plan gospodarki niskoemisyjnej gminy grudusk na
Transkrypt
plan gospodarki niskoemisyjnej gminy grudusk na
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Płońsk, luty 2016 roku PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 ZAMAWIAJĄCY: GMINA GRUDUSK CIECHANOWSKA 54, 06-460 GRUDUSK WYKONAWCA: IBB PIOTR BRUDZYŃSKI INŻYNIERIA BUDOWLANA BRUDZYŃSKI 09-100 Płońsk, ul. Zduńska 14a , Tel. 501-252-604 E-mail: [email protected] NIP: 567-183-2003, REGON:145854913 OPRACOWAŁA: inż. Aleksandra Murawska Strona | 2 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 SPIS TREŚCI 1. Streszczenie ...................................................................................................... 5 2. Wstęp ................................................................................................................ 7 2.1. Podstawy prawne i formalne opracowania .................................................... 7 2.2. Cel opracowania ............................................................................................ 7 2.3. Zakres opracowania ....................................................................................... 7 2.4. Wykaz materiałów źródłowych ..................................................................... 8 3. Polityka Energetyczna .................................................................................... 9 3.1. Polityka Energetyczna na szczeblu międzynarodowy .................................. 9 3.2. Polityka Energetyczna na szczeblu krajowym .............................................. 9 3.3 Polityka Energetyczna na szczeblu regionalnym i lokalnym ........................... 10 4. Charakterystyka Gminy Grudusk .............................................................. 12 4.1. Położenie gminy oraz układ komunikacyjny .............................................. 12 4.2. Demografia .................................................................................................. 15 4.3. Gospodarka .................................................................................................. 17 4.4. Klimat i środowisko przyrodnicze............................................................... 18 4.5. Powietrze atmosferyczne ............................................................................. 21 4.6. Rolnictwo i leśnictwo .................................................................................. 28 4.7. Mieszkalnictwo ........................................................................................... 28 4.8. System wodociągowy i kanalizacyjny......................................................... 30 4.9. Gospodarka odpadami ................................................................................. 31 4.10. Zaopatrzenie w energię elektryczną ........................................................ 31 4.11. Oświetlenie uliczne .................................................................................. 32 4.12. Zaopatrzenie w ciepło .............................................................................. 33 4.13. Zaopatrzenie w paliwa gazowe ................................................................ 33 4.14. Odnawialne źródła energii ....................................................................... 33 5. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla do atmosfery na obszarze Gminy Grudusk .................................................................................................................... 34 5.1. Podstawowe założenia przyjęte w Planie .................................................... 34 5.2. Metodologia inwentaryzacji ........................................................................ 36 6. Inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla ...................................................... 37 6.1. Obiekty użyteczności publicznej ................................................................. 37 6.2. Mieszkalnictwo ........................................................................................... 38 Strona | 3 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 6.3. Transport ..................................................................................................... 39 6.4. Oświetlenie uliczne ..................................................................................... 40 6.5. Podsumowanie wyników inwentaryzacji .................................................... 40 7. Plan działań na rzecz obniżenia niskiej emisji ........................................... 42 7.1. Prognoza na rok 2020 .................................................................................. 42 7.2. Cele strategiczne i szczegółowe .................................................................. 42 7.3. Analiza SWOT ............................................................................................ 44 7.4. Planowane przedsięwzięcia do roku 2020 ................................................... 45 8. Wdrożenie Planu – aspekty organizacyjne i finansowe ............................. 48 8.1. Finansowanie przedsięwzięć ....................................................................... 48 8.2. Monitoring działań ...................................................................................... 57 8.3. Oddziaływanie na środowisko Planu Gospodarki Niskoemisyjnej ............. 59 Strona | 4 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 1. Streszczenie Plan Gospodarki Niskoemisyjnej to dokument strategiczny, którego głównym celem jest przybliżenie osiągnięcia zapisów określonych w pakiecie klimatycznoenergetycznym Unii Europejskiej (2008r.), zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Sporządzenie planu umożliwi Gminie Grudusk pozyskanie środków finansowych m.in. na termomodernizację budynków użyteczności publicznej, z budżetu Unii Europejskiej w nowej pespektywie finansowej na lata 2014-2020. Istotą opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej, było przeprowadzenie inwentaryzacji zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych (CO2), we wszystkich sektorach znajdujących się na terenie Gminy Grudusk. Podsumowując wyniki inwentaryzacji w roku bazowym na terenie gminy, statystycznie na jednego mieszkańca emisja CO2 wyniosła ok. 7,1 [t CO2/rok]. Całkowite zużycie energii na ternie gminy w roku bazowym (2014) wyniosło 85 491,37[MWh]. Główne zużycie energii finalnej związane jest z sektorem mieszkalnym (79,3%),a jego głównym nośnikiem jest węgiel (w tym ekogroszek). Sektorem, który również zużywa duże ilości energii jest sektor transportu (19,8%). Zużycie wynika tu wyłącznie ze spalania paliw: olej napędowy (59,7%); benzyna (30%); gaz LPG (10,3%). Znikome zużycie energii w stosunku do poprzednich sektorów, zanotowano w sektorze samorządowym włącznie z oświetleniem publicznym (2%). Głównymi nośnikami energii wykorzystywanymi na terenie gminy jest węgiel (w tym ekogroszek; 39,5%) i biomasa (24,6%). Całkowita emisja gazów cieplarnianych (CO2) na terenie Gminy Grudusk w roku bazowym wyniosła 26 941,46[t CO2/rok]. Sektor mieszkalny jest tu głównym emitentem (82,3%). Kolejne sektory miały swój mniejszy udział w całkowitej emisji: sektor transportu (16%) i sektor samorządowy wraz z oświetleniem ulicznym (1,7%). Głównymi nośnikami energii, będącymi największym emitentem jest węgiel (43%) i energia elektryczna (41%). Analiza zużycia energii i emisji CO2 w roku bazowym oraz prognoza na rok 2020, pozwoliła na opracowanie celów strategicznych i szczegółowych dla Gminy Grudusk. Sprecyzowanie konkretnych działań pozwoli władzom samorządowym na poprawę jakości powietrza i ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z terenu gminy. Cele zostały sformułowane zgodnie z zasadą SMART – są one sprecyzowane, mierzalne, osiągalne, realistyczne i ograniczone czasowo. Strona | 5 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Cele strategiczne: x x x redukcja emisji gazów cieplarnianych na terenie całej gminy, zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie, poprawa efektywności energetycznej gminy – ograniczenie zużycia energii finalnej. Cele szczegółowe: x x x x x x x x x x x wzrost liczby budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej objętych termomodernizacją, wyższa świadomość ekologiczna społeczeństwa, zwiększenie wykorzystania OZE w budynkach użyteczności publicznej, zwiększenie wykorzystania OZE w sektorze mieszkalnym, zwiększenie wykorzystywania OZE w lokalnych kotłowniach, zrównoważony transport, poprawa jakości dróg, ścieżki rowerowe, program gazyfikacji gminy, oświetlenie energooszczędne, energooszczędne budownictwo. Planowane przez Gminę Grudusk przedsięwzięcia do roku 2020, obniżą emisje o 74,95 [t CO2/rok] - tj. ok. 36% z całkowitej emisji CO2 w sektorze samorządowym w stosunku do roku bazowego. Realizacja wszystkich zaproponowanych w planie przedsięwzięć, umożliwi łączną redukcję emisji CO2 o 3738,51[t CO2/rok], tj. 14% w stosunku do roku bazowego. Strona | 6 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 2. Wstęp 2.1. Podstawy prawne i formalne opracowania „Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Grudusk na lata 2016-2020”, opracowano zgodnie z umowa nr 1/2016 z dnia 27.01.2016r. zawarta pomiędzy Gminą Grudusk z siedzibą w Grudusku, a firmą Piotr Brudzyński Inżynieria Budowlana Brudzyński z siedzibą w Płońsku, ul. Zduńska 14a. 2.2. Cel opracowania Celem opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Grudusk jest przybliżenie osiągnięcia zapisów określonych w pakiecie klimatyczno – energetycznym Unii Europejskiej (2008 r.). Główne cele PGN do roku 2020: x x x redukcja emisji gazów cieplarnianych na terenie całej gminy, zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie, poprawa efektywności energetycznej gminy – ograniczenie zużycia energii, przy zapewnieniu korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. 2.3. Zakres opracowania Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Grudusk został opracowany zgodnie z umową oraz wytycznymi Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: 1. Streszczenie 2. Ogólna strategia x Cele strategiczne i szczegółowe x Stan obecny x Identyfikacja obszarów problemowych x Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzkie, zaangażowanie strony, budżet, źródła finansowania inwestycji, środki finansowe na monitoring i ocenę) 3. Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla 4. Działania/zadania i środki zaplanowane na cały okres objęty planem x Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania x Krótko/średnioterminowe działania/zadania (opis, podmioty odpowiedzialne za realizację, harmonogram, koszty, wskaźniki Niniejsza dokumentacja została wykonana zgodnie obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej. z umową, Strona | 7 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 2.4. Wykaz materiałów źródłowych Do sporządzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Grudusk wykorzystano dane udostępnione przez : x x x x x x x x Urząd Gminy Grudusk, Energa Operator S.A., Starostwo Powiatowe w Ciechanowie, Główny Urząd Statystyczny, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Narodowy Fundusz Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska, KOBiZE, Mazowiecka Agencja Energetyczna. Wykaz dokumentów uwzględnionych do opracowania PGN: x x x x x x x x x x x x Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020, Roczna Ocena Jakości Powietrza w województwie mazowieckim. Raport za rok 2014, Program Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej ze względu na przekroczenie dopuszczalnego poziomu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 (Uchwała Nr 164/13 z dnia 28 października 2013 r.), Program Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej ze względu na przekroczenia dopuszczalnego poziomu docelowego benzo(a)pirenu (Uchwała Nr 184/13 z dnia 25 listopada 2013 r.). Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Ciechanowskiego, Strategia Rozwoju Gminy Grudusk na lata 2016-2020, Lokalny Plan Rozwoju Gminy Grudusk, Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Grudusk na lata 2015- 2028, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego miejscowości Grudusk, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grudusk, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Grudusk, Załącznik nr9 do Regulaminu Konkursu nr2/POIiŚ/9.3/2013 Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007–2013, Szczegółowe zalecenia dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej, Priorytet IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna. Strona | 8 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 3. Polityka Energetyczna 3.1. Polityka Energetyczna na szczeblu międzynarodowy Najważniejsze dokumenty strategiczne na poziomie międzynarodowym : 1. Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie klimatu – (Dz. U. z dnia 10 maja 1992r.) to międzynarodowa umowa , która rozpoczęła walkę z ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych . 2. Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie klimatu – (Dz. U. z dnia 17 października 2005r.) był wynikiem trzeciej konferencji stron w 1997r. Jako pierwszy dokument szczegółowo określił dla krajów które zgodziły się na jego ratyfikację, obniżenie emisji gazów cieplarnianych, o co najmniej 5% w okresie 2008-2012 r. w stosunku do roku bazowego 1990 3. Pakiet klimatyczno-energetyczny Unii Europejskiej przyjęty w 2008r. – dokument ten powstał w celu spełnienia zobowiązań dla krajów Unii Europejskiej zobowiązań Protokołu z Kioto. Pakiet klimatycznoenergetyczny zakłada: x Redukcje emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020r. w stosunku do roku bazowego 1990 x Wzrostu udziału OZE w zużyciu energii finalnej o 20% do 2020r. w tym 10% wzrostu udziału biopaliw w transporcie x Wzrostu efektywności energetycznej o 20% do 2020r. 3.2. Polityka Energetyczna na szczeblu krajowym Najważniejsze dokumenty strategiczne na poziomie krajowym: 1. Polityka energetyczna Polski do 2030r. - podstawowe założenia polskiej polityki energetycznej to: x wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii, x poprawa efektywności energetycznej, x zwiększenie wykorzystania OZE, x ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko, x dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej np. poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej. 2. Polityka klimatyczna Polski. Strategia redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020. 3. Krajowy plan działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej. 4. Krajowy plan działania w zakresie rozwoju energii ze źródeł odnawialnych. Strona | 9 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 5. 6. 7. Krajowy Program Reform na rzecz realizacji strategii ‘Europa 2020’” i jego aktualizacje - w dokumencie przedstawiono następujące priorytety inwestycyjne w zakresie redukcji emisji CO2: x promowanie strategii niskoemisyjnej, x wykorzystywanie wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe, x wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych , x promowanie efektywności energetycznej i korzystania z OZE. Polska 2030, Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Strategia Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, Konkurencyjna gospodarka, Sprawne Państwo 3.3 Polityka Energetyczna na szczeblu regionalnym i lokalnym Najważniejsze dokumenty strategiczne na poziomie regionalnym i lokalnym: 1. Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. 2. Roczna Ocena Jakości Powietrza w województwie mazowieckim. Raport za rok 2014. 3. Program Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej ze względu na przekroczenie dopuszczalnego poziomu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 (Uchwała Nr 164/13 z dnia 28 października 2013 r.). 4. Program Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej ze względu na przekroczenie dopuszczalnego poziomu docelowego benzo(a)pirenu (Uchwała Nr 184/13 z dnia 25 listopada 2013 r.). 5. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Ciechanowskiego przedstawione w dokumencie cele w zakresie poprawy jakości powietrza są zbieżne z Planem gospodarki niskoemisyjnej: x modernizacja dróg x termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej x budowa ścieżek rowerowych 6. Strategia Rozwoju Gminy Grudusk. 7. Lokalny Plan Rozwoju Gminy Grudusk. 8. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grudusk, przedstawione w dokumencie cele w zakresie poprawy jakości powietrza są zbieżne z Planem gospodarki niskoemisyjnej: x stosowanie OZE, x likwidacja indywidualnych kotłowni na rzecz grupowych, x termomodernizacja budynków, x wysokie standardy budownictwa, Strona | 10 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x podnoszenie świadomości w sprawie ochrony powietrza wśród mieszkańców, x zrównoważony transport, x poprawy nawierzchni dróg, budowę obwodnic, x budowę ścieżek rowerowych. 9. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Grudusk - Przedstawione w dokumencie cele rozwoju są zbieżne z zapisami Planu gospodarki niskoemisyjnej: x poprawa nawierzchni dróg, x wykorzystywanie OZE, x budowa ścieżek rowerowych, x opracowanie programu gazyfikacji gminy. Przepisy prawne: x Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2015r. poz.1515), x Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 z późn. zm.), x Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 1235 z późn. zm.), x Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ( tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz.199 z późn. zm.), x Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. 2013 poz. 1409), x Ustawa z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 184), x Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r . Nr 94, poz. 551 z późn. zm.), x Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997- Prawo energetyczne (Dz.U. 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.) oraz rozporządzeniami do Ustawy aktualnymi na dzień podpisania umowy . Analiza wszystkich wymienionych wyżej przepisów prawnych oraz dokumentów strategicznych wykazała zgodność, z celami zawartymi w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Grudusk na lata 2016-2020. Strona | 11 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 4. Charakterystyka Gminy Grudusk 4.1. Położenie gminy oraz układ komunikacyjny Gmina Grudusk to gmina wiejska położona w północnej części województwa mazowieckiego i w północnej części powiatu ciechanowskiego. Na rysunku nr1 i rysunku nr2 przedstawiono położenie Gminy Grudusk na tle województwa mazowieckiego i powiatu ciechanowskiego. Rysunek 1 Położenie Gminy Grudusk na tle województwa mazowieckiego Źródło: Opracowanie własne na podstawie mapy dostępnej na www.wikipedia.pl Strona | 12 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Rysunek 2 Położenie Gminy Grudusk na tle powiatu ciechanowskiego o Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów uzyskanych z Urzędu Gminy w Grudusku W skład gminy wchodzą 33 miejscowości podzielone na 23 obręby, oraz 25 sołectwa: Humięcino-Klary, Borzuchowo-Daćbogi, Grudusk, Humięcino, Humięcino-Andrychy, Humięcino-Koski, Kołaki Wielkie, Leśniewo Dolne, Leśniewo Górne, Łysakowo, Mierzanowo, Nieborzyn, Przywilcz, Pszczółki Górne, Purzyce Rozwory, Purzyce Trojany, Rąbież Gruduski, Sokołowo, Sokólnik, Stryjewo Wielkie, Strzelnia, Wiksin, Wiśniewo, Zakrzewo Wielkie, Żarnowo. Gmina sąsiaduje z pięcioma gminami: x x x x x Gmina Regimin (powiat ciechanowski) Gmina Czernice Borowe (powiat przasnyski) Gmina Dzierzgowo (powiat mławski) Gmina Szydłowo (powiat mławski) Gmina Stupsk (powiat mławski) Gmina Grudusk zajmuje powierzchnię 96,7 km2 (co stanowi prawie 9% powierzchni całego powiatu ciechanowskiego). Siedziba władz samorządowych znajduje się w miejscowości Grudusk. Strona | 13 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Rysunek 3 Układ komunikacyjny Gminy Grudusk Źródło: Opracowanie własne na podstawie: www.mapy.google.pl Gmina Grudusk leży w odległości około 20km na północ od Ciechanowa i około 19km na wschód od Mławy i około 19km za zachód od Przasnysza. Odległość od Warszawy wynosi około 120km. Infrastruktura komunikacyjna gminy obejmuje: Drogi wojewódzkie: x droga nr 544 na obszarze gminy przebiega przez: Grudusk, Wiśniewo, a jej długość wynosi ok. 7,8km. x droga nr 616 na obszarze gminy przebiega przez: Rąbież Gruduski, Wiksin, Grudusk, Leśniewo Dolne, a jej długość wynosi ok. 14 km. Strona | 14 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Drogi powiatowe: x x x x x x x x Nr 2318 W Grudusk – Żarnowo – Szpaki- Szumsk (dł. 4,9 km) Nr 1201 W Kołaki – Grudusk (dł. 2,9 km) Nr 1203 W Przywilcz – Nieborzyn - Dzbonie (dł. 10,3 km) Nr 1204 W Łysakowo – Stryjewo (dł. 5,1 km) Nr 1205 W Humięcino –Andrychy (od drogi nr 616 – Humięcino Retki) (dł. 