Budowanie programów na bazie efektów kształcenia

Transkrypt

Budowanie programów na bazie efektów kształcenia
Budowanie programów na bazie
efektów kształcenia
Obszar nauk medycznych, nauk o
zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej
Jadwiga Mirecka
Warsztaty – KSW im Frycza Modrzewskiego
Krakow 16 czerwca 2011
Zawody (kierunki) regulowane w obszarze medycznym *
analityka medyczna*
dietetyka
farmacja*
fizjoterapia
kierunek lekarski*
lekarsko-dentystyczny*
kosmetologia
pielęgniarstwo
położnictwo
ratownictwo medyczne
techniki dentystyczne
zdrowie publiczne
elektroradiologia
logopedia
* Jednolite studia magisterskie
Directive 2005/36/EC on the mutual recognition of
qualifications/ the European qaulifications framework
„ The EQF does not aim to apply in situations covered by
Directive 2005/36/EC. Applying the Recommendation on the
EQF and Directive 2005/36/EC at the same time is neither
legally possible nor desirable …
..For professions whose training conditions have been
harmonised (…) recognition of qualifications is automatic.
..Reference to EGF levels would not be helpful; it would
rather generate confusion that might lead to missapplication
of the directive…”
Odzwierciedlenie KRK w ustawie –
Prawo o szkolnictwie wyższym
•
Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyŜszego określi w
drodze rozporządzenia, standardy kształcenia dla kierunków
studiów; lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, weterynarii,
farmacji, pielęgniarstwa, połoŜnictwa i architektury
uwzględniając wymogi dotyczące kształcenia i szkolenia
przygotowujące do wykonywania zawodu ……..określone w
przepisach Unii Europejskiej
4
Program kształcenia wg Prawa o Szkolnictwie
Wyższym
„Program kształcenia to opis określonych przez uczelnię spójnych
efektów kształcenia zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla
Szkolnictwa Wyższego oraz opis procesu kształcenia
prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi
do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS”
Wielostopniowy opis kwalifikacji
KRK
opisy sektorowe międzynarodowe
opisy obszarowe
Benchmarki, lub Standardy
uzgodnienia dziekanów ?
program studiów
Kierunki objęte projektem TUNING
Architektura
Architektura
krajobrazu
Biznes
Chemia
Handel
Edukacja
Europeistyka
Farmacja
Fizyka
Filologie
Geodezja
Geografia
Historia
Humanistyka
Informatyka
InŜynieria
Matematyka
Medycyna
Muzyka
Nauki o Ziemi
Prawo Politologia
Radiografia??
Rolnictwo
Pielęgniarstwo
Praca socjalna
Sztuki Piękne
Techn. Ŝywienia
Ter. zajęciowa
WF i sport
Wytyczne dla kształtowania programów w
obszarze nauk medycznych
Benchmarki
Standardy
dla kierunków:
Lekarskiego
Lekarsko-dentystycznego
Pielęgniarstwa
Położnictwa
Farmacji
dla kierunków:
Fizjoterapii
Kosmetologii
Dietetyki
Analityki Medycznej
Zdrowia Publicznego
Ratownictwa Medycznego
Techniki dentystycznej
Elektroradiologii
Logopedii z audiologią
Standardy kształcenia dla kierunku studiów:
I. Wymagania ogólne (liczba semestrów, godzin, punktów ECTS,
profil)
II. Ogólne efekty kształcenia
III. Szczegółowe efekty kształcenia (obszary. A w nich
efekty dotyczące wiedzy i umiejętności)
IV. Organizacja studiów ( w tym minimalna liczba godzin i
punktów ECTS dla obszarów, % zajęć fakultatywnych,
praktyki wakacyjne, inne wymagania
V. Sposoby oceny efektów kształcenia
Standardy kształcenia na kierunku
lekarsko-dentystycznym:
I. Nauki morfologiczne
II. Naukowe podstawy medycyny
III. Nauki przedkliniczne
IV. Nauki behawioralne
V. Nauki kliniczne ogólnolekarskie (niezabiegowe)
VI. Nauki kliniczne lekarskie kierunkowe (zabiegowe)
VII.Prawno-organizacyjne podstawy medycyny
Opisy kwalifikacji dla róŜnych obszarów
1. dla obszaru studiów humanistycznych
2. dla obszaru studiów w naukach społecznych
3. dla obszaru studiów w naukach ścisłych
4. dla obszaru studiów przyrodniczych
5. dla obszaru studiów technicznych
6. dla obszaru studiów medycznych
7. dla obszaru studiów rolniczych, leśnych i weterynaryjnych
