Innowacje burzące - Sławomir Lachowski
Transkrypt
Innowacje burzące - Sławomir Lachowski
TO NIE WYNALAZKI ZMIENIAJĄ ŚWIAT, ALE ICH ZASTOSOWANIE Prezes BRE Bank SA Sławomir Lachowski Innowacyjne strategie działania w biznesie 10 maja 2006 1 Dzisiejszy wykład będzie się składał z czterech głównych elementów Struktura wykładu Strona 2 A. Organizacja zajęć i wprowadzenie 2 B. Teoria innowacji 8 C. Fale rozwoju cywilizacji 33 D. Internet 74 Organizacja cyklu wykładów Innowacyjne strategie działania w biznesie Co oferujemy? Prowadzący zajęcia Sławomir Lachowski • Mało teorii • Znaczną dawkę analizy w oparciu o case studies • Doświadczenie praktyków – liderów Nowej Gospodarki przy współudziale • A. Łaszkiewicz • W. Bolanowski • M. Jaworski Czego wymagamy! • Obecności i aktywności • Dociekliwości i samodzielności • Zainteresowania procesami gospodarczymi i zarządzaniem strategicznym • P. Kucharski Jak to sprawdzimy?! • Esej na wybrany temat • Udział w zajęciach 3 Cykl wykładów na Uniwersytecie Gdańskim Harmonogram wykładów na Uniwersytecie Gdańskim 4 Data Godzina Wykład 2006 Prowadzący Gość 1. 10.05 15:0018:15 To nie wynalazki zmieniają świat, ale ich zastosowanie Sławomir Lachowski 2. 17.05 15:0018:15 Nowa Gospodarka – mit czy rzeczywistość Sławomir Lachowski 3. 24.05 15:0018:15 Innowacyjne strategie działania w praktyce. Studia przypadków • mBank – rewolucja w finansach osobistych • Intel – zmieniaj się lub zgiń Sławomir Lachowski A. Łaszkiewicz, P. Kucharski 4. 31.05 15:0017:30 Innowacyjne strategie działania w praktyce. Dyskusja panelowa • Microsoft – wzrost na fali innowacji • Apple - pasja tworzenia Sławomir Lachowski A. Łaszkiewicz, M. Jaworski W. Bolanowski - Zmiana jest nieodłącznym elementem rozwoju i wymaga nieustannego dostosowywania Czy można przewidzieć zmianę? 1 „To nie wynalazki, technologie zmieniają świat, ale ich zastosowanie” Historia przełomowych wynalazków i technologii „Jeśli się nie zmieniasz, to zginiesz” Spencer Johnson „Kto zabrał mój sen” „Ze wszech miar popieram postęp, ale nie lubię zmian” Innowacje, które zmieniają świat 4 Mark Twain „Zmiana to zasada życia. Przeoczą przyszłość Ci, którzy patrzą tylko w przeszłość i teraźniejszość” J.F. Kennedy 3 5 2 Historia wielkich wynalazków (1/2) Wynalazek 3200 p.n.e. KOŁO Gospodarka i system społeczny „przemysł” wojskowy specjalizacja produkcji Styl życia i kultura Mobilność Rozwój rzemiosła – garncarstwo Większa różnorodność i wytrzymałość naczyń Dopiero w XIII w. czterokołowe wozy stają się powszechnym środkiem transportu 1447 DRUK Kontrola Państwa i Kościoła Wolność prasy: USA od 1791 Francja 1789 Niemcy 1949 Nowe rzemiosło - drukarstwo Książki dla wszystkich Gazety i czasopisma Pismo - środek komunikacji Pierwsza przypominająca dzisiejszą gazeta pojawia się dopiero w 1631 r. we Francji 1769 MASZYNA PAROWA Inicjacja ery uprzemysłowienia Uniezależnienie człowieka od naturalnych źródeł energii Szybki rozwój wytwórczości Ponad 5krotny wzrost handlu międzypaństwowego Nieludzkie warunki pracy w fabrykach: Kobiety i dzieci (10h), mężczyźni 15h. Odpływ ludności wiejskiej do miast, głodujący proletariat, epidemie 100 lat minęło zanim energia parowa osiągnęła 50% udziału w pokryciu zapotrzebowania na energię w WB Żegluga (1802) – przemysł zaczyna wykorzystywać szlaki wodne Kolej (1804) – powstają pierwsze towarzystwa kolejowe, wzrasta mobilność ludzi i towarów Górnictwo (1835) – usprawnienie pracy przy wydobyciu węgla i rud żelaza oraz w hutach Budowa dróg (1859) – pojawia się walec parowy, następuje znaczna poprawa jakości dróg. Energetyka (1888) – maszyny parowe napędzają pierwsze prądnice. 6 Historia wielkich wynalazków (2/2) Wynalazek 1876 TELEFON Gospodarka i system społeczny Tworzą się struktury w zarządzaniu i podejmowaniu decyzji Styl życia i kultura Komunikacja na odległość Pierwszy podwodny transatlantycki kabel w 1956 roku umożliwiał jednoczesne prowadzenie zaledwie 89 rozmów 1879 ŻARÓWKA Rozwój elektrowni i sieci elektrycznej Wydłużenie dnia pracy Wykorzystanie linii produkcyjnej Dopiero w 90 lat po odkryciu elektryczności i 46 lat od zbudowania pierwszej elektrowni, energia elektryczna uzyskała 50% udział w bilansie energetycznym USA. II połowa XX wieku – komputer i technologie informatyczne stanowią trzon kolejnej fali innowacji wprowadzając świat w Erę Informacji 7 Dzisiejszy wykład będzie się składał z czterech głównych elementów Struktura wykładu Strona 8 A. Organizacja zajęć i wprowadzenie 2 B. Teoria innowacji 8 C. Fale rozwoju cywilizacji 33 D. Internet 74 Definicja innowacji Innowacja Innowacja to istotna zmiana funkcji produkcji, polegająca na odmiennym niż uprzednio kombinowaniu tzn. łączeniu ze sobą czynników produkcji J. Schumpeter Innowacja to ucieleśnienie, kombinacja lub synteza wiedzy w postaci oryginalnych, ważnych i cenionych nowych produktów, procesów lub usług Zarządzanie kreatywnością i innowacją, Harvard Business Essentials Innowacja wprowadzenie czegoś nowego; rzecz nowo wprowadzona; nowość; reforma. Etym. - późn.łac. innovatio 'odnowienie' od łac. innovare 'odnawiać';; novare 'odświeżać; zmieniać’ Słownik wyrazów obcych Władysława Kopalińskiego Innowacja to "…szczególne narzędzie przedsiębiorców, za pomocą którego ze zmiany czynią okazję do podjęcia nowej działalności gospodarczej lub do świadczenie nowych usług". Peter F. Drucker 9 Rola innowacji w rozwoju gospodarczym, zarządzaniu i strategii działania Strategia błękitnego oceanu Zarządzanie innowacjami w przedsiębiorstwie Innowacje przyrostowe i burzące Fale Schumpetera 10 I Teoria strategii innowacji II Teoria innowacji na poziomie przedsiębiorstwa III Teoria innowacji na poziomie sektorów gospodarki IV Teoria innowacji na poziomie gospodarki (makroekonomiczna) Postęp technologiczny jest podstawową przyczyną długookresowego rozwoju gospodarczego i krótkookresowej niestabilności Równomierny rozwój gospodarczy Nieregularny rozwój gospodarczy – Założenie keynesistów, monetarystów i nowych klasyków, że długookresowy składnik trendu wzrostu gospodarczego jest gładki – Josehp