3,4 km) Nr 2319W Przywilcz – Łysakowo – Zakrzewo - Żmijewo Kuce (dł. 9,7 km) Nr 1206 W Grudusk – Łysakowo (dł. 4,6 km ) Nr 2320 W Piegłowo – Kozły – Łysakowo (dł. 2,7 km). Łączna długość dróg powiatowych na terenie gminy wynosi ok. 43,6km i posiadają one w ok. 41km nawierzchnię utwardzoną – bitumiczną i 2,6km gruntową. Drogi gminne: Drogi gminne stanowią uzupełnienie układu infrastruktury komunikacyjnej, a ich długość wynosi ok. 59km. Szczegółowe dane dotyczące długości poszczególnych dróg na terenie Gminy Grudusk, zostały przedstawione w tabeli nr 1. Tabela 1 Długości poszczególnych dróg na terenie Gminy Grudusk Nawierzchnia Lp. Drogi 1. Ogółem Utwardzona bitumiczna Gruntowa Wojewódzkie 21,8 0 21,8 2. Powiatowe 41 2,6 43,6 3. Gminne 43,4 15,2 58,6 Razem 106,2 17,8 124 Źródło : Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Urząd Gminy Grudusk 4.2. Demografia Gminę Grudusk na dzień 31.12.2014 r. zamieszkiwało 3794 osób, a stan zaludnienia wynosił ok. 39 osób na 1 km2. Największymi pod względem zaludnienia miejscowościami są: Grudusk, Rąbież Gruduski i Łysakowo. Od roku 2000 liczba mieszkańców zmalała o 249. Spadek ten uwarunkowany jest malejącym przyrostem naturalnym oraz migracją. Szczegółowe dane zmiany liczby mieszkańców w latach 2000 – 2014, przedstawiono na rysunku nr 4. Strona | 15 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Rysunek 4 Zmiana liczby mieszkańców Gminy Grudusk w latach 2000-2014 4100 4050 4043 4024 4000 3978 3990 3958 3950 3930 3928 3907 3900 3914 3879 3850 3850 3858 3832 3823 3794 3800 3750 3700 3650 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Wśród mieszkańców Gminy Grudusk przeważają kobiety. Dokładne dane dotyczące zmiany liczby ludności w latach 2009-2014 z podziałem na płeć, przedstawiono na rysunku nr 5. Rysunek 5 Zmiana liczby mieszkańców Gminy Grudusk w latach 2009-2014 wg. płci 1990 1974 1970 Kobiety 1968 1950 1930 1954 1911 1946 1935 1922 1923 1921 1910 Mężczyźni 1906 1901 1890 1888 1870 1850 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Strona | 16 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 4.3. Gospodarka Na terenie Gminy Grudusk możemy zaobserwować stopniowy wzrost podmiotów gospodarczych. Według danych udostępnionych przez GUS, na koniec roku 2014 zarejestrowanych było 237 podmiotów w sektorze prywatnym. Szczegółowe dane zmiany liczby podmiotów gospodarczych w ciągu ostatnich pięciu lat, przedstawiono na rysunku nr6. Rysunek 6 Liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Grudusk w latach 2010-2014 237 238 236 234 234 232 230 228 228 226 226 224 224 222 220 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez GUS Główne sektory gospodarki na terenie Gminy Grudusk to handel i rolnictwo. Szczegółowe dane dotyczące ilości podmiotów gospodarczych z podziałem na rodzaj branży przedstawiono w tabeli nr 2. Tabela 2 Podział podmiotów gospodarczych Gminy Grudusk wg. działów PKD 2007 na koniec roku 2014 – sektor prywatny A B C ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 40 0 30 F WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, PARĘ WODNĄ, GORĄCĄ WODĘ I POWIETRZE DO UKŁADÓW KLIMATYZACYJNYCH DOSTAWA WODY; GOSPODAROWANIE ŚCIEKAMI I ODPADAMI ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z REKULTYWACJĄ BUDOWNICTWO 21 G HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE 71 D E 0 1 Strona | 17 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 H TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA I DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI 2 J K L M INFORMACJA I KOMUNIKACJA DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA 1 4 2 9 N DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA 6 O ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE 9 P Q R S EDUKACJA 5 2 3 T DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ 19 POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA GOSPODARSTWA DOMOWE ZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW; GOSPODARSTWA DOMOWE PRODUKUJĄCE WYROBY I ŚWIADCZĄCE USŁUGI NA WŁASNE POT OGÓŁEM 12 237 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez GUS 4.4. Klimat i środowisko przyrodnicze Gmina Grudusk leży w klimacie umiarkowanym ciepłym przejściowym, w regionie klimatycznym mazowiecko-podlaskim. W tej części regionu Polski, klimat kształtowany jest głownie przez napływające masy powietrza kontynentalnego. Na terenie Gminy Grudusk możemy zaobserwować wzrost średniej rocznej temperatury powietrza o ok. 1,9[ºC]. Szczegółowe dane dotyczące miesięcznej temperatury powietrza, przedstawiono w tabeli nr3. Strona | 18 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Tabela 3 Średnia miesięczna temperatura powietrza w latach 1981-2010 oraz w roku 2014 Miesiąc Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Średnia roczna Średnia miesięczna temperatura powietrza [ºC] : w latach 1981-2010 r. w 2014 -3 -4 -1 1 1 6 7 10 12 14 16 16 18 22 18 18 13 15 7 10 3 5 0 1 7,6 9,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Instytut meteorologii i Gospodarki Wodnej Charakterystyczne cechy dla klimatu Gminy Grudusk: x x x x średnia roczna temperatura powietrza wynosi od ok. 7,6 ºC do 9,5 ºC, długość okresu wegetacyjnego ze średnią dobową temperaturą powyżej 5ºC, trwa ok. 200 – 215 dni, średni opad w wysokości 600 mm najwyższe opady w okresie letnim, przewaga wiatrów o kierunku zachodnim. Środowisko przyrodnicze Na terenie Gminy Grudusk prawnej ochronie, w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 – tekst jednolity ze zm.), podlega : x Krośnicko – Kosmowski Obszar Chronionego Krajobrazu – jego całkowita powierzchnia wynosi 19 547,70 ha. Obszar ten został utworzony na mocy Rozporządzenia Nr 21 Wojewody Mazowieckiego z dnia 15 kwietnia 2005 r. Strona | 19 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Rysunek 7 Obszary chronione i pomniki przyrody na terenie Gminy Grudusk Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.geoserwis.gdos.gov.pl Strona | 20 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 4.5. Powietrze atmosferyczne Aktualny stan jakości powietrzna na terenie Gminy Grudusk opracowano w oparciu, o Raport za rok 2014 udostępniony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Gmina Grudusk należy do strefy mazowieckiej wg. rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2012 r. poz. 914). Szczegółowy podział województwa mazowieckiego na strefy przedstawiono na rysunku nr 8. Rysunek 8 Podział województwa mazowieckiego na strefy Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim raport za rok 2014 Strona | 21 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Wyniki pomiarów zanieczyszczeń dla strefy mazowieckiej, przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, wykazały przekroczenia dla: PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenu (tabela nr5). Tabela 4 Rodzaj klasy zanieczyszczeń dla strefy mazowieckiej, uzyskanej w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych pod kątem ochrony zdrowia Zanieczyszczenia SO2 NO2 CO PM10 PM2,5 B(a)P A A A C C C Źródło : Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim raport za rok 2014 Według analiz i oszacowań WIOŚ, przyczyną przekroczeń pyłów PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenu w strefie mazowieckiej jest : x emisja powierzchniowa (emisja związana z ogrzewaniem mieszkań w sektorze komunalno – bytowym) x emisja liniowa (emisja związana z ruchem pojazdów i spalaniem paliw) Strona | 22 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Wpływ na ilość i rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w powietrzu mają również elementy i zjawiska meteorologiczne: x Prędkość wiatru ma wpływ na szybkość rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu. Średnia prędkość wiatru dla Gminy Grudusk w 2014r. wyniosła ok.4 [m/s]. Rysunek 9 Średnia prędkość wiatru w województwie mazowieckim w 2014 r. Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim raport za rok 2014 Strona | 23 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x Cisza atmosferyczna to zjawisko, w którym średnia prędkość wiatru nie przekracza 1,5m/s. Występowanie ciszy atmosferycznej, działa niekorzystnie na stan jakości powietrza. Średnia częstość występowania ciszy atmosferycznej na terenie Gminy Grudusk w 2014r. wyniosła ok. 7%. Rysunek 10 Częstość występowania ciszy atmosferycznej w województwie mazowieckim w 2014 r. Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim raport za rok 2014 Strona | 24 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x Temperatura powietrza ma pośredni wpływ na stan powietrza. Niskie temperatury powodują wzrost spalania paliw na cele grzewcze, a to wiąże się ze wzrostem niskiej emisji. Średnia roczna wartość temperatury powietrza dla Gminy Grudusk wyniosła ok. 8 [°C]. Rysunek 11 Rozkład średniej rocznej wartości temperatury powietrza [°C] w województwie mazowieckim w 2014 r. Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim raport za rok 2014 Strona | 25 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x Opad atmosferyczny powoduje wymywanie zanieczyszczeń powietrza. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych dla Gminy Grudusk w 2014r. wyniosła ok.600 [mm]. Rysunek 12 Rozkład rocznej sumy opadów atmosferycznych w województwie mazowieckim w 2014r. Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim raport za rok 2014 Strona | 26 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x Średnia roczna wilgotność względna powietrza dla Gminy Grudusk w 2014r. wyniosła ok. 77 %. Rysunek 13 Rozkład średniej rocznej wartości wilgotności względnej powietrza w województwie mazowieckim w 2014 r. Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim raport za rok 2014 Strona | 27 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 4.6. Rolnictwo i leśnictwo Gmina Grudusk charakteryzuje się dobrze rozwiniętym sektorem rolnictwa. Użytki rolne stanowią ok. 96% całej powierzchni gminy. Szczegółowe dane dotyczące sektora rolnego przedstawiono w tabeli nr 6. Tabela 5 Ilość gospodarstw rolnych na ternie Gminy Grudusk z podziałem na powierzchnię Gospodarstwa rolne Ogółem 450 Do 1 ha włącznie Od 1 ha do mniej niż 5 Od 5 ha do mniej niż 10 Od 10 do mniej niż 15 15 ha i więcej 69 65 80 218 18 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych prze GUS Grunty leśne na terenie Gminy Grudusk zajmują 445,60ha, a lesistość wynosi 4,6%. Szczegółowe dane dotyczące powierzchni gruntów leśnych, przedstawiono w tabeli nr7. [ha] 445,60 443,73 146,44 143,44 Lesistość Grunty leśne prywatne Grunty leśne publiczne Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych Grunty leśne publiczne Skarbu Państwa Grunty leśne publiczne Lasy ogółem Grunty leśne ogółem Tabela 6 Powierzchnia gruntów leśnych na terenie Gminy Grudusk % 142,91 299,16 4,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez GUS 4.7. Mieszkalnictwo Na ternie Gminy Grudusk, zasoby mieszkaniowe stanowią głównie budynki jednorodzinne oraz w nieznacznej ilości budynki o zabudowie wielorodzinnej. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę na koniec roku 2014 to 26m2. Szczegółowe dane dotyczące zasobów mieszkaniowych na terenie Gminy Grudusk przedstawiono w tabeli nr 8 i 9 . Tabela 7 Zasoby mieszkaniowe Gminy Grudusk stan na koniec roku 2014 Ilość mieszkań [szt.] Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę [m2] Łączna powierzchnia użytkowa mieszkań [m2] 1126 26 98755 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez GUS Strona | 28 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Tabela 8 Zasoby mieszkaniowe Gminy Grudusk L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. Miejscowość zabudowa jednorodzinna BORZUCHOWO – DAĆBOGI DĘBOWO GRUDUSK OLSZAK GRUDUSK BRZOZOWO GRUDUSK HUMIĘCINO HUMIĘCINO ANDRYCHY HUMIĘCINO KLARY HUMIĘCINO RETKI HUMIĘCINO KOSKI KOŁAKI MAŁE KOŁAKI WIELKIE LEŚNIEWO DOLNE LEŚNIEWO GÓRNE ŁYSAKOWO MIERZANOWO MIERZANOWO KOLONIA NIEBORZYN POLANKA PRZYWILCZ PSZCZÓŁKI GÓRNE PSZCZÓŁKI SZERSZENIE PSZCZÓŁKI CZUBAKI PURZYCE ROZWORY PURZYCE TROJANY RĄBIEŻ GRUDUSKI SOKOŁOWO SOKÓLNIK STRYJEWO WIELKIE STRZELNIA WIKSIN WIŚNIEWO ZAKRZEWO WIELKIE ZAKRZEWO MAŁE ŻARNOWO 7 2 3 1 310 24 33 SUMA 867 zabudowa wielorodzinna 9 1 3 8 12 11 29 36 16 45 12 16 17 3 30 10 6 5 11 22 43 18 7 19 10 40 19 12 7 23 2 15 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Urząd Gminy Grudusk Na terenie Gminy Grudusk możemy zaobserwować niski wzrost liczby mieszkań. Według danych udostępnionych przez GUS, w ciągu ostatnich pięciu lat przybyły 4 mieszkania. Szczegółowe dane dotyczące zmian zasobów mieszkaniowych na terenie Gminy Grudusk, przedstawiono na rysunku nr14. Strona | 29 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Rysunek 14 Zmiana ilości mieszkań na terenie Gminy Grudusk w latach 2010-2014 1127 1126 1126 1125 1124 1123 1123 1122 1122 1122 2010 2011 2012 1122 1121 1120 2013 2014 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez GUS 4.8. System wodociągowy i kanalizacyjny Teren Gminy Grudusk jest prawie w całości zwodociągowany (ok. 5 gospodarstw – nie jest). Aktualny stan systemu wodociągowego przedstawia się następująco : x x x Zaopatrzenie w wodę odbywa się z pięciu stacji uzdatniania wody, długość czynnej rozdzielczej sieci wodociągowej (bez przyłączy) wynosi 106,9km, Zużycie wody w gospodarstwach domowych wynosi 37,6 dm3 Tabela 9 Stacje uzdatniania wody w Gminie Grudusk Lp. Stacja uzdatniania wody Liczba podłączonych gospodarstw 1. Stacja uzdatniania wody w Grudusku 425 2. Stacja uzdatniania wody w Humięcinie 114 3. Stacja uzdatnia wody w Stryjewie 209 4. Stacja uzdatniania wody w Wiksinie 182 Źródło: Strategia rozwoju Gminy Grudusk na lata 2016-2020. Strona | 30 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Stan systemu kanalizacyjnego na koniec roku 2014, w Gminie Grudusk przedstawia się następująco: x długość czynnej sieci kanalizacyjnej wynosi 26,2 km, x przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania – 444 szt., x Ilość odprowadzonych ścieków - 49 dam3, x Liczba osób korzystająca z sieci kanalizacyjnej – 1732 osoby. 4.9. Gospodarka odpadami Na terenie Gminy Grudusk nie występuje składowisko odpadów, a odbiorcą odpadów jest NOVAGO Sp. z o.o., w związku z tym emisja nie występuje. 4.10. Zaopatrzenie w energię elektryczną Zaopatrzenie w energię elektryczną na potrzeby odbiorców na terenie Gminy Grudusk prowadzi ENERGA-OPERATOR S.A. Zasilanie odbywa się poprzez Główny Punkt Zasilający (GPZ) 110/15 kV (Ciechanów i Olechinek) oraz z GPZ 110/15 kV (Grudusk). Szczegółowe dane o stanie sieci elektroenergetycznej na terenie Gminy Grudusk, przedstawiono w tabeli nr 9. Tabela 10 Stan sieci elektroenergetycznej na terenie Gminy Grudusk Długość sieci Rok 2014 Wysokiego napięcia [km] 11,1 Średniego napięcia [km] Niskiego napięcia [km] Przyłącza [km/szt] 133 84,4 26,5km/1038 Stacje SN/nN [ilość] 60 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez ENERGA-OPERATOR SA Strona | 31 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 4.11. Oświetlenie uliczne Energa Oświetlenie Sp. z o.o. przy ul. Rzemieślniczej 17/19, 81-855 Sopot, zgodnie z umową nr 4/3/2013 zawartą w dniu 18.01.2013 r., świadczy usługi oświetlenia terenów publicznych na terenie Gminy Grudusk. Obecnie na terenie gminy znajduje się 503 sztuk opraw. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli nr10. Tabela 11 Wykaz opraw oświetleniowych na terenie Gminy Grudusk Lp. Miejscowość 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Grudusk Strzelnia Przywilcz Łysakowo Stryjewo Koski Andrychy Leśniewo Dolne Leśniewo Górne Mierzanowo Sokólnik Purzyce Rozwory Kołaki Wielkie Żarnowo Ciechanowska Wiksin Rabież Trojany Klary Zakrzewo Wielkie Wisniewo Kołaki Małe Nieborzyn Humięcino RAZEM oprawy sodowe 141 6 15 19 10 4 17 8 13 9 9 5 15 8 21 34 25 1 9 15 9 10 7 15 425 Ilość opraw oprawy rtęciowe 14 0 3 0 0 0 0 19 1 6 0 9 0 7 1 0 0 11 0 0 0 0 7 0 78 razem oprawy 155 10 18 19 10 4 17 29 14 15 9 14 15 15 22 34 25 12 9 15 9 10 14 15 503 Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr2 do umowy o świadczenie usługi oświetlenia na terenie Gminy Grudusk Nr 4/3/2013 Strona | 32 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 4.12. Zaopatrzenie w ciepło Na terenie Gminy Grudusk nie istnieje system sieci ciepłowniczej. Zaopatrzenie w ciepło odbywa się głownie w oparciu o indywidualne źródła ciepła oraz pojedyncze kotłownie lokalne. 4.13. Zaopatrzenie w paliwa gazowe Gmina Grudusk znajduje się w zasięgu działania Mazowieckiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział Gazownia Warszawska, niestety obecnie na terenie gminy nie funkcjonuje system gazowniczy, czego bezpośrednią przyczyną jest duże oddalenie od sieci gazowych. Gazyfikacja wsi Grudusk planowana jest na lata 20162018 , a sieć gazowa zostanie doprowadzona z miejscowości Nosarzewo Borowe gm. Szydłowo. W dalszej perspektywie system gazowniczy ma zostać założony w miejscowościach: Kołaki Wielkie, Rąbież Gruduski i Sokołowo. Mieszkańcy miejscowości Grudusk wyrazili zainteresowanie systemem gazowniczym. Ponad 300 gospodarstw z tej miejscowości chciałoby podłączyć się do gazociągu. 4.14. Odnawialne źródła energii Na terenie Gminy Grudusk, według danych udostępnionych przez Mazowiecką Agencję Energetyczną, istnieje możliwość korzystania z następujących odnawialnych źródeł energii: x x x x x energia geotermalna (pompy ciepła; kolektory poziome i sonda pionowa), energia słoneczna (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne), energia wiatru (elektrownie wiatrowe) – na terenie Gminy Grudusk istnieje budowie Farma Wiatrowa o łącznej mocy do 2,8MW, składająca się z dwóch siłowni wiatrowych o mocy: elektrownia wiatrowa w Grudusku 0,8MW i elektrownia wiatrowa w Pszczółki Górne 2,0MW, biopaliwa stałe (drewno opałowe) – wg. przeprowadzonych ankiet roczne zużycie drewna opałowego na ternie Gminy Grudusk to ok. 21081Mg, biopaliwa płynne (dla transportu). Strona | 33 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 5. Inwentaryzacja emisji dwutlenku węgla do atmosfery na obszarze Gminy Grudusk 5.1. Podstawowe założenia przyjęte w Planie Rok Bazowy : x rok 2014 - do opracowania nie można było przyjąć roku 1990 jako bazowego, ze względu na brak dostępnych danych dla wszystkich sektorów objętych inwentaryzacją, dlatego przyjęto rok najbliższy dla którego zgromadzono pełne i wiarygodne dane. Rok docelowy : x rok 2020. Zasięg terytorialny : x inwentaryzacją objęto cały teren Gminy Grudusk Sektory objęte inwentaryzacją: x x x x budynki użyteczności publicznej, społeczeństwo, transport, oświetlenie uliczne. Objaśnienia do wskaźników: x x Przy przeliczaniu jednostek uwzględniono gęstości paliw opublikowane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz. U. poz. 274) tj.: gęstość dla: benzyny silnikowej wynosi 0,755 kg/l, gazu płynnego propanu – butanu wynosi 0,5 kg/l, sprężonego gazu ziemnego wynosi 0,74 kg/m3, oleju napędowego wynosi 0,84 kg/l, biodiesla wynosi 0,84 kg/l. Referencyjny wskaźnik emisyjności dwutlenku węgla dla produkcji energii elektrycznej wynosi 0,812 t CO2/MWh wg. danych udostępnionych przez KOBiZE . Do opracowania emisji konieczne było zebranie danych dotyczących: x x zużycie energii elektrycznej, zużycie spalania paliw na potrzeby ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej, Strona | 34 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x zużycie spalania paliw transportowych. Źródła danych: x materiały udostępnione przez Urząd Gminy Grudusk, x dokumenty planistycznych i strategiczne Gminy Grudusk, x danych statystyczne udostępniane przez GUS, x dane udostępnione przez ENERGA Operator S.A., x dane pozyskane z ankiet, x dane udostępnione przez inne podmioty i instytucje (m.in. Nadleśnictwo Przasnysz, Główną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, KOBiZE). Dane pozyskane od samorządu lokalnego : x x zużycie energii elektrycznej w obiektach użyteczności publicznej (w tym budynki, oświetlenie publiczne itp.), określono na podstawie faktur, zużycie paliw (oleju, węgla kamiennego w tym ekogroszek) określono na podstawie faktur. Dane pozyskane od społeczeństwa : x x x zużycie energii elektrycznej w budynkach mieszkalnych obliczono z różnicy zużycia energii elektrycznej przez jednostki samorządowe (w tym oświetlenie publiczne), od całkowitego zużycia energii elektrycznej, zużycie spalania paliw (sektor transportowy) określono na podstawie ankiet oraz średnich długości pokonywanych przez pojazdy i średniego spalania paliw (dane GUS – „Zużycie energii gospodarstw domowych w roku 2009” oraz „Zużycie energii gospodarstw domowych w roku 2012” – publikacja wydawana co 3 lata), zużycie paliw (węgla kamiennego, biomasy) określono na podstawie ankiet i danych statystycznych publikowanych przez GUS. Unikanie podwójnego liczenia: x zużycie energii elektrycznej wykazane przez sektor użyteczności publicznej oraz oświetlenie uliczne na podstawie fakturowej, zostały odjęte od przekazanej przez ENERGA Operator S.A. całkowitej wielkości zużycia energii elektrycznej na terenie Gminy Grudusk. Strona | 35 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Wzór do obliczenia wielkości emisji CO2: ܧைమ ൌ ܤൈ ܹ gdzie: ܧைమ - wielkość emisji [t CO2/rok], B – zużycie energii [MWh/rok], We – wskaźnik emisji wyrażony w [t CO2/MWh]. Wskaźniki emisji: Tabela 12 Wartości opałowe i wskaźniki emisji przyjęte do obliczeń emisji CO2 Lp. Rodzaj paliwa Wartość opałowa Wartość wskaźnika [MJ/kg] 1. Energia elektryczna - [t CO2/MWh] 0,812 2. Węgiel kamienny 22,37 0,34 3. Drewno opałowe 15,60 0 5. Gaz ciekły 47,31 0,224 6. Olej opałowy 40,19 0,275 7. Benzyna silnikowa 44,80 0,247 8. Olej napędowy 43,33 0,264 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez KOBiZE. 