karta charakterystyki
Transkrypt
karta charakterystyki
KARTA CHARAKTERYSTYKI sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010 roku zmieniającym Rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (DU Unii Europejskiej seria L nr 133 z 31maja 2010 roku) nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 Sekcja 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikacja substancji/mieszaniny. Nazwa handlowa: PODCHLORYN SODU Inne nazwy: Sodium hypochlorite solution, Chloran(I) sodu; Podchloryn sodowy roztwór wodny Nr rejestracji: 01-2119488154-34-0022; 01-2119488154-34-0035 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji/mieszaniny oraz zastosowania odradzane. Zastosowania zidentyfikowane: Istotne zastosowania substancji zostały pogrupowane ze względu na swoje podobieństwa, wynikające z ich opisów za pomocą deskryptorów rekomendowanych do tego celu w sekcji 12 poradnika ECHA odnośnie informacji wymaganych w procesie oceny bezpieczeństwa chemicznego. Dla pogrupowanych zastosowań zidentyfikowanych substancji (podchloryn sodu) opracowano scenariusze narażenia (SN) stanowiące integralną część karty charakterystyki, wykorzystujące informacje odnoszące się do oceny narażenia i charakterystyki ryzyka z raportu bezpieczeństwa chemicznego, stanowiącego integralną część dokumentacji rejestracyjnej przedkładanej do ECHA. Produkcja podchlorynu sodu i przygotowywanie jego mieszanin (SN1). Przemysłowe zastosowanie podchlorynu sodu (SN2). Zastosowanie podchlorynu sodu w przemysłowych i profesjonalnych procesach mycia (SN3). Zastosowanie podchlorynu sodu przez indywidualnych użytkowników / konsumentów (SN4). Zastosowania odradzane: nie określono. 1.3. Identyfikacja dystrybutora: Ciech Trading SA ul. Połczyńska 10 01-378 Warszawa tel. (22) 210 58 00 fax: (22) 380 36 85 www.ciechtrading.com e-mail: [email protected] osoba odpowiedzialna za opracowanie karty charakterystyki: Urszula Perycz, e-mail: [email protected] 1.4. Telefon alarmowy: telefon alarmowy: 112, STRAŻ POŻARNA 998 lub najbliższa terenowa jednostka Państwowej Straży Pożarnej. Sekcja 2. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ 2.1. Klasyfikacja substancji/mieszaniny. 2.1.1. Klasyfikacja zgodna z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 Substancje powołujące korozję metali, kategoria zagrożenia 1 (Met. Corr. 1). Może powodować korozję metali (H290). Działanie żrące/drażniące na skórę, kategoria zagrożeń 1B, (Skin Corr. 1B). Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu (H314). Poważne uszkodzenie oczu, kategoria zagrożenia 1 (Eye Dam. 1). Powoduje poważne uszkodzenie oczu (H318). Działanie toksycznie na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kategoria zagrożenia 3, działanie drażniące na drogi oddechowe (STOT SE 3). Może powodować podrażnienie dróg oddechowych (H335). Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego – zagrożenie ostre, kategoria 1 (Aquatic Acute 1). Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne (H400). 2.1.2. Klasyfikacja zgodna z dyrektywą Rady 67/548/EWG i rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych z późniejszymi zmianami. W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy (R31). Produkt żrący (C). Strona 1 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 Powoduje oparzenia (R34) Produkt drażniący (Xi). Działa drażniąco na drogi oddechowe (R37). Produkt niebezpieczny dla środowiska (N). Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne (R50). 2.2. Elementy oznakowania. Zgodne z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008: Piktogramy: Hasło ostrzegawcze: Niebezpieczeństwo Identyfikator: Zawiera: propan-2-ol Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia: H290 – Może powodować korozję metali. H314 – Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu. H318 – Powoduje poważne uszkodzenia oczu. H335 – Może powodować podrażnienie dróg oddechowych. H400 – Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne. EUH031 – W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy (≥5%) NOTA B Zwroty wskazujące środki ostrożności: Zapobieganie: P260 – Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P273 - Unikać uwolnienia do środowiska. P280 - Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ ochronę oczu/ochronę twarzy. Reagowanie: P303+P361+P353 – W PRZYPADKU KONTATKU ZE SKÓRĄ (lub z włosami): Natychmiast usunąć/zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody/prysznicem. P305+P351+P338 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P310 – Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem. P403+P233 – Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty Przechowywanie: Brak specjalnych zaleceń. Usuwanie: Brak specjalnych zaleceń. Produkt biobójczy. Pozwolenie nr 4413/11 wydana dla Anwil S.A., ul. Toruńska 222, 87-805 Włocławek Produkt biobójczy. Pozwolenie nr 1093/04 wydana dla PCC Rokita SA, ul. Sienkiewicza 4, 56-120 Brzeg Dolny. 