autoreferat - I Wydział Lekarski Warszawskiego Uniwersytetu

autoreferat - I Wydział Lekarski Warszawskiego Uniwersytetu

AUTOREFERAT
1. Imię i nazwisko
Janusz Kochman
2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe / artystyczne – z podaniem nazwy, miejsca i
roku ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej.
dyplom lekarza, 1990, I Wydział Lekarski, Akademia Medyczna im. Mikołaja Kopernika w
Krakowie, (obecnie Collegium Medium Uniwersytetu Jagiellońskiego)
stopień doktora nauk medycznych, 2006, I Wydział Lekarski, Akademia Medyczna w
Warszawie (obecnie Warszawski Uniwersytet Medyczny). Tytuł rozprawy
doktorskiej: „Ocena parametrów odczynu zapalnego u chorych poddawanych zabiegom
angioplastyki wieńcowej”. Promotor: prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski.
tytuł specjalisty I stopnia z chorób wewnętrznych, 1996, Urząd Wojewódzki w Krakowie,
Wydział Zdrowia, Dyplom nr 1018/74 1996 r, z dnia 17.04.1996 r
tytuł specjalisty II stopnia z chorób wewnętrznych, 2000 r, Centrum Medyczne Kształcenia
Podyplomowego w Warszawie, Dyplom nr 33596/6/I 2000r., z dnia 21.11.2000 r
tytuł specjalisty w dziedzinie kardiologia, 2012, Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi,
Dyplom nr 0748/2003.2/17, z dnia 09.12.2003 r.
3. INFORMACJE O DOTYCHCZASOWYM ZATRUDNIENIU W JEDNOSTKACH
NAUKOWYCH
1992-1999: asystent w I Klinice Kardiologii, Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Lipiec 1999 roku- wrzesień 2008 roku: asystent w I Katedrze i Klinice Kardiologii,
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Od października 2008 roku – obecnie: adiunkt w I Katedrze i Klinice Kardiologii,
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
1
Studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie ukończyłem w 1990
roku. W okresie od lutego 1992 roku do lipca 1999 roku byłem zatrudniony w charakterze
asystenta w I Klinice Kardiologii Państwowego Szpitala Klinicznego (obecnie Szpital
Uniwersytecki) w Krakowie. W sierpniu 1999 r. rozpocząłem pracę w I Katedrze i Klinice
Kardiologii Akademii Medycznej w Warszawie, przekształconej następnie w Warszawski
Uniwersytet Medyczny (WUM), początkowo jako asystent, a od 1 X 2006 roku jako adiunkt i
gdzie pracuje do chwili obecnej.
W 1996 uzyskałem I stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych. W tym samym
roku rozpocząłem przeprowadzanie, pod kierunkiem prof. dra hab. med. Krzysztofa Żmudki w Zakładzie Hemodynamiki i Angiokardiografii Szpitala Jana Pawła II w Krakowie - badań
diagnostycznych z zakresu kardiologii inwazyjnej (cewnikowanie prawego i lewego serca,
koronarografia, angiografia tętnic obwodowych, biopsja mięśnia sercowego). Od 1999 roku
rozpocząłem samodzielne wykonywanie przezskórnych interwencji wieńcowych w Pracowni
Hemodynamiki I Katedry i Kliniki Kardiologii WUM.
W 1994 r. przebywałem na 2-miesięcznym stypendium Fundacji im. Stefana Batorego
w Klinice Kardiologii Szpitala John Radclife Hospital, w Oxfordzie. W 1998 r. odbyłem 6-cio
miesięczne szkolenie w zakresie elektrofizjologii w Klinice Kardiologii i Angiologii
Uniwersytetu w Muenster (Niemcy), kierowanej przez prof. Güntera Breitharda, ówczesnego
prezesa Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W latach 2000 i 2001 odbyłem 4miesięczne szkolenie z kardiologii interwencyjnej w Klinice Kardiologii Szpital
Uniwersyteckiego w Essen (Niemcy), kierowanej przez prof. Raimunda Erbela. W 2000 r.
zdałem egzamin specjalizacyjny II stopnia z chorób wewnętrznych, a w 2003 r. uzyskałem
specjalizację z kardiologii. W 2006 roku obroniłem z wyróżnieniem pracę doktorską
poświęconą ocenie parametrów odczynu zapalnego u chorych poddawanych zabiegom
angioplastyki wieńcowej.
Od 2001 roku pełnię samodzielne dyżury hemodynamiczne dla pacjentów z ostrymi
zespołami wieńcowymi. Wykonałem ponad 5000 zabiegów angioplastyk wieńcowych, w tym
ponad 50% u chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi. Posiadam wieloletnie doświadczenie
w zakresie wykonywania i interpretacji wyników nowoczesnych metod obrazowych i
czynnościowych, służących do oceny istotności zmian i optymalizacji zabiegów
interwencyjnych na tętnicach wieńcowych (IVUS – ultrasonografia wewnątrzwieńcowa; FFR
– pomiar cząstkowej rezerwy wieńcowej, OCT – optyczna tomografia koherentna).
Dzięki doświadczeniom zdobytym w trakcie międzynarodowych staży i kursów
szkoleniowych wprowadziłem w 2000 roku do codziennej praktyki klinicznej w Pracowni
2
Kardiologii Inwazyjnej metodę IVUS i FFR, a w 2007 OCT (jako jednego z pierwszych
ośrodków w Polsce).
Poza zabiegami PCI wykonuję również zabiegi stentowania tętnic szyjnych oraz
interwencje w wadach strukturalnych serca, takie jak: przezskórne zamykanie ubytków w
przegrodzie międzyprzedsionkowej (ASD) i międzykomorowej (VSD), zabiegi zamknięcia
uszka lewego przedsionka i przecewnikową implantację zastawki aortalnej (TAVI). W
zakresie tej ostatniej procedury posiadam jedno z największych doświadczeń w Polsce (ponad
200 wykonanych zabiegów).
Od 2003 roku pełnię funkcję kierownika Pracowni Kardiologii Inwazyjnej I Katedry i
Kliniki Kardiologii WUM, kierując 25-osobowym zespołem lekarzy i pielęgniarek.
Pracownia posiada najwyższy stopień referencyjności, przyznawanej przez Asocjację
Interwencji Sercowo-Naczyniowych (AISN) Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
(PTK).
Tworzenie i rozwój Pracowni oraz powstanie Pododdziału Kardiologii Inwazyjnej
uważam za swoje najważniejsze osiągnięcie organizacyjne. W latach 2001-2003 udało mi się
- przy dużym wsparciu ze strony kierownika Kliniki Kardiologii WUM Prof. Grzegorza
Opolskiego – zorganizować i w pełni wyposażyć 17-łóżkowy oddział w ramach którego
znajduje się również 5-łożkowa, monitorowana sala intensywnego nadzoru kardiologicznego.
Starania o dalszą modernizację pracowni i uzyskanie finansowania z Narodowego Programu
Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego (POLKARD), pozwoliły na
zakup drugiego angiokardiografu, co znacznie usprawniło funkcjonowania ośrodka
pełniącego codzienny, 24-godzinny dyżur hemodynamiczny. Rozwój pracowni nie był by
oczywiście możliwy bez odpowiedniego szkolenia zespołu i zapewnienia kadry specjalistów
w kardiologii interwencyjnej. W latach 2003-2015, 8 lekarzy odbywających szkolenie pod
moim nadzorem, uzyskało status samodzielnego operatora, co w pełni zabezpieczyło potrzeby
pracowni, umożliwiając jej całkowitą samowystarczalność. Obecnie, 3 z nich pełni funkcję
kierowników pracowni w innych ośrodkach. Kolejnych 2 lekarzy, będących w trakcie
specjalizacji z kardiologii, odbywa szkolenia w zakresie procedur wieńcowych.
Od wielu lat zajmuje się również pracą dydaktyczną, prowadząc zajęcia ze studentami
kierunku lekarskiego. Odpowiadam także za szkolenie lekarzy odbywających staże
specjalizacyjne do kardiologii oraz młodych adeptów kardiologii inwazyjnej pracujących w
innych pracowniach hemodynamicznych w Polsce. Prowadzę liczne kursy i wykłady z
kardiologii i kardiologii inwazyjnej dla lekarzy ogólnych i będących w trakcie specjalizacji z
kardiologii. Jestem członkiem rad naukowych, wykładowcą oraz operatorem wykonującym
3
szkoleniowe zabiegi w trakcie dorocznych krajowych i międzynarodowych konferencji
kardiologicznych: „Warsaw Course on Cardiovascular Interventions” (WCCI) w Warszawie,
„New Frontiers In Interventional Cardiology” (NFIC) w Krakowie, „Międzynarodowej
Konferencji Kardiologicznej i Warsztatów Kardiologii Inwazyjnej” w Zabrzu, „International
Expert to Expert CTO Forum” w Lublinie, „Powikłania Zabiegów Interwencyjnych:
Zapobieganie i Leczenie” w Kazimierzu nad Wisłą.
4. WSKAZANIE OSIĄGNIĘCIA WYNIKAJĄCEGO Z ART. 16 UST. 2
STAWY Z DNIA 14 MARCA 2003 ROKU O STOPNIACH
NAUKOWYCH I TYTULE NAUKOWYM ORAZ O STOPNIACH I
TYTULE W ZAKRESIE SZTUKI (DZ. U. NR 65, POZ. 595 ZE ZM.)
A) Tytuł osiągnięcia naukowego:
Wybrane aspekty przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej
(TAVI) u chorych wysokiego ryzyka.