5.2. Metodologia inwentaryzacji Do przeprowadzenia inwentaryzacji na terenie Gminy Grudusk wykorzystano metody, zgodne z wytycznymi ujętymi w dokumencie „How to develop a Sustainable Energy Action Plan (SEAP)- Guidebook”: x Metodologia „bottom – up” polega na zbieraniu danych u źródła. Każda jednostka podlegająca inwentaryzacji podaje dane, które później agreguje się w taki sposób, aby dane były reprezentatywne dla większej populacji lub obszaru. Metodologia ta zwiększa prawdopodobieństwo popełnienia błędu przy analizie i obróbce danych oraz niepewność, czy cała docelowa populacja została ujęta w zestawieniu, x Metodologia „top-down” polega na pozyskaniu zagregowanych danych dla większej jednostki obszaru lub populacji. Jakość danych jest wtedy generalnie lepsza, ponieważ jest mała ilość źródeł danych. Jeżeli zagregowane dane nie są reprezentatywne dla danego obszaru lub populacji, należy tak je przekształcić, aby jak najwierniej obrazowały zaistniałą sytuację. Głównym defektem tej metody jest mała rozdzielczość danych, która może ukryć trendy, mogące pojawić się przy większej rozdzielczości. Strona | 36 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 6. Inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla 6.1. Obiekty użyteczności publicznej Do inwentaryzacji uwzględniono wszystkie budynki użyteczności publicznej znajdujące się na terenie Gminy Grudusk: x x x x x x x Urząd Gminy Grudusk, Punkt Przedszkolny, Zespół Placówek Oświatowych w Grudusku, Szkoła Podstawowa w Humięcinie, Gminny Ośrodek Kultury w Grudusku, OSP Grudusk, OSP Łysakowo. Sektor samorządowy Gminy Grudusk w 2014 roku, zużył 501,11MWh i wyemitował 207,07t CO2/rok. Szczegółowe informacje dotyczące zużycia energii i wielkości emisji CO2, przedstawiono w tabeli nr 11. Tabela 13 Wyniki inwentaryzacji dla obiektów użyteczności publicznej L.p. Zużycie paliwa Rodzaj paliwa 1. energia elektryczna 2. olej 3. węgiel kamienny Jednostka 79689 kWh Zużycie energii [MWh] Emisja CO2 [t CO2/rok] 79,69 64,71 44202,02 l 18,76 5,16 64,8 Mg 402,66 137,20 RAZEM 501,11 207,07 Źródło: Opracowanie własne Głównym nośnikiem energii w tym sektorze jest węgiel (w tym ekogroszek). Szczegółowe informacje dotyczące procentowego udziału danego rodzaju paliwa na zużycie energii i wielkość emisji, przedstawiono w tabeli nr 12. Tabela 14 Procentowe zużycie energii i wielkość emisji Rodzaj paliwa Zużycie energii Emisja CO2 [MWh] [%] [t CO2/rok] [%] Energia elektryczna 79,69 16 64,71 31,25 Olej 18,76 3,7 5,16 2,5 Węgiel kamienny 402,66 80,3 137,20 66,25 RAZEM 501,11 100 207,07 100 Źródło: Opracowanie własne Strona | 37 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 6.2. Mieszkalnictwo Sektor mieszkalny Gminy Grudusk w 2014 roku, zużył 67944,85Mg i wyemitował 22233,82t CO2/rok. Szczegółowe informacje dotyczące zużycia energii i wielkości emisji CO2, przedstawiono w tabeli nr 13. Tabela 15 Wyniki inwentaryzacji dla mieszkańców L.p. Rodzaj paliwa 2. Energia elektryczna Biomasa-pellet 3. Węgiel kamienny 1. Zużycie paliwa Jednostka Zużycie energii [MWh] Emisja CO2 [t CO2/rok] 4207691 kWh 13336,1 10828,91 4865 Mg 21081,84 0 4682,69 Mg 33362,64 67780,58 11367,98 22196,89 RAZEM Źródło: Opracowanie własne Szczegółowe informacje dotyczące procentowego udziału danego rodzaju paliwa na zużycie energii i wielkość emisji CO2, przedstawiono w tabeli nr 14. Tabela 16 Zużycie energii i wielkość emisji z podziałem na rodzaj paliwa Rodzaj paliwa Zużycie energii Emisja CO2 [MWh] [%] [t CO2/rok] [%] Energia elektryczna 13336,1 19,6 10828,91 48,7 Biomasa-pellet 21081,84 31 0 0 Węgiel kamienny 33362,64 49,4 11367,98 51,3 RAZEM 67780,58 100 22196,89 100 Źródło: Opracowanie własne Głównymi nośnikami energii w sektorze mieszkalnym, wykorzystywanymi na cele grzewcze jest węgiel (w tym ekogroszek) i biomasa. Energia elektryczna wykorzystywana jest przede wszystkim na cele bytowe oraz w kilku przypadkach na cele grzewcze. Strona | 38 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 6.3. Transport Sektor transportu Gminy Grudusk w 2014 roku, zużył 16938MWh i wyemitował 4316,89t CO2/rok. Szczegółowe informacje dotyczące zużycia energii i wielkości emisji CO2, przedstawiono w tabeli nr15. Tabela 17 Inwentaryzacja dla transportu Lp. Rodzaj paliwa Zużycie [Mg] Zużycie energii [MWh] Emisja [t CO2/rok] 1. Benzyna 409,22 5093 1257,83 2. Olej 840,28 10114 2669,90 3. Gaz LPG 131,74 1731 389,17 RAZEM 16938 4316,9 Źródło: Opracowanie własne Szczegółowe informacje dotyczące procentowego udziału danego rodzaju paliwa na zużycie energii i wielkość emisji CO2, przedstawiono w tabeli nr16. Tabela 18 Zużycie energii i wielkość emisji z podziałem na rodzaj paliwa Rodzaj paliwa Zużycie energii Emisja CO2 [MWh] [%] [MgCO2/rok] [%] Benzyna 5093 30 1257,83 29,1 Olej 10114 59,7 2669,90 61,8 Gaz LPG 1731 10,3 389,17 9,1 RAZEM 16938 100 4316,89 100 Źródło: Opracowanie własne W sektorze transportu zużycie wiąże się wyłącznie ze spalaniem paliw pojazdach. Głównym nośnikiem energii na terenie Gminy Grudusk jest olej napędowy. Strona | 39 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 6.4. Oświetlenie uliczne Na oświetlenie uliczne w Gminie Grudusk w 2014 roku, zużyto 271,68MWh, a emisja wyniosła 220,60t CO2/rok. Energia elektryczna jest wyłącznym nośnikiem energii w zużyciu energii finalnej i emitentem w tym sektorze. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli nr 17. Tabela 19 Wyniki inwentaryzacji dla oświetlenia ulicznego L.p. Rodzaj paliwa 1. energia elektryczna Zużycie energii Emisja CO2 [MWh] [MgCO2/rok] 271,68 220,60 Źródło: Opracowanie własne 6.5. Podsumowanie wyników inwentaryzacji Na terenie Gminy Grudusk łącznie w roku bazowym zużyto 85491,37MWh i wyemitowano 26941,46t CO2/rok. Głównymi nośnikami energii w zużyciu energii finalnej są węgiel (39,5%) i biomasa (24,6%). Natomiast największymi emitentami gazów cieplarnianych (CO2) są węgiel (42,7%) i energia elektryczna (41,3%). Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli nr19. Tabela 20 Zużycie energii i emisja CO2 z podziałem na rodzaj paliwa Lp. Rodzaj paliwa Zużycie energii [MWh] Emisja CO2 [t CO2/rok] 1. Energia elektryczna 13687,47 11114,22 2. Węgiel 33765,3 11505,18 3. Biomasa-pellet 21081,84 0 5. Benzyna 5093 1257,83 6. Olej napędowy 10132,76 2675,06 7. Gaz płynny 1731 389,17 RAZEM 85491,37 26941,46 Źródło: Opracowanie własne Sektor mieszkalny jest największym emitentem, a jego udział w całkowitej emisji wyniósł ponad 79%. Szczegółowe informacje dotyczące zużycia energii i wielkości emisji CO2 z podziałem na poszczególne sektory przedstawiono w tabeli nr 20. Strona | 40 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Tabela 21 Zużycie energii i emisja CO2 z podziałem na sektory 1. Użyteczność publiczna Zużycie energii [MWh] 501,11 2. Mieszkalnictwo 67780,58 79,3 22196,89 82,3 3. Transport 16938 19,8 4316,9 16 4. Oświetlenie publiczne 271,68 0,3 220,60 0,9 RAZEM 85491,37 100 26941,46 100 Lp. Sektor Zużycie energii % 0,6 Emisja CO2 Emisja CO2 [t CO2/rok] 207,07 % 0,8 Źródło: Opracowanie własne Na ślad węglowy składa się całkowita emisja pochodząca ze wszystkich sektorów, z terenu gminy przeliczona na jednego mieszkańca. W roku bazowym na terenie Gminy Grudusk, statystycznie na jednego mieszkańca emisja CO2 wyniosła ok. 7,1 [t CO2/rok]. W 2014 ROKU EMISJA CO2 NA JEDNEGO MIESZKAŃCA WYNIOSŁA : 7,1 [t CO2/rok] Strona | 41 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 7. Plan działań na rzecz obniżenia niskiej emisji 7.1. Prognoza na rok 2020 Na podstawie dostępnych danych oraz panujących trendów w Gminie Grudusk, opracowano prognozę wielkości emisji CO2 na rok 2020, bez podejmowania działań na rzecz ochrony klimatu. Według przeprowadzonej prognozy, wielkość emisji CO2 zwiększy się o 2444,05 tj. ok. 9% w stosunku do roku bazowego. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli nr 21. Tabela 22 Zużycie energii i emisji CO2 w poszczególnych sektorach z prognozą na rok 2020 Rok bazowy 2014 Prognoza 2020 Emisja CO2 [t CO2/rok] Emisja CO2 [t CO2/rok] Lp. Sektor 1. Użyteczność publiczna 207,07 217,43 2. Społeczeństwo 22196,89 23972,64 3. Transport 4316,9 4964,44 4. Oświetlenie 220,60 231 RAZEM 26941,46 29385,51 Źródło: Opracowanie własne 7.2. Cele strategiczne i szczegółowe Analiza zużycia energii i emisji CO2 w roku bazowym oraz prognoza na rok 2020, pozwoliła na opracowanie celów strategicznych i szczegółowych dla Gminy Grudusk. Sprecyzowanie konkretnych działań pozwoli władzom samorządowym na poprawę jakości powietrza i ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z terenu gminy. Cele zostały sformułowane z godnie z zasadą SMART – są one sprecyzowane, mierzalne, osiągalne, realistyczne i ograniczone czasowo. Cele strategiczne x Redukcja emisji gazów cieplarnianych na terenie całej gminy, x Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie, x Poprawa efektywności energetycznej gminy – ograniczenie zużycia energii. Strona | 42 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Cele szczegółowe x Wzrost liczby budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej objętych termomodernizacją, x Wyższa świadomość ekologiczna społeczeństwa, x Zwiększenie wykorzystania OZE w budynkach użyteczności publicznej, x Zwiększenie wykorzystania OZE w sektorze mieszkalnictwa, x Zwiększenie wykorzystywania OZE w lokalnych kotłowniach, x Zrównoważony transport, x Poprawa jakości dróg, x Ścieżki rowerowe, x Gazyfikacji gminy, x x Oświetlenie energooszczędne, Energooszczędne budownictwo. Strona | 43 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 7.3. Analiza SWOT Analiza SWOT dokładnie obrazuje możliwości Gminy Grudusk, na rzecz redukcji niskiej emisji. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli nr22. Tabela 23Analiza SWOT (S) SILNE STRONY: x x x x x działania władz samorządowych na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych, na terenie gminy występuje duży potencjał do wykorzystywania OZE, wysoka świadomość władz samorządowych, podejmowanie działań na rzecz efektywności energetycznej przez władze samorządowe, brak emisji z zakładów przemysłowych. (W) SŁABE STRONY: x x x x x x x ograniczony wpływ na sektory o największej emisji (społeczeństwo i transport), duże nakłady finansowe na realizację działań ograniczających emisję, brak systemu sieci ciepłowniczej, brak komunikacji miejskiej, niska świadomość ekologiczna społeczeństwa, niska lesistość, mała ilość kotłowni grupowych. (O) SZANSE: x x x x x x wsparcie finansowe na realizacje działań w zakresie ochrony klimatu, moda na ekologiczny tryb życia, wymogi Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej, nowoczesne rozwiązania technologiczne, wzrost cen energii pochodzącej ze źródeł konwencjonalnych, gazyfikacja gminy. (T) ZAGROŻENIA: x x x x dynamicznie rozwijający się sektor transportowy, możliwy brak współpracy ze strony społeczeństwa, koszty wprowadzenia OZE, wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną. Źródło: Opracowanie własne Strona | 44 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 7.4. Planowane przedsięwzięcia do roku 2020 Realizacja niżej wymienionych zadań, przybliży Gminę do spełnienia zobowiązań pakietu klimatyczno – energetycznego: Grudusk, x Redukcje emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020r. w stosunku do roku bazowego 1990, x Wzrostu udziału OZE w zużyciu energii finalnej o 20% do 2020r. w tym 10% wzrostu udziału biopaliw w transporcie, x Wzrostu efektywności energetycznej o 20% do 2020r. Zadania do realizacji do roku 2020 (dane na podstawie sporządzonych projektów, audytów energetycznych oraz audytów efektu ekologicznego): KOMPLEKSOWA MODERNIZACJA ENERGETYCZNA BUDYNKU URZĘDU GMINY W GRUDUSKU Zakres zadania: x docieplenie ścian, x ocieplenie stropodachu, x modernizacja systemu grzewczego, x wymiana stolarki okiennej i drzwi zewnętrznych, x wymiana instalacji centralnego ogrzewania x instalacja paneli fotowoltaicznych Szacunkowy koszt x 379206,94 Okres realizacji x 2016 do 2018 rok Efekt redukcji emisji CO2 x Ok. 90% Realizator x Gmina Grudusk Redukcja emisji o 74,95[t CO2/rok] - tj. ok. 36% z całkowitej emisji CO2 w sektorze samorządowym w stosunku do roku bazowego. Strona | 45 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Na terenie Gminy Grudusk największym emitentem gazów cieplarnianych jest sektor mieszkalny. Z tego względu należy określić przedsięwzięcia, które przyczynią się do obniżenia emisji CO2, głównie w tym sektorze: Sektor mieszkalny jest grupą o dużym potencjale do ograniczania emisji CO2 , jednak jest to sektor niezależny od władz samorządowych. Dlatego władze gminy muszą promować zachowania prośrodowiskowe aby zwiększyć świadomość wśród mieszkańców. x Gazyfikacja gminy , x Edukacja ekologiczna społeczeństwa-podnoszenie świadomości energetycznej, x Wsparcie w pozyskiwaniu środków finansowych , x Likwidacja indywidualnych kotłowni i zamiana na kotłownie grupowe wykorzystujące OZE, x Narzucenie wysokich standardów w zakresie efektywności energetycznej, x Systemy zarządzania energią w obiektach budowlanych (BEMS), x Przeprowadzanie audytów energetycznych. Efekt redukcji emisji CO2: x Ok. 15% Inne proponowane zadania do realizacji na terenie Gminy Grudusk: Budynki użyteczności publicznej są zależne od władz samorządowych i tym samym mają największy potencjał do ograniczania emisji gazów cieplarnianych. x x x x x x x Monitorowanie i zarządzanie zużyciem energii w budynkach użyteczność publicznej, Wykorzystywanie instalacji z OZE we wszystkich budynkach użyteczności publicznej, Budowanie budynków o zerowej emisji dwutlenku węgla, Zielone zamówienia publiczne (Green public procurement), Program Zielone Biuro czyli prowadzenie biura zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, Termomodernizacja budynków, Systemy zarządzania energią w obiektach budowlanych (BEMS). Efekt redukcji emisji CO2: x Ok. 40% Strona | 46 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Transport to sektor o małym potencjale. Wpływ na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w tej grupie jest bardzo ograniczony. x x x x x Budowa ścieżek rowerowych, Promowanie biopaliw w pojazdach, Promowanie zasad zrównoważonego transportu, Poprawa jakości dróg – łącza długość dróg o nawierzchni gruntowej wynosi 17,8km, Zwiększenie wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych (wdrażaniu procedur administracyjnych on-line, dzięki czemu mieszkańcy będą mogli załatwić swoje sprawy w urzędach bez konieczności wychodzenia z domu i przemieszczania się). Efekt redukcji emisji CO2: x Ok. 5% Oświetlenie uliczne x Wymiana na oświetlenie energooszczędne Efekt redukcji emisji CO2: x Ok. 50% Realizacja wszystkich zaproponowanych wyżej zadań, umożliwi łączną redukcję emisji CO2 o 3738,51[t CO2/rok], tj. ok. 14% w stosunku do roku bazowego i ok. 21% w stosunku do prognozy na rok 2020. Szczegółowe dane przedstawiono w tabeli nr 21. Tabela 24 Emisja CO2 - cel na rok 2020 Lp. Sektor Rok bazowy 2014 Prognoza 2020 Cel Emisja CO2 Emisja CO2 Emisja CO2 [t CO2/rok] [t CO2/rok] [t CO2/rok] 1. Użyteczność publiczna 207,07 217,43 124,2 2. Społeczeństwo 22196,89 23972,64 18867,4 3. Transport 4316,9 4964,44 4101,05 4. Oświetlenie 220,60 231 110,3 RAZEM 26941,46 29385,51 23202,95 Źródło: Opracowanie własne Wszystkie wyżej wymienione zadania opracowano z uwzględnieniem zapisów prawa lokalnego, dokumentów strategicznych i planistycznych Gminy Grudusk. Strona | 47 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 8. Wdrożenie Planu – aspekty organizacyjne i finansowe 8.1. Finansowanie przedsięwzięć Wszystkie przedsięwzięcia ujęte w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej mające na celu, zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, podnoszenie efektywności energetycznej oraz obniżenie emisji CO2, wymagają dużych nakładów finansowych. Z tego powodu Gmina Grudusk będzie korzystała ze środków krajowych i zagranicznych w formie dotacji, pożyczek, kredytów dla prowadzonych inicjatyw. Organy i instytucje zaangażowane w finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć : x x x x x x Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Urząd Marszałkowski. Finansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i środowisko 2014-2020: Priorytet 4.i Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Przewiduje się wsparcie na budowę i przebudowę: x lądowych farm wiatrowych; x instalacji na biomasę; x instalacji na biogaz; x w ograniczonym zakresie jednostek wytwarzania energii wykorzystującej wodę i słońce oraz ciepła przy wykorzystaniu energii geotermalnej; x sieci elektroenergetycznych umożliwiających przyłączenia jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do KSE. Beneficjenci: x organy władzy publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległych jej organów i jednostek organizacyjnych; x jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne; x organizacje pozarządowe; x przedsiębiorcy x podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami Forma wsparcia: x wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne Strona | 48 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Priorytet 4.ii Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach Przewiduje się w szczególności wsparcie następujących obszarów: x modernizacja linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie; kompleksowa modernizacja energetyczna budynków x głęboka, w przedsiębiorstwach; x zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwach; x budowa i przebudowa instalacji OZE; x zastosowanie energooszczędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii - produkcji i użytkowania energii; x zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsiębiorstwa, x wprowadzanie systemów zarządzania energią. Beneficjenci: x przedsiębiorcy Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne Priorytet 4.iii Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i sektorze mieszkaniowym Przewiduje się wsparcie głębokiej kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej i wielorodzinnych mieszkaniowych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne, w zakresie związanym m.in. z: x ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne; x przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i przyłączeniem źródła ciepła), x systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowaniem automatyki pogodowej i systemów zarządzania budynkiem; x budową lub modernizacją wewnętrznych instalacji odbiorczych oraz likwidacją dotychczasowych źródeł ciepła; x instalacją mikrogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne, - instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach (o ile wynika to z audytu energetycznego); x instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE Beneficjenci: x organy administracji publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległy jej organ i jednostki organizacyjne, x jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne (w szczególności dla miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych oraz miast regionalnych i subregionalnych), x państwowe jednostki budżetowe, x spółdzielnie mieszkaniowe, x wspólnoty mieszkaniowe, Strona | 49 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami. Formy wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne (w tym instrumenty finansowe oraz różne formy partnerstwa publiczno-prywatnego) Priorytet 4.iv Rozwijanie i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i średnich poziomach napięcia Przewiduje się wsparcie w szczególności następujących obszarów: x budowa lub przebudowa w kierunku inteligentnych sieci dystrybucyjnych średniego, niskiego napięcia, dedykowanych zwiększeniu wytwarzania w OZE i/lub ograniczaniu zużycia energii, w tym wymiana transformatorów; x kompleksowe pilotażowe i demonstracyjne projekty wdrażające inteligentne rozwiązania na danym obszarze, mające na celu optymalizację wykorzystania energii wytworzonej z OZE i/lub racjonalizację zużycia energii; x inteligentny system