Pobierz

WPHI Ambasady RP
w Mińsku
Mińsk, dnia 08.11.2016 r.
Istotne informacje gospodarcze z białoruskiego rynku
1.
Ponowny wzrost zapasów magazynowych produkcji „Made in Belarus”
Według danych Narodowego Komitetu Statystycznego Białorusi, zapasy wyrobów gotowych na
składach we wrześniu 2016 roku stanowiły 64,3% średniomiesięcznej produkcji, lub 3,462 BYR
(1,822 mld USD według kursu Narodowego Banku Białorusi).
Zapasy maszyn i urządzeń we wrześniu 2016 roku spadły się o 9,3 p. p. do 191,1% średniej
produkcji miesięcznej - 620,5 mln BYR (326,51 mln USD, 1 USD – 1,9017 BYR). Zapasy
produktów spożywczych, w tym napojów i wyrobów tytoniowych, wzrosły o 7,1 p. p. do 49,3%
do 656,4 mln BYR (345,401 mln USD). Zapasy pojazdów i urządzeń spadły o 10,7 p. p. do
212,9% i wyniosły 412,5 mln BYR (217,059 mln USD).
Zapasy w przedsiębiorstwach przemysłu chemicznego na 1 października 2016 roku spadły o 3,9
p. p. do 34,2% wobec poziomu na 1 września 2016 r i wyniosły 171,7 mln BYR (90,349 mln
USD); zapasy w przedsiębiorstwach hutniczych i branży metalowej wzrosły o 1 p. p. do 44,3%
do 121,9 mln BYR (64,144 mln USD).
Zapasy wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, innych niemetalicznych produktów
mineralnych, w tym cementu, wapna, szkła, łupków na 1 października 2016 wyniosły 274,9 mln
BYR (144,654 mln USD).
2.
Nowe drogi w RB będą z betonu
Na Białorusi w latach 2016-2017 do remontu, budowy i przebudowy dróg, ulic, podjazdów
corocznie będzie wykorzystywano do 450 tys. ton cementu, zgodnie z Rozporządzeniem rządu
nr 866 z dnia 25 października 2016 r.
http://government.by/ru/solutions/2663
Konieczność stosowania innego rodzaju nawierzchni będzie rozpatrywana przez komisję
republikańską.
Rozporządzenie wchodzi w życie po jego oficjalnej publikacji.
3.
Czołowy spedytor i Białoruski przedstawiciel UPS w stanie upadłości
W ślad za znaczącymi firmami logistycznymi i transportowymi "L-BIT group" i "Belintertrans"
procedurę upadłościową zgłosiła wchodząca w top 25 najlepszych spedytorów kraju —
grodzieńska firma "Karat-Ekspeditsiya".Sąd Gospodarczy Obwodu Grodzieńskiego wszczął
postępowanie upadłościowe na wniosek komisji likwidacyjnej spółki. Na koniec 2015 r. "KaratEkspeditsiya" weszła w top 25 wiodących spedytorów Białorusi, sporządzany przez Zrzeszenie
Spedytorów Międzynarodowych i Logistyki "BAME". Od wielu lat firma była również
1
przedstawicielem jednej z największych firm dostawczo-logistycznych UPS w regionie
grodzieńskim. W październiku wszczęto postępowania upadłościowe jeszcze w stosunku do
dwóch głównych przedstawicieli branży transportowej kraju. Najpierw likwidator firmy
spedycyjnej "L-BIT group", którą stworzył Vyacheslav Dovnar, złożył wniosek o ogłoszenie
upadłości. A następnie "L-BIT group" złożyła podobny pozew firmy transportowej
"Belintertrans", która kiedyś wchodziła w jej skład. Wśród wierzycieli znanego przewoźnika są
firmy "Alvora", "Vinges Terminals", "NewApeks", "Alidi-West", "Poliprint", "BelVEB",
"Belarusbank", "ASB Leasing", "VIFES International AB". Zgodnie z orzeczeniem sądu
"Belintertrans" posiada zadłużenie w wysokości 26,9 mln BYR.
4.
