Struktura oszczędnodci gospodarstw domowych
Transkrypt
Struktura oszczędnodci gospodarstw domowych
Sprzeda¿ netto funduszy inwestycyjnych Jacek Koronkiewicz wiceprezes zarządu CU Polska TFI RYNEK FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH W POLSCE 47 5 100% 218 182 151 1 584 350 416 80% 1 812 395 900 260 50 801 563 188 60% 1 021 Rynek produktów inwestycyjnych w Polsce rozwija się bardzo szybko. Sprzyjają temu warunki makroekonomiczne (spadające stopy procentowe, wzrost gospodarczy, sentyment do rynków finansowych) oraz wzrost zamożności gospodarstw domowych. W ostatnich latach obserwujemy dość szybką zmianę struktury oszczędności osób prywatnych w kierunku alternatywnych do depozytów bankowych sposobów pomnażania środków. W grudniu 1999 roku ponad 70 proc. oszczędności było zgromadzonych w depozytach bankowych, jeżeli do tego dodamy gotówkę udział ten wrośnie do prawie 90 proc. W połowie 2005 roku depozyty bankowe stanowiły mniej niż połowę oszczędności, a obserwując kierunek tych zmian dalszy spadek udziału depozytów wydaje się oczywisty. Jedyną niewiadomą jest tempo tego procesu. Beneficjentami powyższych zmian są przede wszystkim otwarte fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne oraz ubezpieczenia na życie, a więc segmenty usług finansowych, w których Grupa Commercial Union jest obecna. Struktura oszczêdnoci gospodarstw domowych 100% 90% 80% 2 1 3 19 10 2 7 24 38 34 19 3 12 23 38 70% 32 4 23 45 6 30 30 33 42 63 74 14 33 15 42 49 60% 51 50% 40% 5 302 6 174 588 548 0% 2 588 -20% -3 765 -25 -40% 2003 2004 WIG 206 92 -138 -496 -60% 746 679 1 391 -42 -51 -200 1 071 367 1 123 20% -362 -173 -18 -28 -15 mar-05 kwi-05 166 219 -107 sty-05 akcji lut-05 mieszane obligacji maj-05 cze-05 rynku pieniężnego lip-05 pozostałe W okresie ostatnich dwóch i pół roku widzimy znaczącą zmianę preferencji klientów pod względem rodzaju wybieranych funduszy inwestycyjnych. Lata 2003 i 2004 to okres dynamicznych wzrostów na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie i prymat funduszy z udziałem akcji. Proces ten w dużej mierze odbywał się kosztem funduszy bezpiecznych – przede wszystkim funduszy obligacji i rynku pieniężnego. W ostatnim kwartale 2004 roku w związku ze znacznymi obniżkami stóp procentowych wzrosła atrakcyjność funduszy obligacji i dopiero nieprzerwane wzrosty na GPW w ciągu ostatnich miesięcy ponownie spowodowały, że do łask wróciły fundusze z udziałem akcji. 40 Struktura aktywów funduszy inwestycyjnych 45 54 100% 90% 40% 159 193 30% 215 207 80% 201 196 20% 200 70% 60% 10% 50% 0% gru-99 gru-00 gru-01 otwarte fundusze emerytalne ubezpieczenia na życie (ryzyko ubezpieczającego) otwarte fundusze inwestycyjne gru-02 gru-03 gru-04 cze-05 inwestycje bezpośrednie gotówka w obiegu 30% depozyty złotowe i walutowe Źródło: Analizy On-line, dane w mld złotych Analizując rozwój rynku funduszy inwestycyjnych należy zauważyć, że poza niewielkim zastojem w 2004 roku mamy do czynienia z nieustannym i dynamicznym wzrostem. Na koniec sierpnia 2005 roku wartość aktywów zarządzanych przez 161 funduszy przekroczyła 50 mld złotych. Rynek ubezpieczeniowy nie dysponuje szczegółowymi danymi na temat zgromadzonych aktywów, ale z informacji uzyskanych z Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych o wysokości zebranej składki (1,6 mld złotych zebrane przez 25 Towarzystw) wynika, że rynek ten zwiększa swoją wartość z roku na rok. CU TFI; październik 2005 40% 20% 10% 0% gru-02 gru-03 gru-04 sty-05 lut-05 mar-05 kwi-05 maj-05 cze-05 lip-05 sie-05 CU TFI akcji mieszane obligacji rynku pieniężnego zamknięte Wspomniane wcześniej zmiany w sprzedaży poszczególnych