2. Integracja europejska • WyjaŹnij, jakie 2. Integracja

Transkrypt

2. Integracja europejska • WyjaŹnij, jakie 2. Integracja
2.
2. Integracja
Integracja europejska
europejska
• WyjaÊnij, jakie
korzyÊci wynikajà
z pracy w grupie.
Poczàtki Unii Europejskiej
DoÊwiadczenia zwiàzane z I i II wojnà Êwiatowà
oraz wzrastajàce poczucie zagro˝enia ze strony
krajów bloku komunistycznego przyczyniły si´ do
powstania na zachodzie Europy idei integracji
europejskiej. Głównymi celami wspólnych działaƒ
tamtejszych paƒstw były odbudowa gospodarcza
po zniszczeniach wojennych i stworzenie ekonomicznej przeciwwagi dla rosnàcej pot´gi ZSRR.
Zbli˝eniu paƒstw europejskich sprzyjały wspólna kultura i historia oraz podobne wartoÊci. Istotnà rol´ odegrała te˝ Rada Europy – organizacja
działajàca na rzecz przestrzegania praw człowieka, utworzona w 1949 r. Kolejnym wa˝nym krokiem w procesie integracji było powstanie
w latach 50. XX w. trzech Wspólnot Europejskich,
czyli organizacji o charakterze gospodarczym.
Były to: Europejska Wspólnota W´gla i Stali
(w skrócie: EWWiS), Europejska Wspólnota Energii
Atomowej (w skrócie: Euratom) oraz Europejska
Wspólnota Gospodarcza (w skrócie: EWG), która
w 1992 r., na mocy traktatu z Maastricht [czyt.:
mastricht] otrzymała nazw´ – Wspólnota Europejska. Do 2009 r. organizacje te tworzyły
tzw. pierwszy filar Unii Europejskiej, czyli uni´
gospodarczo-walutowà. Drugi filar UE stanowiła
wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeƒstwa.
Z kolei trzeci filar opierał si´ na wspólnej polityce
wewn´trznej i wymiarze sprawiedliwoÊci.
Istotnà regułà obowiàzujàcà w Unii jest zasada
solidarnoÊci. Zgodnie z nià działania podejmowane przez paƒstwa członkowskie muszà uwzgl´dniaç dobro całej organizacji.
Podpisanie w 1957 r. traktatów rzymskich, powołujàcych do ˝ycia EWG
i Euratom, uznaje si´ za podstaw´ procesu integracji europejskiej.
åwiczenie 1
Napisz, jakie nast´pstwa dla ka˝dego z paƒstw członkowskich Unii Europejskiej ma
współpraca w ramach tej organizacji.
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
åwiczenie 2
Wstaw znak „x” w kratki obok zdaƒ prawdziwych.
Od 2009 r. obowiàzuje w UE podział na 3 filary.
Traktat z Maastricht podpisano w 1992 r.
Idea integracji europejskiej powstała w ZSRR.
62
Zasada solidarnoÊci jest jednà z najwa˝niejszych
reguł obowiàzujàcych w Unii Europejskiej.
Istotnà rol´ w procesie integracji odegrała Rada
Europy.
R ozdzia ∏ III: Polska i Êw iat
2. Integracja europejska
Funkcjonowanie Unii Europejskiej
Unia Europejska to wspólnota wyjàtkowa w skali
Êwiatowej. Z jednej strony, podobnie jak w innych
organizacjach mi´dzynarodowych, poszczególne
paƒstwa zachowujà w niej odr´bnoÊç, np. w zakresie prawa wewn´trznego. Z drugiej strony Unia
działa na zasadach przypominajàcych funkcjonowanie paƒstwa – bardzo wa˝nà rol´ odgrywa
w niej m.in. współpraca w dziedzinie gospodarki
oraz wprowadzenie w niektórych paƒstwach
wspólnej waluty, euro. Ponadto cz´Êç decyzji podejmowanych dotàd przez paƒstwa członkowskie jest
åwiczenie 3
przenoszona do wspólnie tworzonych instytucji
unijnych. Organy te mogà wi´c wykonywaç swoje
obowiàzki na poziomie ogólnoeuropejskim.
1 grudnia 2009 r. wszedł w ˝ycie traktat
z Lizbony. Zniósł on podział Unii na filary i przekształcił jà w typowà organizacj´ mi´dzynarodowà, w której poszczególne organy majà dokładnie
okreÊlone uprawnienia. Do głównych instytucji
unijnych nale˝à: Parlament Europejski, Rada
Unii Europejskiej, Rada Europejska, Komisja
Europejska oraz Trybunał SprawiedliwoÊci.
praca
ze schematem
Zapoznaj si´ z informacjami zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenia.
Organy Unii Europejskiej
• Reprezentuje obywateli, jego skład wybierany jest przez nich
w wyborach bezpoÊrednich.
• Współdecyduje (z Radà UE) o prawie i bud˝ecie Unii.
Parlament
Europejski
Rada Unii
Europejskiej
• W jej skład wchodzà ministrowie z rzàdów wszystkich paƒstw członkowskich.
