Budowanie programów na bazie efektów kształcenia
Transkrypt
Budowanie programów na bazie efektów kształcenia
Budowanie programów na bazie efektów kształcenia Obszar nauk medycznych, nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej Jadwiga Mirecka Warsztaty – KSW im Frycza Modrzewskiego Krakow 16 czerwca 2011 Zawody (kierunki) regulowane w obszarze medycznym * analityka medyczna* dietetyka farmacja* fizjoterapia kierunek lekarski* lekarsko-dentystyczny* kosmetologia pielęgniarstwo położnictwo ratownictwo medyczne techniki dentystyczne zdrowie publiczne elektroradiologia logopedia * Jednolite studia magisterskie Directive 2005/36/EC on the mutual recognition of qualifications/ the European qaulifications framework „ The EQF does not aim to apply in situations covered by Directive 2005/36/EC. Applying the Recommendation on the EQF and Directive 2005/36/EC at the same time is neither legally possible nor desirable … ..For professions whose training conditions have been harmonised (…) recognition of qualifications is automatic. ..Reference to EGF levels would not be helpful; it would rather generate confusion that might lead to missapplication of the directive…” Odzwierciedlenie KRK w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym • Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyŜszego określi w drodze rozporządzenia, standardy kształcenia dla kierunków studiów; lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, weterynarii, farmacji, pielęgniarstwa, połoŜnictwa i architektury uwzględniając wymogi dotyczące kształcenia i szkolenia przygotowujące do wykonywania zawodu ……..określone w przepisach Unii Europejskiej 4 Program kształcenia wg Prawa o Szkolnictwie Wyższym „Program kształcenia to opis określonych przez uczelnię spójnych efektów kształcenia zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego oraz opis procesu kształcenia prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS” Wielostopniowy opis kwalifikacji KRK opisy sektorowe międzynarodowe opisy obszarowe Benchmarki, lub Standardy uzgodnienia dziekanów ? program studiów Kierunki objęte projektem TUNING Architektura Architektura krajobrazu Biznes Chemia Handel Edukacja Europeistyka Farmacja Fizyka Filologie Geodezja Geografia Historia Humanistyka Informatyka InŜynieria Matematyka Medycyna Muzyka Nauki o Ziemi Prawo Politologia Radiografia?? Rolnictwo Pielęgniarstwo Praca socjalna Sztuki Piękne Techn. Ŝywienia Ter. zajęciowa WF i sport Wytyczne dla kształtowania programów w obszarze nauk medycznych Benchmarki Standardy dla kierunków: Lekarskiego Lekarsko-dentystycznego Pielęgniarstwa Położnictwa Farmacji dla kierunków: Fizjoterapii Kosmetologii Dietetyki Analityki Medycznej Zdrowia Publicznego Ratownictwa Medycznego Techniki dentystycznej Elektroradiologii Logopedii z audiologią Standardy kształcenia dla kierunku studiów: I. Wymagania ogólne (liczba semestrów, godzin, punktów ECTS, profil) II. Ogólne efekty kształcenia III. Szczegółowe efekty kształcenia (obszary. A w nich efekty dotyczące wiedzy i umiejętności) IV. Organizacja studiów ( w tym minimalna liczba godzin i punktów ECTS dla obszarów, % zajęć fakultatywnych, praktyki wakacyjne, inne wymagania V. Sposoby oceny efektów kształcenia Standardy kształcenia na kierunku lekarsko-dentystycznym: I. Nauki morfologiczne II. Naukowe podstawy medycyny III. Nauki przedkliniczne IV. Nauki behawioralne V. Nauki kliniczne ogólnolekarskie (niezabiegowe) VI. Nauki kliniczne lekarskie kierunkowe (zabiegowe) VII.Prawno-organizacyjne podstawy medycyny Opisy kwalifikacji dla róŜnych obszarów 1. dla obszaru studiów humanistycznych 2. dla obszaru studiów w