Spis treści 2/2016

Spis treści
❚ Zarządzanie
Zarządzanie
24
26
30
34
Dotychczasowe edycje
programu wsparcia dla
grup producentów rolnych
rozbudziły apetyty wielu
gospodarzy. Chętnych na
pomoc z nowego programu będzie zapewne wielu
– jednak jest sporo zmian
w warunkach udzielania
wsparcia.
50 tysięcy złotych
dla gospodarstw na OSN
Razem będzie taniej
Grupy czekają na dofinansowanie
Strategia zmian statusu
podatnika VAT
❚ Prawo
48
52
Sprzeczne przepisy
na wiejskie drogi
„Rozbiórka” gruzu
lub kosztowna legalizacja
WARSZTATY VAT W LUTYM: RADOM I PIĄTNICA – STR. 39
2/2016
38 Zarządzanie VAT
40 Młodzi na topie, flesz
42Agrarszkoła
44Odpowiadamy
54 Zmiany w prawie
56 Uprawa – nowości
136 Uprawa – porady
140Rynki
146 Technika – nowości
148 Technika – cyberświat
178 Technika – trendy
182 Technika – co ile kosztuje?
186 Technika – wynalazki
192 Kącik rozmaitości
196 W domu i w ogrodzie
200 Ona i on
30
❚ Programy specjalne
po str. 186
❚ Uprawa
64 Pogoda płata figle
72 Precyzja w dawkowaniu azotu
80 Rzepaki potrzebują azotu
na regenerację
88 Decydowały choroby
podstawy źdźbła
104 Pszenica jara w PDO
108 Mało odmian pszenżyta jarego
111 Owies wraca do łask
116 PDO: kukurydza też słabo
122 Będzie cieplej, pojawią się
szkodniki!
126 Zagony bez kamieni
130 Bobowate z Krajowego rejestru
Nowa
rubryka
Prawo
Technika
Utwardzanie zwyczajowych wiejskich dróg gminnych gruzem nadzór
budowlany może uznać za samowolę budowlaną ze strony wójta.
Zazwyczaj ignoruje on przepisy, zamiast wpajać mieszkańcom
szacunek do prawa. Wójtowie nie dbają o powierzone mienie, bo brakuje przepisów na egzekwowanie porządku.
48
164
Maszyny rolnicze są coraz droższe, dlatego przy podejmowaniu decyzji
o kupnie danego modelu ważny jest nie tylko odpowiedni dobór parametrów do możliwości traktora, lecz kalkulacja kosztów jej utrzymania i czasu zwrotu inwestycji. Podpowiadamy, co wpływa na koszty utrzymania
maszyn i jak je można ograniczyć.
❚ Użytki zielone
138 „Dzika” orka na łące
❚ Technika
150
156
160
164
168
172
174
Test ciągników o mocy 200 KM
Test ciągnika
Claas Arion 650 Cmatic
Test siewnika Poznaniak
Ile kosztuje praca w polu?
Jak dobrze sprzedać maszynę?
Ogłaszamy konkurs wynalazków
Internet bezprzewodowy
w gospodarstwie
❚ Dom i rodzina
188 Trudne relacje między szkołą
a uczniem
194 Słodkie ostatki
198 Zdrowe serce w twoich rękach
❚ Rubryki
6Opinie
10 Rolniczy świat
18 Prosto z branży
22 Barometr finansowy
4
2/2016
64
188
Uprawa
Dom i rodzina
Kolejny sezon uprawowy już
za pasem. Warto się do niego
przygotować. W tym numerze opisujemy w artykułach
poseminaryjnych wpływ pogody na stan ozimin oraz podejście do nawożenia azotowego w tym roku w rzepaku
i zbożach ozimych. Zachęcamy też do lektury pierwszej części wyników naszego testu fungicydowego oraz
wyników badań PDO zbóż
jarych, kukurydzy i roślin
strączkowych.
Czas pomiędzy jednym a drugim semestrem szkolnym w wielu domach
bywa trudny. Rodzice mają wrażenie, że dzieci nie spełniły ich oczekiwań,
a dzieci, że rodzice ich nie rozumieją. Przeczytajcie, z jakimi problemami
zmierzyli się nasi Czytelnicy i co w tej sprawie radzi specjalista pedagog.