Schumpeter jest prekursorem idei, że cykl koniunkturalny jest sposobem realizacji rozwoju gospodarczego – Krótkookresowe fluktuacje są powodowane przez wstrząsy popytowe – Postęp technologiczny jest przyczyną krótkookresowej niestabilności i długookresowego rozwoju – Monetaryści i nowi klasycy wstrząsy popytowe wiązali ze zmianami podaży pieniądza – We współczesnych teoriach realnego cyklu akcentowany jest nieregularny charakter zmian technologicznych jako przyczyna szoków podażowych; – tym samym odrzuca się neoklasyczny model Solowa, który zakładał, że wzrost wydajności pracy wynikający z postępu technologicznego przebiega w czasie równomiernie Źródło: Historia myśli ekonomicznej, H. Landreth i D. Colander, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2005 11 Joseph Schumpeter - prekursor teorii realnego cyklu koniunkturalnego Joseph Alois Schumpeter (1883 – 1950) • Studia na wydziale prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego i wykładowca na uniwersytetach w Czerniowce i Graz • W latach 1919-1920 był ministrem finansów trapionej powojennym kryzysem Austrii, • W latach 1920-1924 był prezesem Biedermann Banku w Wiedniu, który podczas jego prezesury zbankrutował. Po bankructwie banku zdecydował się spłacać wierzycieli, przez co stracił cały majątek i przez 10 lat spłacał długi • W latach 1925-1932 wykładowca Uniwersytetu w Bonn. • Od roku 1932 aż do śmierci wykładał w Harvardzie. Źródło: „Kapitalizm, demokracja i kryzys państwa podatków. Wokół teorii Josepha Aloisa Schumpetera” Adam Glapiński, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2004 12 W ostatnich 200 latach każda następna fala innowacji posiada coraz krótszy okres trwania 1 Era maszyny parowej Wiodące branże w okresie 1 fali • Energia wodna • Tekstylia • Żelazo 1785-1845, 60 lat 13 2 Era kolei żelaznych Wiodące branże w okresie 2 fali • Energia parowa • Kolej • Stal 1845-1900, 55 lat 3 Era elektryczności Wiodące branże w okresie 3 fali • Elektryczność • Chemikalia • Silnik spalinowy 1900-1950, 50 lat 4 Era komputera Wiodące branże w okresie 4 fali • Komputer • Elektronika • Lotnictwo 1950-1990, 40 lat 5 Era informacji i wiedzy Wiodące branże w okresie 5 fali • • • • Internet Sieci cyfrowe Software Nowe media 1990-2020, 30 lat Główną przyczyną przyśpieszających fal Schumpetera jest rosnąca liczba osób zaangażowanych w R&D oraz zwiększające się nakłady na badania Kwatera główna jednego z pierwszych na świecie laboratoriów badawczych Bell Laboratories 14 Znaczenie innowacji w gospodarce Bezprecedensowo wysokie tempo przemian sprawia, że teoria często nie przystaje do praktyki, zaś doświadczenia z przeszłości nie tylko nie wystarczają, ale podstawową umiejętnością staje się umiejętność zapominania, wyzbywania się starych nawyków i wzorców. Fala INNOWACJI „zatapia” nieprzygotowanych Cykle życia wiedzy i innowacji stają się bowiem coraz krótsze. Fala innowacji „zatapia” nieprzygotowanych. Przysparza pracy i obrotów jednostkom wyposażonym w bogatą wiedzę i nowe technologie, skazując na wykluczenie z rynku jednostki niedysponujące takimi atutami. Źródło: Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2005 roku, red. T. Baczko, Warszawa, 2005 15 Rola innowacji w rozwoju gospodarczym, zarządzaniu i strategii działania Strategia błękitnego oceanu Zarządzanie innowacjami w przedsiębiorstwie Innowacje przyrostowe i burzące Fale Schumpetera 16 I Teoria strategii innowacji II Teoria innowacji na poziomie przedsiębiorstwa III Teoria innowacji na poziomie sektorów gospodarki IV Teoria innowacji na poziomie gospodarki (makroekonomiczna) Koncepcja innowacji burzących Claytona Christiansena bazuje na badaniach empirycznych Clayton M. Christensen Przyczyny upadku przedsiębiorstw, które miały dobry management, wprowadzają innowacje, słuchają swoich klientów, a pomimo to straciły całkowicie swoją pozycję rynkową 17 Definicja niszczących innowacji versus innowacje przyrostowe „Innowacja oddziela wygranych od przegranych” Steve Jobs, Apple Inc. • Przyrostowe innowacje to innowacje, dzięki którym produkt lub usługa działają lepiej w taki sposób, który doceniają klienci głównego segmentu rynku (np., Windows 95; procesor Intel 286-386-486; zarządzanie gotówką w Merrill Lynch). • Niszczące innowacje kreują zupełnie nowy rynek poprzez wprowadzenie nowego rodzaju produktu lub usługi, który jest faktycznie z początku gorszy wedle oceny klientów głównego segmentu rynku (np., stacje dysków, opony radialne, mikrohuty, komputery osobiste, drukarki laserowe, handel w internecie). 18 Niszczące technologie Krzywa wyników istniejącej technologii - wzrost dzięki stałym udoskonaleniom Użytkownik docelowy Sprawność, którą Sprawność klienci mogą wykorzystać Niszcząca technologia Czas 19 Niszczące technologie Krzywa wyników istniejącej technologii - wzrost dzięki stałym udoskonaleniom Windows Sprawność ‘95 ’98 Użytkownik docelowy Sprawność, którą ‘93 klienci mogą wykorzystać Linux Niszcząca technologia Czas 20 2000 XP Opony wyprodukowane: 1961 - 1989 Opony radialne Opony opasane Opony opasane Opony opasane diagonalne Źródło: Sull, Donald. “The Dynamics of Standing Still: Firestone Tire & Rubber and the Radial Revolution,” Business History Review, 1999, pp. 430-464. 