UE musi działać już teraz w celu poprawy bhp. Rezolucja ETUI

UE musi działać już teraz w celu poprawy bhp.
Rezolucja ETUI
W styczniu obradował Komitet Wykonawczy Europejskiej Konfederacji Związków
Zawodowych. Podczas posiedzenia przyjęto Rezolucję Europejskiego Instytutu Związków
Zawodowych ( ETUI), z której wynika, że UE musi na bieżąco podejmować działania w celu
poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy w krajach UE.
1. Nowy przewodniczący Komisji Europejskiej (KE) uznając brak sprawiedliwości społecznej w
polityce europejskiej obiecał nowe podejście w celu przywrócenia zaufania obywateli. Zdrowie i
bezpieczeństwo pracowników jest jednym z obszarów, w których działania są ważne i pilne.
Poprzednia Komisja osłabiła BHP w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych i realizacji
programu REFIT. Dane pokazują, że warunki pracy w Europie pogarsza się, pracownicy umierają, a
wyniki tego zadania nie będą gotowy do końca 2016 r.
2. Parlament Europejski (PE), ETUC (w drodze uchwały podjętej przez Komitet Wykonawczy w 2013
roku) i trójstronnego Komitetu Doradczego ds. Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy Komisji
Europejskiej (ACSH) wezwał Komisję do wydawania europejskiej strategii która będzie zawierała
bardziej wymierne cele, harmonogramy oraz okresową ocenę. Wzywamy również do wzmocnienia
inspektoratów pracy i podjęcia konkretnych działań w celu zatrzymania wzrostu zagrożeń
psychospołecznych w miejscu pracy. Ramowa strategia BHP lata 2014-2020 z czerwca 2014 r
zignorowała zalecenia Parlamentu, postulaty ETUC i zalecenia Komitetu Doradczego ds.
Bezpieczeństwa i Higieny w Miejscu Pracy (ACSHW), które wezwały do wzmocnienia strategii BHP
dla Europy.
3. Europejska Konfederacja Zwiazków Zawodowych (ETUC) uważa, że konieczne są dalsze działania
w zakresie BHP. Jednakże EKZZ jest zdania, że ramy strategiczne UE 2014-2016 nie zapewniają
lepszej ochrony pracowników przed wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi. Raczej ukazują
słabość europejskiego prawodawstwa w dążeniu do rozwiązania kryzysu gospodarczego, nie oferując
żadnych realnych działań. EKZZ wyraża głębokie zaniepokojenie pogorszeniem warunków pracy i
rosnącą nierównością między państwami członkowskimi w tej dziedzinie.
4. Komisja unikała przyjmowania wniosków legislacyjnych w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia do czasu zakończenia ewaluacji prawodawstwa UE w dziedzinie BHP, w ramach
wykonywania programu REFIT. Kilka propozycji legislacyjnych, w tym wspierane przez
pracodawców, jak i pracowników (np. porozumienie fryzjerskie, propozycje ws. czynników
rakotwórczych i mutagennych, europejskie porozumienie w sprawie żeglugi śródlądowej ...) zostały
w związku z tym zablokowane.
5. Dlatego też, obowiązkiem nowej Komisji jest opracowanie właściwej strategii, tak aby rozpocząć
rzeczywiste działania zmierzające do ochrony życia i zdrowia pracowników w Europie. Działanie to,
musi być jednak opracowane poprzez trójstronny dialogu z nowej Komisji Europejskiej z
uwzględnieniem pilnych kwestii w zakresie BHP.
6. Zapewnienie jasnych wytycznych dla państw członkowskich w opracowywaniu krajowych strategii
w zakresie BHP, z pewnością pomoże w realizacji, konsolidacji i egzekwowania przepisów
dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa w Europie zgodnie z ramami strategicznymi UE. Niemniej
jednak nie powinno być tylko substytutem dla działań legislacyjnych w dziedzinach, w których
prawodawstwo UE ma wysoką wartość dodaną.
7. Jest to szczególnie ważne w przypadku głównych obszarów zainteresowania takich jak: zaburzenia
układu mięśniowo-szkieletowego, profilaktyka nowotworów zawodowych, ochrona zdrowia
reprodukcyjnego przed substancjami toksycznymi i zagrożeniami chemicznymi, włączając w to nowe
materiały i substancje zaburzające działanie układu hormonalnego.
8. ETUC przypomina klauzulę zawartą w artykule 153 Traktatu: podstawowym narzędziem EU w
celu osiągnięcia harmonizacji warunków pracy jest przyjęcie dyrektyw.
9. Szczególną uwagę i konkretne działania polityczne powinny być skierowane na niestabilność
pracy zarówno mężczyzn jak i kobiet, co zwiększa psychospołeczne czynniki ryzyka, które prowadzą
do znaczącego, negatywnego wpływu na zdrowie ludzi, w tym wysokie ryzyko chorób układu
sercowo-naczyniowego i przedwczesnej umieralności.
