w hotelu.
Dzień 3 Yogyakarta
Poranny przelot do położonej u stóp wulkanu
Merapi Yogyakarty, siedziby sułtanów i
głównego ośrodka kultury jawajskiej.
Zwiedzania Yogyakarty: Kraton - kompleks
pałacowy i siedziba sułtana, Taman Sari – Pałac
Wodny sułtanów Yogyakarty, Malioboro –
główny deptak miasta. Wieczorem bahasa
indonesia lekcja 1 – czyli język indonezyjski dla
początkujących – nauka zwrotów
pozwalających na interakcję z miejscowymi,
umiejętność przydatna podczas dalszej części
wyjazdu, kiedy zamieszkany w domach
Toradżów i Bajo. Nocleg w hotelu w
Yogyakarcie.
Dzień 4 Borobudur, Prambanan
Borobudur – poranne zwiedzanie piramidalnej,
buddyjskiej świątyni zbudowanej już w IX
wieku n.e. Ze szczytu świątyni, o wschodzie
słońca, roztacza się zapierający dech w
piersiach widok na okolicę. Prambanan –
zwiedzanie hinduistycznego kompleksu
świątynnego zbudowanego w IX wieku n.e.,
wpisanego na listę światowego dziedzictwa
UNESCO. Kurs batiku – nauka tradycyjnej
jawajskiej sztuki malowania woskiem i
farbowania tkanin, możliwość samodzielnego
wykonania batików w aż trzech kolorach.
Bahasa Indonesia – lekcja 2. Nocleg w hotelu
w Yogyakarcie.
Dzień 5 Cemoro Lawang
Całodniowy przejazd do Cemoro Lawang,
wioski położonej u podnóży wulkanu Bromo.
Nocleg w hotelu.
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
Dzień 6 Bromo
Około 4.00 rano wędrówka na górę Penanjakan
(ok. 2,5 godziny), skąd o wschodzie słońca
roztacza się niezwykły widok na dymiący
wulkan Bromo, zieloną górę Batok i wulkan
Semeru – najwyższą górę Jawy. Zejście z
Penanjakan do Cemoro Lawang i wejście na
krawędź krateru Bromo, świętego wulkanu,
któremu Jawajczycy oddają cześć. Powrót do
Cemoro Lawang. Wyjazd w kierunku Ijen
Plateau (ok. 8 godzin), zakwaterowanie w
hotelu odpoczynek.
Dzień 7 Kawah Ijen
Około 2.00 w nocy ruszymy na szczyt
wygasłego wulkanu Ijen, z największym na
świecie siarkowym jeziorem. Tylko nocą można
zobaczyć w głębi krateru niebieskie płomienie
palącego się gazu, a o świcie wydobycie siarki
i miejscowych mężczyzn, którzy na własnych
barkach wynoszą jej ciężkie bloki do wioski
położonej u podnóża góry. Zejście z wulkanu.
Śniadanie i czas na odświeżenie w hotelu.
Przejazd do Surabaya, nocleg w hotelu.
Dzień 8 Makassar
Przelot na trasie Surabaya – Makassar. Przelot
Makassar - Bau Bau. W tym portowym
miasteczku na wschodnim wybrzeży wyspy
Sulawesi (Celebes) wejdziemy na pokład łodzi,
którą w godzinach wieczornych ruszymy w
całonocną podróż do odległego archipelagu
Wakatobi.
Dzień 9 Archipelag Wakatobi, wyspa Hoga
Wakatobi – wczesnym porankiem dotrzemy na
Wanci, największą wyspę archipelagu, gdzie
przesiądziemy się na mniejszą łódkę, którą
dopłyniemy do serca archipelagu – na rajską
wyspę Hoga (ok. 3 godz.). Zakwaterowanie w
bungalowach, lunch i popołudniowy relaks na
wyspie otoczonej lazurową wodą i bajecznie
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
kolorowymi rafami koralowymi.