21 Opony radialne Ewolucja przemysłu dysków twardych (ze 146 założonych firm, 125 firm upadło) 2.5” 3.5” Prairietek, Quantum, Conner, Western Digital Conner, Quantum, Maxtor, Western Digital, Seagate Wielkość rynku 5.25” Seagate, Miniscribe, Maxtor, Micropolis, Computer Memories 8” Shugart, Micropolis, Priam, Quantum 14” Contol Data, IBM, Memorex, Diablo, DEC, Ampex 1976 22 1981 1986 Źródło: Clay Christensen The Innovator’s Dilemma (1997) 1991 1996 Innowacje są źródłem przewagi konkurencyjnej Innowacje przyrostowe – obrona pozycji konkurencjnej Innowacje burzące – wzrost konkurencyjności poprzez zmianę status quo • Mikroprocesory: 386, 486 i Pentium • Autobusy – NABI • Software: Windows 95 i Windows 98 • Linie lotnicze – Southwest Airlines • Telefony komórkowe z aparatem fotograficznym • Mikrohuty Źródło: (1) The Innovator’s Dilema, Clayton M. Christensen, Collins Business Essentials, 2002, (2) Zarządzanie kreatywnością i innowacją, Harvard Business Essentials, 2004, (3) Strategia błękitnego oceanu, W. Chan Kim, Renee Mauborgne, MT Biznes, 2004 23 Innowacje burzące Studium przypadku: mikrohuty Stal produkowana w mikrohutach Blacha stalowa (25% marży 60% rynku) Stal konstrukcyjna (18% marży 22% rynku) Wyniki Pręty (12% marży 8% rynku) Pręty zbrojeniowe (7% marży 4% rynku) Niszcząca technologia Czas Źródło: The Innovator’s Dilema, Clayton M. Christensen, Collins Business Essentials, 2002 24 Rola innowacji w rozwoju gospodarczym, zarządzaniu i strategii działania Strategia błękitnego oceanu Zarządzanie innowacjami w przedsiębiorstwie Innowacje przyrostowe i burzące Fale Schumpetera 25 I Teoria strategii innowacji II Teoria innowacji na poziomie przedsiębiorstwa III Teoria innowacji na poziomie sektorów gospodarki IV Teoria innowacji na poziomie gospodarki (makroekonomiczna) Przedsiębiorstwa dokonują nieustannie innowacji na sześciu płaszczyznach A D Innowacje wartości Innowacje w modelu biznesowym B Dystrybucja Produkty i usługi Innowacje w dziedzinie procesów C E Innowacje w technologii F Klient docelowy Technologie wspomagające Źródło: Making innovation work, T. Davila, M. Epstein, R. Shelton, Wharton School Publishing, 2005 26 Matryca innowacji – stopień radykalności innowacji Technologia nowa Częściowo radykalne Radykalne bliska obecnej Przyrostowe Częściowo radykalne bliski obecnemu nowy Model biznesowy Innowacje burzące 27 Źródło:Opracowanie własne i Making innovation work, T. Davila, M. Epstein, R. Shelton, Wharton School Publishing, 2005 Proces innowacyjności w przedsiębiorstwie Tworzenie pomysłów Innowacje radykalne Tworzenie pomysłów Wybór Wykonanie Tworzenie wartości Innowacje przyrostowe Tworzenie pomysłów Źródło:Opracowanie własne i Making innovation work, T. Davila, M. Epstein, R. Shelton, Wharton School Publishing, 2005 Interesujące ile musi być tworzonych pomysłów w IBM po lewej stronie tunelu (procesu innowacyjności), jeśli ta firma tylko w 2001 uzyskała 3 288 patentów !!! 28 Rola innowacji w rozwoju gospodarczym, zarządzaniu i strategii działania Strategia błękitnego oceanu Zarządzanie innowacjami w przedsiębiorstwie Innowacje przyrostowe i burzące Fale Schumpetera 29 I Teoria strategii innowacji II Teoria innowacji na poziomie przedsiębiorstwa III Teoria innowacji na poziomie sektorów gospodarki IV Teoria innowacji na poziomie gospodarki (makroekonomiczna) Strategia błękitnego oceanu zmieniła podejście do analizy strategicznej W. Chan Kim Renee Mauborgne Stworzenie nowej wartości dla nabywców i własnej firmy umożliwia otwarcie nowej, wolnej przestrzeni rynkowej i sprawienie, że konkurencja przestaje się liczyć 30 Czerwony ocean wszystkie istniejące sektory rynku (przestrzeń odkryta i poznana) Błękitny ocean wszystkie nieistniejące sektory rynku (przestrzeń nieodkryta i wolna od konkurencji) • obowiązują tu dawno zdefiniowane i zaakceptowane zasady gry • tworzy się popyt, a nie walczy o niego • poruszające się w nim firmy starają się prześcignąć konkurencję i pozyskać dla siebie większą część popytu • istnieją tu nieograniczone szanse na opłacalny i dynamiczny rozwój • w miarę jak wody oceanu stają się coraz bardziej tłoczne, perspektywy rozwoju i zysków kurczą się , produkty przekształcają się w podobne sobie towary powszechnego użytku, coraz ostrzejsza rywalizacja „plami wody krwią” • tworzy się je poprzez ponowne wytyczenie granic dotychczasowych branż (Cirque du Soleil) lub gdy istniejąca firma tworzy zalążek zupełnie nowej branży (e-Bay) 31 Porównanie oceanów czerwony ocean błękitny ocean 1. rywalizacja na istniejącym rynku 1. 2. pokonanie konkurencji stworzenie bezkonkurencyjnego obszaru rynku 3. eksploatacja istniejącego popytu 2. brak konkurencji jako czynnika decydującego 4. szukanie kompromisu między wartością a kosztami 3. stworzenie i zaspokojenie nowego popytu 5. dopasowanie całego systemu działań firmy do jednego z dwóch celów: 4. naturalna zgoda między kosztami a wartością 5. dopasowanie całego systemu działań firmy do osiągnięcia dwóch celów jednocześnie: 32 – wyróżnienia się na tle konkurencji lub – redukcji kosztów – wyróżnienia się na tle konkurencji i – redukcji kosztów Innowacja wartości jest podstawą strategii błękitnego oceanu Innowacja wartości – równoczesne dążenie do wyjątkowości i niskich kosztów Zysk i konsekwencje wzrostowe wynikające z tworzenia błękitnych oceanów Koszty Debiuty biznesowe Wpływ na przychody Innowacja wartości Wartość dla nabywcy 33 Wpływ na zyski Debiuty na czerwonych oceanach Debiuty na błękitnych oceanach Studium przypadku: amerykański przemysł winiarski w końcu lat dziewięćdziesiątych i wino [yellow tail] Wysokie wartości Prestiżowe wina wysokiej jakości Tanie wina [yellow tail] Niskie wartości Cena Marketing z wykorzystanie m mass mediów Wykorzystanie enologicznej terminologii i innych wyróżników w informacjach o winie [yellow tail] 34 Prestiż i dziedzictwo winnicy Jakość leżakowania Tanie wina Bogactwo smaku wina Prestiżowe wina wysokiej jakości Wybór win Łatwość wyboru Łatwość picia Przyjemność i doznania Dzisiejszy wykład będzie się składał z czterech głównych elementów Struktura wykładu Strona 35 A. Organizacja zajęć i wprowadzenie 2 B. Teoria innowacji 8 C. Fale rozwoju cywilizacji 33 D. Internet 74 Pierwsza fala: era maszyny parowej 1 Era maszyny parowej Wiodące branże w okresie 1 fali • Energia wodna • Tekstylia • Żelazo 1785-1845, 60 lat 36 2 Era kolei żelaznych Wiodące branże w okresie 2 fali • Energia parowa • Kolej • Stal 1845-1900, 55 lat 3 Era elektryczności Wiodące branże w okresie 3 fali • Elektryczność • Chemikalia • Silnik spalinowy 1900-1950, 50 lat 4 Era komputera Wiodące branże w okresie 4 fali • Komputer • Elektronika • Lotnictwo 1950-1990, 40 lat 5 Era informacji i wiedzy Wiodące branże w okresie 5 fali • • • • Internet Sieci cyfrowe Software Nowe media 1990-2020, 30 lat Mimo tego, że już starożytni Grecy znali siłę pary, to dopiero ulepszona