B) Cykl 6 publikacji - łączny IF cyklu = 10.702
1. Kochman J, Huczek Z, Scislo P, Dąbrowski M, Chmielaki Z, Szymański P,
Witkowski A, Parma, Ochała A, Chodów P, Wilczek K, Reczuch KW, Rymuza B,
Koltowski L, Scibisz A, Wilimski R. Grube E, Opolski G. Comparison of one – and
12-month outcomes of transcatheter aortic valve replacement in patients with severely
stenotic bicuspid versus tricuspid aortic valves (results from multicenter registry).
Am J Cardiol 2014, 114: 757-62: IF=3, 276
2. Kochman J, Rymuza B, Huczek Z. Transcatheter aortic valve replacement in bicuspid
aortic valve disease. Curr Opinion Cardiol 2015; 6: 594-602: 486-93 IF=2,696
3. Kochman J, Kołtowski Ł, Huczek Z, Scislo P, Baków L, Wilimski R, Rymuza B,
Opolski G. Direct transcatheter aortic valve implantation – one-year outcome of a
case control study. Postępy Kardiol Interw 2014 10: 250-257 IF=0,148
4. Kochman J, Rymuza B, Huczek Z, Kołtowski, Ścisło P, Wilimski R, Ścibisz A,
Stanecka P, Filipiak KJ, Opolski G, Incidence, predictors and impact of severe
periprocedural bleeding according to VARC-2 criteria on 1-year clinical outcomes in
4
patients after transcatheter aortic valve implantation. Int Heart J 2016; 57: 613-619.
IF=1,073
5. Huczek Z, Kochman J, Grygier M, Parma R, Scislo P, Wilimski R, Ochala A, Lesiak
M, Olasinska-Wisniewska A, Grabowski M, Mazurek T, Sibbing D, Filipiak KJ,
Opolski G. Pre-procedural dual antiplatelet therapy and bleeding events following
transcatheter aortic valve implantation (TAVI). Thromb Res 2015: 136: 112-117
IF=2,447
6. Zbroński K, Huczek Z, Puchta D, Paczwa K, Kochman J, Wilimski R, Ścisło P,,
Rymuza B, Filipiak KJ, Opolski G. Outcome prediction following transcatheter aortic
valve implantation: Multiple risk scores comparison. Cardiol J. 2015 Dec 29. doi:
10.5603/CJ.a2015.0081. [Epub ahead of print] IF=1,062
C) Omówienie celu naukowego ww. prac i osiągniętych wyników wraz z
omówieniem ich ewentualnego wykorzystania
Wraz z wydłużeniem życia populacji krajów rozwiniętych, obserwuje się w ostatnich
dekadach wzrastającą liczbę chorych z ciężką, objawową stenozą zastawki aortalnej (ASAortic Stenosis). Obecność licznych, współistniejących patologii (np. przewlekłej choroby
nerek, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, przebytego udaru mózgu, niskiej frakcji
wyrzutowej lewej komory, etc.), powoduje, że znaczny odsetek takich pacjentów zaliczanych
jest do grupy dużego ryzyka operacyjnego chirurgicznej wymiany zastawki aortalnej (AVRAortic Valve Replacement). Szacuje się, że ponad 30% chorych z ciężką AS i
jednoznacznymi wskazaniami do leczenia operacyjnego jest ostatecznie dyskwalifikowanych
z zabiegu.
Wprowadzenie do codziennej praktyki klinicznej nowej, mniej inwazyjnej metody,
jaką jest przezcewnikowa implantacja zastawki aortalnej (TAVI – Transcatheter Aortic Valve
Implantation), stało się przełomem w leczeniu tej populacji pacjentów. Wyniki dwóch badań
randomizowanych oraz kilku dużych rejestrów, wykazały istotną poprawę stanu klinicznego i
rokowania u chorych poddanych TAVI. W konsekwencji, doprowadziło to do zmiany
wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Kardiochirurgicznego, w
których metoda ta została uznana za alternatywną do AVR u chorych wysokiego ryzyka..
5
Nie oznacza to jednak, że TAVI jest wolne od ryzyka wystąpienia powikłań i że
wszystkie wątpliwości związane z procesem kwalifikacji do zabiegu, techniką jego
przeprowadzenia czy stosowaną farmakoterapią okołozabiegową zostały rozwiązane. Mimo
nieustającego postępu technologicznego, wprowadzenia nowych generacji zastawek i
rosnącego
doświadczenia
operatorów,
wiele
kwestii
pozostaje
naukowego,
była
bowiem
ciągle
nierozstrzygniętych.
Celem
przedstawianego
osiągnięcia
ocena
zabiegów
przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej w oparciu o istniejące systemy stratyfikacji
ryzyka, z uwzględnieniem skuteczności i bezpieczeństwa zabiegów u chorych z istotnym
zwężeniem zastawki dwupłatkowej, metody bezpośredniej implantacji bioprotezy oraz
wpływu okołozabiegowej terapii przeciwzakrzepowej i powikłań krwotocznych na rokowanie
odległe.
Ad. 1. Comparison of one – and 12-month outcomes of transcatheter aortic valve
replacement in patients with severely stenotic bicuspid versus tricuspid aortic valves (results
from multicenter registry). Am J Cardiol 2014, 114: 757-62
Dwupłatkowa zastawka aortalna (BAV – Bicuspid Aortic Valve) jest najczęstszą
wrodzoną wadą serca, występującą u ok. 1-2% ogólnej populacji, a u osób kwalifikowanych
do AVR jej odsetek jest jeszcze większy. Specyficzna budowa 2-płatkowego aparatu
zastawkowego prowadzi często do rozwoju masywnych zwapnień, upośledzenia ruchomości
płatków i objawowej stenozy, wymagającej leczenia istotnie wcześniej niż u pacjentów z
zastawką 3-płatkową. Jak dotąd nie dysponujemy dużymi obserwacjami na temat techniki
wykonania i wyników TAVI u pacjentów z BAV. Morfologia zmian na zastawce
dwupłatkowej powoduje, że spodziewany efekt po implantacji jest trudny do przewidzenia i
może skutkować przemieszczeniem protezy, niepełnym jej rozprężeniem lub zamknięciem
ujścia tętnicy wieńcowej. Potencjalne ryzyko wystąpienia groźnych powikłań i obawy
związane z uzyskaniem dobrego efektu zabiegu spowodowały, że rozpoznanie BAV
stanowiło kryterium wykluczające z udziału w badaniach randomizowanych i większości
rejestrów. Opublikowano do tej pory zaledwie kilka doniesień, obejmujących jedynie
niewielkie grupy chorych, co powoduje, że zwężenie zastawki dwupłatkowej uznawane jest
nadal za względne przeciwwskazanie do wykonania zabiegu TAVI.
6
Celem omawianej pracy była ocena skuteczności i bezpieczeństwa przezcewnikowej
implantacji zastawki aortalnej u chorych z BAV i porównanie wyników z tymi, jakie
uzyskano w dobranej odpowiednio kohorcie pacjentów z zastawką trójpłatkową. Badaną
grupę (BAV) stanowiło 28 chorych, u których wykonano zabiegi TAVI w 5 ośrodkach
akademickich w Polsce i był to jeden z największych rejestrów opublikowanych do 2014 roku.
Grupa kontrolna bez tej wady zastawkowej (No-BAV) obejmowała 84 pacjentów (1:3),
dobranych pod względem podobnego poziomu ryzyka (Logistic EuroScore), średnicy
pierścienia, typu i rozmiaru implantowanej zastawki, a także dostępu naczyniowego.
Wykazano, że bezpieczeństwo i skuteczność TAVI u chorych z zastawką
dwupłatkową nie różniło się istotnie od stwierdzanego w grupie kontrolnej, zarówno w
obserwacji krótko-, jak i średnioterminowej. 30-dniowa i 12-miesięczna śmiertelność
całkowita wynosiła odpowiednio 4% vs. 7%, p=0.68 oraz 18% vs. 17%, p=1.00, dla BAV vs
No-BAV. Skuteczność implantacji, definiowana w oparciu o powszechnie przyjęte kryteria
VARC (Valve Academic Research Consortium), było równa 93% w obydwu grupach, a
częstość występowania powikłań - ocenianych łącznie, jako złożony punkt końcowy wynosiła 18% vs. 23 %, odpowiednio dla BAV vs No-BAV, p=0.79. Parametry
echokardiograficzne potwierdziły prawidłową funkcję implantowanych zastawek; pole
powierzchni otwarcia wynosiło: 1.6±0.4 vs1.7±0.3 cm2, p=0,73; średni gradient:10.3±5.4 vs.
9.8±2.8 mmHg, p=0.64, odpowiednio w grupie badanej vs kontrolnej.
Niepokojącym zjawiskiem był natomiast wysoki odsetek istotnego przecieku
okołozastwkowego (PVL - ParaValvular Leak). Był on wprawdzie porównywalny z tym, jaki
obserwowano u chorych z zastawką trójpłatkową (32% vs. 23%, p=0.45), ale nie można
wykluczyć, że osiągnął by znamienność statystyczną przy większej liczebności obydwu grup.
Występowanie przecieku okołozastawkowego ma, jak wiadomo, negatywne znaczenie
rokownicze, czego nie stwierdzono wprawdzie w naszym badaniu, ale jego ograniczeniem
jest mała liczebność badanej populacji.