2.3. Inne zagrożenia. Brak informacji na temat spełnienia kryteriów PBT lub vPvB zgodnie z załącznikiem XIII rozporządzenia REACH. Odpowiednie badania nie były przeprowadzone. Strona 2 z 12 nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 Sekcja 3. SKŁAD / INFORMACJA O SKŁADNIKACH Numery identyfikujące Nazwa Klasyfikacja Numer indeksowy: 017-011-00-1 Numer CAS: 7681-52-9 Numer WE: 231-668-3 Numer REACH: patrz sekcja 1 Podchloryn sodu [1] patrz sekcja 2 [2] patrz sekcja 2 Zakres stężeń ~50%w/w Numer indeksowy: 011-002-00-6 Numer CAS: 1310-73-2 Numer WE: 215-185-5 Numer REACH:- Wodorotlenek sodu roztwór [1] Met. Corr. 1, H290; Skin Corr. 1B, H314 [2] C: R35 ~2%w/w Numer indeksowy: 011-005-00-2 Numer CAS: 497-19-8 Numer WE: 207-838-8 Numer REACH:- Węglan sodu [1] Eye Irrit. 2 H319 [2] Xi: R36 ~2%w/w [1] klasyfikacja zgodna z rozporządzeniem 1272/2008 [2] klasyfikacja zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG Pełen tekst zwrotów R i H, o ile występują przytoczony został w sekcji 16 karty. Sekcja 4. ŚRODKI PIERWSZEJ POMOCY 4.1. Opis środków pierwszej pomocy. Wdychanie: Wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Chronić przed utratą ciepła. W razie duszności (uczucie braku tchu) podawać tlen, najlepiej przez maskę. W razie „duszenia się”, chrypki podać do wdychania prep. Atrovent z kapsułki. Jeżeli wystąpiło pieczenie skóry, oczu – obmyć skórę i oczy letnią, bieżącą wodą. W razie zatrzymania oddechu prowadzić sztuczne oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. W każdym przypadku wezwać lekarza. Kontynuować podawanie tlenu. Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają: podawanie tlenu, założenie stałej drogi dożylnej podanie inhalacyjne deksametazonu (np. Auxiloson) lub dożylnie hydrokortyzonu, furosemidu. W każdym przypadku zatrucia transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza, bez przerywania leczenia, ze względu na zagrażający obrzęk płuc nawet przy braku zmian osłuchowych w płucach. Kontakt ze skórą: Zdjąć odzież. Zmyć skórę dużą ilością bieżącej, letniej wody. Na oparzenia założyć jałowe opatrunki. Chronić przed utratą ciepła. Ze względu na ryzyko objawów jak w zatruciu inhalacyjnym – takie samo postępowanie. Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym. Ze względu na ryzyko zatrucia chlorem transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. Można podawać pozajelitowo leki przeciwbólowe (np. pyralginę). Pomoc dermatologiczna lub chirurgiczna – w zależności od wskazań. Kontakt z oczami: Zapewnić natychmiastową pomoc okulisty. Przemywać dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut przy odwiniętych powiekach. Usunąć szkła kontaktowe jeśli to możliwe i nadal płukać wodą. W przypadku trudności z otwarciem powiek podać przeciwbólowe krople do oczu (oksybuprokainę). Zapewnić natychmiastową pomoc okulisty. Przewód pokarmowy: Nie wywoływać wymiotów. Podać do wypicia białko jaj kurzych, ewentualnie mleko. Poza tym nie podawać niczego doustnie. Nie podawać środków zobojętniających. Pomoc lekarska: założyć stałą drogę dożylną ze względu na ryzyko krwotoku i wstrząsu. Podać pozajelitowo leki przeciwbólowe (np. pyralginę).Transport do szpitala karetką reanimacyjną z zapewnieniem pomocy chirurgicznej. 4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia. Skutki zdrowotne narażenia ostrego: Wymioty, obrzęk płuc i śmierć w ciągu kilku godzin wśród objawów duszenia i niewydolności krążenia. W przypadku oblania – oparzenia chemiczne. W razie połknięcia – perforacja żołądka, poparzenia dróg oddechowych i przełyku. Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego: podrażnienie błon śluzowych, ból gardła, kaszel, utrudniony oddech. 4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym. Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, upewnić się czy drogi oddechowe są drożne i ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej. Zapewnić pomoc lekarską. Należy upewnić się, że personel medyczny wie, z jakim materiałem ma do czynienia i podjął kroki w celu Strona 3 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 zapewnienia sobie bezpieczeństwa. Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają: podawanie tlenu, podanie dożylne hydrokortyzonu, furosemidu lub inhalacyjnie deksametozonu. Ze względu na zagrożenia powikłaniami (zapalenie płuc i oskrzeli) transport poszkodowanego do szpitala pod nadzorem lekarza. Sekcja 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU 5.1. Środki gaśnicze. Odpowiednie środki gaśnicze. Należy stosować środki gaśnicze odpowiednie dla mediów palących się w otoczeniu. Niewłaściwe środki gaśnicze: Zwarty strumień wody – ryzyko rozprzestrzeniania pożaru. 5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją/mieszaniną. Roztwory podchlorynu sodu ulegają rozkładowi z wydzieleniem tlenu, chloru, dwutlenku chloru. Substancja reaguje z kwasami z wydzieleniem chloru. W kontakcie z materiałami palnymi stwarza zagrożenie pożarowo-wybuchowe. Niebezpiecznie reaguje z aminami, związkami amonu, celulozą. 5.3. Informacje dla straży pożarnej. Środki ochrony ogólnej typowe w przypadku pożaru. Nie należy przebywać w zagrożonej ogniem strefie bez odpowiedniego ubrania odpornego na chemikalia i aparatu do oddychania z niezależnym obiegiem powietrza. Zagrożone ogniem pojemniki chłodzić z bezpiecznej odległości rozpylonym strumieniem wody. Sekcja 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA 6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych. 6.1.1. Dla osób nie należących do personelu udzielającego pomocy. Unikać kontaktu z substancją. Nie wdychać oparów. W przypadku wyboru drogi ewakuacji uwzględnić kierunek przemieszczania się oparów. Zapewnić dostęp świeżego powietrza w pomieszczeniach zamkniętych. 6.1.2. Dla osób udzielających pomocy. Unikać kontaktu z substancją. Nie przebywać w strefie zagrożenia bez odpowiedniego ubrania ochronnego i izolowanego aparatu oddechowego.. 6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska. Substancja niepalna. Nie dopuścić do przedostania się dużych ilości produktu do gleby. W przypadku skażenia środowiska zawiadomić odpowiednie lokalne władze. 6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia. W przypadku wystąpienia rozległych skażeń, skonsultować się miejscową grupą ratownictwa chemicznego lub producentem. Zatamować wyciek o ile jest to możliwe uszczelnić. 6.4. Odniesienia do innych sekcji. Środki kontroli ryzyka i sposób obchodzenia się z produktem opisane w sekcjach 7 i 8. Postępowanie z odpadami w sekcji 13. Sekcja 7. POSTĘPOWANIE Z PRODUKTEM ORAZ JEGO MAGAZYNOWANIE 7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania. Zachować szczególne środki ostrożności ze względu na silne własności żrące. Chmurę opar neutralizować za pomocą absorberów zasilanych 15% roztworem ługu sodowego. Unikać kontaktu ze skórą i oczami oraz narażenia dróg oddechowych. Zabezpieczyć przed dostępem osób postronnych. 7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności. Przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach, w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać z dala od substancji palnych i grzejników, w miejscu niedostępnym dla osób nieupoważnionych. Nie stosować pojemników aluminiowych, wykonanych z cyny, cynku lub stali kwasoodpornej. Zalecana temperatura przechowywania do 25°C. 7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe. Brak informacji o zastosowaniach innych niż wymienione w podsekcji 1.2. Strona 4 z 12 nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 Sekcja 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ 8.1. Parametry dotyczące kontroli. Najwyższe dopuszczalne stężenia w środowisku pracy. Dla podchlorynu sodu zostały przyjęte niżej opisane najwyższe dopuszczalne stężenia w środowisku Pracy. Niekiedy podaje się tez podobne wartości stężeń dla chloru, jako substancji decydującej w znacznej mierze o skali narażenia ze strony podchlorynu sodu. Nazwa chemiczna Podchloryn sodu Nr CAS 7681-52-9 NDS 0,5 mg/ m3 NDSCh 1,0 mg/ m3 Chlor 7782-50-5 1,5 mg/ m3 9,0 mg/ m3 NDSP --------------- Wartości DNEL i PNEC. Na podstawie oceny bezpieczeństwa chemicznego przeprowadzonej na potrzeby dokumentacji rejestracyjnej i kontroli ryzyka przy stosowaniu substancji wyznaczono następujące wielkości dawek substancji dla narażenia różnymi drogami bez wywołania szkodliwego efektu w organizmie ludzkim (DNEL): dla pracowników