Dzień 10 Wyspa Hoga
Wakatobi to archipelag wysp porośniętych
palmami kokosowymi, śnieżnobiałych plaż i
błękitnej wody. To także miejsce jednych z
najciekawszych, najbardziej urozmaiconych raf
koralowych i morskich toni kryjących tysiące
egzotycznych gatunków ryb i innych morskich
stworzeń. Co możemy robić? Do wyboru:
snorkelling – pływanie z marka i rurką; podczas
którego będziemy podziwiać kolorowe ogrody
morskie i ławice wielobarwnych, egzotycznych
ryb, nurkowanie – Wakatobi to miejsce, które
bogactwem podwodnego świata przyciąga
nurków z całego świata, plażowanie –
piaszczyste plaże i przezroczysta, ciepła woda –
idealne miejsce relaks ☺
Dzień 11 Hoga, morscy cyganie – Bajo
Hoga– odpoczynek na rajskiej wyspie:
snorkeling, plażowanie, spacer do pobliskiej
wioski. Sampela – po lunchu na wyspie Hoga
transfer do pobliskiej Sampeli. To wioska, której
nie ma na mapach. Drewniana osada na morzu.
Z daleka wydaje się, że dryfuje po powierzchni
wody. Bajo, mieszkańców podobnych wiosek,
ludzie lądu nazwali cyganami morskimi.
Legenda głosi, że zamiast płuc Bajo mieli kiedyś
skrzela. Są świetnymi nurkami, potrafią zejść w
głąb morza bez sprzętu nurkowego ponad 30
metrów i pozostać tam kilka minut na jednym
oddechu. Na kolejne 2 dni zamieszkamy w
domach Bajo by towarzyszyć im w codziennych
czynnościach. Nocleg w domach Bajo.
Dzień 12 Bajo – cyganie morscy
Sampela – pobyt w wiosce morskich cyganów.
Aktywności:
- WYPRAWA W MORZE – każdy z uczestników
wyjazdu wypłynie z gospodarzami w morze.
Będzie można nauczyć się łapać ośmiornice,
łowić kalmary albo ryby przy użyciu harpuna.
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
Każdy uczestnik wyjazdu bierze udział w
codziennych zajęciach rodziny, z którą mieszka.
SZUKANIE TREPANGÓW – w czasie odpływu
spod wioski znika morze i wyłania się dno.
dołączymy więc do dzieci w poszukiwaniu
trepanów czyli morskich ogórków
- TARG – po złowieniu ryb i owoców morza
popłyniemy z kobietami Bajo na targ na
sąsiednią wyspę, żeby sprzedać to, co wcześniej
złowiliśmy. Po drodze z zabierzemy do wioski
zapas pitnej wody.
Dzień 13 powrót do Makassar
Poranny rejs do Wanci (ok. 3 godziny), gdzie
spędzimy dzień w oczekiwaniu na nocny rejs. W
Wanci możemy: plażować, iść na kurs
gotowania bądź zwiedzać okolicę: stary meczet,
pochodzący z początków XVIII wieku, Fort Liya,
lokalny targ i jaskinie za miastem). Nocny rejs
powrotny z Wanci do Bau Bau (przed rejsem
będzie możliwość odświeżenia się).
Dzień 14 Makassar
Przelot z Bau Bau do Makassaru. Z Makassaru
przejazd klimatyzowanym autokarem do
Rantepao – głównego miasteczka w górskim
rejonie Tana Toradża (o. 10 godzin). Przyjazd
wieczorem. Nocleg w hotelu w Rantepao.
Dzień 15 Toradżowie
Przedstawienie niezwykłych zwyczajów
Toradżów, dla których pogrzeb jest
najważniejszym wydarzeniem w życiu.