maszyna Watta w epoce rewolucji przemysłowej zmieniła oblicze cywilizacji Prototypy maszyn parowych Starożytna Grecja – starożytni Grecy znali siłę parową 1690r. – Francuz Denis Papin zbudował prototyp parowego silnika tłokowego 1698r. Thomas Savery zbudował silnik do odwadniania kopalń, jednak nie uzyskał on uznania w szerszej skali 1712r. – Thomas Newcomen stworzył silnik parowy Stworzenie maszyny parowej udoskonalonej Jahmes Watt – uznaje się go za ojca maszyny parowej, którą stworzył w 1764 roku, jednakże dopiero 23 lata (1787 rok) później ulepszona maszyna parowa znajduje zastosowanie w przemyśle włókienniczym 37 Maszyna parowa stała się kołem zamachowym rewolucji przemysłowej (1/2) – zastosowanie w przemyśle Maszyny parowe w przemyśle Górnictwo od 1781 roku • maszyny do pomp odwadniających • maszyny wyciągowe 38 Przemysł włókienniczy od 1787 roku Pozostałe gałęzie przemysłu: od 1808 roku • początkowo siłą pary napędzano tylko pojedyncze ciężkie maszyny Maszyna parowa stała się kołem zamachowym rewolucji przemysłowej (2/2) – zastosowanie w transporcie Maszyny parowe transporcie 39 Pojazdy drogowe z napędem parowym Rozwój parowców od 1801 roku od 1783 roku • Anglik Richard Trevithick zbudował w 1801 roku pojazd napędzany parą wodną • Pierwszy parowiec zbudował Francuz Claude Francois Dorothee de Juffroy d’Anbans w 1783 roku Kolej dla przemysłu od 1800 roku • W 1803 roku brytyjski inżynier Richard Trevithick buduje pierwszą nadającą się do eksploatacji lokomotywę parową Pociągi pasażerskie od 1825 roku • Robert Stephenson w 1825 otwiera pierwszą publiczną linię kolei dla ruchu pasażerskiego W kolejnych dziesięcioleciach maszyna parowa znajduje zastosowanie w kolejnych dziedzinach Wpływ maszyny parowej na gospodarkę od 1764 roku 40 po 40 latach po 70 latach Przemysł zaczyna wykorzystywać szlaki wodne Usprawnienie pracy przy wydobyciu węgla i rud żelaza oraz w hutach po 90 latach Pojawia się walec parowy, następuje znaczna poprawa jakości dróg po 120 latach Maszyny parowe napędzają pierwsze prądnice Druga fala: era kolei żelaznych 1 Era maszyny parowej Wiodące branże w okresie 1 fali • Energia wodna • Tekstylia • Żelazo 1785-1845, 60 lat 41 2 Era kolei żelaznych Wiodące branże w okresie 2 fali • Energia parowa • Kolej • Stal 1845-1900, 55 lat 3 Era elektryczności Wiodące branże w okresie 3 fali • Elektryczność • Chemikalia • Silnik spalinowy 1900-1950, 50 lat 4 Era komputera Wiodące branże w okresie 4 fali • Komputer • Elektronika • Lotnictwo 1950-1990, 40 lat 5 Era informacji i wiedzy Wiodące branże w okresie 5 fali • • • • Internet Sieci cyfrowe Software Nowe media 1990-2200, 30 lat W 1804 roku została wynaleziona kolej, która zapoczątkowała nową erę w gospodarce - jednym z jej motorów rozwoju staje się branża kolejowa Era kolei żelaznej • Po 40 latach od wynalezienia maszyny parowej powstają pierwsze towarzystwa kolejowe, wzrasta mobilność ludzi i towarów • Do 1860 więcej niż połowa szlaków kolejowych na świecie przypadała na Stany Zjednoczone. • W 1860 Ameryka posiadała zaledwie 9 miast. Do 1900 powstało ich 38. 42 Po 65 latach od wynalezienia kolei zostały połączone oba wybrzeża Ameryki – Wschodnie i Zachodnie Budowa kolei transkontynentalnej 1862 – kolej transkontynentalna Union Pacific i Central Pacific rozpoczynają budowę na mocy Aktu Kongresu USA. Budowana 6 lat przez ponad 20.000 ludzi Linki: http://www.up.com/ 43 Rezultat wybudowanej kolei transkontynentalnej zmienił oblicze Ameryki Budowa kolei transkontynentalnej Skrócenie czasu podróży z 6 miesięcy do 10 dni Rozwój handlu i przemysłu paliwowego Rozwój środkowej części USA Korzyści z budowy linii Wzrost obronności kraju 44 Osadnictwo na nowo, słabo zaludnionych terenach Rosja w 112 lat po odkryciu kolei ukończyła budowę Kolei Transyberyjskiej Budowa kolei transsyberyjskiej Magistrala Syberyjska, lub też Wielka Syberyjska Droga • Najdłuższa kolej na świecie, której długość wynosi 9288 km • Była budowana przez 25 lat i ukończona w 1916 roku • Pracowało nad nią 90 tysięcy pracowników • Rosja nie byłaby w stanie utrzymać w swoich granicach regionów Dalekiego Wschodu bez kolei transsyberyjskiej • Kolej transsyberyjska została zbudowana wyłącznie za środki państwowe, w celu niedopuszczenia zachodnich inwestorów do zdobycia wpływów na Syberii 45 Trzecia fala: era elektryczności 1 Era maszyny parowej Wiodące branże w okresie 1 fali • Energia wodna • Tekstylia • Żelazo 1785-1845, 60 lat 46 2 Era kolei żelaznych Wiodące branże w okresie 2 fali • Energia parowa • Kolej • Stal 1845-1900, 55 lat 3 Era elektryczności Wiodące branże w okresie 3 fali • Elektryczność • Chemikalia • Silnik spalinowy 1900-1950, 50 lat 4 Era komputera Wiodące branże w okresie 4 fali • Komputer • Elektronika • Lotnictwo 1950-1990, 40 lat 5 Era informacji i wiedzy Wiodące branże w okresie 5 fali • • • • Internet Sieci cyfrowe Software Nowe media 1990-2020, 30 lat Wynaleziona żarówka w 1879 roku była wynikiem nowej fali innowacji związanych z erą elektryczności Wynalazki związane z elektrycznością 1879 - żarówka 1821r. 1831r. 1862r. 1882r. M. Faraday, M. Faraday, T. Edison, • silnik elektryczny, • prądnica E.W. Siemens, • tarcza Farday’a 47 • prądnica użytkowa • Elektrownia w Nowym Jorku W erze elektryczności gospodarka uzyskała nowe narzędzia umożliwiające wzrost efektywności Wpływ wynalazków na gospodarkę Rozwój elektrowni i sieci elektrycznej Wykorzystanie linii produkcyjnej Wydłużenie dnia pracy 90 lat po odkryciu elektryczności i 46 lat od zbudowania pierwszej elektrowni, energia elektryczna uzyskała 50% udział w bilansie energetycznym USA. 48 T. Edison – geniusz wynalazczości i biznesu Menlo Park - pierwsze laboratorium – fabryka wynalazków - cel „tworzenie jednego przełomowego wynalazku co pół roku i jednego mniej istotnego co 10 dni” W Menlo Park i West Orange Lab powstały wynalazki: żarówka, tonograf, oscyloskop, turbina parowa, lodówka, tramwaj elektryczny i wiele innych General Electric jedna z najbardziej innowacyjnych firm na świecie zawdzięcza swoją pozycję wdrażaniu rynkową