Pobierz plik PDF - Sklep
Transkrypt
Pobierz plik PDF - Sklep
AWN_Cover_nowa_PL.qxp:Trad wisdom rediscovered 6/23/10 2:10 PM Page 1 Jak wybielić pożółkłe obrusy i pościel? Wystarczy dodać do proszku do prania sody oczyszczonej. Czy chcesz się dowiedzieć, w jaki sposób przygotować suszone jabłka, morele i inne owoce bez dodatku konserwantów? Dawna wiedza odkryta na nowo Najlepsze stare sposoby do wykorzystania na co dzień Zapraszamy do księgarni internetowej www.digest.com.pl oraz do salonu firmowego Reader’s Digest Warszawa, ul. Taśmowa 7 Ten poradnik oferuje ponad 2000 sprawdzonych sposobów dotyczących troski o zdrowie, pielęgnacji ciała, dbania o dom oraz praktycznych rad prowadzenia kuchni, usprawnień w mieszkaniu i zakładania ogrodu. Przydatne rozwiązania pozwalają nie tylko oszczędzić dużo czasu i pieniędzy, ale także chronić środowisko naturalne. Dawna wiedza odkryta na nowo Czy wiesz, że deska do krojenia będzie pachniała jak nowa, jeśli natrzemy ją przepołowioną cytryną? Dawna wiedza odkryta na nowo Najlepsze stare sposoby do wykorzystania na co dzień AWN_001-007_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:30 Strona 1 Dawna wiedza odkryta na nowo AWN_001-007_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:30 Strona 2 AWN_001-007_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:30 Strona 3 Dawna wiedza odkryta na nowo Najlepsze stare sposoby do wykorzystania na co dzień Warszawa 2010 AWN_001-007_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:30 Strona 4 Altes wissen neu entdeckt Autoren Monika Dreykorn, Monika Judä, Christina Zacker Producing Projektleitung: MCS Schabert GmbH Redaktion: Dorothee Kern, Karin Prager Fachlektorat: Dr. med. Eberhard J. Wormer Bildresearch: Interfoto Reader’s Digest: Redaktion: Stephanie Winterkorn (Projektleitung), Joachim Wahnschaffe Grafik: Gabriele Stammer-Nowack Bildredaktion: Christina Horut Ressort Buch Redaktionsdirektorin: Suzanne Koranyi-Esser Redaktionsleiterin: Dr. Renate Mangold Art Director: Susanne Hauser Satz und Reproduktion Meyle+Müller GmbH+Co. KG, Pforzheim © 2009 Reader’s Digest – Deutschland, Schweiz, Österreich Verlag Das Beste GmbH – Stuttgart, Zürich, Wien GR 1723/IC Dawna wiedza odkryta na nowo Najlepsze stare sposoby do wykorzystania na co dzień Pierwsze polskie wydanie, Copyright ® 2010 Wydawca Reader’s Digest Przegląd Sp. z o.o. Marynarska Business Park ul. Taśmowa 7 02-677 Warszawa tel. 22 319 32 00, fax 22 319 32 99 www.digest.com.pl Redaktor naczelny Redakcji Książek Jacek Fronczak Korekta Grażyna Nawrocka Dyrektor artystyczny Maciej Marchewicz Indeks Joanna Skrzypkowska Redakcja Barbara Karpińska Łamanie i redakcja techniczna POINT PLUS i Tatiana Kwaśniewska Tłumaczenie Maciej Freliszek Produkcja Janina Dołowa Konsultacja Katarzyna Murawska Elżbieta Potocka Druk Leo Paper Products LTD. ISBN 978-83-7684-072-7 Reader’s Digest jest prawnie zastrzeżonym znakiem The Reader’s Digest Association, Inc. Żadna część niniejszej publikacji nie może być w żadnej formie reprodukowana lub przedrukowywana bez pisemnej zgody Reader’s Digest Przegląd Sp. z o.o. Ważne Autorzy tej książki dołożyli wszelkich starań, by wszystkie informacje w niej zawarte były prawdziwe. Autorzy i wydawnictwo nie ponoszą odpowiedzialności z tytułu uszczerbku na zdrowiu lub życiu, szkód rzeczowych i majątkowych. Informacje medyczne zawarte w książce nie zastąpią diagnozy lekarskiej ani terapii. Prosimy zatem Czytelników, by zasięgali indywidualnych porad u lekarzy. Wiele środków domowych opiera się tradycyjnie na stosowaniu substancji pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Środki roślinne (wyciągi, nalewki, olejki eteryczne) u osób ze skłonnościami do alergii (astma, katar sienny, wyprysk) mogą wywoływać reakcje obronne organizmu i z tego względu należy je stosować ostrożnie. U dzieci w wieku poniżej dwóch lat należy zrezygnować ze stosowania olejków eterycznych pochodzenia roślinnego. AWN_001-007_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:30 Strona 5 T anie, korzystne dla środowiska naturalnego, a przy tym skuteczne – to na pewno nie są środki wynalezione w dzisiejszych czasach. Jednak nasi dziadkowie dzięki nim prowadzili dom i potrafili doskonale rozwiązywać wszystkie poważne (i drobne) problemy życia codziennego. Aby również dziś wykorzystać ten bogaty dorobek, sięgnęliśmy do skarbnicy dawnej wiedzy i zestawiliśmy najlepsze sposoby i porady dotyczące sześciu