Galio-Carpinetum i Tilio-Carpinetum
Transkrypt
Galio-Carpinetum i Tilio-Carpinetum
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum i TilioCarpinetum) Koordynatorzy: Wojciech Mróz, Natalia Mikita. Eksperci lokalni: Kucharzyk Stanisław, Kujawa-Pawlaczyk Jolanta, Kulpiński Kamil, Kuraś Iwona, Nejfeld Paweł, Pech Paweł, Pielech Remigiusz, Przemyski Alojzy, Sochacki Jarosław, Stańko Robert, Tyc Anna. Siedlisko występuje w regionach biogeograficznych alpejskim i kontynentalnym. Monitoring tego siedliska przyrodniczego był wykonywany w roku 2013 po raz pierwszy. Liczba stanowisk monitoringowych oraz ich lokalizacja na tle obszarów Reprezentatywność wyników pod względem lokalizacji Monitoring siedliska będzie kontynuowany w 2014 roku. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 1 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Badania monitoringowe dopiero rozpoczęto w roku 2013. W celu uzyskania minimalnej reprezentatywności danych należy w roku 2014 wykonać badania terenowe na przynajmniej 100 stanowiskach. Stanowiska te powinne zostać zlokalizowane w następującym obszarze: około 9 stanowisk w województwie podlaskim, 20 stanowisk w województwie mazowieckim, 13 stanowisk w województwie kujawsko-pomorskim, 12 stanowisk w województwie łódzkim, 14 stanowisk w województwie lubelskim, 11 stanowisk w województwie wielkopolskim, 8 stanowisk w województwie opolskim, 7 stanowisk w województwie małopolskim oraz 9 stanowisk w województwie podkarpackim. W związku z tym dane zebrane w roku 2013 nie są reprezentatywne. Tab. 1.a. Stanowiska, obszary Natura 2000 i wykonawcy – region alpejski Lokalizacja stanowiska (obszar Natura 2000 ( województwo jeżeli nie leży w obszarze) śląskie śląskie śląskie śląskie Góry Słonne PLH180013 Góry Słonne PLH180013 Ostoja Magurska PLH180001 Ostoja Magurska PLH180001 Ostoja Magurska PLH180001 Ostoja Magurska PLH180001 Ostoja Magurska PLH180001 Ostoja Popradzka PLH120019 Ostoja Popradzka PLH120019 Nazwa stanowiska Nazwisko eksperta lokalnego (wykonawcy monitoringu) Dębina nad Koszarawą Lasek Wita 1 Lasek Wita 2 Żywiec Grapa Krościenko przy granicy Nejfeld Paweł Nejfeld Paweł Nejfeld Paweł Nejfeld Paweł Kucharzyk Stanisław Stebnik środek Kucharzyk Stanisław Pod Ostryszem Pod Żydowskim Polany Rozstajne Suchania Mikowa Zdziaryki Sochacki Jarosław Sochacki Jarosław Sochacki Jarosław Sochacki Jarosław Sochacki Jarosław Tyc Anna Tyc Anna Tab. 1.b. Stanowiska, obszary Natura 2000 i wykonawcy – region kontynentalny Lokalizacja stanowiska (obszar Natura 2000 ( znak „-„ jeżeli nie leży w obszarze) dolnośląskiedolnośląskiedolnośląskiedolnośląskiemałopolskiemałopolskiemałopolskiemałopolskiemałopolskiemałopolskiepodkarpackieśląskieśląskieCieszyńskie Źródła Tufowe Cieszyńskie Źródła Tufowe Dolina Ilanki Dolina Ilanki Dolina Ilanki Nazwa stanowiska Buczyna Jakubowska Muszkowice Stara Kamienica 1 Stara Kamienica 2 Chobot Dolina Kobylańska Dolina Sanki Goryczkowiec Tarnawska Góra Tyniec Liszna Góra Machowa Lenartowice Las Grabicz Las Kamieniec Dolina Ilanki_1 Dolina Ilanki_2 Dolina Ilanki_3 Nazwisko eksperta lokalnego (wykonawcy monitoringu) Kujawa-Pawlaczyk Jolanta Kuras Iwona Pielech Remigiusz Pielech Remigiusz Tyc Anna Tyc Anna Kulpiński Kamil Nejfeld Paweł Nejfeld Paweł Kulpiński Kamil Kucharzyk Stanisław Nejfeld Paweł Pech Paweł Nejfeld Paweł Nejfeld Paweł Stańko Robert Stańko Robert Stańko Robert COPYRIGHT © GIOŚ Strona 2 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Dolina Ilanki Dolina Kamiennej Dolina Kamiennej Dolina Kamiennej Dolina Kamiennej Dolina Łobżonki Dolina Łobżonki Dolina Widawy Dolina Widawy Góry Słonne Góry Słonne Góry Słonne Góry Słonne Grądy Bytyńskie Grądy Bytyńskie Grądy Bytyńskie Grądy Bytyńskie Grądy w Dolinie Odry Grądy w Dolinie Odry Grądy w Dolinie Odry Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry Koło Grobli Las Pilczycki Łęgi Odrzańskie Łęgi Odrzańskie Łęgi Odrzańskie Muszkowicki Las Bukowy Ostoja Kozubowska Ostoja Kozubowska Ostoja Kozubowska Ostoja Kozubowska Ostoja nad Baryczą Ostoja nad Bobrem Ostoja Olsztyńsko-Mirowska Ostoja Popradzka Ostoja Przedborska Ostoja Przedborska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Pątnów Legnicki Pątnów Legnicki Podziemia TarnogórskoBytomskie Dolina Ilanki_4 Rezerwat Lisiny Bodzechowskie 1 Rezerwat Lisiny Bodzechowskie 2 Rezerwat Ulów 1 Rezerwat Ulów 2 Grąd przy Dąbrowie Grąd przy Dąbrowie II Las Lesicki Las Rędziński Rezerwat Góra Sobień Rezerwat Grąd w Średniej Wsi Siemuszowa Zwierzyń-Czulnia Brzęki Przy Starej Gajówce Bytyń Huby Grzebieńskie Mieściska Grodzisko Ryczyńskie I Grodzisko Ryczyńskie I Stary Otok Stańko Robert Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Kujawa-Pawlaczyk Jolanta Kujawa-Pawlaczyk Jolanta Pech Paweł Kuras Iwona Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kujawa-Pawlaczyk Jolanta Pech Paweł Kujawa-Pawlaczyk Jolanta Kujawa-Pawlaczyk Jolanta Pech Paweł Pech Paweł Pech Paweł Półwysep Lutol Stańko Robert Zbąszyń Chobot-Koło Grobli Las Pilczycki Lubiąż Prawików Rogów Legnicki Muszkowicki Las Bukowy Rezerwat Polana Polichno 1 Rezerwat Polana Polichno 1 Rezerwat Wroni Dół 1 Rezerwat Wroni Dół 2 Wałkowa Pogórze Kaczawskie - Bystrzyca Zielona Góra koło Częstochowy Życzanów Rezerwat Ewelinów 1 Rezerwat Ewelinów 2 Brylińce-Góra Ostra Dybawka Dolna Góra Huwnicka zbocze płd. Łazy (Wola Węgierska) Na wsch. od kaplicy św. Huberta (Tuligłowy) Rezerwat "Kalwaria Pacławska" Rezerwat Dolina Hołubli Rybotycze Błyszcz Ponikwa Stańko Robert Tyc Anna Kuras Iwona Pech Paweł Pech Paweł Pech Paweł Kuras Iwona Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Pech Paweł Kuras Iwona Tyc Anna Tyc Anna Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kucharzyk Stanisław Kuras Iwona Kuras Iwona Miechowice Kulpiński Kamil COPYRIGHT © GIOŚ Strona 3 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Przeplatki nad Bystrzycą Ujście Warty Ujście Warty Ujście Warty Ujście Warty Ujście Warty Uroczyska Puszczy Drawskiej Wzgórza Chęcińsko-Kieleckie Wzgórza Chęcińsko-Kieleckie Wzgórza Niemczańskie Wzgórza Niemczańskie Wzgórza Niemczańskie Wzgórza Strzelińskie Wzgórza Strzelińskie Wzgórza Strzelińskie Wzgórza Warzęgowskie Przeplatki nad Bystrzycą Dąbroszyn I Dąbroszyn II Dąbroszyn III Lemierzyce I Lemierzyce II Wyspa na jeziorze Szczuczarz Grzywy Korzeckowskie Pasmo Posłowickie Wzgórza Niemczańskie - Ligota Wielka Wzgórza Niemczańskie 1 Wzgórza Niemczańskie 1 Wzgórza Strzelińskie - Dobroszów Wzgórza Strzelińskie - Gromnik Wzgórza Strzelińskie - Kalinowice Górne Wzgórza Warzęgowskie Kuras Iwona Stańko Robert Stańko Robert Stańko Robert Stańko Robert Stańko Robert Kujawa-Pawlaczyk Jolanta Przemyski Alojzy Przemyski Alojzy Kuras Iwona Kuras Iwona Kuras Iwona Kuras Iwona Kuras Iwona Kuras Iwona Pech Paweł Metodyka badań Wybór powierzchni monitoringowych Ze względu na znaczną powierzchnię zajmowaną przez siedlisko w Polsce (Matuszkiewicz 2001) i to, że monitoringiem powinien zostać objęty cały jego zasięg w kraju, należy systemowo rozmieścić stanowiska do monitoringu – np. po 10 -15 w województwie. Wybór lokalizacji badanych stanowisk powinien w reprezentatywny sposób pokrywać zasięg siedliska w regionach, co oznacza, że wybierając obszary i stanowiska monitoringowe, powinno się zarazem uwzględnić ich zmienność regionalną. Tak jak w przypadku innych siedlisk, oprócz wzorcowo wykształconych płatów (które powinny być uznane za stanowiska referencyjne) obserwacjami należy objąć także o zniekształceniach struktury i funkcji reprezentatywne dla stanu zachowania siedliska w kraju w warunkach aktywnie prowadzonej gospodarki leśnej. Sposób wykonania badań Tak, jak w przypadku wszystkich siedlisk leśnych, dane terenowe powinny uwzględniać: lokalizację (współrzędne GPS, wydzielenie leśne), opis siedliska w miejscu prowadzenia monitoringu, określenie zespołów roślinnych, areał siedliska na stanowisku, aktualne oddziaływania na siedlisko oraz przewidywane zagrożenia. Analizę wskaźników przeprowadza się na transekcie szerokości 20 m, długości 200 m lub prostokątnej powierzchni o innych wymiarach, ale równej ok. 40 arom. Określa się podane poniżej wskaźniki specyficznej struktury i funkcji. Na transekcie wykonuje się trzy zdjęcia fitosocjologiczne, zlokalizowane na końcach transektu oraz w centralnej jego części. Powierzchnia każdego zdjęcia powinna obejmować po 100-200 m2 (Chytry & Otypkova 2003), ilościowość gatunków oceniana jest w skali Braun-Blanqueta (Mueller–Dombois D., Ellenberg H. 2003). COPYRIGHT © GIOŚ Strona 4 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Nazewnictwo roślin wyższych należy podawać zgodnie z Mirek i in. (2002), zaś mszaków za Ochyra i in (2003). Na stanowisku szacuje się także powierzchnię siedliska o różnym stanie zachowania w stosunku do całkowitej powierzchni siedliska w transekcie. Dla każdego stanowiska określa się realne szanse jego zachowania w stanie niepogorszonym oraz (jeśli znajduje się w obrębie lasów gospodarczych) optymalny sposób zagospodarowania. Termin i częstotliwość badań Siedlisko leśne, wykazujące stosunkowo niewielką dynamikę. Optymalnym terminem prowadzenia badań jest czerwiec (maj – dla oceny wczesnowiosennych roślin runa), jednak przy dużym doświadczeniu eksperta, badania mogą być prowadzone od maja aż do sierpnia. Pod koniec tego okresu należy liczyć się z niemożnością oznaczenia wczesnowiosennych gatunków roślin runa. Stanowiska monitoringowe powinny być kontrolowane co 6 lat. Sprzęt do badań Do obserwacji terenowych potrzebne są: notatnik, odbiornik GPS i aparat fotograficzny (najlepiej cyfrowy). Przydatna bywa też mapa oddziałów, wydzieleń leśnych. Wskaźniki i parametry stanu ochrony oraz sposób ich określania Ocenę parametrów i wskaźników struktury i funkcji siedliska, w celu ujednolicenia metodyk przyjmowanych w skali kraju do oceny siedlisk leśnych, oparto w dużej mierze o zestaw wskaźników proponowanych dla monitoringu siedlisk grądowych 9160 (Pawlaczyk 2012). Tab. 1. Opis wskaźników „specyficznej struktury i funkcji” siedliska przyrodniczego oraz parametru „perspektywy ochrony” dla siedliska przyrodniczego 9170 – Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum i Tilio-Carpinetum). Parametr Wskaźnik Specyficzna struktura i funkcje Charakterystyczna kombinacja florystyczna fitocenoz Opis Lista gatunków charakterystycznych i dominujących w poszczególnych warstwach, tworzących typową dla stanowiska kombinację florystyczną siedliska przyrodniczego (polska i łacińska nazwa). W przypadku monitoringu na stanowisku należy dla każdego gatunku podać przybliżony odsetek pokrycia na transekcie (w dziesiątkach procent). Dąb Quercus petraea, lipa Tilia cordata, grab Carpinus betulus, klon polny Acer campestre, w domieszce buk Fagus sylvatica, świerk Picea abies, jodła Abies alba W warstwie krzewów: trzmielina Euonymus europaea, Euonymus verrucosa, Cerasus avium W runie: pszeniec gajowy Melampyrum nemorosum, przytulia Schulteza i leśna Galium schultesii, Galium sylvaticum, zdrojówka rutewkowata COPYRIGHT © GIOŚ Strona 5 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Isopyrum thalictroides, turzyca orzęsiona i cienista Carex pilosa, Carex umbrosa, przytulinka wiosenna Cruciata gabra, jaskier kaszubski i różnolistny Ranunculus cassubicus, R. auricomus, gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria holostea,; Inwazyjne gatunki obce w Stwierdzenie obecności inwazyjnych gatunków obcych geograficznie podszycie i runie (neofitów). Za inwazyjny należy uznawać każdy gatunek obcy wykazujący tendencję do rozprzestrzeniania się, jak np. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora, choć w grę mogą wchodzić i inne gatunki. Należy podać procent zajętej powierzchni na transekcie. Ekspansywne gatunki Gatunki ekspansywnych roślin runa, to zwykle np. trzcinnik piaskowy rodzime w runie Calamagrostis epigeios, jeżyny Rubus spp., wierzbówka kiprzyca Epilobium angustifolium, turzyca drżączkowata Carex bryzoides oraz gatunki nitrofilnych (np. Urtica dioica, Geranium roberiatum, Geum urbanum, Galeopsis tetrahit agg. Rumex obtusifolius, Anthriscus sylvestris i in.). Należy brać je pod uwagę tylko wtedy, gdy zachowują się ekspansywnie, wykazując tendencję do dominacji. Właściwy stan ochrony na stanowisku wymaga braku ekspansywnych gatunków oraz występowania gatunków nitrofilnych w runie jedynie w pojedynczych osobnikach. Struktura pionowa i Dla grądów typowa jest zróżnicowana struktura pionowa i przestrzenna. Na przestrzenna ogół można ją obserwować tylko na pojedynczych stanowiskach (z reguły w roślinności rezerwatach przyrody lub parkach narodowych). Wskaźnik wyraża stopień uproszczenia struktury drzewostanu np. w wyniku hodowli lasu. Za właściwą należy uznać strukturę drzewostanu, zróżnicowaną pod względem wieku a zarazem przestrzennie. Wiek drzewostanu Obecność starych i grubych drzew należy do kluczowych elementów (obecność strukturalnych zbiorowiska leśnego – od nich zależy bogactwo gatunkowe starodrzewu) flory, zwłaszcza roślin niższych i fauny, związanej z danym ekosystemem. Należy oszacować udział procentowy, albo skorzystać z opisów taksacyjnych. Należy podać średni wiek drzewostanu oraz szacowany (lub wynikający z taksacji) wiek najstarszych drzew, wraz z ich udziałem procentowym w wydzieleniu (na transekcie) Naturalne odnowienie Wskaźnik wyraża obecność odnowienia naturalnego. Pod uwagę należy drzewostanu brać łączne pokrycie odnowienia wszystkich występujących w drzewostanie gatunków drzew – gatunków charakterystycznych. Gatunki obce geograficznie Za gatunki obce geograficznie należy uznawać, wszystkie gatunki w drzewostanie znajdujące się poza swoim naturalnym zasięgiem geograficznym, w tym np. świerk na niżu, buk poza naturalnym zasięgiem itp. W grądach spotykane są też sadzone takie gatunki drzew, jak: daglezja, dąb czerwony, kasztanowiec zwyczajny, robinia akacjowa. Udział gatunku obcego, jego rozprzestrzenianie się, obniża ocenę wskaźnika, przypadkową obecność jednego czy dwóch osobników obcego gatunku można tolerować nawet w płacie ocenionym jako FV. Oszacowuje się ten wskaźnik w trakcie prac