Sytuacja epidemiologiczna HIV/AIDS w świecie, w Europie w Polsce

Sytuacja epidemiologiczna
HIV/AIDS
w świecie, w Europie
w Polsce, i w woj. łódzkim
Łódź, 28.11.2006 r.
Informacje i dane
epidemiologiczne wykorzystane
w prezentacji pochodzą z :
• własnych opracowań Krajowego
Centrum ds. AIDS
• Państwowego Zakładu Higieny
• UNAIDS
• EUROHIV
• UNICEF
Szacunkowe dane epidemiologiczne
HIV/AIDS na świecie (rok 2005)
Liczba osób żyjących z HIV – 40,3 mln (33,6 – 45,3)
dorośli – 38,0 mln (34,5 – 42,6)
kobiety – 17,5 mln (16,2 – 19,3)
dzieci (poniżej 15 roku życia) – 2,3 mln (2,1 – 2,8)
Liczba nowo wykrytych zakażeń HIV – 4,9 mln (4,3 – 6,6)
dorośli – 4,2 mln (3,6 – 5,8)
dzieci – 700 000 (630 000 – 820 000)
Zgony z powodu AIDS – 3,1 mln (2,8 – 3,6)
dorośli – 2,6 mln (2,3 – 2,9)
dzieci – 570 000 (510 000 – 670 000)
Szacunkowe dane
na koniec 2005 roku
Osoby żyjące z HIV ………….. 40,3 mln (36,7 – 45,3)
Nowe zakażenia w 2005 r. ………….. 4,9 mln (4,3 – 6,6)
Zgony z powodu AIDS w 2005 r. ………….. 3,1 mln (2,8 – 3,6)
Szacunkowa liczba dorosłych i dzieci
żyjących z HIV na koniec roku 2005
Western & Central Eastern Europe
& Central Asia
Europe
720 000
North America
[570 000 – 890 000] [990 000 – 2.3 million] East Asia
1.2 million
[650 000 – 1.8 million]
Caribbean
1.6 million
North Africa & Middle East
300 000
[200 000 – 510 000]
000]
Latin America
1.8 million
[1.4 – 2.4 million]
510 000
[230 000 – 1.4 million]
Sub-Saharan Africa
25.8 million
870 000
[440 000 – 1.4 million]
South & South-East Asia
7.4 million
[4.5 – 11.0 million]
Oceania
[23.8 – 28.9 million]
74 000
[45 000 – 120 000]
Ogółem: 40.3 mln
(36.7 – 45.3)
• około 14 000 nowych zakażeń HIV
•
•
•
dziennie w roku 2005
ponad 95 % w krajach o niskim i średnim
dochodzie
prawie 2000 wśród dzieci poniżej 15 roku
życia
około 12 000 zakażeń wśród osób
pomiędzy 15 a 49 rokiem życia, z czego:
– prawie 50 % stanowią kobiety
– około 50 % jest w wieku 15 - 24
HIV/AIDS wśród dzieci
•
•
•
•
•
•
•
•
•
już 17 milionów dzieci zostało sierotami z powodu AIDS
ponad 2 miliony dzieci zakażonych wirusem HIV czeka na śmierć,
co minutę z powodu AIDS umiera dziecko (poniżej 15 roku życia),
tylko w ubiegłym roku z powodu AIDS zmarło pół miliona dzieci
z 3 milionów zgonów z powodu AIDS w 2004, jeden na sześć
dotyczył dziecka,
większość dzieci została zakażona podczas porodu, mimo że
istnieją leki zapobiegające przenoszeniu się wirusa z matki na
dziecko. Zaledwie 1 % dzieci zakażonych wirusem HIV ma dostęp
do opieki medycznej,
każdego roku 640 tys. dzieci zakażą się HIV. Bez leczenia, połowa z
nich umrze przed drugimi urodzinami,
90 % nowych zakażeń dotyczy Afryki Subsaharyjskiej,
Co 15 sekund młoda osoba pomiędzy 15 a 24 rokiem życia zakaża
się HIV
Szacunkowa liczba dorosłych i dzieci
nowo zakażonych HIV w roku 2005
Western & Central Eastern Europe
& Central Asia
Europe
22 000
North America
43 000
[15 000 – 120 000 million]
Caribbean
[15 000
000 – 39 000]
[140 000 – 610 000]
000] East Asia
140 000
North Africa & Middle East
30 000
[17 000 – 71 000]
000]
Latin America
200 000
270 000
67 000
[35 000 – 200 000]
000]
Sub-Saharan Africa
3.2 million
[42 000 – 390 000]
000]
South & South-East Asia
990 000
[480 000 – 2.4 million]
million]
[2.8 – 3.9 million]
[130 000 – 360 000]
000]
Ogółem: 4.9 mln
(4.3 – 6.6)
Oceania
8200
[2400
2400 – 25 000]
Wskaźnik zakażeń HIV
w niektórych krajach obniża się,
jednak
ogólna liczba osób żyjących
z HIV
na świecie nadal wzrasta.