dzięki wdrażaniu wynalazków z Menlo Park i Orange Lab 49 Czwarta fala: era komputera 1 Era maszyny parowej Wiodące branże w okresie 1 fali • Energia wodna • Tekstylia • Żelazo 1785-1845, 60 lat 50 2 Era kolei żelaznych Wiodące branże w okresie 2 fali • Energia parowa • Kolej • Stal 1845-1900, 55 lat 3 Era elektryczności Wiodące branże w okresie 3 fali • Elektryczność • Chemikalia • Silnik spalinowy 1900-1950, 50 lat 4 Era komputera Wiodące branże w okresie 4 fali • Komputer • Elektronika • Lotnictwo 1950-1990, 40 lat 5 Era informacji i wiedzy Wiodące branże w okresie 5 fali • • • • Internet Sieci cyfrowe Software Nowe media 1990-2020, 30 lat Stworzenie pierwszego elektronicznego komputera ENIAC w 1946 roku było początkiem ery komputerów Wynalazki ery komputera 1946 Pierwszy elektroniczny komputer ENIAC 1950 Pierwszy komputer wykorzystywany do celów cywilnych 1953 IBM wkracza do „historii komputerów” z modelem 701 1981 IBM tworzy komputer osobisty IBM PC 1924 – siedziba IBM II połowa XX wieku – komputer i technologie informatyczne stanowią trzon kolejnej fali innowacji wprowadzając świat w Erę Informacji 51 Pierwszy komputer ENIAC miał 85 m3, ok. 18 000 lamp elektronowych i był wykorzystywany do celów wojskowych Funkcje i budowa ENIAC Funkcje Wygląd • tablice balistyczne – xxx • warianty budowy bomby wodorowej, • projekty taktycznej broni atomowej, • badanie promieni kosmicznych, • projekty tuneli aerodynamicznych, • ”cywilne" obliczenia wartości liczby • pi z dokładnością do tysiąca miejsc po przecinku. 52 ENIAC, wynaleziony w 1946 25 lat po wynalezieniu ENIAC IBM wyprodukował pierwszy IBM PC (Personal Computer), który błyskawicznie upowszechnił się na świecie Od ENIAC’a do IBM PC 1981 IBM PC 1971 1965 1963 1958 1947 1946 ENIAC 53 Tranzystor Mysz komputerowa 1956 Pierwszy twardy dysk (IBM) Pierwszy układ scalony Minikomputer Mikroprocesor 23 XII 1947 pracownicy Bell Telephone Laboratories – W. Shockley, W. Brattain i J. Bardeen wynajdują tranzystor Tranzystor - 1947 1981 IBM PC 1971 Budowa tranzystora Znaczenie tranzystora Krótka historia rozwoju 54 Tranzystor jest zbudowany z metalopodobnego pierwiastka chemicznego – germanu i posiada ponad 100 – krotna moc wzmacniania sygnału Tranzystor umożliwił produkcję mniejszych urządzeń elektronicznych z uwagi na niską chłonność energii Rok 1950 Rok 1955 Rok 2000 Teraz Wynalezienie fototranzystora (tranzystor uruchamiany przez światło) Wyprodukowano na świecie kilka milionów sztuk tranzystorów Wynaleziono tranzystor jednocząsteczkowy o wielkości jednego nanometra Wyprodukowano na świecie miliard miliardów sztuk tranzystorów 1965 1963 1958 1947 1946 ENIAC Tranzystor Mysz komputerowa 1956 Pierwszy twardy dysk (IBM) Pierwszy układ scalony Minikomputer Mikroprocesor Najważniejsze innowacje na drodze do stworzenia i upowszechnienia komputera osobistego (PC) Pierwszy twardy dysk - 1956 1981 IBM PC 1971 Budowa RAMAC’a 1965 1963 1958 1947 IBM RAMAC 305 złożony był z pięćdziesięciu 24- calowych dysków Nośnikiem pamięci było 50 aluminiowych dysków okrytych emalią magnetyczną wirujących na wspólnej osi Zastosowano uniwersalne głowice zapisująco – rejestrujące, po jednej na każdą parę dysku • Pojemność tego dysku według dzisiejszych standardów wynosiła 4,4 MB. IBM dzierżawił te dyski za roczną opłatę 35 tysięcy USD. • Dzis 4,4 MB pojemności w cenach detalicznych z 2006 roku kosztuje 8,8 groszy, natomiast Google daje dziś za darmo 2,7 GB pojemności każdemu użytkownikowi ich serwera pocztowego Gmail. 55 1946 ENIAC Tranzystor Mysz komputerowa 1956 Pierwszy twardy dysk (IBM) Pierwszy układ scalony Minikomputer Mikroprocesor Najważniejsze innowacje na drodze do stworzenia i upowszechnienia komputera osobistego (PC) Pierwszy układ scalony - 1958 1981 IBM PC Idea Kolby’ego polegała na tym, że wszystkie elementy układu elektronicznego, a nie tylko tranzystory, mogą być wykonane z półprzewodnika 1971 1965 1963 1958 1947 1946 ENIAC Budowa układu scalonego 56 • Pojedyncza struktura układu scalonego zbudowana była z germanu na powierzchni nie przekraczającej kilku mm2 • Prototyp pierwszego układu scalonego składał się z jednego tranzystora, trzech rezystorów i jednego kondensatora Tranzystor Mysz komputerowa 1956 Pierwszy twardy dysk (IBM) Pierwszy układ scalony Minikomputer Mikroprocesor Najważniejsze innowacje na drodze do stworzenia i upowszechnienia komputera osobistego (PC) Mysz komputerowa - 1963 Rozwój myszy komputerowej Początki Pierwsza mysz wykonana była z drewna i miała jeden przycisk 1981 IBM PC 1971 1965 1963 1958 1947 Upowszechnienie Mysz mechaniczna Mysz optyczna Mysz komputerowa obecnie 57 Popularność zyskała dopiero w 1982 roku, kiedy to zastosowano ją w słynnym komputerze firmy Apple pierwszej maszynie, w której pojawił się graficzny interfejs użytkownika Wykorzystanie metalowej kulki pokrytej gumą wraz z systemem rolek Zainstalowanie w podstawie jednej lub więcej diod elektroluminescencyjnej oraz systemu czujników optycznych Współcześnie zamiast diod świecących stosuje się laser, co jeszcze bardziej podnosi rozdzielczość myszy 1946 ENIAC Tranzystor Mysz komputerowa 1956 Pierwszy twardy dysk (IBM) Pierwszy układ scalony Minikomputer Mikroprocesor Najważniejsze innowacje na drodze do stworzenia i upowszechnienia komputera osobistego (PC) Minikomputer - 1965 1981 IBM PC 1971 Pierwszym minikomputerem był model PDP – 8, który operował na dwunastu bitowych słowach 1965 1963 1958 1947 1946 ENIAC Powstanie pierwszych interpretorów i kompilatorów języków oprogramowania (m. in. Basic, Fortan, Focal) ułatwiły znacznie programowanie tego komputera 58 Tranzystor Mysz komputerowa 1956 Pierwszy twardy dysk (IBM) Pierwszy układ scalony Minikomputer Mikroprocesor Najważniejsze innowacje na drodze do stworzenia i upowszechnienia komputera osobistego (PC) Mikroprocesor - 1971 1981 IBM PC 1971 Budowa mikroprocesora Pierwszy mikroprocesor 59 Mikroprocesor to monolityczny układ scalony lub zespół układów scalonych zawierający arytmometr, rejestry robocze, układ sterujący i inne bloki funkcjonalne Pierwszy