terenowych, można też skorzystać z taksacji leśnych. Martwe drewno leżące lub Wskaźnik rejestruje obecność grubych kłód i stojących pni, a więc stojące >3 m długości i >50 mikrosiedliska niezbędnego dla organizmów ksylobiontycznych. Bierze pod cm grubości uwagę kłody i stojące pnie >3 m długości/wysokości i >50 cm grubości, mierzonej w pierśnicy martwych drzew stojących, a w przypadku kłód leżących w grubszym końcu kłody. W przypadku, gdy wiek drzewostanu jest niski, próg grubościowy obniża się do 30 cm. Należy zliczyć kłody na całej powierzchni transektu, a następnie przeliczyć dane na powierzchnię 1 ha siedliska. Początkowo, we wstępnej wersji metodyki monitoringu tego siedliska przyrodniczego, zakładano, że opisany wskaźnik będzie miał znaczenie kardynalne, tzn., że obniżenie jego oceny będzie skutkowało COPYRIGHT © GIOŚ Strona 6 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 automatycznym obniżeniem oceny całego parametru „specyficzna struktura i funkcje”, a co za tym idzie – obniżeniem oceny ogólnej. Doświadczenia zebrane przez ekspertów terenowych w roku 2013 mogą jednak wskazywać, że pomimo bardzo dużego znaczenia tego wskaźnika dla ochrony buczyn, taki system oceny może zbyt mocno oddziaływać na całościową ocenę stanu ochrony siedliska. W związku z powyższym w raportach rocznych, a w konsekwencji w sprawozdaniu zbiorczym, w tym w tabelach zbiorczych, nie traktowano tego wskaźnika jako kardynalny. Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna Inne zniekształcenia antropogeniczne Perspektywy ochrony W przypadku, gdy w wyniku konsultacji metodyki, zostanie jednak ustalone, że wskaźnik ten powinien mieć charakter kardynalny, obecne oceny parametru „specyficzna struktura i funkcje” zostaną na poziomie wszystkich stanowisk i obszarów zweryfikowane, co też znajdzie odzwierciedlenie w raportach terenowych dla stanowisk i obszarów oraz ostatecznym raporcie z monitoringu tego siedliska przyrodniczego. Obserwacje w terenie efektów pozyskiwania drewna, jak np. intensywność presji na runo i powierzchnię gleby wskutek zrywki, a także zniszczenia podszytu i podrostów, pomniejszenie zasobów martwego drewna itp. Najczęściej są to ślady rozjeżdżania, wydeptania, zaśmiecenia. Z reguły takie negatywne oddziaływania są bezpośrednią pochodną bliskości szlaków komunikacyjnych, parkingów śródleśnych i centrów turystycznych. Ocenie powinny podlegać realne możliwości zachowania właściwego stanu siedliska oraz poprawy stanu niewłaściwego. W opisie należy umieścić informację na temat potencjalnych zabiegów ochronnych dla zachowania bądź poprawy stanu siedliska, a także propozycje (w lasach gospodarczych) zastosowania zabiegów nie prowadzących do pogarszania stanu siedliska. Tab. 2. Waloryzacja parametrów stanu oraz proponowanych wskaźników specyficznej struktury i funkcji siedliska przyrodniczego 9170 – Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum i TilioCarpinetum). Oceny Parametr Wskaźniki Właściwy FV Powierzchnia siedliska na stanowisku Specyficzna struktura i funkcje Charakterystyczna kombinacja florystyczna Inwazyjne gatunki obce w Niezadowalający U1 Zły U2 Nie podlega zmianom Zmniejszona o 10% w Wyraźny spadek lub zwiększa się porównaniu z powierzchni siedliska w wcześniejszymi porównaniu z badaniami lub wcześniejszymi badaniami podawanymi w lub podawanymi w literaturze literaturze Typowa, właściwa dla Zniekształcona w siedliska stosunku do typowej Zdominowana przez przyrodniczego (z dla siedliska w danym gatunki synantropijne lub uwzględnieniem regionie obce, przy zachowanym specyfiki regionalnej i drzewostanie z przewagą zróżnicowania buka fitosocjologicznego) Brak Sporadycznie (nie Pojedynczo lub licznie COPYRIGHT © GIOŚ Strona 7 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 podszycie i runie Ekspansywne gatunki rodzime w runie Struktura pionowa i przestrzenna roślinności więcej niż 2% pokrycia transektu) (ponad 2% pokrycia transektu) Brak gatunków Pojedynczo (powyżej Licznie (ponad 5% pokrycia ekspansywnych lub 1%, lecz nie więcej niż transektu) pojedyncze okazy 5% pokrycia transektu) gatunków nitrofilnych w runie Zróżnicowana; >50% Jednolity stary Jednolite odnowienia lub powierzchni pokryte drzewostan lub zróżnicowana struktura z < przez zwarty struktura 10% powierzchni zajętej drzewostan, jednak zróżnicowana ze przez fragmenty starego obecne luki i zwartym starym drzewostanu prześwietlenia drzewostanem zajmującym 10 - 50% powierzchni Wiek drzewostanu (udział starodrzewu) Naturalne odnowienie drzewostanu Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna Inne zniekształcenia antropogeniczne Perspektywy ochrony >10% udział <10% udział drzew <10% udział drzew objętościowy drzew starszych niż 100 lat, starszych niż 100 lat i starszych niż 100 lat ale >50% udział drzew <50% udział drzew starszych niż 50 lat starszych niż 50 lat Obfite, w lukach i Całkowity brak i zgryzione prześwietleniach, brak Pojedyncze, przez zwierzynę płową pod okapem niereagujące na luki drzewostanu, ślady lub też w lukach lecz z zgryzania nieliczne licznymi śladami zgryzania przez zwierzynę płową <1% i nieodnawiające <10% i nieodnawiające >10% lub spontanicznie się się odnawiające się, niezależnie od udziału 3 - 5 szt. /ha <3 szt. /ha Brak Notowane sporadycznie Licznie, oddziałują na strukturę fitocenozy Brak Notowane sporadycznie Licznie, oddziałują na strukturę fitocenozy >5 szt./ha Brak zagrożeń i Zachowanie siedliska w Zachowanie siedliska w negatywnych trendów. stanie niepogorszonym stanie niepogorszonym w Zachowanie siedliska w w perspektywie 10-20 perspektywie 10-20 lat stanie niepogorszonym lat nie jest pewne, ale będzie bardzo trudne: w perspektywie 10-20 jest prawdopodobne, o zaawansowane lat niemal pewne ile uda się zapobiec procesy recesji, silne istniejącym negatywne trendy lub zagrożeniom znaczne zagrożenia COPYRIGHT © GIOŚ Strona 8 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Wszystkie FV lub dwa Dwa lub trzy U1, brak FV i jeden U1 U2 Ocena ogólna Jeden lub więcej U2 Wskaźniki kardynalne: Charakterystyczna kombinacja florystyczna fitocenoz Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) w runie Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Wyniki badań Zwracamy uwagę, że po ostatecznym ustaleniu metodyki monitoringu tego siedliska, gdyby to spowodowało zmiany ocen wskaźników i parametrów, zostaną dokonane stosowne zmiany w raportach dla stanowisk i obszarów w bazie danych oraz na stronie internetowej jeżeli zostaną tam przedstawione wyniki przed ustaleniem metodyk. Podsumowanie wyników badań wskaźników na stanowiskach Tab. 3a. Wskaźniki na stanowiskach – region alpejski (15 stanowisk) Ocena (liczba stanowisk) Parametr Wskaźnik Powierzchnia siedliska Charakterystyczna kombinacja florystyczna Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, Specyficzna wydeptanie, zaśmiecenie) Inwazyjne gatunki obce w struktura i podszycie i runie funkcje Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm Naturalne odnowienie drzewostanu Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu Wiek drzewostanu FV U1 U2 XX właściwa niezadowalająca Zła Nieznana 11 3 1 0 15 10 4 1 0 15 6 6 3 0 15 11 3 1 0 15 8 5 2 0 15 9 6 0 0 15 3 1 11 0 15 10 5 0 0 15 8 6 1 0 15 6 5 4 0 15 Suma COPYRIGHT © GIOŚ Strona 9 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna Ogólnie Perspektywy ochrony 13 0 2 0 15 1 1 13 0 15 9 5 1 0 15 Charakterystyczna kombinacja florystyczna jest na 67% właściwa. Występują tam typowa kombinacja gatunków charakterystyczna dla tego siedliska. Są to m. in. w warstwie A: grab zwyczajny Carpinus bet ulus, buk zwyczajny Fagus sylvatica, jodła pospolita Abies alba, w warstwie C: gwiazdnica wielkokwiatowa Stelaria holostea, turzyca orzęsiona Carex pilosa, jaskier różnolistny Ranunculus acrimosus. Na 27% stanowisk ocena jest niezadowalająca ze względu na brak lub bardzo niewielki udział gatunków charakterystycznych. Na stanowisku Lasek Wita 1 runo jest zubożałe w stosunku do typowo wykształconych płatów w regionie, w warstwie A występuje tylko jeden gatunek charakterystyczny grab zwyczajny Carpinus betulus co daje ocenę niewłaściwą. Widoczne jest wyraźne zróżnicowanie geograficzne tego wskaźnika. Na terenie regionu w centralnej i wschodniej części występuje właściwa kombinacja florystyczna. Stanowiska zlokalizowane w zachodniej części regionu biogeograficznego alpejskiego mają oceny od FV do U2. Ekspansywnych gatunków rodzimych na 40% stanowisk brak. Również na 40% stanowisk gatunki te występują ale nielicznie. Np. na stanowisku Stebnik środek występuje jeżyna gruczołowata Rubus hirtus o pokryciu powierzchni 2% co daje ocenę niezadowalającą. Na 20% stanowisk występujące gatunki ekspansywne pokrywają od 5 do nawet 30% pokrycia powierzchni. Jest to przede wszystkim jeżyna gruczołowata Rubus hirtus. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Na 73% stanowiska nie odnotowano występowania gatunków obcych geograficznie w drzewostanie. Na 20% stanowisk stan tego parametru jest niezadowalający. W drzewostanie występują świerki, modrzewie lub sosny, które nie wykazują charakteru odnawiania się. Na jednym stanowisku Lasek Wita 1 występuje dąb czerwony Quercus rubra na powierzchni około 20% z licznym nalotem oraz sosna czarna Pinus nigra na 5% powierzchni, ocena tego stanowiska to U2. Zróżnicowanie geograficzne wygląda podobnie jak przy wskaźniku charakterystyczna kombinacja florystyczna. Zdecydowanie lepiej został oceniony ten parametr w centralnej i wschodniej części regionu biogeograficznego alpejskiego. Na 53% stanowisk nie wykazano innych zniekształceń pochodzenia antropogenicznego. Na 33% stanowisk występują ścieżki, które nie wpływają negatywnie na stan siedliska oraz sporadycznie śmieci. Stanowiska te zostały ocenione na U1. 2 stanowiska mają stan zły, występują duże ilości śmieci, liczne ścieżki. Są to stanowiska Dębina nad Koszarawą oraz Żywiec Księże Gaje. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Na ponad połowie stanowisk nie występują obce gatunki inwazyjne w podszycie i w runie. Jest to właściwy stan dla tego siedliska. Na 40% stanowisk obce gatunki inwazyjne występują ale na niewielkiej powierzchni. Jest to niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora oraz robinia akacjowa Robinia pseudacacia, taka sytuacja ma miejsce na stanowiskach: Dębina nad Koszarawą, Lasek Wita 1, Lasek Wita 2, Żywiec Grapa, Żywiec Księże Gaje oraz Suchania. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Wskaźnik martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm na 73% stanowisk jest zły. Na tych stanowiskach ilość martwego drewna wynosi poniżej 3 sztuk na hektar. Najgorzej jest na stanowiskach: Lasek Wita 1, Tarnawska Góra oraz Zdziaryki gdzie martwe drewno o takich rozmiarach wcale nie występuje. Lepiej sytuacja wygląda na stanowisku Pod Ostryszem gdzie zliczono 5 sztuk martwego drewna na hektar. Na pozostałych stanowiskach ilość martwego drewna jest właściwa i wynosi powyżej 5 szt./ha jednak grubość drewna. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 10 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Naturalne odnowienie drzewostanu na 67% stanowisk jest właściwe. Jest ono obfite i występuje głównie w prześwietleniach i w lukach drzewostanu. Na pozostałych stanowiskach odnowienia występują nielicznie co daje stan niezadowalający. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu na 53% stanowisk jest właściwa. Jest ona zróżnicowana. Na 40% stanowisk wskaźnik ten został oceniony na U1, gdzie struktura jest mało zróżnicowana. Na stanowisku Pod Żydowskim parametr ten jest zły. Pod względem zróżnicowania geograficznego w centralnej części regionu biogeograficznego jest najgorzej, natomiast lepiej na wschodzie i zachodzie. Wiek drzewostanu na 40% stanowiska jest właściwy. Na tych stanowiskach występuje powyżej 10% udziału objętościowego drzew o wieku ponad 100 lat. Na 33% stanowisk wskaźnik ten oceniono jako niezadowalający. Występują tu drzewa 100 letnia ale w udziale poniżej 10%, oraz drzewa 50 letnie z udziałem powyżej 50%. Na pozostałych stanowiskach brak jest drzew starszych niż 100 lat a drzewa 50 letnie występują w udziale objętościowym poniżej 50%. Najgorzej ocenione stanowiska to Lasek Wita 1, Żywiec Księże Gaje, Polany, Rozstajne. Brak zróżnicowania geograficznego tego parametru. Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna występują bardzo duże na 2 stanowiskach (Tarnawska Góra, Żywiec Księże Gaje). Po wycince drzew pozostawiono stosy gałęzi, które ograniczają prawidłowy rozwój runa. Na pozostałych stanowiskach zniszczenia nie występują. W centralnej i wschodniej części regionu wszystkie stanowiska zostały ocenione jako właściwe, natomiast na zachodniej występują też, oprócz tych ocenionych na FV, również ocenione na U2. Tab. 3b. Wskaźniki na stanowiskach – region kontynentalny (82 stanowiska) Ocena (liczba stanowisk) Parametr Wskaźnik FV U1 U2 XX właściwa niezadowalająca zła Nieznana 50 8 0 24 82 55 24 3 0 82 65 13 4 0 82 71 5 6 0 82 53 24 5 0 82 38 29 15 0 82 16 22 44 0 82 Suma Powierzchnia siedliska Specyficzna struktura i funkcje Charakterystyczna kombinacja florystyczna Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecenie) Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm COPYRIGHT © GIOŚ Strona 11 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Naturalne odnowienie drzewostanu Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu Wiek drzewostanu Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna Ogólnie Perspektywy ochrony 59 21 2 0 82 60 18 4 0 82 42 35 4 1 82 74 8 0 0 82 15 33 34 0 82 47 33 2 0 82 Charakterystyczna kombinacja florystyczna na 67% stanowisk jest właściwa. Występują tu gatunki typowe dla tego siedliska, w warstwie A są to: grab zwyczajny Carpinus betulus, lipa drobnolistna Tilia cordata, dąb szypułkowy Quercus robur. Natomiast w warstwie C są to: przytulia Schultesa Galium schultesii, gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria holostea, turzyca orzęsiona Carex pilosa i in. Na 29% stanowisk stan tego wskaźnika jest niezadowalający. Charakterystyczna