10. UE musi zająć się problemem walki z zagrożeniami psychospołecznymi, które są bardzo istotnym
problemem dla wszystkich pracowników. Potencjalne konsekwencje obciążeń psychospołecznych
(ciśnienie, izolacja i utrata wsparcia społecznego, nowe technologie komunikacyjne, niewykonalne
terminy, restrukturyzacja ...) powodują choroby układu krążenia, choroby układu
mięśniowo-szkieletowego, dermatologiczne, samobójstwa, problemy w relacjach ze
współpracownikami, rodziną i społeczeństwem, oraz zwiększają ryzyko przemocy, z konsekwencjami
dla zdrowia, zarówno fizycznego i psychicznego. W perspektywie średnioterminowej,
przedsiębiorstwa cierpią z powodu długotrwałej absencji pracowniczej, a wydajność zostaje
zniszczona.
11. Wszystkie te kwestie nie były brane pod uwagę przez poprzednią Komisję Europejską, która nie
w pełni korzystając z zasad demokratycznych w opracowywaniu polityki bezpieczeństwa i higieny
pracy w Europie naruszała podstawowe traktaty europejskie.
12. EKZZ wzywa nową Komisję do przedstawienia solidnej strategii BHP w Europie. Dane pokazują,
że warunki pracy w Europie pogarsza się, a pracownicy umierają każdego dnia. Z tego wynika, że
daremne i niekończące się dyskusje na temat zmniejszenia obciążeń administracyjnych przez
ograniczanie stosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy musi się skończyć.
Ustawodawstwo "REFITTing" oznacza sformułowanie najlepszych zasad dla nowych i pojawiających
się zagrożeń i ochrony zdrowia pracowników. Oznacza to, zmianę i przekształcenie istniejącego
prawodawstwa na nowocześniejsze w ramach up-date’u. Dlatego cztery wymienione poniżej
konkretne działania są pilnie potrzebne w Europie:
12.1 EKZZ wzywa Komisję do natychmiastowego rozpoczęcia ambitnych inicjatyw ustanawiających
wiążące europejskie limity narażenia dla wzrastającej liczby substancji toksycznych. Jak dotąd
wiążące wartości graniczne narażenia pracowników zostały ustalone na poziomie europejskim
zaledwie dla trzech substancji rakotwórczych, podczas gdy pracownicy są narażeni na kilkaset
czynników rakotwórczych i mutagennych. Nowe ramy nie wspominają o konieczności poprawy
istniejących przepisów w sprawie zapobiegania narażenia pracowników na działanie czynników
rakotwórczych i mutagennych, podczas gdy powinno być to priorytetem dla UE. To niedociągnięcie
w prawodawstwie UE wyraźnie wskazuje na potrzebę zmiany standardowych procedur i nadrobienia
zaległości. Ponad 30 milionów pracowników w Europie jest narażonych na rakotwórcze i mutagenne
substancje poza poziomami, które są uważane za dopuszczalne, a co roku ponad 100 tysięcy ludzi
umiera z powodu chorób związanych z pracą.
Propozycja przedstawiona przez kilka państw członkowskich ustanowienia 50 wiążące wartości
graniczne dla kancerogenów używanych w miejscach pracy w Unii Europejskiej jest silnie wspierane
przez ETUC. Jeśli lista ta była oparta na najlepszych istniejących standardach prawnych w
państwach członkowskich, pozwoli to na szybsze działanie i wykluczenie konkurencji miedzy
państwami członkowskimi wykorzystującymi niższe standardy bezpieczeństwa dla pracowników.
12.2 Ponadto EKZZ domaga się natychmiastowego włączenia substancji działających szkodliwie na
rozrodczość w zakres dyrektywy na temat czynników rakotwórczych i mutagennych. Faktem jest że,
podczas gdy Komisja chce wprowadzić rygorystyczny zakaz, niektóre państwa członkowskie
postanowiły włączyć substancje działające szkodliwie na rozrodczość w zakresie ustawodawstwa
krajowego dotyczącego substancji rakotwórczych i mutagennych.
12.3 Trzy istniejące dyrektywy dotyczące zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego są przestarzałe
pod wieloma względami i dlatego muszą zostać przekształcone w nowoczesny, egzekwowalny akt
legislacyjny. Proces formułowania nowej dyrektywy w sprawie zaburzeń mięśniowo-szkieletowych
musi zostać zainicjowany przez Komisję Europejską.
12.4 Ogromne problemy w Europie w zakresie psychospołecznych zagrożeń w stosunku do
niepewnej sytuacji zawodowej nie mogą być dłużej ignorowane. Problemy te nie mogą być
kontrolowane tylko przez instrumenty pozalegislacyjne. Pilnie potrzebne są środki prawne służące
do zwalczania zagrożenia osiągającego rozmiary epidemii.
13. Komitet Wykonawczy zwraca się do ETUI o ustalenie, w porozumieniu z podmiotami
powiązanymi i ACSH, wykazu 50 limitów dopuszczalne dla substancji rakotwórczych.
14. Komitet Wykonawczy zgadza się zorganizować 28 kwietnia 2015 Dzień Pamięci Ofiar Wypadków
Przy Pracy i Chorób Zawodowych w celu podkreślenia naszego zapotrzebowania na wiążące
europejskie limity narażenia dla substancji toksycznych. Organizacje afiliowane w EKZZ będą
aktywnie uczestniczyć w tych działaniach i lobować w tej kwestii swoje rządy.
fot.P.Machnica
na zdjęciu: Marzena Flis, pełnomocnik Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" ds. BHP