mgr Piotr Seweryn Rosół i mgr Jagoda Wierzejska Historia literatury

mgr Piotr Seweryn Rosół i mgr Jagoda Wierzejska Historia literatury

mgr Piotr Seweryn Rosół i mgr Jagoda Wierzejska
Historia literatury współczesnej
Ćwiczenia dla I roku studiów stacjonarnych drugiego poziomu kształcenia (60 h)
Rok akademicki 2010/2011
Piątek, 15:00, Gmach Polonistyki, s. 8.
Nazwa pola
Komentarz
Po zakończeniu procesu uczenia się student:
1.
Opisuje najważniejsze zjawiska literackie XX wieku.
2.
Wyjaśnia pojęcia teoretycznych, zastosowane do analizy tekstów.
3.
Używa wiedzy nabytej w czasie zajęć do interpretacji innych tekstów
literackich, które nie były omawiane na zajęciach.
Efekty uczenia
się
4.
Rozpoznaje charakterystyczną problematykę epoki, odmienne style i poetyki
szkół, prądów, grup literackich i poszczególnych autorów.
5.
Buduje ogólny obraz literackiego dwudziestolecia międzywojennego, okresu
wojennego i powojennego XX wieku.
6.
Ocenia rolę poszczególnych autorów w rozwoju form
prozatorskich,
dramatycznych i poetyckich epoki.
Obecność na zajęciach obowiązkowa (więcej niż 2 nieobecności w sem. –
konieczność
zaliczenia
wszystkich
nieobecności).
dodatkowych
i
Aktywność
na
„wprowadzenia”
zajęciach,
Metody i
samodzielne przygotowanie lektur
do
zajęć,
kryteria
sprawdzana jest znajomość lektur, umiejętność analizy i interpretacji (ustnej i
oceniania
pisemnej) krótkich fragmentów zaczerpniętych z lektur obowiązkowych, umiejętność
prowadzenia dyskusji, przygotowanie i wygłoszenie referatu. Szczegóły: ocena ciągła
(bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – 50 %, kontrola obecności – 50 %.
Sposób
zaliczenia
zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia w semestrze zimowym, prowadzone przez mgra Piotra Rosoła,
obejmują następujące tematy z zakresu literatury międzywojennej i wojennej:
1.
„Wyprawa
w
Dwudziestolecie”.
Periodyzacja,
podstawowe
antynomie
dwudziestolecia m.in.: modernizacja – antymodernizacja, egalitaryzm – elitaryzm,
„jasne dziesięciolecie” – „ciemne dziesięciolecie”, tragiczność – drwina, obserwacja
Zakres
środowiskowa,
tematów
nacjonalizm, autotelizm - heterotelizm.
2.
realizm,
dokumentaryzm
–
kreacjonizm;
demokratyzacja
–
Programotwórstwo Futurystów i Programofobia Skamandrytów: krytyka Karola
Irzykowskiego.
3.
Budowniczy Peiper. System estetyczny i refleksja filozoficzno-społeczna
Tadeusza Peipera.
4.
Obcość, Mit i Karnawał Wielkiej Wojny. Józef Wittlin, Sól ziemi
5.
Literatura choromaniaków? Potęga spojrzenia, magiczny akt mowy. Michał
Choromański, Zazdrość i medycyna
6.
Człowiek pierwotny/człowiek nowoczesny. Bolesław Leśmian.
7.
Zapis nieudanej inicjacji. Witold Gombrowicz, Pamiętnik z okresu dojrzewania
8.
Formowanie/ujarzmianie podmiotu. Witold Gombrowicz, Ferdydurke
9.
Pamięć, żałoba i melancholia. Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka,
Brzezina
10.
W poszukiwaniu utraconej Księgi. Bruno Schulz
11.
„Powieść nie jest dziełem sztuki; nie działa bezpośrednio swoją konstrukcją”.
Witkacy, Ciało i metafizyka.
12.
Opowieść o końcu i o początku, rewolucja Stanisława Witkacego.
13.
Obrazy niemożliwe. Tadeusz Borowski.
14.
Bezzdarzeniowość wielkiej historii. Miron Białoszewski.
Ćwiczenia w semestrze letnim, prowadzone przez mgr Jagodę Wierzejską,
obejmują następujące tematy z zakresu literatury powojennej:
Metody
dydaktyczne
1.
Socrealistyczna utrata złudzeń.
2.
Prozatorskie debiuty odwilżowe – legenda literacka Marka Hłaski.
3.
Żydowski świat w polskiej prozie.
4.
Wizja Europy (I) – pozytywny projekt rodzinności Europy.
5.
Wizja Europy (II) – katastroficzne wyobrażenie upadku Starego Świata.
6.
Gombrowicza gry autobiograficzne.
7.
Zapis cielesności.
8.
Kresy (I) – wspominanie przeszłości między melancholią a fantazmatem.
9.
Kresy (II) – kreacja galicyjskiego świata możliwego.
10.
Poetyka Nowej Fali.
11.
Sylwa współczesna.
12.
Białoszewskiego „sobąpisanie”.
13.
Polska szkoła eseju – esej filozoficzny.
14.