• Kieruje politykà gospodarczà UE.
• Odgrywa istotnà rol´ w polityce zagranicznej i bezpieczeƒstwa.
Rada
Europejska
• W jej skład wchodzà przedstawiciele paƒstw członkowskich – premierzy i prezydenci.
• Wyznacza główne kierunki polityki UE i ustala jej priorytety.
• Na jej czele stoi przewodniczàcy, reprezentujàcy UE na arenie mi´dzynarodowej.
Komisja
Europejska
• Posiada inicjatyw´ prawodawczà.
• Pełni funkcj´ wykonawczà, zarzàdzajàcà i kontrolnà, czuwajàc nad przestrzeganiem
prawa europejskiego przez paƒstwa członkowskie.
• Reprezentantem Komisji jest Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych
i Polityki Bezpieczeƒstwa, odpowiadajàcy za prowadzenie polityki zagranicznej UE.
• Działa niezale˝nie od decyzji rzàdów poszczególnych paƒstw.
Trybunał
SprawiedliwoÊci
• Interpretuje prawo europejskie oraz czuwa nad jego przestrzeganiem
przez członków UE.
• Rozstrzyga spory np. mi´dzy paƒstwami członkowskimi, instytucjami unijnymi
oraz mi´dzy obywatelami UE a instytucjami.
1. Wska˝ organy sprawujàce władz´ wykonawczà oraz sàdowniczà w UE.
2. Połàcz nazwy instytucji unijnych z odpowiadajàcymi im zadaniami.
Rada Unii Europejskiej •
Trybunał SprawiedliwoÊci •
Parlament Europejski •
• kieruje politykà gospodarczà UE
• wyznacza główne kierunki polityki UE
• reprezentuje obywateli UE
Komisja Europejska •
• nadzoruje przestrzeganie prawa europejskiego
Rada Europejska •
• nadzoruje przestrzeganie prawa europejskiego
63
ROZDZIA¸ III
Racja stanu to najwa˝niejsze cele, do których osiàgni´cia dà˝à przedstawiciele władz
danego paƒstwa, kierujàcy jego politykà wewn´trznà i zagranicznà.
Politykà zagranicznà nazywa si´ działania prowadzone przez władze paƒstwa na arenie
mi´dzynarodowej, zmierzajàce do realizacji okreÊlonych zadaƒ poprzez współprac´
z innymi krajami lub wywieranie na nie nacisków.
Współpraca mi´dzynarodowa oznacza działalnoÊç podejmowanà wspólnie przez wiele
paƒstw lub instytucji i organizacji o mi´dzynarodowym zasi´gu działania. Jej podstawà nie jest rywalizacja, lecz dà˝enie do osiàgni´cia wspólnych celów.
Organy Unii Europejskiej: Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Rada Europejska, Komisja Europejska, Trybunał SprawiedliwoÊci.
Traktaty europejskie
Traktaty
rzymskie
(1957 r.)
Traktat
z Maastricht
(1992 r.)
Traktat
z Nicei
(2001 r.)
Traktat
z Lizbony
(2007 r.)
Organizacjà mi´dzynarodowà okreÊlamy zrzeszenie co najmniej trzech paƒstw lub organizacji gospodarczych, powołane do realizacji wspólnych zadaƒ o charakterze mi´dzynarodowym.
Misje pokojowe sà podstawowà metodà rozwiàzywania problemów współczesnego Êwiata. Ich celem jest utrzymanie lub przywrócenie pokoju i bezpieczeƒstwa na danym
terenie przy u˝yciu sił zbrojnych oddanych przez paƒstwa do dyspozycji ONZ.
Główne formy migracji
Emigracja
Reemigracja
Imigracja
Uchodêstwo
Repatriacja
Opuszczenie
własnej ojczyzny
i wyjazd do
innego paƒstwa.
Powrót do
ojczyzny
z emigracji.
Przybycie do
danego kraju
z innego
paƒstwa.
Ucieczka
z własnego paƒstwa z obawy
przed przeÊladowaniami.
Powrót do kraju
osób, które
wczeÊniej zostały
zmuszone do
jego opuszczenia.
Terroryzm to zaplanowane działanie oparte na przemocy psychicznej lub fizycznej wobec
obywateli danego paƒstwa, majàce wymusiç na jego władzach okreÊlone decyzje.
Pomocà humanitarnà nazywamy akcj´ na rzecz ludnoÊci cierpiàcej na skutek kl´sk
˝ywiołowych lub konfliktów zbrojnych. Dzi´ki tym przedsi´wzi´ciom otrzymuje ona
m.in. ˝ywnoÊç i Êrodki medyczne.
Globalizacja to proces zachodzàcy w społeczeƒstwie i gospodarce, który jest wynikiem
takich zjawisk, jak współzale˝noÊci ekonomiczne mi´dzy paƒstwami czy nasilenie
przepływu ludnoÊci i technologii. Z jednej strony prowadzi do wi´kszej integracji,
nawet odległych regionów, i wzrostu gospodarczego, z drugiej – do zanikania ró˝nic
kulturowych oraz wyraêniejszego podziału na kraje bogate i biedne.
95