Boże Narodzenie w literaturze

Boże Narodzenie w literaturze
Boże Narodzenie jest częstym motywem podejmowanym w literaturze - zarówno polskiej, jak
i powszechnej. Ze wszystkich świąt kościelnych to właśnie ono cieszy się największą
popularnością wśród powieściopisarzy i poetów.
Z pewnością duży wpływ na to ma niezwykła magia tych świąt i ludzi, którzy tworzą
niepowtarzalny klimat. Pod koniec grudnia, niemal w każdym zakątku świata, w powietrzu
unosi się cudowna aura przyjaźni, radości i ciepła domu rodzinnego. Wszyscy są
sympatyczniejsi, milsi i lepsi od tych, jakich znamy na co dzień.
To właśnie ten wspaniały czar Świąt Bożego Narodzenia inspiruje artystów do tworzenia.
Najbardziej znanym dziełem literackim związanym z zimowymi świętami jest chyba
"Opowieść wigilijna" Karola Dickensa. Mówi ona o przemianie Ebenezera Scrooge’a skąpego i chciwego właściciela kantoru w człowieka wrażliwego na krzywdę innych. Dzięki
trzem duchom wigilijnym nawet taki skąpiec jak Scrooge potrafi się zmienić.
Wieczór wigilijny jest też czasem przemiany na lepsze bohaterki powieści "Noelka"
Małgorzaty Musierowicz. Akcja powieści rozgrywa się w wigilię Bożego Narodzenia, a jej
główna bohaterka Elka, rozpieszczona przez ojca, dziadka i wuja, w wieku siedemnastu lat
dochodzi do wniosku, że bynajmniej nie wszyscy mężczyźni na świecie darzą ją
bezkrytycznym uwielbieniem i skłonni są do ulegania jej woli. Ten jeden dzień poczyni
wielkie zmiany w egoistycznej osobowości Elki. Czy to za sprawą Terpentuli, czy Tomcia
(wigilijnego Gwiazdora), czy też rodziny Borejków albo innych życzliwych w wigilijny
wieczór ludzi, w Elce zachodzi zmiana, i to zmiana na lepsze.
Tematykę świąt podjął również w swojej baśni "Dziewczynka z zapałkami" Hans
Christian Andersen. Ukazuje ona świat biednej i opuszczonej dziewczynki, która zamarzła
w święta Bożego Narodzenia.
Polską kulturę i tradycję świętowania adwentu i wigilii na polskiej wsi plastycznie opisuje w
swojej tetralogii "Chłopi" Władysław Reymont. W powieści zostały one przedstawione w
sposób bardzo szczegółowy i realistyczny.
Popularnym opowiadaniem podejmującym tematykę świąt Bożego Narodzenia jest "Czwarty
król" ks. Mieczysława Malińskiego. Mówi ona o czwartym królu, który również wyruszył w
drogę ze swymi klejnotami. Do Betlejem jednak nigdy nie dotarł, gdyż podczas swojej
wędrówki napotkał mnóstwo ludzkiej nędzy. Stopniowo rozdał wszystkie skarby, jakie niósł
ze sobą. Wykupił jeńców, dał na utrzymanie ubogiej kobiecie, aby uratować jej dzieci przed
śmiercią głodową. Kiedy nic mu już nie zostało, sprzedał sam siebie na galery, by uchronić
innych.
Nie tygodnie, nie miesiące, lecz 33 lata trwała jego wędrówka, nieustannie przerywana coraz
to nowymi spotkaniami z ludzkim cierpieniem. Gwiazda betlejemska dawno zgasła. Z
królewskiego darczyńcy stał się żebrakiem, która dręczyła troska, że nie spełnił swej misji.
Kiedy dotarł do wielkiego miasta, poczuł, że jego wędrówka zbliża się do kresu. Na rynku
zobaczył tłum złorzeczący prowadzonemu na śmierć skazańcowi, którego później
ukrzyżowano na krzyżu, umieszczając nad Jego głową tablicę z napisem: „Jezus Nazareński,
król żydowski”
Piękno świąt zachwyciło także poetów, którzy swe uczucia wyrazili w lirycznych utworach.
Przykładem może tu być wiersz "Przy wigilijnym stole" J. Kasprowicza, "Lulaj-że" J.
Kierata, "Wigilia" J. Twardowskiego, "Pieśń o narodzeniu Pańskim" F. Karpińskiego,
"Z szopką" K. K. Baczyńskiego, "Wigilia w lesie"L. Staffa czy "Bajka" T. Różewicza.
oprac. Katarzyna Pelczarska /z http://www.ksiazka.net.pl /
Miłośnicy fantasy mogą spojrzeć na święta w "fantastyczny" sposób, dzięki
"Wiedźmikołajowi" Terry’ego Pratchetta, angielskiego mistrza gatunku.
Miłość i rozstanie to tematy przewodnie wszystkich trzech opowiadaniach Katarzyny
Grocholi pt „Zdążyć przed pierwszą gwiazdką”. W pierwszej nastrój świąteczny (idealnie
więc przeczytać książeczkę właśnie teraz, w grudniu), opowieść o świętach, o samotności.
Otworzy to nam oczy na to, że nie powinniśmy za wszelką cenę zachowywać PUSTEGO
miejsca przy stole, lecz przyjmować ludzi potrzebujących, którzy nie mają rodziny lub domu.
Drugie opowiadanie zwróci naszą uwagę na problemy związane z rozstaniem, uczuciami
porzuconej kobiety, ale również mężczyzny, który przeżywa to, że musi opuścić dziewczynę.
I wreszcie trzecie: uczy nas, że trzeba walczyć, próbować, nie poddawać się. I że nie zawsze
to, co nam się nie podoba, nie podoba się również innym. Książka idealna na zimowy
wieczór..