Filmy na topagrar.pl
Na naszym portalu w styczniu proponujemy następujące filmy:
❚ relacje z seminariów uprawowych,
❚ sprawdzanie stanu ozimin przed sezonem,
❚ test 9 przyczep rolniczych.
Zapraszamy na ww.topagrar.pl!
W tym miesiącu do naszego
miesięcznika dołączamy dodatek „top technika Premium”
dla pasjonatów
techniki i nie
tylko.
Dyżur specjalisty
KRUS
Ewa Jaworska-Spicak
tel. 61 869 06 23
❚ 9 lutego 9°°–14°°
Dyżur prawnika
adwokat Mikołaj Pomin:
tel. 61 869 06 23
❚ 8 lutego 9°°–13°°
❚ 17 lutego 9°°–13°°
❚ 26 lutego 9°°–13°°
2/2016
5
Budować samemu
Koszty kwalifikowalne
Obecnie, kiedy obowiązują już postanowienia traktatu lizbońskiego, który zreformował unijny proces legislacyjny, w tworzeniu nowego prawa uczestniczą trzy
unijne instytucje:
❚ Komisja Europejska – KE namiastka unijnego rządu – organ wykonawczy,
wdrażający uchwalone przepisy. W procesie legislacyjnym po stronie KE leży przegotowanie propozycji aktów prawnych.
❚ Parlament Europejski – reprezentacja unijnego społeczeństwa – składa się
z 756 posłów wybranych ze wszystkich 27 krajów członkowskich – Polskę reprezentuje 51 osób. Parlament wraz z Radą wspólnie decydują o uchwaleniu nowego
prawa.
❚ Rada Unii Europejskiej – reprezentuje rządy krajów członkowskich. Radę tworzą ministrowie (premierzy) 27 krajów członkowskich – Rada obraduje w składach zależnych od tematyki – np. w zakresie rolnictwa Rada obraduje na poziomie
ministrów rolnictwa. Rada wspólnie z Parlamentem uchwala nowe prawo dla UE.
Głosowanie w Radzie oparte jest na przyznanych poszczególnym krajom głosach
– Polska jako kraj duży dysponuje 27 głosami (cała Rada to 345 głosów) – decyzje
w Radzie podejmowane są kwalifikowaną większością głosów – tj. 255.
W
spólna Polityka Rolna Unii
Europejskiej powinna funkcjonować według nowych,
zreformowanych zasad. Choć założenia tej reformy poznaliśmy już
w 2010 roku, nadal nie znamy ostatecznych ustaleń co do przyszłego jej
kształtu i wygląda na to, że będziemy
na nie musieli jeszcze poczekać. Prace nad pakietem legislacyjnym przygotowanym przez Komisję Europejską
utknęły bowiem w Komisji Rolnictwa
Parlamentu Europejskiego (PE), a dodatkowo nie znamy nadal ustaleń budżetowych, bez których trudno decydować o ostatecznym kształcie WPR.
Negocjacje budżetowe wchodzą w decydującą fazę, towarzyszą im spore
emocje, szczególnie w naszym kraju,
bo gra toczy się nie tylko o pieniądze
dla rolników, ale również o znacznie
większe pieniądze na politykę spójności.
Ranking zamiast kolejki: Przygotowa-
ne jeszcze przed wakacyjną przerwą
sprawozdania europosłów dotyczące
propozycji legislacyjnych nowej WPR,
z których notabene wynikało wyraźnie dążenie do złagodzenia forsowanych przez komisarza Cioloşa rozwiązań, spotkały się z dużym odzewem
eurodeputowanych–, a ten przełożył
się na, bagatela, ponad 7 tys. (sic!) poprawek złożonych do rozporządzeń.
Już samo „przerobienie” takiej masy
propozycji wymaga czasu, choć jak
przyznają przedstawiciele służb PE, do
6
12/2015
czasu głosowania w Komisji Rolnictwa
tę nieprawdopodobną ilość poprawek
da się w znaczący sposób ograniczyć
i uporządkować, bowiem wiele z nich
dotyczy tych samych kwestii.
