Fundusz Innowacji Społecznych dla Łodzi

Fundusz Innowacji Społecznych dla Łodzi
- dodatkowy mechanizm finansowania organizacji pozarządowych
działających
na rzecz zrównoważonego rozwoju miasta
Koncepcja wypracowana wspólnie przez:
1. Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) Biuro Projektowe w Polsce.
2. Łódzką Federację Organizacji Pozarządowych (ŁFOP).
3. Pełnomocnika Prezydenta Miasta Łodzi ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi w
Urzędzie Miasta Łodzi.
Krótki opis partnerów projektu
Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) Biuro Projektowe w Polsce - agenda ONZ
powołana w 1965 roku, która tworzy globalną sieć na rzecz rozwoju w 166 krajach świata. Na całym
świecie UNDP angażuje się w zwiększanie lokalnego potencjału oraz walkę z wykluczeniem
społecznym, zapewniając krajom dostęp do doświadczeń, wiedzy i środków potrzebnych do poprawy
jakości życia. Działania UNDP w Polsce koncentrują się na realizacji programu Social Innovation in
Europe and CIS, którego celem jest stworzenie regionalnej platformy wymiany wiedzy w Europie i
krajach WNP w zakresie innowacji społecznych oraz Milenijnych Celów Rozwoju. Co za tym idzie
biuro realizuje projekty, które następnie opisuje w formie modeli i przekazuje partnerom w krajach
rozwijających się. UNDP angażuje się także w inicjowanie współpracy na linii samorząd oraz
organizacje pozarządowe, a także aktywizację obywateli do działań społecznych. UNDP koordynuje
także działania Inicjatywy Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact – największego na świecie
forum biznesowego na rzecz odpowiedzialności korporacyjnej oraz zrównoważonego rozwoju. W
ramach tej działalności UNDP zachęca firmy działające w Polsce do większego zaangażowania się w
działania na rzecz społeczności, w której działają. Ta idea przyświeca powołaniu funduszu lokalnego,
który ma na celu zwiększenie odpowiedzialności społecznej firm działających w Łodzi.
Łódzka Federacja Organizacji Pozarządowych (ŁFOP), jest związkiem stowarzyszeń, powstałym
z inicjatywy działaczy 8 łódzkich organizacji w roku 2008. Jest organizacją tzw. „parasolową” –
wspierającą działalność III sektora. Federacja powstała w trosce o rozwój ruchu obywatelskiego,
o dalszy i szybszy proces jego samoorganizacji i federalizacji. Federacja pragnie działać na rzecz
środowiska inicjatyw obywatelskich, kształtować sprzyjające postawy społeczne wobec organizacji
pozarządowych, budować ich rzetelny wizerunek, być jednym z rzeczników sektora, wzmacniać
porozumienia branżowe i regionalne. Działania Federacji opieramy na konstytucyjnych zasadach
1
pomocniczości i dialogu społecznego oraz współdziałaniu, otwartości, solidarności i wzajemnym
wspieraniu związków, Stowarzyszeń, federacji i innych organizacji pozarządowych. Obecnie Federacja
zrzesza 10 organizacji. Aktywnie współpracujemy z administracją publiczną, tworząc nową jakość III
sektora.
Urząd Miasta Łodzi (UMŁ), realizuje zadania publiczne m.in. we współpracy z organizacjami
pozarządowymi, w trybie otwartych konkursów ofert. Zgodnie z przyjmowanymi corocznie
programami współpracy z organizacjami pozarządowymi, a także z programem wieloletnim na lata
2013-2015, współpraca ta jest prowadzona przez kilkanaście komórek organizacyjnych Urzędu i
miejskich jednostek organizacyjnych. Oba te programy realizują zapisy zgodne ze Strategią
Zintegrowanego Rozwoju Łodzi 2020+.
Spis treści:
1. Wizja, misja i cele Funduszu Innowacji Społecznych dla Łodzi, zwanego dalej Funduszem
oraz spójność z dokumentami strategicznymi miasta
2. Struktura zarządzania Funduszem, sposób prowadzenia konkursów grantowych w
ramach Funduszu oraz dodatkowe formy wspierania Funduszu
3. Harmonogram tworzenia Funduszu wraz z przypisanymi zadaniami dla poszczególnych
partnerów.