Według raportu UNAIDS w 2005
r. najbardziej gwałtowny wzrost liczby
zakażeń obserwowany był w Europie
Wschodniej, Azji Centralnej (25 %
do
1,6 mln) i Azji Wschodniej.
Jednak Afryka Subsaharyjska nadal
pozostaje
regionem
najbardziej
dotkniętym epidemią – w tym regionie
pojawiło się 64 % nowych zakażeń
(ponad 3 miliony osób).
AFRYKA SUB-SAHARYJSKA
• W regionie tym mieszka ok. 10 %
ludności świata, ale jest „domem” dla
ok. 60 % wszystkich osób żyjących
z HIV/AIDS – 25,8 mln.
• Według raportu UNAIDS szacuje się,
że w roku 2005 zakażonych zostało
3,2 mln osób a 2,4 mln osób (dorosłych)
i dzieci) zmarło z powodu AIDS
ŚRODKOWY WSCHÓD
I AFRYKA PÓŁNOCNA
• Najnowsze
szacunkowe
dane
pokazują,
iż
w regionie Środkowego Wschodu i Afryki Północnej
w roku 2005 zakażeniu uległo 67 000 osób.
• Około 510 000 żyje z HIV w tym regionie.
• Około 58 000 dorosłych i dzieci zmarło z powodu
AIDS w 2005 r.
• Główną drogą zakażenia HIV w regionie były
ryzykowne zachowania seksualne (seks bez
zabezpieczenia) jednakże dożylne stosowanie
narkotyków
staje
się
coraz
ważniejszym
czynnikiem (jest główną drogą zakażenia w co
najmniej dwóch krajach – Iranie i Libii).
AZJA
W 2005 roku 8,3 mln osób (w tym
2 mln kobiet) żyło z HIV w Azji,
w tym 1,1 mln zakażonych zostało
w ubiegłym roku AIDS pochłonął
520 000 istnień ludzkich w tym
regionie w 2005 roku.
AMERYKA PÓŁNOCNA
EUROPA ZACHODNIA I CENTRALNA
• Szacunkowa liczba osób żyjących z HIV
w rejonie Ameryki Północnej, Europy
Zachodniej
i
Centralnej
wzrosła
do
1,9 mln osób w roku 2005, w tym około
65 000 osób zakażonych w ubiegłym roku,
• Szeroka
dostępność
leków
antyretrowirusowych umożliwia utrzymanie
liczby zgonów z powodu AIDS na niskim
poziomie, około 30 000 w 2005 r.
EUROPA ZACHODNIA
EUROPA ZACHODNIA –
charakterystyka epidemii
• W niektórych krajach o wysokiej liczbie przypadków
•
•
•
•
AIDS brak jest danych nt HIV, lub są one
niekompletne (Francja, Włochy, Hiszpania),
50 % wzrost liczby zakażeń w 2004 w porównaniu
z 2000 rokiem, natomiast nie odnotowano wzrostu
liczby zakażeń w 2004 w porównaniu z 2003,
Kontakty heteroseksualne stanowiły główną drogę
zakażeń HIV w roku 2004,
Nadal dochodzi do zakażeń wśród mężczyzn
homo/biseksualnych,
Wzrost liczby osób żyjących z HIV/AIDS
Wskaźniki zakażeń HIV w Unii
Europejskiej (25) w 2003 wynoszą:
Średnio 14,2 / milion mieszkańców
W Portugalii 78,6 / milion mieszkańców
W Hiszpanii 32,8 / milion mieszkańców
We Włoszech 30,6 / milion mieszkańców
W Irlandii 2,1 / milion mieszkańców
Na Słowacji 0,4 / milion mieszkańców
W Czechach 0,8 / milion mieszkańców
W Polsce 15,5 / milion mieszkańców
W latach 1994 – 2003 odnotowano spadek z 25,4 do 14,2
EUROPA WSCHODNIA
I AZJA CENTRALNA
• Szacunkowa liczba osób żyjących z HIV
w Europie Wschodniej i Azji Centralnej
wynosiła 1,6 mln w roku 2005.