Obserwacje te mają istotne implikacje praktyczne, wskazując na możliwość
przeprowadzenia skutecznego zabiegu w grupie chorych ze względnymi przeciwwskazaniami
do TAVI. Wysoki odsetek istotnego przecieku okołozastawkowego, skłania do spekulacji, że
zastosowanie nowej generacji protez biologicznych, posiadających możliwość repozycjonowania i wyposażonych w system uszczelniający, powinno doprowadzić do poprawy
wyników i zmniejszenia ryzyka PVL, w tej szczególnej grupie pacjentów. Stanowi to obszar
dalszych badań kierowanego przeze mnie ośrodka, w który wykorzystujemy obecnie
7
mechaniczną, całkowicie repozycjonowalną zastawkę III generacji (Lotus®) u chorych z
BAV.
Ad. 2. Transcatheter aortic valve replacement in bicuspid aortic valve disease. Curr Opinion
Cardiol 2015; 6: 594-602: 486-93.
Z uwagi na doświadczenie w wykonywaniu zabiegów TAVI u chorych z zastawką
dwupłatkową, które przedstawiono w omówionej powyżej pracy, międzynarodowym
prezentacjom uzyskiwanych wyników na prestiżowych kongresach kardiologicznych
Transcatheter Cardiovascular Therapeutics w Chicago i London Valves w Londynie,
opublikowaniu jednego z pierwszych doniesień poświęconych tej tematyce (opis przypadku w
Eur Heart J. 2012 Jan;33(1):112. doi: 10.1093/eurheartj/ehr316. Epub 2011 Sep 6,
IF=14,097) oraz współautorstwa w wieloośrodkowym badaniu, które obejmowało jedną z
największych grup chorych z BAV (Int J Cardiol. 2015;189:282-8, ,IF=4,036), zostałem
poproszony jako ekspert, przez redakcję pisma Current Opinion in Cardiology, o
przedstawienie własnego poglądu na temat roli przezcewnikowej implantacji zastawki
aortalnej w leczeniu pacjentów z BAV.
Prezentowana praca stanowi najobszerniejsze, jak dotychczas, opracowanie,
podsumowujące stan wiedzy na temat bezpieczeństwa i skuteczności zabiegów TAVI, w
oparciu o szczegółowy przegląd piśmiennictwa, w którym uwzględniono i omówiono
wszystkie oryginalne publikacje, jakie ukazały się do czasu przygotowania tego manuskryptu.
Przedstawiono w niej również doświadczenia naszego zespołu w wykonywaniu TAVI, ze
szczególnym uwzględnieniem procesu kwalifikacji i techniki przeprowadzania zabiegu.
Wskazaliśmy na konieczność zmiany sposobu oceny wyników badań obrazowych,
szczególnie wielorzędowej tomografii komputerowej (MSCT – MultiSlice Computed
Tomography), gdyż opieranie się na metodyce pomiaru stosowanej u chorych z zastawką
trójpłatkową może skutkować wyborem niewłaściwego rozmiaru protezy biologicznej. Żeby
tego uniknąć, należy przewidzieć jak unieruchomione, masywnie zwapniałe płatki zastawki
dwupłatkowej, dopasują się do wszczepianego implantu. Uważamy, że konieczne jest w tym
celu oszacowanie spodziewanej, a nie rzeczywistej wielkości pierścienia („prospected
anulus”). Ten ostatni charakteryzuje się zwykle mniejszym obwodem i polem powierzchni,
gdyż należy mierzyć go powyżej płaszczyzny „pierścienia anatomicznego”. Zastosowanie
takiej metodyki zmniejsza ryzyko wszczepienia zbyt dużej zastawki i związanych z tym
8
potencjalnie niekorzystnych następstw, w postaci nierównomiernego rozprężenia lub nawet
uszkodzenia jej konstrukcji, wystąpienia przecieku śródzastawkowego, czy ryzyka rozerwania
natywnego pierścienia aortalnego. Drugim warunkiem niezbędnym dla uzyskania możliwie
najlepszego wyniku jest wykorzystanie protez nowej generacji, posiadających możliwość repozycjonowania i wyposażonych w system uszczelniający. Zastosowanie takiej strategii w
naszym ośrodku, pozwoliło na osiągnięcie bardzo dobrych wyników TAVI u chorych z BAV
i wyeliminowało praktycznie ryzyko wystąpienia istotnego przecieku okołozastawkowego
(dane w trakcie opracowywania).
Ad. 3. Direct transcatheter aortic valve implantation – one-year outcome of a case control
study. Postępy Kardiol Interw 2014 10: 250-257
Standardowa technika przeprowadzania zabiegów TAVI zakłada wykonanie
predylatacji przy użyciu odpowiedniej wielkości cewnika balonowego. Ma to ułatwiać
pozycjonowanie implantowanej bioprotezy i ograniczyć ryzyko niepełnego jej rozprężenia
wskutek zmniejszenia działających przeciwstawnie sił radialnych wywołanych przez
zgrubiałe i często masywnie zwapniałe płatki natywnej zastawki. Takie podejście, chociaż
wydaje się teoretycznie uzasadnione, nie zostało jednak poddane weryfikacji w kontrolowanej
próbie klinicznej. Co więcej, sama walwuloplastyka balonowa jest procedurą, która może
prowadzić do wystąpienia groźnych powikłań, takich jak: zaburzenia przewodzenia, udar
niedokrwienny mózgu spowodowany embolizacją naczyń domózgowych oderwanymi z
płatków fragmentami tkanek, ciężka niedomykalność aortalna z towarzysząca niestabilnością
hemodynamiczną czy zamknięcie tętnicy wieńcowej.
Celem przedstawianej pracy była ocena skuteczności i bezpieczeństwa zabiegów
TAVI wykonywanych metodą bezpośredniej implantacji samorozprężalnej zastawki aortalnej
CoreValve®. Badaną grupę stanowiło kolejnych 8 chorych, u których TAVI przeprowadzono
według uproszczonego protokołu, z pominięciem balonowej walwuloplastyka. Do grupy
kontrolnej (ze standardowo przeprowadzonym zabiegiem), włączono 16 pacjentów (2:1),
dobranych pod względem podobnego poziomu ryzyka (Logistic EuroScore), średnicy
pierścienia, typu i rozmiaru implantowanej zastawki oraz dostępu naczyniowego.
Stwierdzono 100% skuteczność ocenianej techniki zabiegowej, a odsetek chorych, u
których wykonano postdylatację był porównywalny w obydwu grupach (37,% vs. 12.5%,
p=0,55) W żadnym przypadku nie doszło do przemieszczenia implantowanej bioprotezy, nie
było również konieczności konwersji do operacji kardiochirurgicznej. Nie odnotowano
9
istotnych różnic w częstości występowania dużych powikłań krwotocznych (25% vs. 37,5%
p= 0.67) i naczyniowych (12,5% vs. 12,5%, p=1.0). W badaniach echokardiograficznych nie
stwierdzono cech
niepełnego rozprężenia
lub
deformacji
zastawek,
a
parametry
hemodynamiczne, takie jak pole powierzchni otwarcia protezy 1.63 ±0.13 vs. 1.67 ±0.25 cm2,
p= 0.75), średni gradient przezastawkowy (10.0 ± 4.8 vs 9.9 ± 2.9 mm Hg, P =0.86), czy
częstość występowania istotnego przecieku okołozastawkowego (25% vs. 19%, p=1.0) nie
różniły się istotnie pomiędzy grupami.
Wykazano więc, że bezpośrednia implantacja samorozprężalnej bioprotezy aortalnej
jest skuteczną metodą i cechuje się takim samym ryzykiem wystąpienia powikłań, jak
tradycyjnie przeprowadzany zabieg TAVI. Obserwacje te mają bezpośrednie implikacje
praktyczne, umożliwiając skrócenie czasu trwania zabiegu oraz – co jest szczególnie istotne u
chorych z dużym upośledzeniem funkcji skurczowej lewej komory – pozwalają uniknąć
stosowania szybkiej stymulacji (koniecznej w przypadku rozprężania balonu), zmniejszając
tym ryzyko wystąpienia groźnych zaburzeń hemodynamicznych.
Ad. 4. Incidence, predictors and impact of severe periprocedural bleeding according to
VARC-2 criteria on 1-year clinical outcomes in patients after transcatheter aortic valve
implantation. Int Heart J 2016; 57: 613-619. IF=1,073
Doniesienia dotyczące powikłań krwotocznych po zabiegach przezcewnikowej
implantacji zastawki aortalnej są stosunkowo nieliczne, a raportowana częstość ich
występowania różni się znaczącą w poszczególnych pracach, co wynika prawdopodobnie ze
stosowania niejednolitych definicji krwawienia. Istnieją również wątpliwości, co do
klinicznych i zabiegowych czynników predykcyjnych występowania tego rodzaju powikłań,
Ustalenia wymaga także ich wpływ na rokowanie. O ile wykazano istotny wzrost 30-dniowej
śmiertelności u chorych, u których doszło do poważnych/zagrażających życiu krwawień, o
tyle istnieją wątpliwości, co do wpływu tych krwawień na rokowanie odległe.
Celem pracy była ocena częstości występowania powikłań krwotocznych u chorych
poddanych zabiegowi TAVI, w oparciu o ujednolicone kryteria, przedstawione przez
Konsorcjum Akademickich Badań Zastawkowych
VARC2 (Valve Academic Research
Consortium 2), ustalenie czynników predykcyjnych występowania tego rodzaju powikłań
oraz określenia ich wpływu na rokowanie w obserwacji odległej. Badaną grupę stanowiło 129
kolejnych pacjentów poddanych TAVI. Chorzy byli poddani prospektywnej obserwacji w
okresach: 30 dni, 6-ciu i 12 miesięcy, z oceną stanu klinicznego i występowania
10
niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (zgon, zawał serca niezakończony zgonem,
udar mózgu niezakończony zgonem). Wszystkie powikłania krwotoczne wystąpiły u 48
chorych (37,2%). U 25 pacjentów (19,4%) zostały uznane za poważne (SBE - Serious
Bleeding Events); zaliczono do nich krwawienia duże i zagrażające życiu lub prowadzące do
niesprawności. Małe krwawienia (17,8.%) wyłączono z dalszej analizy.