4. Współpraca z biznesem – firmy łódzkie i ich potencjał grantodawczy
Ad. 1. Wizja, misja i cele Funduszu oraz spójność z dokumentami strategicznymi miasta
Misja Funduszu
Misją Funduszu jest poprawa jakości życia mieszkańców Łodzi oraz podniesienie ich aktywności
obywatelskiej w obszarach działania Funduszu w oparciu o zasadę zrównoważonego rozwoju i ideę
sprawiedliwości społecznej.
Wizja Funduszu
Wizją Funduszu jest bezpieczne, zrównoważone, wykorzystujące swój potencjał kulturowy miasto,
zamieszkiwane przez obywateli aktywnie uczestniczących w życiu społecznym.
Głównymi celami Funduszu są:
− Skuteczne rozwiązywania problemów lokalnych i zaspokajanie ważnych potrzeb społecznych,
− Poprawa kapitału społecznego miasta i aktywizacja społeczna mieszkańców,
− Lepsze wykorzystanie potencjału kulturalnego, historycznego oraz kreatywnego miasta – ochrona
i promocja wielokulturowego dziedzictwa miasta,
− Dążenie do długotrwałego rozwoju zrównoważonego.
− Wsparcie III sektora, w tym liderów pozarządowych.
Spójność ze Strategią Zintegrowanego Rozwoju Łodzi 2020+
Fundusz lokalny wpisuje się w projekt Strategii Zintegrowanego Rozwoju Łodzi 2020+ i realizuje
zasady wymienione w Strategii jako niezbędne do realizacji założeń dokumentu. Są to zasady:
2
- zrównoważonego rozwoju - oznacza dążenie do poprawy jakości życia mieszkańców, trwałego
rozwoju gospodarki oraz odpowiedzialnego korzystania z zasobów środowiska przy uwzględnieniu
skutków ekonomicznych, społecznych i środowiskowych dla obecnych i przyszłych pokoleń;
- inteligentnego rozwoju - oznacza twórcze, kreatywne podejście do problemów, wdrażanie
innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych technologicznych w gospodarce miejskiej oraz
wykorzystywanie nowoczesnych technik przetwarzania danych przy realizacji usług publicznych;
- pomocniczości - polega na rozwiązywaniu lokalnych problemów u źródła. Oznacza delegowanie
wykonania poszczególnych zadań lokalnym wspólnotom, organizacjom pozarządowym oraz
przedsiębiorcom, jeśli są w stanie je zrealizować. Prowadzi do wsparcia tych dziedzin, w których
instytucje niższego rzędu nie są w stanie poradzić sobie same. Oznacza także działanie poprzez
partnerstwa publiczno-prywatne i publiczno-społeczne;
- skuteczności i gospodarności - oznacza dążenie do maksymalizacji efektów działań przy
minimalizacji nakładów. Miasto powinno stale poprawiać skuteczność, odpowiedzialnie gospodarując
ograniczonymi zasobami. W ramach tych samych środków powinno osiągać lepsze rezultaty lub te
same rezultaty wykorzystując mniejsze środki;
- koncentracji działań - polega na skupieniu działań na najważniejszych wyzwaniach w konkretnej
przestrzeni miasta. Wiąże się to z koniecznością dokonywania wyboru dotyczącego pierwszeństwa
dla działań priorytetowych.
Cele i założenia Funduszu odpowiadają również na priorytety dokumentu, wpisując się w Filary
Strategii:
• „Społeczeństwo i Kultura” oraz jego cele strategiczne:
- Miasto - dobro wspólne - zbudowanie wysokiej jakości kapitału społecznego oraz partycypacji
obywatelskiej łodzian.
- Kultura u podstaw - zwiększenie uczestnictwa mieszkańców w kulturze dzięki efektywnemu
wykorzystaniu potencjału kulturalnego i kreatywnego Łodzi.
• „Przestrzeń i środowisko” oraz jego cele strategiczne:
- Rewitalizacja śródmieścia - wzrost poziomu życia łodzian poprzez zwiększenie atrakcyjności
centralnych obszarów miasta, odbudowę historycznej tkanki miejskiej przy nadaniu jej nowych
funkcji.