• Około 62 000 osób dorosłych i dzieci
zmarło z powodu AIDS w 2005 r.
• W 2005 r. wykryto 270 000 zakażeń.
• Około 75 % zakażeń odnotowanych
w latach 2000 – 2004 było wśród osób
młodych
poniżej
30
r.
życia
(w porównaniu w Europie Zachodniej
było to 33 %).
Czynniki wpływające na kierunek
i tempo rozprzestrzeniania
się epidemii
1. Geograficzne
2.
3.
sąsiedztwo
międzynarodowych
szlaków
handlu narkotykami,
Ograniczony
dostęp
do
środków prewencyjnych i do
usług medycznych dla IDU,
Polityki w zakresie karalności
i przestępczości w kontekście
ryzykownych zachowań
EUROPA WSCHODNIA
I AZJA CENTRALNA ( c.d.)
Poziom epidemii HIV/AIDS w Europie Wschodniej i Azji Centralnej stale
wzrasta. Szacunkowa liczba osób żyjących z HIV w tym regionie
osiągnęła 1,6 miliona. AIDS pochłonęło w 2005 r. prawie dwa razy
więcej istnień ludzkich w porównaniu z rokiem 2003 –
szacunkowo ok. 62 000 dorosłych i dzieci. Około 270 000 osób
zakażonych zostało HIV w ubiegłym roku. Zdecydowana większość
osób żyjących z HIV/AIDS w tym regionie to ludzie młodzi; 75 %
przypadków HIV odnotowanych pomiędzy rokiem 2000 a 2004
dotyczyło ludzi, którzy nie ukończyli jeszcze 30 roku życia
(w Europie Zachodniej wskaźnik ten wyniósł 33 %).
Zmienia się również trend epidemii jeżeli chodzi o drogę
zakażenia. W 2004 roku ponad 30 % nowych zakażeń
w Kazachstanie i Ukrainie, 45 % lub więcej w Białorusi i Mołdawii
było
wynikiem
niebezpiecznych
zachowań
seksualnych.
Zakażanych jest coraz więcej kobiet, większość z nich zakażona
zostaje przez partnerów seksualnych, którzy z kolei ulegli
zakażeniu przez stosowanie narkotyków droga dożylną
Europa Centralna: niski poziom epidemii
•W
europie
Centralnej
epidemia
HIV/AIDS utrzymuje się na dość niskim
poziomie.
• Główne
drogi zakażenia HIV
odmienne w różnych krajach, np.
są
– Kontakty homo i biseksualne na Węgrzech,
– IDU w Polsce,
– Kontakty heteroseksualne w Rumunii.
UNIA EUROPEJSKA
• Liczba odnotowanych zakażeń HIV w 2004 roku
była zbliżona do tej w 2003 roku (+ 5%), jednak
zdecydowanie wyższa niż w 2000 (+ 24 %),
• Wzrosła liczba osób żyjących z HIV/AIDS,
• Główne drogi zakażenia HIV różne w
poszczególnych krajach UE:
– IDU w krajach nadbałtyckich,
– Kontakty homo i biseksualne w Czechach i na
Węgrzech,
– Kontakty heteroseksualne na zachodzie
EUROPA WSCHODNIA
BIAŁORUŚ
ESTONIA
LITWA
ŁOTWA
MOŁDAWIA
ROSJA
UKRAINA
HIV/AIDS wśród dzieci
• Większość dzieci, które są nosicielami wirusa HIV
•
•
•
zostało zakażonych przez matki podczas porodu,
Mniej niż 10 % ciężarnych kobiet ma dostęp do
odpowiedniej opieki medycznej i leków, dzięki
którym dziecko może urodzić się zdrowe,
Bez środków zapobiegawczych, jedna trzecia
dzieci,
które
zostały
urodzone
przez
seropozytywne matki zakazi się wirusem HIV
(w czasie ciąży, podczas porodu lub karmienia
piersią),
Mniej niż 10 % dzieci osieroconych lub
zagrożonych z powodu AIDS otrzymuje jakiś
rodzaj wsparcia publicznego
EPIDEMIA HIV/AIDS
W POLSCE
HIV i AIDS w POLSCE (wg. PZH)
Dane od początku epidemii (1985) do końca sierpnia 2006 r.