Toradżowie mumifikują ciała zmarłych bliskich i
trzymają je w domach nawet kilka lat traktując
nadal jak żywych. Pogrzeb może trwać nawet
siedem dni, a jednym z najważniejszych
elementów jest rytualny ubój świętych zwierząt
– bawołów. Zwiedzanie: Londa – kute w
wysokiej skale grobowce i galerie tau tau –
drewnianych figur wykonanych na
podobieństwo zmarłych, Lemo - grzebalna
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
jaskinia pełna legend i tajemnic, Kete Kesu –
jedna z najstarszych osad Toradżów, gdzie
zachowały się drewniane, bogato dekorowane
domy na palach przypominające kształtem
łodzie lub rogi bawoła. Homestay - nocleg we
wiosce Toradżów, 1-2 osoby u jednej rodziny.
Kolejność zwiedzania i atrakcji podczas pobytu w
Tana Toradża może ulec zmianie i będzie zależna
od terminów ceremonii pogrzebowych i targu
bawołów.
Dzień 16 Toradżowie
Pobyt we wiosce Toradżów. Bliski kontakt z
miejscowymi rodzinami pozwoli lepiej poznać
ich niezwykłą kulturę i cieszyć się piękną górska
okolicą z dala od turystycznych szlaków. Przejazd
do Batutumonga – górskiej okolicy ze
spektakularnymi widokami na ryżowe poletka i
położone u podnóży gór wioski Toradżów.
Zwiedzanie megalitycznych kręgów kultu w Bori,
skalnych grobowców Loko Mata i świętych
drzew, w których pniach, wysoko nad ziemią,
umieszczano dawniej ciała zmarłych niemowląt.
Nocleg w domach u Toradżów.
Dzień 17 Toradżowie
Targ bawołów – najdroższe są nakrapiane – te
osiągają cenę równą wartości nowego
samochodu, trochę tańsze są albinosy, a
najtańsze te czarne, pospolite. Im więcej
zostanie zgładzonych podczas pogrzebu, tym
większa szansa zmarłego na raj. Im zmarły stał
wyżej w hierarchii społecznej, tym więcej
bawołów musi pójść na rzeź. Rodziny zmarłych
wydają na to oszczędności życia, właśnie tu, na
targu w Bolu. Warsztaty – kobiety z wioski, w
której będziemy mieszkać, nauczą nas własnych
sposobów palenia kawy, z której słynie region,
wyrabiania czekolady z nasion kakaowca, a
mężczyźni – jak wyrabiać wino palmowe ☺.
Nocleg w domach u Toradżów.
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
Dzień 18/19 Toradżowie
CEREMONIA POGRZEBOWA – udział w
niezwykłej ceremonii pogrzebowej,
obchodzonej przez Toradżów huczniej niż
wesela. Rodziny zmarłych przygotowują się do
pogrzebów nawet kilka lat, a na przygotowania
wydają nieraz zarobek życia. Specjalnie na
pogrzeb budowane są bambusowe pawilony dla
gości skupione wokół placu, na którym mają
miejsce poszczególne rytuały, w tym recepcja
gości czy rytualny ubój bawołów. Nocleg w
domach u Torajów. 13 dnia powrót do Rantepao i nocny przejazd do Makassaru.
Dzień 20 Makassar, Dżakarta
Makassar – w miarę mozliwości czasowych zwiedzanie centrum miasta, w tym zabytkowego
Fortu Rotterdam, zbudowanego przez Holendrów w XVII wieku jako centrum zarządządzania
wyspą Sulawesi (Celebes), częścią ich rozległej kolonii. Przelot – do Dżakarty, pożegnalna
kolacja, nocleg w hotelu.