najważniejszych dziedzin życia: zdrowia, pielęgnacji ciała, prowadzenia kuchni, utrzymania domu, mieszkania i ogrodu. Oczywiście wszystkie te metody zostały przygotowane z uwzględnieniem naszych dzisiejszych potrzeb. Częściowo uzupełniliśmy je o nowoczesne rozwiązania i przekazaliśmy ekspertom, którzy sprawdzili je pod kątem bezpieczeństwa. Na wzór leksykonu, rozdziały z licznymi praktycznymi wskazówkami ułożyliśmy przejrzyście według haseł w porządku alfabetycznym. Warto się przekonać, że najlepsze nie są środki najnowsze i najdroższe, lecz te sprawdzone i wypróbowane. Redakcja AWN_001-007_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:30 Strona 6 Spis treści ROZDZIAŁ 1 8 Zdrowie Łagodne kuracje Biegunka ...........................................10 Bóle głowy ........................................12 Bóle mięśni .......................................14 Bóle pleców ......................................15 Bóle uszu ..........................................17 Brodawki...........................................19 Choroby dróg oddechowych ...........20 Dolegliwości gardła ..........................22 Dolegliwości kobiece .......................24 Dolegliwości stóp .............................26 Dolegliwości żołądkowe ..................28 Domowa apteczka 30 Hemoroidy .......................................32 Katar sienny .....................................33 Nastrój depresyjny ...........................34 Nieprzyjemny zapach z ust..............35 Nudności, wymioty .........................36 Oparzenia..........................................37 Oparzenia słoneczne ........................38 Pęcherz moczowy i nerki .................39 Pęcherzyk żółciowy ..........................41 Półpasiec ...........................................42 Problemy z ciśnieniem krwi ............43 Problemy z oczami ...........................45 Problemy z zębami ...........................47 Przeziębienie.....................................49 Schorzenia stawów ...........................51 Serce i układ krążenia.......................53 Skaleczenia i rany .............................55 Skręcenia ...........................................56 Trądzik ..............................................57 Ukąszenia owadów ..........................58 Wypadanie włosów ...........................59 Wyprysk ............................................60 Wzdęcia .............................................61 Zaburzenia snu .................................62 Zaparcia.............................................64 Zdenerwowanie i stany lękowe .......65 Wzmocnienie odporności organizmu 66 Zgaga .................................................68 Zmęczenie i wyczerpanie.................69 Żylaki ................................................71 ROZDZIAŁ 2 72 Pielęgnacja ciała środkami naturalnymi Cellulit ..............................................74 Dekolt i szyja ....................................75 Dezodoranty .....................................76 Farbowanie włosów preparatami roślinnymi ................77 Golenie się ........................................79 ABC kosmetyki naturalnej 80 Kremy i olejki do twarzy ..................82 Maseczki ...........................................84 Mycie ciała ........................................86 Mycie włosów...................................87 Ochrona przed słońcem...................89 Oczyszczanie twarzy ........................91 Paznokcie ..........................................93 Peeling ...............................................95 Odżywianie a uroda 96 ............................... Pielęgnacja dłoni 98 Pielęgnacja oczu .............................100 Pielęgnacja skóry ............................102 Pielęgnacja stóp ..............................104 Pielęgnacja ust ................................106 Pielęgnacja zębów i jamy ustnej ................................107 Płukanki i odżywki do włosów ...................................109 Przebarwienia skóry związane z wiekiem ....................................111 Typy skóry .......................................112 Zanieczyszczenia skóry ..................113 Zapachy ...........................................114 ROZDZIAŁ 3 116 ABC czyszczenia Biżuteria ..........................................118 Czyszczenie kuchni........................120 Czyszczenie lamp ...........................122 Czyszczenie łazienki i toalety ........123 Czyszczenie mebli ..........................125 Czyszczenie mebli tapicerskich..................................127 Czyszczenie podłóg ........................129 Dywany i wykładziny .....................131 Farbowanie tkanin ..........................133 Tradycyjne środki czyszczące 134 ............................. Firanki i zasłony 136 Garnki i patelnie .............................137 Konserwacja drzwi .........................139 Konserwacja sprzętu kuchennego .................................140 Lustra i powierzchnie ze szkła .......141 Łóżka i materace .............................142 Mycie naczyń ..................................143 Mycie okien ....................................145 Narzędzia do czyszczenia ..............147 Obuwie ...........................................148 Poprawki krawieckie ......................150 Profesjonalne pranie .......................152 Profesjonalne prasowanie ..............154 Przybory kuchenne ........................155 Przykre zapachy ..............................156 Srebro ..............................................158 Szklane przedmioty ........................159 Systematyczne 160 sprzątanie domu Ściany i sufity..................................162 Usuwanie plam ..............................164 Walka z intruzami ...........................166 Wyroby mosiężne i cynowe ...........168 Wyroby ze skóry .............................169 AWN_001-007_PL.qxp:Layout1 19-06-10 ROZDZIAŁ 4 19:30 170 Kuchnia z tradycjami ABC wekowania .............................172 Alkoholowe specjały .......................174 Aromatyczne octy i oleje ................176 Bezalkoholowe napoje ...................177 Bezpieczeństwo w kuchni..............179 Buliony, wywary i zupy ..................181 Dżemy, marmolady i galaretki .......183 Gotowanie i smażenie ....................185 Higiena w kuchni ...........................187 Jak oszczędnie prowadzić kuchnię 188 Konserwowanie w occie i oleju .....190 Konserwowanie w soli ...................192 Magazynowanie zapasów jesienią ..........................194 Makaron i ryż .................................196 Mięso, ryby i drób ..........................198 Sezon na owoce i warzywa 200 Mrożonki ........................................202 Nakrywanie stołu ...........................203 Problemy kulinarne........................205 Przyjmowanie gości........................207 Przyprawy .......................................209 Słodkie przysmaki ..........................211 Soki i syropy ...................................213 Sosy i dressingi ...............................215 Suszenie produktów spożywczych217 Wykorzystanie tego, co zostało ......219 Wypiekanie chleba ..........................221 Strona 7 Wypiekanie ciast .............................223 Zakupy i przechowywanie zapasów .......................................225 Zboża tradycyjne ............................227 Ziemniaki........................................229 Zioła w kuchni ...............................230 ROZDZIAŁ 5 232 Komfortowe mieszkanie Bezpieczne i wygodne mieszkanie ..................................234 Dekoracja domu i wnętrz .............236 Dekorowanie okien .......................238 Dekorowanie ścian ........................240 Drobne zmiany we wnętrzach 242 Dywany i chodniki ........................244 Koce i pledy ...................................246 Kolorystyka wnętrz .......................247 Kominek i piec kaflowy ................249 Kompozycje kwiatowe ..................251 Książki i ich przechowywanie ......253 Łazienka .........................................254 Materiały naturalne 256 Obrazy i zdjęcia .............................258 Obrusy, serwetki, ściereczki .........259 Ochrona mebli i podłóg ...............261 Ogrzewanie i wietrzenie pomieszczeń ...............................262 Oświetlenie ....................................263 Poduszki .........................................265 Przechowywanie rzeczy ................266 Rośliny pokojowe ..........................268 Schowki ..........................................270 Sypialnia .........................................272 Światło naturalne...........................274 Świece .............................................275 Tapety .............................................276 Taras i balkon .................................278 Uroczystości rodzinne ..................280 Wianki na drzwi.............................282 Zakup mebli tapicerskich .............283 Zapachy w domu ...........................284 Zbiory i kolekcje............................286 Zegary .............................................287 ROZDZIAŁ 6 288 Łatwa pielęgnacja ogrodu Choroby roślin ..............................290 Dawne gatunki warzyw i owoców ....................................292 Drzewa owocowe ..........................294 Kalendarz ogrodnika 296 ......................................... Kompost 298 Krzewy i drzewa ozdobne ............300 Krzewy owocowe ..........................302 Meble ogrodowe ...........................304 Narzędzia ogrodnicze ...................305 Nawożenie i poprawa struktury gleby ...........................306 Ogród przydomowy......................308 Ogród warzywny ...........................310 Ogród ziołowy...............................312 Ogrodzenie naturalne ...................314 Płodozmian ....................................316 Pnącza .............................................317 Podlewanie roślin ogrodowych....319 Przesadzanie roślin ........................321 Porzekadła na temat pogody 322 Przygotowanie ogrodu do zimy...324 Ptaki w ogrodzie ............................325 Rabaty kwiatowe ...........................326 Rośliny cebulowe, bulwiaste i kłączowe ..................328 Rośliny doniczkowe ......................330 Róże ................................................332 Rozmnażanie roślin ......................334 Szklarnia .........................................336 Trawniki .........................................337 Uprawa współrzędna ....................339 Warunki glebowe ...........................340 Zwalczanie chwastów ...................342 Zwalczanie szkodników ...............344 Żywopłoty – zakładanie i pielęgnacja ..........346 Indeks ............................................. 348 Podziękowania ............................... 360 AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 6-06-10 9:50 Strona 11 Środki domowe Po upływie 1–2 dni przychodzi czas na powstrzymanie objawów biegunki i odtworzenie uszkodzonej flory bakteryjnej jelita. Pomoże nam w tym wiele środków domowych, sprawdzonych i z powodzeniem stosowanych przez nasze babki i prababki. ● Pomocna jest herbatka z pięciornika kurzego ziela: 20 g kurzego ziela (zwanego też panieńskim korzeniem lub pięciornikiem leśnym) zalewamy 250 ml wrzącej wody i parzymy przez 10 minut. W aptekach możemy kupić nalewkę oraz pastylki przeciwbiegunkowe z kurzego ziela. ● Alternatywnie możemy stosować taninę o właściwościach przeciwbiegunkowych, na przykład w postaci preparatu Tanninal. ● Wciąż najpopularniejszym środkiem pozostaje owsianka doprawiona szczyptą soli. Zawarty w niej śluz powleka wrażliwą śluzówkę jelita niczym ochronna błona. ● Jedzenie 1–2 łyżeczek suszonych borówek pomaga związać wodę w jelicie, a tym samym opóźnia wydalenie znajdującej się w nim treści. ● Ciepłe okłady uspokajają jelita. Możemy użyć do tego celu termoforu albo woreczka z podgrzanymi ziarnami pszenicy orkiszowej lub pestkami wiśni. ● Z czasów naszych babek pochodzi następująca rada: 2 pełne garści ugotowanych w wodzie i wyciśniętych kwiatów nagietka lekarskiego zawijamy w lnianą chustkę i kładziemy na brzuch. ● Biegunkę o podłożu nerwicowym leczymy masażem z użyciem olejków eterycznych: mieszamy 3–4 krople olejku z rumianku, drzewa sandałowego, jałowca lub lawendy z 2 łyżeczkami oleju jadalnego; tak przygotowaną mieszanką masujemy podbrzusze okrężnymi ruchami. Dieta Kiedy biegunka mija, stopniowo powracamy do normalnego sposobu odżywiania się. ● W tym czasie unikamy jednak mleka, kawy oraz alkoholu. ● Zaleca się spożywanie startych jabłek, ponieważ wiążą one wodę w jelicie. Zamiast tego możemy drobno pokroić banana i powoli go jeść. ● Na kolejnym etapie możemy jeść klarowny rosół z warzyw lub zupę z ziemniaków i marchwi, a następnie suchy chleb. ● Powoli możemy włączać do menu niewielkie ilości tłuszczu i lekkostrawnego białka. Z UPA Z ZIEMNIAKÓW I MARCHWI Zupa ta dostarcza organizmowi płyny i minerały bez obciążania podrażnionej śluzówki jelita. Przygotowujemy: 250 ml wody 2 ziemniaki średniej wielkości 1 marchew szczyptę soli Zagotowujemy wodę. Obieramy warzywa, drobno kroimy i wrzucamy do wrzącej wody. Gotujemy na wolnym ogniu, aż warzywa staną się miękkie; miksujemy lub przecieramy i doprawiamy solą. Bakterie kwasu mlekowego zawarte w jogurcie pomagają odtworzyć zniszczoną florę bakteryjną w jelitach. 