Makro- i mikroskopowa budowa ciała

Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2016/2017
WydziałLekarski
Kierunek studiów: Lekarski
Profil: Praktyczny
Forma studiów: Stacjonarne
Kod kierunku: LEK
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite
Specjalności:
1
2
Bez specjalności
Bez specjalności 2016/2017
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
Makro- i mikroskopowa budowa ciała
Kod przedmiotu
WL LEKPJednolite magisterskieS A3 16/17
Kategoria przedmiotu
NAUKI MORFOLOGICZNE
Liczba punktów ECTS
7
Język wykładowy
polski
Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr
1
W
46
C
46
K
0
S
0
L
0
I
0
Zp
0
Pz
0
Sk
0
Legenda: W — WykładC — ĆwiczeniaK — KonwersatoriumS — SeminariumL — LaboratoriumI — Zp,pz,sk Zp — Zajęcia PraktycznePz — Praktyka ZawodowaSk
— Samokształcenie
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
3
Cele przedmiotu
Cel 1 Poznanie ogólnej budowy ciała ludzkiego, jego proporcji w różnych okresach życia osobniczego, podziału na
okolice, budowę powłoki wspólnej i błon śluzowych
4
Wymagania wstępne
1 Ogólna znajomość budowy ciała ludzkiego na poziomie szkoły średniej
5
Modułowe efekty kształcenia
MW1 Student opisuje budowę ciała ludzkiego, jego okolice, proporce w poszczególnych okresach życia osobniczego,
potrafi omówić budowę powłoki wspólnej, charakteryzuje budowę i funkcje tkanek
MU2 Student rozpoznaje zaznaczone wizualnie szczegóły anatomiczne
MU3 Student rozpoznaje tkanki pod mikroskopem
6
Treści programowe
Lp
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
Wykład
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Cechy obrazu ogladanego w mikroskopie optycznym i elektronowym.
Przygotowanie materiału do badania pod mikroskopem. Przegląd struktur
komórkowych widocznych w mikroskopie
Ogólna budowa ciała ludzkiego, jego proporcje i ich zmiany w różnych okresach
życia osobniczego. Okolice ciała: podział topograficzny i kliniczny Podział
strukturalny tkanki kostnej: kość włóknista oraz haversjańska. Ogólny podział
kości i ich połączeń.
Budowa i funkcja tkanki nabłonkowej, Klasyfikacja nabłonków, zróżnicowania
powierzchni komórek nabłonkowych.Typy gruczołów. Mechanizmy wydzielania.
Budowa szkieletu osiowego.budowa kręgosłupa, różnice w budowie kręgów w
poszczególnych odcinkach kręgosłupa, połączenia kręgów, krzywizny kręgosłupa
fizjologiczne i patologiczne. Mechanika kręgosłupa. Pojecie kanału kręgowego
i otworu międzykręgowego, ich ograniczenie i znaczenie kliniczne. Staw
szczytowo-potyliczny i szczytowo-obrotowy.
Budowa i funkcja tkanki łącznej właściwej. Substancja międzykomórkowa,
znaczenie macierzy i charakterystyka włókien.Typy komórek. Szczególne
przykłady tkanki łącznej właściwej : tkanka tłuszczowa i ścięgno.
Czaszka jako całość, róznice płciowe i zwiazane z wiekiem osobniczym. Kosci
czaszki nerwowej i trzewnej. Podział połaczen kosci czaszki. Szczegółowa
budowakosci: czołowej, szczekowej, sitowej, klinowej, skroniowej i potylicznej.
Ogólna budowa kości: jarzmowej, żuchwy, kości ciemieniowej, podniebiennej,
małżowin nosowych i kosteczek słuchowychSzkielet kostny klatki piersiowej,
Budowa żeber, podział żeber, mostek. Połączenia żeber z mostkiem
i kręgosłupem, łuki żebrowe, połączenia stawowe żeber z kregosłupem (stawy
głów żeber i guzków żeber) oraz mostkiem (stawy zebr owo - mostkowe).
Chrzastkozrosty klatki piersiowej. Mechanika klatki piersiowej: ruchyoddechowe
żeber, sprężystość klatki piersiowej. Ograniczenie otworów górnego i dolnego
klatki piersiowej. Okolice tułowia i linie pomocnicze wyznaczone celemułatwien
topograficznych.A
Budowa i funkcja łącznej oporowej. Typy chrząstek. Komórki kości, blaszka
kostna i osteon..Rozwój kości (typy kostnienia) i jej przebudowa .
Strona 2/6
Liczba godzin
2
3
2
3
2
3
2
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
W8
W9
W10
W11
W12
W13
W14
W15
W16
W17
W18
W19
Wykład
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Ograniczenie i zawartość dołów i przestrzeni czaszki: oczodół, jama ustna
(budowa ogólna zęba, garnitur zębów mlecznych i stałych), jama nosowa,
(zatoki przynosowe ich funkcja i miejsce ujścia), dół Skrzydłowo-podniebienny,
podskroniowy, skroniowy i zażuchwowy ograniczenie, zawartość i komunikacja
z otoczeniem. Wypustk iopony twardej:sierp mózgu, sierp mózdzku, namiot
mózdzku. Zatoki zylne opony twardej. Podział jamy czaszki na doły wraz
z ograniczeniem i komunikacja. Wyjścia nerwów czaszkowych z jamy czaszki.
Staw żuchwowi-skroniowy, budowa i mechanika.
Krew -.osocze i elementy morfotyczne. Charakterystyka morfologiczna
i funkcjonalna komórek krwi.Szpik kostny i hemopoeza.
Trójkąt podpotyliczny, powięzi szyi, trójkąty szyi, szczelina tylna i przednia
mm.pochyłych, trójkąt pochyło-kręgowy, przestrzeń przygardłowa. Przestrzeń
zatrzewna i przedtrzewna.
Ogólna budowa i funkcja tkanki mięśniowej:mięśnie gładkie, prążkowane
i mięsień sercowy. Sarkomer jako jednostka kurczliwa.
Szkielet kostny klatki piersiowej, Budowa żeber, podział żeber, mostek.
Połączenia żeber z mostkiem i kręgosłupem, łuki żebrowe, połączenia stawowe
żeber z kregosłupem (stawy głów żeber i guzków żeber) oraz mostkiem (stawy
zebr owo - mostkowe). Chrzastkozrosty klatki piersiowej. Mechanika klatki
piersiowej: ruchyoddechowe żeber, sprężystość klatki piersiowej. Ograniczenie
otworów górnego i dolnego klatki piersiowej. Okolice tułowia i linie pomocnicze
wyznaczone celemułatwien topograficznych.
Ogólna budowa i funkcja tkanki nerwowej. Komórka nerwowa i jej wypustki.
Włókna nerwowe bezosłonkowe oraz z osłonką mielinową. Ogólna struktura
synapsy. Komórki glejowe..
Błony surowicze. Cechy biofizyczne błon surowiczych ich funkcja i budowa.
Jamy ciała: jama opłucnowa, osierdziowa, otrzewnowa, ich położenie
i zawartość. Śródpiersie, podział, ograniczenia i zawartość, struktury
anatomiczne śródpiersia mające znaczenie klinicznie.
Szkielet kostny obręczy barkowej i kończyny górnej : obręcz barkowa, kosci
wolnej kończyny górnej, budowa kości ręki i ich połaczeń. Kanał nadgarstka
i kanał Guyona, ich ograniczenia i znaczenie kliniczne, Ogólna budowa
stawów kończyny górnej: staw obojczykowo-barkowy, ramienny (barkowy),
łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy, promieniowo - łokciowy blizszy i dalszy.
Mechanika stawów reki.Okolice topograficzne kończyny górnej i obręczy
barkowej.
Szkielet kostny obreczy miednicznej, staw krzyzowo-biodrowy, spojenie łonowe.
Kanał zasłonowy i otwór zasłonowy - ograniczenia i znaczenie kliniczne.
Płaszczyznymiednicy. Wymiary płaszczyzn miednicy w aspekcie akcji
porodowej. Osmiednicy. Przestrzenie miednicy mniejszej.A
Szkielet kostny wolnej kończyny dolnej, ogólna budowa kości kończyny dolnej
i w zarysie kości stopy stopy, zatoka stępu. Ogólna budowa stawów kończyny
dolnej.Wysklepienie podłużne i poprzeczne stopy. Okolice topograficzne
kończyny dolnej.
Porównanie cech strukturalnych różnych tkanek. Przegląd slajdów.
Powtórzenie wiadomości z osteologii
Razem
Strona 3/6
Liczba godzin
4
2
2
2
3
2
2
2
3
3
2
2
46
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
C9
C10
C11
C12
C13
C14
C15
C16
C17
C18
7
Ćwiczenia
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Zajęcia praktyczne. Poznanie praktycznej budowy szkieletu osiowego w tym
kręgosłupa.Cechy charakterystyczne kręgu i poszczególnych
odcinków kręgosłupa.
Staw szczytowo-potyliczny i szczytowo-obrotowy.Mechanika kręgosłupa. Pojecie
kanału kręgowego i jego zawartość.Otwór międzykręgowy. Anatomia kompleks
krążka międzykręgowego i jadra miażdżystego.
Zajęcia praktyczne. Budowa anatomiczna żeber, mostka i odcinka piersiowego
kręgosłupa. Łuki żebrowe.
Zajęcia praktyczne. Połączenia stawowe żeber z kręgosłupem i mostkiem. Ruchy
oddechowe żeber. Complajans i elementy wytwarzające klatki piersiowej.
Zajęcia praktyczne. Szczegóły anatomiczne budowy kości obręczy barkowej
i wolnej kończyny górnej. Szczegóły anatomiczne w budowie łopatki
i obojczyka. Dach stawu ramiennego. Elementy anatomiczne w budowie kości
ramiennej,kości przedramienia , kości nadgarstka i pozostałych kości ręki.
Zajęcia praktyczne: Elementy budowy stawów : barkowo-obojczykowego,
ramiennego, łokciowego,promieniowo nadgarstkowego,staw siodełkowy kciuka,
ogólna budowa pozostałych stawów reki. .
Zajęcia praktyczne. Okolice obręczy miednicznej i wolnej kończyny dolnej.
Elementy anatomiczne miednicy kostnej, połączenia kości miednicy. Kanał
zasłonowy i otwór zasłonowy. Szczegóły anatomiczne w budowie kości udowej,
kości podudzia, kości stopy. Zatoka stepu.
Zajęcia praktyczne: Staw poprzeczny stępu i stawstepowosródstopny.
Wysklepienie podłużne i poprzeczne stopy. Podpora przednia i tylna stopy. Rola
palców w mechanice stopy.
Powtórzenie wiadomości z osteologii.
Anatomia człowieka żywego - struktury anatomiczne widoczne poprzez skórę
,topografia naczyn żylnych i tętniczych w aspekcie klinicznym
Zajęcia praktyczne z anatomii mikroskopowej: 1. technika
mikroskopowania.Podstawowe struktury komórkowe w mikroskopie optycznym
oraz na elektronogramach.
2.Rozpoznawanie różnych typów tkanek nabłonkowych. Struktury
powierzchniowe oraz złącza komórkowe w obrazach mikroskopu elektronowego.
3. Rozpoznawanie włókien i komórek tkanki łącznej właściwej. Tkanka
tłuszczowa oraz ścięgno.
4. Chrząstka szklista i sprężysta. Kość zbita i gąbczasta. Kostnienie na
podłożu mezenchymatycznym i chrzestnym
5. Rozmaz krwi obwodowej- rozpoznawanie poszczególnych typów krwinek
białych. Rozmaz szpiku
6. Rozpoznawanie tkanek miesnych: gładkiej, prazkowanej oraz miesnia
sercowego. Struktura sarkomeru w obrazie mikroskopu elektronowego
7. Struktura komórek nerwowych w mikroskopie optycznym i elektronowym.
Włókna nerwowe i nerwy. Glej.
8. Przegląd preparatów mikroskopowych i elektronogramów z zakresu tkanek.
Razem
Metody dydaktyczne
M16. Wykłady
M2. Ćwiczenia laboratoryjne
MI1. ćwiczenia praktyczne
Strona 4/6
Liczba godzin
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2
46
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
8
Obciążenie pracą studenta
Średnia liczba
godzin na
zrealizowanie
aktywności
Forma aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
Godziny wynikające z planu studiów
92
Konsultacje przedmiotowe
0
Egzaminy i zaliczenia w sesji
0
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:
Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury
85
Opracowanie wyników
0
Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji
0
Przygotowanie do egzaminu
33
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z
210
całego nakładu pracy studenta
7
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu
9
Metody oceny
Test wielokrotnego wyboru 100 pytań
Ocena podsumowująca
P13. Test wielokrotnego wyboru
I1. Egzamin praktyczny rozpoznanie szczegółów anatomicznych (makroskopowo) oraz struktur histologicznych (
w obrazach mikroskopu optycznego i elektronowego)
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Obecność na wszystkich zajęciach
Ocena aktywności studenta bez udziału nauczyciela akademickiego
1 Inne
Kryteria oceny
Na
Na
Na
Na
Na
ocenę
ocenę
ocenę
ocenę
ocenę
3
3.5
4
4.5
5
55-60%
61-68%
69-85%
86-95%
96% i powyżej
Strona 5/6
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
10
Macierz realizacji przedmiotu
Nie dotyczy
11
Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] A. Bochenek, M. Reicher — Anatomia Człowieka, Warszwa, 2009, PZWL
[2] Gołąb B. — Anatomia ośrodkowego układu nerwowego, Warszwa, 2005, PZWL
Literatura uzupełniająca:
[1]
[2]
[3]
[4]
12
J. Sokołowska Pituchowa — Anatomia człowieka, Warszwa, 2006, PZWL
W/Stelmasiak — Atlas anatomii człowieka, Warszwa, 1981, PZWL
Sobotta J — Atlas anatomii człowieka, Wrocłąw, 2012, Urban & partner
Netter F. — Atlas anatomii człowieka, Wrocłąw, 2011, Urban & partner
Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
dr Marcin Lipski (kontakt: [email protected])
Oboby prowadzące przedmiot
dr Marcin Lipski (kontakt: [email protected])
dr Jarosław Zawiliński (kontakt: [email protected])
prof. zw. dr hab. n. med. Jadwiga Mirecka (kontakt: [email protected])
dr n. med. Tomasz Walasek (kontakt: [email protected])
Strona 6/6