8. dla obszaru studiów poświęconych sztuce
Opisy kwalifikacji dla róŜnych obszarów
Obejmują:
1. Kompetencje ogólne
2. Kompetencje dziedzinowe
3. (Kompetencje szczegółowe)
dla kaŜdego poziomu
Efekty kształcenia dla nauk medycznych
absolwent studiów:
WIEDZA
Posiada wiedzę w zakresie fizyko-chemicznych i biologicznych OM_W1
podstaw nauk o zdrowiu oraz szczegółową wiedzę w zakresie
swojej specjalności
Posiada ogólną znajomość budowy i funkcji organizmu
człowieka
OM_W2
Zna objawy i przyczyny wybranych zaburzeń i zmian
chorobowych (zaleŜnie od specjalności) i metody ich oceny
(jeśli dotyczy)
OM_W3
Jest świadom znaczenia nauk psycho-społecznych dla zdrowia OM_W4
i jego ochrony
Efekty kształcenia dla nauk medycznych
absolwent studiów:
UMIEJĘTNOŚCI
Potrafi komunikować się z pacjentem i jego rodziną/klientem/
grupą społeczną w zakresie związanym ze specjalnością
OM_U1
Potrafi identyfikować problemy pacjenta/ klienta/grupy
społecznej
OM_U2
Potrafi podjąć działania diagnostyczne
/pielęgnacyjne/terapeutyczne odpowiadające potrzebom
pacjenta/klienta/grupy społecznej
OM_U3
Potrafi pracować w zespole wielodyscyplinarnym
zapewniającym ciągłość opieki nad pacjentem/klientem/grupą
społeczną
OM_U4
Efekty kształcenia dla nauk medycznych
absolwent studiów:
KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE
Jest świadom własnych ograniczeń i wie kiedy zwrócić się do
OM_K1
innych ekspertów
Okazuje szacunek wobec pacjentów/klientów/grup
społecznych oraz troskę o ich dobro
OM_K2
Właściwie organizuje pracę własną
OM_K3
Potrafi rozwiązywać najczęstsze problemy związane z
wykonywaniem zawodu
OM_K3
Zbiór efektów kształcenia dla kierunku studiów
(Benchmark)
I. Umiejscowienie kierunku w obszarze nauk medycznych
II. Cel studiów (z profilem)
III. Szczegółowe efekty kształcenia z odniesieniem do
efektów dla obszaru i podziałem na
Wiedzę
Umiejętności
Kompetencje społeczne
Efekt kształcenia dla kierunków
absolwent studiów:
Posiada wiedzę w zakresie fizyko-chemicznych i biologicznych OM_W1
podstaw nauk o zdrowiu oraz szczegółową wiedzę w zakresie
swojej specjalności
Rozumie fenomen funkcjonowania organizmów Ŝywych,
genetyczne podłoŜe ich róŜnicowania oraz mechanizmy
dziedziczenia
Kosmet.
Wykazuje znajomość zmian organicznych, czynnościowych i
metabolicznych zachodzących w ustroju pod wpływem
choroby i towarzyszących jej zaburzeń odŜywiania
Dietet.
Posiada wiedzę na temat rozwoju i budowy mikroskopowej
komórek i tkanek człowieka
Fizjoter.
Definiowanie efektów:
•
Obszar wiedzy
•
Obszar umiejętności (generycznych i specyficznych)
•
Obszar postaw i zachowań
• Dla programu
• Dla przedmiotu
• Dla zajęć
Definiowanie efektów:
•
Obszar wiedzy
•
Obszar umiejętności (generycznych i specyficznych)
•
Obszar postaw i zachowań
• Dla programu
• Dla przedmiotu
• Dla zajęć
Efekty kształcenia:
Mogą być:
• Specyficzne dla dyscypliny
• Generyczne (przenoszalne)
Powinny:
•wynikać z analizy potrzeb
•koncentrować się na tych cechach uczących się, które
naleŜy zmienić
Planowane efekty kształcenia winny :
- Obejmować wszystkie obszary kształcenia ( wiedzę,
umiejętności i kompetencje personalno społeczne)
- Pozostawać w relacji do ogólnych celów kształcenia
programu
-Być:
-zrozumiałe
- realne (osiągalne)
- mierzalne
- istotne dla absolwenta
- niezbyt liczne, ale dotyczące spraw waŜnych
Przy definiowaniu efektów kształcenia
-UŜywamy czasowników akcji właściwych dla obszaru i
poŜądanego poziomu osiągnięcia
- Unikamy niejednoznacznych czasowników takich jak: rozumie,
wie, jest świadom
-Dla jednego efektu stosujemy jeden czasownik
-Określamy minimalny poziom wymagań
-Uwzględniamy róŜne poziomy taksonomii Blooma
Przykłady definiowanie efektów:
-
+
Uczestnicy nauczą się zrozumienia dla róŜnorodności
kulturowej w środowisku pracy
Uczestnicy przedstawią na piśmie swoje opinie na temat
róŜnorodności kulturowej w środowisku pracy
Taksonomia Celów Edukacyjnych Blooma
(1956):
w dziedzinie poznawczej:
ocena
synteza
analiza
zastosowanie
rozumienie
znajomość faktów