Dostęp przez tętnicę podobojczykową (iloraz szans, ang. odds ratio - OR 4.38, 95%
przedział ufności, ang. confidence interval, CI 2.13–14.29, P= 0.01) i cukrzyca (OR 2.93,
95% CI 1.08–7.93, p=0.03) okazały się niezależnymi predyktorami wystąpienia SBE. Chorzy,
u który stwierdzono taki epizod, mieli większe ryzyko zgonu w obserwacji 30-dniowej
(20.0% vs. 4.0%, p=0.02) i rocznej (40.0% vs. 11.1%, p< 0.002), w porównaniu do grupy bez
krwawień. Wykazano również, że wystąpienie SBE było niezależnym predyktorem zgonu w
okresie 12 miesięcy (ryzyko względne, ang. HR 5.88, 95% CI 1.73-19.94, p=0.005).
Wyniki przeprowadzonego badania, potwierdzają wysoką częstość występowania
poważnych powikłań krwotocznych oraz ich niekorzystnego wpływu na rokowanie w
obserwacji krótko- i długoterminowej. Wskazują również na niebezpieczeństwo związane z
dostępem podobojczykowym, którego wykorzystanie wiązało się z ponad czterokrotnym
wzrostem ryzyka wystąpienia poważnych krwawień. Praktycznym wnioskiem wynikającym z
tej pracy jest konieczność stosowania alternatywnych dostępów naczyniowych, w celu
ograniczenia ilość powikłań krwotocznych. Doświadczenia te wykorzystujemy w naszej
pracowni, gdzie z powodzeniem wykonujemy zabiegi z wykorzystaniem bezpośredniego
dostępu aortalnego (Kardiol Pol. 2012;5:486-93.) oraz przez tętnicę szyjną (Kardiol Pol.
2015;737:478-84).
Ad. 5. Pre-procedural dual antiplatelet therapy and bleeding events following transcatheter
aortic valve implantation (TAVI). Thromb Res 2015: 136: 112-117 IF=2,447
Powikłania krwotoczne stanowią najczęściej występujący rodzaj powikłań po
zabiegach przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej. Uważa się, że są one głównie
spowodowane uszkodzeniem tętnic obwodowych przez duże koszulki naczyniowe, służące do
wprowadzania protez zastawkowych. Drugim ważnym czynnikiem jest stosowanie leczenia
przeciwpłytkowego i przeciwzakrzepowego. Skuteczność i bezpieczeństwo zalecanej
powszechnie podwójnej terapii przeciwpłytkowej (DAPT - Dual AntiPlatelet Therapy) nie
zostało
jednak,
jak
dotąd,
udokumentowane
w
kontrolowanej,
prospektywnej,
randomizowanej próbie klinicznej i wskazania do DAPT oparte są jedynie na stanowisku
11
ekspertów. Rodzi to szereg wątpliwości, co do efektywności takiego postępowania, okresu w
którym należy rozpocząć podawanie leków, wielkości dawki nasycającej czy bezpieczeństwa
odstawienia jednego lub obydwu preparatów przeciwpłytkowych.
Celem omawianej pracy była ocena częstości stosowania i wyznaczenia niezależnych
predyktorów podawania DAPT przed zabiegiem TAVI oraz określenie ryzyka powikłań
krwotocznych w tej grupie chorych. Do badania włączono 303 pacjentów, u których
wykonano zabieg TAVI i którzy zostali poddani prospektywnej obserwacji, co do częstości
występowania wewnątrzszpitalnych powikłań krwotocznych. Zostali oni podzieleni na 2
grupy w zależności od stosowanego przed zabiegiem leczenia przeciwpłytkowego: na
chorych otrzymujących kwas acetylosalicylowy (ASA) i klopidogrel (DAPT), n=139 (46%)
oraz pacjentów leczonych tylko ASA lub nieotrzymujących żadnego leku przeciwpłytkowego
(noDAPT), n= 164 (54%).
W wieloczynnikowej analizie wykazano, że wykonany wcześniej zabieg angioplastyki
wieńcowej (OR 4.8, [CI 2.8-8.3], p<0.0001), implantacja samorozprężalnej protezy (OR 2.2,
[CI 1.2-4], p=0.007) i dostęp udowy (OR 2.2, [CI 1.1-4.5], p=0.029) były niezależnymi
predyktorami
stosowania
DAPT
przed
TAVI.
Częstość
występowania
powikłań
krwotocznych była porównywalna w obydwu grupach. Odsetek wszystkich oraz
dużych/zagrażających życiu krwawień wynosił odpowiednio: 23% vs 24.4%, p=0.930 oraz
12.2% vs. 14.7% , p=0.715, odpowiednio u chorych z DAPT i bez takiego leczenia. Wyniki
nie uległy istotnym zmianom po wykonaniu analizy typu propensity-score matching, a więc
procedury statystycznej niwelującej brak randomizacji. Stwierdzono również trend w
kierunku mniejszej częstości zawałów serca i epizodów udaru mózgu u chorych z DAPT w
porównaniu z chorymi bez takiego leczenia (3.6% vs. 9.8%, p = 0.082).
Wyniki przeprowadzonego badania, stanowiącego pierwszą publikację, w której
podjęto problematykę leczenia przeciwpłytkowego przed TAVI wykazały, że blisko połowa
chorych stosuje DAPT przed zabiegiem i dotyczy to najczęściej pacjentów po angioplastyce
wieńcowej (PCI), u których TAVI wykonywano z dostępu udowego, z wykorzystaniem
samorozprężalnej protezy. Stwierdzono ponadto, że taki schemat leczenia nie zwiększa
częstości występowania powikłań krwotocznych w okresie wewnątrzszpitalnym i może mieć
ochronny wpływ na ryzyko powikłań niedokrwiennych.
Ma to istotne implikacje kliniczne, oznacza, bowiem, że u pacjentów po
endowaskularnych zabiegach rewaskularyzacyjnych na tętnicach wieńcowych wymagających
stosowania DAPT, którzy stanowią znaczący odsetek chorych kwalifikowanych do TAVI, nie
ma bezwzględnej konieczności modyfikowania stosowanej farmakoterapii.
12
Niemniej, wybór optymalnego schematu leczenia pozostaje ciągle dużym wzywaniem
klinicznym, którego rozstrzygnięcie przybliżą być może wyniki trwających obecnie
prospektywnych badań randomizowanych.
Ad. 6. Outcome prediction following transcatheter aortic valve implantation: Multiple risk
scores comparison. Cardiol J. 2015 Dec 29. doi: 10.5603/CJ.a2015.0081. [Epub ahead of
print]
W procesie stratyfikacji i kwalifikacji pacjentów do zabiegów przezcewnikowej
implantacji zastawki aortalnej obowiązujące wytyczne zalecają korzystanie z 2 skal ryzyka:
logistic European System for Cardiac Operative Risk Evaluation (EuroSCORE) oraz The
Society of Thoracic Surgeons’s (STS) score. Obydwie z nich posiadają jednak szereg
ograniczeń, wynikających głównie z faktu, że zostały opracowane dla pacjentów
poddawanych operacjom kardiochirurgicznym, co skutkuje zwykle niemiarodajnym
oszacowaniem ryzyka zgonu, w przypadku zabiegów przezcewnikowych. W ostatnim okresie
przedstawiono kilka nowych skal, jednak ocena ich wartości predykcyjnych w populacji
chorych poddawanych TAVI wymaga dalszych badań i szerszych walidacji.
Celem przedstawianej pracy było porównanie 7 najczęściej stosowanych skal ryzyka:
logistic EuroSCORE, EuroSCORE II, STS, ACEF, Ambler’s, OBSERVANT i SURTAVI, w
przewidywaniu 30-dniowej śmiertelności, u chorych kwalifikowanych do TAVI. We
wszystkich skalach wyodrębniono grupę wysokiego, pośredniego i niskiego ryzyka.
Następnie, dla każdej ze skal dokonano porównania przewidywanej i rzeczywistej,
obserwowanej śmiertelności u chorych z wysokim ryzykiem i tych, nie będących w grupie
wysokiego ryzyka (tj. łącznie wszystkie osoby z grupy pośredniego i niskiego ryzyka).
Badaną populację stanowiło 156 pacjentów, u których wykonano TAVI. W 30dniowej obserwacji zmarło 15 chorych, co stanowi 9,6% badanej populacji. W oparciu o
analizę ROC (receiver operating characteristics) wykazano, że żadna ze skal nie pozwalała na
precyzyjne rozróżnienie pacjentów, na tych u których wystąpił oceniany punkt końcowy i
populację w której nie odnotowano zgonów (AUC - Area Under the Curve od: 0,535 [0.450,62], p=0,65 do 0.597 [0.52-0.67], p=0,21 – skale o niskiej wartości predykcyjnej). Skala
SURTAVI okazała się być optymalnie skalibrowana w grupie chorych wysokiego ryzyka,
wykazując prawie całkowitą zgodność między przewidywaną a obserwowaną śmiertelnością
30-dniową (10.8% vs. 9.4%. P=0.98). Z kolei skala ACEF cechowała się najlepszą
dokładnością dyskryminacyjną, wykazując największą różnicę śmiertelności między
13
pacjentami dużego ryzyka, a tymi którzy znaleźli się w grupie małego i pośredniego ryzyka
(17.5% vs. 6.9%, P=0.053).