kombinacja florystyczna gatunków jest zubożona w stosunku do typowej dla regionu, na których zlokalizowane są stanowiska. Na pozostałych stanowiskach wskaźnik został oceniony jako zły. Runo na tych stanowiskach jest silnie zubożałe z widoczną dominacją gatunków obcych, szczególnie z niecierpkiem drobnokwiatowym Impatiens parviflora. Najgorzej zostały ocenione stanowiska Dąbroszyn I, Dąbroszyn II, Dąbroszyn III. Brak zdecydowanego zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) na większości (79%) stanowiska nie stwierdzono. Na 16% stanowisk gatunki te występują sporadycznie na niewielkiej powierzchni. Są to: pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, Rubus sp. i inne. Na 4 stanowiskach odnotowano występowanie ekspansywnych gatunków rodzimych znacznie liczniej niż na pozostałych stanowiskach. Najgorzej zostały ocenione stanowiska w okolicach Wrocławia, Poznania oraz Przemyśla, występują tu zarówno stanowiska ocenione na FV jak i na U1 oraz U2. W pozostałych częściach polski w siedlisku nie odnotowano występowania apofitów. Gatunki obce geograficznie w drzewostanie na 87% stanowisk nie występują. Natomiast na 6% stanowisk pojedynczych gatunków obcych geograficznie występujących na niewielkiej powierzchni co daje ocenę niezadowalającą. Były to np. robinia akacjowa Robinia pseudoacaccia lub modrzew europejski Larix decidua. Na 6 stanowiskach (Dybawka Dolna, Las Rędziński, Wzgórza Strzelińskie - Kalinowice Górne, Dąbroszyn II, Dolina Ilanki_3, Zbąszyń) odnotowano występowanie obcych gatunków geograficznie, które odnawiają się. Są to gatunki takie jak: dąb czerwony Quercus rubra, robinia akacjowa Robinia pseudoacaccia lub czeremcha amerykańska Padus serotina. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecenie) na 65% stanowisk nie występują i jest to właściwy stan dla tego siedliska. 29% stanowisk charakteryzuje się obecnością ścieżek i zaśmiecaniem, jednak czynniki te nie wpływają na tych stanowiskach bardzo negatywnie na siedlisko dlatego otrzymały ocenę U1. Na stanowiskach Las Pilczycki, Goryczkowiec, Las Lesicki, Dąbroszyn II, Zbąszyń w znacznym stopniu runo jest zadeptane i zniszczone co prowadzi do degradacji siedliska. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 12 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie na 46% stanowisk nie występują. W przypadku 35% stanowisk odnotowano ich występowanie pojedynczo na niewielkiej powierzchni. Przeważnie był to niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora. Na pozostałych stanowiskach gatunki inwazyjne występują dość licznie na dużych powierzchniach. Są to m. in. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora, dąb czerwony Quercus rubra, czeremcha amerykańska Padus serotina. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm na ponad połowie stanowisk występuje w bardzo niewielkiej ilości (poniżej 3 szt/ha) lub wcale nie występuje. Stanowiska te zostały ocenione na U2. 27% stanowisk wykazuje obecność martwego grubego drzewa od 3 do 5 szt/ha. Jedynie na 20% stanowisk martwe drewno występuje w ilości ponad 5 szt/ha i ma ten wskaźnik oceniony jako właściwy. Najwięcej martwego drewna odnotowano na stanowisku Rezerwat Grąd w Średniej Wsi gdzie występowało 10 szt./ha. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Naturalne odnowienie drzewostanu na 72% stanowisk jest właściwe. Występuje ono obficie, głownie w prześwietleniach i lukach. Na 26% stanowisk występuje ono nieznacznie i nie reaguje na luki w drzewostanie. Pozostałe stanowiska mają stan zły tego wskaźnika, odnowienia w podszycie i runie nie występują. Odznacza się wyraźne zróżnicowanie geograficzne tego wskaźnika. W Polsce południowej dominują stanowiska ocenione głównie jako właściwe, natomiast Polska zachodnia charakteryzuje się występowaniem zarówno stanowiska ocenionych na FV jak i bardzo licznie na U1. Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu na 73% stanowiska jest zróżnicowana. Jest to właściwy stan dla tego siedliska. 22% stanowisk otrzymało ocenę niezadowalającą. W większości tych stanowisk powodem obniżenia oceny była mało zróżnicowana struktura przestrzenna drzewostanu (mała ilość drzew starszych), natomiast struktura pionowa była zazwyczaj zachowana. Pozostałe stanowiska otrzymały złą ocenę i odznaczają się brakiem starych drzew. W całej Polsce wskaźnik ten został oceniony w większości przypadków na właściwy. Jedynie Dolny Śląsk ma większość stanowisk z obniżoną oceną tego wskaźnika. Wiek drzewostanu na 51% stanowisk jest właściwy. Na tych stanowiskach występują drzewa przekraczające 100 lat w udziale objętościowym ponad 10%. Najwięcej wiekowych drzew odnotowano na stanowisku Rezerwat Grąd w Średniej Wsi gdzie aż 90% udziału drzew to są drzewa ponad 100 letnie. Na 43% stanowisk drzewa 100 letnie występują w udziale poniżej 10%, natomiast ponad 50 letnie w udziale powyżej 50%. Na pozostałych stanowiskach drzewa ponad 100 letnie występują w udziale poniżej 10% oraz 50 letnie poniżej 50%. Brak zróżnicowania geograficznego tego wskaźnika. Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna nie zaobserwowano na większości stanowisk (90%). Na 8 stanowiskach zauważalne są zniszczenia runa wywołane pozyskiwaniem drewna, jedna zniszczenia te są niewielkie i na niewielkiej powierzchni. Stanowiska te zlokalizowane są w okolicy Wrocławia i Kielc. W pozostałej części Polski wskaźnik ten na stanowiskach został oceniony na FV. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 13 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Podsumowanie i porównanie ocen stanu ochrony siedliska przyrodniczego, w tym jego parametrów na badanych stanowiskach Tab. 4a. Parametry i ocena ogólna stanu ochrony na stanowiskach oraz porównanie wyników badań – region alpejski Obszar NATURA 2000 ( województw o jeżeli nie leży w obszarze) śląskie śląskie śląskie śląskie śląskie Góry Słonne PLH180013 Góry Słonne PLH180013 Powierzchnia siedliska Oceny na stanowiskach Specyficzna Perspektywy struktura i ochrony funkcja Ocena ogólna Stanowisko Dębina nad Koszarawą Lasek Wita 1 Lasek Wita 2 Zdziaryki Żywiec Grapa Krościenko przy granicy Stebnik środek Góry Słonne Żywiec PLH180013 Księże Gaje Ostoja Pod Magurska Ostryszem PLH180001 Ostoja Pod Magurska Żydowskim PLH180001 Ostoja Magurska Polany PLH180001 Ostoja Magurska Rozstajne PLH180001 Ostoja Magurska Suchania PLH180001 Ostoja Popradzka Mikowa PLH120019 Ostoja Tarnawska Popradzka Góra PLH120019 Suma ocen poszczególnych parametrów Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań U2 U2 U1 U2 FV U2 U1 U2 FV U2 U1 U2 FV U2 FV U2 FV U1 FV U1 FV U2 FV U2 FV U2 FV U2 FV U2 U1 U2 U1 U2 FV U2 U1 U2 FV U2 U1 U2 FV U2 FV U2 FV U2 FV U2 U2 U2 FV FV FV FV FV U2 U1 U2 FV - 11 U1 - 3 FV - 1 U1 - 1 FV - 9 U1 - 5 FV - 1 U1 - 1 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 14 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 U2 - 1 XX - 0 U2 - 13 XX - 0 U2 - 1 XX - 0 U2 - 13 XX - 0 Powierzchnia siedliska na 73% stanowisk jest właściwa. Powierzchnie na tych stanowiskach nie ulegają zmianom i mają stabilny charakter. Na 20% stanowisk, które zlokalizowane są na terenie obszaru Ostoja Magurska powierzchnia siedliska została oceniona jako niezadowalająca. Jak wynika z danych literaturowych Magurskiego Parku Narodowego powierzchnia uległa pomniejszeniu na tych stanowiskach. Na stanowisku Dębina nad Koszarawą powierzchnia siedliska zmniejszyła się o 0,5 ha z powodu przebudowy skrzyżowania. Specyficzna struktura i funkcje aż na 87% stanowisk została oceniona na U2. Powodem tak niskiej oceny są nisko ocenione wskaźniki szczególnie wskaźnik kardynalny martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości oraz ekspansywne gatunki rodzime apofity). Ocenę U1 i FV otrzymały jedynie pojedyncze stanowiska. Brak zróżnicowania geograficznego tego parametru. Perspektywy ochrony w 60% stanowisk są właściwe. Wynika to przede wszystkim z lokalizacji stanowisk w miejscach które podlegają ochronie, m. in. Magurski Park Narodowy, rezerwaty. 