• „Proces rewitalizacji” oraz jego cele strategiczne
- Zielona, uporządkowana Łódź - poprawa jakości życia łodzian i zwiększenie atrakcyjności miasta
dzięki wykorzystaniu potencjału środowiska przyrodniczego, zachowaniu i porządkowaniu przestrzeni
aktywnej biologicznie obszarów służących rekreacji i budowaniu zdrowego stylu życia.
- Miasto bezpieczne podniesienie poziomu bezpieczeństwa, poprawa porządku publicznego,
czystości i estetyki miasta.
Ad. 2. Struktura zarządzania oraz konkurs
Formuła utworzenia Funduszu została wypracowana wspólnie przez partnerów Projektu. Współpraca
pomiędzy UMŁ, ŁFOP oraz UNDP nie przewiduje przepływów pieniężnych pomiędzy partnerami.
Model Funduszu realizowany będzie w dwóch etapach. W pierwszym etapie ogłaszany jest przez
UNDP konkurs, w wyniku którego następuje zawarcie przez oferenta umowy z UNDP o warunkowe
3
dofinansowanie projektu pod warunkiem uzyskania dofinansowania w otwartym konkursie ofert ,
ogłaszanych w UMŁ.
W kolejnym etapie oferent może przystąpić do konkursu ogłoszonego przez Prezydenta Miasta Łodzi.
Środki uzyskane przez oferenta w ramach konkursu ogłoszonego przez UNDP będą stanowiły wkład
własny finansowy do oferty składanej do UMŁ. Jednocześnie pozyskanie przez oferenta środków od
UNDP będzie dodatkowo punktowane przy ocenie oferty w konkursie ogłoszonym przez UMŁ
(zgodnie z obowiązującymi procedurami i ustaleniami w komórce organizacyjnej UMŁ/miejskiej
jednostce organizacyjnej odpowiedzialnej za przeprowadzenie konkursu ofert). W ramach pilotażu
będzie to konkretny konkurs ofert, w którym charakter zadania publicznego jest adekwatny do celów
i założeń Funduszu.
Schemat działania Funduszu – sposób prowadzenia konkursów:
Dotacje na projekty innowacyjne w ramach Funduszu będą przyznawane w trybie dwóch konkursów
– pierwszy konkurs ogłoszony przez UNDP, a następnie drugi konkurs ogłoszony w UMŁ.
Schemat przygotowywania konkursów oraz przyznawania dotacji:
Przyznawanie i rozliczanie dotacji:
Propozycja konkretnych dokumentów oraz procedur, które należy wypracować w ramach zespołu
roboczego:
wkład własny do projektów, czyli udział w
proponowana struktura finansowania projektu
projekcie środków UNDP i Urzędu Miasta Łodzi
to 40% z UNDP oraz 60% z UMŁ
grupy beneficjentów uprawnionych do składania organizacje pozarządowe prowadzące
wniosków
działalność w zakresie pożytku publicznego.
4
obowiązkowe załączniki oraz formularze
Określenie kosztów kwalifikowalnych oraz
niekwalifikowanych
Ocena merytoryczna projektów
UWAGA!!! Na etapie składania koncepcji
projektu do UNDP jest możliwe przyjęcie i
zarekomendowanie do dofinansowania
propozycji składanej przez organizację
pozarządową reprezentującą grupę nieformalną
(na podstawie umowy partnerskiej, listu
intencyjnego, deklaracji współpracy). Natomiast
w momencie składania oferty do UMŁ przez
organizacje pozarządowe wymagane są
formularze i załączniki zgodnie z obowiązującą
procedurą.
Na etapie składania propozycji do UNDP –
skrócona koncepcja projektu (opis projektu , cel,
działania, przewidywany koszt z podziałem na
źródła finansowania, krótka informacja o
oferencie). Na etapie składania oferty do UMŁ –
formularze i załączniki zgodne z obowiązującą
procedurą..
Zgodnie z procedurami UMŁ; możliwość zakupu
środków trwałych istnieje jedynie w ramach
wkładu własnego, czyli np. w ramach dotacji
UNDP.