Dzień 21 powrót
Przelot na trasie Dżakarta – Warszawa
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
INFORMACJE O WYJEŹDZIE:
Grupa: 9-12osób + pilot
Koszt: 6900pln + 990usd (przekazane pilotowi w Indonezji)
Terminarz płatności:
zaliczka 2000 zł
do 35 dni przed wylotem - pozostała część złotówkowa
990usd- do przekazania pilotowi w Indonezji na wydatki na miejscu
Koszt obejmuje:
• ubezpieczenie KL + NW
• wiza Indonezji
• opiekę przewodnika polskojęzycznego
• noclegi w hotelach turystycznych/guesthousach, a także w domach Bajo i Toradżów
• przejazdy i przeloty w Indonezji, transport łodziami
• przelot Warszawa-Dżakarta-Warszawa
• opiekę przewodników miejscowych
• wyżywienie podczas pobytu w domach Toradżów i Bajo i na wyspie Hoga
• wstępy
Koszt nie obejmuje:
• Wyżywienia poza wymienionym i napojów
• wydatków o charakterze osobistym, tipów
INFORMACJE PRAKTYCZNE:
Charakter wyprawy
To nie będą wakacje na Bali. Będziemy nocami wspinać się na wulkany, mieszkać w
bambusowych domkach lokalnej ludności na morzu, w których nie ma toalet (a więc nie
turystycznych bungalowach!), pokonywać bardzo długie odcinki, czasem powolnym, lokalnym
transportem (całonocna podróż łodzią, długie transfery autobusowe). Czasem będziemy
zmęczeni. Będzie zimno (Bromo) i upalnie (cała reszta). To jest więc wyjazd dla tych, którzy lubią
aktywnie spędzać czas, dla tych, którzy chcą wstawać w nocy, żeby zobaczyć spektakularny
wschód słońca nad księżycowym krajobrazem na szczycie wulkanu. A przede wszystkim dla tych,
którzy chcą poznać i zrozumieć, a nie tylko zobaczyć. Wyjazd dla osób lubiących poznawać inne
kultury i tradycje bardzo różne od tych europejskich i lubią kontakt z miejscowymi. Ze względu
na charakter rytuałów w Tana Toradża (rytualny ubój bawołów) konieczny jest otwarty umysł,
akceptacja różnic kulturowych, próba zrozumienia, a nie oceny.
Zakwaterowanie
Mieszkamy w pokojach 2-3 osobowych w hotelach/guesthousach o standardzie turystycznym. U
Toradżów i u Bajo mieszkamy z rodzinami w prymitywnych warunkach.
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
hotele – 11 nocy, domy Torajów – 4 nocy, u Bajo - 2 noce, 2 noce w podróży autobusem na
trasie Makassar-Rantepa-Makassar, 2 noce – rejs na trasie Bau Bau – Wanci – Bau Bau
Wyżywienie
Jak to w Azji relatywnie tanie. W cenie wyżywienie u Toradżów i bajo a także na wyspie Hoga.
Na Jawie tanio, na Sulawesi drożej. Na koszt własny uczestników. Orientacyjnie należy
przygotować ok 4 USD/posiłek z napojem
Transport
Warszawa-Dżakarta – lot międzykontynentalny
Dżakarta – Yogyakarta lot wewnętrzny 1h
Yogyakarta – Cemoro Lawang przejazd busem 9h
Cemoro Lawang – Kawah Ijen przejazd busem 8h
Kawach Ijen – Surabaya – przejazd busem 6h
Surabaya – Makassar lot samolotem 1h 30min
Makassar – Rantepao – przejazd autobusem kursowym 10h
wokół Rantepao – krótkie przejazdy (do 1,5 h samochodami osobowymi typu Toyota Kijang
Ranteapao – Makassar - przejazd autobusem kursowym nocnym 10h
Makassar – Bau Bau – lot samolotem 1h
Bau Bau – Wanci – rejs promem ok. 10h
Wanci – wyspa Hoga – rejs mała łódką 3h
wyspa Hoga – Wanci - rejs mała łódką 3h
Wanci – Bau Bau – rejs promem ok. 10h
Bau Bau – Makassar – lot wewnętrzny 1h
Makassar – Dżakarta – lot wewnętrzny 2h 20min
Dżakarta – Warszawa – lot międzykontynentalny
Wyposażenie – co zabrać
Na pewno zapas baterii do aparatów fotograficznych. W wioskach Bajo prąd jest tylko ok. 3
godziny wieczorem, czasem nie ma wcale, podobnie na wyspie Hoga i we wioskach Toradżów.