i ogółu populacji (drogą oddechową): - ostre, krótkotrwałe narażenie o charakterze chronicznym DNEL : 3.1 mg/ m3 - ostre, krótkotrwałe narażenie o charakterze miejscowym DNEL : 3.1 mg/ m3 - długoterminowe narażenie o charakterze chronicznym DNEL : 1.55 mg/ m3 - długoterminowe narażenie o charakterze miejscowym DNEL : 1.55 mg/ m3 dla pracowników i ogółu populacji (przez skórę): - długoterminowe narażenie o charakterze miejscowym DNEL : 0.5 % dla ogółu populacji (drogą pokarmową) : - długoterminowo DNEL : 0.25 mg/kg masy ciała/dzień Wyznaczono również wartość PNEC ( przewidywanego stężenia substancji nie wywołującego szkodliwego efektu) PNEC dla środowiska wodnego: - dla wody pitnej PNEC : 0.21 µg/l - dla wody morskiej PNEC : 0.042 µg/l - dla wody (uwalnianie okresowe) PNEC: 0.21 µg/l - dla wody przekazywanej do oczyszczalni: PNEC: 0,03 µg/l PNEC dla organizmów żywych dla drogi pokarmowej: 11,1 mg/kg pokarmu. 8.2. Kontrola narażenia. 8.2.1 Stosowne techniczne środki kontroli. Zapewnić prysznic i stanowisko do płukania oczu w pobliżu miejsca pracy. Zadbać o właściwą wentylację w miejscu pracy. 8.2.2. Indywidualne środki ochrony, takie jak indywidualny sprzęt ochronny. Informacje ogólne: Stosowane środki ochrony indywidualnej muszą spełniać wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28.12.2005 r. (Dz. U. Nr 259, poz. 2173) oraz dyrektywy 89/686/WE (wraz z późn. zm.). Doboru środków ochrony indywidualnej należy dokonać z uwzględnieniem stężenia i formy występowania substancji w miejscu pracy, dróg narażania, czasu ekspozycji i czynności wykonywanych przez pracownika. Pracodawca obowiązany jest zapewnić środki ochrony spełniające wszystkie wymagania jakościowe, w tym również ich konserwację i oczyszczanie. Drogi oddechowe: Wymagana w normalnych warunkach użytkowania gdy istnieje możliwość bezpośredniego kontaktu - maska przeciwgazowa pełna (chroniąca oczy). ze sprawnym pochłaniaczem uniwersalnym (ABEK). Ręce i skóra: stosować odzież ochronną i rękawice ochronne. Rodzaj rękawic – rękawice ochronne zgodne z EN 374. Materiał rekomendowany: kauczuk poliakrylonitrylowy. Materiał, z którego wykonane są rękawice musi być nieprzepuszczalny i odporny na działanie produktu. Wyboru materiału należy dokonać przy uwzględnieniu czasów przebicia, szybkości przenikania i degradacji. Ponadto wybór odpowiednich rękawic nie zależy tylko od materiału, lecz także od innych cech jakościowych i zmienia się w zależności od producenta. Od producenta rękawic należy uzyskać informacje na temat dokładnego czasu przebicia i go przestrzegać. Stosować ochronny krem do rąk. Strona 5 z 12 nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 Oczy: Stosować okulary ochronne typu gogle podczas napełniania. Unikać zanieczyszczenia oczu. W pobliżu miejsca pracy zapewnić stanowisko do przemywania oczu. Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Po zakończeniu pracy zdjąć zanieczyszczone ubranie. Przed przerwami w pracy umyć ręce i twarz. Po pracy umyć dokładnie całe ciało. Nie jeść, nie pić, nie palić podczas pracy. Metody oceny narażenia w środowisku pracy: PN-Z-01004:1999 Ochrona czystości powietrza. Jednostki miar. PN-Z-04008-7:2002 Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników. PN-EN 482:2006 Powietrze na stanowiskach pracy. Ogólne wymagania dotyczące procedur pomiarów czynników chemicznych. PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. 8.2.3. Kontrola narażenia środowiska. Zapobiec bezpośredniemu wyciekowi do kanalizacji/wód powierzchniowych. Nie wolno zanieczyszczać wód powierzchniowych i rowów odwadniających chemikaliami czy zużytymi opakowaniami. Rozlany produkt lub niekontrolowane wycieki do wody powierzchniowej należy zgłosić odpowiednim organom zgodnie z przepisami krajowymi i lokalnymi. Wywozić jak odpady chemiczne, zgodnie z przepisami krajowymi i lokalnymi. Sekcja 9. WŁASCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE 9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych. a) b) c) d) e) f) g) h) i) j) k) l) m) n) o) Wygląd: Zapach: Próg zapachu: pH w temperaturze 20°C: Temperatura topnienia/krzepnięcia: Początkowa temperatura wrzenia i zakres temperatur wrzenia: Temperatura zapłonu: Palność: Górna/dolna granica palności lub górna/dolna granica wybuchowości Prężność par w temperaturze 20°C: Gęstość w temp. 20 ºC: Gęstość par w temp. 20 ºC: Współczynnik podziału n-oktanol/woda: Zawartość rozpuszczalnika: Rozpuszczalność: p) q) Lepkość w temp. 20 ºC: Właściwości utleniające: Ciecz, jasnożółta. Zapach chloru. Nie określono. >=11 -28,9°C (przy stężeniu aktywnego chloru c.a. 24 %) Rozkład przed osiągnięciem temperatury wrzenia. Nie dotyczy. Niepalna. Produkt nie stwarza zagrożenia wybuchem. 