2. Integracja europejska • WyjaŹnij, jakie 2. Integracja
Transkrypt
2. Integracja europejska • WyjaŹnij, jakie 2. Integracja
2. 2. Integracja Integracja europejska europejska • WyjaÊnij, jakie korzyÊci wynikajà z pracy w grupie. Poczàtki Unii Europejskiej DoÊwiadczenia zwiàzane z I i II wojnà Êwiatowà oraz wzrastajàce poczucie zagro˝enia ze strony krajów bloku komunistycznego przyczyniły si´ do powstania na zachodzie Europy idei integracji europejskiej. Głównymi celami wspólnych działaƒ tamtejszych paƒstw były odbudowa gospodarcza po zniszczeniach wojennych i stworzenie ekonomicznej przeciwwagi dla rosnàcej pot´gi ZSRR. Zbli˝eniu paƒstw europejskich sprzyjały wspólna kultura i historia oraz podobne wartoÊci. Istotnà rol´ odegrała te˝ Rada Europy – organizacja działajàca na rzecz przestrzegania praw człowieka, utworzona w 1949 r. Kolejnym wa˝nym krokiem w procesie integracji było powstanie w latach 50. XX w. trzech Wspólnot Europejskich, czyli organizacji o charakterze gospodarczym. Były to: Europejska Wspólnota W´gla i Stali (w skrócie: EWWiS), Europejska Wspólnota Energii Atomowej (w skrócie: Euratom) oraz Europejska Wspólnota Gospodarcza (w skrócie: EWG), która w 1992 r., na mocy traktatu z Maastricht [czyt.: mastricht] otrzymała nazw´ – Wspólnota Europejska. Do 2009 r. organizacje te tworzyły tzw. pierwszy filar Unii Europejskiej, czyli uni´ gospodarczo-walutowà. Drugi filar UE stanowiła wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeƒstwa. Z kolei trzeci filar opierał si´ na wspólnej polityce wewn´trznej i wymiarze sprawiedliwoÊci. Istotnà regułà obowiàzujàcà w Unii jest zasada solidarnoÊci. Zgodnie z nià działania podejmowane przez paƒstwa członkowskie muszà uwzgl´dniaç dobro całej organizacji. Podpisanie w 1957 r. traktatów rzymskich, powołujàcych do ˝ycia EWG i Euratom, uznaje si´ za podstaw´ procesu integracji europejskiej. åwiczenie 1 Napisz, jakie nast´pstwa dla ka˝dego z paƒstw członkowskich Unii Europejskiej ma współpraca w ramach tej organizacji. .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... åwiczenie 2 Wstaw znak „x” w kratki obok zdaƒ prawdziwych. Od 2009 r. obowiàzuje w UE podział na 3 filary. Traktat z Maastricht podpisano w 1992 r. Idea integracji europejskiej powstała w ZSRR. 62 Zasada solidarnoÊci jest jednà z najwa˝niejszych reguł obowiàzujàcych w Unii Europejskiej. Istotnà rol´ w procesie integracji odegrała Rada Europy. R ozdzia ∏ III: Polska i Êw iat 2. Integracja europejska Funkcjonowanie Unii Europejskiej Unia Europejska to wspólnota wyjàtkowa w skali Êwiatowej. Z jednej strony, podobnie jak w innych organizacjach mi´dzynarodowych, poszczególne paƒstwa zachowujà w niej odr´bnoÊç, np. w zakresie prawa wewn´trznego. Z drugiej strony Unia działa na zasadach przypominajàcych funkcjonowanie paƒstwa – bardzo wa˝nà rol´ odgrywa w niej m.in. współpraca w dziedzinie gospodarki oraz wprowadzenie w niektórych paƒstwach wspólnej waluty, euro. Ponadto cz´Êç decyzji podejmowanych dotàd przez paƒstwa członkowskie jest åwiczenie 3 przenoszona do wspólnie tworzonych instytucji unijnych. Organy te mogà wi´c wykonywaç swoje obowiàzki na poziomie ogólnoeuropejskim. 1 grudnia 2009 r. wszedł w ˝ycie traktat z Lizbony. Zniósł on podział Unii na filary i przekształcił jà w typowà organizacj´ mi´dzynarodowà, w której poszczególne organy majà dokładnie okreÊlone uprawnienia. Do głównych instytucji unijnych nale˝à: Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Rada Europejska, Komisja Europejska oraz Trybunał SprawiedliwoÊci. praca ze schematem Zapoznaj si´ z informacjami zamieszczonymi w tabeli i wykonaj polecenia. Organy Unii Europejskiej • Reprezentuje obywateli, jego skład wybierany jest przez nich w wyborach bezpoÊrednich. • Współdecyduje (z Radà UE) o prawie i bud˝ecie Unii. Parlament Europejski Rada Unii Europejskiej • W jej skład wchodzà ministrowie