Rozwiązywanie
problemów
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do wiedzy na
poziomie:
zapamiętania faktów
- wymienia
- nazywa
- podaje dawki
- wylicza,
- uszeregowuje
- przedstawia listę
-powtarza
-odtwarza
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie:
zrozumienia
- wyjaśnia
- uzasadnia
- porównuje
- przekształca
- uogólnia
-odróŜnia
-klasyfikuje
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie:
zastosowania wiedzy
- stosuje
- oblicza
- ilustruje
- interpretuje
- wybiera
- modyfikuje
- rozwiązuje
- wykrywa
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie:
umiejętności analizy
- analizuje
- kategoryzuje
- porównuje
- rozróŜnia
- przeciwstawia
- zarysowuje
- porządkuje
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie:
umiejętności syntezy
- uzasadnia
- zestawia (grupuje)
- podsumowuje
- planuje
- wymyśla
- generuje (tworzy)
- rozwija
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do wiedzy na poziomie:
umiejętności oceny
- uzasadnia
- ocenia krytycznie
- wybiera
- przedstawia wady i zalety
- wnioskuje
- przewiduje skutki
- decyduje
- zaleca
Taksonomia (dokończona przez Dave’a):
w dziedzinie psychoruchowej
naturalizacja
modyfikacja
precyzja
wykonywanie
naśladowanie
Obszary efektów w domenie
psychoruchowej
1. Umiejętności kognitywne (komunikowanie się ,
interpretacja)
2. Umiejętności laboratoryjne
3. Umiejętności techniczne
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do umiejętności:
Kognitywnych
Potrafi :
- zinterpretować
- wyciągnąć wnioski
- zaplanować
- zastosować
- napisać (receptę, skierowanie, wniosek)
- dokumentować
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do umiejętności:
Technicznych (proceduralnych
Potrafi :
- wykonać……….
- podać
- usunąć
- zamontować
- przeprowadzić
Taksonomia Blooma:
w dziedzinie afektywnej:
zintegrowanie
tworzenie wartości
akceptowanie
odpowiadanie
przyjmowanie informacji
Czasowniki stosowane do opisu efektów
kształcenia w odniesieniu do kompetencji
personalno-społecznych:
- wykazuje
- demonstruje
- wyznaje
- ma nawyk
- podziela
- akceptuje
- kwestionuje
Przykładowe efekty w odniesieniu do
kompetencji personalno-społecznych:
- akceptuje potrzebę standardów etycznych
- demonstruje odpowiedzialność za powierzone mu dobro
- wykazuje nawyk samokształcenia
- odnosi się do pacjentów/klientów z szacunkiem
- współpracuje z członkami zespołu
Efekty kształcenia nie powinny być zbyt szerokie:
-nauczyć się o
-być świadomym
-zapoznać się
-uzyskać zdolność do
-rozumieć
ani zbyt wąskie:
-zanalizować skutki działania substancji o nazwie…..
Efekty kształcenia powinny wzrastać:
-Od prostych do złoŜonych
-Od konkretnych do abstrakcyjnych
Efekty kształcenia dla kursu: Stomatologia
zachowawcza
Po skończeniu kursu student winien umieć :
- przeprowadzić zewnętrzne i wewnętrzne badanie jamy
ustnej pacjenta
- sformułować odpowiedni plan leczenia
- rozpoznać próchnicę i przywrócić funkcję zęba
- wykonać odlew jamy ustnej i zidentyfikować wszystkie
cechy anatomiczne
- zaprojektować uzupełnienie uzębienia
- zastosować infiltrację i miejscowe znieczulenie
- porozumiewać się w sposób właściwy z pacjentami i
kolegami
Macierz efektów kształcenia w programie
studiów
Przedmiot/efekt
kształcenia
A
Przedmiot 1
Przedmiot 2
C
D
X
F
X
X
X
X = efekt jest kształtowany
G
H
I
J
X
X
Przedmiot 3
Przedmiot 4
B
Efekt
E
X
X
X
X
X
Zdefiniowanie efektów uczenia się oznacza:
•
•
•
•
Zmianę koncepcji programu (odchodzenie od opisu w oparciu o
czas i treści)
Konieczność doboru form dydaktycznych do zamierzonych
efektów
Konieczność opracowania sposobów pomiaru osiągnięcia
efektów
Zwiększenie odpowiedzialności studentów
Przykładowe formy dydaktyczne:
wykłady
konwersatoria,
seminaria
laboratoria
ćwiczenia
praktyki
konstruowanie map umysłu
dyskusja
studium przypadku
gry dydaktyczne
uczenie się w oparciu o problem (PBL)
sesje rozwiązywania problemu
projekty
zajęcia terenowe
Dobór form dydaktycznych do efektów
Efekty uczenia się
Wykł. Sem. Lab.
