1 d STANOWISKO KONWENTU MARSZAŁKÓW WOJEWÓDZTW

d
projekt przygotowany przez województwo lubuskie
STANOWISKO
KONWENTU MARSZAŁKÓW WOJEWÓDZTW RP
z dnia 28 października
w sprawie roli regionalnych portów lotniczych w strategii rozwoju systemu
transportowego Polski
Konwent Marszałków jako reprezentacja samorządów Województw RP zwraca się do Pana Prezesa
Rady Ministrów z wnioskiem o pilne podjęcie prac mających na celu uzupełnienie brakujących
dokumentów strategicznych z obszaru transportu lotniczego:
1. uaktualnienie „Programu rozwoju sieci lotnisk i lotniczych urządzeń naziemnych˝ (maj 2007 r.)
kierunkowego dokumentu programowego opisującego rozwój infrastruktury naziemnej
transportu lotniczego,.
2. opracowanie „Strategii rozwoju transportu lotniczego w Polsce”.
Uzasadnienie
Konwent Marszałków Województw RP wraz ze Związkiem Regionalnych Portów Lotniczych
wskazuje na pilną potrzebę uaktualnienia przyjętego w roku 2007 „Programu rozwoju sieci
lotnisk i lotniczych urzadzeń naziemnych”, ze względu na istotne zmiany jakie w ostatnim
okresie dokonały się na rynku lotniczym w Polsce, w tym zwłaszcza - rozbudowę istniejących
i budowę nowych portów regionalnych.
Podstawą tej aktualizacji winien stać się dokument o charakterze strategicznym dla rozwoju
transportu lotniczego w Polsce, którego brak jest coraz bardziej odczuwalny, szczególnie
wobec konieczności pozycjonowania projektów z Polski w nowej perspektywie finansowej
Unii Europejskiej, zawartych w pakiecie Connecting Europe Facility.
Sektorowa strategia rozwoju umożliwi planowe wykorzystanie transportu lotniczego jako narzędzia
rozwoju Polski i jej regionów w ramach przyszłego intermodalnego systemu transportowego, jak
zapisano w „Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności”
(KPRM 17.10.2011) oraz w dokumencie diagnostycznym „Polska 2030” (KPRM 2009). Konieczne
jest zapewnienie spójności z nadrzędnym dokumentem planistycznym jakim jest „Koncepcja
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” (MRR 2011) oraz z obowiązującymi regionalnymi
strategiami rozwoju systemów transportowych.
Zmiany wymaga dotychczasowy sposób postrzegania transportu lotniczego wyłącznie jako
lotniczej infrastruktury naziemnej, bez uwzględnienia przewoźników lotniczych, co kontrastuje np.
z ujęciem sektora kolejowego, widzianego jako całość: infrastruktura, tabor, rynek. Strategia
powinna obejmować relacje portów lotniczych z liniami lotniczymi.
1
Skutkiem różnego traktowania postrzeganie potrzeb i zadań transportowych jest zakłócenie
równowagi rynkowej pomiędzy transportem lotniczym a kolejowym i drogowym. W celu
zapewnienia zrównoważonego rozwoju wszystkich gałęzi transportu konieczne jest wyrównanie
szans, usunięcie luk legislacyjnych oraz zapewnienie spójności dokumentów strategicznych
szczebla centralnego i uzgodnienie strategii regionalnych w części dotyczącej transportu lotniczego.
Konieczne jest uwzględnienie regulacji zawartych w znowelizowanej Ustawie prawo lotnicze oraz
aktach wykonawczych do tej ustawy, a także innych przepisach prawa z zakresu transportu
lotniczego.
Potrzeba pilnych prac planistycznych i legislacyjnych wynika również ze zmiany sytuacji sektora
w Polsce, spowodowanej intensywną rozbudową istniejącej infrastruktury lotniskowej
w Warszawie, oraz wszystkich czynnych regionalnych portach lotniczych, a także budowanych(
Modlin, Lublin, Gdynia, Sochaczew, Radom) oraz planowanych (Białystok, Kielce, Koszalin)
i przekazanie 15 lotnisk powojskowych na cele lotnicze. Osobnym zagadnieniem, wymagającym
ujęcia strategicznego, jest projekt dotyczący centralnego portu lotniczego.