grup funduszy znajdują swoje odzwierciedlenie w strukturze aktywów funduszy inwestycyjnych. Koniec lat 90-tych i początek XX wieku to dominacja funduszy obligacji, których udział dochodził do 65 proc. aktywów funduszy inwestycyjnych. Dopiero hossa rozpoczęta w 2003 roku zmieniła strukturę aktywów na korzyść fun- konkurencja 1 CU TFI na tle rynku 1 6161 535 615 436 16 miejsce 292 283 218 216 175 106 48 19 -30 -42 -115 -333 DW S 806 767 SE B PK O/ CS Niestety pomimo tak dynamicznego rozwoju rynku funduszy inwestycyjnych przez ostatnie kilka miesięcy sukcesywnie tracimy udział w rynku z 2,7 proc. w 2004 rok do niewiele ponad 2 proc. w sierpniu 2005. Zakładając, że w tym okresie nasz udział w rynku pozostałby bez zmian powinniśmy pozyskać dodatkowe 350 mln złotych. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, że środki te również nie wpłynęły do produktów CU Życie, a wręcz przeciwnie przy rosnącym rynku udział w przypisie składki spadł z 10 proc. w 2004 roku do 8 proc. w 2005 roku. (31.08.2004-31.08.2005) 4 979 AIG All ian z TF IP ZU OP ER A SK OK GT FI Ska rbi ec CU TF I Struktura aktywów funduszy inwestycyjnych CU TFI jest odmienna od rynkowej – w naszych aktywach udział funduszy z udziałem akcji sięga 80 proc., czyli około 30 proc. więcej niż ma to miejsce w przypadku średniej rynkowej. Nie bez wpływu na ten fakt mają bardzo dobre wyniki inwestycyjne i elementy doradztwa w sprzedaży naszych funduszy. Udzia³ CU TFI w nap³ywie nowych rodków w ostatnim roku Pio nee rP eka o WB KA I B Ban ku B Ha nd PH low ego KB C IN GB SK Mi llen Un niu ion m Inv est me nt duszy akcyjnych, doprowadzając do pewnego rodzaju równowagi pomiędzy funduszami z udziałem akcji i obligacyjnymi. Udzia³ CU TFI w nap³ywie nowych rodków od pocz¹tku 2005 roku (31.12.2004-31.08.2005) 3 266 1 473 50 413 aktywa CU TFI 45 127 aktywa pozostałych TFI na rynku 1 098 37 727 33 231 787 34 943 709 683 31 500 466 Udział CU TFI w rynku 0,14% 0,52% 0,96% 2,07% 2,66% 2,64% 2,25% 2,03% 20 116 303 689 931 995 1 015 1 025 cze-02 gru-02 cze-03 gru-03 cze-04 gru-04 cze-05 sie-05 Udzia³ CU TFI w nap³ywie nowych rodków od pocz¹tku dzia³alnoci (31.04.2002-31.08.2005) 12 273 3 696 18 miejsce 73 51 Przy obecnej aktywności dystrybutorów na rynku (zarówno bankowych, jak i bezpośrednich) istnieje duże zagrożenie dla portfela naszych klientów. Klient pozyskany do funduszy inwestycyjnych czy produktów ubezpieczeniowych natychmiast będzie otrzymywał ofertę innych produktów finansowych oferowanych przez danego dystrybutora. Znaczna część banków już prowadzi taką aktywną obsługę klienta. Wydaje się zatem, że dla „ochrony” naszych klientów przed konkurencją musimy zaoferować im wszystkie produkty Grupy Commercial Union, w tym tak popularne produkty inwestycyjne. 3 684 2 092 1 335 1 317 1 231 10 miejsce 1 101 799 772 81 Nikt nie ma wątpliwości, że segment funduszy inwestycyjnych będzie w dalszym ciągu się rozwijał. Podstawowymi czynnikami rozwoju będą dobre prognozy dla gospodarki, rosnąca zamożność naszych klientów, spadające stopy procentowe, nieatrakcyjne depozyty bankowe i koniunktura na rynkach finansowych. Pio nee rP eka o WB KA IB IN GB SK Un ion BP H Inv est me nt KB C Ban ku SE Ha B nd low ego Mi llen niu m CU TF I AIG All ian z SK OK OP ER A TF IP ZU GT Ska FI rbi ec DW S PK O/ CS 314 306 204 175 172 161 114 87 CU TFI; październik 2005 -46 -187 AIG All ian z Ska rbi ec GT FI SK OK CU TF I DW S SE B PK O/ CS Pio nee rP eka o WB KA IB BP H Ban IN ku GB Ha S K nd low ego 14 633 182 175 171 168 130 86 84 KB Mi C llen Un niu ion m Inv est me nt TF IP ZU OP ER A 239 22 224 konkurencja 2 Czynniki dalszego rozwoju rynku