Pokolenie bruLionu.
Ćwiczenia są realizowane w trybie dyskusji osoby prowadzącej z uczestnikami.
1. Semestr
1.
Stefan
Żeromski,
Literatura
a
życie
polskie
(1915);
Wyprawa
w
Dwudziestolecie, Album z wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa
Literatura
2008; Czesław Miłosz, Wyprawa w Dwudziestolecie, Kraków 1999; Wiersze: Julian
Tuwim, Ja, *** Życie?---; Jan Lechoń, Herostrates; Bruno Jasienski, But w butonierce;
Artur Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy
literackie XX stulecia, Warszawa 1999. (rozdz. Wiek rewolucji, U źródeł współczesnej
myśli literackiej, Ekspresjonizm, Futuryzm), A. Wat, Mój wiek, Warszawa 1998.
(fragmenty)
2.
Karol Irzykowski, Programofobia, Talent jako fetysz, Plagiatowy charakter
przełomów literackich w Polsce, Niezrozumialstwo, Futuryzm a szachy, Likwidacja
futuryzmu [w:] tegoż, Słoń wśród porcelany, Pisma pod red. Andrzeja Lama,
Kraków1976; Manifesty: Słowo wstępne do „Skamandra”, Manifest w sprawie
ortografii fonetycznej, Do narodu polskiego. Manifest w sprawie natychmiastowej
futuryzacji życia, Manifest w sprawie poezji futurystycznej. Wiersze: Julian Tuwim, Do
krytyków; Stefan Żeromski, Snobizm i postęp (fragmenty); Przemysław Czapliński,
Poetyka manifestu literackiego 1918-1939, Warszawa 1997; T. Burek, Cztery dyskusje
Karola Irzykowskiego, w: Problemy literatury polskiej lat 1890-1939. Ser 1. Wrocław,
1972; R. Nycz, Wynajdywanie porządku. Karola Irzykowskiego koncepcje krytyki i
literatury [w:] tegoż, Język modernizmu, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Nowe Formy w
malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia.
3.
T. Peiper, Punkt wyjścia; Miasto, masa, maszyna; Metafora teraźniejszości;
Droga rymu; Rytm nowoczesny; Rozbijanie tworzydeł, Futuryzm, Nie gejzery. Gejsze!
[w:] tegoż, Tędy, Pisma wybrane, BN I, Nr 235, Wrocław 1979; Karol Irzykowski,
„Burmistrz marzeń niezamieszkanych” [w:] tegoż, Słoń wśród porcelany, Pisma pod
red. Andrzeja Lama, Kraków1976; S. Jaworski, wstęp do wydania BN; S. Jaworski, U
podstaw awangardy. T Peiper, pisarz i teoretyk, WL, Kraków 1968; A. Zagajewski,
Budowniczy Peiper [w:] J. Kornhauser, A. Zagajewski, Świat nie przedstawiony, WL,
Kraków 1974; wiersze: Julian Przyboś, Gmachy z tomu Z ponad (1930); Artur
Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie
XX stulecia, Warszawa 1999 (rozdz. Awangarda Krakowska); José Ortega y Gasset,
Bunt mas (fragmenty), Warszawa 1995.
4.
J. Wittlin, Sól ziemi, BN, Wrocław 1991; E.Wiegandt, wstęp do wydania BN; J.
Huizinga, Homo ludens (rozdz. V – Zabawa i wojna), Warszawa 1985, J. Wittlin,
Orfeusz w piekle XX wieku, WL, Kraków, 2000. (zwłaszcza Wojna, pokój i dusza
poety) W. Bolecki, Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym :
Witkacy, Gombrowicz, Schulz i inni : studium z poetyki historycznej, Universitas,
Kraków 1996. Hayden White, Proza historyczna, Universitas, Kraków, 2009.
5.
Michał Choromański, Zazdrość i medycyna, Kraków 1994; A. Konkowski,
Michał Choromański; I. Fik, Literatura choromaniaków [w:] Wybór pism krytycznych,
Warszawa 1961. S. Freud,
Niesamowite
w: tenże, Pisma Psychologiczne,
Wydawnictwo KR, Warszawa 1997; Andrzej Konkowski, Michał Choromański, PIW,
Warszawa 1980; Marek Sołtysik, Świadomość to kamień. Kartki z życia Michała
Choromańskiego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1989.
6.
B. Leśmian, Topielec, Stodoła, Przemiany, Ballada bezludna z tomu Łąka
[1920]; Dziewczyna z Napój cienisty [1936]; Pan Błyszczyński; Dwaj Macieje; Michał
Głowiński, Zaświat przedstawiony: szkice o poezji Bolesława Leśmiana, Warszawa
1981.; M. P. Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy,
Kraków 2007 (rozdz. Leśmian. Poezja i nicość), M. Foucault, Słowa i rzeczy.
Archeologia nauk humanistycznych, Gdańsk, 2006.
7.
W. Gombrowicz, Pamiętnik Stefana Czarnieckiego, Tancerz mecenasa
Kraykowskiego, Zbrodnia z premedytacją [w:] tegoż, Bakakaj; M.P.Markowski, Czarny
nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004; Janusz Margański, Gombrowicz
wieczny debiutant, Kraków 2001.