ANALITYKA:
NB RB zwiększa udział rubla rosyjskiego w koszyku walut, co świadczy o rosnącej
zależności gospodarki Białorusi od Rosji
Przegląd rynku finansowego i systemu bankowego Białorusi
Sytuacja w sektorze pieniężno-kredytowym RB pozostaje kontrowersyjna. Z jednej strony,
stagnacyjny realny sektor wciąga w kryzys system bankowy, z drugiej - Narodowy Bank
Białorusi zaznacza, że sytuacja z długami jest pod kontrolą, i zwraca uwagę na wzrost
depozytów rublowych, stabilność kursu, wzrost rezerw złotowo-walutowych. Narodowy Bank
podejmuje decyzję o zwiększenie udziału rosyjskiego rubla w koszyku walut od 1 listopada
2016r., potwierdzając tym samym rosnącą zależność gospodarki Białorusi od Rosji.
Tabela. Podstawowe wskaźniki działalności sektora finansowego Białorusi w roku 2016
Fakt na dzień 1
października 2016 r.
2,0057 (średni kurs za
styczeń-wrzesień 2016 r.)
18*
8,3
4,755
Średni kurs dolara USD wobec rubla białoruskiego
BYR, rubli za dolara
Stopa redyskontowa, w % rocznie
Inflacja, w % od początku roku
Międzynarodowe aktywa rezerwowe na
Białorusi w definicji SSRD MFW, mld USD
Przyrost masy pieniężnej od początku roku, %
0,1
Przyrost oczekiwań bankowych od gospodarki od
minus 0,1
początku roku, %
* obniżona o 2 punkty procentowe od 17 sierpnia 2016 r.
Oficjalna prognoza na dzień
1 stycznia 2017 r.
2,2719 (średnioroczny)
21-24
12
4,176-4,476
16-20
14-18
OBNIŻENIE NORMY OBOWIĄZKOWEJ ODSPRZEDAŻY WALUT MINĘŁO SPOKOJNIE
Według NB RB, we wrześniu podaż netto walut obcych we wszystkich segmentach rynku
wewnętrznego wyniosła 226,5 mln USD wobec 261,2 mln USD miesiąc wcześniej. W sumie
w okresie styczeń-wrzesień 2016 r. osoby fizyczne, oraz firmy rezydenci i nierezydenci
sprzedały o 1,633 mld USD waluty więcej, niż kupiły.
Tradycyjnie sprzedaż netto walut obcych zapewniły osoby fizyczne. Wg regulatora, we wrześniu
sprzedały one walutę obcą netto w formie gotówkowej i bezgotówkowej na kwotę 262,3 mln
USD wobec 282 mln USD miesiąc wcześniej. W sumie od początku roku osoby fizyczne
sprzedały o 1,431 mld USD więcej, niż się kupiły.
2
Zakup waluty obcej przez osoby prawne (rezydentów) we wrześniu 2016 r. wyniósł 70,3 mln
USD wobec 55,7 mln USD miesiąc wcześniej. Od początku roku przedsiębiorstwa kupiły walutę
obcą netto na kwotę 128,7 mln USD.
Obniżenie przez NB RB od 1 września 2016 r. normy obowiązkowej odsprzedaży waluty obcej
z 30% do 20% od kwoty przychodów w walutach obcych nie wywarło większego wpływu na
sytuację. Zakup i sprzedaż walut przez osoby prawne (rezydentów) były nawet wyższe od
średnich wskaźników stycznia-sierpnia 2016 r.
Według danych NB RB, łączna sprzedaż walut przez osoby prawne (rezydentów) we wrześniu
bieżącego roku wyniosła 1,317 mld USD, co oznacza wzrost w porównaniu ze średnim
wskaźnikiem stycznia-sierpnia 2016 r. o 1%. Wartość zakupu waluty obcej przez
przedsiębiorstwa wyniosła 1,388 mld USD, co stanowi wzrost o 5,8%. Obowiązkowa
odsprzedaż waluty obcej w sierpniu zmniejszyła się o 34,5% do 364,4 mln USD.
TEMPO WZROSTU REZERW ZŁOTOWO-WALUTOWYCH ZWOLNIŁO
Międzynarodowe aktywa rezerwowe Białorusi wg metodologii Międzynarodowego Funduszu
Walutowego (MFW) we wrześniu wzrosły "tylko" o 43,1 mln USD, lub o 0,9%, co stanowi na 1
października 2016 r 4,755 mld USD. Od początku roku wzrost wyniósł 579,1 mln USD, lub
13,9%.
