Stawki w podatku od towarów i usług Od dnia 1 stycznia 2011 r., w

Stawki
w podatku od towarów i usług
Od dnia 1 stycznia 2011 r., w związku z trudną sytuacją budŜetu państwa i ryzykiem
destabilizacji finansów publicznych na skutek szybkiego wzrostu długu publicznego,
nastąpiła podwyŜka stawek podatku od towarów i usług. Nowe stawki mają charakter
czasowy i obowiązują w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.,
z moŜliwością ich podwyŜszenia w przypadku, gdyby relacja państwowego długu
publicznego do produktu krajowego brutto przekroczyła 55%. Szczegółowy harmonogram
ewentualnej zmiany stawek oraz ich wysokość w danym okresie określają przepisy art. 146a –
146j ustawy o podatku od towarów i usług. Ogólne zasady dotyczące rozliczania podatku od
towarów usług, m.in. w przypadku, gdy zmieniła się wysokość opodatkowania, określają
przepisy art. 41 ust. 14a-14f ustawy.
Stawka podstawowa podatku od towarów i usług wynosi obecnie 23%.
Przepisy ustawy o podatku od towarów przewidują obecnie stosowanie dwóch stawek
obniŜonych: 8% i 5%.
Stawka podatku w wysokości 8% ma zastosowanie m.in.:
- dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy o podatku od towarów
i usług;
- do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów
budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem
mieszkaniowym;
- w szczególnych procedurach dotyczących opodatkowania dostawy towarów uŜywanych,
dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.
Z dniem 1 stycznia 2011 r. wprowadzono do polskiego systemu VAT drugą stawkę obniŜoną
w wysokości 5% (stawka ta nie ma charakteru przejściowego). Listę towarów objętych
stawką 5% zawiera załącznik nr 10 do ustawy o podatku od towarów i usług, który obejmuje
podstawowe produkty Ŝywnościowe (np. chleb, nabiał, przetwory mięsne, produkty zboŜowe:
mąka, kasze, makaron, soki), ksiąŜki drukowane oraz wydawane na dyskach, taśmach
i innych nośnikach oraz czasopisma specjalistyczne.
W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów oraz w eksporcie towarów stawka podatku
wynosi 0%.
Stawka 0% ma równieŜ zastosowanie do:
- czynności wymienionych w art. 83 ustawy o podatku od towarów i usług, w tym m.in. do:
towarów i usług związanych z transportem morskim i lotniczym oraz środkami tego
transportu, usług związanych z eksportem towarów, usług transportu międzynarodowego;
- niektórych usług świadczonych przez podmioty prowadzące działalność w zakresie
turystyki (dotyczy to usług świadczonych dla bezpośredniej korzyści turysty poza
terytorium Unii Europejskiej - art. 119 ustawy o podatku od towarów i usług).
Zastosowanie stawki podatku VAT w wysokości 0% do danej czynności oznacza brak
opodatkowania (cięŜaru fiskalnego) przy jednoczesnym uznaniu tej transakcji za sprzedaŜ
opodatkowaną, co umoŜliwia odliczenie podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług
z nią związanych (stawka 0% działa jak zwolnienie z VAT z prawem do odliczenia).
W przypadku świadczenia przez podatnika usług, w tym w zakresie handlu i gastronomii,
kwota podatku naleŜnego jest obliczana do dnia 31 grudnia 2013 r., jako iloczyn wartości
dostawy i stawki:
1) 18,70% - dla towarów i usług objętych stawką podatku 23%;
2) 7,41% - dla towarów i usług objętych stawką podatku 8%.
Stawka ryczałtu, w przypadku podatników świadczących usługi taksówek osobowych, którzy
wybrali opodatkowanie tych usług w formie ryczałtu, wynosi obecnie 4%.
Przepisy ustawy upowaŜniają ministra właściwego do spraw finansów publicznych do
obniŜania w drodze rozporządzenia stawki podatku do wysokości 0%, 5% lub 8% dla dostaw
niektórych towarów i świadczenia niektórych usług oraz do określania warunków stosowania
stawek obniŜonych. Obecnie zakres towarów i usług, dla których obniŜono stawkę
podstawową jest określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.
w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr
73, poz. 392, z późn. zm.).