Przy ocenie UNDP są brane pod uwagę kryteria
merytoryczne (innowacyjność pomysłu, jego
trwałość, zgodność z priorytetami tematycznymi
Funduszu, inicjatywy nieduże, młodych
organizacji, grup nieformalnych). Ocena UMŁ
będzie dokonywana na podstawie istniejących
procedur konkursowych. Rekomendowane jest
stworzenie dodatkowego znaczącego kryterium
oceny – wkład własny, proponowana waga tego
kryterium to 15%-20% całości punktacji oferty,
jednak ostatecznie zostanie to ustalone z
jednostką prowadzącą pilotażowy konkurs.
W ocenie projektów uczestniczą przedstawiciele
wszystkich Partnerów.
Fundusz Innowacji Społecznych dla Łodzi – cele oraz obszary wsparcia
Celem Funduszu jest wspieranie inicjatyw, które przyczyniają się do rozwoju miasta, budują silne
organizacje pozarządowe i sprzyjają wykorzystaniu potencjału wszystkich mieszkańców. W ramach
Funduszu planowane jest wsparcie inicjatyw innowacyjnych i dofinansowanie kreatywnych
projektów. Innowacja w rozumieniu Funduszu to nowatorskie podejście do rozwiązywanie problemu
5
społecznego, które jest bardziej skuteczne, wydajne, trwałe od istniejących w danym miejscu i czasie,
a którego rezultaty i wartość ma znaczenie dla całej społeczności, a nie dla konkretnych jednostek 1.
Obszary wsparcia proponowane dla Funduszu Innowacji Społecznych w Łodzi:
Obszar tematyczny
Rozwiązywanie
problemów
społecznych
Kultura, sztuka i nauka
Partycypacja społeczna
Rozwój zrównoważony
Temat wsparcia
• Edukacja nieformalna na każdym poziomie nauczania oraz
edukacja dorosłych
• Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu dzieci i młodzieży do
25 roku życia, zwłaszcza poprzez rozwój niszowych dyscyplin
sportowych i inną aktywność kulturalno-edukacyjną
• Działania promujące równość płci na terenie Łodzi
• Wsparcie inicjatyw ekonomii społecznej i innych inicjatyw
przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu
• Działania promujące dziedzictwo kulturowe i historyczne miasta,
w tym wielokulturowe tradycje Łodzi
• Projekty promujące twórczość młodych łódzkich artystów z
różnych dziedzin
• Inicjatywy promujące street art (tzw. sztukę ulicy), a także
wszelkie formy sztuki i kultury niezależnej (muzyka, sztuki
wizualne, teatr, literatura i inne)
• Wsparcie projektów badawczych łódzkich naukowców
realizowanych na styku nauki oraz biznesu
• Działania promujące włączanie się ludzi w życie miasta
• Wsparcie oddolnych inicjatyw obywatelskich promujących
aktywność i partycypację społeczną
• Wsparcie liderów społecznych, w tym liderów pozarządowych w
realizacji ich działań autorskich
• Wsparcie aktywności społecznej dzieci i młodzieży do 25 roku
życia
• Ekologia i ochrona środowiska
• Edukacja ekologiczna
• Zrównoważone technologie i rozwiązania dla miast (w dziedzinie
transportu, budownictwa, gospodarki odpadami, ochrony zieleni
itp.)
• Tworzenie i ochrona obszarów zieleni miejskiej, w tym ogrodów
miejskich
Pilotażowo w 2013 roku wsparciu podlegać będzie obszar przeciwdziałania wykluczeniu
społecznemu dzieci i młodzieży do 25 roku życia poprzez ich aktywizację społeczną.
1
Definicja wg Stanford Social Innovation Review.
6
Cele realizowane są poprzez gromadzenie, zarządzanie i dystrybucję funduszy w ramach konkursów
grantowych, w których przekazywane są środki finansowe na projekty zgodne z ustaloną misją.
Powołując Fundusz zapraszamy do partnerskiej współpracy łódzkie przedsiębiorstwa. Dzięki
zaangażowaniu Fundatorów, Darczyńców, Przyjaciół możemy wspierać finansowo łódzkie organizacje
pozarządowe oraz grupy nieformalne w pracy na rzecz poprawy życia mieszkańców Łodzi w każdej
dziedzinie.