funduszy inwestycyjnych: I dobre prognozy dla gospodarki, I rosnąca zamożność naszych klientów, I spadające stopy procentowe, I nieatrakcyjne depozyty bankowe, I dobra koniunktura na rynkach finansowych. FUNDUSZE ZAGRANICZNE W POLSCE Pojawienie się na naszym rynku oferty funduszy inwestycyjnych było możliwie dzięki zmianom legislacyjnym dostosowującym nasze prawo do dyrektyw Unii Europejskiej. Ostatnia nowelizacja ustawy o funduszach inwestycyjnych wprowadziła zasadę tzw. jednolitego paszportu, która zakłada, że podmiot prowadzący określoną działalność w macierzystym kraju powinien mieć możliwość świadczenia usług również w krajach członkowskich. Zapisy ustawowe w tym zakresie regulują tworzenie i działalność zagranicznych spółek zarządzających funduszami inwestycyjnymi w Polsce oraz uproszczone zasady dystrybucji zagranicznych funduszy inwestycyjnych. Z drugiej strony ustawa wprowadza zmiany, które mają uczynić polskie Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych bardziej konkurencyjnymi w stosunku do zagranicznych. Należą do nich: umożliwienie towarzystwom świadczenia usług zarządzania aktywami na zlecenie (do tej pory zarezerwowane wyłącznie dla biur maklerskich), zwiększenie możliwości inwestycyjnych poprzez zwiększenie limitów zaangażowania oraz poszerzenie spektrum inwestycyjnego (np. o instrumenty pochodne). Otwarcie polskiego rynku na konkurencję zagraniczną spowodowało zainteresowanie nim wielkich europejskich i światowych graczy. Wbrew wielokrotnym zapowiedziom w mediach z dniem 1 maja 2004 roku nie mieliśmy do czynienia z zalewem rynku funduszami zagranicznymi. Pomimo, że zarejestrowana na koniec czerwca br. liczba funduszy zagranicznych zbliżyła się do liczby polskich fun- CU TFI; październik 2005 duszy, to pod względem wartości pozyskanych środków ich udział jest nieporównywalnie mniejszy niż krajowych powierników. Śledząc różnego rodzaju publikacje prasowe można odnieść wrażenie, że oferta zagranicznych funduszy inwestycyjnych jest tak atrakcyjna, że polskie fundusze nie będą miały racji bytu. Przyjrzyjmy się zatem charakterystyce funduszy zagranicznych i mocnym stronom ich oferty. Różnorodność oferty jest niewątpliwą zaletą: oferowane spektrum funduszy daje możliwość wyboru funduszu zarówno kierując się kryterium poziomu ryzyka inwestycyjnego, jak i zaangażowania geograficznego. Możliwość inwestowania za ich pośrednictwem na giełdach zachodnich czy rynkach wschodzących może być zaletą, ale też niesie ze sobą spore ryzyko. A w przypadku inwestycji w naszym regionie wydaje się, że krajowa oferta jest bardziej atrakcyjna np. ze względu na znajomość rynku. Opinia o niskich kosztach zarządzania w funduszach zagranicznych w dużej mierze wynika z niewiedzy lub braku rzetelnej informacji. Otóż porównywanie poziomu opłat za zarządzanie w naszych funduszach oraz w funduszach zagranicznych jest sporym nieporozumieniem. W przypadku polskiej oferty opłata za zarządzanie obejmuje wszystkie koszty jakie ponosi fundusz, a w przypadku funduszy zagranicznych nie obejmuje kosztów marketingu, agenta transferowego, badania sprawozdań finansowych oraz depozytariusza. Jeżeli porównalibyśmy takie same kategorie kosztów po obydwu stronach uzyskalibyśmy podobne poziomy. W przypadku opłat manipulacyjnych ich poziomy są podobne w obu ofertach. Na korzyść zagranicznej konkurencji działa fakt, że mają znacząco mniejsze obowiązki informacyjne w porównaniu z naszymi funduszami. Oczywiście przekłada to się na mniej kosztowną działalność dla TFI, ale przez klienta powinno być postrzegane jako ograniczenie nadrzędnej cechy funduszy inwestycyjnych tj. transparentności. konkurencja 3