Zagadnienia horyzontalne FSS

ZAGADNIENIA HORYZONTALNE
Podejmowane w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego działania powinny
obejmować zagadnienia horyzontalne, które podnoszą jakość realizowanych projektów, a tym
samym zwiększają wpływ na osiągnięcie spójności społeczno-ekonomicznej.
Zagadnienia te są kwestią pierwszorzędnej wagi dla państw-darczyńców w ramach
Mechanizmu
Finansowego
Europejskiego
Obszaru
Gospodarczego
i
Norweskiego
Mechanizmu Finansowego. Państwa-darczyńcy uważają je za podstawową zasadę leżącą u
podstaw funkcjonowania Grantów EOG. Projekty współfinansowane ze środków EOG winny
spełniać ich kryteria, zaś cała dokumentacja projektowa powinna dowodzić, że projekt w
dużym stopniu przyczyni się do ich rozwoju w Polsce.
Zagadnienia horyzontalne powinny zostać uwzględnione we wniosku na etapie planowania
działań projektowych przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca powinien opisać, w jaki sposób
projekt odnosić się będzie do tych zagadnień oraz ocenić stopień odniesienia rezultatów
wnioskowanego projektu na skali od 0 do 2:
– 2 punkty - projekt odnosi się w sposób zasadniczy do danego zagadnienia, jest ono
adresowane w sposób bezpośredni i stanowi główny cel powstania i realizacji projektu
– 1 punkt - projekt odnosi się do danego zagadnienia tylko w pewnym stopniu, nie
bezpośrednio; dane zagadnienie jest podejmowane w projekcie, nie jest jednak jedną z
głównych przyczyn jego realizacji
– 0 punktów - dane zagadnienie nie jest w żadnym stopniu uwzględnione w tematyce
projektu
W celu oceny stopnia uwzględnienia zagadnień horyzontalnych w poszczególnych projektach
opracowano listę kontrolną, która będzie wykorzystywana w procesie oceny. Wymogiem
bezwzględnym będzie to, aby żaden projekt nie był w żaden sposób sprzeczny z którąś z
zasad, przy czym im wyższą ocenę dany projekt otrzyma za uwzględnienie zagadnień
horyzontalnych, tym większe będzie miał szanse na otrzymanie współfinansowania. Lista ta
ma służyć jako narzędzie stosowane na etapie opracowywania projektu, jego oceny,
monitorowania oraz ewaluacji wyników.
1
1. ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
Lista kontrolna dotycząca zrównoważonego rozwoju podzielona jest na części dotyczące
trzech jego aspektów:
Środowisko naturalne
W tym aspekcie kluczowym celem jest ustalenie, czy dany projekt wywiera korzystny wpływ
na środowisko naturalne oraz w jaki sposób uwzględnione zostały najważniejsze aspekty
ochrony środowiska. Należy wziąć pod uwagę następujące kwestie:
• W jakim stopniu projekt przyczynia się do obniżenia lub zapobieżenia emisji trwałych
zanieczyszczeń toksycznych?
• Czy dzięki wdrożeniu projektu możliwe będzie odbudowanie zasobów naturalnych?
• Czy projekt powoduje zmniejszenie zużycia energii z paliw kopalnych?
• Czy projekt ma korzystny wpływ na zróżnicowanie biologiczne?
• Czy w projekcie uwzględniono cele osiągane przy pomocy tzw. „zielonych zamówień”?
Gospodarka
Co się tyczy aspektu gospodarczego, duże znaczenie ma tu określenie stabilnych czynników
ekonomicznych, które mają wpływ na realizację projektu i które decydują o tym, czy sam
projekt w jakikolwiek sposób przyczynia się do ustanowienia ekonomicznych instrumentów
zrównoważonego rozwoju. Stabilność ekonomiczna w zakresie generowania zysków i
finansowania utrzymywania rezultatów projektu jest elementem oceny ogólnej wykonalności
ekonomicznej projektu.
• W jaki sposób projekt wzmacnia narzędzia finansowe ochrony ekosystemów?
• Czy wzięto pod uwagę koszty wszystkich skutków dla ekosystemu?
• Czy wszystkie czynniki finansowe projektu mają charakter zrównoważony?