11 AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 20-06-10 8:00 Strona 12 Bóle głowy Bóle głowy nie są chorobą, lecz jedynie objawem, który może wynikać z wielu przyczyn. W większości przypadków nie ma potrzeby sięgania po tabletki przeciwbólowe, ponieważ znamy niezwykle dużo sprawdzonych środków domowych, które pomagają delikatnie, szybko i trwale. H ERBATKA Z JAŁOWCA Przygotowujemy: 3–4 g jagód jałowca 1 filiżankę wody Rozgniatamy jagody jałowca i zalewamy wrzącą wodą. Herbatkę parzymy 5 minut, odcedzamy i pijemy łyczkami (trzy razy dziennie jedną filiżankę). Herbatki tej nie mogą pić kobiety w ciąży lub osoby chore na nerki. Jest wiele czynników wywołujących ból głowy, na przykład stres, przemęczenie, meteopatia, niskie ciśnienie, przeziębienie, problemy z zębami, a także problemy psychiczne. Napięciowe bóle głowy wynikają ze skurczenia się mięśni karku i barków, można więc je leczyć za pomocą akupresury. Migrena natomiast objawia się pulsującym bólem po jednej stronie głowy, któremu często towarzyszą nadwrażliwość na światło i hałas, nudności, zaburzenia widzenia i dolegliwości o charakterze neurologicznym. Czynnikami wywołującymi migreny są produkty spożywcze, takie jak alkohol (czerwone wino), kawa, ser i glutaminian sodu, a ponadto brak snu, stres i kwestie hormonalne. Jeżeli bóle głowy o niejasnym podłożu powtarzają się przez dłuższy czas, potrzebna jest konsultacja lekarska. Przy bólach głowy o charakterze napięciowym pomocne są gorące okłady, przykładane na kark. 12 Środki domowe ● Dobrze jest położyć się na kilka minut i przyłożyć do czoła kostki lodu zawinięte w ręcznik lub chustkę. ● Skronie, czoło i kark nacieramy kilkoma kroplami olejku z melisy, olejku z mięty pieprzowej, goździków lub rozmarynu. (Tego zabiegu nie wykonujemy u osób z wypryskiem skórnym i u dzieci poniżej 2. roku życia). ● Kładziemy na kilka minut na skronie skórkę z cytryny (wewnętrzną stroną, z usuniętą białą warstwą). AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:35 Strona 13 Sprawdzony środek na ból głowy: kawa espresso doprawiona sokiem z połówki cytryny. ● Zwilżamy ręcznik bawełniany kilkoma kroplami ● ● ● ● ● ● świeżo wyciśniętego soku z babki lancetowatej i owijamy nim głowę. Gorący i rozluźniający kompres na kark: zawijamy w bawełniany ręcznik nasiona lnu, siekane cebule (obydwa środki podgrzewamy w kuchence mikrofalowej lub na parze) bądź rozgniecione gorące ziemniaki; przykładamy do karku, dopóki nie staną się chłodne. Silne i często nawracające bóle głowy: smarujemy ręcznik lub chustkę zimnym białym serem lub świeżo startym chrzanem, zawijamy i kładziemy na kark w postaci kompresu. Silne i nagłe ataki bólu głowy niwelujemy poprzez kąpiele stóp: wkładamy stopy po kostki do wody o temperaturze 30–32°C i stopniowo dolewamy gorącą wodę, aż do osiągnięcia temperatury kąpieli 40°C. Zabieg trwa około 15 minut. Świeża herbatka z kory wierzby białej, zalecana przez nasze babki, zawiera salicynę, substancję zbliżoną do kwasu acetylosalicylowego, będącego składnikiem wielu środków przeciwbólowych. Przygotowanie: 1 łyżeczkę kory wierzby białej podgrzewamy w 250 ml zimnej wody i krótko gotujemy. Herbatkę parzymy przez 5 minut, odcedzamy i pijemy małymi łyczkami (wielokrotnie w ciągu dnia jedną filiżankę). Przy pierwszych oznakach bólu głowy: dokładnie przeżuwamy 10 słodkich migdałów i dopiero potem połykamy. Jeżeli zbliża się atak migreny, najlepiej położyć się w cichym i ciemnym pomieszczeniu. AKUPRESURA Profilaktyka 1 Palcem wskazującym delikatnie masujemy ruchami okrężnymi (przez około 1 minutę) wyczuwalne zagłębienie, znajdujące się tuż za brwiami. 2 Następnie masujemy opuszkami środkowy staw palca serdecznego (przez około 1 minutę). ● Unikamy nikotyny, ponieważ zwęża ona naczynia ● ● ● ● ● ● ● krwionośne. Powstrzymujemy się od picia alkoholu, gdyż podwyższa on ryzyko wystąpienia bólów głowy. Kawę pijemy w umiarkowanych ilościach. Zbyt duża jej ilość powoduje bóle głowy. Czerwone wino i czekolada mogą wywołać u wrażliwych osób bóle głowy. Codziennie pijemy filiżankę herbatki z dziurawca, która redukuje stres, a tym samym usuwa główną przyczynę bólów głowy. Pilnujemy odpowiednich godzin snu i odpoczynku. Ruch (jogging, spacery, pływanie na plecach) poprawia ukrwienie i redukuje stres. Preparaty z wyciągiem z lepiężnika lub magnezowe (do kupienia w aptece) działają zapobiegawczo przy atakach migreny, w jej zaostrzonym stadium. 