Przyszłe środowisko operacyjne 2035
Transkrypt
Przyszłe środowisko operacyjne 2035
CENTRUM DOKTRYN I SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH PION ROZWOJU KONCEPCJI I WYKORZYSTANIA DOŚWIADCZEŃ ODDZIAŁ ANALIZ OPERACJI WOJSKOWYCH BYDGOSZCZ, CZERWIEC 2015 ANALIZA DOKUMENTU pt. Future Operating Environment 2035 – Przyszłe środowisko operacyjne 2035 WSTĘP Dokument pt. Przyszłe środowisko operacyjne 2035 (ang. Future Operating Environment 2035 – FOE35) 1 stanowi część Programu Trendów Strategicznych prowadzonego przez Centrum Doktryn i Rozwoju Koncepcji (DCDC) 2. Zastępuje on inny dokument pt. Przyszły charakter konfliktu (Future Character of Conflict) z 2010 r. i powiązany jest z raportem pt. Global Strategic Trends – Out to 20453. Zdaniem autorów ma on na celu: scharakteryzowanie środowiska/otoczenia operacyjnego w perspektywie do roku 2035 w celu przestawienia wniosków opartych na dowodach, które będą stanowiły źródło informacji dla rozwoju przyszłych zdolności obronnych/operacyjnych 4. Dokument FOE35 opisuje potencjalne cechy przyszłego środowiska operacyjnego. Ma znaczenie informacyjne dla Sił Zbrojnych Wielkiej Brytanii (WB), osób odpowiedzialnych za politykę bezpieczeństwa oraz dla sił zbrojnych w ogólnym rozumieniu. Niemniej dokument ten może znaleźć zastosowanie w całym rządzie brytyjskim i innych agencjach w celu zrozumienia przyszłego środowiska operacyjnego, w którym najprawdopodobniej będzie pracować wojsko, ministerstwa rządowe, organizacje i agencje międzynarodowej do 2035 r. Zdaniem autorów dokument ma ukazać szeroki kontekst decydentom szczebla politycznego. Stanowi źródło informacji odnośnie debaty nt. przyszłości, a tym samym szerszego konceptualnego rozwoju sił zbrojnych. Przedmiotowy dokument jest również punktem odniesienia do eksperymentowania. W rzeczywistości innowacyjność i zdolność do adaptacji to dwa atrybuty, które wspierają rozwój sił zbrojnych. Lepsze zrozumienie możliwych zdarzeń z przyszłości dzięki FOE35 pozwoli przewidzieć zagrożenia i wykorzystać płynące stąd szanse dla rozwoju SZ. Dokument trafił do analizy do CDiS SZ w postaci skanu dokumentu w wersji roboczej oznaczonej jako Draft v28. 2 DCDC jest „think-tankiem” Ministerstwa Obrony WB (organem doradczym zajmującym się badaniami i analizami), jednak FOE35 nie przedstawia oficjalnego stanowiska rządu WB w przedmiotowej sprawie. 3 FOE35, będący częścią Programu Trendów Strategicznych, jako podstawę wykorzystuje dokument pt. Kierunki Strategii Globalnej do 2045 r., piątą edycję dokumentu (ang. Global Strategic Trends – GST5). 4 Dokument wprowadza w wielu przypadkach nowe (dla CDiS SZ) lub typowe tylko dla SZ WB sformułowania i definicje. W związku z tym autorzy analizy starali się je opisać zgodnie z nomenklaturą obowiązującą w SZ RP lub pozostawić ich interpretację czytelnikowi. 1 Strona 1 z 3 WYNIKI ANALIZY Przyszłe środowisko operacyjne 2035 ma na celu długoterminową analizę głównych cech środowiska operacyjnego w 2035 r. Niektóre właściwości przyszłego środowiska operacyjnego w 2035 z dużym prawdopodobieństwem będą podobne do tych widocznych obecnie. Niemniej mogą pojawić się nowe czynniki, które sprawią, że niektóre cechy okażą się szczególnie ważne do porównania przyszłego środowiska z teraźniejszym. Struktura dokumentu FOE35 obejmuje trzy rozdziały5. W rozdziale pierwszym przedstawiono kluczowe czynniki zidentyfikowane w dokumencie pt. Global Strategic Trends – Out to 2045, które mogą determinować decyzje rządu brytyjskiego o użyciu potencjału militarnego. W rozdziale drugim opisano najważniejsze czynniki kształtujące otoczenie operacyjne w roku 2035 z uwzględnieniem elementów otoczenia instytucyjnego, technologicznego, kulturowego i fizycznego. W dokumencie podkreślono znaczenie czynnika ludzkiego oraz jego motywacji jako wyznacznika zdolności sił zbrojnych do zrozumienia przyszłego środowiska operacyjnego. W rozdziale trzecim wskazano wybrane kluczowe wnioski z analizy służące do oceny użyteczności wykorzystania środków militarnych oraz szans rozwoju dla sfery bezpieczeństwa i