Wymiana walut

Wymiana walut
Wpisany przez Andrzej Okrasiński
Banki za usługę pośrednictwa wymiany walut nie płacą podatku VAT.
Banki za usługę pośrednictwa wymiany walut nie płacą podatku VAT. Takie jest
orzeczenie ETS i polskiego sądu. VAT płaci się tylko od tzw. spreadu.
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU nr 54, poz. 535 z późn. zm.) nie
określa podstawy opodatkowania dla usług świadczonych przez bank. Nie ma tam również
mowy o opodatkowaniu dla usług pośrednictwa przy wymianie walut obcych, świadczonych w
zasadzie przez każdy bank komercyjny. W zdecydowanej większości usługa ta polega na tym,
że bank kupuje i następie sprzedaje waluty bez pobierania od klientów prowizji i bez pobierania
innych opłat.
Tak więc brak jest konkretnego przepisu w polskim prawie podatkowym, który by nakazywał
opodatkowanie tego typu działalności. To oznacza, że m.in. tego typu transakcje są
uregulowane nie tylko wprost normą prawną, ale poprzez interpretację prawa krajowego ze
szczególnym uwzględnieniem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w tej
sprawie. A wyroków Trybunału w tej kwestii było kilka. Niestety, Izba Skarbowa w Warszawie
nie wzięła tego pod uwagę.
Błędna była więc interpretacja polskiego organu podatkowego, który stwierdził, że podstawą
opodatkowania powinna być kwota naliczona, jako cena sprzedaży walut obcych pobierana od
nabywcy.
1/5
Wymiana walut
Wpisany przez Andrzej Okrasiński
Zgodnie z prawem, podstawą opodatkowania przy usługach pośrednictwa wymiany walut może
być ogólny dodatni wynik banku, tzw. spread. Jest to różnica, jaka powstaje pomiędzy kursem
kupna a sprzedaży zrealizowana w konkretnym czasie, np. miesiąca.
Tak m.in. stwierdził warszawski Wojewódzki Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 24 czerwca
2008 r. (sygn. III SA/Wa 480 - 481/08) posiłkując się stosownym orzecznictwem ETS.
Bankowe pośrednictwo
Sprawa rozpatrywana przez WSA w Warszawie dotyczyła banku komercyjnego, który świadczył
m.in. usługi w zakresie wymiany walut dla osób fizycznych i prawnych. Tego typu czynność
finansowa polega na pośrednictwie pomiędzy sprzedającym i kupującym oraz na
przechowywaniu walut, bez pobierania prowizji albo innych jakichkolwiek opłat. Z logicznego
punktu widzenia nie było co opodatkować według aktualnej Ustawy o podatku VAT.
Jedyne wynagrodzenie banku w tego typu transakcjach finansowych to spread. W myśl polskiej
Ustawy o podatku VAT, tego typu transakcje są zwolnione z podatku oprócz wspomnianego
spreadu.
W świetle przepisów podatkowych, księgowi banku trudzili się, jak w zeznaniu VAT-7 ująć tego
2/5
Wymiana walut
Wpisany przez Andrzej Okrasiński
typu operacje finansowe. By rozwikłać nieścisłości, bank złożył do dyrektora Izby Skarbowej w
Warszawie prośbę o indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego w imieniu
ministra finansów. We wniosku przedstawiciele banku określili swoje stanowisko, że: podstawą
opodatkowania jest w tych przypadkach ogólny dodatni wynik transakcji wymiany walut, czyli
spread. Bankowcy swoją argumentację poparli stosownym orzecznictwem ETS.
W odpowiedzi na wniosek dyrektor IS wydając indywidualną interpretację uznał stanowisko
banku za niezgodne z prawem podatkowym, za nieprawidłowe. Według dyrektora IS, podstawą
opodatkowania jest całkowita cena sprzedaży waluty pobierana od kupującego. Odpowiedź
można było tak zinterpretować, że transakcja nabycia walut przez sam bank nie ma w zasadzie
żadnego znaczenia dla ustalenia podstawy do opodatkowania.