mikroprocesor (układ o nazwie 4004) wykonany został na zamówienie Japończyków jako ‘serce’ kieszonkowego kalkulatora ( 2003 tranzystory), a jego moc porównywalna była z mocą pierwszego komputera ENIAC 1965 1963 1958 1947 1946 ENIAC Tranzystor Mysz komputerowa 1956 Pierwszy twardy dysk (IBM) Pierwszy układ scalony Minikomputer Mikroprocesor W 1965 roku 36-letni Gordon Moore opisał zjawisko, które stało się siłą motoryczną rozwoju ery komputerów Prawo Moore’a Prawo Moore’a - 1965 Wykres prawa Moore’a Moc obliczeniowa komputerów podwaja się co 18 miesięcy Gordon Moore, 1965 Komentarz • Prawo Moore’a obowiązuje już przez 40 lat • Intel Corporation ogłasza, iż posiada technologię, która utrzyma prawo Moore’a przynajmniej do 2015 roku Gordon Moore, współzałożyciel Intel Corporation Źródło: www.intel.com 60 Historia rozwoju mikroprocesorów potwierdza występowanie prawa Moore’a w rzeczywistości Historia rozwoju mikroprocesorów 1971 Procesor 4004: 2300 tranzystorów, 60 tys. operacji na sekundę Intel 8086, pierwszy procesor 16-bitowy Intela 1978 Procesor 286: 134 tys. tranzystorów, trzykrotny wzrost prędkości przetwarzania danych w 1982 Intel 386TM, procesor oferujący moc 32-bitową, 275 tys. tranzystorów, 1985 Intel 486TM, 1,2 miliona tranzystorów 1989 i486SX, mikroprocesor „oszczędnościowy” 1991 Pentium, nowa generacja wydajności: 3,1 miliona tranzystorów, 90 milionów operacji na sekundę 1992 Pentium Pro, ponad 5 milionów tranzystorów w jednym układzie, 300 milionów operacji na sekundę 1993 Intel Itanium 2 mieści 592 miliony tranzystorów 2004 2006 61 Obecnie najnowsze procesory to Intel Pentium D (komputery osobiste), Intel Centrino Duo (laptopy), Intel Viiv (domowe centra rozrywki) Prawo Moore’a można również zaimplementować przy obserwacjach rozwoju cen RAM oraz postępach miniaturyzacji komputerów Rozwój ceny RAM za $1 i zmiejszanie rozmiarów komputerów • W 1980 można było kupić za $1 1KB RAM • W 2000, czyli 20 lat później za $1 można już kupić 1 000 KB RAM’u 62 Następny obszar, która będzie miał głębokie implikacje dla XIX wieku jest trend do tworzenia rzeczy coraz mniejszymi, czyli miniaturyzacja Wzrostowi szybkości przetwarzania komputerów towarzyszy proporcjonalny spadek kosztów przetwarzania 63 Niszczące innowacje potrafią zniszczyć całe rynki i firmy produkujące zgodnie z bieżącą technologią DEC i IBM IBM jako lider mainframe‘s • IBM był liderem rynku mainframe’ów – sprzedawał mainframes do instytucji rządowych, uniwersytetów, departamentów księgowych oraz zarządzania danymi w dużych organizacjach • Początkowo pojawienie się minikomputerów nie obiecywało wysokich marż zysku, wiec IBM zignorował ten pojawiający się rynek 64 DEC wprowadza minikomputer, który staje się burzącą innowacją • DEC wprowadza minikomputer, który od czasu razu się niezwykle popularny, ze względu na swoje możliwości i zastosowanie oraz cenę • Wiele nowych firm weszło na rynek minikomputerów takich jak Digital Equipment (DEC), Data General, Prime, Wang i Nixdorf • IBM przedstawił dużo później swój pierwszy minikomputer, ale dopiero wtedy, gdy rozwinęły się do poziomu obiecującego odpowiedni poziom mocy obliczeniowej dla klientów IBM IBM kontratakuje nowa technologią PC • DEC było firmą najbardziej poszkodowaną przez pojawienie się Personal Computers (PCs) – firma praktycznie z koroporacji odnoszącej sukces stała się w ciągu kilku lat podupadającą firmą • Rynek PC został stworzony przez graczy nie związanych z tworzeniem rynku minikomputerów takich jak IBM, Apple, Compaq Obecnie na świecie sprzedaje się 210 milionów komputerów typu IBM PC i Compatible rocznie Przyrost rocznej sprzedaży komputerów na świecie Przyrost rocznej sprzedaży komputerów IBM PC i Compatible (w tys. sztuk) Komentarz Główną przyczyną wzrostu ilości sprzedanych komputerów rocznie były: 250 000 200 000 • ciągle rosnące wymagania oprogramowania i wymuszona przez to wymiana komputerów na nowsze 150 000 • spadek ceny komputerów, przy wzroście mocy obliczeniowych 100 000 50 000 65 20 05 20 03 20 01 19 99 19 97 19 95 19 93 19 91 19 89 19 87 19 85 19 83 19 81 0 • rozrastające się zastosowanie komputerów w życiu codziennym, przemyśle i usługach Potężny wpływ na wzrost popytu komputerów osobistych posiadał spadek ceny oraz rozwój oprogramowania użytkowego Czynniki kosztowe wspomagające popyt/ sprzedaż komputerów osobistych Cena: 1985 – cena komputera PC XT - 2000 USD 2006 – cena komputera PC - 250 USD Oprogramowanie użytkowe: Apple 66 Microsoft Borland Wordperfect Lotus Novell Nigdy nie przestanie mnie zdumiewać, jak długą drogę przeszły komputery PC od czasu gdy siadłem po raz pierwszy przed jednym z nich. Ale jeszcze bardziej zdumiewa mnie to, że wciąż jesteśmy dopiero na początku rewolucji. Bill Gates 67 Piąta fala: era wiedzy i informacji 1 Era maszyny parowej Wiodące branże w okresie 1 fali • Energia wodna • Tekstylia • Żelazo 1785-1845, 60 lat 68 2 Era kolei żelaznych Wiodące branże w okresie 2 fali • Energia parowa • Kolej • Stal 1845-1900, 55 lat 3 Era elektryczności Wiodące branże w okresie 3 fali • Elektryczność • Chemikalia • Silnik spalinowy 1900-1950, 50 lat 4 Era komputera Wiodące branże w okresie 4 fali • Komputer • Elektronika • Lotnictwo 1950-1990, 40 lat 5 Era informacji i wiedzy Wiodące branże w okresie 5 fali • • • • Internet Sieci cyfrowe Software Nowe media 1990-2020, 30 lat Upowszechnienie zastosowania wynalazków i innowacji często czeka na swój właściwy moment, od którego następuje gwałtowny wzrost Przykłady Internet osiągnął penetrację 50% w 30 lat po jego wynalezieniu i zaledwie w 7 lat po jego komercyjnym debiucie w 1993 roku. W 1993 roku było zaledwie 130 witryn internetowych, w 2000 ponad 22 miliony obecnie funkcjonuje 48,5 mln aktywnych domen. 1 100 lat minęło zanim energia parowa osiągnęła ponad 50% udział w pokryciu zapotrzebowania na energie w GB 2 Dopiero w 90 lat po odkryciu elektryczności i 46 lat od zbudowania pierwszej elektrowni, energia elektryczna uzyskała 50% udział w bilansie energetycznym USA. Przykłady 4 50% społeczeństwa jest użytkownikami komputera osobistego w 50 lat po jego wynalezieniu i 30 lat po wynalezieniu mikroprocesora. 