13 AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 6-06-10 9:50 Strona 14 Bóle mięśni Nadmierne obciążenia fizyczne często dają o sobie znać następnego dnia silnymi zakwasami. Skutkiem przeciążenia mogą być również kurcze mięśni. Czasem jednak ich przyczyną są zaburzenia krążenia lub niedobór soli mineralnych. Zakwasy S PIRYTUS JAŁOWCOWY Przygotowujemy: 100 g jagód jałowca 1 l alkoholu 45% Jagody zalewamy alkoholem i odstawiamy w szklanej, jasnej butelce w nasłonecznionym miejscu na 3–4 tygodnie; po tym czasie odcedzamy. Płynu używamy do masowania obolałych mięśni wieczorem, przed pójściem spać. 14 Są niegroźnym, ale nieprzyjemnym objawem, który wprawdzie po kilku dniach znika sam, ale możemy go złagodzić ciepłymi okładami. Kto regularnie trenuje i jest sprawny fizycznie, raczej nie cierpi na zakwasy. ● Przy zaostrzonych objawach oszczędzamy organizm, ponieważ obolałe mięśnie funkcjonują w ograniczonym stopniu, a kolejne duże obciążenia grożą kontuzją. ● Szybką poprawę zapewni nam gorąca kąpiel. Dobrze jest dodać do wody prusz siana lub borowiny (do kupienia w aptece), a także wyciągi z igieł świerku lub kosodrzewiny. ● Bóle łagodzi ciepły okład z nalewki z arniki: moczymy ręcznik lub chustkę w gorącej wodzie i wyciskamy, następnie nalewamy niewielką ilość nalewki z arniki i okładamy obolałe mięśnie. ● Aby poprawić ukrwienie, nacieramy bolące mięśnie maścią z jadu pszczelego (uwaga: zabiegu tego nie wolno przeprowadzać u osób, które mają skłonności do alergii). ● Dzięki przyjmowaniu dużej ilości płynów wypłukujemy zbędne kwasy i dostarczamy organizmowi ważne sole mineralne. Najlepsze są herbatki ziołowe, a także soki z warzyw i owoców, które rozcieńczamy wodą mineralną o niskiej zawartości sodu. Przed intensywnym treningiem przeprowadzamy rozgrzewkę i nacieramy mięśnie olejkiem z drzewa herbacianego. Kurcze mięśni ● Aby rozluźnić nogę przy kurczu łydki, ostrożnie rozciągamy mięśnie przeciwnie do kierunku kurczu i wykonujemy kilka kroków. Przy szczególnie silnym kurczu siadamy na ziemi, łapiemy za palce stóp i prostujemy nogę. Następnie lekko masujemy mięśnie. ● Do masażu rozkurczowego nadają się maści zawierające wyciągi miętowe i kamforowe, z kasztanowca, a także olejki eteryczne z dziurawca, eukaliptusa, igieł świerku lub tymianku. ● Kuracja octem jabłkowym dostarcza organizmowi soli mineralnych; przez co najmniej 4 tygodnie pijemy wieczorem 2 łyżeczki octu jabłkowego w szklance wody. ● Ważne dla funkcjonowania mięśni magnez, potas i wapń występują w dużych ilościach w koperku, brokułach, bananach, suszonych owocach, płatkach owsianych, orzechach, mleku, twarogu i żółtym serze. AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 6-06-10 9:50 Strona 15 Bóle pleców W dawnych czasach wyprostowana sylwetka świadczyła o dobrym wychowaniu. Jednocześnie był to najlepszy, choć nie zawsze uświadomiony, sposób na zapobieganie bólom pleców. Obecnie nasz układ ruchowy cierpi w wyniku nadmiernego lub źle rozłożonego obciążenia, ale także z powodu niedoboru ruchu – znaku naszych czasów. Jeżeli chcemy ulżyć naszym plecom, powinniśmy zredukować nadwagę poprzez regularne ćwiczenia fizyczne oraz wzmocnić mięśnie. To pozwala na odciążenie stawów oraz krążków międzykręgowych. Specjalistyczny trening pleców, na przykład w siłowni, można wykonywać jedynie pod okiem trenera. Specjalne szkolenia dotyczące dolegliwości pleców są też organizowane w ramach programu Uniwersytet Trzeciego Wieku. ● Plecy nacieramy Amolem lub następującym płynem: ● ● Środki domowe ● Ciepło zbawiennie wpływa na obolałe plecy. Dlatego dobrze jest robić okłady z pruszu siana ogrzane parą wodną, gorące kompresy z herbatki z rozmarynu lub tymianku, podgrzanych woreczków z pestkami wiśni lub pszenicą orkiszową, ciepłe okłady z fango (dostępne w aptekach) lub naświetlania podczerwienią. ● Kąpiele z dodatkiem borowiny lub siarki (można je kupić w aptece) rozluźniają napięte mięśnie i poprawiają ukrwienie. ● Bóle łagodzą również gorące kąpiele zawierające wyciągi z rozmarynu i tymianku, po których należy wykonać masaż ciepłym olejkiem z drzewa różanego. ● Kąpiel w gorących źródłach termalnych ma pozytywny wpływ zarówno na stan psychiczny, jak i plecy. ● ● ● zalewamy 200 g świeżych liści melisy 1 l alkoholu 60%, szczelnie zamykamy i odstawiamy na 10 dni do ciepłego miejsca. Następnie odcedzamy i rozcieńczamy wodą w proporcji 4:1. Bóle możemy leczyć za pomocą olejku z dziurawca: rozcieramy w dłoniach niewielką ilość olejku i delikatnie masujemy plecy chorego. Gorący okład z pszenicy: gotujemy 1 kg ziaren, aż staną się miękkie. Jeszcze gorące wsypujemy do woreczka lnianego i kładziemy na obolałe plecy na 15 minut. Algi i sól morska należą do głównych składników tak zwanej talasoterapii. Są dostępne w aptekach w postaci kremów, okładów i dodatków do kąpieli. Spokojne zajęcia ruchowe (na przykład jazda na rowerze, pływanie) pomagają złagodzić bóle. Leżenie w łóżku może natomiast pogorszyć dolegliwości. W nocy podsuwamy grubą poduszkę pod nogi, by uda były skierowane prawie pionowo ku górze, a kolana zgięte pod kątem prostym. W ten sposób odciążamy kręgosłup. Masaż pleców działa rozluźniająco na napięte mięśnie. Dobrze jest go wykonać na przykład z olejkiem z lawendy, rozmarynu lub imbiru. Profilaktyka ● Nie dźwigamy ciężarów w jednej ręce, a duże podnosimy z pozycji kucznej przy wyprostowanych plecach. 15 AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 19-06-10 19:35 Strona 16 Przy ostrych bólach pleców pomocne są ćwiczenia pilates. ● Chronimy plecy przed niską MASAŻ GORĄCYM RĘCZNIKIEM 1 ● Ręcznik frotowy składamy na pół i zwijamy, aż utworzy się lejek. ● ● ● ● 2 Do otworu lejka wlewamy wrzącą wodę. temperaturą i przeciągami. Wymieniamy zużyty materac, a przy kupnie nowego nie oszczędzamy. Powinien on być wykonany z materiału wysokiej jakości; nie może być ani za twardy, ani za miękki. Wymieniamy też wysłużone krzesła. Kiedy siedzimy, prostą postawę zachowamy dzięki poduszce lędźwiowej. Jeśli wykonujemy pracę siedzącą, powinniśmy często zmieniać postawę. Najlepiej wstawać co 30 minut, krótko przeciągać się i rozluźniać mięśnie. Nosimy wygodne buty, najlepiej z wkładką, i unikamy wysokich obcasów. Szczególny przypadek: lumbago 3 16 Gorący ręcznik owijamy innym suchym ręcznikiem. Łapiemy za jego krawędzie i masujemy ostrożnie plecy. Osławione lumbago różni się od zwykłych bólów pleców tym, że dolegliwości występują nagle. Przeciąg lub gwałtowne ruchy, a w szczególności schylanie się i obroty ciała, mogą wywołać zapalenie korzeni nerwowych. Jeśli bóle nie ustąpią po kilku dniach, konsultujemy się z lekarzem, ponieważ podobne objawy towarzyszą wypadnięciu dysku. ● Zabiegiem, który zawsze pomaga, jest masaż pleców gorącym ręcznikiem. Jeśli tylko ręcznik schłodzi się, zastępujemy go gorącym i kontynuujemy zabieg. ● Przy lumbago szczególnie zaleca się wilgotne, gorące okłady: mieszamy 10 kropli olejku lawendowego, po 8 kropli olejku rumiankowego i cedrowego oraz po 4 krople olejku z jałowca i szałwii muszkatołowej z 200 g śmietany; 2 łyżkami mieszanki zwilżamy ręcznik, który wcześniej moczymy w gorącej wodzie i wyciskamy. Kładziemy ręcznik na obolałe miejsce, na nim suchy ręcznik i zawijamy wełnianym szalikiem. Zabieg powtarzamy kilka razy dziennie. ● Skuteczny jest okład z werbeny pospolitej: mieszamy pełną garść werbeny z białkiem kurzym, 1 łyżką mąki i 2 łyżkami ciepłej wody. Składamy ręcznik bawełniany tak, by odpowiadał powierzchni obolałego miejsca. Polewamy go mieszanką, kładziemy na odwróconej pokrywce od garnka i podgrzewamy na parze. Na macie gimnastycznej kładziemy gorącą poduszkę wypełnioną pszenicą orkiszową, na niej układamy ręcznik (miejscem zwilżonym w roztworze ku górze) i ostrożnie kładziemy się na plecach, tak by krzyż dotykał ręcznika. Przykrywamy się kocem i leżymy możliwie jak najdłużej. ● Sprawdzonym środkiem są także duże plastry nasączone substancjami poprawiającymi ukrwienie (na przykład kapsaicyną), które możemy kupić w aptece. Plastry te nagrzewają przez długi czas mięśnie. AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 6-06-10 9:51 Strona 17 Bóle uszu Ciepłe okłady i rośliny lecznicze przygotowane na różne sposoby stanowią podstawę terapii przy problemach z zaleganiem woskowiny i bólach uszu. Również przy uciążliwych szumach usznych medycyna domowa oferuje cenne rady, dzięki którym można złagodzić dolegliwości. Woskowina uszna Woskowina chroni błonę bębenkową, uniemożliwia wysychanie skóry oraz zapobiega przedostawaniu się do ucha kurzu i ciał obcych. Zwykle ucho oczyszcza się samo, ale czasami woskowina tworzy twarde koreczki. Jeżeli zetknie się z wodą, mięknie i zatyka przewód słuchowy. ● Rozmiękczenie woskowiny: zakrapiamy do ucha lekko podgrzany olejek z drzewa herbacianego lub glicerynę. ● Możemy też delikatnie przeczyścić przewód słuchowy pałeczką kosmetyczną zamoczoną w olejku z dziurawca. ● Kilka kropli oliwy z oliwek mieszamy z niewielką