Przedmiot JĘZYK POLSKI - Żydowski Instytut Historyczny

Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
Przedmiot JĘZYK POLSKI
Typ szkoły: GIMNAZJUM (III klasa)
Imię i nazwisko autorki scenariusza: Irena Świderska
Szkoła: Zespół Szkół – Szkoła w Nowej Wsi
Temat
„Ocalić od zapomnienia” czyli losy Żydów w naszym regionie
Czas realizacji: 1-2 godziny lekcyjne
Cele:
Uczeń po lekcji powinien:
● znać istotę Holokaustu,
● dostrzegać uniwersalny charakter tego zjawiska,
● szanować odmienności obyczajowe, kulturowe,
● czytać ze zrozumieniem różne teksty kultury (mapki, zdjęcia, teksty literackie, film).
Metody:
● praca z tekstem źródłowym, tekstem literackim,
● burza mózgów,
● elementy wykładu, dyskusji.
Środki dydaktyczne:
- Mapki, materiały źródłowe, zdjęcia, słowniki, fragmenty autentycznych relacji z obozów (np. Medaliony),
fragment filmu Pianista, fragment książki Holokaust – zrozumieć dlaczego.
Scenariusz lekcji
„Ocalić od zapomnienia” czyli losy Żydów w naszym regionie
Wprowadzenie
Nawiązanie do wycieczki do rezerwatu Bór k/Głogowa, gdzie znajdują się zbiorowe mogiły
pomordowanych Żydów z okolic Rzeszowa (około 5000).
Stworzenie sytuacji motywacyjnej, postawienie pytań.
Co wiedzą o Żydach, o ich kulturze, zwyczajach, religii? Ilu ich mieszkało w najbliższej okolicy? Dlaczego zginęli?
(burza mózgów). Odwołanie się do wiedzy wyniesionej z lekcji historii, religii.
Rozwinięcie
Analiza mapek z rozmieszczeniem ludności w 1939 r. i w czasie wojny, z uwzględnieniem Rzeszowa
(np. mapa „Największe gminy żydowskie w przededniu wojny” z Atlasu historii Holocaustu Martina Gilberta).
Przypomnienie i zdefiniowanie pojęcia Holokaust.
Holokaust
(grec. holokaustikos = ofiara całopalna) słowo to dało nazwę zagładzie Żydów w latach
II wojny światowej; Żydzi używają hebrajskiego słowa Szoa = zagłada, całkowite zniszczenie.
Przeczytanie relacji przeżyć jednej konkretnej osoby, która przeżyła Holokaust (można posłużyć się fragmentem
Medalionów Zofii Nałkowskiej).
Konsekwencje Holokaustu (analiza dokumentów źródłowych, np. tabela „Straty ludności żydowskiej
w poszczególnych krajach w wyniku Holokaustu”, w: Holokaust – zrozumieć dlaczego, s. 259.
● Straty demograficzne.
● Zniknięcie wielokulturowości.
● Odszkodowania.
● Uprzedzenia, trudności w relacjach polsko-żydowskich.
Czy Holokaust jest dzisiaj zagrożeniem? Czy da się go wyeliminować? Co robić?
Analiza artykułu pt. Holokaust jako paradygmatyczne wydarzenie historyczne (w: Byron L. Serwin,
Duchowe dziedzictwo Żydów polskich, s. 258-259).
(…) Wydaje mi się na przykład, że można porównać Holokaust do ogromnego trzęsienia ziemi…
Nawiązanie do zjawiska trzęsienia ziemi – wykonanie rysunku obrazującego trafność porównać (mapa świata,
zaznaczona Polska z Oświęcimiem jako „główny wstrząs” i z rozchodzącymi się strzałkami we wszystkich
kierunkach – „wstrząsami następczymi”). Analizowanie trafności porównania Holokaustu do trzęsienia ziemi:
● dokonuje spustoszenia,
● może się zdarzyć wszędzie, o każdym czasie, każdemu,
● nie da się go całkowicie wyeliminować.
(Można posłużyć się współczesnymi przykładami, np. Kosowo, Srebrenica, terror fundamentalistów islamskich, itp.)
Co robić, aby Holokaust się nie powtórzył?
● mówić o tym,
● być czujnym,
● nie lekceważyć najdrobniejszych symptomów.
Zakończenie
Obejrzenie filmu Pianista (lub innego związanego z Holokaustem).
Scenariusz powstał w ramach projektu edukacyjnego
Nauczanie o Holokauście i stosunkach polsko-żydowskich