69 3 Największą liczba osób posiadających dostęp do Internetu jest na obszarze Azji, Ameryki Północnej i Europy Dostęp do Internetu na świecie Obszary Azji i Pacyfiku Ameryka Północna Europa Zachodnia Afryka i Bliski Wschód Ameryka Łacińska Europa Centralna i Wschodnia USA NORWEGIA KANADA DANIA JAPONIA AUSTRALIA NIEMCY FRANCJA PKB na osobę w milionach IRLANDIA KUWEIT ARGENTYNA ARABIA SAUDYJSKA ESTONIA ROSJA ŁOTWA LITWA TUNEZJA ALGIERIA MONGOLIA KENYA Knowledge Economy Index, 1999 70 Dzisiejszy wykład będzie się składał z czterech głównych elementów Struktura wykładu Strona 71 A. Organizacja zajęć i wprowadzenie 2 B. Teoria innowacji 8 C. Fale rozwoju cywilizacji 33 D. Internet 74 D.1 Krótka (?) historia Internetu D.2 Internet dziś D.3 Pliki i protokoły 74 x x Internet jest jednym z najważniejszych katalizatorów zmieniających oblicze biznesu XX wieku. Szybki i bardzo efektywny przepływ informacji pozwala oszczędzać czas i pieniądze. M. Dell 72 Internet jest jednym z największych innowacji w historii cywilizacji Funkcjonowanie przedsiębiorstw Funkcjonowanie gospodarki Komunikacja Internet Praca Uczenie się Wypoczynek Internet jest jednym z największych innowacji w historii cywilizacji. Zmienia wszystko – sposób uczenia się, wypoczynku, pracy wzajemnej komunikacji, funkcjonowania przedsiębiorstw i gospodarki. Jego skutki i wpływ na życie społeczne, prywatne, publiczne i zawodowe trudno przewidzieć. 73 Średnio na świecie liczba użytkowników Internetu przyrasta 183% rocznie Penetracja użytkowników Internetu na świecie Statystyki penetracji Internetu na świecie % populacji świata Użytkownicy Internetu Użytkownic y jako % na świecie Przyrost 2000-2005 915,210,928 14.1 % 23,649,000 2.6 % 2.3 % 423.9 % 3,667,774,066 56.4 % 364,270,713 9.9 % 35.6 % 218.7 % Europa 807,289,020 12.4 % 291,600,898 36.1 % 28.5 % 177.5 % Środkowy Wschód 190,084,161 2.9 % 18,203,500 9.6 % 1.8 % 454.2 % Ameryka północna 331,473,276 5.1 % 227,303,680 68.6 % 22.2 % 110.3 % Ameryka Łacińska 553,908,632 8.5 % 79,962,809 14.4 % 7.8 % 342.5 % Australia i oceania 33,956,977 0.5 % 17,872,707 52.6 % 1.7 % 134.6 % 6,499,697,060 100.0 % 1,022,863,307 15.7 % 100.0 % Regiony świata Afryka Azja ŚWIAT - SUMA 74 Populacja ( 2006 Est.) % populacji (penetracja) 183.4 % Krótka historia A. B. C. Obecne innowacje potrzebują coraz mniej czasu, by rozpocząć gwałtowną penetrację światowego rynku Tempo upowszechniania innowacji Telewizja Elektryczność Stopień penetracji potencjalnego rynku docelowego na świecie (w %) 100 Magnetowid 80 Samochód 60 PC 40 Internet GSM 20 0 10 20 30 40 50 60 70 Lata 75 Telefon Radio 80 90 100 110 120 130 140 Krótka historia A. B. C. Korzenie Internetu sięgają amerykańskich systemów obronnych z ery zimnej wojny Etapy rozwoju Internetu (1/3) Aspekt obronny Pierwsze połączenia • 1957 – pierwszy sztuczny satelita Ziemi – Sputnik (ZSSR) • 1967 - powstaje eksperymentalna sieć ARPAnet • Departament Obrony USA powołuje specjalną Agencję - ARPA • 1969 - pierwsza próba zdalnego połączenia pomiędzy komputerami w Los Angeles i Stanford • 1972 - Ray Tomlinson tworzy pierwszy program do obsługi poczty elektronicznej. Jako pierwszy używa znaku @ jako separatora nazwy odbiorcy od nazwy komputera 76 Początki komunikacji • 1973 - powstaje pierwsze połączenie międzynarodowe z USA do Wielkiej Brytanii • 1973 - idea Internetu jako globalnej sieci Vinton Cerf i Bob Kahn • 1974 - Cerf i Kahn publikują specyfikację protokołu TCP • 1975 - powstaje pierwsza lista mailingowa Standaryzacja • 1978 - powstaje specyfikacja standardu e-mail zbliżonego do tego, jaki obowiązuje dziś • 1982 - TCP/IP standardowy protokół Internetu (Transmission Control Protocol/Internet Protocol), od 1 stycznia 1983 r. wszystkie komputery przechodzą na pracę z protokołem TCP/IP • 1983 - ARPAnet zostaje rozdzielony na dwie części: militarną - MILNET oraz cywilną - ARPAnet Krótka historia A. B. C. Przełomem w rozwoju Internetu było zniesienie zakazu wykorzystywania go do celów komercyjnych Etapy rozwoju Internetu (2/3) Ekspansja sieci • 1984 - powstaje usługa DNS Domain Name System (System nazw domen) - adresy są wreszcie łatwe do zapamiętania • Prawie jednocześnie powstają połączenia do Europy, Ameryki Południowej, Japonii i Australii • 1988 - IRC (Internet Relay Chat) prowadzenie rozmów w czasie rzeczywistym 77 Pierwsze zagrożenia • 1988 - pojawia się pierwszy wirus internetowy o nazwie Internet Worm • 1989 - Australia, Niemcy, Izrael, Włochy, Japonia, Meksyk, Holandia, Nowa Zelandia, Puerto Rico Katalogowanie • 1989 - powstaje pierwszy katalog zasobów sieciowych (Peter Deutsch) program ARCHIE • 1991 - Tim Berners-Lee tworzy pierwszą przeglądarkę tekstową do WWW • 1990 - ARPAnet kończy swoją działalność, zarząd nad Internetem przejmuje NSFnet Komercjalizacja • 1991 - NSFnet zniosi zakaz używania Internetu do celów komercyjnych • 1991 - Chorwacja, Czechy, Hong Kong, Węgry, Polska, Portugalia, Singapur, RPA, Tajwan, Tunezja Krótka historia A. B. C. Koniec lat 90. XX wieku jest nieodłącznie związany z rozwojem firm typu .com i rozwojem nowych modeli biznesowych Etapy rozwoju Internetu (3/3) Użyteczność • 1993 - Marc Andreessen tworzy Mosaic - pierwszą przeglądarkę graficzną do odczytywania stron WWW. Rozpoczyna się wielka kariera stron internetowych 78 Pierwsze firmy • 1994 - od tego roku można przez Internet słuchać radia oraz zamówić pizzę z Pizza Hut, w sieci pojawia się także pierwszy bank • 1994 - David Filo i Jerry Yang tworzą Yahoo! jako spis interesujących ich miejsc w Internecie Rozwój technologii i modeli biznesowych • 1998 - powstaje i zostaje wdrożona technologia DSL (Digital Subscriber Line), zapewniająca szerokopasmowy dostęp do Internetu • 2000 - powstaje technologia WAP (Wireless Application Protocol). Amazon - 1995 Krótka historia A. B. C. Początek Internetu w Polsce można datować od 1991 roku, czyli dopiero od 14 lat Polska (prawie) w Internecie ... 