Zasady sprawiedliwości wg Teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa
Transkrypt
Zasady sprawiedliwości wg Teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa
Zasady sprawiedliwości wg Teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa „Pierwsza zasada: Każda osoba powinna mieć równe prawo do możliwie najrozleglejszego całościowego systemu równych wolności podstawowych, jaki da się pogodzić z takimż systemem wolności wszystkich pozostałych osób. Druga zasada [tzw. zasada różnicy]: Społeczne i ekonomiczne nierówności powinny być tak rozłożone, by zarazem: • (a) przynosiły najgorzej sytuowanym możliwie największe korzyści, jakie da się pogodzić z zasadą sprawiedliwych oszczędności, • (b) wiązały się z urzędami i pozycjami otwartymi w warunkach autentycznej równości szans dla wszystkich. Pierwsza reguła priorytetowa: Zasady sprawiedliwości powinny być uszeregowane w porządku leksykograficznym i dlatego wolność może być ograniczana tylko dla dobra wolności. Zachodzą dwa wypadki: • (a) zmniejszenie zakresu wolności musi wzmacniać całościowy system wolności, z którego korzystają wszyscy; • (b) niejednakowe zakresy wolności muszą być do przyjęcia dla tych, których wolność jest ograniczana. Druga reguła priorytetowa (priorytet sprawiedliwości w stosunku do efektywności i dobrobytu): Druga zasada sprawiedliwości poprzedza w porządku leksykograficznym zasadę efektywności i zasadę maksymalizowania sum korzyści oraz zasada autentycznej równości szans poprzedza zasadę różnicy. Zachodzą dwa wypadki: • (a) nierówności szans mają powiększyć szanse tych, których szanse są ograniczone; • (b) nadmierna stopa oszczędności w ostatecznym rachunku musi łagodzić obciążenia tych. których nadmierna stopa oszczędności dotyka. Koncepcja ogólna Wszelkie pierwotne dobra społeczne – wolność i szanse, dochód i bogactwo, a także to, co stanowi podstawy poczucia własnej wartości – mają być rozdzielane równo, chyba że nierówna dystrybucja któregokolwiek z tych dóbr bądź wszystkich jest z korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych.” J. Rawls, A Theory of Justice, §46, s. 302-303 [za:] Cz. Porębski, Umowa społeczna - renesans idei, Kraków 1999, s. 159.