naukach społecznych 3. dla obszaru studiów w naukach ścisłych 4. dla obszaru studiów przyrodniczych 5. dla obszaru studiów technicznych 6. dla obszaru studiów medycznych 7. dla obszaru studiów rolniczych, leśnych i weterynaryjnych 8. dla obszaru studiów poświęconych sztuce Opisy kwalifikacji dla róŜnych obszarów Obejmują: 1. Kompetencje ogólne 2. Kompetencje dziedzinowe 3. (Kompetencje szczegółowe) dla kaŜdego poziomu Efekty kształcenia dla nauk medycznych absolwent studiów: WIEDZA Posiada wiedzę w zakresie fizyko-chemicznych i biologicznych OM_W1 podstaw nauk o zdrowiu oraz szczegółową wiedzę w zakresie swojej specjalności Posiada ogólną znajomość budowy i funkcji organizmu człowieka OM_W2 Zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian chorobowych (zaleŜnie od specjalności) i metody ich oceny (jeśli dotyczy) OM_W3 Jest świadom znaczenia nauk psycho-społecznych dla zdrowia OM_W4 i jego ochrony Efekty kształcenia dla nauk medycznych absolwent studiów: UMIEJĘTNOŚCI Potrafi komunikować się z pacjentem i jego rodziną/klientem/ grupą społeczną w zakresie związanym ze specjalnością OM_U1 Potrafi identyfikować problemy pacjenta/ klienta/grupy społecznej OM_U2 Potrafi podjąć działania diagnostyczne /pielęgnacyjne/terapeutyczne odpowiadające potrzebom pacjenta/klienta/grupy społecznej OM_U3 Potrafi pracować w zespole wielodyscyplinarnym zapewniającym ciągłość opieki nad pacjentem/klientem/grupą społeczną OM_U4 Efekty kształcenia dla nauk medycznych absolwent studiów: KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE Jest świadom własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do OM_K1 innych ekspertów Okazuje szacunek wobec pacjentów/klientów/grup społecznych oraz troskę o ich dobro OM_K2 Właściwie organizuje pracę własną OM_K3 Potrafi rozwiązywać najczęstsze problemy związane z wykonywaniem zawodu OM_K3 Zbiór efektów kształcenia dla kierunku studiów (Benchmark) I. Umiejscowienie kierunku w obszarze nauk medycznych II. Cel studiów (z profilem) III. Szczegółowe efekty kształcenia z odniesieniem do efektów dla obszaru i podziałem na Wiedzę Umiejętności Kompetencje społeczne Efekt kształcenia dla kierunków absolwent studiów: Posiada wiedzę w zakresie fizyko-chemicznych i biologicznych OM_W1 podstaw nauk o zdrowiu oraz szczegółową wiedzę w zakresie swojej specjalności Rozumie fenomen funkcjonowania organizmów Ŝywych, genetyczne podłoŜe ich róŜnicowania oraz mechanizmy dziedziczenia Kosmet. Wykazuje znajomość zmian organicznych, czynnościowych i metabolicznych zachodzących w ustroju pod wpływem choroby i towarzyszących jej zaburzeń odŜywiania Dietet. Posiada wiedzę na temat rozwoju i budowy mikroskopowej komórek i tkanek człowieka Fizjoter. Definiowanie efektów: • Obszar wiedzy • Obszar umiejętności (generycznych i specyficznych) • Obszar postaw i zachowań • Dla programu • Dla przedmiotu • Dla zajęć Definiowanie efektów: • Obszar wiedzy • Obszar umiejętności (generycznych i specyficznych) • Obszar postaw i zachowań • Dla programu • Dla przedmiotu • Dla zajęć Efekty kształcenia: Mogą być: • Specyficzne dla dyscypliny • Generyczne (przenoszalne) Powinny: •wynikać z analizy potrzeb •koncentrować się na tych cechach uczących się, które naleŜy zmienić Planowane efekty kształcenia winny : - Obejmować wszystkie obszary kształcenia ( wiedzę, umiejętności i kompetencje personalno społeczne) - Pozostawać w relacji do ogólnych celów kształcenia programu -Być: -zrozumiałe - realne (osiągalne) - mierzalne - istotne dla absolwenta - niezbyt liczne, ale dotyczące spraw waŜnych Przy definiowaniu efektów kształcenia -UŜywamy czasowników akcji właściwych dla obszaru i poŜądanego poziomu