2,5 kPa 1300 kg/m³ 3,21 g/l - 3,42 w temp. 20 ºC 0,0 % W wodzie: nieograniczona. Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: brak danych 6,4 mPas Silny utleniacz Sekcja 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ 10.1. Reaktywność. Silny środek utleniający. Łatwo reaguje z metalami, kwasami. Zawarty w podchlorynie ług sodowy reaguje z powietrzem tworząc biały nalot węglanu sodu. 10.2. Stabilność chemiczna. W normalnych warunkach stosowania i magazynowania substancja jest stabilna. 10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji. Z wodorem, sproszkowanymi metalami i wieloma substancjami organicznymi reaguje wybuchowo. Łatwo ulega rozkładowi z wydzieleniem substancji utleniających i toksycznych (w temp. 25°C wydziela się tlen, w temp. 35°C chlor a w temp. 100°C dwutlenek chloru. W reakcji z kwasami wydziela się wolny chlor i chlorek sodu. Strona 6 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 10.4. Warunki, których należy unikać. Wysoka temperatura (powyżej 25°C), nasłonecznienie. 10.5. Materiały niezgodne. Liczne związki nieorganiczne i organiczne (większość metali i ich sole, alkohole, etery oraz węglowodory, wodór, amoniak). 10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu. Chlor, dwutlenek chloru. Sekcja 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE 11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych. 11.1.1. Toksyczność ostra: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Doustnie: LD50 (dootrzewnie, szczur) – 1100 mg/kg NaClO w przeliczeniu na wolny chlor (W. Kastner, 1981). Inhalacyjnie: LC50 (inhalacja , szczur) - 1050 mg/m3 (1h) (1967r). Skóra: Oparzenia i podrażnienia skóry przechodzące w stany zapalne. Symptomy mogą być opóźnione. 11.1.2. 11.1.3. Działanie żrące/drażniące na skórę i poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy: Działanie żrące/drażniące na skórę: Zwierzęta: króliki i świnki morskie Stężenie: 5% w/w Dawka: 0,5mg Czas obserwacji: 1h, 4h, 24h, 48h Wynik: działanie żrące Działanie żrące/drażniące na oczy: Zwierzęta: króliki i świnki morskie Stężenie: 5% w/w Dawka: 0,5mg Czas obserwacji: 24h, 48h, 72h. Wynik: działanie drażniące Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. 11.1.4. Działanie mutagenne na komórki rozrodcze: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. 11.1.5. Rakotwórczość: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. 11.1.6. Szkodliwe działanie na rozrodczość: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. 11.1.7. Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. 11.1.8. Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. 11.1.9. Zagrożenie spowodowane aspiracją: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Strona 7 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 11.1.10. Toksyczność dla dawki powtarzalnej: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. 11.1.11. Skutki zdrowotne narażenia miejscowego. Wdychanie: Powoduje silne podrażnienie dróg oddechowych, które może doprowadzić do obrzęku płuc. Kontakt z oczami: Oparzenia, martwica. Ryzyko utraty wzroku! Kontakt ze skórą: Może powodować reakcję alergiczną skóry. Połknięcie: Oparzenia: ust, błon śluzowych, przełyku. Ryzyko perforacji przełyku i żołądka, szoku i zapaści. Sekcja 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE 12.1. Toksyczność. Toksyczność ostra dla ryb: - pstrąg tęczowy: LC50 = 1,65 – 2,87 mg/ dm3 - Lepomis macrochirus: LC50 (96h) = 0,58 mg/ dm3 Toksyczność ostra dla bezkręgowców: EC50/LC50 (bezkręgowce słodkowodne): 0.141 mg/ dm3 EC50/LC50 (bezkręgowce morskie): 0.026 mg/ dm3 Toksyczność dla alg i roślin wodnych: EC50/LC50 (rośliny słodkowodne): 0.1 mg/ dm3 EC10/LC10 (NOEC dla alg słodkowodnych): 0.0021 mg/ dm3. 12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu. Nietrwały w wodzie i glebie w obecności substancji organicznych. W temp. 25°C rozkłada się na tlen, przy 35°C wydziela się chlor, przy 100°C wydziela się dwutlenek chloru. 12.3. Zdolność do bioakumulacji. Substancja nie ulega bioakumulacji w związku ze swoją dużą reaktywnością i toksycznością. 