33% stanowisk otrzymało niezadowalającą ocenę dla perspektyw ochrony. Ocena ta wynika głównie z presji zabudowy okolicznych obszarów. Nie ma pewności czy w czasie 10-20 najbliższych lat te siedliska na tych stanowiskach będą istnieć. Stanowisko Suchania nie posiada perspektyw ochrony. Siedlisko na stanowisku ma zostać zniszczone na skutek planowanej budowy zbiornika wodnego "Kąty-Myscowa". Teren ten ma się znaleźć pod wodą. Ocena ogólna większości stanowisk jest zła. Składają się na to niskie ocenione poprzednie parametry. Jedynie na stanowisku Żywiec Grapa stan siedliska oceniono jako niezadowalający U1, natomiast na stanowisku Mikowa jako właściwy FV. Tab. 4b. Parametry i ocena ogólna stanu ochrony na stanowiskach oraz porównanie wyników badań – region kontynentalny Obszar NATURA 2000 ( województwo jeżeli nie leży w Stanowisko obszarze) dolnośląskiedolnośląskiedolnośląskiedolnośląskiemałopolskiemałopolskiemałopolskie- Buczyna Jakubowska Muszkowic e Stara Kamienica 1 Stara Kamienica 2 Chobot Dolina Kobylańska Dolina Oceny na stanowiskach Powierzchnia siedliska Specyficzna struktura i funkcja Perspektywy ochrony Ocena ogólna Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań FV FV FV FV XX U2 U1 U2 FV FV FV FV FV U1 FV U1 FV U2 U1 U2 FV U2 FV U2 FV U1 FV U1 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 15 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 małopolskiemałopolskiemałopolskiepodkarpackieśląskieśląskieCieszyńskie Źródła Tufowe Cieszyńskie Źródła Tufowe Dolina Ilanki Dolina Ilanki Dolina Ilanki Dolina Ilanki Dolina Kamiennej Dolina Kamiennej Dolina Kamiennej Dolina Kamiennej Dolina Łobżonki Dolina Łobżonki Dolina Widawy Dolina Widawy Góry Słonne Góry Słonne Góry Słonne Góry Słonne Grądy Bytyńskie Grądy Bytyńskie Sanki Goryczkowi ec Tyniec Wałkowa Liszna Góra Machowa Lenartowic e Las Grabicz Las Kamieniec Dolina Ilanki_1 Dolina Ilanki_2 Dolina Ilanki_3 Dolina Ilanki_4 Rezerwat Lisiny Bodzechow skie 1 Rezerwat Lisiny Bodzechow skie 2 Rezerwat Ulów 1 Rezerwat Ulów 2 Grąd przy Dąbrowie Grąd przy Dąbrowie II Las Lesicki Las Rędziński Rezerwat Góra Sobień Rezerwat Grąd w Średniej Wsi Siemuszow a Życzanów Brzęki Przy Starej Gajówce Bytyń FV U2 U1 U2 FV XX FV U2 U1 FV FV U1 FV U2 U1 FV FV U2 U1 U2 XX U2 U1 U2 FV U2 U1 U2 FV U2 FV U2 FV U1 FV U1 FV U2 FV U2 FV U2 FV U2 FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 FV FV FV FV FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 FV FV FV U1 FV U1 FV U1 XX U2 U2 U2 XX U2 U1 U2 FV U2 FV U2 FV FV FV FV FV U2 U1 U2 U1 U2 U1 U2 FV FV FV FV FV U1 U1 U1 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 16 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Huby Grądy Bytyńskie Grzebieński e Grądy Bytyńskie Mieściska Grądy w Dolinie Grodzisko Odry Ryczyńskie I Grodzisko Grądy w Dolinie Ryczyńskie Odry II Grądy w Dolinie Stary Otok Odry Jeziora Półwysep Pszczewskie i Lutol Dolina Obry Jeziora Pszczewskie i Zbąszyń Dolina Obry ChobotKoło Grobli Koło Grobli Las Pilczycki Las Pilczycki Łęgi Odrzańskie Lubiąż Łęgi Odrzańskie Prawików Rogów Łęgi Odrzańskie Legnicki Muszkowic Muszkowicki Las ki Las Bukowy Bukowy Rezerwat Ostoja Polana Kozubowska Polichno 1 Rezerwat Ostoja Polana Kozubowska Polichno 2 Ostoja Rezerwat Kozubowska Wroni Dół 1 Ostoja Rezerwat Kozubowska Wroni Dół 2 Ostoja Nad Wałkowa Baryczą Pogórze Ostoja nad Kaczawskie Bobrem - Bystrzyca Ostoja ZwierzyńOlsztyńskoCzulnia Mirowska Zielona Ostoja Góra koło OlsztyńskoCzęstochow Mirowska y Ostoja Rezerwat Przedborska Ewelinów 1 Ostoja Rezerwat Przedborska Ewelinów 2 Ostoja BrylińcePrzemyska Góra Ostra FV FV FV FV U1 U1 U1 U1 XX U2 U1 U2 XX FV FV FV XX U1 U1 U1 FV FV FV FV U1 U2 U1 U2 FV U2 U1 U2 XX XX XX U2 U1 U1 U1 U1 U1 U2 U1 U1 XX U1 U1 U1 XX FV FV FV FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 XX U1 U1 U1 XX U2 U1 U2 FV U1 FV U1 FV FV FV FV FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 FV U2 FV U2 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 17 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Ostoja Przemyska Dybawka Dolna Góra Huwnicka zbocze płd. Łazy (Wola Węgierska) Na wsch. od kaplicy św. Huberta (Tuligłowy) Rezerwat "Kalwaria Pacławska" Rezerwat Dolina Hołubli Ostoja Rybotycze Przemyska Pątnów Legnicki Błyszcz Pątnów Legnicki Ponikwa Podziemia Tarnogórsko- Miechowice Bytomskie Przeplatki Przeplatki nad nad Bystrzycą Bystrzycą Ujście Warty Dąbroszyn I Dąbroszyn Ujście Warty II Dąbroszyn Ujście Warty III Lemierzyce Ujście Warty I Lemierzyce Ujście Warty II Uroczyska Wyspa na Puszczy jeziorze Drawskiej Szczuczarz Wzgórza Grzywy ChęcińskoKorzeckows Kieleckie kie Wzgórza Pasmo ChęcińskoPosłowickie Kieleckie Wzgórza Wzgórza Niemczańsk Niemczańskie ie 1 Wzgórza Wzgórza Niemczańsk Niemczańskie ie 2 Wzgórza Wzgórza Strzelińskie Niemczańskie Dobroszów FV U2 U1 U2 FV U1 FV U1 FV U2 U1 U2 FV U2 FV U2 FV U1 FV U1 FV U2 FV U2 FV U2 FV U2 XX XX FV U1 FV FV FV U1 FV FV FV FV XX U2 U1 U2 U1 U1 U1 U1 U1 U2 U1 U2 U1 U2 U2 U2 U1 U1 U1 U1 U1 U1 U1 U1 FV FV FV FV FV U1 FV U1 FV U1 FV U1 XX U1 U1 U1 XX U1 U1 U1 XX U2 FV U2 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 18 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Wzgórza Niemczańskie Wzgórza Strzelińskie Wzgórza Strzelińskie Wzgórza Strzelińskie Wzgórza Niemczańsk ie - Ligota Wielka Wzgórza Strzelińskie - Gromnik Wzgórza Strzelińskie - Kalinowice Górne Wzgórza Warzęgows kie Suma ocen poszczególnych parametrów XX U2 U1 U2 XX U2 U1 U2 XX U2 U1 U2 XX U1 FV U1 FV - 50 U1 - 8 U2 - 0 XX - 24 FV - 15 U1 - 33 U2 - 34 XX - 0 FV - 47 U1 - 33 U2 - 2 XX - 0 FV - 14 U1 - 34 U2 - 34 XX - 0 Powierzchnia siedliska na 61% stanowisk jest właściwa. Stanowiska te posiadają stabilny areał siedliska, który w najbliższych latach nie powinien ulegać pomniejszeniu. 10% stanowisk otrzymało ocenę U1 ze względu na małe płaty mocno izolowane. Na pozostałych stanowiskach nie było możliwości oceny powierzchni siedliska ze względu na brak danych na temat zmian powierzchni na tym terenie. Specyficzna struktura i funkcje na 18% stanowisk jest właściwa. Ocena ta wynika z wysoko ocenionych wskaźników na tych stanowiskach. Na 40% stanowisk ocena do U1 została obniżona ze względu na wskaźniki kardynalne, które zostały ocenione na U1. 