osiągnięcia - Unikamy niejednoznacznych czasowników takich jak: rozumie, wie, jest świadom -Dla jednego efektu stosujemy jeden czasownik -Określamy minimalny poziom wymagań -Uwzględniamy róŜne poziomy taksonomii Blooma Przykłady definiowanie efektów: - + Uczestnicy nauczą się zrozumienia dla róŜnorodności kulturowej w środowisku pracy Uczestnicy przedstawią na piśmie swoje opinie na temat róŜnorodności kulturowej w środowisku pracy Taksonomia Celów Edukacyjnych Blooma (1956): w dziedzinie poznawczej: ocena synteza analiza zastosowanie rozumienie znajomość faktów Rozwiązywanie problemów Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie: zapamiętania faktów - wymienia - nazywa - podaje dawki - wylicza, - uszeregowuje - przedstawia listę -powtarza -odtwarza Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie: zrozumienia - wyjaśnia - uzasadnia - porównuje - przekształca - uogólnia -odróŜnia -klasyfikuje Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie: zastosowania wiedzy - stosuje - oblicza - ilustruje - interpretuje - wybiera - modyfikuje - rozwiązuje - wykrywa Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie: umiejętności analizy - analizuje - kategoryzuje - porównuje - rozróŜnia - przeciwstawia - zarysowuje - porządkuje Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie: umiejętności syntezy - uzasadnia - zestawia (grupuje) - podsumowuje - planuje - wymyśla - generuje (tworzy) - rozwija Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie: umiejętności oceny - uzasadnia - ocenia krytycznie - wybiera - przedstawia wady i zalety - wnioskuje - przewiduje skutki - decyduje - zaleca Taksonomia (dokończona przez Dave’a): w dziedzinie psychoruchowej naturalizacja modyfikacja precyzja wykonywanie naśladowanie Obszary efektów w domenie psychoruchowej 1. Umiejętności kognitywne (komunikowanie się , interpretacja) 2. Umiejętności laboratoryjne 3. Umiejętności techniczne Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do umiejętności: Kognitywnych Potrafi : - zinterpretować - wyciągnąć wnioski - zaplanować - zastosować - napisać (receptę, skierowanie, wniosek) - dokumentować Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do umiejętności: Technicznych (proceduralnych Potrafi : - wykonać………. - podać - usunąć - zamontować - przeprowadzić Taksonomia Blooma: w dziedzinie afektywnej: zintegrowanie tworzenie wartości akceptowanie odpowiadanie przyjmowanie informacji Czasowniki stosowane do opisu efektów kształcenia w odniesieniu do kompetencji personalno-społecznych: - wykazuje - demonstruje - wyznaje - ma nawyk - podziela - akceptuje - kwestionuje Przykładowe efekty w odniesieniu do kompetencji personalno-społecznych: - akceptuje potrzebę standardów etycznych - demonstruje odpowiedzialność za powierzone mu dobro - wykazuje nawyk samokształcenia - odnosi się do pacjentów/klientów z szacunkiem - współpracuje z członkami zespołu Efekty kształcenia nie powinny być zbyt szerokie: -nauczyć się o -być świadomym -zapoznać się -uzyskać zdolność do -rozumieć ani zbyt wąskie: -zanalizować skutki działania substancji o nazwie….. Efekty kształcenia powinny wzrastać: -Od prostych do złoŜonych -Od konkretnych do abstrakcyjnych Efekty kształcenia dla kursu: Stomatologia zachowawcza Po skończeniu kursu student winien umieć : - przeprowadzić zewnętrzne i wewnętrzne badanie jamy ustnej pacjenta - sformułować odpowiedni plan leczenia - rozpoznać próchnicę i przywrócić funkcję zęba - wykonać odlew jamy ustnej i zidentyfikować wszystkie cechy anatomiczne - zaprojektować uzupełnienie uzębienia - zastosować infiltrację i miejscowe znieczulenie - porozumiewać się w sposób właściwy z pacjentami i