Warto w tym miejscu podkreślić, że jest to jedyna jak do tej pory praca oceniającą
jednocześnie 7 różnych skal ryzyka w niewyselekcjonowanej populacji pacjentów poddanych
TAVI. Wykazaliśmy, że żadna z nich nie posiada zadowalającej zdolności predykcyjnodyskryminacyjnej. Żadna ze skal nie jest także odpowiednio skalibrowana dla całego,
szerokiego spektrum ryzyka pacjentów kwalifikowanych do TAVI. Wyniki tej pracy
wskazują na kluczową rolę zespołu ekspertów (tzw. Heart Team, Kardiogrupa), dla którego
istniejące skale ryzyka mogą być jedynie pomocnym, a nie podstawowym narzędziem w
procesie kwalifikacji chorych do przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej.
WNIOSKI
1. Bezpieczeństwo i skuteczność TAVI u chorych z ciężkim, objawowym zwężeniem
dwupłatkowej zastawki aortalnej jest porównywalne do uzyskiwanego w grupie
pacjentów z zastawką trójpłatkową.
2. Można oczekiwać dalszej poprawy wyników leczenia, szczególnie zmniejszenia
ryzyka wystąpienia istotnego przecieku okołozastawkowego, przy zastosowaniu
nowej generacji zastawek i zmianie metodyki pomiarów pierścienia aortalnego w
wielorzędowej tomografii komputerowej.
3. TAVI z wykorzystaniem techniki bezpośredniej implantacji zastawki, nie zwiększa
ryzyka powikłań i cechuje się taką sama skutecznością jak zabieg przeprowadzony
tradycyjną metodą, z wykonaniem balonowej walwuloplastyki.
4. Krwawienia należą do najczęściej występujących powikłań okołozabiegowych i mają
negatywne znaczenie rokownicze. W tym kontekście szczególnie niebezpieczny jest
dostęp podobojczykowy, którego wykorzystanie przy TAVI, powoduje ponad
czterokrotny wzrost ryzyka wystąpienia powikłań krwotocznych.
5. Stosowanie podwójnej terapii przeciwpłytkowej przed zabiegiem TAVI nie zwiększa
częstości występowania powikłań krwotocznych w okresie wewnątrzszpitalnym i
może mieć ochronny wpływ na ryzyko powikłań niedokrwiennych w obserwacji
odległej.
6. Istniejące skale ryzyka nie posiadają wystarczającej wartości predykcyjnej oraz
zadowalających właściwości dyskryminowania chorych kwalifikowanych do TAVI,
14
stąd w procesie kwalifikacji podstawowa role odgrywa zespół ekspertów (HeartTeam,
Kardiogrupa).
WYKORZYSTANIE WYNIKÓW PRAC
Wyniki prezentowanego cyklu publikacji przedstawiają kilkuaspektową ocenę
zabiegów TAVI i poruszają, w opinii autora, szereg istotnych elementów w toczącej się
dyskusji nad nierozstrzygniętymi ciągle problemami dotyczącymi kwalifikacji chorych do
tego zabiegu, techniki przeprowadzania implantacji bioprotezy oraz zasad stosowania terapii
przeciwpłytkowej i/lub przeciwzakrzepowej.
Część powyższych obserwacji ma charakter nowatorski na tle innych prac, zwłaszcza
w odniesieniu do skuteczności i bezpieczeństwa przeprowadzania TAVI u chorych z zastawką
dwupłatkową, ryzyka związanego ze stosowaniem DAPT przed zabiegiem czy oceny
istniejących skal ryzyka. Jako jedni z pierwszych dokonaliśmy bezpośredniego porównania
wyników TAVI u pacjentów z BAV, z tymi, jakie uzyskano u chorych z zastawką
trójpłatkową. Wykazaliśmy, że może być to skuteczna i bezpieczna metoda leczenia (praca nr
1), chociaż duży odsetek istotnego przecieku okołozastawkowego (co potwierdzono następnie
w doniesieniach innych autorów) nakazuje pewną ostrożność. Doprowadziło to do zmiany
strategii postępowania w naszym ośrodku, polegającej obecnie na stosowaniu u chorych z
BAV nowej generacji, tzw. mechanicznych, samorozprężalnych protez biologicznych,
skutkując praktycznie całkowitą eliminacją przecieku okołozastawkowego (dane w trakcie
opracowywania) (praca nr 1 i 2).
Modyfikacji uległa również technika przeprowadzania interwencji z wykorzystaniem
samorozprężalnej zastawki CoreValve®. Po wykazaniu, że jej bezpośrednia implantacja jest
skuteczna i cechuje się takim samym ryzykiem wystąpienia powikłań, jak tradycyjny zabieg
(praca nr 3) oraz potwierdzenia naszych obserwacji w kilku opublikowanych ostatnio pracach,
nie wykonujemy już predylatacji w trakcie TAVI. Zrezygnowaliśmy również z
wykorzystywania dostępu podobojczykowego, z uwagi na > 4x wzrost ryzyka powikłań
krwotocznych (praca nr 4), a w razie konieczności stosujemy z powodzeniem alternatywne
dostępy naczyniowe (bezpośredni aortalny oraz poprzez tętnicę szyjną).
Wydaje się również, że nie ma konieczności odstawiania podwójnego leczenia
przeciwpłytkowego przed zabiegiem TAVI (praca nr 5), co ma szczególne znaczenie u
chorych po przebytym niedawno zabiegu angioplastyki wieńcowej, ale optymalny schemat
15
leczenia postaje nieustalony, przynajmniej do czasu opublikowania wyników trwających
właśnie prospektywnych badań randomizowanych.
5. POZOSTAŁE OSIĄGNIĘCIA NAUKOWO-BADAWCZE
A) Omówienie pozostałych kierunków badawczych
1) Postępy w zabiegach przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej (TAVI) (prace
nie ujęte w osiągnięciu naukowym)
- opis pierwszych w Polsce zabiegów TAVI wykonanych z bezpośredniego dostępu
przezaortalnego (Wilimski R, Huczek Z, Szczawiński W, Pietrasik A, Michalak M, Scisło P,
Marchel M, Bakoń L, Filipiak KJ, Cichoń R, Opolski G, Kochman J. Transcatheter aortic
valve implantation using direct aortic access: first procedures in Poland. Kardiol Pol
2012;70(5):486-93) Bezpośredni dostęp przezaortalny w TAVI jest bezpieczny i skuteczny
przy zastosowaniu obu dostępnych bioprotez: rozprężanej na cewniku balonowym i
samorozprężalnej.
- opis zabiegu TAVI u pacjentki z zastawką dwupłatkową (Kochman J, Huczek Z, Kołtowski
Ł, Michalak M. Transcatheter implantation of an aortic valve prosthesis in a female patient
with severe bicuspid aortic stenosis. European Heart Journal. 2012;33(1):112.) Obecność
natywnej zastawki dwupłatkowej może być związana z niesymetryczną ekspansją bioprotezy
po zabiegu TAVI.
- opis pierwszego w Polsce zabiegu TAVI wykonanego u chorej z ciężką niedomykalnością
chirurgicznie wszczepionego homograftu (Huczek Z, Kochman J, Scisło P, Rymuza B,
Kowalik R, Opolski G. Transcatheter aortic valve implantation (TAVI) in a patient with
severe aortic insufficiency of aortic valve homograft. Kardiol Pol 2013;71(12): 1325 TAVI
stanowi alternatywę również dla chorych z ciężką dysfunkcją wszczepionej chirurgicznie
bioprotezy aortalnej.
- opis pierwszego w Polsce wykorzystania szyjnego dostępu naczyniowego u chorych
poddawanych zabiegów TAVI (Huczek Z, Wilimski R, Kochman J, Szcudlik P, Scisło P,
Rymuza B, Kapłon-Cieślicka A, Kolasa A, Marchel M, Filipiak KJ, Cichoń R, Opolski G,
16
Common carotid artery access for transcatheter aortic valve implantation. Kardiologia
Polska. 2015;73(7):478-84.) Dostęp przez tętnicę szyjną jest bezpieczny i skuteczny zarówno
w zabiegach na natywnej zastawce, jak i w procedurze typu „valve-in valve”.
- wieloośrodkowa, międzynarodowa praca, oceniająca wyniki TAVI w jednej z największych,
opublikowanych do tej pory, populacji pacjentów z zastawką dwupłatkową (Yousef A,
Simard T, Webb J, Rodés-Cabau J, Costopoulos C, Kochman J, Hernández-Garcia JM,
Chiam PT, Welsh RC, Wijeysundera HC, García E, Ribeiro HB, Latib A, Huczek Z, Shanks
M, Testa L, Farkouh ME, Dvir D, Velianou JL, Lam BK, Pourdjabbar A, Glover C, Hibbert B,
Labinaz M. Transcatheter aortic valve implantation in patients with bicuspid aortic valve: A
patient level multi-center analysis. Int J Cardiol 2015; 189: 262-8). Wykazano, że wyniki
leczenia tej grupy chorych zależą od anatomicznego wariantu wady i są najlepsze w typie I, w
którym dochodzi do zrośnięcia prawego i lewego płatka.