Podstawą podejmowanych w tym obszarze działań powinna stać się pogłębiona analiza i dalsza
dyskusja wszystkich interesariuszy nad wynikami zamówionego przez Ministerstwo Infrastruktury
projektu „Lotnisko Centralne dla Polski – prace analityczne” - pierwszego w Polsce systemowego
studium całego systemu transportu lotniczego (projekt POIiŚ 6.3-14).
W ramach 1. etapu „Studium Lotnisko Centralne dla Polski” wykonano jedynie prognozy ogólne na
lata 2015, 2025 i 2035, bez podania kierunkowej struktury popytu, niezbędnej dla planowania i
prognozowania rozwoju portów lotniczych oraz zarządzania siatką przez linię lotniczą. Ze względu
na szybkie zmiany sytuacji rynkowej konieczna jest pilna aktualizacji 1. etapu „Studium LCP” oraz
wykonanie kierunkowych multimodalnych prognoz popytu, ze szczególnym uwzględnieniem roli
regionalnych portów lotniczych, co jest również niezbędne dla optymalizacji pozyskiwania
funduszy pomocowych w nowej perspektywie finansowej UE i realizacji przez porty regionalne
kolejnych inwestycji do 2020 r.
Znajomość kierunkowej struktury popytu jest konieczna dla określenia miejsca lotnisk regionalnych
w obecnym i przyszłym systemie transportowym Polski, natomiast znajomość struktury i dynamiki
zmian popytu do roku 2030 umożliwi określenie roli transportu lotniczego jako narzędzia rozwoju
gospodarczego i społecznego. Symulacje scenariuszy będą podstawą do określenia roli PLL LOT,
jako dominującego operatora na polskim rynku. Ten aspekt ma szczególne znaczenie w kontekście
planowanej prywatyzacji PLL LOT, a opracowania będą pomocne dla oceny wpływu prywatyzacji i
wyboru globalnego aliansu na dostępność i skomunikowanie Polski i jej regionów.
Jednocześnie decyzje o kształcie strategii wszystkich szczebli winny być podejmowane
po wykonaniu symulacji scenariuszy rozwoju transportu uzgodnionych z samorządami lokalnymi,
które na bieżąco analizują sytuację w regionie i podejmują działania związane z jego rozwojem.
Realizowane czy planowane przez samorządy lokalne projekty w zakresie zagospodarowania
terenów i rozwijania infrastruktury okołolotniskowej, a także uaktywnianie działalności wokół
lotniska, jak tworzenie multimodalnych centrów logistycznych czy stref ekonomicznych, nie mogą
zostać pominięte w scenariuszach rozwoju transportu. Działania te, wykonywane w ramach
kompetencji władz lokalnych, miałyby niewątpliwy wpływ na ostateczny kształt strategii.
Konieczne jest jednoznaczne postawienienie na rozwój narodowego przewoźnika oraz stworzenie
mechanizmów zapewniających jego obecność
w regionalnych portach lotniczych. Rola
narodowego przewoźnika w przewozach regionalnych powinna zostać w pełni dostrzeżona
i uznana.
Udostępnienie samorządom szczegółowych prognoz umożliwi właściwe podejmowanie decyzji
i zmniejszenie ryzyka finansowego na etapach inwestowania i eksploatacji portu lotniczego oraz
uzyskanie spójności strategii szczebla lokalnego i centralnego.
Postulowane działania muszą być wykonane jak najszybciej, ze względu na konieczność
sprecyzowania stanowiska Polski przy planowaniu nowej perspektywy finansowej UE 2014-2020.
2
Możliwością rozpoczęcia prac w tym zakresie daje rozszerzenie aktualnie realizowanego
w projekcie POIiŚ opracowania, zadanie 6.3.-14 „Prace analityczne związane z przygotowaniem
nowego lotniska centralnego dla Polski jako elementu systemu transportowego”, przy
jednoczesnym zapewnieniu finansowania prac z pozostałego budżetu wyżej wymienionego zadania,
co dopuszcza ustawa Prawo zamówień publicznych.
Nowy dokument strategiczny, który byłby opracowany w ścisłej współpracy z zainteresowanymi
regionami na podstawie wyników rozszerzonego zadania 6.3.-14 powinien otrzymać nazwę:
„Strategia rozwoju transportu lotniczego w Polsce na lata 2012-2030”.
Przewodniczący
Olsztyn, 28 października 2011 r.
Konwentu Marszałków Województw RP
Jacek Protas
3