42% stanowisk otrzymało złą ocenę tego parametru ze względu na niska ocenę wskaźników kardynalnych gatunki obce geograficznie w drzewostanie oraz ekspansywne gatunki rodzime (apofity). Perspektywy ochrony na 57% stanowisk są właściwe. Zachowanie siedliska na tych stanowiskach w perspektywie najbliższych 10-20 lat jest właściwie pewne. 40% stanowisk ma perspektywy ochrony niezadowalające ze względu m. in. na występowanie obcych gatunków inwazyjnych, rodzimych gatunków ekspansywnych, izolowanej powierzchni. 2 stanowiska mają złe perspektywy ochrony, są to Dąbroszyn II oraz Las Lesicki. W pierwszym powodem niskiej oceny jest to, że jest to las gospodarczy o niskich walorach przyrodniczych. Na stanowisku Las Lesicki istnieje ryzyko zaniku siedliska. Ocena ogólna 42% stanowisk jest zła, ocena jest wynikiem nisko ocenionych parametrów. Taka sama liczba stanowisk została oceniona jako niezadowalająca. Pozostałe stanowiska mają ocenę właściwą. Ocena ta jest wypadkowa powyższych parametrów. Zestawienie ocen wskaźników na obszarach Natura 2000 Tab. 5a. Wskaźniki na obszarach Natura 2000 – region alpejski (3 obszary) Ocena (liczba obszarów) Parametr Wskaźnik Powierzchnia siedliska FV U1 U2 właściwa niezadowalająca zła 2 1 0 XX Nieznana 0 Suma 3 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 19 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Charakterystyczna kombinacja florystyczna Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecenie) Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm Naturalne odnowienie drzewostanu Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu 3 0 0 0 3 2 1 0 0 3 3 0 0 0 3 2 1 0 0 3 2 1 0 0 3 0 1 2 0 3 0 0 0 3 2 1 0 0 3 Wiek drzewostanu 1 2 0 0 3 Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna 3 0 0 0 3 Ogólnie 0 1 2 0 3 Perspektywy ochrony 3 0 0 0 3 Specyficzna struktura i funkcje Tab. 5b. Wskaźniki na obszarach Natura 2000 – region kontynentalny (26 obszarów) FV Parametr XX Wskaźnik Powierzchnia siedliska Specyficzna struktura i funkcje Ocena (liczba obszarów) U1 U2 Charakterystyczna kombinacja florystyczna Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecenie) Inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie właściwa niezadowalająca zła Nieznana Suma 114 0 0 12 26 18 7 0 0 26 19 5 1 0 26 21 4 0 0 26 13 10 2 0 26 8 12 5 0 26 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 20 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm Naturalne odnowienie drzewostanu Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu Wiek drzewostanu Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna Ogólnie Perspektywy ochrony 6 7 12 0 26 16 9 0 0 26 16 8 1 0 26 13 11 1 0 26 19 5 1 0 26 7 10 9 0 26 15 10 1 0 26 Podsumowanie i porównanie ocen stanu ochrony siedliska przyrodniczego, w tym jego parametrów w obszarach Natura 2000 Tab. 6a. Parametry i ocena ogólna stanu ochrony na obszarach NATURA 2000 i porównanie wyników badań – region alpejski Obszary Oceny dla obszarów NATURA 2000 Powierzchnia siedliska Specyficzna struktura i funkcje Perspektywy ochrony Ocena ogólna Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Ostoja Popradzka FV U1 FV U1 Ostoja Magurska U1 U2 FV U2 Góry Słonne FV U2 FV U2 Suma ocen poszczególnych parametrów FV - 3 U1 - 1 U2 - 0 XX - 0 FV - 0 U1 - 1 U2 - 3 XX - 0 FV - 4 U1 - 0 U2 - 0 XX - 0 FV - 0 U1 - 1 U2 - 3 XX - 0 NATURA 2000 Powierzchnia siedliska na 3 obszarach Natura 2000 nie uległa zmianom i została oceniona na FV. Jedynie na terenie obszaru Ostoja Magurska parametr ten został obniżony do U1 ze względu na zmiany siedliska w kierunku buczyn COPYRIGHT © GIOŚ Strona 21 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Specyficzna struktura i funkcje w 75% obszarów ze względu na wskaźnik kardynalny martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości oceniony na U2 również została oceniona jako zła. Natomiast w obszarze Ostoja Popradzka parametr ten oceniono jako niezadowalający ze względu na wskaźniki inwazyjne gatunki obce w podszycie i runie oraz martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości ocenione na U1. Perspektywy ochrony są właściwe dla wszystkich obszarów. Jest prawie pewne, że siedlisko przetrwa w ciągu najbliższych kilkunastu lat. Ocena ogólna w 3 obszarach została oceniona na U2 ze względu na nisko oceniony parametr specyficzna struktura i funkcje. Jedynie Ostoja Popradzka otrzymała ocenę niezadowalającą. Tab. 6b. Parametry i ocena ogólna stanu ochrony na obszarach NATURA 2000 i porównanie wyników badań – region kontynentalny Obszary NATURA 2000 Powierzchnia siedliska Oceny dla obszarów NATURA 2000 Specyficzna Perspektywy struktura i funkcja ochrony Ocena ogólna Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Wyniki obecnych badań Cieszyńskie Źródła Tufowe Grądy w Dolinie Odry Góry Słonne Łęgi Odrzańskie Dolina Widawy Ostoja nad Baryczą Pątnów Legnicki Ostoja nad Bobrem Przeplatki nad Bystrzycą Muszkowicki Las Bukowy Las Pilczycki Wzgórza Strzelińskie Wzgórza Warzęgowskie Wzgórza Niemczańskie Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry Dolina Ilanki Koło Grobli Podziemia TarnogórskoBytomskie Ostoja OlsztyńskoMirowska FV XX FV XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX XX U2 U1 U2 U1 U2 FV FV U2 U2 FV U2 U2 U1 U1 U1 FV FV U1 U2 FV FV U1 U1 FV U1 U1 U1 U1 U2 U1 U2 U1 U2 FV FV U2 U2 FV U2 U2 U1 U1 FV U1 FV U1 FV FV U2 U2 FV U1 U2 U2 FV FV FV FV FV FV FV FV Ostoja Przedborska FV U1 FV U1 Dolina Kamiennej Ostoja Kozubowska FV FV U1 U1 FV FV U1 U1 COPYRIGHT © GIOŚ Strona 22 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Wzgórza ChęcińskoKieleckie Ostoja Przemyska Dolina Łobżonki Grądy Bytyńskie Uroczyska Puszczy Drawskiej Suma ocen poszczególnych parametrów FV U1 FV U1 FV FV FV U2 FV U1 FV FV U1 U2 U1 U1 FV FV FV FV FV - 15 U1 - 0 U2 - 0 XX - 12 FV - 7 U1 - 10 U2 - 10 XX - 0 FV - 16 U1 - 10 U2 - 1 XX - 0 FV - 6 U1 - 11 U2 - 10 XX - 0 Powierzchnia siedliska w 56% obszarów Natura 2000 jest właściwa. Powierzchnia w tych obszarach jest stabilna i nie wykazuje tendencji do zmian. Na pozostałych stanowiskach nie ma możliwości ocenienia powierzchni siedliska ze względu na brak danych na temat zmian w powierzchni. Specyficzna struktura i funkcje na 26% obszarów została oceniona jako właściwa. Ocena ta wynika z wysoko ocenionych parametrów. 37% obszarów otrzymało ocenę U1, głównie ze względu na małe zasoby grubego martwego drewna. Pozostałe obszary są ocenione jako złe. Perspektywy ochrony dla 59% obszarów są właściwe. Nie ma wątpliwości co do przetrwania siedliska na tych obszarach. 37% obszarów zostało ocenione jako niezadowalające, brak pewności co do utrzymania się siedliska, lecz jest to wysoce prawdopodobne. Obszar Dolina Widawy otrzymał ocenę złą ze względu na wprowadzanie obcych geograficznie gatunków drzew oraz występowania ekspansywnych gatunków w runie. Ocena ogólna 22% obszarów jest właściwa. Wynika ona z wysoko ocenionych parametrów. 