Na przyszły rok zwiększenie rezerw złotowo-walutowych zaplanowano na poziomie 0,5 mld
USD, co nie pozwala wyjść na bezpieczny poziom. Ponadto, nie należy zapominać o ryzyku dla
rezerw złotowo-walutowych w bieżącym roku. Białoruś nadal nie spłaciła długu wobec Rosji za
gaz w wysokości około 300 mln USD.
Według oficjalnych danych, na dzień 1 października 2016 r. aktywa zagraniczne netto NB RB
stanowiły 3,745 mld USD. Przy tym aktywa zagraniczne brutto NB RB na 1 października 2016 r
wyniosły 4,859 mld USD, z których depozyty – 2,642 mld USD, złoto monetarne – 1,812 mld
USD, papiery wartościowe, inne niż akcje – 337,3 mln USD.
KURS RUBLA BIAŁORUSKIEGO W PAŹDZIERNIKU UMACNIAŁ SIĘ DO POZIOMU
STYCZNIA
Sytuacja na rynku ropy naftowej, oraz na krajowym rynku walutowym Białorusi w październiku
2016 roku doprowadziła do sytuacji, w której NB RB został zmuszony do umocnienia kursu
rubla białoruskiego wobec dolara i euro w ślad za umocnieniem kursu rubla rosyjskiego na
rynku światowym.
Po umocnieniu rubla rosyjskiego wobec białoruskiego we wrześniu o 0,8% do 3,0398 BYR za
100 RUB na 1 października, na koniec października NB RB pozwolił na jego spadek o 0,3% do
3,0306 BYR za 100 RUB na 31 października. Od początku roku spadek kursu rubla
białoruskiego wobec rosyjskiego wyniósł 18,7%.
Oficjalny kurs rubla białoruskiego w październiku 2016 r umocnił się wobec dolara o 1,05% do
1,9065 BYR za 1 USD po umocnieniu o 1,6% we wrześniu (spadek o 2,7% od początku roku).
Umocnienie wobec euro wyniosło w październiku 3,4% do 2,0820 BYR za 1 euro po
umocnieniu o 1,4% we wrześniu (spadek o 2,6% od początku roku).
Sytuacja na białoruskim rynku walutowym prawie całkowicie zależy od rubla rosyjskiego,
w związku z czym NB RB zwiększył udział rosyjskiej waluty w koszyku walutowym od 1
listopada 2016 r. z 40% do 50% (udział euro zmniejsza się z 30% do 20%, udział dolara
zapisany bez zmian – 30%).
3
Od 1 listopada bieżącego roku udział rubla rosyjskiego w wartości koszyka walut będzie
odzwierciedlać sytuację w handlu zagranicznym. Zgodnie danymi z Belstat w okresie styczeńsierpień 2016 r. udział Rosji w ogólnej wartości handlu zagranicznego Białorusi wyniósł 51%
wobec 47,7% w analogicznym okresie ubiegłego roku.
MASA PIENIĘŻNA POD ŚCISŁĄ KONTROLĄ
W warunkach sztywnej polityki pieniężnej masa pieniężna (MP) na Białorusi w bieżącym roku
jest praktycznie zamrożona, co jest ważnym czynnikiem przyczyniającym się do spowolnienia
tempa inflacji w kraju. Według regulatora, wielkość masy pieniężnej na 1 października
bieżącego roku wyniosła 32,728 mld USD, co stanowi wzrost zaledwie o 0,1% do poziomu na 1
stycznia 2016 r.
Należy również zaznaczyć stopniowy wzrost udziału rublowego w MP. Według stanu na 1
października 2016 roku udział rubla w MP wyniósł 29,9% wobec 28,7% na 1 września i 27,75
na początku bieżącego roku. Tymczasem mówić o przywróceniu zaufania Białorusinów i
przedsiębiorstw do waluty narodowej jest jeszcze zbyt wcześnie.