2) Zastosowanie Optycznej Tomografii Koherentnej (OCT) w ocenie procesów
endotelializacji po implantacji stentów uwalniających substancje antyproliferacyjne
(DES)
- ilościowa i jakościowa ocena procesu endotelizacji z wykorzystaniem optycznej tomografii
koherentnej (OCT) i ultrasonografii wewnatrzwieńcoweh (IVUS) u chorych poddawanych
angioplastyce wieńcowej z implantacją stentów konwencjonalnych (BMS) Kochman J,
Pietrasik A, Rdzanak A, Jąkała J, Zasada W, Scibisz A, Kołtowski L, Proniewska K, Pociask E,
Legutko J. Comparison between optical coherence tomography and intravascular ultrasound
in detecting neointimal healing patterns after stent implantation. Kardiol Pol. 2014;72
(6):534-40. Wykazano, że OCT pozwala precyzyjnie określić pokrycie elementów
konstrukcyjnych stentu i jest metodą dokładniejszą w porównaniu z IVUS w ocenie procesu
endotelizacji u chorych poddawanych implantacji BMS.
- ocena procesu gojenia u chorych po implantacji stentów uwalniających paklitaxel (PES) i
sirolimus (SES) z wykorzystaniem optycznej tomografii koherentnej (OCT). Kochman J,
Pietrasik A, Rdzanek A, Ścibisz A, Pawlak M, Filipiak KJ, Opolski G. Tissue coverage of
paclitaxel and sirolimus eluting stents in long term follow-up: optical coherence tomography
study.
Cardiol
J.
2013;20:247-53.
Wykazano,
17
że
znaczący
odsetek
elementów
konstrukcyjnych stentu nie wykazuje cech endotelizalizacji w badaniu OCT pomimo upływu
blisko 3 lat od zabiegu angioplastyki.
- opracowanie standardów dla wykonywania, oceny i raportowania wyników badań
przeprowadzanych z wykorzystaniem optycznej tomografii koherentnej (OCT). Tearney GJ,
Regar E, Akasaka T, Adriaenssens T, Barlis P, Bezerra HG, Bouma B, Bruining N, Cho JM,
Chowdhary S, Costa MA, de Silva R, Dijkstra J, Di Mario C, Dudek D, Falk E, Feldman MD,
Fitzgerald P, Garcia-Garcia HM, Gonzalo N, Granada JF, Guagliumi G, Holm NR, Honda Y,
Ikeno F, Kawasaki M, Kochman J, Koltowski L, Kubo T, Kume T, Kyono H, Lam CC,
Lamouche G, Lee DP, Leon MB, Maehara A, Manfrini O, Mintz GS, Mizuno K, Morel MA,
Nadkarni S, Okura H, Otake H, Pietrasik A, Prati F, Räber L, Radu MD, Rieber J, Riga M,
Rollins A, Rosenberg M, Sirbu V, Serruys PW, Shimada K, Shinke T, Shite J, Siegel E, Sonoda
S, Suter M, Takarada S, Tanaka A, Terashima M, Thim T, Uemura S, Ughi GJ, van Beusekom
HM, van der Steen AF, van Es GA, van Soest G, Virmani R, Waxman S, Weissman NJ, Weisz
G; International Working Group for Intravascular Optical Coherence Tomography (IWGIVOCT): Consensus standards for acquisition, measurement, and reporting of intravascular
optical coherence tomography studies: a report from the International Working Group for
Intravascular Optical Coherence Tomography Standardization and Validation. J Am Coll
Cardiol 2012; 59:1058-72. Opracowano pierwsze światowe wytyczne dla prawidłowego
przeprowadzania badań OCT, właściwej charakterystyki zmian w tętnicach wieńcowych,
bezpośredniej i odległej oceny zabiegów implantacji stentów oraz jednolitego raportowania
uzyskanych wyników.
3) Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stentów bioabsorbowalnych u chorych po
endowaskularnych zabiegach rewaskularyzacyjnych
- wieloośrodkowy rejestr z kliniczną i angiograficzną oceną pacjentów z ostrym zespołem
wieńcowym, poddawanych angioplastce z implantacją stentu bioabsorbowalnego (BVS).
Dudek D, Rzeszutko Ł, Zasada W, Depukat R, Siudak Z, Ochała A, Wojakowski W,
Przewłocki T, Żmudka K, Kochman J, Lekston A, Gąsior M. Bioresorbable vascular scaffolds
in patients with acute coronary syndromes : the POLAR ACS study. Pol Arch Med Wewn.
18
2014;124(12):669-77. Wnioskiem rejestru jest stwierdzenie, że implantacja BVS u pacjentów
z ostrymi zespołami wieńcowymi jest bezpieczną i skuteczną metodą leczenia.
- retrospektywne, wieloośrodkowe badanie obserwacyjne, oceniające zastosowania stentów
typu BVS w codziennej praktyce klinicznej w Polsce po udostępnieniu ich przez producenta
do obrotu komercyjnego. Rzeszutko Ł, Siudak Z, Włodarczak A, Lekston A, Depukat R,
Ochała A, Gil RJ, Balak W, Marć M, Kochman J, Zasada W, Dudek D. Use of bioresorbable
vascular scaffolds in patients with stable angina and acute coronary syndromes. Polish
National Registry. Kardiol Pol. 2014;72(12):1394-9. Wyniki rejestru potwierdziły wysoką
skuteczność i bezpieczeństwo angioplastyki z wykorzystaniem stentów bioabsorbowalnych u
szerokiego spektrum pacjentów z różnymi postaciami choroby wieńcowej.
- opis chorego z zakrzepicą w stencie bioabsorbowalnym. Tomaniak M, Kochman J,
Kołtowski Ł, Pietrasik A, Rdzanek A. Subacute thrombosis after primary percutaneous
coronary intervention with bioresorbable vascular scaffold implantation. Kardiol Pol.
2015;73(4):300. Wykazano, że epizod zakrzepicy nie wynikał z niewłaściwej techniki
implantacji protezy (prawidłowa ekspansja i apozycja elementów konstrukcyjnych w badaniu
OCT), ale był spowodowany samowolnym odstawieniem leczenia przeciwpłytkowego.
- pierwszy na świecie opis implantacji nowego stentu typu BVS Kochman J, Kołtowski Ł,
Abizaid A, Tomaniak M, Stanecka P.First European implantation of the new, thin-strut,
sirolimus-eluting bioresorbable scaffold. Kardiol Pol. 2015;73(3):224. Uzyskano dobry efekt
zabiegu, wykazując zadowalającą widoczność stentu w angiografii.
- ocena bezpośrednich wyników implantacji stentów bioabsorbowalnych (BVS) u chorych z
zawałem serca z uniesieniem odcinka ST. Kochman J, Tomaniak M, Pietrasik A, Kołtowski L,
Rdzanek A, Huczek Z, Mazurek T, Jąkała J, Ząbek A, Legutko J, Kochman W, Filipiak KJ.
Bioresorbable everolimus-eluting vascular scaffold in patients with ST-segment elevation
myocardial infarction: Optical coherence tomography evaluation and clinical outcomes.
Cardiol J. 2015; 22:,3: 315-32. Wszczepienie BVS jest bezpieczną i skuteczną metodą
leczenia w tej grupie chorych, a uzyskane wyniki wskazują na prawidłową ekspansję i niski
odsetek malapozycji elementów konstrukcyjnych bioprotezy.
- ocena procesu gojenia po 12 miesiącach od implantacji stentów bioabsorbowalnych (BVS) u
chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST – badanie z wykorzystaniem optycznej
19
tomografii koherentnej (OCT). Kochman J, Tomaniak M, Kołtowski Ł, Jąkała J, Proniewska
K, Legutko J, Roleder T, Pietrasik A, Rdzanek A, Kochman W, Brugaletta S, Kaluza GL. A 12month angiographic and optical coherence tomography follow-up after bioresorbable
vascular scaffold implantation in patients with ST-segment elevation myocardial infarction.
Catheter Cardiovasc Interv. 2015;86(4):E180-9. Wykazano, że proces endotelizacji w tej
grupie chorych jest zbliżony do obserwowanego po wszczepieniu metalowych stentów
uwalniających substancje antyproliferacyjne (DES).
4) Ultrasonografia wewnątrzwieńcowa (IVUS) w ocenia zmian miażdżycowych w
tętnicach wieńcowych
- ustalenie częstości występowania zmian o morfologii blaszki miażdżycowej z cienką
czapeczką łącznotkankową (TCFA) u chorych z różnymi postaciami choroby wieńcowej –
badanie z wykorzystaniem ultrasonografii wewnątrzwieńcowej z opcją wirtualnej histologii
(IVUS VH). Rdzanek A, Kochman J, Pietrasik A, Wilczyńska J, Rancic M, Opolski G. The
prevalence of potentially unstable coronary lesions in patients with coronary artery disease-virtual histology study. Kardiol Pol. 2008;66(3):244-50. Wykazno, że częstość występowania
zmian o morfologii TCFA w grupie osób po przebytym ostrym zespole wieńcowym (OZW)
jest znacząco mniejsza w porównaniu z grupą chorych w fazie ostrej OZW. Taka,
przyżyciowa identyfikacja zmian potencjalnie niestabilnych może pozwolić na lepszą
stratyfikację ryzyka wystąpienia niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych.
-
wieloośrodkowe
badanie
z
oceną
powtarzalności
pomiarów
w
ultrasonografii
wewnątrzwieńcowej z opcją wirtualnej histologii (IVUS VH), u chorych z obecnością
granicznych zmian w tętnicach wieńcowych. Huisman J, Egede R, Rdzanek A, Böse D, Erbel
R, Kochman J, Jensen LO, van der Palen J, Hartmann M, Mintz GS, von Birgelen C.
“Between-centre reproducibility of volumetric intravascular ultrasound radiofrequencybased analyses in mild-to-moderate coronary atherosclerosis: an international multicenter
study.” Eurointervention 2010; 8: 925-31. Stwierdzono istotne różnice w uzyskiwanych
pomiarach w poszczególnych ośrodkach, co wskazuje na konieczność prowadzenia centralnej
analizy danych w przypadku realizowania badań wieloośrodkowych z wykorzystaniem IVUS
VH, u chorych z granicznymi zmianami w tętnicach wieńcowych.