41% obszarów jest niezadowalająca, powodem niższej oceny są przede wszystkim wskaźniki związane z martwym drewnem. Tak samo wygląda sytuacja w przypadku obszarów, które otrzymały złą ocenę. Powodem niskiej oceny jest nisko oceniony wskaźnik martwe drewno. Informacja o gatunkach obcych W trakcie monitoringu siedliska nie stwierdzono żadnych gatunków obcych. W latach ubiegłych również nie odnotowano ich występowania. Gatunki obce – region alpejski Stanowisko Dębina nad Koszarawą Dębina nad Koszarawą Lasek Wita 1 Lasek Wita 1 Lasek Wita 1 Lasek Wita 1 Lasek Wita 2 Obserwowane gatunki obce (lista gatunków) Wyniki obecnych badań niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. orzech włoski Juglans regia L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. sosna czarna Pinus nigra Arnold dąb czerwony Quercus rubra L. rdestowiec ostrokończysty Reynoutria japonica Houtt. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 23 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Suchania Żywiec Grapa Żywiec Księże Gaje Żywiec Księże Gaje niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. robinia akacjowa Robinia pseudacacia L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens glandulifera Royle niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. Gatunki obce – region kontynentalny Stanowisko Obserwowane gatunki obce (lista gatunków) Wyniki obecnych badań niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. nawłoć kanadyjska Solidago canadensis L. powojnik pnący Clematis vitalba L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. robinia akacjowa Robinia pseudacacia L. kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. czeremcha amerykańska Padus serotina (Erhr) Borkh. robinia akacjowa Robinia pseudacacia L. wiśnia wonna Cerasus mahaleb (L.) Mill. powojnik pnący Clematis vitalba L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. mahonia pospolita Mahonia aquifolium (Pursh) Nutt. robinia akacjowa Robinia pseudacacia L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. nawłoć kanadyjska Solidago canadensis L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. czeremcha amerykańska Padus serotina (Erhr) Borkh. kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. dąb czerwony Quercus rubra L. nawłoć kanadyjska Solidago canadensis L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. czeremcha amerykańska Padus serotina (Erhr) Borkh. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. Błyszcz Chobot-Koło Grobli Dąbroszyn I Dąbroszyn I Dąbroszyn I Dąbroszyn II Dąbroszyn II Dąbroszyn II Dąbroszyn II Dąbroszyn III Dąbroszyn III Dąbroszyn III Dąbroszyn III Dąbroszyn III Dolina Kobylańska Dolina Kobylańska Dolina Sanki Dybawka Dolna Dybawka Dolna Goryczkowiec Goryczkowiec Góra Huwnicka zbocze płd. Góra Machowa Grodzisko Ryczyńskie I Grodzisko Ryczyńskie II Las Grabicz Las Kamieniec Las Lesicki Las Pilczycki Las Rędziński Las Rędziński Lemierzyce I Lemierzyce II Lenartowice Lenartowice Lubiąż Mieściska Muszkowice Muszkowicki Las Bukowy Pogórze Kaczawskie Impatiens niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. Impatiens niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. Prawików Przeplatki nad Bystrzycą niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 24 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Rezerwat Dolina Hołubli Rezerwat Góra Sobień Rogów Legnicki Siemuszowa Stara Kamienica 1 Stara Kamienica 2 Stary Otok Tyniec Tyniec Tyniec Tyniec Tyniec Wałkowa Wzgórza Niemczańskie Ligota Wielka Wzgórza Niemczańskie 1 Wzgórza Niemczańskie 2 Wzgórza Strzelińskie Dobroszów Wzgórza Strzelińskie Gromnik Wzgórza Strzelińskie Kalinowice Górne Wzgórza Warzęgowskie Zbąszyń Zbąszyń Zbąszyń Życzanów Życzanów Życzanów niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. czeremcha amerykańska Padus serotina (Erhr) Borkh. dąb czerwony Quercus rubra L. robinia akacjowa Robinia pseudacacia L. nawłoć kanadyjska Solidago canadensis L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. dąb czerwony Quercus rubra L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. czeremcha amerykańska Padus serotina (Erhr) Borkh. robinia akacjowa Robinia pseudacacia L. niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. orzech włoski Juglans regia L. robinia akacjowa Robinia pseudacacia L. Ocena zastosowanej metodyki monitoringu i ewentualne propozycje zmian wraz z uzasadnieniem Początkowo, we wstępnej wersji metodyki monitoringu tego siedliska przyrodniczego, zakładano, że wskaźnik „Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości” będzie miał znaczenie kardynalne, tzn., że obniżenie jego oceny będzie skutkowało automatycznym obniżeniem oceny całego parametru „specyficzna struktura i funkcje”, a co za tym idzie – obniżeniem oceny ogólnej. Doświadczenia zebrane przez ekspertów terenowych w roku 2013 mogą jednak wskazywać, że pomimo bardzo dużego znaczenia tego wskaźnika dla ochrony grądów, taki system oceny może zbyt mocno oddziaływać na całościową ocenę stanu ochrony siedliska. W związku z powyższym w raportach rocznych, a w konsekwencji w sprawozdaniu zbiorczym, w tym w tabelach zbiorczych, nie traktowano tego wskaźnika jako kardynalny. W przypadku, gdy w wyniku konsultacji metodyki, zostanie jednak ustalone, że wskaźnik ten powinien mieć charakter kardynalny, obecne oceny parametru „specyficzna struktura i funkcje” zostaną na poziomie wszystkich stanowisk i obszarów zweryfikowane, co też znajdzie odzwierciedlenie w raportach terenowych dla stanowisk i obszarów oraz ostatecznym raporcie z monitoringu tego siedliska przyrodniczego. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 25 z 26 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 WYNIKI MONITORINGU W ROKU 2013 Propozycje działań ochronnych oraz wnioski dotyczące skuteczności dotychczas wykonywanych zabiegów Dotychczas nie odnotowano wykonywania zabiegów ochronnych w siedlisku. Jedynie lasy, które znajdują się z rezerwatach są objęte ochroną. Aby poprawić stan siedliska należałoby przede wszystkim wyłączyć z użytkowania gospodarczego (z wyjątkiem pozyskiwania nasion z drzewostanów nasiennych) grądy poza rezerwatami przyrody w celu zwiększenia zasobów martwego drewna i urozmaicenia struktury wiekowej drzewostanów. Należy zapewnić stały udział drzewostanów w wieku powyżej 80 lat. W miejscach gdzie występują dzikie wysypiska należałoby je zlikwidować, jak również oczyścić zaśmiecone lasy z odpadów. W lasach podmiejskich należy wprowadzić częstsze kontrole służb straży miejskiej aby ograniczyć wyrzucanie śmieci. Syntetyczne podsumowanie wyników dla siedliska przyrodniczego Monitoring siedliska będzie kontynuowany w roku 2014. COPYRIGHT © GIOŚ Strona 26 z 26
Podobne dokumenty
Poczwarówka zwężona Vertigo angustior
przestrzenna, powierzchnia siedliska zajmowanego przez gatunek i malakocenoza. Wskaźniki opisujące stan siedliska uzupełniono o siedlisko potencjalne. Zmodyfikowana metodyka w większym niż poprzedn...
Bardziej szczegółowo