12.4. Mobilność w glebie. Po absorpcji w wodzie może łatwo przenikać do wód gruntowych. Jednak reaktywność powoduje, że wiąże się nieodwracalnie z substancjami zawartymi w najpłytszych warstwach gleby. 12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB. Substancja nie jest klasyfikowana jako PBT i vPvB. 12.6. Inne szkodliwe skutki działania. Podchloryn sodu, ze względu na zawartość chloru niszczy życie organiczne. Sekcja 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI 13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów. Zalecenia dotyczące produktu: W przypadku rozlania się podchlorynu sodu, biorąc pod uwagę jego właściwości silnie utleniające, niewielkie ilości substancji można neutralizować wodnym roztworem kwaśnego węglanu sodu lub wodnym roztworem tiosiarczanu sodu. Powstałą ciecz zebrać przy użyciu przeznaczonych do tego celu sorbentów do zamykanych opakowań/pojemników najlepiej z polietylenu lub polichlorku winylu (powstanie odpad o kodzie : 15 02 02*). Powstały odpad niebezpieczny, należy trwale oznakować a następnie poddać procesowi magazynowania w wyznaczonym do tego celu miejscu na terenie instalacji/obiektu, unieszkodliwić lub poddać odzyskowi we własnych obiektach na podstawie posiadanych zezwoleń lub przekazać bezpośrednio uprawnionemu odbiorcy odpadów w celu jego unieszkodliwienia bądź odzysku. Zalecenia dotyczące zużytych opakowań: procesu zagospodarowania odpadu mogą również powstać odpady opakowaniowe zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (kod odpadu : 15 01 10*). Odpady te powinny być selektywnie magazynowane do uzbierania odpowiedniej ilości w wyznaczonym na ten cel miejscu magazynowania, poddane unieszkodliwieniu lub odzyskowi we własnych obiektach na podstawie posiadanych zezwoleń lub przekazane bezpośrednio uprawnionemu odbiorcy odpadów w celu ich unieszkodliwienia bądź odzysku. Odpady z awarii Jeśli wystąpi poważna awaria lub poważna awaria przemysłowa z udziałem podchlorynu sodu, której skutkiem będzie: a) powstanie odpadów należy przedłożyć Strona 8 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 staroście właściwemu ze względu na miejsce powstania odpadów z tych awarii informacje o wytworzonych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, bez względu na ich ilość, w terminie 30 dni od dnia wystąpienia awarii. Ponadto sposób postępowania z odpadem winien być spójny ze scenariuszami podanymi w raporcie bezpieczeństwa. b) utrata przez produkt wymagań technicznych, przez co stanowić będzie zagrożenie dla środowiska lub zagrożenie dla zdrowia lub życia zgodnie z art. 4 ustęp 1e Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, Wojewódzki inspektor ochrony środowiska, w drodze decyzji, stwierdzi niespełnienie wymagań technicznych, i nałoży obowiązek pozbycia się tych odpadów, wskazując sposób wykonania tej decyzji. Odpady z wypadków Jeżeli nastąpi wytworzenie z udziałem podchlorynu odpadów z wypadku, przez które to odpady rozumie się zgodnie z art.3 ust.3 pkt. 8a Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, odpady powstające podczas prowadzenia akcji ratowniczej lub gaśniczej, z wyłączeniem: a) odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej, b) odpadów powstałych w wyniku szkody w środowisku, o której mowa w art. 6 pkt 11 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493 oraz z 2008 r. Nr 138, poz. 865 i Nr 199, poz. 1227); powstałe odpady o kodzie 16 81 01* (odpady powstałe w wyniku wypadków i zdarzeń losowych wykazujące właściwości niebezpieczne), należy zebrać zabezpieczyć przed negatywnym oddziaływaniem na środowisko (w szczególności środowisko wodnogruntowe) przez zebranie do opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych i przekazać bezpośrednio uprawnionemu odbiorcy odpadów w celu jego unieszkodliwienia bądź odzysku. Metody unieszkodliwiania odpadów a) Metody postępowania z odpadami, w tym właściwe metody przetwarzania odpadów substancji lub mieszaniny oraz każdego zanieczyszczonego opakowania. Biorąc pod uwagę właściwości fizyczne opisane w sekcji 9 oraz właściwości opakowań służących do jego konfekcjonowania (z tworzyw sztucznych), i ograniczenia określone w pkt. 13.1. d należy: - w pierwszej kolejności odpady poddać procesowi odzysku we własnych obiektach lub przekazać je do najbliżej położonej i najbardziej efektywnej z uwagi na minimalizacje oddziaływania na środowisko instalacji odzysku działając w oparciu o stosowne decyzje administracyjne w tym zakresie. - w przypadku barku możliwości zastosowania optymalnego procesu odzysku, odpady