kolegami Macierz efektów kształcenia w programie studiów Przedmiot/efekt kształcenia A Przedmiot 1 Przedmiot 2 C D X F X X X X = efekt jest kształtowany G H I J X X Przedmiot 3 Przedmiot 4 B Efekt E X X X X X Zdefiniowanie efektów uczenia się oznacza: • • • • Zmianę koncepcji programu (odchodzenie od opisu w oparciu o czas i treści) Konieczność doboru form dydaktycznych do zamierzonych efektów Konieczność opracowania sposobów pomiaru osiągnięcia efektów Zwiększenie odpowiedzialności studentów Przykładowe formy dydaktyczne: wykłady konwersatoria, seminaria laboratoria ćwiczenia praktyki konstruowanie map umysłu dyskusja studium przypadku gry dydaktyczne uczenie się w oparciu o problem (PBL) sesje rozwiązywania problemu projekty zajęcia terenowe Dobór form dydaktycznych do efektów Efekty uczenia się Wykł. Sem. Lab. . Zastosowanie wiedzy + WyraŜanie sądów, opinii interdyscyplinarność Umiejętność samodzielnego uczenia się Praca w zespole Proj. Prakt Praca . dyplom + ++ +++ +++ ++ ++ + ++ ++ + +++ Dobór form dydaktycznych do planowanych efektów Zapamiętanie faktów 1. Wykład 2. Praca z podręcznikiem 3. E-learning 4. Mapowanie umysłu 5. Zagadki, quizy Dobór form dydaktycznych do planowanych efektów Rozumienie (wyjaśnienie) 1. Krótkie przypadki 2. Referat 3. Praca zbiorowa 4. Odgrywanie ról 5. Debata 5. Uczenie innych Dobór form dydaktycznych do planowanych efektów Zastosowanie wiedzy 1. Dyskusja, burza mózgów 2. Studium przypadku 3. Pacjent symulowany 4. Symulacja laboratoryjna 5. Pacjent wirtualny Dobór form dydaktycznych do planowanych efektów Umiejętność analizy 1. PBL 2. Praca nad projektem 3. Pisanie Wikipedii 4. Sesja rozwiązywania problemu 5. Studium złoŜonych przypadków Dobór form dydaktycznych do planowanych efektów Umiejętność oceniania 1. PBL 2. Praca nad projektem 3. Dyskusja 4. Krytyczna analiza 5. Identyfikacja błędów Dobór form dydaktycznych do planowanych efektów Kreatywność 1. Przygotowanie filmu, video 2. Odgrywanie ról 3. Tworzenie modelu 4. Stworzenie blogu 5. Napisanie artykułu 6. Sesja posterowa Ocena osiągnięcia załoŜonych efektów: W zakresie wiedzy: Egzaminy ustne - standaryzowane - na bazie problemu - przy łóŜku chorego Egzaminy pisemne - Eseje, raporty, egzaminy z „otwartą ksiąŜką” - Krótkie ustrukturyzowane pytania (SSQ) - Pytania testowe: MCQ, MRQ, typu Tak/Nie, test uzupełniania Ocena osiągnięcia załoŜonych efektów: W zakresie umiejętności • Egzamin praktyczny (obserwacja wykonawstwa) • Obiektywny Strukturyzowany Egzamin Kliniczny (OSCE) • Mini-CEX (mini – clinical examination • Realizacja zleconego zadania • Projekt Ocena osiągnięcia załoŜonych efektów: W zakresie postaw i zachowań • Esej refleksyjny • PrzedłuŜona obserwacja przez opiekuna (nauczyciela prowadzącego) • Ocena 360° ( opinie nauczycieli, pacjentów, pielęgniarek, innych współpracowników) • Ocena przez kolegów • Samoocena Powiązanie efektów uczenia się z punktami ECTS : Zamierzone efekty uczenia się powinny być możliwe do zrealizowania w czasie i przy nakładzie pracy mierzonym w punktach ECTS przewidzianym dla danego poziomu studiów: Studia magisterskie 300 pkt ECTS Rok akademicki 60 pkt, semestr 27-33 ECTS • ObciąŜenie roczne 1500-1800 godzin (36-40 tyg.) 60 pkt • ObciąŜenie tygodniowe 40-45 godzin 1 pkt – 25-30 godz. pracy studenta 1 tydzień - 1,5 punktu Przedmiot 3-punktowy – 10% semestralnego obciąŜenia Dziękuję Program kształcenia wg Prawa o Szkolnictwie Wyższym „Program kształcenia to opis określonych przez uczelnię spójnych efektów kształcenia zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa WyŜszego oraz opis procesu kształcenia prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS”