Skuter Osa — model M50 - Wirtualne Muzea Małopolski
Transkrypt
Skuter Osa — model M50 - Wirtualne Muzea Małopolski
Skuter Osa — model M50 • • • • • • • • • • • • • • Autor Krzysztof Meisner, Krzysztof Brun, Jerzy Jankowski, Tadeusz Mathia Wytwórca Warszawska Fabryka Motocykli Czas powstania 1961 Miejsce powstania Warszawa, Polska Wymiary wysokość: 95 cm, długość: 195 cm, szerokość: 63 cm, waga: 134 kg Numer inwentarzowy MIM 859/II73 Muzeum Muzeum Inżynierii Miejskiej Tematy technika, życie codzienne Technika walcowanie, szlifowanie, szycie, tłoczenie, spawanie, odlewanie Materiał skóra, stal, szkło, tworzywo sztuczne, bakelit, guma Prawa do obiektu Muzeum Inżynierii Miejskiej Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski Tagi 2D, audiodeskrypcja, pojazd, PRL, technika Skutery Osa M50 oraz M52 to jedyne w historii polskiej motoryzacji seryjnie produkowane motorowery. Prace nad stworzeniem polskiego skutera były prowadzone w Dziale Postępu i Sportu Warszawskiej Fabryki Motocykli przez inżynierów Krzysztofa Bruna, Jerzego Jankowskiego i Tadeusza Mathia już od 1951 roku. Z grupy kilku przedstawionych projektów, wykorzystujących gotowe elementy produkowanych wówczas w kraju motocykli, wybrano ostatecznie model Osa. W przeciwieństwie do pozostałych propozycji (i skuterów zachodnich) posiadał on lepsze zawieszenie oraz duże jak na ten rodzaj pojazdu, bo 14calowe, koła. Zwłaszcza rozmiar kół miał istotne znaczenie — w tym czasie bowiem stan polskich dróg, choć coraz lepszy, wciąż pozostawiał wiele do życzenia. Większe koła pozwalały natomiast na pokonywanie nierówności bez uszczerbku dla pojazdów i zdrowia prowadzącego. Choć komunistyczni decydenci początkowo byli niechętni produkcji tego rodzaju pojazdów, uważając je za niepotrzebny zbytek i „wymysł zblazowanych kapitalistów”, to dzięki prasie i sukcesom sportowym kierowców fabrycznych WFM udało się uruchomić produkcję Osy. Ruszyła ona w 1959 roku. Nie obyło się jednak bez zmagań z PRLowskimi niedoborami — brakowało rur do budowy ram i teleskopów, a tłoczone blachy trzeba było sprowadzać do Warszawy aż z Gliwic (huta Łabęda). Pierwotnie kolorystyka wszystkich skuterów była jednolita (beżowa). Czy był to jednak zamysł projektantów czy wynik kolejnych peerelowskich niedoborów, trudno stwierdzić. W późniejszym okresie wprowadzono inne barwy pojazdu, jednak te najbardziej wyszukane trafiały tylko na eksport. Krajowe skutery, mimo że nie były najtańsze, szybko stały się towarem niezwykle pożądanym i modnym. Użytkownikom i miłośnikom tych pojazdów nie przeszkadzały nawet niewielkie rozmiary skutera. Wręcz przeciwnie — z niedoskonałości tej niekiedy czyniono zaletę! Tak pisał przykładowo na łamach tygodnika „Motor” redaktor Marek Wachowski: „Jeśli — drogi czytelniku — umieścisz na Osie swoją „bardotkę”, to dla Ciebie zostanie naprawdę niewiele miejsca. A i tak będziesz cały czas w Jej miłosnym uścisku — bo inaczej spadnie! Jak widać więc, nawet zbyt krótkie siedzenie ma swoje dobre strony...” (Trójgłos o skuterze Osa „Motor”, nr 34/59) Osa służyła jednak nie tylko zakochanym i podążającym za trendami mody obywatelom Polski Gomółkowskiej. W 1959 roku w Międzynarodowym Rajdzie Tatrzańskim Mirosław Malec, startujący na niemal seryjnej Osie, wywalczył siódme miejsce w klasie motocykli typowo rajdowych do 175 cm3. „Trzeba było słyszeć huczne oklaski, kiedy Mirosław Malec ukazywał się na trasie czy na odcinku jazdy obserwowanej na swojej Osie. Trzeba było obserwować, jak przychylnie patrzono na skuter, gdy pokonywali najtrudniejsze przeszkody.Trzeba było wreszcie słyszeć setki powiedzonek, miłych zresztą powiedzonek, jakie układano o zawodniku i jego maszynie”. (Osa popularność…, „Motor” 1959, nr 32/59) Także i w późniejszych latach startujący na Osach kierowcy fabryczni WFM wielokrotnie zdobywali medale na międzynarodowych imprezach, potwierdzając poprawność konstrukcji polskiego skutera. W 1960 roku trzyosobowy fabryczny zespół startujący na nieco zmodyfikowanych pojazdach zdeklasował w Bad Aussen rywali, zdobywając trzy pierwsze miejsca (Mirosław Malec, Józef Rewerelli i Maciej Pątnowski). Popularność Osy była duża. Na początku lat 60. skuter eksportowano do Indii – niestety w odmiennych warunkach klimatycznych nie sprawdził się on zbyt dobrze. Pomimo ambitnych planów nie udało się też rozszerzyć produkcji pojazdu. Zakończono ją w 1965 roku wraz z likwidacją fabryki. Od roku 1959, łącznie z modelem M52 (od 1962 roku) wyprodukowano tylko 25 000 egzemplarzy. Opracowanie: Muzeum Inżynierii Miejskiej, © wszystkie prawa zastrzeżone Zobacz także: strona internetowa poświęcona skuterowi http://osiara.pl/ http://motocykle.svasti.org/index.html?strona=http://motocykle.svasti.org/skutery_osa.htm http://culture.pl/en/artist/krzysztofmeisneradreamofmodernmotorization