Depozyty osób fizycznych w ciągu września spadły o 0,7%, lub na 136,8 mln BYR do 18,783
mld BYR (minus 2,5%, lub 487,7 mln BYR za trzy kwartały bieżącego roku), przedsiębiorstw –
o 1,6%, lub na 164,7 mln BYR do 9 999 mld BYR na 1 października (minus 1%, lub 98,9 mln
BYR). W ten sposób można stwierdzić, że baza zasobów białoruskich banków, której lwią część
stanowią depozyty osób fizycznych i przedsiębiorstw, nadal się kurczy.
W 2017 R. CHARAKTER POLITYKI PIENIĘŻNO-KREDYTOWEJ BĘDZIE UTRZYMANY
Zatwierdzone na początku października główne kierunki polityki pieniężno-kredytowej Białorusi
na 2017 r. świadczą o tym, że władze nie zamierzają odchodzić od tej polityki pieniężnokredytowej, którą obecnie prowadzą, a głównym celem będzie obniżenie inflacji do 9%.
"Będzie kontynuowane prowadzenie polityki pieniężno-kredytowej w trybie monetarnego
kierowania, uwzględniającego kontrolę podaży pieniądza. Jako pośredni punkt odniesienia
w zakresie polityki monetarnej będzie nadal służyć masa pieniężna, jako operacyjny – rublowa
masa pieniężna. Wzrost średniej masy pieniężnej przewiduje się na poziomie 12-16%" – podała
służba prasowa prezydenta.
Wraz z tym, wymuszone obniżenie stóp procentowych za zasoby rublowe na rynku pieniężnym
w drugiej połowie bieżącego roku powoduje pewne obawy, że w celu ratowania dużych
przedsiębiorstw państwowych realnego sektora gospodarki już pod koniec bieżącego roku początku przyszłego władze mogą zdecydować się na nieuzasadnione ekonomicznie łagodzenie
polityki pieniężno-kredytowej i wznowienie praktyki dyrektywnego kredytowania, co z kolei
może stać się problemem na drodze do osiągnięcia docelowego wskaźnika inflacji.
5.
Zatwierdzono wykaz produktów, usług i kompetencji zawodowych, podlegających
obowiązkowej certyfikacji
Na oficjalnej stronie Rządu Białorusi została opublikowana Uchwała Rady Ministrów nr 849 z
dnia 21 października 2016 r.
http://www.government.by/upload/docs/filefb95fa93856c69ac.PDF
4
Wykaz obejmuje wyroby alkoholowe, sprzęt AGD, narzędzia inżynierii pożarowej, środki
telekomunikacji.
Uchwała nr 849 przewiduje obowiązkową certyfikację usług serwisowania automatów do gier
oraz szkolenie, przekwalifikowanie i doskonalenie zawodowe kierowców pojazdów
mechanicznych.
Pełna lista: http://www.government.by/upload/docs/filef50d5a35911e9540.PDF .
Z kolei Uchwała Rządu nr 844 z dnia 20 października 2016 r określa zasady i kryteria włączenia
produktów, usług i kompetencji personelu w wykaz obiektów obowiązkowego potwierdzenia
zgodności.
http://www.government.by/ru/solutions/2666
Uchwały nr 844 i nr 849 weszły w życie z dniem 23 października 2016 r.
6.
Zwrot VAT już po 60 dniach.
Na Białorusi od 1 stycznia 2017 r zostanie skrócone do 60 dni z 90 dni odroczenie w odliczaniu
podatku od wartości dodanej (VAT). Ukaz prezydenta Białorusi nr 396 z dnia 28 października
2016 r.
http://www.nalog.gov.by/uploads/files/Ukaz-396.pdf
90 dniowy termin odliczania podatku VAT został wprowadzony w 2014 r. Oznacza to, że
importerzy zobowiązani są do dwukrotnej zapłaty podatku od wartości dodanej: po raz pierwszy
- na granicy przy imporcie towaru, drugi raz - przy płaceniu podatków za okres sprawozdawczy.
Zwrot kwoty podatku VAT importerom nastę[uje w terminie 90 dni. Faktycznie w tym okresie
środkami importerów zarządza budżet. Od 1 stycznia 2017 r. termin ten zostanie skrócony z 90
do 60 dni.