• Czy przestrzegana jest zasada „zanieczyszczający płaci”?
Społeczeństwo
Wśród kwestii społecznych wiążących się z zagadnieniem zrównoważonego rozwoju
wymienić należy wiedzę i zachowania populacji, jej zdrowie oraz zintegrowane zarządzanie
zrównoważonym rozwojem. Pozostałe elementy aspektu społecznego związane są z innymi
zagadnieniami horyzontalnymi, dobrym zarządzaniem i równością szans kobiet i mężczyzn.
2
• W jaki sposób projekt przyczynia się do podniesienia ogólnej wiedzy w społeczeństwie na
temat zrównoważonego rozwoju?
• W jaki sposób projekt wpływa na pozytywne zachowania obywateli sprzyjające
zrównoważonemu rozwojowi?
• W jaki sposób projekt wywiera pozytywne skutki dla zdrowia publicznego?
• W jaki sposób projekt przyczynia się do tworzenia bardziej zintegrowanej polityki,
planowania i zarządzania, które sprzyjają zrównoważonemu rozwojowi?
2. RÓWNOŚĆ KOBIET I MĘŻCZYZN
W szczególności wnioskodawca winien wskazać, w jaki sposób dany projekt uwzględnia
kwestie wyszczególnione poniżej:
Ogólna metodologia
• W jaki sposób projekt uwzględnia szczególne potrzeby i uwarunkowania właściwe dla danej
płci?
• W jaki sposób projekt bierze pod uwagę poprzednie doświadczenia i/lub bieżące działania
prowadzone w danym państwie w zakresie równości szans kobiet i mężczyzn?
• W jaki sposób projekt uwzględnia kwestie równości szans kobiet i mężczyzn oraz cele
istotne dla projektu?
• W jaki sposób projekt dostarcza jakościowych informacji dotyczących zagadnień równości
szans kobiet i mężczyzn w wypadkach, gdzie jest to konieczne?
Prawa ekonomiczne i społeczne
• W jaki sposób projekt zachęca kobiety do podejmowania kształcenia ustawicznego i wspiera
ich dostęp do rynku pracy?
• W jaki sposób projekt przyczynia się do zwiększenia możliwości zarobkowych kobiet?
• W jaki sposób projekt wzmacnia prawa społeczne i/lub przyczynia się do udziału kobiet w
życiu obywatelskim?
• W jaki sposób projekt zmniejsza stopień wykluczenia społecznego kobiet?
3
Prawa człowieka
• W jaki sposób projekt przyczynia się do wzmocnienia siły oddziaływania organizacji i
instytucji publicznych prowadzących działania na rzecz zwiększenia możliwości i praw
kobiet, w tym także organizacji pozarządowych?
Zapobieganie przemocy
• W jaki sposób projekt wspiera działania na rzecz podniesienia świadomości kobiet oraz
kampanie mające na celu zwiększenie wiary kobiet w ich możliwości?
Udział w podejmowaniu decyzji
• W jaki sposób projekt przyczynia się do zwiększenia udziału kobiet w podejmowaniu
decyzji zarówno na poziomie politycznym, jak i ekonomicznym?
• W jaki sposób projekt angażuje zainteresowane osoby - zarówno spośród kobiet, jak i
mężczyzn - w procesie konsultacji?
• W jaki sposób projekt promuje udział kobiet w samym projekcie, np. w charakterze
personelu odpowiedzialnego za obsługę projektu lub członków komitetów sterujących?
3. DOBRE ZARZĄDZANIE I PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI
W szczególności, wnioskodawca powinien wyjaśnić, jak jego projekt odnosi się do
następujących kwestii:
• w jaki sposób projekt przyczynia się do poprawy publicznego dostępu do informacji i/lub do
poprawy przejrzystości?
• w jaki sposób projekt zwiększa udział społeczeństwa obywatelskiego w podejmowaniu
decyzji?
• w jaki sposób w projekcie ujęta jest kwestia odpowiedzialności wobec tych, na których
wywiera wpływ?
• w jaki sposób projekt uwzględnia pro-aktywne podejście do zapobiegania i zwalczania
korupcji?
• w jaki sposób stwierdzono, że projekt zaspokaja rzeczywiste potrzeby?
4