należy poddać procesowi unieszkodliwienia we własnych obiektach lub przekazać je do najbliżej położonej i najbardziej efektywnej z uwagi na minimalizacje oddziaływania na środowisko instalacji unieszkodliwiania działając w oparciu o stosowne decyzje administracyjne w tym zakresie. b) Właściwości fizyczne i chemiczne, które mogą mieć wpływ na sposób postępowania z odpadami: Wszelkie czynności związane z prawidłowym postępowaniem z odpadami i odpadami opakowaniowymi należy wykonywać przy uwzględnieniu właściwości fizycznych i chemicznych opisanych w sekcji 9. c) Usuwanie odpadów do urządzeń kanalizacyjnych: Patrz informacje pkt.13.2.d 1* d) Specjalne środki ostrożności w tym ograniczenia w wyborze sposobu postępowania z odpadami Wszelkie czynności związane z prawidłowym postępowaniem z odpadami niebezpiecznymi należy wykonywać przy uwzględnieniu właściwości fizycznych i chemicznych opisanych w sekcji 2 i 15. Należy wziąć również pod uwagę uwarunkowania formalne, w szczególności: - Zakazuje się składowania odpadów: 1) występujących w postaci ciekłej, w tym odpadów zawierających wodę w ilości powyżej 95% masy całkowitej, z wyłączeniem szlamów; 2) o właściwościach wybuchowych, żrących, utleniających, wysoce łatwopalnych lub łatwopalnych. - Unieszkodliwiając odpad poprzez składowanie należy przeprowadzić badania zgodnie z kryteriami dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku danego typu. - Zabrania się wprowadzania do urządzeń kanalizacyjnych: 1*) odpadów stałych, które mogą powodować zmniejszenie przepustowości przewodów kanalizacyjnych, a w szczególności żwiru, piasku, popiołu, szkła, wytłoczyn, drożdży, szczeciny, ścinków skór, tekstyliów, włókien, nawet jeżeli znajdują się one w stanie rozdrobnionym; 2) odpadów płynnych nie mieszających się z wodą, a w szczególności sztucznych żywic, lakierów, mas bitumicznych, smół i ich emulsji, mieszanin cementowych; 3) substancji palnych i wybuchowych, których punkt zapłonu znajduje się w temperaturze poniżej 85oC, a w szczególności benzyn, nafty, oleju opałowego, karbidu, trójnitrotoluenu; 4) substancji żrących i toksycznych, a w szczególności mocnych kwasów i zasad, formaliny, siarczków, cyjanków oraz roztworów amoniaku, siarkowodoru i cyjanowodoru. Wspólnotowe akty prawne: dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady: 2008/98/WE, dyrektywa Rady 91/689/EWG. Krajowe akty prawne: Dz. U. 2001, Nr 62, poz. 628 z późn.zm., Dz. U. 2001, Nr 63, poz. 638 z późn.zm. Strona 9 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 Sekcja 14. INFORMACJE DOTYCZĄCE TRANSPORTU 14.1. Numer UN (numer ONZ). 1791. 14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN. PODCHLORYN W ROZTWORZE. 14.3. Klasa(-y) zagrożenia w transporcie. 8. 14.4. Grupa pakowania. II. 14.5. Zagrożenia dla środowiska. TAK. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne. 14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkowników. Brak. 14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC. Rozmieszczenie i segregacja: Kategoria B. "Z dala od kwasów" Ilości ograniczone: LQ22 Nr rozpoznawczy zagrożenia 80. Sekcja 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH 15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322). Rozporządzenie MZ z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 wraz z późn. zm.). Rozporządzenie MZ z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie oznakowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 53, poz. 439). Rozporządzenie MPiPS z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833 wraz z późn. zm.). Oświadczenie Rządowe z dnia 23 marca 2011 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy Europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. Nr 110, poz. 641). Ustawa o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 wraz z późn. zm.). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych( Dz. U. Nr 63, poz. 638 wraz z późn. zm.). Rozporządzenie MOŚ z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166). Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227 poz. 1367). 1907/2006/WE Rozporządzenie w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowania ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające Rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywę Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE wraz z późn. zm. Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH). 