1987 • Pierwsze emaile wysyłane z Polski 79 1988 • Polskojęzyczna lista dyskusyjna w BITNECIE 1989 • Powstaje czasopismo elektroniczne „Donosy” 1990 • Zarejestrowana zostaje domena „pl” • Polska zostaje przyłączona do sieci EARN/BITNET 1991 • 148.81.0.0 – klasa adresów IP dla Polski 17 sierpień 1991 • POLSKA W INTERNECIE Krótka historia A. B. C. W latach 1992 – 1994 Polski Internet zaczyna być katalogowany i następuje jego coraz szybszy rozwój Lata 1992 - 1994 Pierwsze polskie serwery USNETU Pierwsza wersja elektroniczna gazety papierowej – „Gazeta w Krakowie” Pierwszy katalog polskich zasobów internetowych Lata 1992 - 1994 Pierwsze grupy „pl.*” w USENECIE Pierwszy polski serwer IRC, serwer WWW, strona WWW Serwer WWW polskiego rządu 80 Krótka historia A. B. C. W 1993 pojawił się w Internecie serwer WWW polskiego rządu Lata 1992 - 1994 81 Krótka historia A. B. C. W latach 1995 – 1997 upowszechnia się w Polsce dostęp do sieci oraz pojawiają się polskie portale i darmowe konta pocztowe Lata 1995 - 1997 Polbox jako pierwszy udostępnia za darmo miejsce na serwerze na strony WWW W Warszawie odbywa się pierwsza konferencja na temat Internetu Pierwsze polskie wyszukiwarki Numer dostępowy TP S.A. do Internetu 0202122 Powstaje pierwszy portal – Wirtualna Polska 82 Lata 1995 - 1997 Pierwsze darmowe konta pocztowe Krótka historia W latach 1998 – 2000 rozpoczyna się komercyjny boom w Polskim Internecie Lata 1998 - 2000 NASK wprowadza coroczne opłaty za rejestracje domeny (w miejsce opłaty jednorazowej) Koncert internetowy Warszawa-HelsinkiOslo podczas Festiwalu „Warszawska Jesień” Ruszają pierwsze kampanie telewizyjne i outdoor polskich portali TP S.A. wprowadza SDI powstaje mBank – pierwszy bank wirtualny Rozpoczyna się boom w Internecie Lata 1998 - 2000 Polska w Internecie 83 A. B. C. Krótka historia A. B. C. Po roku 2000 główne polskie portale internetowe zostają przejęte przez firmy ze „starej” gospodarki Po roku 2000 Załamanie na rynku spektakularne bankructwa i porażki portali i serwisów WWW (Arena.pl, Ahoj, Empic, Smyk) Pierwsze debiuty giełdowe portali Przejęcie Onetu przez ITI Po roku 2000 TP S.A. przejmuje WP 84 Powstają pierwsze platformy B2B Obchody 10-lecia polskiego Internetu na Uniwersytecie Warszawskim Dzisiejszy wykład będzie się składał z czterech głównych elementów Struktura wykładu Strona 85 A. Organizacja zajęć i wprowadzenie 2 B. Teoria innowacji 8 C. Fale rozwoju cywilizacji 33 D. Internet 74 D.1 Krótka (?) historia Internetu D.2 Internet dziś D.3 Pliki i protokoły 74 x x Internet dziś A. B. C. Internet dzisiaj jest najbogatszym źródłem informacji i najtańszym środkiem komunikacji Istota internetu W ciągu 9 lat telewizja kablowa upowszechniła się w 50 mln gospodarstw domowych w USA W ciągu 38 lat radio upowszechniło się w 50 mln gospodarstw domowych w USA W ciągu 5 lat światowa sieć WWW upowszechniła się w 50 mln gospodarstw domowych w USA W ciągu 13 lat tradycyjna telewizja upowszechniła się w 50 mln gospodarstw domowych w USA Internet ma ogromny wpływ na oblicze współczesnego biznesu. Ta globalna sieć komputerowa stwarza organizacjom ogromne szanse rozwoju. 86 Internet dziś A. B. C. Geograficznie największą reprezentację użytkowników Internetu posiada Azja, Europa i Ameryka Północna Użytkownicy i hosty Liczba hostów w Internecie [w mln] Struktura użytkowników Internetu na świecie [2005] Austrialia 318 Ameryka Łacińska 2% 7% 2% 233 172 147 Afryka Ameryka Północna 35% 27% 110 72 5 9 16 30 42 28% Europa 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Źródło: NUA LTD (1995-1999), Morgan Stanley (2000-2005) 87 Źródło: InternetWorldStats 2005 Azja Internet dziś A. B. C. W ciągu ostatnich 5 pięciu lat każdego roku dodatkowe 2% populacji na świecie staje się użytkownikiem Internetu Użytkownicy Internetu na świecie Liczba użytkowników internetu na świecie [w mln] Liczba użytkowników internetu na świecie [w % jako odsetek populacji] 15,0 14,0 976 12,0 872 751 10,0 609 8,0 485 6,0 341 240 26 55 101 150 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Źródła: NUA LTD (1995-1999), Morgan Stanley (2000-2005); InternetWorldStats 2005 (tabela) 88 0,6 3,7 1,3 4,2 2,5 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Źródło: NUA LTD (1995-1999), Morgan Stanley (2000-2005) Internet dziś A. B. C. Stany Zjednoczone mają największą absolutną liczę internautów, natomiast w Islandii największy odsetek obywateli korzysta z Internetu Kraje o największej liczbie użytkowników Internetu Kraje o największej penetracji Internetu w społeczeństwie [w %] 55% 55% USA 55% Korea Południowa 57% 65% Japonia Szwecja Islandia Źródło: International Telecommunication Union (ITU), listopad 2003 89 Lp. Kraj 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. USA Chiny Japonia Niemcy UK Korea Pd. Włochy Francja Kanada Brazylia Indie Internauci (mln) 198 94 67 46 35 31 28 25 20 18 18 % internautów na świecie 24,2% 11,5% 8,3% 5,7% 4,3% 3,9% 3,5% 3,1% 2,5% 2,3% 2,3% Źródła: NUA LTD (1995-1999), Morgan Stanley (2000-2005); InternetWorldStats 2005 (tabela) Internet dziś A. B. C. Internet doczekał się swoich symboli, kultowych marek, miliarderów i weteranów 90 Internet dziś A. B. C. Przeglądarki 91 Internet dziś A. B. C. Systemy operacyjne 92 Internet dziś A. B. C. Procesory Wyszukiwarki etc ... 93 Dzisiejszy wykład będzie się składał z czterech głównych elementów Struktura wykładu Strona 94 A. Organizacja zajęć i wprowadzenie 2 B. Teoria innowacji 8 C. Fale rozwoju cywilizacji 33 D. Internet 74 D.1 Krótka (?) historia Internetu D.2 Internet dziś D.3 Pliki i protokoły 74 x x Pliki i protokoły A. B. C. TCP/IP – transfer control protocol/Internet protocol niektóre protokoły szczegółowe: http https ftp smtp wap ... niektóre wykorzystywane pliki: *.htm (html) *.php *.asp (aspx) *.mp3 *.swf *.gif *.jgp ... 95 Pliki i protokoły A. B. C. „Nie pliki zmieniają świat, ale ich zastosowanie” 96 *.htm 97 Pliki i protokoły A. B. C. *.php 98 Pliki i protokoły A. B. C. *.asp 99 Pliki i protokoły A. B. C. *.mp3 100 Pliki i protokoły A. B. C. *.swf 101 Pliki i protokoły A. B. C. *.jpg 102 Pliki i protokoły A. B. C.