Mszaki – rośliny `ziemno-wodne`

KONSPEKT LEKCJI
Mgr Edyta Korol Gułaj Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5, VII Liceum Ogólnokształcące, Białystok ul. Wierzbowa 7
Temat : Mszaki – rośliny „ziemno-wodne”.
Scenariusz lekcji biologii dla klasy I liceum ogólnokształcącego, zakres rozszerzony z wykorzystaniem szkolnych hodowli roślin.
Cel ogólny: Uczeń potrafi wyjaśnić związek budowy mchów z życiem na lądzie.
CELE EDUKACYJNE
Postawy
- wykorzystuje znajomość zasad pracy w grupie
- kształtuje proces samodzielnego myślenia i uczenia się drogą obserwacji
- posługuje się sprzętem optycznym
Umiejętności
- rysuje schemat budowy morfologicznej mchu płonnika
- wskazuje poszczególne elementy budowy morfologicznej mchu płonnika
- wskazuje gametofit, sporofit
- wykonuje rysunek z obserwacji mikroskopowej mchu płonnika
Wiadomości
- opisuje budowę morfologiczną płonnika
- analizuje budowę anatomiczną łodyżki płonnika
- analizuje budowę anatomiczną listka płonnika i torfowca
STRUKTURA MATERIAŁU
Budowa mchu płonnika
morfologiczna
gametofit
sporofit
anatomiczna
chwytniki
łodyżka
Metody: dyskusja z wykorzystaniem bezpośrednich obserwacji i badań laboratoryjnych.
Formy pracy: praca zespołowa równym frontem.
Środki dydaktyczne:
-
naturalne okazy mchów i torfowców
-
preparaty mikroskopowe: przekroje poprzeczne przez łodyżkę i listek mchu płonnika
-
zadania zawierające schematy i polecenia
-
plansza i podręcznik.
listek
Wymagania:
- uczeń wyjaśnia ewolucyjne pochodzenie mszaków
PP
P
- porównuje budowę wybranych przedstawicieli wątrobowców, mchów i torfowców
- uczeń omawia budowę morfologiczną i anatomiczną mszaków pod kątem przystosowań do życia na lądzie
PRZEBIEG LEKCJI
Faza lekcji
Czynności nauczyciela
Czynności ucznia
Faza
wstępna
- czynności organizacyjne – sprawdzenie
obecności
- nauczyciel nawiązuje do nowego tematu
- podaje i zapisuje temat lekcji
- uświadamia cele lekcji
- przygotowują się do lekcji: siadają,
słuchają, wyjmują zeszyty i podręczniki
- słuchają
- znają cele lekcji, wiedzą czego oczekuje
od nich nauczyciel
Faza
realizacji
- dzieli uczniów na zespoły, które pracują
według podanej instrukcji
- siadają w grupach i wybierają lidera grupy
oraz osobę, która będzie przedstawiać
wynik pracy zespołowej
- uczniowie przeprowadzają doświadczenie
wg instrukcji w zadaniu I
- nauczyciel prosi o przeczytanie instrukcji
zawartej w zadaniu I
- nauczyciel przechodzi do realizacji
zadania II
- nauczyciel prosi o przedstawienie zadania III
- uczniowie pod kierunkiem nauczyciela
wyciągają wnioski dotyczące budowy
morfologicznej płonnika, które
przystosowują go do życia na lądzie
- dyżurni uczniowie rozdają grupom
preparaty mikroskopowe przedstawiające
Uwagi i wskazówki
Czas
7 min
- nauczyciel obserwuje
zaangażowanie
poszczególnych uczniów w
pracę w zespole, notuje
ewentualne spostrzeżenia,
które wykorzysta pod koniec
zajęć oceniając aktywność
uczniów na lekcji
30 min
- nauczyciel podchodzi do każdej z grup
i zadając pytania ukierunkowuje pracę
uczniów
- nauczyciel prosi o realizację zadania IV
- nauczyciel podchodzi do grup,
przysłuchuje się dyskusji i czuwa nad ich
prawidłowym przebiegiem