Fundusz to wspólna odpowiedzialność i aktywny wpływ na zmianę w Łodzi, to także sposób na
wspieranie rozwoju gospodarczo-ekonomicznego i społecznego Miasta oraz promocja i rozwój
lokalnych przedsięwzięć edukacyjnych, ekonomicznych i społecznych także w skali ogólnopolskiej.
Współpraca w ramach Funduszu daje także dodatkowe korzyści – jest to partnerstwo, wymiana
doświadczeń instytucji oraz firm wspierających Fundusz, to także przestrzeń do wymiany informacji o
możliwościach rozwojowych regionu.
Ad. 3. Plan działań związanych z uruchomieniem Funduszu.
Nr
1
2
Plan działań na rzecz Funduszu dla Łodzi
Podmiot
odpowiedzialny
Podpisanie listu intencyjnego przez Prezydenta UNDP
Miasta Łodzi, Łódzką Federację Organizacji
Pozarządowych oraz UNDP w sprawie realizacji
projektu Funduszu Innowacji Społecznych.
Przygotowanie praktycznych aspektów działania Zespół
roboczy
Funduszu Innowacji Społecznych:
złożony z: minimum 2
• Strategia komunikacyjna Funduszu – jak pracowników
promować i komunikować działania właściwych
Funduszu, czyli, jak określić wspólną dla merytorycznie
UMŁ,
ŁFOP
i
UNDP
strategię komórek/jednostek
komunikowania
o
ogłoszonych
organizacyjnych UMŁ
konkursach
(harmonogram
oraz
wytyczne), strategię oceny aplikacji, i miejskich jednostek
przyznawania dotacji oraz rozliczenia organizacyjnych,
dotacji
oddelegowanych
• Przygotowanie dokumentacji konkursowej przez
Prezydenta
– formularzy wniosków, wzoru umów z Miasta, , 2 osoby z
podmiotami
realizującymi
projekty, UNDP i 2 osoby z
formularzy
sprawozdawczych
w
ŁFOP.
przypadku UNDP, natomiast w przypadku
UMŁ – dostosowanie istniejących wzorów
Celowym wydaje się
formularzy i ogłoszeń
W ramach tego etapu chodzi o wspólne (UMŁ , zorganizowanie
ŁFOP oraz UNDP) informowanie organizacji wizyty edukacyjnej w
pozarządowych o możliwości pozyskiwania
Działanie
Termin
wykonania
Grudzień 2012
Grudzień 2012 –
styczeń 2013
7
dofinansowania na działania z dwóch źródeł
(UNDP oraz konkursy ofert UMŁ). Ważne jest
także na tym etapie określenie, jak będzie
wyglądał proces oceny projektów wstępnie
zaakceptowanych przez UNDP (kryterium wkładu
własnego).
3
6
7
8
9
10
Pozyskanie
partnerów
biznesowych
do
współpracy przy Funduszu :
• Analiza potencjału firm działających na
terenie województwa łódzkiego
• Opracowanie strategii komunikacyjnej
uwzględniającej zaangażowanie biznesu w
działania Funduszu
• Powołanie koalicji na rzecz Funduszu w
ramach istniejącej Inicjatywy Sekretarza
Generalnego ONZ Global Compact
(konsolidacja łódzkich firm i firm
działających w Łodzi, które są członkami
Global Compact)
• Pozyskanie 2-3 strategicznych partnerów
dla Funduszu spośród biznesu (umowa
minimum 5-letnia na dotowanie Funduszu
w wysokości nie niższej niż 50 000 zł
rocznie)
• Pozyskanie minimum 4-6 dotujących
partnerów Funduszu (umowy roczne, na
niższe niż 50 000 zł kwoty)
Podpisanie umów z przedstawicielami biznesu
oraz przelanie środków na rzecz Funduszu
Ogłoszenie pierwszego pilotażowego konkursu i
nabór wniosków przez UNDP
Rozstrzygnięcie konkursu przez UNDP oraz
podpisanie wstępnych umów
Ogłoszenie konkursu UMŁ, nabór ofert oraz
rozstrzygnięcie i podpisanie umów
Przygotowanie długofalowej koncepcji działania
Funduszu po 2014 roku:
• Ustalenie formy współpracy z sektorem
prywatnym – w jaki sposób poszczególne
firmy
mogą
wspierać
inicjatywy
działających
już
Funduszach
Lokalnych w innych
miastach
–
(Ostrów/Płock) – w
terminie
uzgodnionym z UMŁ
oraz ŁFOP
UNDP
Grudzień 2012 marzec 2013
UNDP
Styczeń 2013
UNDP/ŁFOP
I połowa lutego
2013
Luty 2013
Zespół roboczy
Komórki
organizacyjne
UMŁ/miejskie
jednostki
organizacyjne
Zespół roboczy
Luty – marzec
2013
(w zależności od
przyjętego
harmonogramu
przez UMŁ)
Maj – grudzień
2013
8
11
pozarządowe po zakończeniu współpracy
z UNDP. Może powstać nowa organizacja
pozarządowa biorąca na siebie zadania
współpracy z biznesem i prowadzenia
konkursów, ewentualnie zadanie to może
zostać przekazane już istniejącemu
podmiotowi przez UNDP.