.
Zastosowanie wiedzy
+
WyraŜanie sądów, opinii
interdyscyplinarność
Umiejętność samodzielnego
uczenia się
Praca w zespole
Proj.
Prakt Praca
.
dyplom
+
++
+++
+++
++
++ +
++ ++
+
+++
Dobór form dydaktycznych do
planowanych efektów
Zapamiętanie faktów
1. Wykład
2. Praca z podręcznikiem
3. E-learning
4. Mapowanie umysłu
5. Zagadki, quizy
Dobór form dydaktycznych do
planowanych efektów
Rozumienie (wyjaśnienie)
1. Krótkie przypadki
2. Referat
3. Praca zbiorowa
4. Odgrywanie ról
5. Debata
5. Uczenie innych
Dobór form dydaktycznych do
planowanych efektów
Zastosowanie wiedzy
1. Dyskusja, burza mózgów
2. Studium przypadku
3. Pacjent symulowany
4. Symulacja laboratoryjna
5. Pacjent wirtualny
Dobór form dydaktycznych do
planowanych efektów
Umiejętność analizy
1. PBL
2. Praca nad projektem
3. Pisanie Wikipedii
4. Sesja rozwiązywania problemu
5. Studium złoŜonych przypadków
Dobór form dydaktycznych do
planowanych efektów
Umiejętność oceniania
1. PBL
2. Praca nad projektem
3. Dyskusja
4. Krytyczna analiza
5. Identyfikacja błędów
Dobór form dydaktycznych do
planowanych efektów
Kreatywność
1. Przygotowanie filmu, video
2. Odgrywanie ról
3. Tworzenie modelu
4. Stworzenie blogu
5. Napisanie artykułu
6. Sesja posterowa
Ocena osiągnięcia załoŜonych efektów:
W zakresie wiedzy:
Egzaminy ustne
- standaryzowane
- na bazie problemu
- przy łóŜku chorego
Egzaminy pisemne
- Eseje, raporty, egzaminy z „otwartą ksiąŜką”
- Krótkie ustrukturyzowane pytania (SSQ)
- Pytania testowe: MCQ, MRQ, typu Tak/Nie, test
uzupełniania
Ocena osiągnięcia załoŜonych efektów:
W zakresie umiejętności
• Egzamin praktyczny (obserwacja wykonawstwa)
• Obiektywny Strukturyzowany Egzamin Kliniczny (OSCE)
• Mini-CEX (mini – clinical examination
• Realizacja zleconego zadania
• Projekt
Ocena osiągnięcia załoŜonych efektów:
W zakresie postaw i zachowań
• Esej refleksyjny
• PrzedłuŜona obserwacja przez opiekuna (nauczyciela
prowadzącego)
• Ocena 360° ( opinie nauczycieli, pacjentów,
pielęgniarek, innych współpracowników)
• Ocena przez kolegów
• Samoocena
Powiązanie efektów uczenia się z
punktami ECTS :
Zamierzone efekty uczenia się powinny być możliwe do
zrealizowania w czasie i przy nakładzie pracy mierzonym w
punktach ECTS przewidzianym dla danego poziomu studiów:
Studia magisterskie 300 pkt ECTS
Rok akademicki 60 pkt, semestr 27-33
ECTS
• ObciąŜenie roczne 1500-1800 godzin (36-40
tyg.) 60 pkt
• ObciąŜenie tygodniowe 40-45 godzin
1 pkt – 25-30 godz. pracy studenta
1 tydzień - 1,5 punktu
Przedmiot 3-punktowy – 10% semestralnego
obciąŜenia
Dziękuję
Program kształcenia wg Prawa o Szkolnictwie
Wyższym
„Program kształcenia to opis określonych przez uczelnię
spójnych efektów kształcenia zgodny z Krajowymi Ramami
Kwalifikacji dla Szkolnictwa WyŜszego oraz opis procesu
kształcenia prowadzącego do osiągnięcia tych efektów,
wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego
procesu punktami ECTS”