8.
Witold Gombrowicz, Ferdydurke, Kraków 1994.
9.
Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka, Brzezina; R. Przybylski, Eros i
Tanatos: proza Jarosława Iwaszkiewicz 1916-1938, Warszawa 1970 (rozdz. IV, V); A.
Gronczewski, Jarosław Iwaszkiwicz, Warszawa 1974; G. Ritz, Jarosław Iwaszkiewicz:
pogranicza nowoczesności, Kraków 1999. S. Freud, Żałoba i melancholia w: idem,
Psychologia nieświadomości, przeł. R. Reszke, Warszawa 2009.
10.
B. Schulz, Sanatorium pod Klepsydrą, Księga listów, Gdańsk 2002; M. P.
Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007
(rozdz. Schulz. Za kulisami rzeczywistości); J. Jarzębski, Prowincja centrum. Przypisy
do Schulza, Kraków 2006; J. Ficowski, Regiony wielkiej herezji i okolice. Bruno Schulz
i jego mitologia, Sejny 2002; K. Stala, Na marginesach rzeczywistości. O paradoksach
przedstawiania w twórczości Brunona Schulza, Warszawa 1995; A. Sandauer,
Rzeczywistość zdegradowana (Rzecz o Brunonie Schulzu) [w:] B. Schulz, Proza,
Kraków 1973; J. Derrida, Pismo i różnica, Warszawa 2004.
11.
Stanisław Ignacy Witkiewicz, Pożegnanie jesieni, Warszawa 2001; D. C.
Gerauld, S.I.Witkiewicz jako pisarz, Warszawa 1981; J. Błoński, Doświadczenie
dekadencji w powieściach S.I. Witkiewicza [w:] studia o S.I.Witkiewiczu, Wrocław
1972; M.P.Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy,
Kraków 2007 (rozdz. Witkacy. Metafizyka i parodia)
12.
Stanisław Witkacy, Szewcy; J. Błoński, Stanisław Ignacy Witkiewicz jako
dramaturg, w: Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne, II wojna
światowa, t. I, pod red. R. Nycza i J. Jarzębskiego, Kraków 1997.
13.
Tadeusz Borowski. U nas w Auschwitzu, Proszę państwa do gazu, Dzień na
Harmenzach, Ludzie, którzy szli; T.Drewnowski, Ucieczka z kamiennego świata. A.
Werner, Zwyczajna apokalipsa : Tadeusz Borowski i jego wizja świata obozów,
Warszawa 1981. Cz. Miłosz, Beta czyli nieszczęśliwy kochanek, w: idem, Zniewolony
umysł
14.
Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego
2. Semestr
7.
A. Ważyk, Poemat dla dorosłych; L. Flaszen, Nowy Zoil czyli o schematyzmie,
Trudny kunszt womitowania [w:] Tegoż, Cyrograf, Karków 1996.
8.
M. Hłasko, wybrane opowiadania; J. Jarzębski, Hłasko – retoryka grzechu i
nawrócenia [w:] Tegoż, Powieść jako autokreacja.
9.
J. Stryjkowski, Sen Azrila; E. Wiegandt, Juliana Stryjkowskiego „Imię własne”
[w:] Tejże, Austria Felix.
10.
C. Miłosz, Rodzinna Europa.
11.
A. Bobkowski, Szkice piórkiem.
12.
W. Gombrowicz, Dziennik (wybrana część); Tegoż, Trans-Atlantyk.
13.
L. Lipski, Niespokojni; Tegoż, Piotruś [w:] Tegoż, Piotruś, Olsztyn 1995.
14.
Z. Haupt, Co nowego w kinie?, cykl II z Ostatniego zbioru opowiadań, Elektra
I, Elekta II [w:] Tegoż, Baskijski diabeł, Warszawa 2007.
15.
A. Kuśniewicz, W drodze do Koryntu; Tegoż, Lekcja martwego języka.
16.
A. Zagajewski, J. Kornhauser, Świat nieprzedstawiony (fragmenty); J.
Kornhauser, Dwa początki Nowej Fali [w:] Tegoż, Międzyepoka, Kraków 1995;
wybrane wiersze S. Barańczaka, R. Krynickiego i E. Lipskiej.
17.
T. Konwicki, Kalendarz i klepsydra; R. Nycz, Sylwy współczesne (fragmenty).
18.
M. Białoszewski, wybrane utwory z tomów prozy Donosy rzeczywistości,
Szumy, zlepy ciągi i Zawał; Tegoż, Przepowiadanie siebie; A. Zieniewicz, Małe
iluminacje: formy prozatorskie Mirona Białoszewskiego, Warszawa 1989.
19.
Wybrane eseje B. Micińskiego, L. Kołakowskiego i S. Lema; R. Sendyka,
Nowoczesny esej. Studium historyczne świadomości gatunku, Karków 2006
(fragmenty).
20.
Wybrane wiersze M. Świetlickiego, J. Podsiadły; J. Klejnocki, J. Sosnowski,
Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia bruLionu (1986-1996),
Warszawa 1996 (fragmenty).