• 10 292 zakażonych ogółem,
• Z tego co najmniej 5353 zakażonych
•
•
•
•
w związku z używaniem narkotyków drogą
dożylną (53 %),
1798 zachorowań na AIDS
817 chorych zmarło,
ok. 30 000 szacunkowa liczba osób żyjących
z HIV i AIDS (ok. 25 % to kobiety)
Ok. 660 mowo-wykrywanych zakażeń HIV
rocznie
Wskaźnik zakażeń HIV wykrytych w roku 2005
wg poszczególnych województw
(na 1000 000 mieszkańców)
Św iętokrzyskie
Wielkopolskie
Podkarpackie
Lubelskie
Podlaskie
Małopolskie
Zachodniopomorskie
Lubuskie
Kujaw sko - Pomorskie
Śląskie
Mazow ieckie
Opolskie
Polska
Łódzkie
Warmińsko-Mazurskie
Pomorskie
Dolnośląskie
0,00
0,31
0,53
0,57
0,60
0,67
0,83
0,94
1,09
1,16
1,21
1,40
1,52
1,72
1,94
2,38
2,69
4,19
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
4,00
4,50
Wskaźnik zakażeń nowo-wykrytych
w latach 1999-2004 – wg województw
Zakażenia HIV (1985 – 2005) wg wieku
4% 4%
8%
9%
<20
20 - 29
30 - 39
40 - 49
>50
25%
brak danych
50%
Epidemia HIV/AIDS
w województwie łódzkim
Sytuacja epidemiologiczna zakażeń wirusem HIV
i zachorowań na AIDS w województwie łódzkim
2001 - 2005
Od początku rejestracji tj. od 1986r. kiedy
w
województwie
łódzkim
wykryto
pierwszy przypadek zakażenia wirusem HIV do
31.08.2005r. zgłoszono 635 zakażeń, w tym
284 narkomanów. Na AIDS zachorowało 105
osób, z których 50 zmarło.
Osoby zakażone i chore na AIDS, to przede
wszystkim osoby młode w grupie wiekowej 20
– 29, ale także i 30 – 39 lat. Stanowią one
najliczniejszą grupę (około 70%).
Zapadalność na AIDS w województwie łódzkim
jest zbliżona do średniej zapadalności w kraju.
Sytuacja epidemiologiczna zakażeń wirusem HIV
i zachorowań na AIDS w województwie łódzkim
2001 - 2005
W województwie łódzkim sytuacja epidemiologiczna
zakażeń HIV i zachorowań na AIDS jest dość
stabilna.
Od 2003r. obserwuje się spadek nowo wykrytych
zakażeń HIV (w 2005 r. spadek o 36,1%
w stosunku do 2004 r. i o 46,6% w stosunku do roku
2003).
Zarówno zakażenia HIV jak i zachorowania na AIDS
dotyczą częściej
mężczyzn (ponad 70% osób
zakażonych i chorych stanowią mężczyźni).
Najliczniejszą grupę zakażonych stanowią osoby
uzależnione
od
narkotyków
i
osoby,
u których do zakażenia doszło w wyniku
ryzykownych zachowań seksualnych, najczęściej
heteroseksualnych
Sytuacja epidemiologiczna zakażeń wirusem HIV
i zachorowań na AIDS w województwie łódzkim
2001 - 2005
Zakażenia HIV
Rok
Zachorowania AIDS
Ogółem
Wsp. zapad.
Narkomani
%
Ogółem
Wsp. zapad.
Zgony
2001
50
1,9
48,0
5
0,19
2
2002
52
2,0
36,5
8
0,31
6
2003
73
2,8
41,1
6
0,23
3
2004
61
2,3
44,3
12
0,46
7
2005
39
1,5
38,5
20
0,77
3