Nie należy jednak oczekiwać, że parlamentarne prace zakończą się jeszcze
w tym roku. Oprócz kwestii proceduralnych, związanych z wniesionymi
poprawkami, pozostaje jeszcze jedna
ważna, a wciąż nierozstrzygnięta kwestia polityczna – budżet UE na lata
2014–2020. Jak wielokrotnie zapewniał Paolo De Castro, przewodniczący Komisji Rolnictwa PE, komisja nie
zamierza przystępować do ostatecznego głosowania nad projektem reformy WPR zanim nie będą znane tzw.
wieloletnie ramy finansowe, a więc zarys unijnego budżetu na kolejny okres
programowania. Według ostatnich informacji docierających z Brukseli za
pośrednictwem polskiego eurodeputowanego Czesława Siekierskiego, prawdopodobny termin głosowania w Komisji Rolnictwa PE nad projektem
reformy to 23 lub 24 stycznia 2013 r.
Jeżeli termin ten zostanie dochowany, wg przedstawicieli PE, pakiet legislacyjny dotyczący WPR 2014–2020
mógłby być głosowany na forum Parlamentu Europejskiego w połowie marca
2013 r. Wówczas dopiero projekty trafią pod obrady Rady Unii Europejskiej.
Lepsze wspólne inwestycje: Mimo
że prace nad budżetem trwają równolegle z tymi nad reformą WPR,
osiągnięciu kompromisu nie sprzyja
dręczący obecnie unijne gospodarki
kryzys finansowy i spowolnienie gospodarcze. Gra toczy się o niemałe pieniądze – roczny budżet UE to ok. 150
mld euro – kwota duża, choć w wartościach względnych jest to zaledwie
ok. 1% Produktu Narodowego Brutto
(PNB) wszystkich krajów UE (dla porównania budżet Polski to ok. 335 mld
złotych – tj. ok. 85 mld euro rocznie,
co daje ok. 20% naszego PNB). Inaczej
niż ma to miejsce w naszym krajowym
budżecie, na poziomie UE największą
pozycję budżetową stanowią wydatki na szeroko pojęte rolnictwo i obszary wiejskie – jest to wciąż ok. 40%
wszystkich unijnych wydatków.
W sumie, w nowej perspektywie budżetowej na lata 2014–2020 wydatki
unijne sięgną poziomu ok. 1,025 biliardów euro, z tego wg zaproponowanego
przez Komisję Europejską podziału,
386,5 mld euro miałoby trafić do rolników i na obszary wiejskie. Zdaniem
Komisji, taki poziom wydatków nie
jest może budżetem marzeń, ale pozwalałby na osiągnięcie zakładanych
na następne lata założeń. I choć zwykle to KE była za cięciami wydatków
i bardziej restrykcyjną polityką budżetową, tym razem przed szereg wychyla
się Cypr – ten niewielki kraj, sprawujący obecnie przewodnictwo w Radzie,
zaproponował ograniczenie unijnego
budżetu o 50 mld euro.
Cięcia miałyby dotyczyć także i wydatków na WPR – zamiast proponowanych przez KE 386,5 mld euro, wydatki miałyby być ograniczone do 378,9
mld euro. Propozycja ta nie zyskała jak
na razie aprobaty ani ze strony Komisji
Europejskiej ani Parlamentu, ani Rady.
W kilka dni po cypryjskim projekcie cięć, przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy przedstawił jeszcze dalej idący projekt cięć
– z nieoficjalnych na razie informacji
wiadomo, że wg tej propozycji budżet
ma być mniejszy o 74 mld euro, a cięcia w większym stopniu mają dotknąć
WPR, bo aż o 25 mld euro. Propozycję tę ostro skrytykował unijny komisarz ds. rolnictwa Dacian Cioloş. –
Propozycja Van Rompuya to dla WPR
krok o 30 lat wstecz i oznacza znaczne
spowolnienie inwestycji i modernizacji w sektorze rolnym - argumentował
Cioloş. Jego zdaniem, ostatnia propozycja cięć w wydatkach na WPR najmocniej uderza w nowe kraje człon-
12/2015
7