1272/2008/WE Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Strona 10 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 15. 67/548/EWG Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawodawczych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych. 16. 790/2009/WE Rozporządzenie Komisji z dnia 10 sierpnia 2009 r. dostosowujące do postępu naukowo-technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. 17. 2008/98/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy 18. 94/62/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. 19. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin z dnia 10 sierpnia 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1018). 20. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. 2012 Poz. 1032). 15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego. Brak danych na temat dokonania oceny bezpieczeństwa chemicznego dla substancji znajdujących się w mieszaninie. Sekcja 16. INNE INFORMACJE Pełen tekst zwrotów R i H z punktu 2 i 3 R31 W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy. karty R34 Powoduje oparzenia. R35 Powoduje poważne oparzenia. R36 Działa drażniąco na oczy. R37 Działa drażniąco na drogi oddechowe. R50 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne. H290 Może powodować korozję metali. H314 Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu. H318 Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu. H319 Działa drażniąco na oczy. H335 Może powodować podrażnienie dróg oddechowych H400 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne. EUH031 W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy Materiały źródłowe: karta charakterystyki dostarczona przez producenta, IUCLID Data Bank (European Commision – European Chemicals Bureau). ESIS – European Chemical Substances Information System (European Chemicals Bureau). Polskie i unijne przepisy prawne, literatura fachowa. Szkolenia: osoby uczestniczące w obrocie substancją powinny zostać przeszkolone w zakresie postępowania, bezpieczeństwa i higieny. Strona 11 z 12 KARTA CHARAKTERYSTYKI PODCHLORYN SODU Wyjaśnienie skrótów i akronimów: nr karty: nr wydania: data wydania: data aktualizacji: 007100 15 18.09.2000 14.09.2011 PNEC DNEL NDS NDSCh NDSP DSB PBT vPvB LC LD ECX Przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku Pochodny, niewywołujący skutków poziom Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Chwilowe Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Pułapowe Dopuszczalne Stężenie w materiale Biologicznym Substancja trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna Substancje bardzo trwałe i o bardzo dużej zdolności do bioakumulacji Śmiertelne dla … % populacji stężenie substancji Śmiertelna dla … % populacji dawka substancji Stężenie, przy którym obserwuje się X % zmniejszenie wzrostu lub szybkości wzrostu IC50 Stężenie, przy którym obserwuje się 50 % inhibicję badanego parametru STOT Działanie toksyczne na narządy docelowe OECD Organizacja Współpracy Ekonomicznej i Rozwoju LOEC Najniższe stężenie wywołujące dający się zaobserwować efekt NOEC Najwyższe stężenie substancji, przy którym nie obserwuje się efektów RID Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych ADR Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych TWA/OELv/VLA Średnia wartość stężenia mierzona czasowo w odniesieniu do 8 h (TimeWeighted Average) STEL/PEAK/CEIL Limit ekspozycji w krótkim czasie w odniesieniu do 15 minut (Short Term Exposure Limit) BOELV Wiążące indykatywne wartości narażenia zawodowego DSB Dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym BCF Współczynnik biokoncentracji Powyższe informacje uważa się za prawidłowe, ale nie wyczerpujące i należy je stosować tylko jako orientacyjne. W przypadku, gdy warunki stosowania produktu nie znajdują się pod kontrolą producenta, odpowiedzialność za bezpieczne stosowanie produktu spada na użytkownika. W przypadku mieszania z innymi substancjami konieczne jest upewnienie się, że nie wystąpią dodatkowe zagrożenia. Ciech Trading SA nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody spowodowane pracą lub kontaktem z powyższym produktem. Karta charakterystyki substancji opisuje produkt ze względu na bezpieczeństwo i higienę pracy. Informacje te nie stanowią gwarancji właściwości produktu. Pracodawca jest zobowiązany do poinformowania pracowników, którzy mają kontakt z produktem o zagrożeniach i środkach ochrony osobistej wyszczególnionych w karcie charakterystyki. Strona 12 z 12