20
-
wieloośrodkowe
badanie
z
oceną
powtarzalności
pomiarów
w
ultrasonografii
wewnątrzwieńcowej z opcją wirtualnej histologii (IVUS VH), u chorych poddanych
angioplastyce z implantacja stentu. Huisman J, Egede R, Rdzanek A, Böse D, Erbel R,
Kochman J, Jensen LO, van der Palen J, Hartmann M, Mintz GS, von Birgelen C.
“Multicenter assessment of the reproducibility of volumetric radiofrequency-based
intravascular ultrasound measurements in coronary lesions that were consecutively stented”
Int J Cardiovasc Imaging. 2012; 28: 1867-7. Istotne różnice w uzyskiwanych pomiarach w
poszczególnych ośrodkach wskazują na konieczność prowadzenia centralnej analizy danych
w przypadku realizowania badań wieloośrodkowych z wykorzystaniem IVUS VH, u chorych
poddanych zabiegom angioplastyki tętnic wieńcowych.
5) Znaczenie oceny funkcji płytek krwi u chorych z ostrymi zespołami wieńcowych
poddawanych zabiegom angioplastyki wieńcowej
- prognostyczne znaczenie średniej objętości płytek krwi (MPV) u 398 chorych ze świeżym
zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (Huczek Z, Kochman J, Filipiak KJ, Horszczaruk
GJ, Grabowski M, Piatkowski R, Wilczynska J, Zielinski A, Meier B, Opolski G. Mean platelet
volume on admission predicts impaired reperfusion and long-term mortality in acute
myocardial infarction treated with primary percutaneous coronary intervention. Journal of
The American College of Cardiology. 2005;46(2):284-90.). Wykazano, że wysokie MPV jest
czynnikiem ryzyka zjawiska braku przepływu poreperfuzyjnego (ang. no-reflow) po PCI oraz
ogólnej śmiertelności.
- badanie znaczenia funkcji płytek we wczesnej fazie zawału serca z uniesieniem odcinka ST.
(Huczek Z, Filipiak KJ, Kochman J, Piatkowski R, Grabowski M, Roik M, Kochanowski J,
Opolski G. Prognostic significance of platelet function in the early phase of ST-elevation
myocardial infarction treated with primary angioplasty. Medical Science Monitor.
2008;14(3):CR144-51.) Wykazano, że mniejsza inhibicja płytek krwi (udokumentowana
pomiarem automatycznym na urządzeniu PFA-100) we wczesnej fazie leczenia zawału serca
niekorzystnie wpływa na funkcję skurczową lewej komory i zdarzenia kliniczne w 6miesięcznej obserwacji.
- badanie wpływu wyjściowej funkcji płytek na reperfuzję mikrokrążenia wieńcowego,
funkcję lewej komory serca i rokowanie kliniczne u pacjentów z świeżym zawałem serca z
21
uniesieniem odcinka ST leczonych pierwotną PCI z implantacją stentu. - Huczek Z, Filipiak
KJ, Kochman J, Piatkowski R, Grabowski M, Roik M, Malek LA, Jaworski P, Opolski G.
Baseline platelet reactivity in acute myocardial infarction treated with primary angioplasty influence on myocardial reperfusion, left ventricular performance, and clinical events.
American Heart Journal 2007;154(1):62-70. Wykazano, że wysoka reaktywność płytek krwi
jest niezależnym czynnikiem ryzyka braku reperfuzji oraz niekorzystnych zdarzeń
klinicznych zdefiniowanych jako wystąpienie zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych,
zawału serca niezakończonego zgonem, udaru mózgu czy hospitalizacji z powodu
niewydolności serca.
‐ określenie potencjalnego znaczenia prostych parametrów płytkowych w przewidywaniu
wystąpienia wczesnej zakrzepicy w stencie u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym
leczonych PCI. Huczek Z, Filipiak KJ, Kochman J, Michalak M, Roik M, Piatkowski R,
Grabowski M, Postula M, Opolski G. Baseline platelet size is increased in patients with acute
coronary syndromes developing early stent thrombosis and predicts future residual platelet
reactivity. A case-control study. Thrombosis Research 2010;125(5):406-12. Wykazano, że
średnia objętość płytek krwi jest istotnie wyższa u pacjentów z następczą wczesną zakrzepicą
w stencie
- badanie wpływu funkcji płytek krwi po stymulacji adenozynodifosforanem (ADP) na łączne
występowanie powikłań zakrzepowych i krwotocznych u pacjentów z ostrym zespołem
wieńcowym (OZW) otrzymujących podwójne leczenie przeciwpłytkowe (DAPT) i leczonych
PCI z implantacją stentu. Huczek Z, Filipiak KJ, Kochman J, Michalak M, Roik M,
Grabowski M, Opolski G. Medium on-treatment platelet reactivity to ADP is favorable in
patients with acute coronary syndromes undergoing coronary stenting. Platelets
2011;22(7):521-9. Wykazano, że niska reaktywność płytek krwi zależna od ADP podczas
terapii klopidogrelem jest niezależnym czynnikiem ryzyka krwawień u pacjentów z OZW
leczonych DAPT i PCI z implantacją stentu. U pacjentów ze średnią reaktywnością łączne
ryzyko łączne powikłań krwotocznych i niedokrwiennych było najmniejsze.
6) Ocena dostępu przez tętnicę udową i promieniową u chorych z zawałem serca z
uniesieniem odcinka ST leczonych za pomocą pierwotnej angioplastyki wieńcowej
22
- celem badania było porównanie częstości występowania i stopnia nasilenia miejscowych
krwawień związanych z dostępem promieniowym (TR) oraz dostępem udowym (TF) u
pacjentów z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST, poddawanych zabiegom angioplastyki
wieńcowej. Kołtowski L, Filipiak KJ, Tomaniak M, Kochman J, Pietrasik A, Rdzanek A,
Huczek Z, Scibisz A, Mazurek T, Opolski G. A prospective randomised comparison of minor
bleedings in transradial vs. transfemoral access percutaneous coronary interventions for
STEMI: a new FEMORAL bleeding classification.Kardiol Pol. 2014;72(9):790-7. W oparciu
o uzyskane wyniki zaproponowano nową klasyfikację krwawień związanych z dostępem
udowym - skalę FEMORAL, która okazała się być skutecznym narzędziem w ocenie
krwawień miejscowych związanych z TF.
- ocena jakości życia chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST, poddawanych
zabiegom pierwotnej angioplastyki wieńcowej (pPCI) z dostępu promieniowego (TR) i
udowego (TF). Koltowski L, Koltowska-Haggstrom M, Filipiak KJ, Kochman J, Golicki D,
Pietrasik A, Huczek Z, Balsam P, Scibisz A, Opolski G. Quality of life in patients with STsegment elevation myocardial infarction undergoing percutaneous coronary intervention-radial versus femoral access (from the OCEAN RACE Trial). Am J Cardiol. 2014 Aug
15;114(4):516-21. TR powinien stanowić dostęp z wyboru w populacji chorych z zawałem
serca, leczonych pPCI, z uwagi na obserwowaną wyższą jakość życia w porównaniu do
uzyskanej u pacjentów z grupy TF.
- celem badania była ocena wpływu przewlekłej choroby nerek na powikłania u chorych z
zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI) leczonych pierwotną angioplastyką
wieńcową (pPCI). Kołtowski Ł, Lewandowski A, Chojnacka K, Filipiak KJ, Kochman J,
Opolski G The impact of renal insufficiency on in-hospital outcome in patients wit ST–
segment elevation myocardial infarction (STEMI) undergoing primary percutaneous
coronary interventions. Kardiol Pol 2014 72(3):231-8. Przewlekła choroba nerek u osób ze
STEMI leczonych pPCI jest istotnym czynnikiem ryzyka powikłań krwotocznych, nefropatii
kontrastowej niewydolności nerek i udaru mózgu w okresie wewnątrzszpitalnym.
- porównanie dostępu promieniowego (PR) z dostępem udowym (TF) w przezskórnych
interwencjach wieńcowych (PCI) u chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST
(STEMI) – badanie OCEAN RACE. Kołtowski L, Filipiak KJ, Kochman J, Pietrasik A,
Rdzanek A, Huczek Z, Scibisz A, Mazurek T, Opolski G. Access for percutaneous coronary
23
intervention in ST segment elevation myocardial infarction: radial vs. femoral-a prospective,
randomised clinical trial (OCEAN RACE). Kardiol Pol. 2014;72(7):604-11. Skuteczność i
bezpieczeństwa zabiegów PCI były porównywalne w obydwu grupach. W przypadku
wykonywania zabiegu przez doświadczonego operatora, ryzyko wystąpienia powikłań
okołozabiegowych było mniejsze w grupie TR w porównaniu do TF.
B) Analiza bibliometryczna.
Mój dorobek naukowy (jako pierwszy autor i współautor) na dzień wykonania dołączonej do
autoreferatu analizy bibliometrycznej obejmuje:
 53 prace oryginalne pełnotekstowe, w tym 44 w czasopismach posiadających IF (w
12 jest pierwszym autorem lub autorem korespondencyjnym)
 26 opisów przypadków, w tym 16 w czasopismach posiadających IF,
 21 prac poglądowych,
 2 rozdziały w podręcznikach,
 4 monografie,
 56 streszczeń z konferencji międzynarodowych
 2 listy do redakcji w czasopismach z IF,
Całkowita punktacja:
Łączny Impact Factor (bez streszczeń): 159,709
KBN/MNiSW: 1483
Index Copernicus (IC): 621,29
Liczba cytowań (Web of Science, bez autocytowań, 25.02.2016): 816
Indeks Hirscha (Web of Science, 25.02.2016): 13
24
C) Kierowanie międzynarodowymi i krajowymi projektami badawczymi oraz udział w
takich projektach.