z rzàdów wszystkich paƒstw członkowskich. • Kieruje politykà gospodarczà UE. • Odgrywa istotnà rol´ w polityce zagranicznej i bezpieczeƒstwa. Rada Europejska • W jej skład wchodzà przedstawiciele paƒstw członkowskich – premierzy i prezydenci. • Wyznacza główne kierunki polityki UE i ustala jej priorytety. • Na jej czele stoi przewodniczàcy, reprezentujàcy UE na arenie mi´dzynarodowej. Komisja Europejska • Posiada inicjatyw´ prawodawczà. • Pełni funkcj´ wykonawczà, zarzàdzajàcà i kontrolnà, czuwajàc nad przestrzeganiem prawa europejskiego przez paƒstwa członkowskie. • Reprezentantem Komisji jest Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeƒstwa, odpowiadajàcy za prowadzenie polityki zagranicznej UE. • Działa niezale˝nie od decyzji rzàdów poszczególnych paƒstw. Trybunał SprawiedliwoÊci • Interpretuje prawo europejskie oraz czuwa nad jego przestrzeganiem przez członków UE. • Rozstrzyga spory np. mi´dzy paƒstwami członkowskimi, instytucjami unijnymi oraz mi´dzy obywatelami UE a instytucjami. 1. Wska˝ organy sprawujàce władz´ wykonawczà oraz sàdowniczà w UE. 2. Połàcz nazwy instytucji unijnych z odpowiadajàcymi im zadaniami. Rada Unii Europejskiej • Trybunał SprawiedliwoÊci • Parlament Europejski • • kieruje politykà gospodarczà UE • wyznacza główne kierunki polityki UE • reprezentuje obywateli UE Komisja Europejska • • nadzoruje przestrzeganie prawa europejskiego Rada Europejska • • nadzoruje przestrzeganie prawa europejskiego 63 ROZDZIA¸ III Racja stanu to najwa˝niejsze cele, do których osiàgni´cia dà˝à przedstawiciele władz danego paƒstwa, kierujàcy jego politykà wewn´trznà i zagranicznà. Politykà zagranicznà nazywa si´ działania prowadzone przez władze paƒstwa na arenie mi´dzynarodowej, zmierzajàce do realizacji okreÊlonych zadaƒ poprzez współprac´ z innymi krajami lub wywieranie na nie nacisków. Współpraca mi´dzynarodowa oznacza działalnoÊç podejmowanà wspólnie przez wiele paƒstw lub instytucji i organizacji o mi´dzynarodowym zasi´gu działania. Jej podstawà nie jest rywalizacja, lecz dà˝enie do osiàgni´cia wspólnych celów. Organy Unii Europejskiej: Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Rada Europejska, Komisja Europejska, Trybunał SprawiedliwoÊci. Traktaty europejskie Traktaty rzymskie (1957 r.) Traktat z Maastricht (1992 r.) Traktat z Nicei (2001 r.) Traktat z Lizbony (2007 r.) Organizacjà mi´dzynarodowà okreÊlamy zrzeszenie co najmniej trzech paƒstw lub organizacji gospodarczych, powołane do realizacji wspólnych zadaƒ o charakterze mi´dzynarodowym. Misje pokojowe sà podstawowà metodà rozwiàzywania problemów współczesnego Êwiata. Ich celem jest utrzymanie lub przywrócenie pokoju i bezpieczeƒstwa na danym terenie przy u˝yciu sił zbrojnych oddanych przez paƒstwa do dyspozycji ONZ. Główne formy migracji Emigracja Reemigracja Imigracja Uchodêstwo Repatriacja Opuszczenie własnej ojczyzny i wyjazd do innego paƒstwa. Powrót do ojczyzny z emigracji. Przybycie do danego kraju z innego paƒstwa. Ucieczka z własnego paƒstwa z obawy przed przeÊladowaniami. Powrót do kraju osób, które wczeÊniej zostały zmuszone do jego opuszczenia. Terroryzm to zaplanowane działanie oparte na przemocy psychicznej lub fizycznej wobec obywateli danego paƒstwa, majàce wymusiç na jego władzach okreÊlone decyzje. Pomocà humanitarnà nazywamy akcj´ na rzecz ludnoÊci cierpiàcej na skutek kl´sk ˝ywiołowych lub konfliktów zbrojnych. Dzi´ki tym przedsi´wzi´ciom otrzymuje ona m.in. ˝ywnoÊç i Êrodki medyczne. Globalizacja to proces zachodzàcy w społeczeƒstwie i gospodarce, który jest wynikiem takich zjawisk, jak współzale˝noÊci ekonomiczne mi´dzy paƒstwami czy nasilenie przepływu ludnoÊci i technologii. Z jednej strony prowadzi do wi´kszej integracji, nawet odległych regionów, i wzrostu gospodarczego, z drugiej – do zanikania ró˝nic kulturowych oraz wyraêniejszego podziału na kraje bogate i biedne. 95