Ciep∏o jako forma przekazywania energii

Ciep∏o jako forma przekazywania energii
Czy wiesz, ˝e:
W ch∏odziarce uk∏ad rurek skraplacza i parownika jest wype∏niony cieczà ch∏odniczà. Spr´˝arka nap´dzana silnikiem elektrycznym wypompowuje gaz z parownika, spr´˝a go i wt∏acza do rurek skraplacza. Podczas spr´˝ania gaz si´ ogrzewa.
W rurkach skraplacza, umieszczonych na zewn´trznej stronie lodówki, najcz´Êciej
z ty∏u, nast´puje oddawanie ciep∏a do otoczenia. Spr´˝ony gaz ozi´bia si´ i skrapla. Och∏odzony i skroplony gaz przep∏ywa do parownika wewnàtrz lodówki.
W rurkach parownika ciÊnienie jest obni˝one i mimo temperatur ni˝szych od 0°C
ciecz wrze i odparowuje, pobierajàc ciep∏o od Êcianek parownika, co jeszcze bardziej obni˝a temperatur´ wewnàtrz lodówki. Spr´˝arka lodówki jest automatycznie wy∏àczana, gdy w parowniku (wewnàtrz lodówki) zostanie odpowiednio obni˝ona temperatura. Pomimo dobrej izolacji cieplnej Êcianek lodówki, otoczenie
przekazuje ciep∏o do jej wn´trza. Po pewnym czasie temperatura w komorze
ch∏odniczej nieco wzroÊnie i automat ponownie w∏àczy spr´˝ark´. Trzeba zauwa˝yç, ˝e pracujàca lodówka zawsze oddaje do otoczenia wi´cej energii w formie
ciep∏a ni˝ odbiera wewnàtrz komory ch∏odniczej, poniewa˝ praca spr´˝arki oddawana jest równie˝ w formie ciep∏a. Na podobnej zasadzie dzia∏ajà klimatyzatory
obni˝ajàce temperatur´ w pokoju podczas upa∏ów.
Rys. 1.37. Schemat przekazywania energii cieplnej w lodówce spr´˝arkowej
46
Silniki cieplne
Z historii fizyki
I w.n.e. Heron z Aleksandrii zbudowa∏ pierwszà turbin´
parowà (rys. 1.38).
1710 Po raz pierwszy praktycznie zastosowano silnik
parowy t∏okowy T. Newcomena (Anglia).
1769 Udoskonalony silnik parowy J. Watta (Szkocja)
znalaz∏ zastosowanie w przemyÊle.
1770 Trzyko∏owy pojazd nap´dzany za pomocà silnika
parowego, uwa˝any za pierwszy samochód,
osiàga∏ pr´dkoÊç 4,5 km
––– .
h
1801 Pierwszy pasa˝erski wóz parowy R. Trevithicka
––– .
(Anglia) osiàga∏ pr´dkoÊç 56 km
h
1807
Pierwszy parowiec rzeczny „Clermont” R. Fultona
(USA) rozpoczà∏ er´ ˝eglugi parowej.
1829 Lokomotywa parowa „Rocket” G. Stephensona
kursowa∏a na linii kolejowej Liverpool-Manchester
(Anglia).
1845 Uruchomiono w Polsce pierwszy pociàg parowy
kolei ˝elaznej na linii Warszawa-¸owicz.
1860 E. Lenoir (Francja) zbudowa∏ silnik spalinowy.
Rys. 1.38
1875 S. Marcus (Austria) skonstruowa∏ samochód z silnikiem benzynowym.
1883 O. Nikolaus (Niemcy) zbudowa∏ czterosuwowy spalinowy silnik t∏okowy.
1897 C. Parsons (Anglia) skonstruowa∏ turbin´ parowà zastosowanà do nap´du
statków.
1900 Pierwszy samochód z wytwórni „Mercedes” rozpoczà∏ rozwój przemys∏u
samochodowego.
James Watt (1736-1819)
Konstruktor i wynalazca angielski. W 1769 roku udoskonali∏ silnik parowy T. Newcomena. W 1775 roku
w Soho pod Birmingham za∏o˝y∏ pierwszà wytwórni´
maszyn parowych. Zbudowa∏ silnik parowy o dzia∏aniu
dwustronnym, co czterokrotnie zwi´kszy∏o wspó∏czynnik sprawnoÊci silnika. W 1784 roku skonstruowa∏ uniwersalny silnik parowy z regulatorem odÊrodkowym
pr´dkoÊci obrotowej, za pomocà którego mo˝na by∏o
automatycznie regulowaç obroty silnika. Skonstruowa∏
równie˝ zespó∏ przek∏adni do zamiany ruchu post´powo-zwrotnego na ruch obrotowy. Od jego nazwiska pochodzi nazwa jednostki mocy – wat.
www.wsip.com.pl
47