W Indonezji dość często pojawiają się problemy z dostawą prądu. Do zdjęć podwodnych –
aparaty wodoodporne, jeśli ktoś ma. Dobrze też zabrać wodoodporną torbę na sprzęt
elektroniczny). Lekkie buty trekkingowe do wejść na wulkany. Na pewno także jeden zestaw
cieplejszych ubrań (długie spodnie, ciepła bluza i bluzka z długim rękawem) – w okolicach
wulkanu Bromo temperatura spada nocą do kilku stopni. Na miejscu jest wypożyczalnia kurtek
(ok. 5 USD za dobę). Lekka chusta (sarong) do okrycia nocą bardzo przydatna – będzie
możliwość zakupu w Yogyakarcie na początku wyjazdu.
Apteczka
leki p/biegunkowe (np. loperamid - 10 tabletek, potas w saszetkach - ok. 10 sztuk),
leki p/bólowe, leki p/przeziębieniowe, bandaż elastyczny (1 szt.), środki opatrunkowe (bandaż,
gaza, plastry, środek dezynfekujący), witaminy, sole mineralne, leki wg indywidualnych potrzeb
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
Bagaż
Ważne!!!! – niektóre linie na przeloty wewnętrzne przyjmują bagaże do 15 kg, za nadbagaż
uczestnicy będą dopłacać sami. Zdecydowanie polecamy spakowanie się do jednego plecaka –
ze względu na wygodę podróżowania i ilość miejsca przeznaczonego na bagaże. Ze względu na
dużą ilość przejazdów, rejsów, traserów, zalecamy zabranie możliwie najlżejszego i
najwygodniejszego bagażu. Dodatkowo na pewno przyda się mały, podręczny plecak na dzienne
wypady i pas-skrytka na pieniądze i dokumenty.
Informacje zdrowotne
Szczepienia zalecane: błonica, tężec, WZW typu A i B, japońskie zapalenie mózgu
Szczepienia obowiązkowe: nie ma
UWAGA: Wszelkie sprawy dotyczące szczepień i profilaktyki antymalarycznej należy
skonsultować z lekarzem, podawane przez nas wskazówki mają jedynie charakter
informacyjny.
Szczegółowych informacji można zasięgnąć w Poradni Chorób Tropikalnych albo pytać w
Wojewódzkich Stacjach Sanepidu
Pogoda
Średnia temperatura w maju 24 (noc) – 34 (dzień) stopnie. Duża wilgotność powietrza. Opady
sporadyczne. Maj to początek pory suchej.
Dokumenty
Potrzebny paszport. Wiza Indonezji na granicy
Pieniądze
Rupie indonezyjskie:
1 USD – ok. 12.000 rupii. W miastach łatwy dostęp do bankomatów. W Yogyakarcie łatwy
dostęp do punktów wymiany waluty. Płatność w sklepach gotówką. Poza miastem bankomatów
brak, jedyna forma płatności – gotówka.
Ubezpieczenie
Pakiet KONTYNENTY, opcja świat w Towarzystwie Ubezpieczeń i Reasekuracji AXA:
KL z assistance -30 tys euro,
NNW -4 tys euro,
bagaż podręczny - 400 euro,
koszty ratownictwa - 5 tys euro (podlimit kosztów leczenia)
Istnieje możliwość wykupienia ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z uczestnictwa w imprezie
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl
turystycznej. Koszt – 2,5% wartości imprezy. Konieczna decyzja do 5 dni po podpisaniu umowy
(lub w wypadku zgłoszenia na krócej niż 30 dni przed imprezą w momencie podpisania).
a: 32-003 Podłęże k.Krakowa, Zakrzów 372
t: +48 698 900 885 e: [email protected] w: www.torre.pl