• Przygotowanie wszelkich niezbędnych
dokumentów
(regulaminy,
umowy,
dokumenty rejestracyjne dla Funduszu,
wieloletnie umowy z przedsiębiorcami,
konta bankowe, REGON, NIP itp.) – w
zależności od przyjętej strategii
Ewentualne decyzje co do dalszej formy istnienia
Funduszu.
UMŁ, UNDP, ŁFOP
Luty – maj 2014
Ad. 4. Współpraca z biznesem – firmy łódzkie i ich potencjał grantodawczy
Polskie Biuro UNDP jest instytucją koordynującą Inicjatywę Sekretarza Generalnego ONZ Global
Compact w Polsce. Global Compact to największa na świecie globalna platforma współpracy liderów
zrównoważonego rozwoju. Sygnatariuszami Global Compact są przede wszystkim przedstawiciele
biznesu. Obecnie do Global Compact należy około 7 000 firm z całego świata w tym 48 liderów z
Polski. Inicjatywa obecna jest w ponad 140 krajach i działa w ramach 100 sieci lokalnych, w tym
polskiej. Przystępując do inicjatywy, firmy zobowiązują się do dostosowywania działalności
gospodarczej do dziesięciu zasad Global Compact w zakresie praw człowieka, pracy, ochrony
środowiska i przeciwdziałania korupcji, jak również do podjęcia działań na rzecz osiągnięcia szerszych
celów Narodów Zjednoczonych, takich jak Milenijne Cele Rozwoju.
Pod parasolem Global Compact, UNDP realizuje w ramach swojej działalności projekty opierające się
na współudziale podmiotów prywatnych i publicznych, w tym jednostek samorządu terytorialnego i
przedstawicieli biznesu. Podstawą ich realizacji są tzw. umowy o podziale kosztów (cost-sharing
agreement) regulujące zasady udziału podmiotów prywatnych i publicznych w realizacji projektów
UNDP.
Projekty Funduszy Grantowych realizowane były dotychczas przez UNDP we współpracy z Gminą
Płock – „Fundusz Grantowy dla Płocka” (w latach 2003 -2006) oraz Gminą Ostrów Wielkopolski –
„Fundusz Grantowy dla Ostrowa Wielkopolskiego” (w latach 2004 -2006).
Aby Fundusz Innowacji Społecznych w swej działalności wykorzystywał w pełni potencjał lokalnego
rynku i mógł dynamicznie się rozwijać, konieczne jest włączenie w działalność Funduszu możliwie
szerokiej rzeszy partnerów lokalnych. W tym celu konieczne jest finansowe zaangażowanie lokalnych
przedsiębiorstw w Fundusz oraz umożliwić wkład rzeczowy. W tym celu należy zbadać możliwość
zaangażowania ze strony przedsiębiorców wspieraniem Funduszu i zaaplikować o odpowiednie
środki. Wkład finansowy powinien równocześnie oznaczać wejście do składu Rady Darczyńców, zaś
9
wkład rzeczowy – to włączenie merytoryczne Darczyńców we wsparcie merytoryczne i promocyjne
projektów.
10