- nauczyciel prosi o powrót do zadania I
budowę anatomiczną łodyżki mchu
płonnika
- uczniowie oglądają i analizują budowę
anatomiczną łodyżki płonnika, zwracają
uwagę na najbardziej istotne elementy
budowy, zróżnicowany wygląd komórek,
ich związek z pełnioną funkcją
- uczniowie oglądają i analizują preparaty
mikroskopowe przekroju poprzecznego
listka mchu płonnika
- uczniowie wyciągają wnioski dotyczące
higroskopijnych właściwości torfowca na
podstawie doświadczenia
przeprowadzonego na początku lekcji
Faza
- nauczyciel dokonuje podsumowania zajęć - uczeń podchodzi do planszy i wskazuje
rekapitulacji pod kątem osiągnięcia celów lekcji,
elementy budowy morfologicznej płonnika
- uczeń wykonuje na tablicy rysunek
przekroju poprzecznego przez łodyżkę
płonnika i analizuje go
- komentuje aktywność uczniów podczas
zajęć edukacyjnych oraz ocenia ją i
uzasadnia poszczególne oceny
- nauczyciel zadaje pracę domową: w
oparciu o podręcznik zapoznaj się z budową
gametofitu wątrobowca na przykładzie
porostnicy wielkokształtnej.
8 min
Załączniki:
- instrukcje do zadań I, II, III i IV.
ZADANIE I
1. Przeprowadź doświadczenie polegające na zanużeniu w wodzie suchego mchu torfowca.
2. Zaobserwuj zmiany jakie zachodzą w wyglądzie rośliny i uzasadnij czym są spowodowane.
ZADANIE II
Dokonaj obserwacji przy użyciu lupy budowy morfologicznej naturalnego okazu mchu płonnika. Wykonaj polecenia:
1. Korzystając z rysunku i tekstu z podręcznika ustal z jakich części składa się mech płonnik oraz określ ich związek z życiem na lądzie.
Wykonaj rysunek w zeszycie i opisz.
Rys. 8.13 wg Podręcznika dla Liceum Ogólnokształcącego kształcenie w zakresie rozszerzonym cz. I t. 1. WSiP 2002.
ZADANIE III
Dokonaj obserwacji mikroskopowej łodyżki mchu płonnika, a następnie wykonaj polecenia:
1. Rysunek przedstawia przekrój poprzeczny przez łodyżkę płonnika, wykonaj rysunek w zeszycie i podpisz.
2. Nazwij elementy budowy anatomicznej oznaczone na rysunku od 1 do 6.
3. Na czym polega zróżnicowanie komórek widocznych na rysunku A, podaj cechy charakterystyczne ich budowy i związek z pełnioną
funkcją.
Rys. 8.13 wg Podręcznika dla Liceum Ogólnokształcącego kształcenie w zakresie rozszerzonym cz. I t. 1. WSiP 2002
ZADANIE IV
Dokonaj obserwacji mikroskopowej listka mchu płonnika, a następnie wykonaj polecenia:
Rys. 8.13 wg Podręcznika dla Liceum Ogólnokształcącego kształcenie w zakresie rozszerzonym cz. I t. 1. WSiP 2002
Odpowiedz na pytania korzystając z rysunku przedstawiającego przekrój poprzeczny przez listek płonnika, a następnie wykonaj rysunek w
zeszycie i opisz.
1. Nazwij elementy budowy anatomicznej.
2. Porównaj budowę anatomiczną listka płonnika i torfowca w oparciu o rysunek z podręcznika.
LITERATURA:
1. Praca zbiorowa pod red. A. Spalika. Biologia cz. 1, t. 1 – podręcznik dla liceum ogólnokształcącego zakres rozszerzony. WSiP 2002.
2. J. Balerstet, W. Lewiński, J. Prokop, K. Sabath, G. Skirmuntt:. Biologia 1 – podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, zakres
rozszerzony. OPERON 2002.
3. A. i J. Szweykowscy:. Botanika. PWN, Warszawa, wyd. IV 1979.
4. E. Malinowski:. Anatomia roślin. PWN, Warszawa, wyd. VI 1978.