ilością soku cytrynowego i wody. Jeżeli codziennie za pomocą pipety wpuścimy kilka kropli tej mieszanki do ucha, zmiękczymy woskowinę. Roztwór powinien mieć przyjemną temperaturę. Tak samo działają krople do oczyszczania ucha, które można kupić w aptece. ● Usuwanie złogów woskowiny należy pozostawić lekarzowi. W żadnym razie nie wolno próbować usuwać woskowiny samodzielnie jakimikolwiek przyrządami. Bóle uszu Kto jest podatny na bóle uszu, nie powinien chodzić bez nakrycia głowy przy wietrznej pogodzie i niskiej temperaturze lub przynajmniej wkładać do uszu watę. W trakcie pływania zaleca się noszenie czepka bądź używanie zatyczek do uszu z wosku lub silikonu (do kupienia w aptece). W przypadku bólów uszu, które nie mijają po domowej terapii, a także w przypadku dolegliwości u małych dzieci, należy zawsze skonsultować się z lekarzem. ● Ciepłe okłady koją ból; przykładamy do bolącego ucha podgrzany woreczek z pestkami wiśni, naświetlamy ucho promieniami podczerwonymi lub kładziemy na noc głowę na termoforze. ● Ból łagodzi na przykład olejek z goździków. Moczymy w nim watkę i umieszczamy płytko w kanale słuchowym. Dobrze wiedzieć Dawne metody Przy czyszczeniu uszu rezygnujemy z używania pałeczek kosmetycznych, ponieważ wsuwają one wosk głębiej do ucha. Także płukanki, w trakcie których wstrzykuje się płyn do uszu, mogą uszkodzić błonę bębenkową, a zatem może je wykonywać jedynie lekarz. To samo dotyczy świeczek do uszu, wykorzystywanych do czyszczenia kanału słuchowego. Przy bolącym uchu należy najpierw wykorzystać ciepłe okłady. 17 AWN_008-009-289_otwarcia_PL.qxp:Layout1 19-06-10 22:15 Strona 8 AWN_008-009-289_otwarcia_PL.qxp:Layout1 19-06-10 22:15 Strona 9 Zdrowie Łagodne kuracje Wokół nas znajduje się wiele środków leczniczych. Niektóre produkty spożywcze, specjalnie przygotowane lub odpowiednio stosowane, mogą skutecznie pomóc przy różnych dolegliwościach. Także łagodne środki naturalne, które nie zawierają dodatków chemicznych, mogą poprawić nasze zdrowie bez ryzyka wystąpienia skutków ubocznych. AWN_010-033_PL.qxp:Layout1 6-06-10 9:50 Strona 10 Biegunka Przy ostrej biegunce jemy najwyżej suchary. Wirusy i skażone potrawy to częste przyczyny „zemsty faraona”. Dawniej próbowano natychmiast powstrzymywać objawy biegunki, obecnie odczekuje się 1–2 dni, ponieważ w taki sposób organizm szybko usuwa szkodliwe substancje. Stosując domowe sposoby, można przyspieszyć zdrowienie. Pierwsza pomoc ● Na początku bardzo ważne jest przyjmowanie dużej Dobrze wiedzieć Porada na wyrost Dawniej na biegunkę polecano colę i solone paluszki, obecnie dostrzega się raczej ich negatywne skutki: cola zawiera dużo cukru, który może nasilić objawy. Poza tym dwutlenek węgla prowadzi do wzdęć, a przez to może powodować bóle brzucha. Jedząc natomiast słone paluszki, dostarczamy organizmowi jedynie soli kuchennej, ponieważ nie zawierają one istotnego składnika, jakim jest potas. 10 ilości płynów, ponieważ w wyniku biegunki organizm traci dużo wody i minerałów. Uwaga: niemowlęta i małe dzieci z biegunką muszą być zbadane przez lekarza. Z lekarzem należy się skontaktować również wtedy, gdy objawy u dorosłego mają bardzo ciężki przebieg i nie ustępują po 3 dniach. ● Najlepsza do picia jest niegazowana woda mineralna lub czarna herbata słodzona glukozą i doprawiona szczyptą soli. ● W aptekach dostępne są także specjalne mieszanki bogate w glukozę i elektrolity, które wyrównują ubytek soli. Zaleca się je szczególnie dzieciom, kobietom w ciąży i starszym osobom, ponieważ to one są szczególnie narażone na niebezpieczeństwo wynikające z utraty płynów. ● Jeżeli chcemy szybko i tanio przygotować w domu roztwór elektrolitów, do 500 ml niegazowanej wody mineralnej dodajemy 7 łyżeczek glukozy, 1 łyżeczkę soli i 500 ml soku pomarańczowego, Biegunkę hamuje ciemna czekolada, ponieważ ma wysoką zawartość kakao i flawonoidów. herbatki ziołowej lub owocowej (bogatych w potas i poprawiających smak). Tak przygotowany płyn popijamy w ciągu dnia. ● Odpowiednie przy biegunce są również herbatki z dębu lub liści jeżyn (trzy razy dziennie jedna filiżanka). Zawierają one garbniki, które powodują ściąganie naczyń, a ponadto działają kojąco i antybakteryjnie. ● Tabletki z węglem, zalecane niegdyś jako pierwsza pomoc przy biegunce, są dzisiaj mniej polecane, ponieważ wiążą one szkodliwe substancje w jelicie, a tym samym zarazki pozostają tam dłużej. W trakcie podróży często jednak nie mamy innego wyjścia.