1. „Modelowy system rozpoznawania i wczesnej stratyfikacji ryzyka ostrych zespołów
wieńcowych (OZW) w warunkach dużego szpitala klinicznego. Opracowanie
polskiego algorytmu stratyfikacji ryzyka OZW w oparciu o obserwację odległą.”
Projekt badawczy własny, 3 PO5B 122 23. Lata 2002-2005. Ministerstwo Nauki i
Informatyzacji. Współwykonawca.
2. „Ocena parametrów odczynu zapalnego u chorych poddawanych zabiegom
angioplastyki wieńcowej” Projekt promotorski. Lata 2003-2006. Ministerstwo Nauki i
Informatyzacji. Kierownik projektu.
3. „Ocena skuteczności przezskórnych metod leczenia restenozy w stencie z
zastosowaniem stentu uwalniającego rapamycynę, cewnika balonowego pokrytego
paclitaxelem i doustnej terapii rapamycyną. Badanie z wykorzystaniem optycznej
tomografii koherentnej” Projekt badawczy własny, N N403 293236. Lata 2009-2012.
Ministerstwo Nauki i Informatyzacji. Kierownik projektu.
4. „Wpływ aktywności prozapalnej tkanki tłuszczowej trzewnej (TTT) na rozwój
miażdżycy tętnic wieńcowych Projekt badawczy własny, N N402 383538. Lata 20102014. Ministerstwo Nauki i Informatyzacji. Współwykonawca.
Krajowy koordynator międzynarodowych badań:
- ”A randomized, double-blind, active-controlled trial to eveluate intravenous and oral
PRT060128, a selective and reversible P2Y12- receptor inhibitor, vs. Clopidogrel
as a novel antiplatelet therapy in patients undergoing non-urgent percutaneous
interventions (INNOVATE-PCI)”. Badanie realizowane w latach 2009-2011.
- „ A phase II trial of safety and efficacy of ARDCs delivered via the intracoronary
router in the treatment of patients with ST-elevation a cute myocardial ifarction –
The ADVANCE Trial”. Badanie realizowane w latach 2011-2013.
-
”Prospective, mulicentric, single arm pivotal trial to evaluate safety and
effectiveness of the transfemoral NVT TAVI System in the treatment of severe
calcified aortic stenosis in high risk patients. The NAUTULUS Study”. Badanie
realizowane w latach 2014-2016.
25
D) Międzynarodowe i krajowe nagrody za działalność naukową albo artystyczną
1. Nagroda naukowa I stopnia, 2006, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, za
współautorstwo publikacji J Am Coll Cardiol. 2005;46:284-290.
2. Wyróżnienie dla pracy doktorskiej „Ocena parametrów odczynu zapalnego u
chorych poddawanych zabiegów angioplastyki wieńcowej” 2006, Rada I Wydziału
Lekarskiego, Warszawski Uniwersytet Medyczny.
3. Nagroda zespołowa naukowa I stopnia, 2006, JM Rektor Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego, za współautorstwo publikacji J Am Coll Cardiol.
2005;46:284-290.
4. Nagroda zespołowa naukowa III stopnia, 2008, JM Rektor Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego, za współautorstwo publikacji Am Heart J. 2007;154:62-70.
5. Nagroda zespołowa naukowa II stopnia. 2011, JM Rektor Warszawkiego
Uniwersytetu Medycznego, za cykl publikacji dotyczących znaczenia reaktywności
płytek krwi w ostrych zespołach wieńcowych.
6. Dyplom „Piszący z sercem” I nagroda w plebiscycie czytelników pisma
edukacyjnego „Kardiologia po Dyplomie” za najlepszy komentarz w 2008 roku.
7. Dyplom „Piszący sercem” III nagroda w plebiscycie czytelników pisma
edukacyjnego „Kardiologia po Dyplomie” za najlepszy dział dydaktyczny w 2004
roku.
8. Pierwsze miejsce w rankingu niesamodzielnych pracowników naukowych I Wydziału
Lekarskiego WUM o największym dorobku naukowym w latach 2009-2014.
E) Opieka naukowa nad doktorantami w charakterze opiekuna naukowego lub
promotora pomocniczego
1. Promotor pomocniczy w przewodzie doktorskim lek. Anny Ścibisz. Tytuł pracy
doktorskiej: „Odległe wyniki stertowania u chorych ze zwężeniem tętnic szyjnych”
Doktorat obroniony w dniu 29.10.2015. I Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet
Medyczny. Promotor: prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski
2. Opiekun pracy magisterskiej pielęgniarki Małgorzaty Tylec. Tytuł pracy: „Udział i
rola pielęgniarki w leczeniu zawału mięśnia sercowego” Praca obroniona w 2009 roku
Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny.
26
3. Opiekun pracy magisterskiej pielęgniarki Ewy Kaczmarczyk. Tytuł pracy: „Ocena
znajomości wybranych czynników ryzyka choroby wieńcowej wśród pacjentów
hospitalizowanych celem wykonani koronarografii oraz angioplastyki tętnic
wieńcowych” Praca obroniona w 2008 roku Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski
Uniwersytet Medyczny.
F) Działalność dydaktyczna
Od wielu lat odbywam zajęcia ze studentami kierunku lekarskiego, z zakresu
kardiologii i propedeutyki chorób wewnętrznych. Prowadzę wykłady z kardiologii i
kardiologii inwazyjnej w ramach kursów specjalizacyjnych dla osób specjalizujących się w
dziedzinie kardiologii oraz dla lekarzy ogólnych. Odpowiadam także za szkolenie lekarzy
odbywających staże specjalizacyjne do kardiologii oraz młodych adeptów kardiologii inwazyjnej
pracujących w innych pracowniach hemodynamicznych w Polsce. Jestem organizatorem i
wykładowcą warsztatów: „Nowoczesne inwazyjne metody diagnostyki i leczenia choroby
wieńcowej”, odbywających się corocznie w I Katedrze i Klinice Kardiologii WUM. Jestem
autorem/współautorem
3
nowoczesnych,
multimedialnych
monografii
poświęconych
diagnostyce i interwencyjnemu leczeniu różnych postaci choroby wieńcowej (2 kolejne są w
opracowaniu).
Jestem autorem/współautorem 21 prac poglądowych i 2 rozdziałów w podręcznikach.
Brałem
udział
w
przygotowaniu
„Rekomendacji
Krajowego
Zespołu
Nadzoru
Kardiologicznego i Onkologicznego dotyczących bezpieczeństwa kardiologicznego u chorych
na raka piersi. Zapobieganie i postępowanie w powikłaniach sercowo−naczyniowych w raku
piersi” (Kardiol Pol. 2011;69(5):520-30).
Jestem członkiem rady redakcyjnej czasopisma „Advances in Interventional
Cardiology/Postępy w Kardiologii Interwencyjnej”. W latach 2004-2010 byłem redaktorem
działu Kardiologia Inwazyjna czasopisma „Kardiologia po Dyplomie”, za co otrzymałem III-cią
nagrodę czytelników za najlepszy dział dydaktyczny w 2004 roku.
Jestem członkiem rad naukowych, wykładowcą oraz operatorem wykonującym
szkoleniowe zabiegi w trakcie dorocznych krajowych i międzynarodowych konferencji
kardiologicznych: „Warsaw Course on Cardiovascular Interventions” (WCCI) w Warszawie,
„New Frontiers In Interventional Cardiology” (NFIC) w Krakowie, „Międzynarodowej
Konferencji Kardiologicznej i Warsztatów Kardiologii Inwazyjnej” w Zabrzu, „International
27
Expert to Expert CTO Forum” w Lublinie, „Powikłania Zabiegów Interwencyjnych:
Zapobieganie i Leczenie” w Kazimierzu nad Wisłą.
Szczegółowy
wykaz
opublikowanych
prac
naukowych
oraz
informacja
o
osiągnięciach dydaktycznych, współpracy naukowej i popularyzacji nauki znajduje się w
załączniku nr 4.
G) Członkowstwo w międzynarodowych i krajowych organizacjach oraz towarzystwach
naukowych
1. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne
2. Asocjacja
Interwencji
Sercowo-Naczyniowych
Polskiego
Towarzystwa
Kardiologicznego
3. European Society of Cardiology
4. European Association of Percutaneous Cardiovascular Interventions
H) Staże w zagranicznych i krajowych ośrodkach naukowych lub akademickich
1. John Radcliffe Hospital, Oxford University, Department of Cardiology (Wielka
Brytania, Oxford, 1994; 2 miesiące) - stypendium Fundacji im. Stefana Batorego.
2. Klinika Kardiologii i Angiologii Uniwersytetu w Muenster (Niemcy, 1998; 6
miesięcy) - staż w pracowni elektrofizjologii
3. University Clinic of Essen, Department of Cardiology (Niemcy, Essen, 2000 i 2001; 4
miesiące) – staż w pracowni hemodynamicznej.
4. Edwards Sapien THV Training Program (Niemcy, Lipsk, 2009) – staż/szkolenie w
przezcewnikowej implantacji bioprotezy zastawki aortlanej.
5. Medtronic CoreValve Training (Szwajcaria, Genewa, 2010) – staż/szkolenie w
przezcewnikowej implantacji bioprotezy zastawki aortalnej.
28