Praktyka odroczenia terminu zwrotu VAT jest dyskryminująca w stosunku do biznesu i
powoduje krytykę przedstawicieli białoruskich kręgów biznesowych.
7.
Rząd Białorusi planuje zwiększenie udziału MŚP w tworzeniu PKB do 40% w 2020 r.
Według rozporządzenia rządu nr 870 z dnia 25 października 2016 r. planuje się zwiększenie
udziału sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w produkcie krajowym brutto
Białorusi
do
40%
w
2020
r.
http://temp.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=C21600870&p1=1&p5=0
Poprzednia edycja programu państwowego "Mała i średnia przedsiębiorczość w Republice
Białoruś" w latach 2016-2020" przewidywała udział MŚP na poziomie 32%.
Również zostanie zmieniona prognoza liczby zatrudnionych w MŚP osób w ogólnej liczbie
zatrudnionych w gospodarce Republiki Białoruś z 35% w poprzedniej wersji do 41,7%.
Zgodnie z rozporządzeniem planowana wielkość wydatków w celu finansowego zabezpieczenia
realizacji programu państwowego zmniejsza się o 1,6% do 594 mln BYR (563,57 mln USD wg
kursu NB RB. Przy tym liczba ośrodków wspierania przedsiębiorczości, inkubatorów
przedsiębiorczości pozostaje na dotychczasowym poziomie – 114 i 38 odpowiednio.
Rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu.
5
8.
Białoruś wprowadza licencjonowanie eksportu drewna drzew liściastych
Na oficjalnej stronie Rady Ministrów Białorusi została opublikowana Uchwała Rady Ministrów
Republiki Białoruś z dnia 28.10.2016 r. nr 885:
„O licencjonowaniu eksportu za granicę celną EaUG oddzielnych rodzajów drewna…”,
bezpośredni link do dokumentu źródłowego:
http://www.government.by/upload/docs/file34a4ed32180d1c1b.PDF
na mocy której (na 6 miesięcy) od dnia 1 listopada 2016 r. do 1 maja 2017 r. wprowadza się
licencjonowanie eksportu drewna drzew liściastych z RB poza obszar celny Euroazjatyckiej
Unii Gospodarczej.
Wg treści rozporządzenia eksporterzy wybranych rodzajów materiału z drewna liściastego
zobowiązani są do uzyskiwania jednorazowych licencji w Ministerstwie ds. Regulacji
Antymonopolowych i Handlu, po uzgodnieniu z Białoruskim Produkcyjno-Handlowym
Koncernem Przemysłu Leśnego - Bełlesbumpromem.
9.
Beloil Polska Sp. z o.o. planuje zwiększenie eksportu paliw na rynek europejski
Beloil Polska Sp. sp. z o – spółka-córka państwowego przedsiębiorstwa "Belorusneft" (Rechitsa,
obwód Homelski) i eksportera produktów ropopochodnych z Białorusi –"Belorusskaya
neftyanaya kompaniya" - planuje zwiększenie eksportu paliw na rynek europejski w 2016 roku
o 87,5% w porównaniu z 2015 r. - do 619 tys t.
W pierwszym półroczu 2016 r. Beloil Polska Sp. z o.o. sprzedała w Polsce 181,4 tys. ton
produktów ropopochodnych, w Słowacji – 86 tys. t, w Czechach – 70,3 tys. t, na Węgrzech – 19
tys. t, we Włoszech - 1,7 tys. t.
Według danych Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego w 2015 r. udział Beloil
Polska Sp. z o.o. w imporcie oleju napędowego na rynek polski wyniósł 12,3%, w imporcie gazu
skroplonego – 10%. Według wspólnych danych E-petrol i Coface, na koniec 2015 r Beloil
Polska znajdowała się na 34. miejscu w rankingu Top 200 firm paliwowych w Polsce.
Beloil Polska Sp. z o.o. sprzedaje olej napędowy z najbliższych baz naftowych OLPP
położonych we wschodniej i centralnej części Polski (Narewka, Emilianów, Małaszewicze, Wola
Rzędzińska oraz Koluszki).
Opracowanie WPHI Ambasady RP w Mińsku
Pierwszy tydzień listopada 2016 r.
6