obronności w 2035 r6. Wnioski i rekomendacje przyczynią się do rozwoju sił zbrojnych. Prognozowanie zdarzeń i procesów w perspektywie najbliższych 20 lat jest niewątpliwie istotne, jednakże niniejsza publikacja (podobnie jak dokument GST5) nie przewiduje przyszłości, lecz jedynie opisuje cechy prawdopodobnych przyszłych środowisk operacyjnych, wynikające ze skrupulatnej analizy trendów. Wydaje się wysoce prawdopodobne, że na przyszłe środowisko operacyjne w coraz większym stopniu będą wpływać niektóre obecne trendy globalne (szczególnie urbanizacja, globalizacja i telekomunikacja), jak również coraz bardziej złożone i niejednoznaczne zagrożenia. Tempo zmian w wybranych dziedzinach technologicznych będzie szczególnie szybkie, co może w niektórych obszarach „zbliżać przyszłość w naszym kierunku”. Niektóre z obecnych trendów mogą również radykalnie się odwrócić. Nie należy ignorować nieprzewidzianych i przełomowych wydarzeń 7. Istnieje niskie prawdopodobieństwo zaistnienia tego typu wydarzeń – lub „wstrząsów”, jednakże siły zbrojne muszą rozważyć taką ewentualność z powodu poważnego ich wpływu na sytuację. Dlatego też należy zwrócić uwagę na elastyczność, zdolność dostosowywania się do zmian oraz odporność państwa (sił zbrojnych) na zaistniałe (nieokreślone, przyszłe) sytuacje. Więcej szczegółów dotyczących nurtów tematycznych i tendencji geograficznych oraz potencjalnych wstrząsów o znaczeniu strategicznym zostało przedstawione w dokumencie GST5. Natomiast dokument z 2010 r. pt. Przyszły charakter konfliktu opisuje szeroko zdefiniowaną przez DCDC połączoną przestrzeń walki opisując ją jako idea 5C: zatłoczoną, zaśmieconą, sporną, połączoną i napiętą (ang. congested, cluttered, contested, connected and constrained )8. 5 Struktura dokumentu zbudowana jest w formie kompendium – hasło/temat wraz z krótkim opisem zawierającym charakterystykę hasła/tematu. 6 Należy jednoznacznie zauważyć, że pomimo iż większa część dokumentu przedstawia prognozy zmian w ujęciu globalnym do 2035 r., o tyle wyciągane wnioski i konkluzje w głównej mierze dotyczą WB, jej rządu i sił zbrojnych. Ponadto wspomina się o sojusznikach, NATO lub ONZ. 7 Przykładem może być 11.09 2001 r. – zamach na World Trade Center. 8 Idea 5C została wprowadzona przez DCDC w dokumencie z 2010 r. pt. Przyszły charakter konfliktu w celu scharakteryzowania połączonej przestrzeni walki w 2014 r. Dokument FOE35 przedstawia przydatność idei 5C w niektórych okolicznościach, nakazuje jednak ostrożność przy ich wykorzystaniu. Nie należy zakładać, że idea ta zawsze będzie miała zastosowanie w każdym środowisku walki. Strona 2 z 3 PODSUMOWANIE Główny nacisk autorzy kładą na nowoczesne technologie i prognozują, że „dadzą one pozytywny wpływ, ale mogą też być wykorzystane w niepożądanych kierunku”. Sugeruje to, że rozwój techniczny, technologiczny oraz pozostałe wymieniane elementy jak np. biotechnologie niosą ze są tyle pozytywów, co i negatywów, np. poprzez wykorzystanie przez terrorystów czy rozwój bio- czy cyberterroryzmu. Jednocześnie mocno (o czy muszą pamiętać również decydenci z zakresu bezpieczeństwa i obrony) autorzy apelują o niepozostawanie w tyle w kwestiach rozwoju SZ pod kątem wprowadzania i stosowania wyżej wymienionych nowoczesnych technologii w obronie. Ich zdaniem będą one kluczem do utrzymania bezpieczeństwa w przyszłości i odniesienia sukcesów na ewentualnym przyszłym polu walki9. PEŁNA WERSJA ANALIZY DOSTĘPNA JEST W E-BIBLIOTECE CENTRUM DOKTRYN I SZKOLENIA SZ SIECI MILNET – Z. CENTRUM DOKTRYN I SZKOLENIA SZ Opisanym przykładem jest zurbanizowane środowisko operacyjne, które jest zatłoczone (gęsto zaludnione), ale stosunkowo niezakłócone (zaplanowane i uporządkowane) przeciwnie podmiejskie slumsy, które mogą być niezatłoczone (niewielka gęstość zaludnienia), ale mocno zaśmiecone (bezładne i niechlujne). Środowiska zurbanizowane (mające najwyższe wymagania) będą najprawdopodobniej zaśmiecone, gęsto zaludnione i nieformalne. 9 Wyścig w tym obszarze (przyszłego środowiska operacyjnego) rozpoczął się z nadejściem XXI wieku. Strona 3 z 3