pomiarowy (wyłącznie jako element budowy lub przebudowy w kierunku inteligentnych sieci elektroenergetycznych dla rozwoju OZE i/lub ograniczenia zużycia energii); x działania w zakresie popularyzacji wiedzy na temat inteligentnych systemów przesyłu i dystrybucji energii, rozwiązań, standardów, najlepszych praktyk w zakresie związanym z inteligentnymi sieciami elektroenergetycznymi. Beneficjenci: x przedsiębiorcy Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne (w tym instrumenty finansowe oraz różne formy partnerstwa publiczno-prywatnego) Strona | 50 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Finansowanie w ramach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: KAWKA- Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii Dofinansowaniem mogą być objęte przedsięwzięcia ujęte w obowiązujących, na dzień ogłoszenia przez WFOŚiGW konkursu, programach ochrony powietrza, w szczególności przedsięwzięcia mające na celu ograniczanie niskiej emisji związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem układów wysokosprawnej kogeneracji i odnawialnych źródeł energii, w szczególności: x likwidacja lokalnych źródeł ciepła tj.: indywidualnych kotłowni lub palenisk węglowych, kotłowni zasilających kilka budynków oraz kotłowni osiedlowych i podłączenie obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej lub ich zastąpienie przez źródło o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła (w tym pompy ciepła oraz paleniska i palniki) spełniające wymagania emisyjne określone przez właściwy organ. W przypadku likwidacji palenisk indywidualnych zakres przedsięwzięcia może m.in. obejmować wykonanie wewnętrznej instalacji c.o. i c.w.u. lub instalacji gazowej; x rozbudowa sieci ciepłowniczej w celu podłączenia istniejących obiektów (ogrzewanych ze źródeł lokalnych przy wykorzystywaniu paliwa stałego) do centralnego źródła ciepła wraz z podłączeniem obiektów do sieci; x zastosowanie kolektorów słonecznych celem obniżenia emisji w lokalnym źródle ciepła opalanym paliwem stałym bądź celem współpracy ze źródłem ciepła zastępującym źródło ciepła opalane paliwem stałym; x zakup aparatury dla kontroli rodzaju stosowanych paliw i pomiaru emisji (dotyczy jeżeli beneficjentem końcowym jest jednostka samorządu terytorialnego lub instytucja przez nią wskazana); x kampanie edukacyjne (dotyczy beneficjentów końcowych z wyłączeniem osób fizycznych) pokazujące korzyści zdrowotne i społeczne z eliminacji niskiej emisji, oraz/lub informujące o horyzoncie czasowym prowadzenia zakazu stosowania paliw stałych lub innych działań systemowych gwarantujących utrzymanie poziomu stężeń zanieczyszczeń po wykonaniu działań naprawczych; x utworzenie baz danych (dotyczy jeżeli beneficjentem końcowym jest jednostka samorządu terytorialnego lub instytucja przez nią wskazana) pozwalających na inwentaryzację źródeł emisji. Beneficjenci: x Beneficjentem programu są wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. x Beneficjentem końcowym są podmioty właściwe dla realizacji przedsięwzięć wskazanych w programach ochrony powietrza, które planują realizację albo realizują przedsięwzięcia mogące być przedmiotem dofinansowania przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW, z uwzględnieniem warunków niniejszego programu. Kategorie beneficjentów końcowych wskażą indywidualnie WFOŚiGW w ogłaszanych konkursach. x Ostatecznym odbiorcą korzyści są podmioty właściwe dla realizacji przedsięwzięć wskazanych w programach ochrony powietrza, korzystające z dofinansowania, wyłącznie za pośrednictwem beneficjenta końcowego. Strona | 51 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Forma wsparcia: Udostępnienie środków finansowych WFOŚiGW z przeznaczeniem na udzielanie dotacji. LEMUR-Energooszczędne budynki użyteczności publicznej Rodzaje przedsięwzięć: x Inwestycje polegające na projektowaniu i budowie lub tylko budowie nowych budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego. Beneficjenci: x podmioty sektora finansów publicznych, z wyłączeniem państwowych jednostek budżetowych, x samorządowe osoby prawne, spółki prawa handlowego, w których jednostki samorządu terytorialnego posiadają 100% udziałów lub akcji i które powołane są do realizacji zadań własnych j.s.t. wskazanych w ustawach, x organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia, a także kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne, które realizują zadania publiczne na podstawie odrębnych przepisów, x jednostki organizacyjne PGL Lasy Państwowe posiadające osobowość prawną, x parki narodowe. Formy wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne (pożyczka) Poprawa efektywności energetycznej Część 3 Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych Celem programu jest zmniejszenie emisji CO2, poprzez dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii w nowo budowanych budynkach mieszkalnych Przykłady przedsięwzięć: x budowa domu jednorodzinnego; x zakup nowego domu jednorodzinnego; x zakup lokalu mieszkalnego w nowym budynku mieszkalnym wielorodzinnym Beneficjenci x osoby fizyczne dysponujące prawomocnym pozwoleniem na budowę oraz posiadające prawo do dysponowania nieruchomością, na której będą budowały budynek mieszkalny; x osoby fizyczne dysponujące uprawnieniem do przeniesienia przez dewelopera na swoją rzecz: prawa własności nieruchomości wraz z domem jednorodzinnym, który deweloper na niej wybuduje albo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności do-mu jednorodzinnego, który będzie na niej posadowiony i stanowić będzie odrębną nieruchomość albo własności Strona | 52 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 BOCIAN - Rozproszone, odnawialne źródła energii Celem programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji CO2 poprzez zwiększenie produkcji energii z instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii Przykłady przedsięwzięć: Budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji OZE o mocy: x elektrownie wiatrowe od 40kWe do 3 MWe; x systemy fotowoltaiczne od 40 kWp do 1 MWp; x pozyskiwanie energii z wód geotermalnych, od 5 MWt do 20 MWt; x małe elektrownie wodne od 300 kWt do 5 MW; x źródła ciepła opalane biomasą od 300 kWt do 20 MWt; x wielkoformatowe kolektory słoneczne od 300 kWt do 2MWt wraz z akumulatorem ciepła o mocy od 3 MWt do 20 MWt; x na biomasę o mocy od 40kWe do 5 MWe. Dodatkowo w ramach programu mogą być wspierane: x instalacje hybrydowe, przy czym moc każdego źródła energii musi mieścić się w przedziałach mocy określonych w pkt. 1; x systemy magazynowania energii towarzyszące inwestycjom OZE o mocach nie większych niż 10-krotność mocy zainstalowanej dla każdego ze źródeł OZE. Beneficjenci: x Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, podejmujący realizację przedsięwzięć z zakresu OZE na terenie RP. SOWA – energooszczędne oświetlenie uliczne Cel programu to graniczenie emisji dwutlenku węgla poprzez dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną systemów oświetlenia ulicznego. Przykłady przedsięwzięć: x modernizacja oświetlenia ulicznego (m.in. wymiana: źródeł światła, opraw, zapłonników, kabli zasilających, słupów, montaż nowych punktów świetlnych w ramach modernizowanych ciągów oświetleniowych, jeżeli jest to niezbędne do spełnienia normy PN EN 13201); x montaż urządzeń do inteligentnego sterowania oświetleniem; x montaż sterowalnych układów redukcji mocy oraz stabilizacji napięcia zasilającego Beneficjenci: x jednostki samorządu terytorialnego posiadające tytuł do dysponowania infrastrukturą oświetlenia ulicznego w zakresie realizowanego przedsięwzięcia Strona | 53 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Edukacja ekologiczna Celem ogólnym programu jest podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw ekologicznych społeczeństwa poprzez promowanie zasad zrównoważonego rozwoju. Cele szczegółowe programu: x upowszechnianie wiedzy z zakresu ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju; x kształtowanie zachowań prośrodowiskowych; x aktywizacja społeczna - budowanie społeczeństwa obywatelskiego Przykłady przedsięwzięć: x kompleksowe projekty wykorzystujące media tradycyjne tj. telewizja, w tym idea placement, radio, prasa, outdoor, itp. oraz elektroniczne tj. internet, aplikacje mobilne; x warsztaty, konkursy, imprezy edukacyjne; x konferencje, szkolenia, seminaria, e- learning, profesjonalizacja animatorów edukacji ekologicznej, produkcja interaktywnych pomocy dydaktycznych; x wyposażenie i doposażenie centrów edukacyjnych; Beneficjenci: x osoby prawne lub jednostki organizacyjne z osobowością prawną; x jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną; x osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej Prosument linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji OZE Przedsięwzięcia polegające na zakupie i montażu małych lub mikroinstalacji odnawialnych źródeł do produkcji energii elektrycznej, na potrzeby istniejących lub będących w budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych Przykłady przedsięwzięć x źródła ciepła opalane biomasą – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300kWt x pompy ciepła – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300kWt x kolektory słoneczne – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300kWt x systemy fotowoltaiczne – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWp x małe elektrownie wiatrowe – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWe x mikrokogeneracja – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWe Beneficjenci: x przeznaczone dla budynków mieszkalnych znajdujących się na terenie jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego będącej beneficjentem programu x jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki Formy wsparcia: x wsparcie bezzwrotne(dotacja)/wsparcie zwrotne(pożyczka) Strona | 54 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 System zielonych inwestycji (GIS-Green Investment Scheme) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Przykłady przedsięwzięć: x ocieplanie budynku, x wymiana okien, x wymiana drzwi zewnętrznych, x przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła), x wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji, x przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia, x zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach, x wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii, x wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne. Beneficjenci: x jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, x podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego niebędące przedsiębiorcami, x Ochotnicza Straż Pożarna, x Uczelnie w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze, x Samodzielnie publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych x Organizacje pozarządowe, Kościoły i inne związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne x Pomiot lub jednostka określona wyżej będąca stroną, umowy pożyczki w projekcie grupowym Forma wsparcia x wsparcie bezzwrotne(dotacja)/wsparcie zwrotne(pożyczka) System zielonych inwestycji (GIS-Green Investment Scheme) Biogazownie rolnicze Przykłady przedsięwzięć: x budowa rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystanie biogazu rolniczego x budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej Beneficjenci: x podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystanie biogazu powstałego w procesach rozkładu biomasy pochodzenia rolniczego oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej Forma wsparcia x wsparcie bezzwrotne(dotacja)/wsparcie zwrotne(pożyczka) x kwota dotacji do 30% kosztów kwalifikowanych x kwota dotacji do 45% kosztów kwalifikowanych Strona | 55 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 System zielonych inwestycji (GIS-Green Investment Scheme) Budowa rozbudowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu umożliwienia przyłączenia źródeł wytwórczych energetyki wiatrowej OZE Przykłady przedsięwzięć: x budowa rozbudowa lub przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu umożliwienia przyłączenia do KSE źródeł wytwórczych wytwarzających energię elektryczną z energetyki wiatrowej OZE Beneficjenci: x wytwórcy energii elektrycznej oraz operatorzy sieci i inne podmioty, takie jak inwestorzy farm wiatrowych, podejmujące realizaję przedsięwzięć w zakresie efektywnego przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej umożliwiającej przyłączenie podmiotów wytwarzających energię elektryczną z energetyki wiatrowej OZE do KSE Forma wsparcia x wsparcie bezzwrotne(dotacja) W powyższych tabelach przedstawiono przykładowe możliwości finansowania przedsięwzięć, związanych z poprawa efektywności energetycznej, wykorzystaniem OZE oraz redukcją emisji CO2. W celu pozyskania środków finansowych na realizacje zadań, należy na bieżąco śledzić zmiany zachodzące w projektach Programów Operacyjnych oraz monitorować nowe możliwości uzyskania wsparcia finansowego. Strona | 56 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 8.2. Monitoring działań Monitorowanie emisji gazów cieplarnianych jest istotnym elementem procesu wdrażania PGN. Wykonywanie kolejnych inwentaryzacji daje możliwość oceny efektów w obniżaniu niskiej emisji na terenie Gminy Grudusk. Zakres zbierania danych: Samorząd: x zużycie paliw na cele grzewcze – na podstawie faktur, x zużycie energii elektrycznej – na podstawie faktur . Społeczeństwo: x zużycie paliw na cele grzewcze – na podstawie ankiet, x zużycie paliw na potrzeby transportu – na podstawie ankiet, x zużycie energii elektrycznej – dane od ENERGA Operator S.A. lub dane z ankiet Wskaźniki monitorowania PGN: x całkowite zużycie energii w budynkach użyteczności publicznej [MWh/rok] , x wielkość emisji CO2 w budynkach użyteczności publicznej [t CO2/rok], x całkowite zużycie energii na oświetlenie uliczne [MWh/rok], x wielkość emisji CO2 na oświetlenie uliczne [t CO2/rok], x ilość budynków użyteczności publicznej poddanych termomodernizacji [szt.], x ilość budynków użyteczności publicznej korzystających z OZE [szt.], x ilość wymienionych oświetleń na energooszczędne [szt.], x całkowite zużycie paliw na cele grzewcze w budynkach mieszkalnych [Mg/rok], x wielkość emisji CO2 na cele grzewcze w budynkach mieszkalnych [t CO2/rok], x całkowite zużycie energii elektrycznej w budynkach mieszkalnych [MWh/rok], x wielkość emisji CO2 ze zużycia energii elektrycznej w budynkach mieszkalnych [t CO2/rok], x ilość budynków mieszkalnych poddanych termomodernizacji [szt.], x ilość budynków mieszkalnych korzystających z OZE [szt.], x całkowite zużycie energii w sektorze transportu [MWh/rok], Strona | 57 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 x wielkość emisji CO2 w sektorze transportu [t CO2/rok], x ilość zmodernizowanych dróg [km], x długość wybudowanych ścieżek rowerowych [km], x ilość pojazdów wykorzystujących biopaliwa [szt.]. Strona | 58 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 8.3. Oddziaływanie na środowisko Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Dokument „Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Grudusk na lata 2016-2020” zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013 r., poz. 1235 z późn.zm.), nie zalicza się do dokumentów o których mowa w art.46 i 47 ww. ustawy – nie wymaga przeprowadzenia strategicznej oceny na środowisko ponieważ : x x x przedmiotowy dokument nie ustala ram dla późniejszych realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko przedsięwzięcia przewidziane do realizacji są poza obszarami NATURA 2000 realizacja przedsięwzięć nie spowoduję znaczącego oddziaływania na środowisko Wdrożenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej na ternie Gminy Grudusk, będzie miało charakter pozytywny. Opracowany dokument przedstawia działania, zmniejszające wielkość emisji CO2 na terenie gminy. W efekcie wpłynie to na ogólną poprawę stanu jakości środowiska oraz zdrowie mieszkańców. Strona | 59 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Rysunek 1 Położenie Gminy Grudusk na tle województwa mazowieckiego ...............12 Rysunek 2 Położenie Gminy Grudusk na tle powiatu ciechanowskiego ......................13 Rysunek 3 Układ komunikacyjny Gminy Grudusk ......................................................14 Rysunek 4 Zmiana liczby mieszkańców Gminy Grudusk w latach 2000-2014 ...........16 Rysunek 5 Zmiana liczby mieszkańców Gminy Grudusk w latach 2009-2014 wg. płci...................................................................................................................16 Rysunek 6 Liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Grudusk w latach 2010-2014 ...............................................................................................................................17 Rysunek 7 Obszary chronione i pomniki przyrody na terenie Gminy Grudusk ...........20 Rysunek 8 Podział województwa mazowieckiego na strefy.........................................21 Rysunek 9 Średnia prędkość wiatru w województwie mazowieckim w 2014 r. ..........23 Rysunek 10 Częstość występowania ciszy atmosferycznej w województwie mazowieckim w 2014 r. .........................................................................................24 Rysunek 11 Rozkład średniej rocznej wartości temperatury powietrza [°C] w województwie mazowieckim w 2014 r............................................................25 Rysunek 12 Rozkład rocznej sumy opadów atmosferycznych w województwie mazowieckim w 2014r. ..........................................................................................26 Rysunek 13 Rozkład średniej rocznej wartości wilgotności względnej powietrza w województwie mazowieckim w 2014 r..............................................................27 Rysunek 14 Zmiana ilości mieszkań na terenie Gminy Grudusk w latach 2010-2014 30 Strona | 60 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY GRUDUSK NA LATA 2016-2020 Tabela 1 Długości poszczególnych dróg na terenie Gminy Grudusk ...........................15 Tabela 2 Podział podmiotów gospodarczych Gminy Grudusk wg. działów PKD 2007 na koniec roku 2014 – sektor prywatny .................................................................17 Tabela 3 Średnia miesięczna temperatura powietrza w latach 1981-2010 oraz w roku 2014 ...................................................................................................19 Tabela 4 Rodzaj klasy zanieczyszczeń dla strefy mazowieckiej, uzyskanej w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych pod kątem ochrony zdrowia ....................................................................................................22 Tabela 5 Ilość gospodarstw rolnych na ternie Gminy Grudusk z podziałem na powierzchnię ..........................................................................................................28 Tabela 6 Powierzchnia gruntów leśnych na terenie Gminy Grudusk ...........................28 Tabela 7 Zasoby mieszkaniowe Gminy Grudusk stan na koniec roku 2014 ................28 Tabela 8 Zasoby mieszkaniowe Gminy Grudusk .........................................................29 Tabela 9 Stacje uzdatniania wody w Gminie Grudusk .................................................30 Tabela 10 Stan sieci elektroenergetycznej na terenie Gminy Grudusk.........................31 Tabela 11 Wykaz opraw oświetleniowych na terenie Gminy Grudusk ........................32 Tabela 12 Wartości opałowe i wskaźniki emisji przyjęte do obliczeń emisji CO2 .......36 Tabela 13 Wyniki inwentaryzacji dla obiektów użyteczności publicznej ....................37 Tabela 14 Procentowe zużycie energii i wielkość emisji..............................................37 Tabela 15 Wyniki inwentaryzacji dla mieszkańców .....................................................38 Tabela 16 Zużycie energii i wielkość emisji z podziałem na rodzaj paliwa .................38 Tabela 17 Inwentaryzacja dla transportu ......................................................................39 Tabela 18 Zużycie energii i wielkość emisji z podziałem na rodzaj paliwa .................39 Tabela 19 Wyniki inwentaryzacji dla oświetlenia ulicznego ........................................40 Tabela 20 Zużycie energii i emisja CO2 z podziałem na rodzaj paliwa .......................40 Tabela 21 Zużycie energii i emisja CO2 z podziałem na sektory .................................41 Tabela 22 Zużycie energii i emisji CO2 w poszczególnych sektorach z prognozą na rok 2020 ..........................................................................................42 Tabela 23Analiza SWOT ..............................................................................................44 Tabela 24 Emisja CO2 - cel na rok 2020 .....................................................................47 Strona | 61