Według Ustawy o podatku VAT, podstawą opodatkowania jest sam obrót, zdefiniowany jako
suma należna z tytułu sprzedaży, ale pomniejszona oczywiście o kwotę podatku należnego. A
następnie kwota należna z tytułu sprzedaży to całość świadczenia należnego od kupującego
waluty.
W uzasadnieniu interpretacji dyrektor IS jakby nie zauważył, że w tej sprawie istnieje
orzecznictwo ETS, które wyraźnie opowiada się za stanowiskiem banku. Orzeczenie ETS było
przesłane wraz z wnioskiem o interpretację.
Skarga do WSA
3/5
Wymiana walut
Wpisany przez Andrzej Okrasiński
Bank nie uznał interpretacji dyrektora IS. Wystąpił ze stosowną skargą do warszawskiego WSA.
Spółka zarzuciła fiskusowi naruszenie prawa podatkowego, w szczególności art. 29 Ustawy o
podatku VAT oraz nieuwzględnienie w interpretacji w ogóle orzecznictwa ETS. Wniosła więc o
uchylenie błędnej interpretacji w całości. Argumentacja ponowna została bardziej rozbudowana.
W nowej argumentacji podkreślono m.in., że nie można utożsamiać przypadków, gdy bank
prowadzi statutową działalność samodzielnie z sytuacją, gdy działa jak np. pośrednik walutowy.
Obie sytuacje są odmienne i podlegają różnym formom opodatkowania. Wytknięto IS, że
dokonała interpretacji pośrednictwa obrotu walutowego jako zwykłą dostawę towaru w
rozumieniu ustawy VAT.
Przedstawiciele banku podkreślili, że w usługach pośrednictwa wymiany walut przedmiotem
usługi jest samo pośrednictwo, a nie waluta. Zdaniem strony skarżącej otrzymywane od
kupujących kwoty nie są wynagrodzeniem dla banku. Wynagrodzenie dla banku to dodatni
wynik operacji finansowych, jaki powstaje z różnicy pomiędzy ceną sprzedaży, a wartością
kupna walut. Stanowisko takie zostało wsparte orzeczeniem ETS.
Wynika z tego, że kwoty przekazywane przez kontrahenta podczas transakcji wymiany walut
nie mogą być traktowane jako wynagrodzenie banku.
Przytoczono także dwa orzeczenia ETS w bardzo podobnych sprawach (C-38/93 oraz
C-172/06). Stanowią one, że w sytuacji operacji wymiany walut i gdy bank nie pobiera podczas
świadczenia tej usługi opłat, podstawą opodatkowania jest tylko i wyłącznie ogólny dodatni
wynik transakcji banku w konkretnym okresie. Spółka podkreśliła, że stan faktyczny jest taki
sam, jak sprawy rozpatrywane wcześniej przez ETS. Dlatego interpretacja IS jest błędna i nie
ma żadnego uzasadnienia ani w prawie krajowym, ani w prawie wspólnotowym.
4/5
Wymiana walut
Wpisany przez Andrzej Okrasiński
WSA za bankiem i przeciw IS
Warszawski WSA w całości uchylił błędną interpretację dyrektora Izby Skarbowej. Uwzględnił
równocześnie skargę banku. W uzasadnieniu sąd merytorycznie uznał stanowisko strony
skarżącej. Podkreślił, że Ustawa o podatku VAT nie posiada odrębnego przepisu, który określa
opodatkowanie w tego typu operacjach finansowych. I dlatego w takich przypadkach prawo
musi być uzupełnione poprzez wykładnię krajowego prawa podatkowego oraz poprzez
orzecznictwo unijne, w szczególności orzecznictwa ETS w podobnych sytuacjach.
Przytoczono przy tym wyrok ETS (C-172/06). Trybunał w tym przypadku potwierdził, że
podstawą opodatkowania jest tylko i wyłącznie dodatni wynik transakcji w danym okresie.
Według sądu podstawą opodatkowania nie może być zatem całość świadczenia należnego z
tytułu sprzedaży, a tylko faktycznie powstały dodatni wynik transakcji.
5/5